Đánh giá hiệu quả nạo va trong điều trị ngưng thở lúc ngủ và ngáy ở trẻ em

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ NẠO VA TRONG ĐIỀU TRỊ NGƯNG THỞ<br /> LÚC NGỦ VÀ NGÁY Ở TRẺ EM<br /> Nguyễn Anh Tuấn*, Lâm Huyền Trân**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục đích nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả nạo VA trong điều trị ngưng thở lúc ngủ và ngáy ở trẻ em, và các<br /> đặc điểm rối loạn thở khi ngủ ở trẻ em.<br /> Phương pháp nghiên cứu: 47 trẻ có chỉ định nạo VA do rối loạn thở lúc ngủ được phẫu thuật tại Bệnh viện<br /> Tai Mũi Họng TP.HCM từ tháng 09/2011 đến tháng 03/2012.<br /> Kết quả: Tỷ lệ trẻ béo phì 34%, trẻ cân nặng bình thường 66% và không có trẻ bị suy dinh dưỡng. Tỷ lệ đặc<br /> điểm của trẻ rối loạn thở khi ngủ: ngủ ngáy chiếm tỷ lệ 85,1%, ngưng thở lúc ngủ chiếm tỷ lệ 21,3%, buồn ngủ<br /> ban ngày quá mức chiếm tỷ lệ 12,8%, đái dầm chiếm tỷ lệ 55,3%, rối loạn tăng động chiếm tỷ lệ 76,6%, giảm tập<br /> trung chú ý chiếm tỷ lệ 70,2%. Trong đó tỷ lệ VA quá phát qua nội soi độ 3 chiếm tỷ lệ cao nhất 57,4%, độ 4<br /> chiếm tỷ lệ 38,3%, độ 2 chiếm tỷ lệ 4,3%.<br /> Kết luận: Sau khi nạo VA trẻ ngủ hết ngáy chiếm tỷ lệ 88%, trẻ ngủ yên giấc và không có cơn ngưng thở khi<br /> ngủ. Sau khi nạo VA 83% trẻ có rối loạn thở ảnh hưởng nhẹ hoặc không ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.<br /> Từ khóa: VA, ngưng thở lúc ngủ và ngủ ngáy, rối loạn thở khi ngủ.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EFFECTIVE EVALUATION OF ADENOIDECTOMY FOR THE TREATMENT<br /> SLEEP APNEA AND SNORING IN THE CHILDREN<br /> Nguyen Anh Tuan, Lam Huyen Tran<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 45 - 49<br /> Objective: Effective assessment of adenoidectomy for the treatment of sleep apnea and snoring in children,<br /> and the characteristics of sleep breathing disorders in children.<br /> Materials and Methods: 47 children indicated the adenoidectomy by sleep disorder breathing, underwent<br /> surgery in ENT Hospital in Ho Chi Minh City from 09/2011 to 03/2012.<br /> Results: Prevalence of obesity 34%, 66% normal weight children and 0% children with malnutrition. In<br /> which the rate characteristic of sleep breathing disorders: snoring rate of 85.1% and sleep apnea rate of 21.3%,<br /> excessive daytime sleepiness rate of 12.8%, bedwetting rate of 55.3%, hyperactivity disorder rate of 76.6%,<br /> reduced attention rate of 70.2%. In which the ratio VA hypertrophy so endoscopic found that level 3 the highest<br /> proportion of 57.4%, level 4 rate of 38.3%, level 2 rate of 4.3%.<br /> Conclusion: After adenoidectomy, the children reduce snoring sleep rate of 88%, no sleep apnea. After<br /> adenoidectomy 83% of children with mild sleep breathing disorders affect or not affect the quality of life.<br /> Key words: Végétation Adénoide, sleep apnea and snoring, sleep breathing disorders.<br /> <br /> *<br /> <br /> ** Bộ môn Tai Mũi Họng, Đại học Y Dược TP.HCM<br /> Phòng Khám Đa khoa Quốc tế TP. Cà Mau<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Anh Tuấn<br /> ĐT: 0903988422<br /> Email: nganhtuan74ent@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> 45<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Rối loạn thở khi ngủ ở trẻ em bao gồm ngủ<br /> ngáy và ngưng thở lúc ngủ. Trong dân số tỉ lệ<br /> trẻ em ngủ ngáy 3% - 12%, trong khi hội chứng<br /> ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn chiếm tỉ lệ<br /> khoảng 1% - 4%(1,5,6). Nguyên nhân phổ biến<br /> nhất của ngủ ngáy và ngưng thở lúc ngủ ở trẻ<br /> em thường là VA và amiđan quá phát(7,8,9). Hậu<br /> quả của ngưng thở khi ngủ không được điều trị<br /> bao gồm: không tăng trưởng bình thường, đái<br /> dầm, rối loạn sự tập trung chú ý, các vấn đề về<br /> hành vi, kết quả học tập ở trường kém và biến<br /> chứng tim mạch(2,4).<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> 47 trẻ em có chỉ định nạo VA do rối loạn thở<br /> khi ngủ tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP Hồ Chí<br /> Minh, trong thời gian từ 09/ 2011 đến 03/ 2012.<br /> Tuổi trung bình 5,46 ± 2,23, tuổi nhỏ nhất 3 và<br /> tuổi lớn nhất 13.<br /> <br /> 60  < 80 điểm: Ảnh hưởng vừa đến chất<br /> lượng cuộc sống.<br />  80 điểm: Ảnh hưởng nặng đến chất lượng<br /> cuộc sống.<br /> Đánh giá tổng thể sự phát triển qua chỉ số<br /> cân nặng kết hợp chiều cao của trẻ: Dùng biểu đồ<br /> của trẻ em Châu Á, đánh giá trẻ cân nặng bình<br /> thường hay béo phì hoặc suy dinh dưỡng.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Qua nghiên cứu chúng tôi thu được kết quả<br /> như sau:<br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng trước khi nạo VA<br /> Nhóm tuổi<br /> Nhóm tuổi < 6 chiếm tỷ lệ cao nhất: 57.4%,<br /> nhóm tuổi 6 - 10 chiếm 38.2%, nhóm > 10 chiếm<br /> 4.3%.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu được tiến hành theo phương<br /> pháp mô tả cắt ngang. Trẻ có chỉ định nạo VA do<br /> rối loạn thở khi ngủ được hỏi bệnh sử, khám lâm<br /> sàng, nội soi mũi xoang để đánh giá mức độ quá<br /> phát của VA. Trẻ nạo VA qua nội soi bằng hệ<br /> thống cắt hút XPS. Thời gian đánh giá trước và<br /> sau nạo VA 3 tháng. Phương pháp đánh giá dựa<br /> vào lâm sàng, nội soi, thang điểm, biểu đồ. Tiêu<br /> chí đánh giá dựa vào bảng câu hỏi giấc ngủ trẻ<br /> em, chất lượng cuộc sống của trẻ có rối loạn thở<br /> khi ngủ, biểu đồ đánh giá tổng thể sự phát triển<br /> qua chỉ số cân nặng kết hợp chiều cao trẻ.<br /> <br /> Lý do nhập viện<br /> <br /> Đánh giá rối loạn thở khi ngủ: Bằng bảng<br /> câu hỏi giấc ngủ trẻ em gồm 22 câu hỏi do cha<br /> mẹ tự đánh giá. Nếu > 8 câu trả lời “có”, trẻ có<br /> rối loạn thở khi ngủ.<br /> Đánh giá chất lượng cuộc sống trẻ rối loạn<br /> thở khi ngủ sau nạo VA: Bằng thang điểm đánh<br /> giá chất lượng cuộc sống OSA -18<br /> < 60 điểm: Không hoặc ảnh hưởng rất ít đến<br /> chất lượng cuộc sống.<br /> <br /> 46<br /> <br /> Trong mẫu NC của chúng tôi: Triệu chứng<br /> nổi bật là nghẹt mũi chiếm tỷ lệ cao nhất (85,1%),<br /> chảy mũi tái phát thường xuyên (91,5%).<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> Triệu chứng cơ năng<br /> Các đặc điểm khác trong NC của chúng tôi<br /> liên quan đến tình trạng tắc nghẽn mũi kéo dài:<br /> thở miệng (63,8%), nói giọng mũi kín (59,6%),<br /> ngủ ngáy (85,1%), ngưng thở khi ngủ (21,3%).<br /> Đó là các đặc điểm liên quan đến mức độ tắc<br /> nghẽn của VA.<br /> <br /> Ngủ ngáy<br /> Cơn ngừng thở trong<br /> khi ngủ<br /> Đái dầm<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Tỷ lệ (%) VA quá phát qua<br /> nội soi<br /> 0<br /> 22 (81,5) 18 (100)