Chủ đề 3: Dân số với sự phát triển kinh tế xã hội và tài nguyên, môi trường

Chia sẻ: Phú Anh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhằm giúp các bạn nắm bắt được những kiến thức cơ bản về mối quan hệ dân số với phát triển kinh tế - xã hội và tài nguyên môi trường, thấy được tính đúng đắn, sáng tạo trong chính sách phát triển kinh tế, xã hội, tài nguyên môi trường của nước ta. Qua đó góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện chính sách dân số của Đảng và Nhà nước ta hiện nay. Tham khảo chủ đề 3 "Dân số với sự phát triển kinh tế xã hội và tài nguyên, môi trường" dưới đây để nắm bắt nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chủ đề 3: Dân số với sự phát triển kinh tế xã hội và tài nguyên, môi trường

Chñ ®Ò 3 D¢N Sè VíI Sù PH¸T TRIÓN KINH TÕ - X· HéI Vµ TµI NGUY£N, M¤I TR¦êNG + Môc ®Ých yªu cÇu: Trang bÞ cho häc viªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ mèi quan hÖ d©n sè víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ tµi nguyªn m«i trêng, thÊy ®îc tÝnh ®óng ®¾n, s¸ng t¹o trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, tµi nguyªn m«i trêng cña níc ta. Qua ®ã gãp phÇn n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm trong thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n sè cña §¶ng vµ Nhµ níc ta hiÖn nay. + Néi dung I. D©n sè víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi II. D©n sè víi tµi nguyªn, m«i trêng + Thêi gian: 2 tiÕt + Ph¬ng ph¸p: ph©n tÝch, diÔn gi¶ng + Tµi liÖu: 1. Gi¸o tr×nh d©n sè - kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, Nxb Q§ND. 1996 2. D©n sè häc, Häc viÖn CTQG HCM. 2004 3. TËp bµi gi¶ng D©n sè - M«i trêng ph¸t triÓn vµ n©ng cao nhËn thøc giíi.
Néi dung I. D©n sè víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 1. D©n sè víi ph¸t triÓn kinh tÕ a. Mét sè kh¸i niÖm - Kh¸i niÖm ph¸t triÓn Ph¸t triÓn lµ mét qu¸ tr×nh nhiÒu mÆt liªn quan ®Õn nh÷ng thay ®æi trong c¬ cÊu, th¸i ®é vµ thÓ chÕ, còng nh viÖc ®Èy m¹nh t¨ng trëng kinh tÕ, gi¶m bít møc ®é bÊt b×nh ®¼ng vµ xo¸ t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi tuyÖt ®èi. Nh vËy, ph¸t triÓn kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ, tøc lµ t¨ng tæng s¶n phÈm quèc d©n ®Çu ngêi, mµ cßn lµ nh÷ng tiÕn bé vÒ mÆt x· héi nh: xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, gi¶m thÊt nghiÖp, n©ng cao ®Þa vÞ phô n÷, hoµn thiÖn n©ng cÊp gi¸o dôc, nhµ ë vµ ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n. Trong ®ã t¨ng trëng kinh tÕ lµ cèt lâi cña sù ph¸t triÓn Ph¸t triÓn, tuy nhiªn kh«ng ph¶i v« h¹n ®Þnh mµ cÇn æn ®Þnh vµ ®¶m b¶o sù bÒn v÷ng trong t¬ng lai, nh cÇn tÝnh ®Õn vÊn ®Ò m«i trêng, tµi nguyªn… - Kh¸i niÖm ph¸t triÓn bÒn v÷ng Ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ ph¸t triÓn ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña hiÖn t¹i mµ kh«ng lµm th¬ng tæn ®Õn kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña thÕ hÖ t¬ng lai. C¸c thµnh tè cña sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ: t¨ng trëng kinh tÕ, tiÕn bé x· héi, sù bÒn v÷ng vÒ m«i trêng. Ph¸t triÓn ®îc hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ chÝnh lµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng b. D©n sè víi ph¸t triÓn kinh tÕ
- D©n sè, nguån lao ®éng vµ viÖc lµm: D©n sè ph¸t triÓn hîp lý ®¸p øng cung vÒ lao ®éng x· héi; b¶o ®¶m c©n ®èi nguån lùc cho c¸c ngµnh, c¸c khu vùc, cã nguån dù tr÷ ®Ó ®µo t¹o ®¸p øng víi c«ng nghÖ t¬ng lai. MÆt kh¸c mÊt c©n b»ng vÒ d©n sè (thiÕu, thõa) cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kinh tÕ x· héi, nhÊt lµ c¸c vÊn ®Ò x· héi. -> Nh÷ng níc nghÌo khi t¨ng sè lao ®éng sÏ dÉn tíi thÊt nghiÖp, cã 2 hiÖn tîng thiÕu lao ®éng theo mïa hoÆc dµi h¹n trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Æc biÖt thêi gian s¶n xuÊt c¨ng th¼ng; thÊt nghiÖp vµ qu¸ t¶i d©n sè ë ®« thÞ. -> Nh÷ng níc ph¸t triÓn gia t¨ng d©n sè thÊp, cung kh«ng ®ñ cÇu do ®ã ph¶i nhËp khÈu lao ®éng, c¸c níc nµy cÇn cã thêi gian ®Ó ®µo t¹o lao ®éng phï hîp víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Trong ®ã lao ®éng trong níc r¬i vµo t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp v× muèn cã viÖc lµm thu nhËp cao -> ë ViÖt Nam lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm tû lÖ lín, t×nh tr¹ng thiÕu viÖc thÓ hiÖn râ ë n«ng th«n mµ cßn ë thµnh thÞ, do chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cßn chËm. + Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm phô thuéc vµo quy m«, c¬ cÊu, ph©n bæ, chÊt lîng d©n sè, nguån lao ®éng, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, còng nh c¬ cÊu lao ®éng phï hîp. VÝ dô quy m« lín, c¬ cÊu d©n sè trÎ, ph©n bæ d©n sè kh«ng ®ång ®Òu, mËt ®é qu¸ t¶i t¹o ra søc Ðp tíi viÖc lµm Cã viÖc lµm thu nhËp æn ®Þnh còng t¸c ®éng tíi d©n sè b»ng viÖc t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, d©n trÝ…lµm gi¶m møc sinh - D©n sè víi t¨ng tr ëng kinh tÕ T¨ng trëng kinh tÕ lµ tØ lÖ t¨ng tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) b×nh qu©n ®Çu ng êi hµng n¨m.
D©n sè cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi t¨ng tr ëng kinh tÕ vµ ngîc l¹i, t¨ng trëng kinh tÕ còng thêng xuyªn t¸c ®éng tíi d©n sè th«ng qua viÖc n©ng cao chÊt lîng d©n sè nh ®Çu t vÒ y tÕ, gi¸o dôc, ph©n bæ d©n sè hîp lý -> D©n sè t¨ng nhanh lµm cho sè ngêi bíc vµo ®é tuæi lao ®éng t¨ng nhanh, chi phÝ t¹o viÖc lµm vµ mua s¾m trang thiÕt bÞ kh«ng ®¸p øng kÞp ®· h¹n chÕ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi -> Do d©n sè t¨ng nhanh lµm cho chi phÝ tiªu dïng x· héi lín, dÉn tíi tØ lÖ tiÕt kiÖm gi¶m trong tæng s¶n phÈm quèc d©n do tØ lÖ trÎ em ¨n theo cao, ¶nh hëng ®Õn tèc ®é t¨ng tæng s¶n phÈm x· héi -> Søc Ðp d©n sè cßn ¶nh hëng ®Õn ®iÒu kiÖn gi¸o dôc va ®µo t¹o, lµm t¨ng nguån chi phÝ cho lÜnh vùc nµy, v× thÕ mµ h¹n chÕ viÖc thóc ®Èy tiÕn bé khoa häc, kü thuËt – nh©n tè gi÷ vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lµm gi¶m nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ – x· héi. Ngîc l¹i, d©n sè t¨ng thÊp hay suy gi¶m, dÉn tíi c¬ cÊu d©n sè giµ thiÕu nguån lao ®éng x· héi ph¶i nhËp khÈu lao ®éng, trong khi ng©n s¸ch ph¶i chi cho quü b¶o hiÓm hu trÝ, dÞch vô y tÕ vµ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c, do vËy còng lµm gi¶m t¨ng trëng kinh tÕ. + T¨ng trëng kinh tÕ víi d©n sè Sù t¸c ®éng trë l¹i cña t¨ng trëng kinh tÕ ®èi víi d©n sè ®îc thÓ hiÖn, t¨ng trëng kinh tÕ cao sÏ cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó th«ng tin, gi¸o dôc, truyÒn th«ng d©n sè, ph¸t triÓn y tÕ, n©ng cao d©n trÝ vµ c¸c hÖ thèng dÞch vô d©n sè – kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó lµm tèt c«ng t¸c d©n sè. - D©n sè víi tiªu dïng
+ Tiªu dïng phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh ®Þa lý, v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n, d©n téc, t«n gi¸o. Song con ngêi lu«n lµ yÕu tè quan träng nhÊt t¸c ®éng ®Õn tiªu dïng x· héi. + Møc tiªu dïng phô thuéc vµo sè ngêi trong lùc lîng lao ®éng x· héi vµ sè ngêi sèng phô thuéc trong x· héi. Khi d©n sè t¨ng nhanh th× sè ngêi sèng phô thuéc sÏ t¨ng, trong khi ®ã sè lao ®éng t¨ng kh«ng t- ¬ng xøng dÉn tíi møc chi phÝ b¶o ®¶m cho tiªu dïng x· héi sÏ gi¶m. VÝ dô nh trong gia ®×nh ®«ng con vµ Ýt con, chi phÝ cho tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ kh¸c nhau. Quy m«, c¬ cÊu, ph©n bæ d©n sè còng cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn tiªu dïng x· héi. Tiªu dïng x· héi lín sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn tÝch luü ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Ngîc l¹i, tiªu dïng gi¶m dÉn tíi s¶n xuÊt còng kh«ng ph¸t triÓn. - D©n sè víi tiÕt kiÖm vµ ®Çu t. + TiÕt kiÖm, ®Çu t phô thuéc vµo tiªu dïng x· héi, mµ tiªu dïng x· héi l¹i phô thuéc vµo tèc ®é t¨ng d©n sè, c¬ cÊu, ph©n bæ d©n sè. + Ch¼ng h¹n ë ph¹m vi gia ®×nh, nÕu bá qua viÖc xem xÐt c¸c nguån tiÕt kiÖm th× nh÷ng gia ®×nh cã møc sinh thÊp, sè ngêi sèng phô thuéc Ýt, møc tiÕt kiÖm ®îc nhiÒu h¬n so víi nh÷ng gia ®×nh cã møc sinh cao vµ quy m« gia ®×nh lín. TiÕt kiÖm, ®Çu t phô thuéc vµo tiªu dïng x· héi, mµ tiªu dïng x· héi l¹i phô thuéc vµo tèc ®é t¨ng d©n sè, c¬ cÊu, ph©n bæ d©n sè. 2. D©n sè víi vÊn ®Ò x· héi a. D©n sè víi gi¸o dôc
Gi÷a d©n sè víi gi¸o dôc cã t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau vµ ¶nh h- ëng cña d©n sè t¨ng nhanh ®Õn gi¸o dôc theo 2 chiÒu híng: trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp + Trùc tiÕp: D©n sè t¨ng nhanh dÉn tíi ph¶i t¨ng quy m« ®µo t¹o, t¨ng sè gi¸o viªn, trêng líp, ®å dïng d¹y vµ häc, diÖn tÝch phßng häc, s©n ch¬i. NÕu kh«ng ®¶m b¶o ®îc gi¸o dôc khã ®¹t chÊt lîng cao. + Gi¸n tiÕp: D©n sè t¨ng nhanh th× ®Çu t cña nhµ níc vµ gia ®×nh häc sinh kh«ng theo kÞp ®iÒu kiÖn häc tËp, gi¶ng d¹y. Do vËy chÊt lîng häc tËp gi¶m sót, xu híng bá häc t¨ng Tèc ®é t¨ng d©n sè, c¬ cÊu d©n sè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn quy m« vµ chÊt lîng gi¸o dôc, ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng nguån nh©n lùc cña quèc gia. MÆt kh¸c, chÊt lîng gi¸o dôc còng t¸c ®éng trë l¹i c¸c qu¸ tr×nh d©n sè. V× thÕ, Gi¸o dôc cïng víi ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi sÏ t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho ph¸t triÓn d©n sè hîp lý. b. D©n sè víi y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ Y tÕ lµ hÖ thèng tæ chøc vµ c¸ nh©n nh»m ch¨m sãc ch÷a trÞ, t vÊn b¶o vÖ søc khoÎ cho con ngêi. - C¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ y tÕ ë gãc ®é d©n sè: Ng©n s¸ch, chÊt lîng c¬ së trang bÞ, chÊt lîng c¸n bé c¬ së ngµnh dîc, sè lÇn kh¸m bÖnh, bÖnh dù phßng. - Gi÷a d©n sè víi ph¸t triÓn hÖ thèng y tÕ: BiÓu hiÖn ë tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi; ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i trêng, chÝnh s¸ch vÒ y tÕ. + T¸c ®éng cña d©n sè ®Õn hÖ thèng y tÕ cßn th«ng qua c¸c ®iÒu kiÖn ch¨m sãc søc khoÎ d©n c vµ hiÖu qu¶ phôc vô cña hÖ thèng y tÕ
+ T¸c ®éng cña d©n sè tíi y tÕ lµ quy m«, c¬ cÊu, ph©n bæ, chÊt lîng d©n sè t¸c ®éng tíi y tÕ. NÕu quy m« lín, c¬ cÊu d©n sè trÎ, mËt ®é d©n sè cao còng ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng y tÕ. D©n sè t¸c ®éng tíi y tÕ cßn th«ng qua nh÷ng yÕu tè gi¸n tiÕp nh ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi, ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i trêng. VÝ dô gia ®×nh nghÌo mµ ®«ng con th× ®iÒu kiÖn ch¨m sãc kÐm h¬n gia ®×nh cïng ®iÒu kiÖn kinh tÕ nh vËy nhng Ýt con h¬n. - Y tÕ t¸c ®éng tíi d©n sè nh: sinh s¶n, møc chÕt, di d©n. + Y tÕ víi sinh s¶n: NÕu nh th«ng tin, gi¸o dôc, truyÒn th«ng, biÖn ph¸p kinh tÕ míi chØ t¹o ra sù nhËn thøc hiÓu biÕt vÒ hµnh vi, th¸i ®é víi qu¸ tr×nh sinh s¶n. Ngµnh y tÕ cung cÊp thuèc tr¸nh thai, ®Æt vßng lµm gi¶m gia t¨ng d©n sè. + Y tÕ víi møc chÕt: Víi sù tham gia cã hiÖu qu¶ cña y tÕ sÏ lµm gi¶m møc chÕt, ®Æc biÖt lµ chÕt trÎ s¬ sinh, do khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nhiÒu thuèc men, ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i ch÷a bÖnh hiÖu qu¶ kÐo dµi tuæi thä, c¬ cÊu d©n sè giµ, tû lÖ d©n sè trÎ gi¶m. + Y tÕ t¸c ®éng tíi di d©n: Y tÕ cã thÓ lµm t¨ng qu¸ tr×nh di d©n t vïng Ýt cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc y tÕ sang nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc y tÕ tèt h¬n. ë nh÷ng n¬i mµ hÖ thèng y tÕ ph¸t triÓn th× d©n tËp trung ®«ng. Còng cã thÓ nh÷ng n¬i mËt ®é d©n sè ®«ng th× ®Çu t nhiÒu cho hÖ thèng y tÕ ë ®ã, v× môc ®Ých ®¶m b¶o phôc vô kÞp thêi nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh cña ngêi d©n. Tuy nhiªn, mËt ®é d©n sè qu¸ cao th× hiÖu qu¶ phôc vô cña ngµnh y tÕ kh«ng thÓ ®¸p øng kÞp vµ sÏ thÊp. Tõ vai trß, ¶nh hëng cña y tÕ ®Õn d©n sè, cho nªn ph¶i lu«n t¨ng cêng c«ng t¸c y tÕ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d©n sè. c. D©n sè vµ mét sè vÊn ®Ò x· héi kh¸c
- §ãi nghÌo liªn quan mËt thiÕt ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi. T×nh tr¹ng ®ãi nghÌo trong ®êi sèng x· héi lµ do ¸p lùc cña sù gia t¨ng d©n sè qu¸ cao, quy m« d©n sè lín vît qu¸ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña kinh tÕ x· héi ë mçi quèc gia, dÉn ®Õn møc sèng qu¸ thÊp (díi møc tèi thiÓu) - D©n sè t¨ng nhanh cßn lµm cho sè ngêi cã nhu cÇu lµm viÖc t¨ng lªn trong ®iÒu kiÖn cã giíi h¹n, dÉn tíi d thõa lao ®éng, thÊt nghiÖp cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. ThiÕu viÖc lµm vµ thÊt nghiÖp, lµm cho thu nhËp cña ngêi nghÌo ngµy cµng gi¶m sót, ®êi sèng bÊp bªnh, thiÕu dinh dìng dÉn tíi bÖnh tËt vµ tö vong cao, thÊt häc l¹i r¬i vµo cµng nghÌo h¬n. §ãi nghÌo l¹i cµng lµm cho chÊt lîng lao ®éng thÊp h¬n, dÉn tíi t¨ng tû lÖ thÊt nghiÖp, ®ã lµ c¸i vßng luÈn quÈn, kh¾c nghiÖt g©y ra trë ng¹i lín cho con ®êng tho¸t ®ãi nghÌo mµ nguyªn nh©n s©u xa sinh ra t sù t¨ng d©n sè qu¸ cao. - D©n sè víi bÊt b×nh ®¼ng giíi + Trong sè ngêi nghÌo phô n÷ thêng nhiÒu h¬n nam giíi, trong sè c¸c hé gia ®×nh nghÌo phô n÷ ph¶i g¸nh chÞu ¶nh hëng cña nghÌo ®ãi nhiÒu h¬n nam giíi, do hä kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh, tr×nh ®é häc vÊn thÊp h¬n nam giíi; khiÕn hä trë thµnh nh÷ng ngêi nghÌo nhÊt trong sè nh÷ng ngêi nghÌo. MÆt kh¸c, do ph¶i t×m kiÕm viÖc lµm ®Ó cã thu nhËp, hä ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu t×nh huèng rñi ro cña cuéc sèng, ph¶i ®èi mÆt víi vÊn ®Ò l¹m dông t×nh dôc, b¹o lùc, bu«n b¸n phô n÷ - mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho ®¹i dÞch HIV/AIDS t¨ng nhanh, diÔn biÕn phøc t¹p, ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña mçi quèc gia. II. D©n sè víi tµi nguyªn, m«i trêng 1. Mét sè kh¸i niÖm a. M«i trêng
M«i trêng gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ yÕu tè vËt chÊt nh©n t¹o cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, bao quanh con ngêi cã ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng s¶n xuÊt, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ngêi vµ thiªn nhiªn. b. Tµi nguyªn Bao gåm tÊt c¶ c¸c nguån nguyªn liÖu, n¨ng lîng, th«ng tin cã trªn tr¸i ®Êt vµ trong kh«ng gian vò trô cã liªn quan, mµ con ngêi cã thÓ sö dông phôc vô cuéc sèng vµ sù ph¸t triÓn cña m×nh. c. HÖ sinh th¸i Lµ hÖ thèng c¸c quÇn thÓ sinh vËt cïng sèng vµ ph¸t triÓn trong mét m«i trêng nhÊt ®Þnh, quan hÖ t¬ng t¸c víi nhau vµ víi m«i trêng ®ã. 2. Mèi quan hÖ d©n sè víi tµi nguyªn, m«i trêng a. D©n sè víi tµi nguyªn ®Êt - D©n sè t¨ng nhanh tµi nguyªn ®Êt bÞ thu hÑp; mÊt dÇn; t×nh tr¹ng « nhiÔm tho¸i ho¸ do qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸; qu¸ tr×nh s¶n xuÊt n«ng, c«ng nghiÖp, sinh ho¹t… §Êt bÞ thu hÑp do qu¸ tr×nh më réng ®« thÞ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, trêng häc, bÖnh viÖn, kh¸ch s¹n... T×nh tr¹ng « nhiÔm, tho¸i ho¸ do s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh sö dông thuèc trõ s©u, diÖt cá, ph©n bãn qu¸ møc, do ¶nh hëng cña chiÕn tranh; c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp do níc th¶i tõ c¸c nhµ m¸y c«ng nghiÖp luyÖn kim, giÆt tÈy, thùc phÈm kh«ng qua xö lý « nhiÔm dÉn tíi níc « nhiÔm thÊm vµo ®Êt. - §Êt bÞ thu hÑp, « nhiÔm ¶nh hëng tiªu cùc tíi ®êi sèng con ng- êi gi¶m chÊt lîng cuéc sèng. b. D©n sè víi tµi nguyªn rõng - D©n sè t¨ng nhanh viÖc khai th¸c sö dông tµi nguyªn rõng ngµy cµng nhiÒu lµm diÖn tÝch rõng thu hÑp.
- MÊt rõng lµm cho khÝ hËu diÔn biÕn theo chiÒu híng xÊu; tÝnh ®a d¹ng sinh häc suy gi¶m. - T¹o ra t×nh tr¹ng sa m¹c ho¸, hoang ho¸ - MÊt ®i c¶nh quan du lÞch sinh th¸i. c. D©n sè víi tµi nguyªn níc D©n sè t¨ng nhanh viÖc sö dông níc ngµy cµng nhiÒu lµm cho n- íc trë lªn khan hiÕn vµ « nhiÔm kh«ng sö dông trong sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt. Níc s¹ch khan hiÕm do sö dông bÊt hîp lý; níc bÞ « nhiÔm do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c«ng, n«ng, giao th«ng…sinh ho¹t ¶nh hëng tíi ®êi sèng søc khoÎ con ngêi. d. D©n sè víi kh«ng khÝ T¸c ®éng cña d©n sè t¨ng nhanh tíi kh«ng khÝ, c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, sinh ho¹t, giao th«ng…t¹o ra bÇu kh«ng khÝ « nhiÔm trÇm träng (c¸c chÊt th¶i nh CO, CO2, CH4…CFC) ¶nh hëng tiªu cùc tíi con ngêi lµm t¨ng nguy c¬ m¾c bÖnh tËt, t¨ng tö vong trong d©n sè. T×nh tr¹ng khÝ hËu diÔn biÕn theo chiÒu híng xÊu ¶nh hëng tíi con ngêi nh thñng tÇng « Z«n, hiÖn tîng en ni n«, en ni na, tr¸i ®Êt nãng lªn lµm mùc níc biÓn d©ng cao, t×nh tr¹ng b·o, lò, lôt, h¹n h¸n, thêi tiÕt bÊt thêng ¶nh hëng tíi søc khoÎ, kinh tÕ cña con ngêi. e. D©n sè víi tµi nguyªn kho¸ng s¶n T¸c ®éng cña d©n sè t¨ng nhanh tíi tµi nguyªn kho¸ng s¶n ®ã lµ nhu cÇu sö dông ngµy cµng nhiÒu c¸c nguån tµi nguyªn ngµy gi¶m dÇn ¶nh hëng tíi s¶n xuÊt t¬ng lai vµ lµm « nhiÔm m«i trêng do khai th¸c thiÕu kÕ ho¹ch. g. D©n sè víi tÝnh ®a d¹ng sinh häc
D©n sè t¨ng nhanh dÉn tíi t¨ng nhu cÇu khai th¸c, sö dông lµm cho tÝnh ®a d¹ng sinh häc suy gi¶m; mét sè ®éng thùc vËt quý hiÕm mÊt ®i khã kh¶ n¨ng kh«i phôc ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong t¬ng lai. T×nh tr¹ng khai th¸c ®éng thùc vËt tr¸i phÐp nh c¸c l©m tÆc, bu«n b¸n ®éng vËt hoang d·, do khai th¸c h¶i s¶n tr¸i phÐp theo lèi nh dïng líi m¾t nhá, næ m×n, dïng kÝp ®iÖn, dïng thuèc ho¸ häc lµm cho nguån ®éng vËt ngµy cµng c¹n kiÖt. D©n sè ph¸t triÓn hîp lý; ®ång thêi khai th¸c sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn, t¸i t¹o nguån tµi nguyªn míi thóc ®Èy sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. T¸c ®éng cña d©n sè ®Õn tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i trêng ë ViÖt Nam. Cã thÓ thÊy, viÖc « nhiÔm m«i trêng, tríc hÕt lµ m«i trêng níc, kh«ng khÝ vµ ®Êt ®· xuÊt hiÖn ë nhiÒu n¬i víi nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c nhau. NhiÒu vÊn ®Ò m«i trêng ®· ph¸t sinh ë khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n do t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ang diÔn ra. Bªn c¹nh ®ã, hËu qu¶ cña chiÕn tranh, ®Æc biÖt lµ c¸c chÊt ®éc ho¸ häc ®· g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng vÒ m«i trêng thiªn nhiªn vµ m«i trêng sèng. KÕt luËn D©n sè cã quan hÖ chÆt chÏ víi ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vµ tµi nguyªn m«i trêng. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi c¸c quèc gia vµ c¶ céng ®ång quèc tÕ ®Òu ph¶i quan t©m ph¸t triÓn d©n sè nh»m b¶o ®¶m nguån lao ®éng viÖc lµm, ph¸t triÓn x· héi bÒn v÷ng vµ gi÷ g×n m«i trêng khai th¸c nguån tµi nguyªn cã kÕ ho¹ch. V©n ®Ò nµy chØ ®- îc ph¸t huy khi cã mét chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hiÖu qu¶ g¾n víi viÖc n©ng cao chÊt lîng d©n sè