Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi điều trị viêm túi mật cấp tại Bệnh viện Đa khoa Trà Vinh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT NỘI SOI  <br /> ĐIỀU TRỊ VIÊM TÚI MẬT CẤP TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRÀ VINH <br /> Trần Kiến Vũ* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Đặt vấn đề: Để đánh giá vai trò và tính khả thi của phẫu thuật nội soi trong điều trị viêm túi mật cấp tại cơ <br /> sở bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh. <br /> Phương pháp: Có 89 trường hợp phẫu thuật nội soi điều trị viêm túi mật cấp từ 10/2012 đến 10/2013 tại <br /> BVĐK Trà Vinh, gồm 72 nữ và 17 nam. Tuổi trung bình 57,6 (16 – 90). <br /> Kết quả: Tỷ lệ cắt túi mật nội soi thành công là 91% (81/89). Thời gian mổ trung bình 87,5 ± 24 phút (48 – <br /> 165 phút). Thời gian nằm viện trung bình 5,2 ngày. Tỷ lệ chuyển mổ mở 9% (8/89), tai biến trong mổ 27% <br /> (24/89), biến chứng sau mổ 20,2% (18/89), không có tử vong trong và sau mổ. <br /> Kết  luận:  Phẫu thuật cắt túi mật nội soi trong điều trị viêm túi mật cấp an toàn, hiệu quả và trở thành <br /> thường qui, với biến chứng chấp nhận được trong điều kiện mổ cấp cứu, và không có tử vong trong và sau mổ. <br /> Từ khoá: viêm túi mật cấp, cắt túi mật nội soi <br /> <br /> ABSTRACT <br /> LAPAROSCOPIC CHOLECYSTECTOMY FOR TREATMENT OF ACUTE CHOLECYSTITIS  <br /> IN TRA VINH HOSPITAL <br /> Tran Kien Vu * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 351 ‐ 354 <br /> Background:  To  evaluate  the  role  and  feasibility  of  laparoscopic  surgery  in  the  treatment  of  acute <br /> cholecystitis in a provincial general hospital. <br /> Methods:  There  are  89  cases  of  laparoscopic  cholecystectomy  for  treatment  of  acute  cholecystitis  from <br /> 10/2012 to 10/2013 in Tra Vinh general hospital, including 72 women and 17 men. Mean age 57.6 (16‐90). <br /> Results: The success rate of laparoscopic cholecystectomy is 91% (81/89). Average operating time was 87.5 <br /> ± 24 minutes (48‐165 minutes). Average length of stay was 5.2 days. The conversion rate to open surgery was <br /> 9% (8/89), surgical morbidity was 27% (24/89), postoperative complication was 20.2% (18/89). No mortality <br /> occured during and after surgery. <br /> Conclusion: Laparoscopic cholecystectomy in acute cholecystitis was safe, effective and could be performed <br /> routinely with acceptable complications without intra‐operative or post‐operative mortality. <br /> Keywords: acute cholecystitis, laparoscopic cholecystectomy. <br /> soi lúc đầu còn là một chống chỉ định tương đối <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> do tình trạng VTMC phù nề, căng to, viêm dính <br /> Trong  những  năm  gần  đây,  phương  pháp <br /> nhiều các tạng lân cận làm thay đổi cấu trúc giải <br /> điều  trị  ngoại  khoa  bệnh  sỏi  túi  mật  có  triệu <br /> phẫu gây khó khăn cho việc phẫu tích đưa đến <br /> chứng  đã  thay  đổi  sau  những  thành  công  của <br /> nguy cơ làm tăng tỷ lệ tai biến, biến chứng, làm <br /> phẫu thuật nội soi  (PTNS).  Trong  điều  trị  viêm <br /> kéo  dài  thời  gian  phẫu  thuật  cũng  như  tỉ  lệ <br /> túi mật cấp (VTMC), phẫu thuật cắt túi mật nội <br /> * Bệnh viện đa khoa Trà Vinh <br /> Tác giả liên lạc. BS. Trần Kiến Vũ  <br /> <br /> Ngoại Tổng Quát <br /> <br /> ĐT: 0913 791 014  Email: drtrankienvu@gmail.com  <br /> <br /> 351<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Dính nhiều quanh túi mật<br /> <br /> chuyển mổ mở cao(15,14,16)…. <br /> Kể  từ  năm  2000  đến  nay  có  nhiều  nghiên <br /> cứu  cho  thấy  khi  trình  độ  phẫu  thuật  viên  mổ <br /> nội  soi  được  nâng  cao,  gây  mê  hồi  sức  tốt  và <br /> trang thiết bị mổ  nội  soi  đầy  đủ  thì  PTNS  điều <br /> trị  VTMC  vẫn  an  toàn  và  đạt  hiệu  quả  cao(6,18). <br /> Tại  các  tỉnh  đồng  bằng  sông  Cửu  Long,  đa  số <br /> viêm  túi  mật  cấp  vẫn  được  chỉ  định  mổ  mở. <br /> Nghiên  cứu  nhằm  xác  định  tính  khả  thi  và  vai <br /> trò của PTNS trong điều trị viêm túi mật cấp tại <br /> bệnh viện đa khoa tỉnh Trà Vinh. <br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Nghiên cứu cắt ngang 89 trường hợp VTMC <br /> được  điều  trị  bằng  PTNS  trong  thời  gian  từ <br /> 10/2012 đến 10/2013 tại BVĐK Trà Vinh. <br /> Sau  mổ  tất  cả  túi  mật  đều  được  làm  giải <br /> phẫu  bệnh.  Dữ  liệu  được  thu  thập  theo  mẫu <br /> bệnh  án  chung  và  xử  lý  bằng  các  phép  toán <br /> thống kê. <br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh <br /> Bệnh nhân được chẩn đoán sau mổ là VTMC <br /> với kết quả giải phẫu bệnh là VTMC. <br /> Tiêu chuẩn loại trừ <br /> Bệnh nhân có viêm túi mật cấp nhưng kèm <br /> theo sỏi ống mật chủ, ung thư  túi mật, nhiễm <br /> trùng đường mật kèm theo sốc. <br /> <br /> Kết quả nghiêm cứu <br /> <br /> 53,4<br /> <br /> N = 89<br /> 9<br /> 8<br /> 2<br /> 1<br /> 5<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 10,1<br /> 9,0<br /> 2,2<br /> 1,1<br /> 5,6<br /> <br /> N = 89<br /> 6<br /> 5<br /> 4<br /> 3<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 6,7<br /> 5,6<br /> 4,5<br /> 3,4<br /> <br /> Bảng 2: Các tai biến trong mổ <br /> Tai biến trong mổ<br /> Thủng túi mật<br /> Rơi sỏi trong ổ bụng<br /> Chảy máu khó cầm<br /> Thủng tá tràng (D1)<br /> Tai biến khác<br /> <br /> Bảng 3: Biến chứng sau mổ <br /> Biến chứng<br /> Tụ dịch dưới gan<br /> Nhiễm trùng lỗ trocar<br /> Bí tiểu<br /> Rò mật sau mổ<br /> <br /> Lý do rò mật: Theo nhận định của chúng tôi <br /> có thể rò từ mõm cụt ống túi mật, do sỏi kẹt cổ <br /> túi gây viêm nhiễm phù nề ống túi mật, nên khi <br /> clip ống cổ túi mật có thể không kẹp hết. <br /> Bảng 4: Lý do chuyển mổ mở <br /> Lý do<br /> Phẫu tích khó (dính vùng tam giác<br /> gan mật, không phân định rõ ranh<br /> giới OMC- ống TM)<br /> Chảy máu nhiều khó khống chế<br /> Thủng tá tràng<br /> <br /> N=8<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5,6<br /> <br /> 2<br /> 1<br /> <br /> 2,2<br /> 1,1<br /> <br /> Bảng 5: Sự khác biệt giữa cắt TMNS trong viêm túi <br /> mật nung mủ và hoại tử <br /> VTM nung<br /> VTM hoại tử<br /> mủ<br /> (N = 29)<br /> (N = 56)<br /> Thời gian mổ<br /> <br /> Trong 89 bệnh nhân được điều trị cắt túi mật <br /> bằng PTNS có 72 nữ (80,9 %) và 17 nam (19,1 %). <br /> Tuổi trung bình là 57,6 (16 ‐ 90). <br /> <br /> 48<br /> <br /> Tỉ lệ chuyển mổ mở<br /> Tai biến –<br /> Chảy máu<br /> biến<br /> khó cầm<br /> chứng<br /> Rò mật<br /> Thủng tá<br /> tràng<br /> <br /> P<br /> <br /> 3<br /> <br /> 5<br /> <br /> <<br /> 0,005<br /> > 0,05<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> 82,02 ± 4,2 108,45 ± 4,6<br /> <br /> Chẩn đoán trước mổ dựa vào bệnh cảnh lâm <br /> sàng:  đau  dưới  sườn  phải  hoặc  thượng  vị,  sốt, <br /> bạch cầu tăng …. Khám có đề kháng thành bụng <br /> vùng  dưới  sườn  phải,  nghiệm  pháp  Murphy <br /> siêu âm (+). Siêu âm: hình ảnh vách túi mật dày, <br /> dịch  quanh  túi  mật,  túi  mật  căng  to  (có  hoặc <br /> không có sỏi). Chẩn đoán xác định bằng kết quả <br /> giải phẫu bệnh sau mổ. <br /> <br /> Bảng 5 cho thấy có sự khác biệt về thời gian <br /> phẫu thuật giữa nhóm viêm túi mật nung mủ và <br /> nhóm  viêm  túi  mật  hoại  tử  (P