Đặc điểm nông học và khả năng kết hợp của một số dòng ngô QPM thế hệ mới tại phía Bắc Việt Nam

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

111
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

PAM chăn nuôi là một trong những hoạt động quan trọng trong sự phát triển ngô Việt chiến lược. Vì vậy, nghiên cứu này đến các tính trạng nông học và kết hợp khả năng của 17 mới QPM lai cùng dòng phát triển của văn hóa công nghệ đơn bội kép bao phấn (DH) và chuyển đổi thông thường tiến hành tại Viện Nghiên cứu ngô Việt Nam trong năm 2007 - 2008. Thiết kế thí nghiệm là khối đầy đủ (RCBD) với 3 lần lặp lại để đánh giá đặc điểm nông học và thử nghiệm kết hợp khả năng. Kết quả đánh...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đặc điểm nông học và khả năng kết hợp của một số dòng ngô QPM thế hệ mới tại phía Bắc Việt Nam

Đ C ĐI M NÔNG H C VÀ KH NĂNG K T H P C A M T S DÒNG NGÔ QPM TH H M I T I PHÍA B C VI T NAM Châu g c Lý1, Lê Quý Kha1, Bùi M nh Cư ng1, Tr n Th Bích Liên1 SUMMARY Results on evaluation of agronomical traits and combining ability of maize new QPM inbred lines developed by conventional methods and anther culture double haploid PAM breeding is one of the important activities in the Vietnamese maize development strategies. Therefore, this study on agronomical traits and combining ability of 17 new QPM inbred lines developed by anther culture double haploid technologies (DH) and conventional conversion undertook in Vietnam Maize Research Institute during 2007- 2008. Experiment design was complete block (RCBD) with 3 replicates for evaluation of agronomical traits and testing combining ability. Results of evaluation of 17 inbred lines consisting of 5 QPM conventional lines and 4 CIMMYT lines and 8 DH lines concluded that new DH QPM lines with well abiotic and biotic stress tolerances gave as high yield as QPM conventional lines, better than parent of HQ2000 (QPM hybrid). Among new QPM lines, V152 has 81% of genetic distance far from V64 and other lines on the dendogram. Therefore V64 combined with V152 showed highest yield (97.65 quintals/ha), among lines x testers crosses. Results of testing yield of crosses are suited with the result of genetic diversity analysis on the dendogram. Keywords: Combining ability, QPM maize inbred lines, anhter culture, double haploid, agronomical traits. ngư i ít hơn các nư c phát tri n như M 1. §ÆT VÊN §Ò (CIMMYT, 2010). Vi t Nam, trong V t li u dòng ngô thu n luôn là v n nh ng năm 2000-2005, gi ng ngô HQ2000 quan tâm hàng u c a các nhà ch n gi ng ã ư c công nh n, ưa vào s n xu t v i ngô lai. M c thành công ph thu c vào ch t lư ng và hàm lư ng protein cao, n n di truy n t o dòng thu n, công ngh nhưng t l nhi m b nh th i thân và th i t o dòng thu n và chính xác c a công b p cao nên s n xu t chưa ch p nh n m tác kh o sát, kh o nghi m t h p lai. T o r ng. Xu t phát t nh ng lý do trên, k t qu gi ng ngô lai ch t lư ng m cao (QPM) ánh giá c i m nông h c và kh năng ang là m t trong nh ng hư ng quan tâm k t h p c a m t s dòng ngô QPM th h c a chương trình t o gi ng ngô lai c a m i t i phía B c Vi t Nam ư c trình bày nhi u nư c Châu Phi, Châu Á và Vi t Nam, trong bài báo này. nơi có bình quân di n tích ngô theo u 1 Vi n Nghiên c u Ngô.
II. VËT LIÖU V PH¦¥NG PH¸P NGHI£N QPM theo phương pháp truy n th ng CøU (QL5-QL9) t i Vi t Nam, 4 dòng QL1, QL2, QL3 (HL1- /C 1) và QL4 (HL5- /C 1. V t li u nghiên c u 2) nh p t CIMMYT, 8 dòng t nuôi c y G m 17 dòng QPM (b ng 1), trong ó bao ph n t i Vi t Nam (QL10-QL17). 5 dòng chuy n i t ngô thư ng thành B ng 1. Danh sách 17 dòng tham gia ch n t o LV 154 Công th c Tên dòng Đ it ph i Ngu n g c QL1 CDVA16 S10 CIMMYT QL2 CML161/422 S10 CIMMYT QL3 HL1 (Đ/C 1) S15 M HQ2000 QL4 HL5 (Đ/C 2) S15 B HQ2000 QL5 KQ7 S10 Rút theo phương pháp truy n th ng QL6 Q10 S10 Rút theo phương pháp truy n th ng QL7 Q11 S10 Rút theo phương pháp truy n th ng QL8 Q18 S10 Rút theo phương pháp truy n th ng QL9 Q21 S10 Rút theo phương pháp truy n th ng QL10 V57 S8 Dòng nuôi c y bao ph n QL11 V59 S8 Dòng nuôi c y bao ph n QL12 V63 S8 Dòng nuôi c y bao ph n QL13 V64 S8 Dòng nuôi c y bao ph n QL14 V66 S8 Dòng nuôi c y bao ph n QL15 V68 S8 Dòng nuôi c y bao ph n QL16 V72 S8 Dòng nuôi c y bao ph n QL17 V152 S8 Dòng nuôi c y bao ph n thu n (2007), so sánh t h p lai nh (2008) 2. Phương pháp nghiên c u ư c ti n hành t i Vi n Nghiên c u Ngô, T t c nh ng dòng và t h p lai nh an Phư ng, Hà N i. gi a 17 dòng v i 2 cây th (V152, KQ7) ư c ánh giá theo sơ kh i ng u nhiên III. KÕT QU¶ V TH¶O LUËN hoàn ch nh (RCBD), 3 l n nh c l i, m i dòng gieo 1 hàng, dài 5m, kho ng cách gieo 1. K t qu ánh giá dòng 60 x 25cm, 1 cây/h c. K thu t chăm sóc Th i gian sinh trư ng c a các dòng và các ch tiêu theo dõi áp d ng Quy ph m các dòng QPM m i (102-110 ngày), t l kh o nghi m gi ng ngô 10 TC 341: 2006. nhi m sâu c thân (0%) và b nh khô v n Phân tích phương sai các k t qu ánh ( i m 1-2), th i b p (7-13%) u tương giá dòng, so sánh t h p lai ư c x lý ương ho c t t hơn 2 i ch ng (HL1 và b ng chương trình IRRISTAT 4.0. Kh HL5) (b ng 2). T t c 17 dòng có chi u cao năng k t h p c a các dòng ư c phân tích cây, cao óng b p khá ng u (b ng 3), b ng ph n m m Vi n Ngô (Nguy n ình th hi n CV% c a 2 ch tiêu này u Hi n, 1996). Các thí nghi m ánh giá dòng m c nh (4-10%). Chi u dài b p bi n
ng l n hơn, l n nh t là V68 (CV% = ánh giá dòng v ông 2007 (b ng 3) cho 24%). Dòng có dài b p dài nh t là Q18 và th y: 4 dòng (KQ7, Q18, V64 và V152) V152 (16cm) và CV% c a dài b p c a 2 t năng su t (41-51 t /ha), vư t i dòng này cũng m c nh (6-9%). S lá ch ng HL1-m HQ2000 (39 t /ha) và xanh sau tr 30 ngày (b ng 3) c a HL1-b HQ2000 (19 t /ha). S h t/hàng CML161/422, KQ7, Q21 u m c cao c a V152 và V64 u m c trung bình (>12 lá). V152 và V64 có s lá xanh (22-25 h t), tương ương KQ7 (25 h t) và m c trung bình (10 lá), tương ương HL1 HL5 (24 h t). (11 lá xanh) và HL5 (9 lá xanh). K t qu B ng 2. M t s c i m nông h c c a 17 dòng QPM m i v ông 2007 t i an Phư ng T.thái TGST (ngày) Sâu B nh Đ (%) H bi T c đ r c lá B p th i CT Tên ngu n (1-5) Đ.T (%) KV (1-5) TP PR CSL Thân R (1-5) (1-5) Cây B p (%) 1 KQ7 60 60 108 0 1 18 14 1 3 2 2 7 2 Q18 55 55 103 0 1 14 12 2 5 2 2 0 3 V64 58 58 106 0 1 14 0 1 3 2 2 16 4 V152 58 60 108 0 2 13 0 1 5 2 2 4 5 HL1 (Đ/C 1) 59 60 108 0 2 13 23 1 3 2 3 53 6 Q21 55 54 102 0 1 19 9 1 4 2 2 11 7 Q11 55 55 103 0 2 12 23 1 4 2 2 3 8 V57 58 58 106 0 1 15 0 1 3 2 2 0 9 V66 57 57 105 0 1 18 3 1 4 2 2 0 10 CML161/422 56 57 105 0 2 15 0 2 3 2 2 39 11 V72 60 60 108 0 2 15 0 1 4 2 3 4 12 V68 60 61 109 0 2 15 8 1 3 2 3 6 13 Q10 57 57 105 0 1 16 0 2 5 2 3 6 14 V63 58 59 107 0 2 16 16 1 4 2 2 13 15 V59 58 58 106 0 1 16 0 1 4 2 2 0 16 CDVA16 55 55 103 0 2 26 70 1 5 3 2 0 17 HL5 (Đ/C 2) 59 62 110 0 2 13 15 1 4 2 3 0 B ng 3. M t s c i m nông h c và năng su t c a 17 dòng QPM m i t i an Phư ng, v ông năm 2007 T ng s lá (lá) Chi u cao (cm) Dài b p (cm) Xanh S hàng S Năng Tên Cu i H u ĐK b p sau tr Cây B p Dài lõi h t h t/hàng su t ngu n cùng hi u 30 ngày TB CV% TB CV% TB CV% Năng su t CV% TB CV% TB CV% TB (cm) CV% TB CV% TB CV% T /ha CDVA16 17 4 8 16 172 6 78 9 12 12 10 12 4 10 15 8 23 11 51 CML161/422 17 4 12 8 164 5 84 7 13 11 11 12 4 6 14 13 20 15 44 HL1 (Đ/C 1) 18 3 11 10 174 4 82 6 14 9 12 10 4 5 14 10 21 11 43 HL5 (Đ/C 2) 17 4 9 11 135 7 65 7 12 17 11 21 3 17 13 10 24 19 41 KQ7 17 4 13 2 215 7 104 11 14 7 11 13 4 5 14 10 25 12 39 Q10 17 4 10 18 148 5 91 9 14 8 10 18 4 12 14 9 20 12 38 Q11 18 4 11 7 150 7 77 10 11 14 9 15 4 5 15 11 21 20 34 Q18 16 4 10 2 177 5 87 8 16 9 11 14 4 7 15 10 23 14 33 Q21 19 4 12 8 158 7 80 10 13 8 11 21 4 7 15 10 21 11 32 V57 16 3 9 2 123 6 51 12 12 8 12 10 4 6 16 8 23 11 32 V59 17 2 10 10 159 3 77 8 15 6 13 7 4 4 15 10 23 15 32
V63 13 6 10 20 133 6 60 12 13 10 11 14 4 7 14 8 22 17 31 V64 13 6 10 15 134 6 64 9 14 10 11 12 4 6 15 13 22 13 28 V66 14 7 9 12 162 5 80 7 13 10 11 14 4 5 17 9 21 13 27 V68 14 5 9 14 155 6 80 9 15 24 13 17 4 12 14 13 24 14 24 V72 14 6 10 15 140 7 70 13 15 14 13 16 4 15 13 12 24 15 24 V152 14 4 10 12 142 4 77 8 16 6 13 14 4 12 12 8 25 14 19 Ngu n: S li u c a B môn Ch n t o gi ng Ngô-Vi n Nghiên c u Ngô, v ông 2007. i u này ch ng t các dòng nuôi c y B ng 4 cho cho th y dòng có giá tr bao ph n có các y u t c u thành năng su t KNKH chung cao nh t là V63 (10758), ti p tương t các dòng ưu tú theo phương pháp n là HL5 (8144), V64 (6198) và Q10 truy n th ng. V y nh ng dòng ơn b i kép (5399). Cây th V152 có giá tr kh năng QPM m i có nh ng c tính nông h c, k t h p chung (4937) cao hơn cây th KQ7 ch ng ch u và năng su t tương ương ho c (-4937). V152 và KQ7 ư c ch n làm 2 cây t t hơn nh ng dòng t o ra b ng phương th d a trên: 1) S li u lai th ng u nhiên pháp chuy n dòng QPM truy n th ng và t t qua m t s v trư c ó; 2) Hai cây th có hơn 2 dòng b m c a HQ2000. d ng h t, ng u cao cây, tr ng thái cây và b p p, năng su t dòng khá cao 2. K t qu ánh giá kh năng k t hơp (> 41 t /ha). c a các dòng QPM m i 2.1. Giá tr kh năng k t h p chung c a các dòng QPM m i
B ng 4. Giá tr kh năng k t h p chung c a QL1 các dòng QPM-lai nh, v xuân 2008 QL10 t i an Phư ng-Hà i QL12 QL4 CT Tên dòng KNKH chung Cây th QL9 1 CDVA16 -16202 V152 KQ7 QL6 2 161/422 3283 4937 -4937 QL14 QL18 3 Q10 5399 QL7 4 Q11 -11311 QL8 5 Q18 2148 QL10MW QL17 6 Q21 -4022 QL20 7 V57 -4351 QL2 QL3 8 V59 3688 Ghi chú: Sai s QL15 9 V64 6198 c a KNKH chung QL13 c a các dòng: 10 V63 10758 2.711; Sai s khi QL16 11 V66 4308 so KNKH c a 2 QL5 dong: 3.834 QL11 12 V68 -2952 QL19 13 V72 -5881 0.19 0.39 0.60 0.80 1.00 Coefficient 14 V79 4551 15 V181 -8367 Hình 1. a d ng di truy n c a 20 dòng QPM 16 HL1 4611 m i d a trên 20 ch th SSR (Xuân 2008); 17 HL5 8144 QL14-V64; QL19-V152 2.2. Giá tr kh năng k t h p riêng c a ti p n v i Q10 (10.113), v i V64 (9.161). các dòng QPM m i v i 2 cây th V y 4 dòng (V152, Q18, Q10 và V64) là B ng 5 cho th y cây th V152 cho nh ng dòng QPM tri n v ng. KNKH riêng v i Q18 là cao nh t (12.421), B ng 5. Giá tr kh năng k t h p riêng c a các dòng QPM tham gia lai nh v i V152 và KQ7, v xuân 2008 t i an Phư ng-Hà i Cây th 1 (V152) Cây th 2 (KQ7) CT Tên ngu n Bi n đ ng KNKH (T /ha) KNKH (T /ha) 1 CDVA16 -6.769 43.030 6.769 78.190 91.634 2 161/422 -8.844 50.497 8.844 57.173 156.426 3 Q10 10.113 85.203 -10.113 85.333 204.539 4 Q11 5.276 65.953 -5.276 59.547 55.676 5 Q18 12.421 88.360 -12.421 71.830 308.571 6 Q21 4.421 76.073 -4.421 63.780 39.094 7 V57 -11.024 42.587 11.024 71.053 243.049 8 V59 -3.509 50.897 3.509 63.230 24.624 9 V64 9.161 97.650 -9.161 73.670 167.854 10 V63 -1.162 85.210 1.162 70.720 2.701
11 V66 4.395 84.623 -4.395 50.020 38.623 12 V68 -8.129 60.877 8.129 50.573 132.156 13 V72 1.473 69.100 -1.473 60.173 4.339 14 V79 9.508 76.923 -9.508 73.977 180.798 15 V181 -15.964 57.167 15.964 63.133 509.687 16 HL1 12.595 90.350 -12.595 58.560 317.243 17 HL5 -13.962 63.413 13.962 75.057 389.884
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 2.3. K t qu phân tích a d ng di truy n c a các dòng QPM m i Dòng V152 (QL19) ng riêng m t nhánh trên cây ph h (hình 1) cách bi t 81% so v i các dòng khác trên cây ph h HL5 (QL1), V68 (QL10), V57 (QL12), V79 QL4), V72 QL9), V63 (QL6), V64 (QL14), C131 (QL18), HL1 (QL7), CDVA16 (QL8), V66 (QL17) và CML161/422 (QL20). K t qu này phù h p v i năng su t và giá tr KNKH chung và riêng c a V152 v i V64 (b ng 5). IV. KÕT LUËN V §Ò NGHÞ 1. K t lu n Dòng QPM ư c t o ra t nuôi c y bao ph n có nh ng c tính nông h c, ch ng ch u và năng su t tương ương nh ng dòng t o ra b ng phương pháp truy n th ng và t t hơn b m HQ2000. Trong s nh ng dòng QPM m i, V152 có kho ng cách 81% cách bi t di truy n v i V64 và nh ng dòng khác. Vì v y k t qu ánh giá kh năng k t h p c a 17 dòng v i 2 cây th trùng h p v i k t qu phân tích a d ng di truy n trên sơ ph h . 2. ngh T h p lai V64 x V152 ư c t tên là LVN154 c n ư c phân tích ch t lư ng và hàm lư ng protein kh ng nh ch t lư ng c a gi ng ngô m i ph c v s n xu t. TÀI LI U THAM KH O 1. guy n ình Hi n, 1999. Chương trình ph m m m Di truy n s lư ng, i h c Nông nghi p I-Hà N i. 2. Châu g c Lý, Lê Quý Kha, guy n Th Hùng, guy n Bá Huy, guy n Vi t Long, 2008a. "Kh o sát t p oàn dòng ngô thu n có ch t lư ng protein cao (QPM) m i ch n t o mi n B c Vi t Nam", T p chí Khoa h c và Phát tri n, Trư ng ih c Nông nghi p Hà N i, t p VI s 2/2008, Tr. 110-115. 3. Ly Chau g c, Kha Quy, Cuong Bui Manh, Hung guyen The, Dzung Do Van and Thu guyen Van, 2010. Performance of New QPM Inbred Lines Developed by Anther Culture and Conventional Conversion from NormalMaize Lines in North Vietnam. Zaidi, P.H.; Azrai, M. and Pixley, K.V., eds. 2010. Maize for Asia: Emerging Trends and Technologies. Proceeding of The 10th Asian Regional Maize Workshop, Makassar, Indonesia, 20-23 October 2008. Mexico D.F.: CIMMYT gư i ph n bi n: TS. Nguy n Văn V n 7