Đặc điểm siêu âm tim ở bệnh nhân lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện Quân y 175

Chia sẻ: ViBandar2711 ViBandar2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu ban đầu ở 32 bệnh nhân suy thận với mức độ suy thận và thời gian lọc thận khác nhau, có thể thấy những biến đổi xảy ra ở tim có thể thấy được khi làm siêu âm tim: Có thay đổi hình thái cấu trúc tim, thể hiện là giãn nhẹ thất phải, nhĩ trái và dày thành thất trái, tăng khối lượng cơ tim.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đặc điểm siêu âm tim ở bệnh nhân lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện Quân y 175

TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 4 - 12/2015 ĐẶC ĐIỂM SIÊU ÂM TIM Ở BỆNH NHÂN LỌC MÁU CHU KỲ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 175 Nguyễn Hải Khoa, Trần Công Đoàn TÓM TẮT Nghiên cứu ban đầu ở 32 bệnh nhân suy thận với mức độ suy thận và thời gian lọc thận khác nhau, có thể thấy những biến đổi xảy ra ở tim có thể thấy được khi làm siêu âm tim: - Có thay đổi hình thái cấu trúc tim, thể hiện là giãn nhẹ thất phải, nhĩ trái và dày thành thất trái, tăng khối lượng cơ tim. - Có các dấu hiệu suy giảm chức năng tâm trương trên siêu âm doppler, mà doppler mô thấy sớm hơn (giảm Em, Em/Am…) nhưng chưa ảnh hưởng tới chức năng tâm thu. Từ khoá: suy thận, lọc thận, siêu âm tim CHARACTERISTIC OF ECHOCARDIOGRAPHY IN PATIENTS WITH DIALYSIS AT HOSPITAL 175 SUMMARY Initial studies in 32 patients with these degree of kidney failure and dialysis several times, we can see the changes occurring in heart can see when echocardiography: - The morphologic changes of heart, showing the dilate slight of right ventricle, left atrium and left ventricle wall thickening, increased heart muscle mass. - There are signs of diastolic dysfunction on doppler ultrasound, that saw earlier by tissue doppler imaging (down Em, Em / Am ...) but not affecting systolic function. Keywords: renal failure, dialysis, echocardiography ĐẶT VẤN ĐỀ chức năng tim ở bệnh nhân suy thận mạn, Suy thận mạn (chronic renal failure – chiếm tỷ lệ cao từ 30 - 50%, thường gặp là: CRF) gây tổn thương nhiều cơ quan và tổ tăng khối lượng (phì đại, giãn) thất trái, rối chức, trong đó có biến đổi bệnh lý về hình loạn chức năng thất trái, tăng huyết áp, suy thái, chức năng tim và là nguyên nhân tử tim, bệnh lý mạch vành và màng ngoài tim vong chủ yếu ở bệnh nhân suy thận mạn. … Tỷ lệ tử vong do biến chứng tim chiếm khoảng 37 - 44% số bệnh nhân suy thận Các biến đổi bệnh lý về hình thái và mạn giai đoạn cuối. Bệnh viện Quân y 175 (1) Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Hải Khoa (Email: doan_us175@yahoo.com) Ngày gửi bài: 8/8/2015. Ngày phản biện đánh giá: 25/8/2015 37
TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 4 - 12/2015 Lọc máu chu kỳ bằng thận nhân tạo ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP là một trong những biện pháp điều trị thay NGHIÊN CỨU thế chức năng thận hữu hiệu, đang được sử dụng phổ biến hiện nay, giúp nâng cao 1. Thiết kế nghiên cứu chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ cho Nghiên cứu mô tả, cắt ngang, lấy mẫu bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối. tiến cứu. Tuy nhiên, có khoảng 50% số bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối được lọc máu 2. Đối tượng nghiên cứu chu kỳ bằng thận nhân tạo, có biểu hiện Gồm các bệnh nhân được chẩn đoán nhồi máu cơ tim sau 2 năm. Nhiều nghiên xác định suy thận mạn, có lọc máu chu kỳ cứu cho thấy, tỷ lệ tử vong do nguyên nhân bằng thận nhân tạo, tại Khoa lọc máu – tim – mạch chiếm tới 46% ở các bệnh nhân Bệnh viện Quân y 175 – Bộ Quốc phòng. suy thận mạn giai đoạn cuối lọc máu chu kỳ bằng thận nhân tạo. 3. Thực hiện nghiên cứu Đánh giá, tầm soát, phát hiện sớm các Thực hiện siêu âm tim trên máy siêu biến đổi về hình thái và chức năng tim, có âm chuyên tim Envisor HD10XE tại Khoa vai trò quan trọng giúp đề ra chiến lược Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện quân y điều trị và dự phòng hợp lý, nâng cao chất 175. Kỹ thuật không xâm lấn, không gây lượng sống và giảm tỷ lệ tử vong do các hại cho bệnh nhân. Kết quả siêu âm phục biến chứng ở bệnh nhân suy thận mạn giai vụ quá trình điều trị và nghiên cứu. đoạn cuối được lọc máu chu kỳ. Đây là vấn đề đang được nhiều tác giả quan tâm KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN nghiên cứu sâu rộng. 1. Đặc điểm lâm sàng Để góp phần cung cấp và bổ sung các dữ liệu về vấn đề này, chúng tôi tiến hành Tiến hành thu thập số liệu ở 32 bệnh nghiên cứu đặc điểm hình thái và chức nhân, trong đó có 27 nam, 5 nữ. Do số năng tim trên bệnh nhân suy thận mạn có lượng còn ít nên không phân chia thành lọc máu chu kỳ bằng siêu âm tim. các nhóm. Một số đặc điểm chung ở 32 bệnh nhân như sau: Bảng 1: Một số thông số lâm sàng Thông số Trung bình SD Giới hạn Tuổi 45,4 13,6 21-78 Thời gian lọc máu (tháng) 50,5 44,2 1-210 Chiều cao (cm) 163,0 6,8 144-176 Cân nặng (kg) 54,3 9,0 40-76 BMI 20,4 2,7 16,9-27,3 BSA (m2) 1,56 0,14 1,3-1,9 Chỉ số tim/lồng ngực 0,52 0,06 0,41-0,65 Nhịp tim 75,9 12,9 56-105 38
TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 4 - 12/2015 Kết quả cho thấy tuổi trung bình đã có bình thường thể hiện là chỉ số tim/lồng ngực chỉ định lọc thận là 45,4 trong đó thấp nhất đo trên phim chụp Xquang ngực là 0,52 do mới chỉ 21 tuổi, đang là lứa tuổi lao động suy thận và thay đổi hệ Reninangiotensin của gia đình và xã hội. Thời gian đã lọc làm tăng khối lượng tuần hoàn, tăng huyết máu trung bình 50,5 tháng, có bệnh nhân áp dẫn tới tim to hơn. đã lọc tới 210 tháng cho thấy lọc máu đã 2. Các chỉ số siêu âm tim TM: giúp duy trì sự sống cho bệnh nhân. Bảng 2: Các chỉ số về hình thái và Nhịp tim ở những bệnh nhân này cũng chức năng tim trên siêu âm TM trong không ổn định, với dải phân bố từ 56-105 nghiên cứu này so sánh với người bình nhịp/phút, nằm trong bệnh cảnh suy thận thường mãn. Kích thước tim có xu hướng lớn hơn Mean±SD Mean±SD Chỉ số p N=32 N=93 [] Đường kính ĐMC dAo (mm) 31,8±3,9 27,97±2,84
TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 4 - 12/2015 Đối tượng nghiên cứu của chúng tôi đại cơ tim, thành tim dày lên, khối lượng là bệnh nhân suy thận có chỉ định lọc thận cơ thất trái tăng. Tuy nhiên, thất trái vẫn và đã lọc 1-210 tháng. Việc so sánh các chỉ còn khả năng đáp ứng tốt nên chưa giãn số hình thái và chức năng của tim qua siêu thất trái, thậm chí còn tăng co bóp và chưa âm TM với các chỉ số ở người Việt Nam ảnh hưởng tới chức năng tâm thu (thậm bình thường theo hằng số sinh học người chí EF tăng, FS tăng tuy chưa có ý nghĩa Việt Nam cho thấy có nhiều sự khác biệt. thống kê). Như vậy, rõ ràng quá trình suy Kết quả so sánh cho thấy có sự biến đổi thận, có thể cũng do kèm lọc thận nữa, đã của một số chỉ số. Gốc động mạch chủ, ảnh hưởng rõ tới cấu trúc hình thái của nhĩ trái, thất phải có giãn so với người bình tim. Kết quả nghiên cứu của Đỗ Doãn Lợi thường, có thể do quá trình suy thận có trên 129 bệnh nhân có lọc máu cũng cho tăng giữ nước, tăng khối lượng tuần hoan thấy có giãn nhĩ trái, thất trái, thất phải và kèm theo việc tạo shunt động tĩnh mạch để dày cơ tim, tăng khối lượng cơ tim nhưng lọc máu làm tăng lượng máu về tuần hoàn chưa giảm chức năng tâm thu. Võ Thành phổi. Trong khi đó, buồng thất trái không Hoài Nam nghiên cứu ở 24 bệnh nhân có giãn mà có tăng độ dày của cả vách liên lọc máu cũng có những nhận xét tương tự. thất và thành sau, tăng khối lượng cơ tim. 3. Các chỉ số siêu âm tim doppler: Trong suy thận, luôn có tình trạng tăng Bảng 3: Các chỉ số siêu âm tim huyết áp và tăng khối lượng tuần hoàn nên doppler trong nghiên cứu này so sánh với tim phải tăng khả năng co bóp dẫn tới phì người bình thường Mean±SD Mean±SD Thông số p n=32 n=200 Vận tốc đỉnh hai lá Vs (m/s) 0,88±0,23 77,74±16,95
TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 4 - 12/2015 cũng phù hợp với diễn biến lâm sàng, đó là và thời gian lọc máu khác nhau nên cũng tăng huyết áp, tăng khối lượng tuần hoàn, chưa thể hiện rõ sự biến đổi nhiều. Nghiên tăng công làm việc của tim sẽ dẫn tới suy cứu của Đỗ Doãn Lợi và Võ Thành Hoài tim, mà những biểu biện suy tim ban đầu Nam cũng có những nhận xét tương tự. sẽ kín đáo và suy chức năng tâm trương 3.4. Các chỉ số siêu âm tim doppler sẽ diễn ra trước. Tuy nhiên với nghiên mô: cứu ban đầu ở 32 ca với mức độ suy thận Bảng 4: Các chỉ số doppler mô trong nghiên cứu Thông số Trung bình SD Giới hạn Em (cm/s) 7,2 2,4 0,53-12,7 Am (cm/s) 8,5 2,0 0,93-11 Em/Am 0,85 0,25 0,48-1,54 Chúng tôi cũng thực hiện kĩ thuật này cũng cho thấy có suy giảm chức năng doppler mô TDI, vị trí đo ở gần gốc van tâm trương ở nhóm bệnh nhân này. Do hai lá phía lá trước. Kết quả thu được cho doppler mô chưa phải là kỹ thuật phổ biến thấy có giảm vận tốc sóng Em