Chẩn đoán và điều trị ung thư hệ tiêu hóa ở bệnh nhân phồng động mạch chủ bụng dưới động mạch thận

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ UNG THÖ HEÄ TIEÂU HOÙA ÔÛ BEÄNH NHAÂN<br /> PHOÀNG ÑOÄNG MAÏCH CHUÛ BUÏNG DÖÔÙI ÑOÄNG MAÏCH THAÄN<br /> Cao Vaên Thònh*, Vaên Taàn*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Toång quan vaø ñaët vaán ñeà: Ung thö heä tieâu hoaù ôû caùc beänh nhaân coù phoàng ñoäng maïch chuû buïng<br /> (P/ÑMC/B) döôùi ñoäng maïch thaän töông ñoái ít gaëp. Chaån ñoaùn beänh phaûi döïa nhieàu vaøo keát quaû cuûa chaån ñoaùn<br /> hình aûnh, laâm saøng khoù xaùc ñònh roõ raøng. Ña soá caùc beänh nhaân ñeàu ñöôïc phaùt hieän muoän neân ñieàu trò thöôøng<br /> khoù khaên. Chæ ñònh phaãu thuaät phuï thuoäc nhieàu vaøo tình traïng toån thöông taïi tuùi phoàng vaø giai ñoaïn tieán trieån<br /> cuûa khoái ung thö.<br /> Muïc tieâu: Tìm taàn xuaát gaëp ung thö heä tieâu hoaù ôû caùc beänh nhaân P/ÑMC/B vaø phaân tích nhöõng khoù khaên<br /> trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò phaãu thuaät.<br /> Phöông phaùp: Tieàn cöùu caùc tröôøng hôïp laâm saøng P/ÑMC/B coù caùc beänh lyù ung thö thuoäc heä tieâu hoaù töø<br /> 7/1998 ñeán 6/2000 taïi BV Bình Daân TP. HCM.<br /> Keát quaû: Qua 2 naêm ñaõ gaëp 126 tröôøng hôïp P/ÑMC/B, vôùi 55,6% tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc phaãu thuaät caét gheùp<br /> ñoaïn ñoäng maïch phoàng vaø 44,4% tröôøng hôïp ñöôïc theo doõi. Trong ñoù 13 tröôøng hôïp coù keøm beänh lyù ung thö,<br /> chieám 10,3%, goàm 1 nöõ, 7 nam ; trung bình 73 tuoåi. Coù 4 tröôøng hôïp ñöôïc ghi nhaän laø ung thö heä tieâu hoaù,<br /> chieám 3,2% trong toång soá caùc Bn P/ÑMC/B vaø chieám 30,8% trong caùc Bn P/ÑMC/B coù keát hôïp ung thö. Coù 3<br /> tröôøng hôïp vaøo vieän vôùi chaån ñoaùn P/ÑMC/B, ñaõ ñöôïc phaãu thuaät do tuùi phoàng vôõ hoaëc doïa vôõ (trong ñoù coù 1<br /> tröôøng hôïp keát hôïp caét khoái u, 2 tröôøng hôïp khaùc chæ sinh thieát khoái u). 1 tröôøng hôïp khaùc vaøo vieän vôùi chaån<br /> ñoaùn K daï daøy, ñaõ ñöôïc phaãu thuaät caét 2/3 daï daøy, theo doõi chöa phaãu thuaät P/ÑMC/B do tuùi phoàng nhoû, khoâng<br /> coù trieäu chöùng.<br /> Baøn luaän: Chæ gaëp 4/126 (3,2%) tröôøng hôïp ung thö heä tieâu hoùa ôû Bn coù P/ÑMC/B. Ung thö heä tieâu hoùa ôû<br /> Bn coù P/ÑMC/B chöa ñöôïc chuû ñoäng chaån ñoaùn treân laâm saøng, chæ môùi ñöôïc phaùt hieän ôû giai ñoaïn muoän baèng<br /> caùc chaån ñoaùn hình aûnh. Chæ ñònh moå P/ÑMC/B khi coù beänh ung thö keát hôïp trong caùc tröôøng hôïp vôõ, doïa vôõ<br /> tuùi phoàng. Theo doõi chöa phaãu thuaät P/ÑMC/B khi tuùi phoàng nhoû, chöa bieán chöùng. Tuøy vaøo giai ñoaïn tieán<br /> trieån cuûa ung thö maø ñaët vaán ñeà coù phaãu thuaät caét boû khoái u hay khoâng.<br /> Keát luaän: Ung thö heä tieâu hoùa ôû Bn coù P/ÑMC/B hieám gaëp, nhöng chieám tôùi 1/3 caùc tröôøng hôïp P/ÑMC/B<br /> coù beänh lyù ung thö keát hôïp. Chaån ñoaùn ung thö heä tieâu hoùa ôû Bn coù P/ÑMC/B thöôøng muoän vaø thieáu chuû ñoäng.<br /> Ñieàu trò phaãu thuaät ung thö heä tieâu hoùa ôû Bn coù P/ÑMC/B döïa treân söï caân nhaéc giöõa toån thöông cuûa tuùi<br /> phoàng ÑMC vaø giai ñoaïn tieán trieån cuûa khoái ung thö.<br /> <br /> SUMMARY<br /> DIAGNOSIS AND TREATMENT OF ALIMENTARY TRACT’S CANCERS AT<br /> INFRARENAL ABDOMINAL AORTIC ANEURYSM PATIENTS<br /> Cao Van Thinh, Van Tan * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 1 * 2004: 509 - 515<br /> <br /> Background: Alimentary tract’s cancers at infrarenal abdominal aortic aneurysm (iaaa) patients are rare.<br /> Diagnosis is based on imaging techniques. Clinical examination is difficult to define tumors clearly. Most of<br /> these patients were detected lately, so treatment was difficult. Surgical indications depended on the status of<br /> *Boä moân Ngoaïi toång quaùt TTÑT - Khoa loàng ngöïc- maïch maùu BV Bình Daân TP.HCM.<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> 509<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> iaaa and progressivstages of tumors.<br /> Purpose : Find out the incidence of alimentry tract’s cancers at iaaa patients and analyse the difficulties in<br /> diagnosis and treatment of these cancers.<br /> Materials and methods: Retrospective study at binh daân hospital-ho chi minh city from 7/1998 to 6/2000<br /> Results : from 126 iaaa case in which 55,6% were operated and 44,4% were followed up. These were 13<br /> cases with coincidental cancer diseases (10,3%), including 12 male and 1 female, average age :73. these were<br /> 4/13 cases with alimentary tract’s cancers (3,2% totally) or 30,8% of iaaa with coincidental cancer diseases : 3<br /> cases admitted with diagnosis of iaaa and 1 case admitted with diagnosis of gastric cancer.<br /> Discussions: incidence of limentry tract’s cancers at iaaa patients : 4/126 (3,2%). They are not diagnosed<br /> actively in clinic, and only detected at late stage by imging techniques. Surgical indications for iaaa at patient<br /> cancer diseases when they are in ruptured or impending ruptured status, and following up at patients with<br /> small iaaa. Surgical resection of tumors were based on stages of cancer.<br /> Conclusions: alimentry tract’s cancers are rare in iaaa patients, but it occurs about 1/3 iaaa cases with<br /> coincidental cancer diseases. Diagnosis is usually late. Treatment is based on lesions of iaaa and stages of<br /> tumors.<br /> töøng ngöôøi beänh cuï theå döïa vaøo toån thöông cuûa tuùi<br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> phoàng ñoäng maïch vaø tình traïng ung thö tieán trieån<br /> Trong caùc beänh lyù maïch maùu thöôøng gaëp bao<br /> maø coù söï löïa choïn phuø hôïp. Chính ñieàu ñoù ñaõ môû<br /> goàm caû phoàng ñoäng maïch chuû buïng (P/ÑMC/B) döôùi<br /> ñöôøng cho nhöõng nghieân cöùu theâm lieân quan ñeán<br /> ñoäng maïch thaän, beänh nhaân thöôøng coù moät hoaëc<br /> vaán ñeà naøy.<br /> nhieàu beänh lyù keát hôïp(3,7,9) vôùi treân 95% nguyeân nhaân<br /> ÔÛ Vieät Nam, phaãu thuaät P/ÑMC/B ñaõ ñöôïc thöïc<br /> do xô môõ ñoäng maïch vaø chuû yeáu gaëp ôû ngöôøi lôùn tuoåi.<br /> hieän taïi nhieàu trung taâm y teá lôùn. Vieäc ñaùnh giaù caùc<br /> Vì vaäy coù theå giaûi thích cho tình traïng coù nhieàu beänh<br /> beänh lyù keát hôïp luoân ñöôïc coi troïng trong chæ ñònh phaãu<br /> lyù keát hôïp nhö quan ñieåm xô môõ ñoäng maïch laø beänh<br /> thuaät vaø tieân löôïng sau phaãu thuaät, do coù söï aûnh höôûng<br /> heä thoáng lieân quan tôùi toaøn boä heä thoáng caùc ñoäng<br /> tröïc tieáp tôùi tình traïng beänh vaø tæ leä töû vong. Song tôùi<br /> maïch. Hoaëc cho raèng ôû ñoái töôïng ngöôøi lôùn tuoåi<br /> nay coøn ít caùc nghieân cöùu veà moái lieân heä giöõa P/ÑMC/B<br /> thöôøng laøm gia taêng nhieàu beänh lyù maïn tính, ñaëc bieät<br /> vôùi caùc beänh lyù ung thö(11). Ngay trong lónh vöïc cuûa caùc<br /> hôn laø caùc beänh lyù aùc tính.<br /> beänh lyù ung thö thì ung thö heä tieâu hoaù vôùi caùc toån<br /> Coù khaù nhieàu caùc beänh keát hôïp trong P/ÑMC/B,<br /> thöông khu truù nhieàu ôû vuøng buïng laïi coù moái lieân heä ñaëc<br /> ñaùng löu yù nhaát laø caùc beänh do toån thöông heä ñoäng<br /> bieät vôùi P/ÑMC/B trong lónh vöïc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò<br /> maïch (caûnh, vaønh tim, thaän, chaäu, ñuøi), do xô môõ<br /> beänh. Beänh nhaân seõ vaøo vieän vôùi caùc trieäu chöùng chính<br /> ñoäng maïch vaø caùc taùc ñoäng töø haäu quaû cuûa suy ña cô<br /> cuûa P/ÑMC/B hay cuûa beänh lyù ung thö heä tieâu hoùa, caùc<br /> quan (beänh lyù tim, phoåi, thaän..). Beân caïnh ñoù beänh lyù<br /> nhaø laâm saøng coù deã daøng vaø chuû ñoäng phaùt hieän hai<br /> ung thö vôùi tính chaát tieán trieån vaø thôøi gian soáng giôùi<br /> beänh lyù keát hôïp naøy hay khoâng ... vaø nhöõng chæ ñònh<br /> haïn, taát yeáu aûnh höôûng tôùi chieán löôïc ñieàu trò<br /> ñieàu trò ñöôïc ñaët ra döïa treân cô sôû naøo trong töøng tình<br /> P/ÑMC/B vaø tieân löôïng beänh(2,4,6,8,9).<br /> huoáng cuï theå cuûa 2 beänh lyù coù ñaëc thuø khaùc nhau ôû treân<br /> Treân theá giôùi,khi nghieân cöùu caùc beänh lyù keát hôïp<br /> cuøng moät ngöôøi beänh.<br /> cuûa P/ÑMC/B thì beänh lyù ung thö ñöôïc caùc taùc giaû coi<br /> Döïa vaøo nhöõng lyù luaän vaø thöïc tieãn laâm saøng,<br /> nhö moät lyù do choáng chæ ñònh töông ñoái trong phaãu<br /> nghieân cöùu naøy phaân tích caùc tröôøng hôïp P/ÑMC/B<br /> thuaät caét gheùp ñoaïn ñoäng maïch phoàng(4). Tôùi nay ñaõ<br /> coù beänh lyù ung thö ñi keøm ñaõ gaëp taïi BV Bình Daân<br /> coù nhieàu nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy(1,2,5,10). Tuy nhieân<br /> TP.HCM töø 7/1998 ñeán 6/2000 nhaèm ñaùnh giaù taàn<br /> chæ ñònh ñieàu trò raát ñöôïc caân nhaéc vaø aùp duïng treân<br /> xuaát coù theå gaëp cuûa ung thö heä tieâu hoaù ôû caùc beänh<br /> <br /> 510<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> nhaân P/ÑMC/B vaø phaân tích nhöõng khoù khaên trong<br /> vieäc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò phaãu thuaät P/ÑMC/B cuõng<br /> nhö phaãu thuaät caét khoái ung thö heä tieâu hoaù.<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU<br /> Phöông phaùp<br /> <br /> phaãu thuaät caét gheùp ñoaïn ñoäng maïch chuû phoàng,<br /> chieám 44,4%.<br /> Trong soá 126 tröôøng hôïp PÑMCB/DÑMT, chuùng<br /> toâi coù gaëp 13 tröôøng hôïp coù keøm theo beänh lyù ung<br /> thö, chieám tæ leä 10,3%.<br /> Bao goàm 1 nöõ, 12 nam (nöõ/nam:1/12).<br /> <br /> Tieàn cöùu, taäp hôïp caùc tröôøng hôïp laâm saøng.<br /> Beänh nhaân (Bn) bao goàm toaøn boä caùc tröôøng hôïp<br /> ñöôïc chaån ñoaùn PÑMCB/DÑMT nhaäp vieän ñieàu trò noäi truù<br /> taïi khoa phaãu thuaät loàng ngöïc maïch maùu BV Bình Daân<br /> TP.HCM, trong thôøi gian töø 7/1998 ñeán 6/2000.<br /> Caùc tröôøng hôïp ñuû ñieàu kieän ñeå thu thaäp trong<br /> nghieân cöùu, ñöôïc theo doõi vaø laøm beänh aùn “nghieân<br /> cöùu khoa hoïc”.<br /> Phaân tích taát caû caùc tröôøng hôïp PÑMCB/DÑMT<br /> maø coù beänh lyù ung thö keát hôïp (trong 2 nhoùm ñöôïc<br /> phaãu thuaät vaø khoâng phaãu thuaät), döïa vaøo caùc döõ lieäu töø<br /> beänh aùn maãu, keát quaû ñieàu trò vaø theo doõi sau xuaát vieän.<br /> Thôøi gian theo doõi sau xuaát vieän töø 1 ñeán 3 naêm,<br /> vôùi tæ leä > 80% soá Bn.<br /> Caùc döõ lieäu ñöôïc thu thaäp vaø söû lyù treân maùy vi tính.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ<br /> Qua 2 naêm töø 7/1998 – 6/2000 khoa phaãu thuaät<br /> loàng ngöïc vaø maïch maùu BV Bình Daân TP.HCM ñaõ<br /> nhaän ñieàu trò cho 126 tröôøng hôïp phoàng ñoäng maïch<br /> chuû döôùi ñoäng maïch thaän (PÑMCB/DÑMT).<br /> Ñaõ coù 70/126 tröôøng hôïp PÑMCB/DÑMT ñöôïc<br /> phaãu thuaät caét gheùp ñoaïn ñoäng maïch chuû phoàng,<br /> chieám 55,6%, vaø 56/126 tröôøng hôïp theo doõi khoâng<br /> <br /> Tuoåi trung bình : 73 tuoåi.<br /> Xem xeùt 13 tröôøng hôïp P/ÑMC/B coù beänh lyù ung<br /> thö ñi keøm, nhaän thaáy 4 tröôøng hôïp (30,8%) laø ung<br /> thö heä tieâu hoaù. Nhö vaäy tính chung toaøn nhoùm, Bn<br /> P/ÑMC/B coù ung thö heä tieâu hoaù laø 4/126 tröôøng hôïp,<br /> chieám 3,2%.<br /> Baûng 1. PÑMCB/DÑMT coù keøm ung thö theo nhoùm<br /> ñieàu trò.<br /> Phaãu thuaät Khoâng phaãu thuaät Toång<br /> P/ÑMC/B<br /> P/ÑMC/B<br /> Soá Bn PÑMCB/DÑMT<br /> 70<br /> 56<br /> 126<br /> Bn coù keát hôïp Ung thö<br /> 4<br /> 9<br /> 13<br /> Tæ leä (%)<br /> 5,7%<br /> 16,1%<br /> 10,3%<br /> <br /> Baûng 2. Tæ leä gaëp caùc loaïi ung thö ôû Bn PÑMCB/DÑMT.<br /> Caùc loaïi ung thö<br /> <br /> Coá beänh nhaân<br /> (n=13)<br /> Ung thö heä tieâu hoaù<br /> 04<br /> 03<br /> Ung thö heä tieát nieäu<br /> 02<br /> Ung thö voøm hoïng<br /> 04<br /> Caùc loaïi ung thö khaùc<br /> 13<br /> Coäng<br /> <br /> Tæ leä<br /> 30,8%*<br /> 23,1%<br /> 15,3%<br /> 30,8%<br /> 100%<br /> <br /> Nhö vaäy ung thö heä tieâu hoùa ôû Bn P/ÑMC/B chím<br /> gaàn 1/3 caùc tröôøng hôïp.<br /> <br /> Baûng 3. PÑMCB/DÑMT coù keøm theo beänh lyù ung thö keát hôïp.<br /> Stt<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> Tuoåi Trieäu chöùng laâm K.thöôùc ngang Loaïi ung thö Phöông phaùp<br /> Vaø<br /> saøng<br /> Tuùi phoàng (sieâu<br /> Ñi keøm<br /> ñieàu trò p/ñmc/b<br /> Giôùi<br /> aâm)<br /> Ñau buïng,<br /> 3,5cm<br /> K maïc treo<br /> Phaãu thuaät<br /> Bn Nam<br /> Coù U caïnh roán<br /> ruoät , di caên P/ÑMC/B sinh<br /> 1938<br /> thieát haïch M/T,<br /> Phoåi phaûi<br /> moå U phoåi<br /> Ñau buïng,<br /> 7,2 cm<br /> K taâm vò + di<br /> Phaãu thuaät<br /> Bn Nam<br /> Coù U caïnh roán<br /> P/ÑMC/B sinh<br /> caên gan<br /> 1929<br /> thieát khoái U<br /> 4,3 cm<br /> K Bôø cong nhoû Theo doõi ñieàu trò<br /> Bn Nam Coù khoái U caïnh<br /> daï daày.<br /> roán beân traùi.<br /> noäi ,coù moå K daï<br /> 1930<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> Chæ ñònh<br /> ñieàu trò<br /> <br /> Toån thöông tuùi Keát quaû theo<br /> phoàng<br /> doõi<br /> P/ñmc/b<br /> Tuùi<br /> Tuùi phoàng < 5cm, Töû vong sau<br /> phoàngdoïa coù hoaïi töû,boùc taùch moå 10 thaùng<br /> vôõ<br /> thaønh maïch.<br /> Tuùi phoàng Tuùi phoàng >5cm,<br /> vôõ<br /> ñaõ vôõ vaøo sau phuùc<br /> maïc<br /> BN töø choái Tuùi phoàng < 5cm,<br /> moå<br /> khoâng coù daáu hieäu<br /> <br /> Töû vong sau<br /> moå 3 thaùng<br /> Töû vong sau<br /> moå 17 thaùng<br /> <br /> 511<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bn Nam Ñau buïng thöôïng<br /> 1922 vò + U caïnh roán<br /> <br /> 5,2cm<br /> <br /> 5<br /> <br /> Bn Nam Ñau buïng thöôïng<br /> 1922 vò + U caïnh roán<br /> <br /> 9cm<br /> <br /> 6<br /> <br /> Bn Nam Coù khoái U caïnh<br /> 1925<br /> roán<br /> <br /> 4,8cm<br /> <br /> 7<br /> <br /> Bn Nam Coù khoái U caïnh<br /> 1921<br /> roán<br /> <br /> 4,2cm<br /> <br /> 8<br /> <br /> Bn Nam Coù khoái U caïnh<br /> 1924<br /> roán<br /> <br /> 4,8cm<br /> <br /> 9<br /> <br /> Bn Nam Khoâng coù trieäu<br /> chöùng<br /> 1916<br /> <br /> 3,5cm<br /> <br /> 10<br /> <br /> Bn Nam Khoâng coù trieäu<br /> 1928<br /> chöùng<br /> <br /> 3,8cm<br /> <br /> 11<br /> <br /> Bn Nöõ<br /> 1918<br /> <br /> Ñau buïng,<br /> Coù U caïnh roán<br /> <br /> 3,6 cm<br /> <br /> 12<br /> <br /> Bn Nam Khoâng coù trieäu<br /> 1923<br /> chöùng<br /> <br /> 3,3 cm<br /> <br /> 13<br /> <br /> Bn Nam Coù khoái U caïnh<br /> 1920<br /> roán<br /> <br /> 6,5 cm<br /> <br /> daày<br /> P/ÑMC/B<br /> vôõ hay doïa vôõ.<br /> K thaân tuïy aên<br /> Phaãu thuaät<br /> Tuùi<br /> Tuùi phoàng >5cm,<br /> lan<br /> P/ÑMC/B, sinh phoàngdoaï<br /> coù hoaïi töû,<br /> boùc taùch<br /> thieát U vaø noái vò<br /> vôõ<br /> traøng<br /> K maùu<br /> Phaãu thuaät<br /> Tuùi phoàng Tuùi phoàng >5cm,<br /> P/ÑMC/B<br /> vôõ<br /> ñaõ vôõ vaøo sau phuùc<br /> maïc<br /> K phoåi<br /> Theo doõi ñieàu trò P/ÑMC/B Tuùi phoàng < 5cm,<br /> beân traùi<br /> noäi ,coù moå K phoåi khoâng trieäu Bn khoâng ñau buïng<br /> chöùng<br /> K voøm hoïng Theo doõi ñieàu trò P/ÑMC/B Tuùi phoàng < 5cm,<br /> khoâng trieäu Bn khoâng ñau buïng<br /> noäi khoa<br /> chöùngû<br /> K tieàn lieät Theo doõi ñieàu trò P/ÑMC/B Tuùi phoàng < 5cm,<br /> khoâng trieäu Bn khoâng ñau buïng<br /> tuyeán ñaõ moå<br /> noäi khoa<br /> chöùngû<br /> K baøng quang Theo doõi ñieàu trò P/ÑMC/B Tuùi phoàng < 5cm,<br /> ñaõ moå<br /> noäi khoa<br /> khoâng trieäu Bn khoâng ñau buïng<br /> chöùng<br /> K thaän beân Theo doõi ñieàu trò P/ÑMC/B Tuùi phoàng < 5cm,<br /> traùi ñaõ moå<br /> noäi khoa<br /> khoâng trieäu Bn khoâng ñau buïng<br /> chöùng<br /> K voøm hoïng<br /> Theo doõi vaø<br /> Do K<br /> Tuùi phoàng<br /> Ñieàu trò noäi khoa Tieán trieån<br /> < 5cm,<br /> khoâng vôõ, coù doïa<br /> xaáu<br /> vôõ.<br /> U haïch trung<br /> Theo doõi vaø<br /> Do K tieán Tuùi phoàng < 5cm,<br /> thaát gaây cheøn Ñieàu trò noäi khoa<br /> trieån<br /> khoâng vôõ, coù doaï<br /> xaáu<br /> eùp<br /> vôõ.<br /> K döông vaät<br /> Phaãu thuaät<br /> K coù tieân Tuùi phoàng >5cm,<br /> (ñaõ moå)<br /> P/ÑMC/B<br /> löôïng toát<br /> coù hoaïi töû,<br /> boùc taùch<br /> <br /> Baûng 4. Chaån ñoaùn caùc tröôøng hôïp Bn P/ÑMC/B coù<br /> ung thö heä tieâu hoùa.<br /> Bn P/ÑMC/B coù Chaån ñoaùn<br /> ung thö heä<br /> tröôùc moå<br /> tieâu hoaù<br /> Beänh aùn I<br /> P/ÑMC/B<br /> <br /> Beänh aùn II<br /> <br /> Beänh aùn III<br /> <br /> 512<br /> <br /> Chaån ñoaùn<br /> sau moå<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Beänh aùn IV<br /> <br /> Ghi chuù<br /> <br /> P/ÑMC/B + U Kích thöôùc khoái<br /> maïc treo ruoät<br /> u maïc treo<br /> non<br /> 2cmx3cm<br /> P/ÑMC/B + U P/ÑMC/B + K Vuøng taâm vò coù<br /> gan haï phaân taâm vò do caên<br /> khoái thaâm<br /> thuøy 7,8.<br /> gan vaøphuùc nhieãm khoâng<br /> maïc<br /> gaây taéc.<br /> K daï daøy<br /> P/ÑMC/B + K K hang vò coù<br /> daï daøy vuøng laøm heïp moân vò<br /> hang vò<br /> <br /> Töû vong sau<br /> moå 6 thaùng<br /> <br /> Töû vong sau<br /> moå 6 thaùng<br /> Töû vong sau<br /> moå K phoåi<br /> Töû vong sau<br /> 18 thaùng<br /> Coøn theo doõi<br /> (sau 2,5 naêm)<br /> Coøn theo doõi<br /> (sau 2,5 naêm)<br /> Coøn theo doõi<br /> (sau 3 naêm)<br /> Töû vong sau<br /> XV 1 thaùng<br /> <br /> Töû vong sau<br /> XV<br /> ½ thaùng<br /> Coøn theo doõi<br /> (sau 3,5 naêm)<br /> <br /> P/ÑMC/B +<br /> P/ÑMC/B + K vuøng thaân tuïy<br /> P/ÑM chaäu (T) P/ÑM chaäu (T) thaâm nhieãm<br /> + Thoaùt vò beïn + K thaân tuïy gaây chít heïp<br /> phaûi<br /> aên lan + Thoaùt<br /> loøng<br /> taù traøng.<br /> vò beïn phaûi<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Taàn xuaát gaëp beänh lyù ung thö heä tieâu<br /> hoaù ôû Bn P/ÑMC/B<br /> Baûng 1 cho thaåy tæ leä maéc beänh ung thö noùi<br /> chung theo töøng nhoùm ñieàu trò phaãu thuaät hay baûo<br /> toàn P/ÑMC/B. Tính chung P/ÑMC/B keát hôïp vôùi moät<br /> loaïi ung thö gaëp chöøng 10,3%. ÔÛ nhoùm theo doõi<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> khoâng moå P/ÑMC/B ñaõ coù tiû leä ngöôøi maéc beänh ung<br /> thö lôùn hôn gaàn 3 laàn so vôùi nhoùm phaãu thuaät. Phaûi<br /> chaêng do coù beänh ung thö ñi keøm maø chæ moå<br /> P/ÑMC/B trôû neân khaét khe hôn. Neáu chæ tính rieâng<br /> caùc tröôøng hôïp beänh nhaân coù ung thö heä tieâu hoùa, tæ<br /> leä gaëp chung laø 3,2%. Nhöng so vôùi caùc loaïi ung thö<br /> khaùc coù theå gaëp ôû caùc Bn P/ÑMC/B thì ung thö cuûa heä<br /> tieâu hoaù ñaõ chieám tôùi 30,8%.<br /> Beänh lyù ung thö ñöôïc coi laø moät trong caùc beänh<br /> naëng ñi keøm daãn ñeán choáng chæ ñònh phaãu thuaät<br /> P/ÑMC/B(4,9). Theo Crawford(2) trong 25 naêm, taùc giaû<br /> gaëp 35/348 tröôøng hôïp (10,5%) P/ÑMC/B coù keát hôïp<br /> vôùi moät beänh lyù ung thö. Taïi Mayo clinic tiû leä naøy<br /> laø13,7% (1). Qua nhieàu nghieân cöùu, ngöôøi ta coøn thaáy<br /> raèng trong caùc beänh keát hôïp ôû caùc beänh nhaân<br /> P/ÑMC/B coù moät soá beänh gaây aûnh höôûng ñaùng keå tôùi<br /> tieân löôïng, thöôøng gaëp nhaát laø caùc beänh tim maïch<br /> (cao huyeát aùp, beänh tim nhö thieáu maùu cô tim, loaïn<br /> nhòp, suy tim..). Caùc toån thöông cuûa ñoäng maïch chaäu<br /> ñuøi hai beân (phoàng, heïp taéc maïch gaây thieáu maùu nuoâi<br /> chi). Caùc beänh phoåi (taâm pheá maõn, vieâm phoåi, lao<br /> phoåi)... Caùc roái loaïn chöùc naêng baøi tieát cuûa thaän vaø<br /> caùc beänh lyù ung thö keát hôïp. Vieäc ñaùnh giaù toån<br /> thöông cuûa caùc cô quan (giai ñoaïn tröôùc vaø sau phaãu<br /> thuaät) coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chæ ñònh phaãu<br /> thuaät hay saên soùc trong vaø sau moå. Moät nghieân cöùu<br /> tröôùc ñaây, chuùng toâi thaáy trung bình moãi beänh nhaân<br /> P/ÑMC/B coù 02 beänh lyù keát hôïp (trong khoaûng töø 0 tôùi<br /> 4 beänh ñi keøm). Tieân löôïng cuûa beänh nhaân phuï thuoäc<br /> chuû yeáu vaøo toån thöông cuûa tuùi phoàng ÑMC vaø caùc<br /> beänh lyù keát hôïp<br /> Chaån ñoaùn ung thö heä tieâu hoaù ôû BN<br /> P/ÑMC/B<br /> Qua phaân tích 04 beänh aùn cuûa caùc beänh nhaân<br /> P/ÑMC/B coù ung thö heä tieâu hoaù (baûng 3 vaø 4) phaàn<br /> naøo cho thaáy nhöõng tình huoáng coù theå xaûy ra treân<br /> laâm saøng laø töông ñoái phöùc taïp. Ngöôøi beänh lôùn tuoåi,<br /> coù nhieàu beänh keøm theo vaø phaàn lôùn ñaõ ñöôïc khaùm<br /> hoaëc ñieàu trò moät beänh noäi khoa naøo ñoù ôû tuyeán cô sôû<br /> tröôùc khi chuyeån vieän. Hôn nöõa caû Bn P/ÑMC/B vaø ña<br /> soá caùc Bn ung thö cuûa heä tieâu hoaù ñeàu laø nhöõng beänh<br /> lyù coù toån thöông taïi oå buïng vôùi nhieàu trieäu chöùng khoù<br /> <br /> phaân bieät hay khoâng ñieån hình. Ngay trong moät soá<br /> tröôøng hôïp khi gaëp tuùi phoàng ÑMC nhoû, khoâng coù<br /> trieäu chöùng hoaëc tröôøng hôïp khoái u heä tieâu hoaù coøn<br /> nhoû vaø chöa coù bieán chöùng ... nhö vaäy ñoâi khi cuõng<br /> khoù phaùt hieän cuøng luùc 2 loaïi toån thöông coù ñaëc thuø<br /> khaùc nhau.<br /> Trong moät soá caùc tröôøng hôïp khaùc, caàn löu yù vai<br /> troø cuûa nhöõng chuyeân gia thöïc hieän sieâu aâm, vì<br /> nhöõng moâ taû cuûa sieâu aâm veà tình traïng oå buïng seõ laø<br /> tieàn ñeà cho caùc thaêm doø tieáp theo nhö noäi soi oáng<br /> tieâu hoaù, chuïp CT Scan vuøng buïng .... Ngoaøi ra, caùc<br /> Baùc só laâm saøng cuõng caàn tænh taùo tröôùc nhöõng trieäu<br /> chöùng mô hoà ôû vuøng buïng. Chính söï khoâng ñieàn<br /> hình cuûa caùc trieäu chöùng laâm saøng, khieán vieäc caùc<br /> Baùc só laâm saøng deã daøng höôùng tôùi moät chaån ñoaùn coù<br /> tính chaát “Chuyeân khoa” nhieàu hôn.<br /> Chæ ñònh ñieàu trò trong ung thö heä tieâu<br /> hoaù ôû Bn P/ÑMC/B:<br /> Qua vieäc taäp hôïp taát caû caùc chæ ñònh ñaõ ñöôïc ñeà<br /> nghò trong phaãu thuaät P/ÑMC/B ôû nhieàu taïp chí tieáng<br /> Anh ñöôïc xuaát baûn trong 25 naêm, Hollier LH vaø coäng<br /> söï(4) ñaõ ñi tôùi ñeà xuaát moät coâng thöùc daønh cho töøng<br /> nhoùm beänh nhö: P/ÑMC/B vôõ, P/ÑMC/B to nhanh<br /> hay coù trieäu chöùng, P/ÑMC/B khoâng trieäu chöùng,<br /> P/ÑMC/B coù bieán chöùng vaø P/ÑMC/B khoâng ñieån<br /> hình. Choáng chæ ñònh töông ñoái khi coù aûnh höôûng cuûa<br /> moät beänh khaùc keát hôïp laøm Bn töû vong sôùm hôn thôøi<br /> gian bình thöôøng maø Bn ñoù coù theå soáng sau phaãu<br /> thuaät P/ÑMC/B. Caùc tröôøng hôïp moå löïa choïn cuõng<br /> choáng chæ ñònh töông ñoái neáu Bn maéc beänh keát hôïp<br /> chæ coù cuoäc soáng döôùi 2 naêm. Tuy nhieân caùc taùc giaû<br /> cuõng löu yù khoâng neân quaù khaét khe vôùi caùc tieâu<br /> chuaån ñeà ra khi xuaát hieän caùc bieán chöùng cuûa tuùi<br /> phoàng aûnh höôûng töùc thì tôùi söï soáng coøn(3). Nhö moå<br /> khaån caáp trong tröôøng hôïp vôõ, moå caáp cöùu trong caùc<br /> tröôøng hôïp P/ÑMC/B coù trieäu chöùng(7).<br /> Trong caùc tröôøng hôïp Bn ung thö heä tieâu hoùa ñaõ<br /> phaãu thuaät P/ÑMC/B, chuùng toâi ñaõ gaëp 3 tröôøng hôïp<br /> chaån ñoaùn tröôùc moå coù doïa vôõ vaø vôõ tuùi phoàng, toån<br /> thöông ghi nhaän trong moå cho thaáy 1 tröôøng hôïp vôõ,<br /> 2 tröôøng hôïp thaønh tuùi phoàng ñaõ hoaïi töû boùc taùch vaø<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> 513<br /> <br />