intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá kết quả phẫu thuật lấy sỏi thận qua da đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn bằng siêu âm hoàn toàn với tư thế nằm nghiêng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

8
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Đánh giá kết quả phẫu thuật lấy sỏi thận qua da đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn bằng siêu âm hoàn toàn với tư thế nằm nghiêng trình bày đánh giá kết quả phẫu thuật (PT) lấy sỏi thận qua da đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm hoàn toàn, tư thế nằm nghiêng tại bệnh viện (BV) Nhân Dân Gia Định.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá kết quả phẫu thuật lấy sỏi thận qua da đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn bằng siêu âm hoàn toàn với tư thế nằm nghiêng

  1. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT LẤY SỎI THẬN QUA DA ĐƯỜNG HẦM NHỎ DƯỚI HƯỚNG DẪN BẰNG SIÊU ÂM HOÀN TOÀN VỚI TƯ THẾ NẰM NGHIÊNG Nguyễn Xuân Toàn1,2, Lê Trung Trực1, Phan Đỗ Thanh Trúc1, Nguyễn Công Thành1, Trần Đoàn Thiên Bảo1, Nguyễn Gia Kỳ1 TÓM TẮT 24 thế nằm nghiêng tại BV Nhân Dân Gia Định từ Đặt vấn đề: Lấy sỏi thận qua da đường hầm 04/2021 đến 04/2023. nhỏ (mini-PCNL) là phương pháp điều trị sỏi Kết quả: Trong 2 năm, chúng tôi đã thực thận hiệu quả, an toàn, ngày càng được chấp hiện 69 TH mini-PCNL dưới hướng dẫn hoàn nhận rộng rãi, dần thay thế phương pháp mổ mở, toàn bằng siêu âm, tư thế nằm nghiêng. Tuổi ngay cả đối với trường hợp sỏi thận phức tạp13,21. trung bình (TB) 52,33 ± 21,76 (24-74), 52,2% là Theo lịch sử và cho tới hiện nay, lấy sỏi thận qua nam giới. Thể tích sỏi trung bình 3613,5 ± da vẫn được thực hiện một cách rất phổ biến dưới 5862,6 mm3 (728 – 16368 mm3). Độ Hounsfield hướng dẫn của màn hình tăng sáng với tư thế TB 1368,32 ± 583,54. Sỏi san hô chiếm 13,1%, nằm sấp. Tuy nhiên để tránh vấn đề phơi nhiễm sỏi bán san hô chiếm 18,8%, sỏi bể thận có hay tia X và một số bất lợi của tư thế nằm sấp, chúng không nhóm sỏi ở các đài chiếm 68,1%. Về mức tôi đã thực hiện phương pháp lấy sỏi thận qua da độ ứ nước của thận: 5,8% không ứ nước, 63,8% đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm ứ nước độ I, 26,1% ứ nước độ II, 4,3% ứ nước độ hoàn toàn với tư thế nằm nghiêng. III. Thời gian phẫu thuật TB 75,89 ± 47,22 phút Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá kết quả (40-150 phút). 100% các TH chọc dò và nong tạo phẫu thuật (PT) lấy sỏi thận qua da đường hầm đường hầm vào thận thành công: 8/69 TH nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm hoàn toàn, tư thế (11,59%) cần chọc kim lần 2, thời gian chọc dò nằm nghiêng tại bệnh viện (BV) Nhân Dân Gia TB 3,25 phút, thời gian tạo đường hầm thành Định. công TB 7,33 phút. Tỷ lệ sạch sỏi sớm sau mổ Đối tượng – Phương pháp nghiên cứu: 85,5%. Thời gian nằm viện TB 4,14 ± 3,54 ngày Nghiên cứu hồi cứu mô tả những trường hợp (2-12 ngày). 10 TH (14,5%) có biến chứng độ II (TH) phẫu thuật lấy sỏi thận qua da đường hầm theo Clavien-Dindo bao gồm chảy máu sau mổ nhỏ dưới hướng dẫn bằng siêu âm hoàn toàn tư và nhiễm khuẩn huyết, không có TH nào cần truyền máu. Kết luận: Phẫu thuật lấy sỏi thận qua da đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn hoàn toàn bằng 1 Khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện Nhân Dân Gia siêu âm, tư thế nằm nghiêng là một phương pháp Định, TP. Hồ Chí Minh hiệu quả, an toàn và khả thi trong điều trị sỏi Chịu trách nhiệm chính: Lê Trung Trực thận. SĐT: 0979394541 Từ khóa: Lấy sỏi thận qua da đường hầm Email: drletrungtruc@gmail.com nhỏ, siêu âm định vị chọc dò, nong tạo đường Ngày nhận bài: 10/05/2023 hầm dưới hướng dẫn của siêu âm. Ngày phản biện khoa học: 25/05/2023 Ngày duyệt bài: 21/06/2023 184
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 SUMMARY successful tract estabishment was 7,33 minutes. TOTALLY ULTRASOUND-GUIDED The immediate stone free rate was 85,5%. Mean MINI PERCUTANEOUS hospital length of stay was 4,14 ± 3,54 days (2- NEPHROLITHOTOMY FOR 12 days). Complications occurred in 10 patients TREATMENT OF RENAL STONES IN (14,5%) (Clavien-Dindo grade II) included hemorrage and sepsis, non of case needed bood FLANK POSITION transfusion. Introduction: Totally ultrasound-guided mini Conclusions: Totally ultrasound-guided mini percutaneous nephrolithotomy (mini-PCNL) is an PCNL in flank position is an effective, safety and effective and safety treatment method which has feasible procedure for treatment of renal stones. steadily replaced open surgery for renal stones Keywords: Ultrasound-guided X-ray free even in case of complex structure 13,21. Mini- percutaneous nephrolithotomy, flank postion, PCNL is traditionally performed with guidance of renal stone. fluoroscopy for access in prone position. However, there were some disadvantages of prone position and exposure of radiation to patients and I. ĐẶT VẤN ĐỀ surgeons, we performed totally ultrasound-guided Phẫu thuật lấy sỏi thận qua da (PCNL) là mini-PCNL in flank position. phương pháp điều trị tiêu chuẩn của bệnh lý Aims: Evaluate the outcome of totally sỏi thận với kích thước sỏi lớn (lớn hơn ultrasound-guided mini PCNL for treatment of 20mm)21. Năm 1976, Fernstrom và renal stones in flank position at Nhan Dan Gia Johansson lần đầu tiên thực hiện kỹ thuật Dinh Hospital. PCNL tiêu chuẩn (24-30Fr)7. Cho đến nay, Methods: The prospective study of case phương pháp này ngày càng được tiến hành series describing on patients who underwent một cách phổ biến rộng rãi trên toàn thế giới totally ultrasound-guided mini PCNL for với nhiều cải biên. Đến năm 1988, Jackman treatment of renal stones in flank position at và cộng sự lần đầu tiên sử dụng kỹ thuật này Nhan Dan Gia Dinh Hospital from April 2021 to trên bệnh nhi với đường hầm 11Fr13. Từ đó, April 2023. phương pháp lấy sỏi thận qua da đường hầm Results: We had 69 patients underwent mini PCNL in flank position under totally ultrasound nhỏ (mini-PCNL) với kích thước đường hầm guidance. The mean age was 52,33 ± 21,76 (24- nhỏ hơn 20Fr dần được thực hiện phổ biến 74) and 52,2% of cases were men. Mean stone với sự xâm hại tối thiểu, giảm tỷ lệ biến burden was 3613,5 ± 5862,6 mm3 (728 – 16368 chứng, an toàn và tỷ lệ sạch sỏi cao. Tại Việt mm3) with mean Hounsfield Unit was 1368,32 ± Nam, phẫu thuật lấy sỏi thận qua da lần đầu 583,54. The rate of staghorn calculi, partial tiên được triển khai vào năm 1997 với đường staghorn and renal pelvic calculi was 13,1%, hầm tiêu chuẩn và cho đến nay, phương pháp 18,8%, 68,1% respectively. The hydronephrosis này đang dần thay thế phẫu thuật mở 22. included grade I accounted for 63,8%, grade II PCNL kinh điển được thực hiện dưới accouted for 26,1%, grade III accounted for 4,3% hướng dẫn của màn hình tăng sáng, tư thế and non-hydronephrosis accounted for 5,8%. The bệnh nhân (BN) nằm sấp. Nhiều nghiên cứu mean time of sugical procedure was 75,89 ± gần đây cho thấy mức độ nghiêm trọng của 47,22 minutes (40-150 minutes). Successful renal việc phơi nhiễm tia X bao gồm đột biến gen access rate was 100% of cases: 11,59% (8/69) of có thể xảy ra mà không phụ thuộc vào liều cases required the second puncture with mean time was 3,25 minutes, mean time of dilation and lượng phơi nhiễm 23. Vì vậy để tránh phơi 185
  3. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 nhiễm tia X cho BN, phẫu thuật viên và nhân thực hiện tại Khoa Ngoại niệu bệnh viện viên trong phòng mổ, PCNL bắt đầu được Nhân Dân Gia Định từ tháng 04 năm 2021 thực hiện dưới hướng dẫn của siêu âm, và đến 04 năm 2023. hiện nay PCNL được thực hiện dưới hướng Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu mô dẫn của siêu âm hoàn toàn không tia X đang tả loạt trường hợp. là xu hướng mới với sự hỗ trợ hoàn toàn của Phương pháp tiến hành siêu âm trong định vị chọc dò và nong tạo BN được chẩn đoán sỏi thận có chỉ định đường hầm vào hệ thống đài bể thận (Real- phẫu thuật bằng phương pháp lấy sỏi thận time diagnostic ultrasonography). Tư thế qua da được đưa vào nghiên cứu, loại trừ: nằm sấp trong PCNL kinh điển có một số bất BN có vấn đề về tim phổi chưa được điều trị, lợi trong trường hợp BN béo phì, có nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiết niệu chưa được điều tim phổi, chuyển tư thế khó khăn, khó khăn trị, bệnh lý rối loạn đông máu và những bất cho bác sĩ gây mê hồi sức theo dõi BN và thường bẩm sinh như thận móng ngựa, thận đặc biệt khó khăn trong trường hợp xảy ra tai lạc chỗ. Tất cả các TH đều được chẩn đoán biến, biến chứng trong lúc phẫu thuật20. Với xác định sỏi thận bằng chụp cắt lớp vi tính những lý do trên, chúng tôi đã tiến hành phẫu (CT scan) có cản quang dựng hình hệ niệu. thuật lấy sỏi thận qua da đường hầm nhỏ Qua hình ảnh CT scan, chúng tôi ghi nhận vị dưới hướng dẫn bằng siêu âm hoàn toàn với trí sỏi, hình dạng và kích thước sỏi, độ tư thế nằm nghiêng. Hounsfield, mức độ ứ nước của thận, lựa chọn trục đài thận tiếp cận. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Tất cả các trường hợp đều được thực hiện Đối tượng nghiên cứu bởi cùng một ê-kip. Sau khi tiến hành gây mê Tất cả các trường hợp phẫu thuật lấy sỏi toàn thân, nội soi bàng quang đặt thông niệu thận qua da đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn quản bên PT. BN được chuyển tư thế nằm siêu âm hoàn toàn với tư thế nằm nghiêng, nghiêng 900 đối bên với bên phẫu thuật. Hình 1. Tư thế BN và hình ảnh siêu âm định vị vị chọc dò (Mũi tên vàng: Sỏi thận và bóng lưng) 186
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 Chúng tôi sử dụng đầu dò convex 3- khi guidewire vào trong hệ thống đài bể thận, 5MHz để quan sát hình dạng của đài bể thận giữ guidewire và lùi kim. Nong tạo đường và vị trí sỏi. Xác định đài thận mục tiêu dựa hầm bằng bộ nong Seplou từ 10 đến 18Fr, vào vị trí sỏi và mức độ ứ nước của từng đài đặt sheath 18Fr giữ đường hầm vào hệ thống thận và hình ảnh chụp cắt lớp vi tính gợi ý. đài bể thận. Trong quá trình nong, dùng siêu Chọc dò bằng kim Chiba 18 dưới hướng âm hướng dẫn nong tạo đường hầm theo thời dẫn của siêu âm vào trục đài thận mục tiêu. gian thực. Ghi nhận thời gian nong tạo Thời gian chọc dò tính từ lúc bắt đầu rạch da đường là thời gian tính từ lúc bắt đầu luồn đến lúc rút kim ra nước tiểu. Luồn guidewire guidewire đến lúc xác định soi vào thận vào kim, quan sát dưới hướng dẫn siêu âm, thành công, ghi nhận chiều dài đường hầm. Hình 2. Hình ảnh siêu âm hướng dẫn trong quá trình nong tạo đường hầm (A: Guidewire. B: Đường hầm) Soi kiểm tra các đài thận, phối hợp với chứng có thể xảy ra: chảy máu, nhiễm khuẩn kiểm tra vị trí sỏi trên siêu âm. Sau khi xác huyết, rò nước tiểu. Thông niệu đạo bàng định sạch sỏi bằng phối hợp giữa máy soi và quang được rút vào hậu phẫu ngày 1. Dẫn siêu âm, chúng tôi tiến hành đặt JJ xuôi lưu thận được kẹp vào hậu phẫu ngày 2. Nếu dòng. Dẫn lưu thận ra da bằng Foley 14Fr BN không đau hông lưng, không rò nước hoặc 16Fr. Chúng tôi ghi nhận thời gian tán tiểu, chúng tôi sẽ rút dẫn lưu thận và cho BN sỏi tính từ lúc bắt đầu soi vào thận đến lúc xuất viện vào hậu phẫu ngày 3. Thông JJ kiểm tra sạch sỏi và thời gian phẫu thuật tính thường được rút sau 3 đến 4 tuần. từ lúc bắt đầu rạch da đến lúc kết thúc đặt dẫn lưu thận ra da. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Sau mổ ghi nhận các chỉ số: sinh hiệu, Từ tháng 04 năm 2021 đến 04 năm 2023, tính chất nước tiểu, tình trạng bụng, dẫn lưu chúng tôi ghi nhận được 69 TH được PT lấy thận, chụp phim XQ thận-niệu quản-bàng sỏi thận qua da đường hầm nhỏ dưới hướng quang kiểm tra tình trạng sạch sỏi ngay sau dẫn bằng siêu âm hoàn toàn với tư thế nằm PT. Chúng tôi định nghĩa sót sỏi là còn nghiêng. Đặc điểm nhân trắc học và lâm sàng những mảnh sỏi > 4mm. Ghi nhận biến của BN được mô tả theo bảng 1. 187
  5. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 Bảng 1: Đặc điểm nhân trắc học và lâm sàng Đặc điểm Giá trị (N=69) Tuổi TB 52,33 ± 21,76 (24-74) Giới tính Nam 36 (52,2%) Nữ 33 (47,8%) BMI (body mass index) 24,38 ± 7,28 (17,6-35) Bên PT Phải 29 (42%) Trái 40 (58%) Sỏi tái phát trên thận đã PT mở bể thận lấy sỏi 7 (10,14%) Thể tích sỏi TB 3613,5 ± 5862,6 mm3 (728 – 16368 mm3) Độ Hounsfield 1368,32 ± 583,54 Độ phức tạp của sỏi Sỏi san hô 9 (13,1%) Sỏi bán san hô 13 (18,8%) Sỏi ở bể +/- sỏi các nhóm đài 47 (68,1%) Mức độ ứ nước 1 Không ứ nước 4 (5,8%) Độ I 44 (63,8%) Độ II 18 (26,1%) Độ III 3 (4,3%) 1 : Phân độ mức độ ứ nước của thận dựa trên hình ảnh CT scan theo UTD Thời gian phẫu thuật TB (tính từ lúc bắt sớm ngay sau mổ là 85,5%. 10/69 TH sót sỏi, đầu rạch da đến lúc kết thúc đặt dẫn lưu thận trong đó bao gồm 6 TH là sỏi san hô hoặc ra da ) là 75,89 ± 47,22 phút (40-150 phút). bán san hô, 4 TH còn lại là sỏi bể thận kèm Chọc dò và nong tạo đường hầm vào thận theo sỏi ở các nhóm đài. Tất cả các TH sót thành công ở 100% các trường hợp. Tất cả sỏi đều là sỏi trong các nhánh đài, kích thước các TH đều là tạo 1 đường hầm. Đường hầm TB 8,2mm (5-15mm). Tai biến biến chứng xảy ra ở 10/69 TH vào thận qua trục đài trên, đài giữa, đài dưới chiếm 14,5% bao gồm: 3 trường hợp chảy chiếm tỷ lệ lần lượt như sau: 7,4% (5/68 máu sau mổ, 4 trường hợp nhiễm khuẩn TH), 80,9% (55/68 TH), 11,8% (8/68 TH). huyết sau mổ, 3 trường hợp rò nước tiểu sau 8/69 TH (11,59%) cần chọc kim lần 2. rút dẫn lưu thận. Tất cả các TH đều ổn định Thời gian chọc dò vào thận thành công trung với điều trị nội khoa bảo tồn, không có bình 3,25 ± 3,06 phút (1-7 phút). Thời gian trường hợp nào cần truyền máu. 10 TH tai nong tạo đường hầm thành công trung bình biến đều thuộc phân độ II theo Clavien- 7,33 ± 3,86 phút (3-13 phút). Chiều dài Dindo. Không có TH nào có tai biến, biến đường hầm TB 7,28 ± 2,18 cm (5-10 cm). chứng nghiêm trọng trong và sau phẫu thuật, Thời gian nằm viện TB sau phẫu thuật: không có TH tổn thương các tạng. 4,14 ± 3,54 ngày (2-12 ngày). Tỷ lệ sạch sỏi 188
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 IV. BÀN LUẬN quang; an toàn cho thai phụ và trẻ em; có Ngày nay, phẫu thuật lấy sỏi thận qua da tính cơ động; siêu âm có thể quan sát được là phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho bệnh sỏi không cản quang hoặc kém cản quang khi lý sỏi thận, dần thay thế phẫu thuật mở, và kiểm tra sót sỏi 17. phẫu thuật lấy sỏi thận qua da đường hầm Một nghiên cứu tổng quan và phân tích nhỏ với kích thước đường hầm nhỏ hơn 20Fr gộp được báo cáo năm 2023 bởi Arabzadeh cho sự xâm hại tối thiểu với độ an toàn và BR và cộng sự về so sánh việc sử dụng siêu hiệu quả sạch sỏi cao, giảm thiểu các biến âm và màn hình tăng sáng hướng dẫn cho PT chứng cũng đang dần thay thế PT lấy sỏi lấy sỏi thận qua da cho một số kết quả như thận qua da tiêu chuẩn 8. sau: tỷ lệ biến chứng đặc biệt là biến chứng Phẫu thuật lấy sỏi thận qua da kinh điển tổn thương các tạng của lấy thận qua da dưới được thực hiện dưới sự hướng dẫn của màn hướng dẫn của siêu âm, thấp hơn có ý nghĩa hình tăng sáng trong tư thế BN nằm sấp. thống kê so với dưới hướng dẫn của màn Màn hình tăng sáng được sử dụng trong tất hình tăng sáng; tỷ lệ sốt trong và sau PT của cả các thì của PT bao gồm chọc dò, nong tạo hướng dẫn bằng siêu âm cũng thấp hơn có ý đường hầm và kiểm tra sót sỏi. Tuy nhiên, nghĩa thống kê so với màn hình tăng sáng; một điểm bất lợi của việc sử dụng màn hình không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê tăng sáng là phơi nhiễm với tia X cho BN, giữa 2 nhóm này đối với các yếu tố sau: tỷ lệ nhóm bác sĩ phẫu thuật và nhân viên trong và thời gian chọc dò-nong tạo đường hầm phòng mổ. BN chịu sự phơi nhiễm tia X thành công, thời gian phẫu thuật, thời gian trong một cuộc PT lấy sỏi thận qua da hơn nằm viện hậu phẫu, tỷ lệ sót sỏi, mức độ gấp 6 – 7 lần so với một lần chụp cắt lớp vi giảm của Hemoglobin máu 2. Một nghiên tính bụng chậu 6. Để tránh nguy cơ này, một cứu tổng quan khác được Corrales M báo cáo số bác sĩ phẫu thuật viên đã ưa thích dùng năm 2020 kết luận không có sự khác biệt có siêu âm hơn để hướng dẫn trong PT lấy sỏi ý nghĩa thống kê về độ hiệu quả và an toàn thận qua da12. Sử dụng siêu âm có lợi điểm: giữa việc sử dụng siêu âm và màn hình tăng tránh phơi nhiễm tia X; có thể quan sát được sáng trong định vị chọc dò và nong tạo các cấu trúc giữa da và thận, độ sâu của kim đường hầm trong PT lấy sỏi thận qua da 5. và giải phẫu vùng quanh thận giúp tránh tổn Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng thương các tạng xung quanh; không phải siêu âm hoàn toàn để định vị chọc kim, nong bơm thuốc cản quang vào BN; có thể giúp tạo đường hầm và kiểm tra sót sỏi trong mổ. tránh tổn thương mạch máu nếu sử dụng siêu Tư thế kinh điển và vẫn còn là tư thế phổ âm Doppler; có thể bao quát cho việc đặt biến trong PT lấy sỏi thận qua da là tư thế thông niệu quản không thành công, không nằm sấp, tư thế này giúp dễ dàng chọn lựa vị bơm được thuốc cản quang lên hệ thống đài trí chọc dò phù hợp với một phẫu trường bể thận trong sử dụng màn hình huỳnh rộng rãi, thuận tiện cho thao tác. Tuy nhiên 189
  7. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 tư thế nằm sấp có một số bất lợi: thứ nhất, là đáng kể, không có TH tổn thương tạng, 5 TH chống chỉ định trên BN béo phì, BN có bệnh cần được truyền máu sau mổ 3. lý tim phổi; thứ hai, rất khó khăn để chuẩn bị Tại BV Nhân Dân Gia Định, chúng tôi đã tư thế trong những TH có biến dạng về cấu thực hiện lấy sỏi thận qua da chuẩn thức dưới trúc như gù cột sống hoặc cứng khớp chi hướng dẫn C-arm tư thế nằm sấp từ 2009. Từ dưới 11. 2016 bắt đầu thực hiện lấy sỏi thận qua da Tư thế BN nằm ngửa có lợi cho bác sĩ đường hầm nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm gây mê kiểm soát bệnh nhân trong quá trình với tư thế nằm nghiêng. Chúng tôi lựa chọn PT, có thể giải quyết những bất lợi của tư thế tư thế nằm nghiêng vì những lợi điểm như đã nằm sấp, nhưng lại có một số bất lợi: cửa sổ mô tả ở trên, hơn nữa đây là tư thế quen thao tác chọc dò và nong hẹp, không gian di thuộc của PT tiếp cận vào thận, trong TH có chuyển đường hầm hẹp, không tạo cảm giác tai biến biến chứng trong bước đầu thực hiện thoải mái cho phẫu thuật viên, nguy cơ cao kỹ thuật, chúng tôi có thể nhanh chóng mổ chọc vào nhóm đài trước 19,24. hở để xử trí trong tư thế này. Chúng tôi thực Tư thế nằm nghiêng được sử dụng lần hiện và đã báo cáo 30 TH đầu tiên cùng với đầu tiên trong PT lấy sỏi thận qua da vào sự hỗ trợ của BS chẩn đoán hình ảnh, lúc này năm 1994 trên BN béo phì 15. Tư thế BN nằm quy trình kỹ thuật chưa thực sự được hoàn nghiêng 900 sang phía đối bên kèm theo gối thiện 18. Chúng tôi báo cáo 69 TH trong độn dưới hố thắt lưng là tư thế quen thuộc nghiên cứu này khi kỹ thuật đã được hoàn của BS phẫu thuật viên tiết niệu, ít gây khó thiện. Chúng tôi chọc dò và nong tạo đường khăn cho gây mê. Từ đó nhiều nghiên cứu hầm vào thận thành công trong tất cả các TH, cũng cho thấy lợi ích của tư thế nằm nghiêng 3 TH có biến chứng chảy máu nhưng ổn định trong PCNL trên BN béo phì và gù cột với điều trị nội khoa, không cần truyền máu, sống10. Với tư thế này, ruột và đại tràng cũng không có TH tổn thương các tạng. Tỷ lệ sạch đổ dồn về phía dưới, giúp hạn chế nguy cơ sỏi của chúng tôi không khác biệt so với tổn thương ruột. Năm 2008 Basiri A lần đầu nghiên cứu của các tác giả Basiri 2008, tiên báo cáo kỹ thuật lấy sỏi thận qua da dưới Karami 2009, Alan C 2011, đều thực hiện hướng dẫn hoàn toàn bằng siêu âm trong tư lấy sỏi thận qua da dưới hướng dẫn hoàn thế BN nằm nghiêng trên 30 BN với kích toàn bằng siêu âm (Bảng 2). Những TH sót thước sỏi TB 648.55 ± 378.9 mm2 (120– sỏi trong nghiên cứu của chúng tôi chủ yếu là 1600), tất cả các TH đều chọc dò và nong sỏi sót trong các đài thận với kích thuớc TB đường hầm vào thận thành công, tỷ lệ sạch 8,2 mm (5-15mm). sỏi 83,3%, không có tai biến biến chứng 190
  8. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 Bảng 2. Một số đặc điểm của PT lấy sỏi thận qua da dưới hướng dẫn hoàn toàn bằng siêu âm với tư thế nằm nghiêng trong các nghiên cứu Basiri A Karami H Alan C Chúng tôi Nghiên cứu 3 14 1 (2008) (2009) (2011) (2023) N 30 40 43 69 2 648.55±378.9 mm 29 mm 29 mm 3613,5±5862,6mm3 Kích thước sỏi (120–1600) (22–43) (20-41) (728-16368) Độ ứ nước của thận Không ứ nước 0 - 4 (9,3%) 4 (5,8%) Độ I 6 (20%) - 9 (20,9%) 44 (63,8%) Độ II 13 (43,33%) - 17 (39,53%) 18 (26,1%) Độ III 11 (36,67%) - 13 (30,23%) 3 (4,3%) Chọc dò và tạo đường 100% 100% 100% 100% hầm thành công 68.75 ± 34.48 phút 45 phút 87.1±43.2 75,89 ± 47,22 phút Thời gian PT (30–150) (32-75) phút (55–210) (40-150) Tỷ lệ sạch sỏi sau mổ 83,3% 85% 86,1% 85,5% Biến chứng Tổn thương tạng 0 0 0 0 Sốt 4 (13,33%) - 2 (5%) 4 (5,8%) Cần truyền máu 5 (16,67%) 0 2 (5%) 0 Can thiệp DSA 0 0 0 0 Rò nước tiểu 4 (13,33%) 0 1 (2,5%) 3 (4,3%) Thời gian nằm viện Sau 3,7±1,15 ngày 2,8 ngày 4,14 ± 3,54 ngày 3,1 ngày (2-8) PT (3–7) (2-4) (2-12) Chúng tôi kiểm tra sạch sỏi bằng dùng hướng trong tương lai. Chúng tôi đã thực ống soi thận bán cứng soi kiểm tra trực tiếp hiện 1 TH tạo 2 đường hầm (không được đưa kết hợp với hình ảnh siêu âm. Một số TH vào lô nghiên cứu này) để điều trị sỏi thận siêu âm thấy còn sót sỏi, nhưng sỏi ở vị trí bán san hô kích thước 28x15mm2 kèm nhóm khó tiếp cận (trong các nhánh đài mà đường sỏi ở đài giữa và đài dưới, XQ sau mổ sạch hầm thao tác rất khó khăn hoặc không thể sỏi hoàn toàn, không tai biến biến chứng, BN tiếp cận). Những TH này có thể được giải xuất viện sau mổ 3 ngày. quyết bằng phối hợp kiểm tra sót sỏi với ống soi mềm, hoặc tạo thêm đường hầm thứ hai. V. KẾT LUẬN Trong điều kiện hiện tại của BV, chúng tôi Chúng tôi chọc dò và nong tạo đường không có máy nội soi mềm, đây là một hầm vào thận dưới hướng dẫn của siêu âm 191
  9. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 hoàn toàn thành công trong tất cả các TH, tỷ 4. Brian R. Matlaga, Amy E. Krambeck, lệ sạch sỏi 85,5%, các TH sót sỏi chủ yếu là James E. Lingeman et al (2016), “Surgical sỏi nhỏ trong các nhánh đài thận, không có Management of Upper Urinary Tract tai biến biến chứng nghiêm trọng, tất cả đều Calculi”, Campbell’s Urology, 11th edition, ổn định với điều trị nội khoa, không có TH vol. 2 (54), pp. 1260 – 1290 5. Corrales M (2021), Steeve Doizi, Yazeed tổn thương tạng và cần truyền máu. Trong Barghouthy, Hatem Kamkoum, Bhaskar tương lai, nếu có thể kết hợp với máy nội soi Somani, and Olivier Traxer, “Ultrasound or mềm để kiểm tra tình trạng sót sỏi thì có thể Fluoroscopy for Percutaneous tăng tỷ lệ sạch sỏi một cách an toàn; hoặc có Nephrolithotomy Access, Is There Really a thể tạo nhiều đường hầm ở những TH sỏi Difference? A Review of Literature”, Journal thận phức tạp. Qua nghiên cứu này, chúng tôi of Endourology 2021 35:3, 241-248 thấy PT lấy sỏi thận qua da đường hầm nhỏ 6. Demetrius HB, Amy CG (1990) Radiation dưới hướng dẫn của siêu âm hoàn toàn với tư exposure during ureteroscopy. J Urol thế nằm nghiêng là PT an toàn, hiệu quả và 144:137 
 khả thi trong điều trị sỏi thận, kể cả sỏi thận 7. Fernstrom I, Johansson, B. et al (1976), phức tạp. "Percutaneous pyelolithotomy. A new extraction technique", Scand J Urol Nephrol, TÀI LIỆU THAM KHẢO vol. 10 (3), pp. 257-259 
 1. Alan, C., Koçoğlu, H., Ateş, F. et al. 8. Frakis N., Stavropoulos M. et al (2015), (2011). Ultrasound-guided X-ray free “Mini percutaneous nephrolithotomy in percutaneous nephrolithotomy for treatment treatment of renal and upper ureteral stones: of simple stones in the flank position. Urol lessons learned from a review of the Res 39, 205–212 literature”, Urol Ann, Vol. 7(2), pp. 141-148. https://doi.org/10.1007/s00240-010-0336-8 9. Gamal WM et al (2011), “Solo 2. Arabzadeh Bahri, R., Maleki, S., Shafiee, ultrasonography- guided percutaneous A., & Shobeiri, P. (2023). Ultrasound versus nephrolithotomy for single stone pelvis”, J fluoroscopy as imaging guidance for Endourol, 25(4), pp. 593-596. percutaneous nephrolithotomy: A systematic 10. Gofrit ON, Shapiro A, Donchin Y, Bloom review and meta-analysis. PloS one, 18(3), AI, Shenfeld OZ, Landau EH, et al (2002). e0276708. Lateral Decubitus Position for Percutaneous https://doi.org/10.1371/journal.pone.0276708 Nephrolithotripsy in the Morbidly Obese or 3. Basiri A, Ziaee SA, Nasseh H, Kyphotic Patient. J Endourol. Aug Kamranmanesh M, Masoudy P, Heidary F 1;16(6):383–6. et al (2008) Totally ultrasonography-guided 11. Gravenstein D (2000) Extracorporeal shock percuta- neous nephrolithotomy in the flank wave lithotripsy and percutaneous position. J Endourol 22(7):1453–1457 
 nephrolithotomy. Anesthesiol Clin North Am 18:953–971 
 192
  10. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 12. Hosseini MM, Hassanpour A, Farzan R, PERC dưới hướng dẫn của siêu âm”, Luận Yousefi A, Afrasiabi MA (2009). văn thạc sỹ y học. Ultrasonography-guided percutane- ous 19. Nour HH, Kamal AM, Ghobashi SE, nephrolithotomy. Journal of endourology.; Zayed AS, Rushdy MM, El‐Baz AG, et al 23(4):603–7. (2013). Percutaneous nephrolithotomy in the https://doi.org/10.1089/end.2007. 0213 supine position: Safety and outcomes in a PMID: 19335156 
 single‐centre experience. Arab J Urol. Mar 13. Jackman S.V, Docimo, S. G. Cadeddu, J. 1;11(1):62–7. A. et al (1998), "The "mini-perc" technique: 20. Pelosi P, Croci M, Calappi E, Cerisara M, a less invasive alternative to percutaneous Mulazzi D, Vicardi P, Gattinoni L (1995). nephrolithotomy", World J Urol, vol. 16 (6), The prone positioning during general pp. 371-374 anesthesia minimally affects respiratory 14. Karami H, Arbab AH, Rezaei A, mechanics while improving functional Mohammadhoseini M, Rezaei I (2009) residual capacity and increasing oxygen Percutaneous nephrolithotomy with tension. Anesth Analg;80:955–960. ultrasonography- guided renal access in the 21. Skolarikos A, Jung H, Neisius A et al lateral decubitus flank position. J Endourol (2023), "EAU Guidelines on Urolithiasis", 23(1):33–35 
 Eur Urol 
 15. Kerbl K, Clayman RV, Chandhoke PS, 22. Vũ Văn Ty, Nguyễn Văn Hiệp, Vũ Lê Urban DA, De Leo BC, Carbone JM Chuyên và cộng sự (2004), “Tình hình lấy (1994). Percutaneous Stone Removal with sỏi thận và sỏi niệu quản qua da cho 398 the Patient in a Flank Position. J Urol. Mar; bệnh nhân”, Y học TP. Hồ Chí Minh, số đặc 151(3):686–8. biệt hội nghị KHKT bệnh viện Bình Dân, tập 16. Ko R, Soucy F, Denstedt JD, Razvi H 8 (1), tr. 237 – 242 
 (2007) Percutaneous nephrolithotomy made 23. Wagner LK, Eifel PJ, Geise RA (1994) easier: a practical guide, tips and tricks. BJU Potential biological effects following high X- Int 101:535–539 
 ray dose interventional procedures. J Vasc 17. Lojanapiwat B. (2013). The ideal puncture Interv Radiol 5:71–84 
 approach for PCNL: Fluoroscopy, ultrasound 24. Wei Gan JJ, Lia Gan JJ, Hsien Gan JJ, or endoscopy?. Indian journal of urology : Lee KT (2018). Lateral percutaneous IJU : journal of the Urological Society of nephrolithotomy: A safe and effective India, 29(3), 208–213. surgical approach. Indian J Urol. Jan- https://doi.org/10.4103/0970-1591.117284 Mar;34(1):45-50. doi: 18. Nguyễn Thế Tùng (2019), “Đánh giá kết 10.4103/iju.IJU_219_17. PMID: 29343912; quả điều trị sỏi thận bằng phương pháp mini- PMCID: PMC5769249. 193
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2