Đánh giá kết quả phẫu thuật lấy nhân thoát vị cột sống thắt lưng cùng kết hợp đặt dụng cụ liên gai sau Intraspine tại Bệnh viện Việt Đức

Chia sẻ: ViThimphu2711 ViThimphu2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá kết quả phẫu thuật lấy nhân thoát vị cột sống thắt lưng cùng kết hợp đặt dụng cụ liên gai sau Intraspine tại Bệnh viện Việt Đức. Đây là dụng cụ cố định động cột sống phía sau nhưng khác các dụng cụ liên gai sau khác, đây là dụng cụ đi ra phía trước cột sống hơn và một phần dụng cụ tỳ lên 2 lam sống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá kết quả phẫu thuật lấy nhân thoát vị cột sống thắt lưng cùng kết hợp đặt dụng cụ liên gai sau Intraspine tại Bệnh viện Việt Đức

TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ 1/2013 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT LẤY NHÂN THOÁT VỊ CỘT SỐNG THẮT LƯNG - CÙNG KẾT HỢP ĐẶT DỤNG CỤ LIÊN GAI SAU INTRASPINE TẠI BỆNH VIỆN VIỆT ĐỨC Hoàng Gia Du, Nguyễn Văn Thạch, TÓM TẮT Trần Đình Toản Ñaët vaán ñeà: Giaûi eùp laáy thoaùt vò keát hôïp ñaët duïng cuï lieân gai sau seõ laøm giaûm ñau löng sau moå do giaûm taûi ñöôïc cho caùc dieän khôùp vaø ñóa ñeäm, naâng chieàu cao khoang Khoa PTCS-Bệnh viện gian ñóa vaø loã lieân hôïp, laøm chaäm toác ñoä thoaùi hoùa ñoaïn lieàn keà. Do ñoù chuùng toâi Hữu nghị Việt Đức nghieân cöùu ñeà taøi naøy nhaèm ñaùnh giaù keát quaû sau 2 naêm cuûa caùc beänh nhaân laáy nhaân thoaùt vò ñaët duïng cuï Intraspine taïi Beänh vieän Vieät Ñöùc. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu: Nghieân cöùu hoài cöùu 46 beänh nhaân laáy nhaân thoaùt vò ñaët duïng cuï Intraspine caùch 2 naêm. Muïc tieâu: Ñaùnh giaù keát quaû ñieàu trò cuûa beänh nhaân laáy nhaân thoaùt vò ñaët duïng cuï Intraspine. Keát quaû: Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi 46 beänh nhaân coù 27 nam(58.7%), 19 nöõ(41.3%), tuoåi trung bình 39.8±11.81. Keát quaû khaùm laïi sau 2 naêm: VAS löng 2.16, VAS chaân 0.8, ODI 21.2, ñoä haøi loøng Macnab toát vaø raát toát chieám 97.8%. Chieàu cao LLH khaùm laïi 21.3, chieàu ngang LLH khaùm laïi 9.6. So saùnh tröôùc moå ñeàu coù yù nghóa thoáng keâ.Kích thöôùc duïng cuï soá 8 vaø soá 10 chieám 86%. Khoâng coù bieán chöùng aên moøn xöông, gaõy gai sau thöù phaùt sau moå. Keát luaän: Ñaây laø phöông phaùp phaãu thuaät coù keát quaû toát, haïn cheá ñöôïc caùc nguy cô do moå môû laáy nhaân thoaùt vò ñôn thuaàn. Töø khoùa: lumbar disc herniation, Interspinous placement Töø khoùa: thoaùt vò ñóa ñeäm coät soáng thaét löng, duïng cuï lieân gai sau RESULT ASSESSMENT OF SURGEON TO TAKE OUT LUMBAR DISC HERNIATION COMBINED WITH PLACING INTRSPINE INSTRUMENT AT VIET-DUC HOSPITAL Hoang Gia Du, Nguyen Van Thach, SUMMARY Tran Dinh Toan Introduction: Surgery lumbar disc herniation compined with intraspine placement will relieve backache after surgery as it reduces pressure on facet joint and spinal disc, increases height of disc and forament, slowing down herniation of adjacent. Therefore, we conduct this research in order to assess the result after 2 years of surgery to take out lumbar disc herniated using Intraspine placement method at Viet –Duc Hospital. Objects and method: Retrospective research on 46 patients who were treated to take out lumbar disc herniated using Intraspine placement method at Viet –Duc Hospital 2 years ago. Phản biện khoa học: GS.TS.Nguyễn Tiến Bình 24
Objective: Result assessment of herniated - spinal patients treated by intraspine placement. Result: In this research there were 46 patients including 27 males (58,7%) and 19 females (41,3%) at average age of 39.8 ±11.81. The result of re-examination after 2 years: Back VAS: 2.16; Leg VAS: 0.8; ODI: 21.2; good and very good Macnab satisfaction – 97.8%; forament height- 21.3; forament width – 9.6. Comparison with pre-surgery brings statistic meaning. The size of number 8 & 10 equipment occupied 86%. There was no bone erosion and spinous break as secondary side-effects after surgery. Conclusion: This method brings good result, limiting risks from simple surgery to take lumbar disc herniation Keywords: lumbar dics herniation, interspinous instrument I. Tổng quan cho thấy, giải ép lấy thoát vị kết hợp đặt dụng cụ liên gai sau Đau thần kinh tọa được mô tả lần đầu tiên bởi Cotunnius sẽ làm giảm đau lưng sau mổ do giảm tải được cho các diện (1764), đến 1864 Lasegue đưa ra test chẩn đoán trong đau khớp và đĩa đệm, nâng chiều cao khoang gian đĩa và lỗ liên thần kinh tọa. Tuy nhiên đến 1934 vai trò của TVĐĐ chèn hợp, làm chậm tốc độ thoái hóa đoạn liền kề. Ngoài ra đây ép các rễ thần kinh gây đau thắt lưng hông được khẳng cũng là một kỹ thuật ít xâm lấn, thời gian phẫu thuật và hồi định lần đầu tiên bởi Mixter và Barr. Từ đó xác định đây là phục của bệnh nhân ngắn[7,9]. Từ 2010 tại Bệnh viện Việt nguyên nhân hàng đầu của đau dây thần kinh tọa và cùng Đức đưa vào sử dụng Intra-Spine. Đây là dụng cụ cố định với việc lấy bỏ đĩa đệm, giải phóng chèn ép rễ thành công động cột sống phía sau nhưng khác các dụng cụ liên gai sau thông qua phẫu thuật cắt cung sau. Phẫu thuật mổ mở có bề khác, đây là dụng cụ đi ra phía trước cột sống hơn và một dày lịch sử khoảng 70 năm và cho tới nay vẫn là phương phần dụng cụ tỳ lên 2 lam sống. Điều đó hạn chế biến chứng pháp áp dụng nhiều nhất trên thế giới, đặc biệt là ở các nước gãy gai sau cũng như cố định cột sống vững hơn. đang phát triển. Năm 1976, G.Yasargil, W.Caspar nghiên II. Đối tượng và phương pháp cứu và giới thiệu dụng cụ và kỹ thuật vi phẫu. Phẫu thuật nghiên cứu nội soi được Kambin phát triển và trở thành một phương 1. Phương pháp nghiên cứu: hồi cứu mô tả pháp được nhiều phẫu thuật viên về chấn thương chỉnh hình ưa chuộng vì hệ thống nội soi trên nguyên lý của nội 2. Đối tượng nghiên cứu soi khớp. Phương pháp này cũng được một số tác giả như Các bệnh nhân chẩn đoán xác định thoát vị đĩa đệm điều Anthony Yeung, Martin Knight, Sang Ho Lee, Thomas trị nội khoa không cải thiện, được điều trị phẫu thuật có ứng Hoogland ủng hộ[6]. Các phương pháp khác như sử dụng dụng hỗ trợ dụng cụ cố định động liên gai sau Intra-Spine sóng cao tần, laser, cắt đĩa đệm qua da… cũng đang được áp tại khoa Phẫu thuật cột sống Bệnh viện Việt Đức trong thời dụng ngày càng nhiều. Ưu điểm của các phương pháp trên gian từ 01/2011 – 06/2011 là thời gian nằm viện ngắn, ít tàn phá cấu trúc giải phẫu cột 3. Đánh giá kết quả sau mổ sống tuy nhiên chỉ định còn hạn chế. Đặc biệt tâm lý người Đánh giá kết quả sau mổ dựa vào thang điểm VAS bệnh Việt Nam đến viện điều trị thường khi bệnh đã ở giai (Visual Analoge Scale pain), “Bảng câu hỏi đánh giá về độ đoạn nặng. Để hạn chế những vấn đề trên, dụng cụ liên gai giảm chức năng cột sống thắt lưng của Oswestry”, độ hài sau được chế tạo lần đầu tiên bởi Dr Fred Knowles khoảng lòng sau mổ Macnab. 1960, đưa vào ứng dụng và có các thử nghiệm lâm sàng đầy Chụp Xq thường quy, Xq động, MRI sau mổ. đủ ở Mỹ và Châu Âu từ 1980[5]. Các công trình nghiên cứu Phần 1: Phần cột sống 25
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2013 III. Kết quả 1. Tuổi Bảng1. Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi Nhoùm tuoåi n Tyû leä(%) < 30 9 19.6 30 – 40 17 37 40 – 50 10 21.7 50 – 60 9 19.6 > 60 1 2.2 Toång soá 46 100 18 16 14 12 10 8 6 4 2 Phân loại tuổi 0 < 30 30 - 40 40 - 50 50 - 60 > 60 Bảng1 . Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi Nhận xét: Trong số 46 bệnh nhân nhận thấy độ tuổi 30-40 là hay gặp nhất chiếm 37%, độ tuổi trên 60 gặp ít nhất chỉ có 01BN, 2. Giới Bảng2. Phân bố bệnh nhân theo giới Giôùi n Tyû leä(%) p Nam 27 58.7 0.238 Nöõ 19 41.3 Toång 46 100 Nhận xét: Tỷ lệ phân bố giới tính trong bệnh TVDD khác biệt không có ý nghĩa thống kê, test X với p=0.238>0.05. 26
Biểu đồ 2: Phân bố bệnh nhân theo giới 3. Kích thước dụng cụ Bảng 3. Kích thước dụng cụ Kích thöôùc n Tyû leä (%) 8 19 41.3 10 21 45.7 12 6 13 14 0 0 Toång soá 46 100 Nhận xét: Đối với người Việt Nam dụng cụ Intraspine đa phần kích thước nhỏ số 8 và số 10 chiếm 86% số bệnh nhân trong lô nghiên cứu. 4. Thang điểm đánh giá độ đau lưng và chân Bảng 4. Mức độ đau Vò trí Thôøi gian khaùm X SD p Tröôùc moå 6 2.16 Ñau löng Sau moå 2.4 1.23 0.000 Khaùm laïi 1.1 0.97 0.000 Tröôùc moå 6.6 2.18 Ñau chaân Sau moå 0.8 1.07 0.000 Khaùm laïi 0.7 1.12 0.000 Nhận xét: Đau lưng và đau chân sau mổ cũng như khám lại đều khác biệt so với trước mổ mức rất có ý nghĩa thống kê p < 0.001. 5. ODI Bảng 5. ODI ODI Tröôùc moå Khaùm laïi p X 55.2 21.2 0.000 SD 16.65 7 Nhận xét: Sự khác biệt ODI trước và khám lại có ý nghĩa thống kê, p < 0.001. Phần 1: Phần cột sống 27
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2013 6. Độ hài lòng Bảng 6 . Độ hài lòng BN Möùc ñoä n Tyû leä(%) Raát toát 40 87 Toát 5 10.8 Bình thöôøng 1 2.2 Xaáu 0 0 Toång 46 100 7. Kích thước lỗ liên hợp Bảng 7. Kích thước LLH Kích thöôùc Thôøi gian X SD p Tröôùc moå 20.69 2.99 Chieàu cao Sau moå 21.4 2.66 < 0.05 Khaùm laïi 21.3 2.63 < 0.05 Tröôùc moå 9.2 1.85 Chieàu ngang Sau moå 9.6 1.88 < 0.05 Khaùm laïi 9.6 1.85 < 0.05 Nhận xét: Sự thay đổi chiều cao và chiều ngang LLH trên X-quang trước mổ và sau mổ cũng như khám lại có ý nghĩa thống kê với p < 0.05. Hình 1: Đo kích thước lỗ liên hợp và hình ảnh khe khớp 8. Độ thoái hóa đĩa đệm liền kề Bảng 8. Thoái hóa đĩa đệm liền kề Ñoä thoaùi hoùa tröôùc moå Ñoä thoaùi hoùa khaùm laïi X 2.4 2.3 SD 1.27 1.2 p 0.24 28
Nhận xét: Áp dụng thuật toán T-test độc lập ta có t=2.343, p=0.24. Có sự thay đổi của thoái hóa đĩa đệm liền kề nhưng không có ý nghĩa thống kê p>0.05. Hình 2: MRI trước mổ Hình 3: MRI khám lại sau 2 năm IV. Bàn luận thay đổi chiều cao LLH khám lại và sau mổ không có ý 1. Đặc điểm chung nghĩa thống kê với p > 0.05. Về tuổi: độ tuổi trung bình là 39.8±11.81.Nghiên cứu Đo chiều ngang lỗ liên hợp sau mổ và khám lại được của các tác giả khác như Weinstein (2008) có tuổi trung X (sm) = 9.6±1.88, X (kl) = 9.6±1.85. Sử dụng thuật toán bình là 41.7+11.8, Mahmood (2012) nghiên cứu 2026 BN T-test độc lập cho thay đổi chiều ngang LLH trước mổ và phẫu thuật thoát vị đĩa đệm trong 30 năm tại một bệnh viện sau mổ được t = -3.4, p = 0.002. Sự thay đổi chiều ngang Iran có tuổi trung bình là 42.7+14.45. Tại Việt Nam theo LLH trước mổ và sau mổ có ý nghĩa thống kê với p < 0.05. Nguyễn Văn Thạch tuổi trung bình là 43.6±11.09, Đồng Sử dụng thuật toán T-test độc lập cho thay đổi chiều ngang Văn Hệ (2011): 40.3, Nguyễn Vũ (2004): 40.8 [1,2]. Tuổi LLH khám lại và sau mổ được t = 1.1, p = 0.261. Sự thay hay gặp trong nghiên cứu của chúng tôi làtrong độ tuổi lao đổi chiều ngang LLH khám lại và sau mổ không có ý nghĩa động, kết quả này cũng tương tự nghiên cứu của các tác thống kê với p > 0.05. giả khác trong và ngoài nước. MRI: chụp MRI BN khám lại chúng tôi thu được độ Về giới: các tác giả trong nước và thế giới hầu hết thoái hóa đĩa đệm liền kề X = 2.3±1.2.Sử dụng T-test được đều có cùng nhận định, bệnh chủ yếu gặp ở cả hai giới t =2.343, p = 0.24. Có sự thay đổi thoái hóa đĩa đệm liền là như nhau. Nguyễn Văn Thạch và cs (2011) nghiên cứu kề sau mổ nhưng không có ý nghĩa thống kê với p > 0.05. 122 bệnh nhân phẫu thuật thoát vị bằng mổ mở thu được 3.Kết quả phẫu thuật 51(41.8%) nam và 71(52.2%) nữ, Nguyễn Vũ (2004) Sử dụng thang điểm đánh giá độ đau VAS, đối với đau nghiên cứu 115 BN mổ mở lấy nhân thoát vị thu được lưng trước mổ thu được X=6±2.16, sau mổ khi ra viện X= 59.1% nam và 40.9% nữ, Đồng Quang Sơn, Đồng Văn Hệ 2.4±1.23 và khi khám lại sau 2 năm X = 1.1. So sánh trước (2011) nghiên cứu 42 bệnh nhân có kết quả 52.4% nam và mổ và khi khám lại với T-test độc lập được t = 11.93, p = 47.6% nữ [1,2]. Weinstein (2006) trong một nghiên cứu đa 0.000. Sự thay đổi đau lưng khám lại và trước mổ là khác trung tâm trên 501 BN được 59% nam và 41% nữ. biệt rất có ý nghĩa thống kê với p < 0.001. 2. Cận lâm sàng Đối với đau chân trước mổ thu được X = 6.6±2.18, sau X-quang: Đo chiều cao lỗ liên hợp sau mổ và khám lại mổ khi ra viện X = 0.8 ±1.07 và khi khám lại sau 2 năm được X (sm) = 21.4±2.66, X (kl) = 21.3±2.63. Sử dụng X = 0.7. So sánh trước mổ và khi khám lại với T-test độc thuật toán T-test độc lập cho thay đổi chiều cao LLH trước lập được t = 14.71, p = 0.000. Sự thay đổi đau chân khám mổ và sau mổ được t = -3.7, p = 0.001. Sự thay đổi chiều lại và trước mổ là khác biệt rất có ý nghĩa thống kê với p cao LLH trước mổ và sau mổ có ý nghĩa thống kê với p < < 0.001. 0.05. Sử dụng thuật toán T-test độc lập cho thay đổi chiều Sử dụng thang điểm “ Bảng câu hỏi về giảm chức năng cao LLH khám lại và sau mổ được t = 1.6, p = 0.11. Sự cột sống thắt lưng của Oswestry (ODI)” cho BN trước mổ Phần 1: Phần cột sống 29
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2013 và khi khám lại ta được trước mổ X = 55.2±16.65, Sử dụng thang điểm Mac Nab đánh giá độ hài sau mổ X = 21.2±7. ODI trước mổ theo Weinstien lòng BN sau mổ chúng tôi thu được tỷ lệ rất tốt và (2008) trung bình là X = 47.5. So sánh trước mổ và tốt chiếm 97.8%. Kết quả khám lại tỷ lệ rất tốt và khi khám lại với T-test độc lập được t = 13.58, p = tốt theo Đồng Văn Sơn (2011) là 86.3%, Nguyễn Vũ 0.000. Sự thay đổi ODI khám lại và trước mổ là khác (2004) là 90.3%, Mahmood (2012) là 93.6%. biệt rất có ý nghĩa thống kê với p < 0.001. Hình 4: XQ và MRI trước mổ Hình 5: XQ và CTscanner khám lại sau 2 năm IV. Kết luận dụng cụ, làm giảm đau lưng sau mổ lấy nhân thoát vị. Qua kết quả nghiên cứu chúng tôi nhận thấy kết Tuy nhiên để đánh giá tác dụng lên đĩa đệm cần theo hợp lấy nhân thoát vị với đặt dụng cụ liên gai sau dõi lâu dài hơn. Intraspine cho kết quả tốt, ít biến chứng xảy ra với Tài liệu tham khảo 1. Đồng Quang Sơn, Đồng Văn Hệ (2011). “Đánh giá kết 2. Nguyễn Vũ, Hà Kim Trung, Dương Chạm Uyên (2004). quả điều trị phẫu thuật thoát vị đĩa đệm vùng cột sống “Chẩn đoán và kết quả phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột thắt lưng-cùng tại Bệnh viện đa khoa TW Thái Nguyên”, sống thắt lưng, thắt lưng cùng tại Bệnh viện Việt Đức Tạp chí Y học thực hành, 748: 87-91 (8/1998-8/2003)”, Tạp chí Y học thực hành số 7:60-62. 30
3. Derek P. Linsey, Kyle E. Swanson, Paul Fuchs, Ken Y. 7. Michael Fredericson, Shi-Uk Lee, John Welsh, Kim Hsu, James F. Zucherman and Scott A.Yerby (2003). Butts, Alexander Norbash, Eugene J. Carragee “The Effects of an Interspinous Implant on the Kinematics (2001).”Changes in posterior disc bulging and of the Instrumented and Adjacent Levels in the Lumbar intervertebral foraminal size associated with flexion- Spine”, Spine vol 28, No19: 2192-2197 extension movement: a comparison between L4–5 and L5–S1 levels in normal subjects” ,The Spine Journal 1: 4. Giancarlo Guizzardi , Piero Petrini (2011). 10–17 “Biomechanical consideration on posterior motion preservation systems: Interspinous versus interlaminar 8. R. Padua, S. Padua, E. Romanini, L. Padua, E. De devices”.Columna 1(2): 31-38 Santis (1999). “Ten- to 15-year outcome of surgery for lumbar disc herniation: radiographic instability and clinical 5. Hassan Serhan, Devdatt Mhatre, Henri Defossez, findings”, Eur Spine J 8 :70–74 Christopher M.Bono (2011). “Motion-preserving technologies for degenerative lumbar spine: The past, 9. Wilsa M.S.Charles Malveaux, Alok D.Sharan (2011). present, and future horizons”, SAS Jounal 5: 75-89 “Adjacent Segment Disease After Lumbar Spinal Fusion: A Systematic Review of the Current Literature”, Spine Surg 6. Igor de Castro et al (2005). “ The history of spinal surgery 23: 266-274 for disc disease: An illustrated timeline”, Arq Neuropsiquiatr 63(3-A): 701-706 Phần 1: Phần cột sống 31