Đặc điểm giải phẫu nhánh xuống động mạch mũ đùi ngoài ở người Việt Nam

Chia sẻ: Ni Ni | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm mô tả đặc điểm giải phẫu nhánh xuống động mạch mũ đùi ngoài. Bài viết nghiên cứu đo một số kích thước nhánh xuống động mạch mũ đùi ngoài trên xác người. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đặc điểm giải phẫu nhánh xuống động mạch mũ đùi ngoài ở người Việt Nam

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU NHÁNH XUỐNG ĐỘNG MẠCH MŨ ĐÙI NGOÀI Ở NGƢỜI VIỆT NAM Trần Ngọ ầ TÓM TẮT Nghiên cứu 60 tiêu bản đùi củ 0 c g m 7 cn mv cn ết quả cho thấ : c nh ng mẫu đùi chỉ c nh nh uống (78 4%) c mẫu đùi c 2 nh nh uống (2 6%) Trong đ ngu n gốc củ nh nh uống rất đ dạng, phổ biến nhất c nh nh uống t ch từ động mạch mũ đùi ngo i (ĐMMĐN) (56 7%) dạng c 2: nh nh uống trong c thể t ch từ động mạch (ĐM) đùi ĐMMĐN nh nh uống ngo i c thể t ch từ ĐM đùi ĐMMĐN h ĐM đùi sâu Nh nh uống trung bình cho 22 ± 0,2 nh nh nuôi cơ đường kính trung bình củ nh nh uống ngo i 2 9 ± 0,1mm. * Từ kh : Động mạch mũ đùi ngo i; Đặc điểm giải phẫu; Người Việt Nam. ANATOMY features OF THE DESCENDING BRANCH OF LATERAL CIRCUMFLEX FEMORAL ARTERY (STUDY ON VIETNAMESE CADAVER) SUMMARY Cross-sectional study was done on 60 dissection of the femoral specimens (17 men and 13 women). The results showed that: the femoral models had only one branch accounted for 78.4% and had two branches accounted for 21.6%. In particular, the origin of the descending branches had many anatomical variants, the most common type (only one descending branch) splited from the LCFA were 56.7%, the two descending branch: medial descending branch were from the femoral artery or LCFA, the lateral descending branch were from the femoral artery, LCFA or deep femoral artery. On each thigh, the descending branch gave out 22 branches supplying for muscles of thigh. The diameter of the descending branch was 2.9 mm. * Key words: Descending branch of letaral circumflex femoral artery; Anatomical features; Vietnamese people. ĐẶT VẤN ĐỀ Động mạch mũ đùi ngo i (l ter l circumfle femor l rter ) thường l nh nh bên của §M đùi sâu (deep femor l rter ) đôi khi củ ĐM đùi s u đ chi th nh b nh nh lên ng ng v uống ĐMMĐN cấp m u cho đầu v cổ ương đùi mấu chuyển lớn, cơ rộng ngo i cơ thẳng đùi v gối, cũng như to n bộ da mặt ngo i trước đùi [ 2] Nh m ĐM n được p dụng rộng rãi trong lâm s ng không chỉ trong chu ên ng nh phẫu thuật tạo hình m còn trong lĩnh vực tim mạch hay chấn thương chỉnh hình Trong phẫu thuật tạo hình c c nh nh củ ĐMMĐN đặc biệt l nh nh uống (c đường kính v chi u d i lớn nhất) được coi l ngu n nuôi của vạt đùi trước ngo i Bản thân c c nh nh ĐMMĐN được sử dụng cho nhi u phẫu thuật kh c như: bắc cầu cho * Học viện Quân y * Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch P ả biệ k ọ : GS. S. H à V Lươ GS. S. Lê Gi Vi 49 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 §M khoeo, ghép cầu nối mạch v nh bắc cầu trong v ngo i sọ [5, 9]. Nhi u nghiên cứu v giải phẫu ĐMMĐN l ti n đ cho việc nghiên cứu sử dụng v thiết kế c c dạng vạt da lấy ở vùng đùi [ 4 8] Mặc dù c nhi u t c giả nước ngo i thông b o kết quả nghiên cứu v hệ thống ĐMMĐN nhưng ở Việt Nam cho đến n chư thấy c t i liệu liên qu n được công bố Chính vì vậ chúng tôi nghiên cứu đặc điểm giải phẫu nh nh uống củ ĐMMĐN trên người Việt Nam nhằm: - Mô tả đặc điểm giải ph u nh nh uống ĐMMĐN. - Đo một số kích thước nh nh ĐMMĐN t n c ngư i. uống ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. - 60 vùng đùi c người Việt N m trưởng th nh > 8 tuổi không phân biệt nam n , c trong phòng lưu tr c tại ộ môn iải phẫu Trường Đại học Y kho Phạm Ngọc Thạch với c c tiêu chu n nhận: + Còn ngu ên vẹn cả 2 đùi phải, tr i + hông biến dạng u bướu hay bất thường v giải phẫu vùng đùi không c phẫu thuật v vết thương trước đ 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Mô tả cắt ngang. * C c đặc điểm cần nghi n cứu: - Đặc điểm mô tả: ngu ên ủ củ c c nh nh uống ĐMMĐN đường đi liên qu n củ nh nh uống ĐMMĐN. - Đặc điểm đo đạc: đường kính ngu ên ủ củ nh nh uống ĐMMĐN; khoảng c ch v trí tận vùi v o cơ củ nh nh uống với bờ trên củ ương b nh ch trung bình * C ch ti n h nh - X c được cố đ nh trong dung d ch formalin. - Chọn c th mãn c c tiêu chu n nhận. - Tiến h nh phẫu tích: + Đường vẽ v rạch d : dùng nh meth lene v thước dâ vẽ đường thẳng đường gai chậu trước trên đến điểm gi a bờ ngo i ương b nh ch (gọi l “Đường chu n”) + Xâ dựng hệ trục tọ độ O trên b mặt d vùng đùi trước ngo i với gốc tọ độ O tại gai chậu trước trên; trục Y l đường thẳng nối từ gai chậu trước trên đến điểm gi a bờ ngo i ương b nh ch hướng dương của trục Y hướng xuống b n chân; trục X vẽ vuông g c với trục Y tại gai chậu trước trên hướng dương của trục X hướng r ngo i + Lấ điểm gi đoạn chu n l m tâm vẽ một vòng tròn c b n kính cm + Dùng d o rạch da dọc theo gi cơ m (phân chi vùng đùi trước ngo i v vùng đùi trước trong) c t ch từ d v o đến cơ + c t ch dọc theo bờ trong cơ m để v o t m gi c đùi tìm ĐM đùi ĐM đùi sâu ĐMMĐN v thần kinh đùi S u đ b c t ch dần từ gốc của ĐMMĐN để tìm c c nh nh ng ng nh nh lên v nh nh uống củ ĐM n Tiếp theo b c t ch dọc theo đường đi củ c c nh nh xuống để tìm c c mối liên qu n. + Đo đường kính c c nh nh uống v khoảng c ch v trí tận vùi v o cơ củ nh nh uống với bờ trên củ ương b nh ch - Thu thập số liệu nghiên cứu Xử l số liệu: hiệu chỉnh số liệu thô từ bảng thu thập, mã h c c biến số, thống kê v phân tích bằng phần m m SPSS/PC 10.5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN 51 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 Tổng số mẫu: 60 vùng đùi ( 0 bên phải 0 bên tr i) củ 0 c trong đ 7 c nam (56,7%) c n (4 %) độ tuổi trung bình 56 d o động 21 - 84 tuổi. Đường kính ngo i tại ngu ên ủ củ ĐMMĐN trung bình 4 1 ± 0 9 mm. Trong 60 vùng đùi khảo s t c nh ng mẫu đùi chỉ c một nh nh uống (78,4%) nhưng cũng c nh ng mẫu c h i nh nh uống (21,6%), l nh nh uống ngo i v nh nh uống trong Chúng tôi chỉ công nhận h i nh nh uống trong trường hợp h i nh nh t ch độc lập trên cùng một thân ĐM chính hoặc h i thân ĐM chính kh c nh u Nh nh uống trong c thể t ch từ ĐM đùi (1,7%) từ ĐMMĐN (9,2%) Nh nh uống ngo i c thể t ch từ ĐM đùi (0,85%) từ ĐMMĐN (8, 5%) hoặc từ ĐM đùi sâu (1,7%) Như vậ ngu n gốc củ nh nh uống rất đ dạng, phổ biến nhất l c một nh nh uống t ch từ ĐMMĐN (56,7%). h c biệt không c nghĩ thống kê v ngu ên ủ nh nh uống gi chân phải v chân tr i (p > 0,05). Nh¸nh nu«i c¬ th¼ng ®ïi cña nh¸nh xuèng C¬ th¼ng ®ïi Nh¸nh nu«i c¬ réng ngoµi cña nh¸nh xuèng Nh¸nh xuèng cña ®éng m¹ch mò ®ïi ngoµi C¬ réng ngoµi C¬ réng gi÷a Hình 1: ĐMMĐN c một nh nh uống. Nh¸nh lªn §éng m¹ch mò ®ïi ngoµi Nh¸nh ngang C¬ réng ngoµi Nh¸nh xuèng ngoµi Nh¸nh xuèng trong C¬ th¼ng ®ïi Hình : ĐMMĐN c h i nh nh uống. Từ v trí uất ph t nh nh uống đi hướng xuống, trong khoảng gi n cơ tạo bởi cơ thẳng đùi ở phí trước v cơ rộng gi cơ rộng ngo i ở phí s u Trên đường đi nh nh uống thường k m theo h i tĩnh mạch h i bên ĐM nh nh củ thần kinh đùi cũng thường được kẹp gi h i tĩnh mạch n v tạo th nh bộ b ĐM-tĩnh mạch-thần kinh chi phối cho cơ thường l cơ rộng ngo i Nh nh uống trung bình 22 ± 0,2 nh nh nuôi cơ thẳng đùi; cho 3 ± 0,2 nh nh v o nuôi cơ rộng gi S u đ tiếp tục chạ r đến bờ trong củ cơ rộng ngo i u ên v o cơ hoặc chạ s u cơ trong kho ng gi n cơ cho trung bình 7 ± 0,3 nh nh u ên d v c c nh nh nuôi cơ trung bình 7 9 ± 0,4 nh nh Cuối cùng nh nh uống thông nối tận với nh nh ĐM gối trên ngo i củ ĐM đùi v nối v o vòng nối ĐM trên khớp gối Trong trường hợp c h i nh nh uống, nh nh uống ngo i thường đi theo mô tả trên. Nh nh uống trong c thể đi theo đường như mô tả hoặc đi uống phí trước cơ rộng gi a một đoạn v vùi v o cơ rộng gi hoặc cơ rộng trong xuống thông nối với vòng ĐM khớp gối (hình 3). 52 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 Đường kính trung bình củ nh nh uống (h nh nh uống ngo i) 2 9 ± 0,1 mm hi t n tại h i nh nh uống nh nh uống ngo i c đường kính lớn hơn nh nh uống trong (2 9 ± 0,1 mm v 2,5 ± 0,2 mm). Không c sự kh c biệt c gi nghĩ thèng kê v đường kính chân tr i v chân phải §éng m¹ch ®ïi §éng m¹ch ®ïi s©u Nh¸nh xuèng cña ®éng m¹ch mò ®ïi ngoµi C¸c nh¸nh xuyªn ra da cña nh¸nh xuèng Hình 3: C c nh nh u ên d củ nh nh uống Tất cả c c nh nh uống trong mẫu nghiên cứu đ u thông nối với vòng ĐM qu nh khớp gối hoảng c ch từ v trí tận vùi v o cơ củ nh nh uống với bờ trên củ ương b nh ch trung bình 41,3 ± 2,4 mm. X-¬ng b¸nh chÌ §éng m¹ch gèi xuèng §Çu d-íi c¬ th¼ng ®ïi Nh¸nh cña ®éng m¹ch mò ®ïi ngoµi xuèng §éng m¹ch gèi trªn ngoµi Hình 4: Nh nh uống thông nối với vòng ĐM qu nh khớp gối 53 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 Đường kính ngo i tại ngu ên ủ củ cũng tương đối nh so với nghiên cứu của ĐMMĐN trung bình 4,1 ± 0 9 mm tương đối hơn so với nghiên cứu củ nh T ns tit (4 9 ± T nv T nv nhưng tương đ ng với trung bình đường kính củ c c nh nh trong nghiên cứu mm) v củ M U el (trung của S.W.Choi. Sự kh c biệt n c thể được bình 4 7 mm) nhưng lại lớn hơn so với củ giải thích l do ếu tố chủng tộc đâ l một W vấn đ cần được lưu Wen l 2 7 mm Đường kính ngo i tại ngu ên ủ củ nh nh ng ng v nh nh uống v nghiên cứu thêm trên c mẫu lớn hơn. Bảng 1: So s nh đường kính ĐMMĐN v c c phân nh nh N HIÊN CỨU CỦA CHÚN TÔI Quốc gia n( Việt N m c) N HIÊN CỨU CỦA TANVAA TANSATIT [7] Th i n N HIÊN CỨU CỦA M.UZEL [9] Thổ Nhĩ N HIÊN CỨU CỦA SUNGWEON CHOI [6] N HIÊN CỨU CỦA WANG WEN LIN [10] H n Quốc Trung Quốc (2010) (2008) (2008) (2007) (2001) 30 30 56 19 19 49± 4,7 Đường kính ĐMMĐN 4,1 ± 0 9 Đường kính nh nh uống hoặc nh nh uống ngo i 29±01 4 ±08 Đường kính nh nh uống trong 2,5 ± 0 2 0 ±06 27±0 5 2,9 Tất cả c c nh nh uống trong mẫu nghiên cứu đ u thông nối với vòng ĐM qu nh khớp gối hoảng c ch từ v trí tận vùi v o cơ củ nh nh uống với bờ trên củ ương b nh ch trung bình 41,3 ± 2,4 mm. KẾT LUẬN Khảo s t đặc điểm giải phẫu trên c c c người Việt xử l formon cho thấy: đường kính ĐMMĐN v nh nh uống tương ứng l 4 ± 0 9 mm v 2 9 ± 0 1 mm; c một nh nh uống t ch từ ĐMMĐN (56,7%). Nh nh uống trung bình cho 22 ± 0,2 nh nh nuôi cơ Nh nh uống c thể c hai nh nh l nh nh uống ngo i v nh nh uống trong nh nh uống trong c đường kính 2,5 ± 0,2 mm. Mặc dù ngu ên ủy của nh nh uống ĐM không hằng đ nh nhưng sự t n tại của nh nh xuống chính v nh nh uống phụ ở vùng đùi khẳng đ nh v i trò qu n trọng của ĐM n trong nhi u ứng dụng lâm s ng TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Fukuda H, Ashida M, Ishii R, Abe S, Ibukuro. Anatomical variants of the lateral femoral circumflex artery: an angiographic study. Surg Radiol Anat. 2005, 27, pp.260-264. 2. Kawai K, Imanishi N, Nakajima H, et al. Vascular anatomy of the anterolateral thigh flap. Plast Reconstr Surg. 2004, 114, pp.1108-1117. 54