intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đánh giá hoạt động mô hình Tuệ Tĩnh đường - Thành hội phật giáo Hà Nội trong chăm sóc và hỗ trợ cho người nhiễm HIV/AIDS từ năm 2005 – 2007

Chia sẻ: Bút Cam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST
Báo xấu
72
lượt xem 3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đánh giá các hoạt động mô hình Tuệ Tĩnh Đường – Thành hội Phật giáo Hà Nội tham gia chăm sóc và hỗ trợ cho người nhiễm HIV/AIDS tại cộng đồng là rất cần thiết vì tính thực tế trong giai đoạn phòng chống HIV/AIDS hiện nay. Mục tiêu: Đánh giá hoạt động của mô hình Tuệ Tĩnh Đường Hà Nội và tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn khi triển khai hoạt động chăm sóc và hỗ trợ cho người nhiễm HIV/AIDS từ năm 2005 đến 2007. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá hoạt động mô hình Tuệ Tĩnh đường - Thành hội phật giáo Hà Nội trong chăm sóc và hỗ trợ cho người nhiễm HIV/AIDS từ năm 2005 – 2007

  1. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Ñaùnh giaù hoaït ñoäng moâ hình Tueä Tónh ñöôøng - Thaønh hoäi phaät giaùo Haø Noäi trong chaêm soùc vaø hoã trôï cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS töø naêm 2005 – 2007 Buøi Ngoïc Dieäp(*), Nguyeãn Ñöùc Chính (*), Ñaëng Nguyeân Anh (**), Ñoã Thò Phöông (***) Ñaùnh giaù caùc hoaït ñoäng moâ hình Tueä Tónh Ñöôøng – Thaønh hoäi Phaät giaùo Haø Noäi tham gia chaêm soùc vaø hoã trôï cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS taïi coäng ñoàng laø raát caàn thieát vì tính thöïc teá trong giai ñoaïn phoøng choáng HIV/AIDS hieän nay. Muïc tieâu: Ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa moâ hình Tueä Tónh Ñöôøng Haø Noäi vaø tìm hieåu nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên khi trieån khai hoaït ñoäng chaêm soùc vaø hoã trôï cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS töø naêm 2005 ñeán 2007. Ñoái töôïng nghieân cöùu: laø laõnh ñaïo caùc ban ngaønh Y teá, Phaät giaùo, nhaø taøi trôï, caùc thaønh vieân Tueä Tónh Ñöôøng (TTÑ), ngöôøi höôûng lôïi vaø caùc vaên baûn cuaû TTÑ töø 2005 – 2007. Phöông phaùp ñaùnh giaù theo muïc tieâu, nghieân cöùu ñònh tính keát hôïp hoài cöùu soá lieäu vaên baûn cuûa TTÑ. Keát quaû: Caùc hoaït ñoäng cuûa TTÑ ñeàu ñaït hieäu quaû, phuø hôïp vôùi boái caûnh xaõ hoäi vaø chính saùch phoøng choáng HIV/AIDS ôû Vieät Nam trong giai ñoaïn hieän nay. Khi TTÑ trieån khai hoaït ñoäng luoân nhaän ñöôïc söï uûng hoä cuûa caùc ban ngaønh ñoaøn theå nhöng nguoàn löïc thì vaãn coøn thieáu. Caàn tieáp tuïc duy trì caùc hoaït ñoäng cuûa moâ hình TTÑ trong chaêm soùc vaø hoã trôï cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS treân ñòa baøn Haø Noäi, khuyeán khích söï tham gia cuûa caùc thaønh phaàn trong xaõ hoäi, khaéc phuïc khoù khaên veà nguoàn löïc nhö ñaøo taïo nhaân löïc vaø xaây döïng quyõ HIV/AIDS taïi Haø Noäi Töø khoùa: HIV/AIDS, Tueä Tónh Ñöôøng, chaêm soùc vaø hoã trôï Evaluation of the model Tue Tinh duong – Hanoi Buddhism Association for the care and support of people living with HIV/AIDS during the period 2005-2007 Bui Ngoc Diep, Nguyen Duc Chinh(*), Dang Nguyen Anh(**), Do Thi Phuong(***) The evaluation of the model Tue Tinh Duong – Hanoi Buddhism Association for People living with HIV/AIDS during the period 2005-2007 is very practical and necessary at present. The objectives are to evaluate this model and to find out advantages and difficulties while implementing care and Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13) 57
  2. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | support activities for people living with HIV/AIDS. Interviewees are leaders from health sector, Buddhism, donors, Tue Tinh Duong members, beneficiaries. All Tue Tinh Duong documents during 2005-2007 are reviewed. Qualitative method is combined with review of Tue Tinh Duong documents. The results show that all activities are effective, suitable to the current background and HIV/AIDS policies. Tue Tinh Duong receive the support from all sectors and mass organizations but resources are inadequate. It is necessary to sustain the model Tue Tinh Duong for the care and support for PLWHA in Hanoi, to motivate other social components, to access to more resources through training and establish the HIV/AIDS funds. Key words: HIV/AIDS, Tue Tinh Duong, care and support Taùc giaû (*) Beänh vieän Lao vaø Beänh phoåi Trung öông - Ths. Buøi Ngoïc Dieäp: Cöû nhaân ñieàu döôõng - Thaïc syõ Y teá coâng coäng E.mail: ngocdiephmu@yahoo.com; Ñieän thoaïi: 0903 291 653 - BS. Nguyeãn Ñöùc Chính: Baùc só - Tieán só Xaõ hoäi hoïc E.mail: ducchinh60@yahoo.com; Ñieän thoaïi: 0913 305 595 (**) PGS.TS. Ñaëng Nguyeân Anh: Phoù giaùo sö – Tieán só Xaõ hoäi hoïc - Vieän Khoa hoïc - Xaõ hoäi Vieät Nam; E.mail: danganhphat@yahoo.com; Ñieän thoaïi: 0913 074 087 (***) Ñoã Thò Phöông: Phoù giaùo sö – Tieán só Y hoïc - Tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi E.mail: phuonggiangtien@yahoo.com; Ñieän thoaïi: 0913 506 434 1. Ñaët vaán ñeà thoâng nhö thuyeát phaùp trong chuøa vaø hoã trôï taâm linh. Ngaøy nay treân theá giôùi ñaïi dòch HIV/AIDS ñang Nhoùm CBYT hoã trôï ñieàu trò cho NNH taïi nhaø, taïi lan roäng, nhaát laø ôû khu vöïc chaâu AÙ vaø Thaùi Bình chuøa, höôùng daãn ÑÑV chaêm soùc taïi nhaø, boài döôõng Döông. Taïi Vieät Nam hieän nay soá löôïng ngöôøi kieán thöùc veà y teá cho caùc thaønh vieân TTÑ. Nhoùm nhieãm HIV/AIDS (NNH) ñaõ taêng leân raát nhanh, tính coäng taùc vieân ñòa phöông ñaõ keát noái TTÑ vôùi nhöõng ñeán 30/6/2008, toång soá NNH laø 169.384 [4]. Taïi Haø NNH taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho TTÑ tieáp caän vôùi Noäi, tính ñeán ngaøy 31/5/2008 luyõ tích caùc tröôøng nhöõng NNH vaø gia ñình taïi coäng ñoàng. Töø 2005 - hôïp nhieãm HIV/AIDS laø 14.415 ngöôøi [8]. Tröôùc 2007 döï aùn TTÑ Haø Noäi ñöôïc trieån khai taïi moät soá tình hình ñoù Chính phuû ñaõ khuyeán khích caùc toå chöùc chuøa trong ñòa baøn Haø Noäi vôùi caùc hoaït ñoäng theo coäng ñoàng cuøng tham gia hoaït ñoäng phoøng choáng 4 muïc tieâu cuï theå: (1) Cuûng coá vaø naâng cao naêng löïc HIV/AIDS nhaèm taêng cöôøng cung caáp dòch vuï chaêm cho caùc thaønh vieân TTÑ trong chaêm soùc vaø hoã trôï soùc vaø hoã trôï cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS [1][2][3]. cho NNH, (2) Tö vaán veà döï phoøng, chaêm soùc cho Höôûng öùng chuû tröông treân, töø thaùng 1/2005 Thaønh NNH, (3) Trieån khai caùc hoaït ñoäng chaêm soùc vaø hoã hoäi Phaät giaùo Haø Noäi (THPGHN) vôùi söï giuùp ñôõ kyõ trôï cho NNH nhö ñieàu trò nhieãm truøng cô hoäi thuaät cuûa Tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi vaø söï hoã trôï taøi (NTCH) hoã trôï thuoác y hoïc coå truyeàn (YHCT) naâng chính cuûa toå chöùc Care Quoác teá taïi Vieät Nam ñaõ cao theå traïng cho NNH, baùc só thaêm khaùm vaø ÑÑV trieån khai moâ hình Tueä Tónh Ñöôøng (TTÑ Haø Noäi) chaêm soùc taïi nhaø cho NNH, (4) Caùc nhaø sö thöïc tham gia chaêm soùc vaø hoã trôï cho NNH ôû moät soá chuøa hieän caùc hoaït ñoäng thaêm hoûi NNH taïi nhaø vaø truyeàn trong ñòa baøn Haø Noäi. thoâng khoâng kyø thò vaø phaân bieät ñoái xöû vôùi NNH. Nhoùm ñoàng ñaúng vieân (ÑÑV) cuûa TTÑ laø nhöõng Sau hôn 3 naêm hoaït ñoäng, moâ hình TTÑ Haø Noäi ngöôøi tieáp caän coäng ñoàng tham gia phaàn lôùn coâng ñaõ coù moät soá keát quaû nhaát ñònh neân vieäc toå chöùc vieäc cuûa TTÑ nhö ñöa ngöôøi leân chuøa tö vaán, chaêm ñaùnh giaù laø caàn thieát vôùi hai muïc tieâu: soùc NCH taïi nhaø, hoï cuõng laø caàu noái giöõa nhöõng NNH vôùi caùc thaønh vieân cuûa TTÑ. Nhoùm caùc nhaø sö 1. Ñaùnh giaù hoaït ñoäng moâ hình Tueä Tónh Ñöôøng TTÑ coù vai troø chuû ñaïo trong caùc hoaït ñoäng truyeàn töø naêm 2005 ñeán 2007 58 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13)
  3. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2. Tìm hieåu moät soá yeáu toá thuaän lôïi vaø khoù khaên 3.2. Ñaùnh giaù hieäu quaû caùc hoaït ñoäng cuûa trong vieäc trieån khai hoaït ñoäng moâ hình Tueä Tónh Tueä Tónh Ñöôøng trong chaêm soùc vaø hoã trôï Ñöôøng treân ñòa baøn Haø Noäi vaø ruùt ra baøi hoïc kinh cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS trong coäng nghieäm. ñoàng töø naêm 2005 – 2007 3.2.1. Phaùt huy ñöôïc khaû naêng vaø vai troø cuûa 2. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu ngöôøi nhieãm HIV/AIDS trong coâng cuoäc phoøng 2. 1. Ñoái töôïng nghieân cöùu: Laõnh ñaïo ngaønh Y choáng HIV/AIDS ôû giai ñoaïn hieän nay teá, Phaät giaùo, nhaø taøi trôï, caùc thaønh vieân TTÑ Haø Noäi, ngöôøi höôûng lôïi laø ngöôøi nhieãm HIV/AIDS vaø Ñeå coù theå phaùt huy ñöôïc nhöõng khaû naêng laøm gia ñình, vaø caùc vaên baûn cuûa TTÑ töø naêm 2005 ñeán vieäc nhö hieän nay taát caû ÑÑV TTÑ ñeàu ñaõ qua 2007 nhöõng thôøi gian töï reøn luyeän mình raát nhieàu, hoï coøn laø caàu noái giöõa nhöõng NNH vôùi caùc thaønh vieân khaùc 2.2. Phöông phaùp nghieân cöùu: Ñaùnh giaù theo cuûa TTÑ, qua coâng vieäc thöïc teá haøng ngaøy hoï ñaõ muïc tieâu, nghieân cöùu ñònh tính keát hôïp hoài cöùu soá khaúng ñònh ñöôïc vò trí caàn thieát cuûa mình trong caáu lieäu phaân tích caùc vaên baûn cuûa TTÑ töø naêm 2005 – truùc toå chöùc cuûa TTÑ 2007. Moät soá kyõ thuaät nghieân cöùu ñònh tính ñaõ ñöôïc söû "Raát nhieàu ngöôøi (NNH) ñöôïc caùc nhaø sö giuùp duïng ñeå thu thaäp soá lieäu qua 14 phoûng vaán saâu ñôõ veà maët taâm linh chaúng haïn, baùc só veà vaán ñeà söùc (PVS) vaø 3 thaûo luaän nhoùm (TLN), caùc nguoàn vaên khoeû, coøn boïn em thì caàu noái giuùp caùc baïn ñeán vôùi baûn saün coù cuûa TTÑ ñöôïc thu thaäp qua caùc maãu caùc baùc só, caùc nhaø sö" (TLN ñoàng ñaúng TTÑ) thieát keá saün sau khi ñaõ tìm hieåu caùc taøi lieäu cuûa TTÑ "Ñaây laø caùc anh em laøm vieäc vôùi nhau laâu naêm, trong 3 naêm qua. caùc anh em laïi taâm huyeát, coi nhö ñaây laø moät caùi ngheà, coù ñöôïc nhö theá naøy chaúng qua laø em nghó ñaõ 3. Keát quaû nghieân cöùu thöïc haønh nhieàu" (TLN ñoàng ñaúng TTÑ) 3. 1. Keát quaû hoaït ñoäng chaêm soùc vaø hoã trôï 3.2.2. Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi nhieãm cho NNH cuûa TTÑ töø 05 -07 HIV/AIDS ñöôïc nhaän caùc hoã trôï veà chaêm soùc söùc Keát quaû hoaït ñoäng tö vaán taïi chuøa, truyeàn thoâng khoeû taïi nhaø choáng kyø thò vaø phaân bieät ñoái xöû vôùi NNH haøng Ñöôïc tieáp xuùc thöôøng xuyeân vôùi caùc ÑÑV TTÑ naêm cuûa TTÑ ñeàu vöôït muïc tieâu ban ñaàu. Caùc hoaït nhieät tình vaø coù kinh nghieäm trong chaêm soùc vaø hoã ñoäng chaêm soùc taïi nhaø (CSTN) vaø hoã trôï ñieàu trò trôï cho nhöõng NNH ñaõ giuùp cho NNH coù theâm nhieàu NTCH cuûa TTÑ qua caùc naêm töø 2005 ñeán 2007 ñeàu thoâng tin môùi veà HIV/AIDS, qua ñoù nhieàu NNH ñaõ vöôït chæ tieâu, hoã trôï ñieàu trò NTCH taêng raát cao ñaëc coù ñöôïc nhöõng kieán thöùc chaêm soùc taïi nhaø caàn thieát bieät naêm 2006, ñieàu naøy cho thaáy TTÑ ñaõ ñaùp öùng cho baûn thaân vaø gia ñình toát nhu caàu ñieàu trò taïi nhaø cho NNH nhöng cuõng theå "Luùc em oám nhö soát chaúng haïn, neáu maø soát nhieàu hieän roõ söï thieáu huït veà taøi chính cho caùc hoaït ñoäng laàn, lieân tuïc thì chaéc laø phaûi ñi khaùm beänh vieän chò naøy khi soá beänh nhaân taêng leân gaáp nhieàu laàn so vôùi aï, coøn nhö soát bình thöôøng thì em coù theå uoáng thuoác döï kieán ban ñaàu. Hoã trôï ñieàu trò baèng thuoác YHCT naâng cao theå traïng cuûa TTÑ cho NNH naêm 2005 haï soát ôû nhaø, bôûi vì anh H ñaõ phaùt cho em thuoác haï cao hôn gaáp ñoâi 59/25 ngöôøi so vôùi keá hoaïch ban soát vaø hoâm chò V ñeán ñaõ höôùng daãn cho em roài" ñaàu (236%), caùc hoaït ñoäng thaêm khaùm vaø thaêm hoûi (PVS, nöõ 34 tuoåi, nhieãm HIV/AIDS, coù 1 con) NNH cuûa TTÑ ñeàu vöôït chæ tieâu keá hoaïch ñeà ra. Ñöôïc söï hoã trôï cuûa ÑÑV TTÑ, raát nhanh choùng Haøng naêm TTÑ ñaõ toå chöùc caùc ñôït ñaøo taïo taäp NNH ñaõ tieáp caän ñöôïc vôùi thoâng tin TTÑ coù thuoác trung cho caùc thaønh vieân trong nhoùm TTÑ vôùi caùc YHCT giuùp NNH naâng cao theå traïng, vì vaäy nhieàu noäi dung nhö kyõ naêng tö vaán cho NNH, tìm hieåu veà NNH ñaõ toû ra raát nhieät tình vôùi vieäc uoáng thuoác thuoác khaùng HIV (ARV), phöông phaùp truyeàn thoâng ñoâng y cuõng nhö chuû ñoäng theo doõi söùc khoûe baûn veà HIV/AIDS, kyõ naêng chaêm soùc cho NNH... TTÑ thaân taïi nhaø theo söï höôùng daãn cuûa caùc baùc só TTÑ. ñaõ duy trì ñeàu ñaën hình thöùc ñaøo taïo taïi choã ñeå coù "Duøng thuoác ñoâng y thì cô baûn laø em duy trì ñöôïc theå sôùm khaéc phuïc nhöõng maët coøn yeáu keùm cuûa söùc khoeû toát, aên ngon mieäng roài nguû thaáy noù toát hôn, thaønh vieân nhoùm vaø hoã trôï ñöïôc nhieàu hôn cho caùc tuy raèng CD4 taêng khoâng cao nhöng duy trì ñöôïc, aên thaønh vieân môùi trong suoát thôøi gian trieån khai döï aùn. nguû tieâu hoaù moïi caùi thì noù cuõng coù nhöõng caùi khaû Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13) 59
  4. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | quan" (PVS, nam, 34 tuoåi, nhieãm HIV/AIDS, ñaõ coù vôï) Taát caû nhöõng NNH thöôøng töï suy nghó moät mình Ñöôïc söï hoã trôï cuûa caùc nhaø sö, caùc baùc só trong höôùng söï kyø thò vaøo noäi taâm ñeå trôû thaønh töï kyø thò nhoùm TTÑ nhöõng ÑÑV coøn hoã trôï gia ñình chaêm [7], nhöõng hoaït ñoäng cuûa TTÑ ñaõ goùp phaàn thay ñoåi soùc cho NNH khi coù caùc NTCH thoâng thöôøng, hoã trôï suy nghó cuûa NNH veà söï kyø thò trong coäng ñoàng. tuaân thuû ARV taïi nhaø vaø nhöõng luùc NNH ôû giai ñoaïn "Caùc baïn ñeán ñoäng vieân thì thaáy laø tinh thaàn cuoái ñôøi. Vôùi nhöõng kinh nghieäm ñaõ coù do söï traûi mình toát leân raát laø nhieàu bôûi vì chò baûo oám haøng bao nghieäm cuûa baûn thaân, ÑÑV TTÑ luoân coá gaéng ñaùp nhieâu laâu thì chaùn ñôøi laém, nhìn cuoäc ñôøi chaùn laém öùng hieäu quaû caùc mong muoán cuûa nhöõng NNH may laø luoân coù caùc baïn aáy ñoäng vieân" (PVS, nam 32 "Hoaëc hoï (ngöôøi nguy cô cao) ñaõ xeùt nghieäm tuoåi, nhieãm HIV/AIDS, ñoäc thaân) maùu chöa, mình tö vaán cho hoï veà xeùt nghieäm maùu Ñaëc bieät khoù khaên ñoái vôùi nhöõng NNH treû vaø giôùi thieäu cho khaùch haøng (ngöôøi nguy cô cao) mình chöa coù gia ñình vì hoï nghó raèng nhieãm HIV cuõng xeùt nghieäm maùu" "Giôùi thieäu cho hoï dòch vuï chaêm ñoàng nghóa vôùi vieäc khoâng coù cô hoäi ñeå keát hoân vaø soùc y teá cho ngöôøi nhieãm HIV, giai ñoaïn naøo phaûi sinh con. Soáng coâ ñôn, buoàn teû laïi söùc khoeû yeáu, cha duøng thuoác ARV" (TLN ñoàng ñaúng TTÑ) meï giaø laø noãi buoàn luoân ñeø naëng trong loøng NNH, beänh taät ôû giai ñoaïn AIDS ñaõ khieán hoï suy suïp tinh 3.2.3. Thay ñoåi suy nghó veà vaán ñeà kyø thò vaø thaàn raát nhieàu vì vaäy nhöõng luùc naøy beân caïnh vieäc phaân bieät ñoái xöû vôùi ngöôøi nhieãm HIV/AIDS chaêm soùc thuoác thang thì vieäc hoã trôï taâm linh cuûa Thaêm khaùm, thaêm hoûi taïi nhaø cho NNH cuûa TTÑ TTÑ cuõng goùp phaàn giuùp hoï thanh thaûn phaàn naøo. laø moät hoaït ñoäng khoâng nhöõng ñem laïi quyeàn lôïi "Nhöõng ngöôøi nhieãm HIV ñang ôû giai ñoaïn chaêm soùc söùc khoeû cho NNH maø coøn coù yù nghóa xaõ AIDS, nhöõng baïn ôû giai ñoaïn cuoái nhieãm raát nhieàu hoäi raát lôùn, moái quan heä giöõa NNH vaø coäng ñoàng beänh nhieãm truøng cô hoäi, lao, nhieàu baïn baây giôø raát ñöôïc nhìn nhaän coù söï thay ñoåi.Vieäc caùc nhaø sö ñeán laø yeáu. Nhöõng baïn naøy raát caàn söï hoã trôï, hoã trôï taâm thaêm gia ñình, caùc baïn ñoàng ñaúng vieân cuûa TTÑ linh" (TLN ñoàng ñaúng TTÑ) thöôøng xuyeân ñeán nhaø chaêm soùc ñaõ khieán cho nhöõng Nhöõng NNH coù hoaøn caûnh kinh teá raát khoù khaên, NNH caûm thaáy cuoäc soáng coù yù nghóa hôn raát nhieàu. ña soá laø nhöõng ngöôøi chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa "Theo toâi thì toâi thaáy nhöõng hoaït ñoäng naøy cuûa moät thôøi gian daøi söû duïng ma tuyù, hoaëc laø vôï cuûa TTÑ coøn hôn caû ruoät thòt, oâng anh, oâng baùc, oâng chuù nhöõng ngöôøi söû duïng ma tuyù. Nhöõng gia ñình naøy raát hoï ñeán vì baét buoäc maø hoï ñeán laø hoï laûng ñi, ñaây khoâng ít coù cô hoäi phuïc hoài kinh teá ñaëc bieät trong boái caûnh phaûi ruoät thòt maø ngöôøi ta ñeán thaêm mình thaáy möøng coäng ñoàng vaãn kyø thò vôùi NNH. Nhieàu ÑÑV TTÑ laém, vui laém" (PVS, nam, 75 tuoåi, boá cuûa NNH) noùi raèng tham gia coâng vieäc naøy cuõng ñem laïi cho caùc baïn moät nguoàn thu oån ñònh haøng thaùng, tuy raèng Söï töï kyø thò laø raøo caûn lôùn nhaát cuûa NNH khi tieáp khoâng nhieàu nhöng cuõng ñoùng goùp moät phaàn kinh caän caùc dòch vuï chaêm soùc vaø hoã trôï cuûa xaõ hoäi, caùc teá cho gia ñình. hoaït ñoäng cuûa TTÑ ñaõ giuùp cho NNH gaàn guõi, tin töôûng vaø deã daøng tieáp nhaän caùc hoã trôï chaêm soùc, Trong moät giôùi haïn naøo ñoù caùc hoaït ñoäng naøy ñieàu trò. cuûa TTÑ cuõng ñaõ hoã trôï moät phaàn kinh teá cho NNH, vì theá caùc hoaït ñoäng naøy raát phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh "Taïi vì cuoäc soáng cuûa em hieän nay laø khoù khaên, vaø ñieàu kieän soáng cuûa nhöõng ngöôøi chòu aûnh höôûng haøng xoùm thì nhieàu ngöôøi coù phaàn xa laùnh maø töï döng bôûi HIV/AIDS. baây giôø laïi ñöôïc caùc anh chò quan taâm thì em caûm thaáy vui vôùi laïi moïi ngöôøi giuùp ñôõ nöõa mình caûm thaáy 3.3.2. Caùc hoaït ñoäng Tueä Tónh Ñöôøng phuø hôïp vôùi muoán soáng khoâng bò bi quan, tröôùc laø em bi quan giaùo lyù ñaïo Phaät vaø truyeàn thoáng vaên hoaù Vieät Nam laém" (PVS, nöõ 34 tuoåi, nhieãm HIV/AIDS, coù 1 con) Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi daân Vieät Nam bình thöôøng thì söï tieáp nhaän Phaät giaùo thaät deã daøng, hoï tieáp nhaän 3.3. Ñaùnh giaù söï phuø hôïp caùc hoaït ñoäng cuûa baèng taâm chöù khoâng phaûi baèng trí bôûi vì ñaïo Phaät Tueä Tónh Ñöôøng trong chaêm soùc vaø hoã trôï cho daïy ngöôøi ta laøm nhöõng ñieàu thieän traùnh ñieàu aùc. ngöôøi nhieãm HIV/AIDS töø naêm 2005 - 2007 Trong kinh Ñöùc Phaät coù noùi ñeán 8 "nghieäp phuùc", 3.3.1. Caùc hoaït ñoäng Tueä Tónh Ñöôøng phuø hôïp Ñöùc Phaät coi troïng "nghieäp phuùc" laø ñaàu tieân[6], vôùi boái caûnh xaõ hoäi vaø hoaøn caûnh soáng cuûa ngöôøi laõnh ñaïo Thaønh hoäi Phaät giaùo Haø Noäi cuõng ñaëc bieät nhieãm HIV/AIDS trong xaõ hoäi hieän taïi nhaán maïnh tôùi vieäc chaêm soùc ngöôøi beänh laø moät 60 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13)
  5. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trong caùc toân chæ hoaït ñoäng cuûa ñaïo Phaät: tích cöïc tham gia coâng taùc phoøng choáng HIV/AIDS "Trong giaùo lyù giôùi Phaät thì chaêm soùc troâng nom trong giai ñoaïn hieän nay. ngöôøi beänh thì Ñöùc Phaät ñeà cao nhaát, trong kinh coù Trong suoát thôøi gian thöïc hieän döï aùn vaø nhöõng noùi laø trong 8 nghieäp phuùc trong ñoù coù nghieäp cuùng thôøi gian tröôùc ñoù TTÑ ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu hoã Phaät thì Ñöùc Phaät vaãn ñaët noù laø thöù yeáu maø troâng trôï cuûa THPGHN ñaây chính laø söï ñoäng vieân kòp thôøi nom saên soùc chaïy chöõa cho ngöôøi beänh laø Phuùc ñöùng veà maët tinh thaàn cuûa laõnh ñaïo THPGHN trong suoát ñaàu" (Nhaø sö, laõnh ñaïo THPGHN) quaù trình trieån khai caùc hoaït ñoäng chaêm soùc vaø hoã 3.3.3. Phuø hôïp vôùi caùc chính saùch phoøng choáng trôï cho NNH taïi coäng ñoàng töø naêm 2004 ñeán nay. HIV/AIDS ôû Vieät Nam trong giai ñoaïn hieän nay "Thaønh hoäi Phaät giaùo Haø Noäi hoã trôï cho hoï taát Caáu truùc toå chöùc TTÑ laø keát quaû höôûng öùng nhieân veà maët taøi chính thì khoâng coù nhöng maët tinh chuû tröông cuûa Chính phuû trong coâng cuoäc phoøng thaàn thì raát lôùn. Caùc hoaït ñoäng khi maø hoï caàn ñeán choáng HIV/AIDS giai ñoaïn hieän nay, caùc hoaït ñoäng thì Thaønh hoäi ñeàu cöû ngöôøi xuoáng tham gia cuøng hoï chaêm soùc vaø hoã trôï cho NNH trong coäng ñoàng cuûa vaø ñeán ñoäng vieân trong caùc buoåi khai giaûng, buoåi keát TTÑ ñaõ goùp phaàn theå hieän truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa thuùc buoåi hoïp ñeå ñoäng vieân vaø khuyeán khích hoï ñaáy baûn saéc vaên hoaù daân toäc ngöôøi Vieät Nam vaø thoâng laø nhöõng ñoäng vieân veà maët tinh thaàn cuõng nhö chuû qua caùc hoaït ñoäng naøy TTÑ ñaõ chuyeån taûi nhöõng tröông vaø ñöôøng loái" (Nhaø sö, laõnh ñaïo THPGHN) thoâng tin veà traùch nhieäm phoøng choáng HIV/AIDS Töø khi baét ñaàu trieån khai döï aùn ñeán nay, TTÑ tôùi coäng ñoàng. ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu söï uûng hoä cuûa tröôøng ñaïi hoïc Y "Söï tham gia cuûa TTÑ trong coâng cuoäc phoøng Haø Noäi, THPGHN, Trung taâm phoøng choáng AIDS choáng AIDS naøy laø hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi vaên baûn Haø Noäi (TTPCAHN) vaø ñaëc bieät laø toå chöùc Care chæ ñaïo cuaû thaønh phoá vaø coù theå noùi caùc hoaït ñoäng Quoác teá taïi Vieät Nam ñaõ hoã trôï veà kinh phí ñeå caùc cuûa TTÑ ñaõ ñaùnh giaù vaø ñoùng goùp theå hieän söï thöïc hoaït ñoäng chaêm soùc vaø hoã trôï cho NNH cuûa TTÑ hieän cuûa Chæ thò 05 cuûa thöôøng tröïc Thaønh uyû vaø keá ñöôïc thöïc hieän toát trong nhieàu naêm qua. Beân caïnh hoaïch 53 cuaû thaønh phoá veà phoøng choáng AIDS" ñoù TTPCAHN cuõng ñaõ nhieät tình hoã trôï cho TTÑ, (Laõnh ñaïo TTPCAHN ) ñaëc bieät trong coâng taùc chuyeån tuyeán. Naêm 2007 Luaät phoøng choáng HIV/AIDS baét Yeáu toá thuaän lôïi caên baûn cuûa TTÑ ñoù laø söï uûng ñaàu coù hieäu löïc, luaät ban haønh ñaõ taïo ñieàu kieän hoä nhieät tình cuûa NNH vaø gia ñình cuøng vôùi söï quan thuaän lôïi veà haønh lang phaùp lyù cho nhöõng ngöôøi taâm cuûa caùc caáp, caùc ngaønh vaø caùc toå chöùc xaõ hoäi thöïc hieän caùc hoaït ñoäng chaêm soùc vaø hoã trôï cho ñaây chính laø yeáu toá caên baûn ñeå hoaït ñoäng cuûa TTÑ NNH taïi coäng ñoàng [1] vaø taïo cô hoäi thuaän lôïi cho coù ñöôïc keát quaû nhö ngaøy nay. nhöõng NNH vaø nhöõng ngöôøi nguy cô cao coù theâm Söï kyø thò vaø phaân bieät ñoái xöû ñaõ haïn cheá ngöôøi ñieàu kieän tieáp caän vôùi thuoác ñieàu trò HIV, caùc dòch nhieãm HIV/AIDS tieáp caän dòch vuï y teá vuï y teá vaø caùc quyeàn lôïi chaêm soùc söùc khoeû khaùc, Vaán ñeà kyø thò vaø phaân bieät ñoái xöû laø raøo caûn lôùn nhaèm duy trì vaø thay ñoåi haønh vi döï phoøng laây nhaát ñoái vôùi NNH tieáp caän caùc dich vuï chaêm soùc y nhieãm HIV/AIDS. teá coâng vaø thaäm chí caùc hoã trôï töø caùc toå chöùc coäng Veà ñieåm naøy TTÑ ñaõ phaùt huy ñöôïc ñieåm maïnh ñoàng. Nhieàu NNH tieáp caän sôùm vôùi caùc dòch vuï y teá laø ñöa thuoác YHCT ñeán vôùi NNH vôùi mong muoán vaø ñöôïc nhaän hoã trôï thuoác YHCT naâng cao theå traïng goùp phaàn hoã trôï naâng cao söùc ñeà khaùng cho NNH. nhöng laïi gaëp phaûi nhöõng khoù khaên khaùc nhö hieän "Thöôøng 3 thaùng moät laàn chuùng toâi cho hoï taïi hoï daáu tình traïng nhieãm HIV/AIDS vôùi nhöõng (NNH) kieåm tra xeùt nghieäm CD4, ñeå kieåm tra khaùch ngöôøi cuøng laøm vieäc neân raát ngaïi ngaàn vôùi vieäc quan keát quaû uoáng thuoác YHCT, thöù nhaát laø hoï thaáy uoáng thuoác ôû cô quan. leân caân vaø thöù hai laø caùc nhieãm truøng cô hoäi neáu coù "Trong thôøi gian em ôû taäp theå cuõng khoù uoáng maéc thì nhanh khoûi hôn” (TLN-CBYT) thuoác theo giôø vì nhöõng luùc khoâng tieän, ngöôøi ra 3.4. Moät soá yeáu toá thuaän lôïi vaø khoù khaên khi trieån ngöôøi vaøo baûo sao suoát ngaøy uoáng thuoác theá, nhöõng khai hoaït ñoäng cuûa Tueä Tónh Ñöôøng trong chaêm soùc luùc maø em ñi coâng taùc ñoâng ngöôøi, coù nhöõng caùi vaø hoã trôï cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS taïi Haø Noäi giaáu moïi ngöôøi khoâng muoán ñeå cho moïi ngöôøi bieát Söï quan taâm cuûa caùc ban ngaønh xaõ hoäi ñaõ khích laø mình thöôøng xuyeân uoáng thuoác, thöôøng xuyeân leä ngöôøi nhieãm HIV/AIDS vaø caùc thaønh vieân TTÑ phaûi söû duïng thuoác" (PVS, nam, 34 tuoåi, nhieãm Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13) 61
  6. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | HIV/AIDS, ñaõ coù vôï) laïi khoâng ñöôïc hoïc veà y teá. Haïn cheá cuûa ngöôøi nhieãm HIV/AIDS veà söùc Ngoaøi nguoàn löïc cuûa toå chöùc Care taøi trôï thì ñeàu khoeû theå chaát vaø tinh thaàn phuï thuoäc vaøo söï ñoùng goùp cuûa caùc Phaät töû haûo taâm Hieän taïi nhieàu ÑÑV cuûa TTÑ söû duïng ARV vì trong nöôùc neân soá tieàn daønh cho hoaït ñoäng cuõng vaäy trong quaù trình tham gia hoaït ñoäng coù giai ñoaïn khoâng nhieàu. Veà phía nhaø taøi trôï thì nguoàn löïc daønh söùc khoeû keùm cuõng phaûi taïm thôøi nghæ moät thôøi gian cho caùc hoaït ñoäng naøy cuõng raát haïn cheá vaø xem xeùt ngaén do ñoù cuõng aûnh höôûng ñeán tieán trình trieån khai theo töøng hoaït ñoäng vì vaäy cuõng raát khoù ñeå phaùt huy döï aùn. Beân caïnh ñoù thì baûn thaân ñoàng ñaúng cuõng laø ñöôïc nhöõng maët maïnh cuûa TTÑ. NNH khi ñi chaêm soùc caùc baïn khaùc veà nhieàu khi "Ñaây cuõng chæ laø döï aùn, maø döï aùn thì raát chaët cheõ cuõng bò soác veà tinh thaàn vì ñoù cuõng chính laø hình aûnh cho tieàn ñeå chuùng ta caáp thuoác chuùng ta khoâng söû cuûa caùc baïn trong töông lai. duïng tieàn ñeå baøo cheá thuoác, thuoác maø chuùng ta vaãn "Nhieàu luùc boïn em tröïc tieáp ñi chaêm soùc hay bò thöôøng duøng laø söû duïng caây thuoác laù, ñoâng y thoâi" soác veà vaán ñeà tinh thaàn, nhieàu ngöôøi trong chuùng em (CB QLDA nhaø taøi trôï) laø nhöõng ngöôøi coù H, nhìn nhöõng baïn ñoàng caûnh ngoä nhö theá laïi oám yeáu thì laïi nghó ñeán mình roài coù luùc 4. Baøn luaän mình cuõng bò nhö theá. Nhieàu luùc raát laø coá gaéng, giuùp Chuùng toâi ñeà nghò: ñöïôc ngöôøi ta thì cuõng vui nhöng maø baûn thaân mình Caáu truùc toå chöùc TTÑ phuø hôïp khieán cho vieäc cuõng caûm thaáy buoàn buoàn vì nhìn söùc khoeû ngöôøi ta trieån khai caùc hoaït ñoäng raát thuaän lôïi, nhieàu ÑÑV laïi nghó ñeán mình" (TLN ñoàng ñaúng TTÑ) coi ñaây laø moät coâng vieäc haøng ngaøy cuûa mình, ñöôïc Khoù khaên veà kinh teá vaø kieán thöùc töø phía ngöôøi söï hoã trôï lieân tuïc cuûa caùc nhaø sö, caùc baùc só trong nhieãm HIV/AIDS vaø gia ñình nhoùm neân caùc ÑÑV cuûa TTÑ ñaõ caûm thaáy raát töï tin Khoù khaên veà kinh teá ñaõ caûn trôû NNH raát nhieàu vaøo khaû naêng laøm vieäc cuûa mình. trong vieäc tieáp caän vôùi caùc dòch vuï y teá, trong quaù Thoâng qua caùc hoaït ñoäng chaêm soùc vaø hoã trôï trình tham gia caùc hoaït ñoäng cuûa TTÑ thì NNH ñaõ cho NNH taïi nhaø caùc ÑÑV TTÑ cuõng nhö nhöõng boäc loä nhöõng yeáu keùm do haïn cheá trình ñoä hoïc vaán NNH vaø gia ñình ñeàu ñöôïc naâng cao kieán thöùc hieåu vaø vaên hoaù neân cuõng aûnh höôûng tôùi coâng vieäc. bieát veà HIV/AIDS. Baûn thaân nhöõng ngöôøi tham gia "Hoï (NNH hay ngöôøi nguy cô cao) cuõng ñöôïc vaø nhaän hoã trôï dòch vuï y teá cuûa TTÑ böôùc ñaàu ñaõ tieáp caän, boïn em ñi laøm giôùi thieäu caùc baïn ñeán caùc phaù boû ñöôïc raøo caûn veà söï töï kyø thò cuûa baûn thaân vaø dòch vuï y teá nhö leân nhaø chuøa tö vaán, giôùi thieäu ñi caùc mong muoán ñöôïc ñoùng goùp moät phaàn coâng söùc cho nôi nhöng nhieàu khi coù ngöôøi khoâng ñi vì coøn lo coâng xaõ hoäi, phaùt huy vai troø cuûa mình trong coâng cuoäc vieäc" TLN-ÑÑV TTÑ) phoøng choáng HIV/AIDS hieän nay. Baûn thaân NNH ñaõ coù tieán boä trong vieäc hieåu bieát Qua vieäc tieáp caän vôùi caùc hoaït ñoäng cuûa TTÑ cô baûn veà HIV/AIDS, nhöng trong quaù trình tham nhöõng NNH ñaõ coù caùc bieåu hieän soáng tích cöïc vui gia TTÑ thì NNH ñaõ boäc loä nhöõng yeáu keùm cuûa baûn veû, söùc khoeû coù daáu hieäu toát leân, caùc chöùng beänh thaân veà trình ñoä vaên hoaù neân cuõng aûnh höôûng phaàn thoâng thöôøng theå nheï gaëp ôû NNH nhö ho, soát, tieâu naøo tôùi coâng vieäc nhö raát "sôï" phaûi laøm soå saùch maø chaûy...ñaõ ñöôïc caùc thaønh vieân TTÑ hoã trôï ñieàu trò ñaây laø moät yeâu caàu ñeå naâng cao vaø phaùt huy tính töï taïi nhaø. Caùc hoaït ñoäng CSTN cho nhöõng NNH cuûa löïc cuûa NNH trong quaûn lyù döï aùn. TTÑ ñaõ goùp phaàn giuùp hoï giaûm ñôõ chi tieâu cho vieäc chaêm soùc söùc khoeû, naâng ñôõ tinh thaàn vaø giaûm bôùt "Nhieàu choã trong soå baét ñieàn theá naøo boïn em khoù khaên veà kinh teá cho nhöõng ngöôøi chòu aûnh khoâng hieåu" (TLN-ÑÑV TTÑ) höôûng bôûi HIV/AIDS giuùp cho nhöõng NNH coù cô Khoù khaên veà kieán thöùc seõ ñoàng haønh vôùi khoù hoäi tieáp caän caùc dòch vuï y teá ñöôïc deã daøng. khaên veà kinh teá vì vaäy ñaây cuõng laø nhöõng baát caäp Giaûm kyø thò vaø phaân bieät ñoái xöû ñem laïi nhieàu maø döï aùn TTÑ ñang gaëp phaûi vaø ñang coá gaéng khaéc lôïi ích cho baûn thaân NNH, gia ñình vaø xaõ hoäi vì theá phuïc. moät trong caùc muïc tieâu cuûa TTÑ laø giaûm kyø thò vaø Khoù khaên veà nguoàn löïc phaân bieät ñoái xöû vôùi NNH, phaù boû raøo caûn taâm lyù Caùc nhaø sö ñeàu mong muoán coù kieán thöùc veà y giuùp cho NNH töï tin, soáng tích cöïc vaø phaùt huy toát teá vaø coù khaû naêng tham gia chöõa beänh giuùp daân noi vai troø cuûa mình trong giai ñoaïn phoøng choáng göông cuï Tueä Tónh nhöng trong tröôøng Phaät hoïc thì HIV/AIDS hieän nay. 62 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13)
  7. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Ñaïo Phaät laáy con ngöôøi laøm troïng taâm, laøm ñoái söùc khoûe tinh thaàn vaø theå chaát yeáu vì vaäy ñaây töôïng ñeå theå hieän loøng töø bi vaø nhaäp theá chính vì vaäy khoâng chæ khoù khaên rieâng cuûa TTÑ maø seõ laø khoù vieäc caùc nhaø sö ñeán nhaø thaêm hoûi nhöõng NNH cuõng khaên chung vôùi caùc hoaït ñoäng coù söï tham gia cuûa laø mang moät thoâng ñieäp toát laønh ñeán cho NNH vaø nhöõng NNH. gia ñình. Muïc ñích vaø toân chæ cuûa ñaïo Phaät laø Hoaït ñoäng cuûa TTÑ coù hieäu quaû toát vì vaäy caàn "hoaèng döông Phaät phaùp" ñöôïc hieåu laø tuyeân truyeàn duy trì caùc hoaït ñoäng döï phoøng vaø chaêm soùc cho giaùo phaùp cuûa Phaät ñi khaép moïi nôi moät caùch roäng NNH trong coäng ñoàng vaø tieáp tuïc naâng cao kieán raõi, goùp phaàn ñem laïi hoaø bình an laïc cho nhaân loaïi thöùc veà y teá cho caùc nhaø sö vaø ÑÑV TTÑ, ñoàng thôøi [16]. Vì vaäy vieäc tuyeân truyeàn giaùo lyù ñaïo Phaät raát phaùt huy vieäc söû duïng thuoác YHCT trong hoã trôï ñöôïc coi troïng vaø ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân ñieàu trò HIV/AIDS. Ban quaûn lyù TTÑ caàn löu yù vieäc trong chuøa. thöïc hieän theo keá hoaïch döï kieán ban ñaàu ñeå chuû Ñaïo Phaät laáy con ngöôøi laø troïng taâm phuïc vuï lôïi ñoäng veà vaán ñeà kinh phí hoaït ñoäng. ích, an sinh xaõ hoäi trong kinh ñieån Ñöùc Phaät coù caâu - Ñeå duy trì vaø phaùt trieån moâ hình Tueä Tónh "Phuïng söï chuùng sinh töùc laø cuùng döôøng chö Phaät" Ñöôøng, Thaønh hoäi Phaät giaùo neân xem xeùt vaø ñöa ñaây laø nguyeân taéc caên baûn cuûa ñaïo Phaät, ñöôïc hieåu moät soá chöông trình hoïc veà Y teá ñaëc bieät YHCT laø vieäc boá thí cho nhöõng ngöôøi ngheøo khoå laø vaät vaøo noäi dung hoïc trong thôøi gian 4 naêm taïi tröôøng phaåm cuùng Phaät toát nhaát[16], vì theá cho neân caùc Phaät hoïc cô baûn, chuaån bò toát nguoàn löïc cho giai nhaø sö TTÑ ñaõ thöïc hieän moät caùch töï nguyeän vaø tích ñoaïn sau. cöïc raát nhieàu vieäc töø thieän trong cuoäc soáng haøng - Hoaït ñoäng moâ hình TTÑ raát phuø hôïp vôùi hoaøn ngaøy vaø ñaëc bieät trong chaêm soùc vaø hoã trôï cho caûnh phoøng choáng HIV/AIDS trong giai ñoaïn hieän nhöõng NNH nhö phaùt thuoác YHCT mieãn phí, ñeán nay vì vaäy caùc caáp, caùc ngaønh tieáp tuïc uûng hoä vaø nhaø thaêm hoûi ñoäng vieân tinh thaàn, hoã trôï taâm linh ñoäng vieân TTÑ tieáp tuïc tham gia chaêm soùc vaø hoã trôï cho nhöõng NNH vaø gia ñình. cho NNH vaø phoái hôïp vôùi caùc ñoaøn theå toå chöùc trong Caùc hoaït ñoäng cuûa TTÑ trong chaêm soùc vaø hoã coäng ñoàng xaây döïng quyõ phoøng choáng HIV/AIDS trôï cho NNH taïi coäng ñoàng ñaõ hoaøn toaøn phuø hôïp cuûa Haø Noäi. vôùi lôïi ích cuûa NNH, phuø hôïp vôùi giaùo lyù ñaïo Phaät - Baûn thaân nhöõng NNH vaø gia ñình ñaõ ñoùng truyeàn thoáng vaên hoùa cuûa ngöôøi Vieät Nam vaø ñaëc vai troø quan troïng trong vieäc vieäc chaêm soùc vaø hoã bieät phuø hôïp vôùi caùc chính saùch phoøng choáng trôï cho NNH vì vaäy khoâng töï kyø kyø thò, maëc caûm HIV/AIDS trong giai ñoaïn hieän nay. vì HIV/AIDS neân maïnh daïn tham gia caùc coâng taùc Söùc khoûe theå chaát vaø tinh thaàn laø nhöõng haønh phoøng choáng HIV/AIDS ñoàng thôøi coù yù thöùc trang caàn thieát cho moät con ngöôøi ñaëc bieät hôn khi phoøng traùnh laây nhieãm HIV/AIDS cho ngöôøi thaân hoï nhieãm HIV/AIDS, seõ khoù khaên hôn raát nhieàu khi vaø coäng ñoàng. Taøi lieäu tham khaûo HIV/AIDS 3/2008, Haø Noäi. 1. Boä Y teá (2006), “Luaät phoøng, choáng nhieãm virust gaây ra hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch maéc phaûi ôû ngöôøi 5. Döï aùn VIE 011 (2006), Ngöôøi cao tuoåi vaø HIV/AIDS ôû (HIV/AIDS), Haø Noäi. Vieät Nam, Haø Noäi. 2. Boä Y teá (2007), Chöông trình haønh ñoäng quoác gia veà chaêm 6. Nguyeãn Hoàng Döông, Nguyeãn Quoác Tuaán (2008), Phaät soùc, hoã trôï vaø ñieàu trò cho ngöôøi nhieãm HIV ñeán naêm 2010, giaùo vôùi vaên hoaù - xaõ hoäi Vieät Nam thôøi kyø coâng nghieäp hoaù, Haø Noäi. hieän ñaïi hoaù, Nhaø xuaát baûn khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi. 3. Boä Y teá (2004), Chieán löôïc quoác gia phoøng, choáng 7. Khuaát Thu Hoàng, Nguyeãn Thò Vaân Anh, Jessica Ogden HIV/AIDS ôû Vieät Nam ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn 2020, Haø (2004), “Tìm hieåu söï kyø thò vaø phaân bieät ñoái xöû tôùi HIV vaø Noäi. AIDS ôû Vieät Nam”, Nhaø xuaát baûn thoáng keâ, Haø Noäi. 4. Cuïc phoøng, choáng HIV/AIDS-Boä Y teá Haø Noäi (2007), 8. Trung taâm phoøng, choáng HIV/AIDS-Sôû Y teá Haø Noäi Phoøng Giaùm saùt HIV/AIDS/STI, Soá lieäu baùo caùo tình hình (2007), Baûn tin Phoøng choáng HIV/AIDS, soá 1, 1/2008. Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13) 63
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2