intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá tác động của FDI tới kinh tế Việt Nam và xác định độ co giãn của FDI vào Việt Nam theo độ mở thương mại trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

21
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Đánh giá tác động của FDI tới kinh tế Việt Nam và xác định độ co giãn của FDI vào Việt Nam theo độ mở thương mại trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế tập trung vào đánh giá những tác động của FDI đối với nền kinh tế Việt Nam, đồng thời xác định độ co giãn của FDI vào Việt Nam theo độ mở thương mại.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá tác động của FDI tới kinh tế Việt Nam và xác định độ co giãn của FDI vào Việt Nam theo độ mở thương mại trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

  1. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2548-3 ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA FDI TỚI KINH TẾ VIỆT NAM VÀ XÁC ĐỊNH ĐỘ CO GIÃN CỦA FDI VÀO VIỆT NAM THEO ĐỘ MỞ THƯƠNG MẠI TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Nguyễn Thế Hòa Khoa Kinh tế và Quản lý - Trường Đại học, email: nthoa56.ktcs@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU biến ngẫu nhiên với biến giải thích khác; ước lượng kỳ vọng của biến phụ thuộc Y, dựa Sau khi gia nhập ASEAN và bình thường hóa quan hệ với Mỹ năm 1995, nền kinh tế trên các giá trị đã biết của biến giải thích dưới dạng hàm hồi qui E(Y/Xi) = f(Xi). Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; cùng với đó hoạt động đầu tư trực tiếp 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU nước ngoài (FDI) tăng lên nhanh chóng và 1. Tác động tích cực của FDI. FDI là một liên tục. Độ mở thương mại (tỉ trọng giữa nguồn vốn đầu tư bổ sung quan trọng; là một xuất nhập khẩu và GDP) của Việt Nam khá kênh thu hút vốn rất lớn cho đầu tư phát cao và tăng lên tương đối nhanh, độ mở càng cao dòng vốn FDI vào Việt Nam càng lớn. triển, góp phần tạo ra những nguồn lực mới thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ngay sau khi Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá những tác động của FDI đối với nền kinh tế Việt nền kinh tế chuyển đổi sang cơ chế thị trường, giai đoạn 1991-1995 nhờ có FDI mà Nam, đồng thời xác định độ co giãn của FDI vào Việt Nam theo độ mở thương mại tăng trưởng GDP đã tăng đến 8,5%/năm nếu không cũng chỉ đạt khoảng 5%/năm. Năm (ĐMTM). Độ mở càng cao giúp chúng ta khai thác thế mạnh của kinh tế trong nước và 1996 vốn FDI đăng ký vào Việt Nam là 10,2 tỉ $ thì đến năm 2017 đã lên tới 35,9 tỉ $. tranh thủ thị trường thế giới càng nhiều, nhất là FDI. Tuy nhiên, sự biến động của thế giới Tổng vốn FDI của giai đoạn này là 346,1 tỉ $; tính riêng 11 năm (1996-2006) trước khi Việt sẽ tác động càng nhanh tới nền kinh tế trong nước, đòi hỏi chúng ta phải có giải pháp Nam gia nhập WTO tổng vốn FDI là 58,9 tỉ $, thì 11 năm sau khi Việt Nam gia nhập tranh thủ tác động tích cực, hạn chế tác động WTO (2007-2017) con số này lên tới 287,2 tỉ tiêu cực trước sự biến động đó. $. FDI đã tạo ra khoảng 22 – 25% tổng vốn 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU đầu tư xã hội, chiếm hơn 50% tổng giá trị sản xuất công nghiệp. Những công trình lớn nhất + Phương pháp nhân quả: Để đạt được một từ dầu khí, công nghệ chế tạo, sắt thép, dầu trạng thái thì có những nguyên nhân nào có khí đều là của FDI. Ở Bắc Ninh, Đồng Nai, thể dẫn đến trạng thái đó. Bình Dương, Thái Nguyên FDI chiếm + Phương pháp phân tích so sánh: phương 70-80% tổng giá trị sản xuất công nghiệp. pháp nhằm xác định xu hướng, mức độ biến FDI giúp mở rộng và tăng nhanh xuất động của các hoạt động kinh tế so với điều khẩu, tiếp cận thị trường thế giới, thúc đẩy kiện ban đầu. tăng trưởng kinh tế. Năm 1996 kim ngạch + Phương pháp phân tích hồi qui: nghiên xuất khẩu Việt Nam mới đạt 7,3 tỉ $, thì năm cứu mối liên hệ phụ thuộc thống kê của một 2017 con số này lên tới 213,77 tỉ $, mức tăng 429
  2. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2548-3 cao nhất trong nhiều năm; kim ngạch nhập DN FDI cũng đóng góp vào tài chính quốc khẩu cũng tăng mạnh từ 11,1 tỉ $ năm 1996 gia, chuyển giao bí quyết công nghệ, kỹ năng lên 211,1 tỉ $ năm 2017. Hiện nay chúng ta quản lý và kinh nghiệm quản trị kinh doanh; có 29 thị trường xuất khẩu trên 1 tỉ USD; các nghiên cứu triển khai và phát triển, công Hoa Kỳ đạt 41,5 tỉ $; EU đạt 38,3 tỉ $; Trung nghiệp phụ trợ. Các DN FDI đã thúc đẩy sự Quốc đạt 35,3 tỉ $, ASEAN đạt 21,7 tỉ $; phát triển các DN trong nước dưới các hình Nhật Bản đạt 16,8 tỉ $; Hàn Quốc đạt 15 tỉ $. thức liên doanh, liên kết, hợp tác để phát Nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt triển; góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển Nam có đóng góp của FDI như: Điện thoại đổi tư duy kinh tế của các DN Việt Nam, tạo các loại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm nên áp lực cạnh tranh giúp họ tự điều chỉnh, điện tử và linh kiện…. bổ sung, đổi mới quản lý kinh doanh, đầu tư FDI tạo nhiều cơ hội việc làm và điều kiện chiều sâu, đổi mới công nghệ thiết bị, nâng cho người lao động để tăng thu nhập, trình cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương độ, kỹ năng, tri thức, tác phong công nghiệp. hiệu. Với FDI, các DN trong nước có cơ hội Tạo ra việc làm cho 3,7 triệu lao động, FDI tham gia sản xuất các sản phẩm phụ trợ, tham góp phần hình thành đội ngũ lao động có kỹ gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây cũng là năng và năng lực cạnh tranh. một động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của FDI giúp tái cơ cấu nền kinh tế, sử dụng đất nước. tài nguyên hiệu quả, tham gia vào chuỗi cung 2. Tác động tiêu cực của FDI. 30 năm qua, ứng toàn cầu, góp phần thúc đẩy chuyển dịch tác động tích cực của FDI là rất lớn. Tuy nhiên cơ cấu kinh tế, tạo ra sự dịch chuyển các ngành nghề trong xã hội; ví dụ, tỉnh Bắc nó cũng bộc lộ tác động tiêu cực dưới đây: Ninh trước đây chủ yếu sản xuất nông Các doanh nghiệp FDI thường có hoạt động nghiệp, thì nay dịch chuyển sang sản xuất chuyển giá để trốn thuế bằng cách mua với giá công nghiệp, dịch vụ; chỉ còn hơn 8% là quá cao các đầu vào từ công ty mẹ ở nước nông nghiệp và trở thành đô thị loại I nhờ có ngoài kể cả thuê chuyên gia tư vấn, sản phẩm Samsung và một số doanh nghiệp FDI khác. bán ra được định giá thấp tạo ra hiện tượng lỗ FDI tạo ra phương thức sản xuất, phương giả; chuyển lợi nhuận về công ty mẹ dưới dạng thức phân phối, tiêu dùng hiện đại. 58,4% trả lãi cho vốn vay. Chuyển giá không chỉ làm vốn FDI tập trung vào lĩnh vực công nghiệp – thất thu ngân sách nhà nước, mà còn tạo ra môi xây dựng có trình độ công nghệ cao với tốc trường cạnh tranh không lành mạnh giữa các độ tăng trưởng bình quân đạt 18%/năm, tạo DN; ví dụ Công ty Coca-Cola Việt Nam, trong ra 45% giá trị sản xuất công nghiệp, góp hơn 20 năm đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, phần hình thành một số ngành công nghiệp Coca-Cola liên tục báo lỗ, vượt cả số vốn đầu chủ lực của nền kinh tế như viễn thông, khai tư ban đầu, không phải đóng thuế thu nhập thác, chế biến dầu khí, điện tử, công nghệ DN, trong khi doanh thu liên tục tăng từ 20- thông tin, thép, xi măng... FDI đã góp phần 30%/năm và vẫn có kế hoạch mở rộng đầu tư vào chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, đa dạng thêm 300 triệu $ tại Việt Nam. hóa sản phẩm, nâng cao giá trị hàng hóa nông Nhiều dự án FDI chuyển giao công nghệ sản xuất khẩu với công nghệ tiên tiến, giống lạc hậu, khai thác quá mức tài nguyên thiên cây, giống con có năng suất, chất lượng cao nhiên gây tác hại rất lớn đối với môi trường đạt tiêu chuẩn quốc tế. sinh thái Việt Nam, ví dụ như Công ty Khu vực FDI đã tạo nên bộ mặt mới trong Vedan, Miwon, Formosa nhà máy Nhiệt điện lĩnh vực dịch vụ chất lượng cao như khách sạn, Vĩnh Tân 2, nhà máy giấy ở Hậu Giang… văn phòng cho thuê, ngân hàng, bảo hiểm, Các DN FDI cũng làm nảy sinh những vấn kiểm toán, tư vấn luật, vận tải biển, logistic, đề kinh tế xã hội, gây áp lực cạnh tranh lên siêu thị... góp phần tạo ra phương thức mới trong phân phối, tiêu dùng, kích thích hoạt các DN trong nước, gây ra mất cân đối về cơ động thương mại nội địa và xuất khẩu. cấu kinh tế theo ngành, theo vùng. Các DN 430
  3. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2548-3 FDI thường thuê lao động giá rẻ, tỉ lệ gia chính phủ… và sai số ngẫu nhiên. Giá trị công cao làm hạn chế chất lượng tăng trưởng. F statistic = 25.879 khá cao với p-value = 3. Xác định độ co giãn của FDI vào Việt 0.000056 cho thấy hàm hồi qui này đáng tin Nam theo ĐMTM. cậy với sai lầm loại I chỉ là 56 phần triệu (khi Bảng: Dòng vốn FDI và độ mở thương mại kiểm định bác bỏ giả thuyết H0 :R2 = 0). Giá của Việt Nam giai đoạn 1996-2017 trị t-statistic của hệ số hồi qui = 5.087 với p- value = 0.0001 cho thấy ĐMTM ảnh hưởng 1 KN KN ĐM đáng kể đến dòng FDI với sai lầm loại I chỉ Năm VốnFDI (tỉ $) XK1 NK1 TM 2 (tỉ $) (tỉ $) (%) là 1 phần vạn (khi kiểm định bác bỏ giả 1996 10.2 7.3 11.1 74 thuyết H0 : ĐMTM = 0). Sử dụng hàm hồi qui 1997 5.6 8.8 11.2 74 dạng tuyến tính loga ta tính được độ co giãn 1998 5.1 9.3 11.5 77 của FDI vào Việt Nam theo ĐMTM chính là 1999 2.6 11.5 11.6 81 giá trị hệ số hồi qui ĐMTM và bằng 2,36. 2000 2.8 14.4 15.6 97 Điều này cho thấy: nếu ĐMTM tăng lên 1% 2001 3.1 15.0 16.2 97 điểm thì dòng vốn FDI chảy vào Việt Nam 2002 3 16.7 19.7 104 tăng lên 2.36%. 2003 3.2 20.8 25.2 116 2004 4.5 26.5 32.0 130 4. KẾT LUẬN 2005 6.8 32.4 37.0 133 2006 12 39.8 45.0 141 Nhờ có chính sách đổi mới mở cửa, nền 2007 21.3 48.6 62.7 159 kinh tế nước ta hội nhập quốc tế ngày càng 2008 71.7 62.7 80.7 161 sâu. ĐMTM càng cao dòng vốn FDI vào Việt 2009 23.1 57.16 70.0 140 Nam càng lớn; nhưng cũng càng dễ gây cho 2010 19.7 72.2 84.8 156 nền kinh tế những bất ổn khi tình hình thế 2011 14.7 96.9 106.8 170 giới có biến động mạnh. FDI đã mang lại 2012 13 114.5 113.8 147 2013 những lợi ích to lớn và đa dạng cho nền kinh 22.3 132.0 132.0 154 2014 21.9 150.2 147.9 162 tế. Tuy vậy nó cũng tiềm ẩn những tác động 2015 22.8 162.0 165.8 170 tiêu cực. Chính phủ cần có những chính sách 2016 20.9 176.6 174.1 173 vừa duy trì và phát triển dòng vốn này, vừa 2017 35.9 213.8 211.1 190 đảm bảo có những qui định cụ thể hạn chế Nguồn: 1.Tổng cục thống kê; 2. Tác giả những tác tiêu cực về môi trường sinh thái, kiểm soát được vấn đề chuyển giá, tạo sân Tác giả sử dụng sử dụng số liệu trong bảng chơi minh bạch và bình đẳng với doanh và phần mềm EVIEW để tính cho kết quả nghiệp trong nước; có chính sách phát triển hàm hồi qui mẫu: ngành CN phụ trợ, tận dụng cơ hội quí báu log(FDI)=-9.083585+2.359919 log(ĐMTM) do FDI mang lại để DN vừa và nhỏ trong với R2 = 0,56; t-statistic của hệ số hồi qui nước có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi cung = 5.087 với p-value = 0.0001; F-statistic = ứng toàn cầu. 25.87900 với p-value = 0.000056. Kết quả này đã minh chứng qui luật 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO ĐMTM càng cao thì dòng chảy FDI vào Việt Nam càng lớn. Hệ số xác định R2 = 0,56 [1] Bộ Công Thương, Hà Nội 2017, Báo cáo chứng tỏ ĐMTM chỉ giải thích được khoảng xuất nhập khẩu Việt Nam 2016. [2] GS.TSKH. Nguyễn Mại, 30 năm thu hút 56% sự biến thiên của lượng vốn FDI, còn lại FDI vào Việt Nam - Việt Nam được gì, khoảng gần 44% sự biến đổi lại phụ thuộc mất gì? các các biến giải thích khác như rào cản [3] T ạp chí tài chính 15/8/2018, Đầu tư trực thương mại, chất lượng cơ sở hạ tầng và chi tiếp từ nước ngoài cần có định hướng phát phí lao động trong nước, chính sách của triển bền vững. 431
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0