intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Các nguồn vốn và khả năng khai thác các nguồn vốn cho đầu tư phát triển ở Việt Nam

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

67
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ sau đại hội VI năm 1986 nền kinh tế nước ta đã thực hiện một công cuộc chuyển đổi lớn. Đó là chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ đó đến nay nước ta đã đạt được nhiều thành tựu những đáng kể như: Tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình hàng năm gần 7% (từ năm 1990) đời sống nhân dân ngày càng cải thiện và là nước xuất khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới… Đảng và Chính phủ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Các nguồn vốn và khả năng khai thác các nguồn vốn cho đầu tư phát triển ở Việt Nam

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: "Các nguồn vốn và khả năng khai thác các nguồn vốn cho đầu tư phát triển ở Việt Nam"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ Lêi më ®Çu Tõ sau ®¹i héi VI n¨m 1986 nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· thùc hiÖn mét c«ng cuéc chuyÓn ®æi lín. §ã lµ chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Tõ ®ã ®Õn nay n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu nh÷ng ®¸ng kÓ nh­: Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ trung b×nh hµng n¨m gÇn 7% (tõ n¨m 1990) ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng c¶i thiÖn vµ lµ n­íc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø 2 thÕ giíi… §¶ng vµ ChÝnh phñ ta ®­a ra chØ tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh÷ng n¨m tíi lµ 7% - 9% vµ phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp. Víi møc GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi lªn kho¶ng 2000 - 3000 USD/ng­êi/n¨m. Thùc hiÖn ®­îc môc tiªu nµy hay kh«ng lµ do nguån vèn quyÕt ®Þnh. Nguån vèn trong n­íc lµ rÊt quan träng song nguån vèn n­íc ngoµi còng rÊt cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu. Víi t­ t­ëng chñ ®¹o t¨ng c­êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn lµ vÊn ®Ò quan träng ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta quan t©m th­êng xuyªn. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Æc biÖt sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc n¨m 1997 nguån vèn ®Çu t­ vµo nÒn kinh tÕ n­íc ta cã phÇn gi¶m ®i vµ béc lé nhiÒu khiÕm khuyÕt trong chÝnh s¸ch thu håi vèn. ChÝnh v× nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vèn ®Çu t­ nªn em chän ®Ò tµi: "C¸c nguån vèn vµ kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ë ViÖt Nam".
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ I. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ vµ nguån vèn 1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc tr­ng cña ®Çu t­ 1.1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t­ §Çu t­ lµ qu¸ tr×nh huy ®éng vµ sö dông mäi nguån vèn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh nh»m s¶n xuÊt s¶n phÈm hay cung cÊp dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña c¸ nh©n hay x· héi. §èi víi mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ c«ng viÖc khëi ®Çu quan träng nhÊt vµ còng lµ khã kh¨n nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña ngµy h«m nay vÒ lÜnh vùc, quy m«, h×nh thøc, thêi h¹n ®Çu t­ sÏ chi phèi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong t­¬ng lai. Do ®ã chÊt l­îng cña c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ sÏ quyÕt ®Þnh sù thÞnh v­îng hay ®i xuèng cña doanh nghiÖp. §èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung toµn bé viÖc ®Çu t­ ®­îc tiÕn hµnh ë mét thêi kú nhÊt ®Þnh lµ nh©n tè c¬ b¶n duy tr× vµ ph¸t triÓn c¬ së vËt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ, t¹o ra s¶n phÈm, dÞch vô, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ thêi kú tiÕp theo. XÐt l©u dµi, khèi l­îng ®Çu t­ cña ngµy h«m nay sÏ quyÕt ®Þnh dung l­îng s¶n xuÊt, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, møc ®é c¶i tiÕn ®êi sèng trong t­¬ng lai. 1.1.2. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña ®Çu t­ §Çu t­ cã 2 ®Æc tr­ng c¬ b¶n: - TÝnh sinh lêi: Lµ ®Æc tr­ng hµng ®Çu cña ®Çu t­, nÕu viÖc sö dông nguån vèn kh«ng nh»m môc ®Ých thu l¹i mét kho¶n tiÒn cã gi¸ trÞ lín h¬n kho¶n tiÒn ®· bá ra ban ®Çu th× kh«ng thÓ coi lµ ®Çu t­. Nh­ vËy ®Çu t­ kh¸c víi: + ViÖc mua s¾m, cÊt tr÷, ®Ó dµnh + ViÖc mua s¾m nh»m môc ®Ých tiªu dïng v× trong viÖc nµy tiÒn cña kh«ng sinh lêi. + ViÖc chi tiªu v× lý do nh©n ®¹o, t×nh c¶m.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ - TÝnh kÐo dµi: Thêi gian cña ®Çu t­ th­êng lµ 2 n¨m ®Õn 70 n¨m. §Æc tr­ng nµy cho phÐp ph©n biÖt ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng kinh doanh. Kinh doanh th­êng ®­îc coi lµ mét giai ®o¹n cña ®Çu t­. Nh­ vËy ®Çu t­ vµ kinh doanh thèng nhÊt ë tÝnh sinh lêi nh­ng kh¸c nhau ë thêi gian thùc hiÖn. 1.2. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña vèn 1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ vèn vµ nguån vãn Vèn lµ mét khèi l­îng tiÒn tÖ nµo ®ã ®­îc ®­a vµo l­u th«ng víi môc ®Ých kiÕm lêi. Sè tiÒn ®ã ®­îc sö dông mu«n h×nh mu«n vÎ nh­ng suy cho cïng lµ ®Ó mua s¾m t­ liÖu s¶n xuÊt vµ ®Ó tr¶ c«ng cho ng­êi lao ®éng nh»m hoµn thµnh c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc dÞch vô nµo ®ã víi môc ®Ých lµ thu vÒ sè tiÒn lín h¬n. Nguån vèn chÝnh lµ n¬i mµ tõ ®ã cã thÓ khai th¸c ®­îc mét sè l­îng vèn nµo ®ã ®Ó phôc vô cho nhu cÇu cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. 1.2.2. Vai trß cña vèn trong nÒn kinh tÕ Vèn lµ mét trong n¨m yÕu tè quan träng nhÊt trong mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ: Nh©n lùc, vËt lùc, tµi lùc (vèn), th«ng tin vµ sù qu¶n lý. NÕu thiÕu vèn th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ kh«ng thÓ ®­îc tiÕn hµnh. Vèn lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng ®èi víi c¸c n­íc ®Æc biÖt lµ ®ãi víi n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam. ViÖt Nam lµ mét n­íc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ muén so víi thÕ giíi, mÆt kh¸c l¹i cã xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp, ®ã lµ nh÷ng khã kh¨n c¶n trë sù ph¸t triÓn kinh tÕ. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n nµy th× vèn ®ãng vai trß rÊt quan träng. N­íc ta cÇn ph¶i cã mét l­îng vèn lín ®Ó x©y dùng vµ n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng, ®µo t¹o n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc vµ ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ… cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ kh«ng ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó huy ®éng cho ®­îc c¸c nguån vèn mµ ph¶i coi träng viÖc qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn Êy cho ®Çu t­ ph¸t triÓn sao cho cã hiÖu qu¶ ®Ó nguån vèn Êy sinh s«i n¶y në vµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi ®Ò ra.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ II. C¬ cÊu c¸c nguån vèn ®Çu t­ 2.1. Nguån vèn trong n­íc 2.1.1. C¸c bé phËn cÊu thµnh nguån vèn trong n­íc 2.1.1.1. Nguån vèn tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc VÒ h×nh thøc: Ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ mét b¶ng tæng hîp c¸c kho¶n thu vµ c¸c kho¶n chi cña Nhµ n­íc trong mét n¨m tµi chÝnh theo dù to¸n ng©n s¸ch ®· duyÖt. VÒ b¶n chÊt kinh tÕ th× ng©n s¸ch Nhµ n­íc thÓ hiÖn c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a Nhµ n­íc víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¸c tÇng líp d©n c­, c¸c tæ chøc trung gian tµi chÝnh, thÞ tr­êng tµi chÝnh. Vèn huy ®éng tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ bé phËn quan träng trong toµn bé khèi l­îng ®Çu t­, nã cã vÞ trÝ rÊt quan träng trong viÖc t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi nh»m thóc ®Èy m¹nh ®Çu t­ cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng chung cña kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt. §ång thêi trùc tiÕp t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét sè lÜnh vùc quan träng cña nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o theo ®óng ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Ng©n s¸ch Nhµ n­íc cã vai trß qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ x· héi. Nã ®­îc thÓ hiÖn trong ba néi dung c¬ b¶n sau: - Thø nhÊt: KÝch thÝch sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nhµ n­íc sÏ sö dông thuÕ vµ chi ®Çu t­ ®Ó h­íng dÉn kÝch thÝch vµ t¹o søc Ðp ®èi víi c¸c chñ thÓ cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. VËn dông thuÕ suÊt hîp lý sÏ cã t¸c dông h­íng dÉn, kÝch thÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ më réng ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o ra m«i tr­êng kinh tÕ më réng ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh, thu hót vèn ®Çu t­ vµ ®Þnh h­íng ®Çu t­ cña khu vùc doanh nghiÖp. - Thø hai: §iÒu tiÕt thÞ tr­êng gi¸ c¶, chèng l¹m ph¸t. Nhµ n­íc sÏ can thiÖp vµo thÞ tr­êng th«ng qua c¸c kho¶n chi cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc d­íi h×nh thøc tµi trî vèn, trî gi¸ vµ sö dông c¸c quü Nhµ n­íc vÒ hµng ho¸ vµ tµi chÝnh.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ - Thø ba: §iÒu tiÕt thu nhËp ®Ó thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi b»ng c¸ch ¸p dông møc thuÕ thu nhËp. Nguån ng©n s¸ch bao gåm: Nguån thu trong n­íc vµ nguån thu bæ xung tõ bªn ngoµi (chñ yÕu th«ng qua nguån vèn ODA vµ mét sè Ýt lµ vay nî n­íc ngoµi). Do thuÕ lµ mét nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc (chiÕm h¬n 90%) cho nªn viÖc huy ®éng vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÝnh s¸ch thuÕ. C¶i c¸ch thuÕ cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ng©n s¸ch Nhµ n­íc. ViÖc miÔn gi¶i thuÕ cÇn ®i ®«i víi viÖc më réng ph¹m vi vµ ®èi t­îng nép thuÕ nh»m b¶o ®¶m quy m« cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc. 2.1.1.2. Nguån vèn huy ®éng tõ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc §©y lµ nguån vËt lùc to lín nhÊt cña Nhµ n­íc, nguån vèn nµy do c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc qu¶n lý. Ngoµi ra nguån tµi s¶n c«ng ë d¹ng tiÒm n¨ng lµ tµi s¶n Nhµ n­íc do c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, ®¬n vÞ lùc l­îng vò trang, c¬ quan §¶ng ®oµn thÓ qu¶n lý. Nh÷ng tµi nguyªn quèc gia n¬i cã gi¸ trÞ to lín. §Ó huy ®éng ®­îc nguån vèn nµy th× ®ßi hái ph¶i cã sù qu¶n lý hiÖu qu¶ ë c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. HiÖn nay nguån tÝch luü tõ c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ bëi lÏ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶ cßn thÊp c«ng nghÖ ch­a ®­îc ®æi míi, chÊt l­îng cña s¶n phÈm ch­a cao nªn kha rn¨ng tiÕt kiÖm cho ®Çu t­ ch­a nhiÒu. MÆt kh¸c vèn khÊu hao ch­a ®­îc qu¶n lý nghiªm ngÆt vµ ®Çy ®ñ. V× thÕ ®Ó huy ®éng ®­îc nguån vèn lín trong doanh nghiÖp Nhµ n­íc th× ®ßi hái Nhµ n­íc ph¶i tiÕn hµnh söa ®æi vµ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ®Ó khuyÕn khÝch doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, ®Ó cã thÓ ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. 2.1.1.3. Nguån vèn huy ®éng tõ ®Çu t­ §©y lµ nguån vèn tiÕt kiÖm trong c¸c hé gia ®×nh d­íi d¹ng tiÒn hoÆc c¸c tµi s¶n cã gi¸: vµng, b¹c, ®¸ quý, ®å cæ… Theo ®iÒu tra vµ ­íc tÝnh cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ Tæng côc Thèng kª nguån vèn trong d©n hiÖn cã kho¼ng 10 tû USD trong ®ã chØ cã tõ 30-40% vèn hiÖn cã trong d©n lµ ®­îc
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ huy ®éng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Vèn trong d©n hiÖn vÉn lµ nguån vèn cã tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng khai th¸c cao. Vèn ®Çu t­ cña t­ nh©n vµ d©n c­ cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, më mang ngµnh nghÒ ë n«ng th«n, ph¸t triÓn tiÓu, thñ c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, dÞch vô, vËn t¶i… Khi thu nhËp quèc d©n trªn ®Çu ng­êi t¨ng lªn th× l­îng vèn trong d©n còng t¨ng theo. Trong t­¬ng lai ®©y lµ mét nguån vèn quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. V× vËy chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch sau: - §a d¹ng ho¸ c¸c c«ng cô huy ®éng vèn ®Ó cho mäi ng­êi d©n ë bÊt cø n¬i nµo còng cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, kinh doanh. - T¨ng l·i suÊt tiÕt kiÖm, ®¶m b¶o l·i suÊt sau khi trõ ®i l¹m ph¸t cña nÒn kinh tÕ d­¬ng. - T¹o m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó ng­êi d©n dÔ dµng bá vèn ®Çu t­. - ChÝnh phñ ban hµnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t­ nh©n trong n­íc tù ®Çu t­, khai th¸c thÕ m¹nh cña vïng, ®Þa ph­¬ng. 2.1.2. §Æc ®iÓm c¸c nguån vèn trong n­íc - Vèn trong n­íc lµ mét bé phËn quan träng trong toµn bé khèi l­îng ®Çu t­, nã cã vÞ trÝ rÊt quan träng trong viÖc t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi nh»m thóc ®Èy m¹nh ®Çu t­ cña mäi nguån lùc theo ®Þnh h­íng chung cña kÕ ho¹ch. §ång thêi trùc tiÕp t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét sè lÜnh vùc quan träng cña nÒn kinh tÕ ®¶m b¶o theo ®óng ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - Nguån vèn trong n­íc hiÖn nay cßn rÊt h¹n chÕ mét phÇn do n­íc ta lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu nguån vèn tÝch luü cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ cßn thÊp, nh­ng nguyªn nh©n quan träng lµ ch­a cã c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã cã kinh tÕ t­ nh©n vµ kinh tÕ hé gia ®×nh.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ - ViÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ tõ nguån vèn trong n­íc cã hiÖu qu¶ kh«ng cao do qu¶n lý vµ sö dông theo c¬ chÕ quan liªu, bao cÊp. - Vèn ®Çu t­ tõ khu vùc Nhµ n­íc gi÷ vai trß quan träng trong viÖc ®Çu t­ vµo khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, kinh tÕ x· héi, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng, hç trî c¸c vïng chËm ph¸t triÓn, vïng s©u, vïng xa, h¶i ®¶o… - Vèn ®Çu t­ cña khu vùc t­ nh©n cã vai trß cùc kú quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n, më mang c¸c ngµnh nghÒ ë n«ng th«n, ph¸t triÓn tiÓu thñ c«ng nghiÖp, vËn t¶i dÞch vô vµ th­¬ng nghiÖp. 2.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn viÖc huy ®éng nguån vèn trong n­íc - Nguån ng©n s¸ch bao gåm: Nguån thu trong n­íc vµ nguån thu bæ sung tõ bªn ngoµi, chñ yÕu th«ng qua nguån vèn ODA vµ mét sè Ýt vay nî tõ t­ nh©n n­íc ngoµi. Do thuÕ lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n Nhµ n­íc cho nªn viÖc huy ®éng vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÝnh s¸ch thuÕ. C¶i c¸ch thuÕ cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ng©n s¸ch Nhµ n­íc. ViÖc miÔn gi¶m thuÕ cÇn ®i ®«i víi viÖc më réng ph¹m vi vµ ®èi t­îng nép thuÕ nhõam ®¶m b¶o quy m« cña ngana s¸ch Nhµ n­íc. C¸c biÖn ph¸p quan träng ®Ó t¨ng thu lµ thu ®óng vµ thu ®ñ thuÕ vµ c¸c kho¶n vay trong n­íc. - C¶i tiÕn c¸c hÖ thèng thuÕ, lµm cho diÖn thu thuÕ t¨ng lªn, nh­ng thuÕ suÊt ®¬n gi¶n ho¸. KÕt qu¶ lµ: Gi¶m ®­îc tû lÖ trèn lËu thuÕ, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu chi th­êng xuyªn vµ chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®ång thêi tr¸nh ®­îc c¸c kho¶n l¹m thu g©y khã kh¨n, phiÒn hµ ®Õn sinh ho¹t vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ®êi sèng d©n c­. - Qu¶n lý tèt vÊn ®Ò nî, ®¶m b¶o tèt ®èi t­îng tr¶ nî vµ tÝnh kü c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ tr­íc khi ký hîp ®ång khung vay vèn vµ hiÖp ®Þnh vay cho tõng c«ng tr×nh, ch­¬ng tr×nh dù ¸n ®Çu t­. HiÖn nay nguån tÝch luü tõ c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ. Bëi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶ cßn thÊp, c«ng nghÖ ch­a ®­îc
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ ®æi míi, chÊt l­îng s¶n phÈm ch­a cao nªn kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm cho ®Çu t­ ch­a nhiÒu. MÆt kh¸c vèn khÊu hao ch­a ®­îc qu¶n lý nghiªm ngÆt vµ khÊu hao ®ñ. V× vËy ®Ó huy ®éng ®­îc nguån vèn lín trong doanh nghiÖp Nhµ n­íc th× ®ßi hái Nhµ n­íc ph¶i tiÕn hµnh söa ®æi vµ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ®Ó khuyÕn khÝch lµm ¨n cã hiÖu qu¶ b»ng c¸ch: + Më réng quyÒn tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp, x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®ång bé ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng thªm tÇng líp trung gian g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Sím s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp, chØ gi÷ l¹i mét sè doanh nghiÖp thËt cÇn thiÕt cho phÐp chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u. §ång thêi trong c¬ chÕ chÝnh s¸ch cÇn ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng tèi ®a, cïng lo¹i h×nh ho¹t ®éng, nÕu nh­ kh«ng cã c¸c quy chÕ ®Æc biÖt th× ®Òu cã c¬ chÕ vÒ thuÕ, tÝn dông, l·nh thæ… nh­ nhau… - §Ó t¨ng c­êng sö dông nguån vèn cña nh©n d©n hay vèn ngoµi vïng ng©n s¸ch th× cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, lµm giµu chÝnh ®¸ng, t¹o lßng tin cho nh©n d©n yªn t©m bá vèn ra ®Çu t­. TiÒm lùc trong d©n cßn rÊt lín muèn khai th¸c nguån vèn nµy Nhµ n­íc ph¶i æn ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, cñng cè c¸c Nhµ n­íc th­¬ng m¹i vµ tÝn dông theo h­íng ®¶m b¶o môc tiªu an toµn vèn cho göi tiÕt kiÖm. Më thªm c¸c ®iÓm göi thuËn lîi cho ng­êi göi vµ rót tiÒn linh ho¹t khi xö lý c¸c møc thêi h¹n. 2.1.4. Vai trß cña vèn trong n­íc víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ Chñ tr­¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cã tÝnh kÕ ho¹ch nhiÒu thµnh phÇn, ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nh»m gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt cña x· héi, khai th¸c vµ sö dông cã tiÒm n¨ng vèn cña ®Êt n­íc ®· ®Æt nÒn kinh tÕ n­íc ta ®Õn mét lo¹t c¸c m©u thuÉn gi÷a nhu cÇu ®Çu t­ vµ nguån vèn ®¸p øng cho nhu cÇu Êy. ViÖc ®¸nh gi¸ ®óng nguån vèn vµ viÖc sö dông nã trong thêi gian võa qua nã cho chóng ta nh÷ng c¬ së ®Ó t¹o ra chiÕn l­îc t¹o
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ vèn nh»m khai th¸c mäi tiÒm n¨ng vÒ vèn vµ ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch sö dông nguån vèn cã hiÖu qu¶. §èi víi viÖc huy ®éng vèn trong n­íc th× ®©y chÝnh lµ nguån vèn ®ãng vai trß quan träng, quyÕt ®Þnh. Trong khi ®Êt n­íc cßn nghÌo kh¶ n¨ng tÝch luü cßn thÊp th× tiÕt kiÖm nh÷ng phÇn chi tiªu kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ th× nã kh«ng nh÷ng lµ quèc s¸ch mµ chóng ta cßn cã c¸c gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn dÇn; Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp, hé gia ®×nh, c¸c tæ chøc tµi chÝnh… Ph¶i g¾n tiÕt kiÖm víi tÝch luü trong sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè kÝch thÝch vÒ lîi Ých kinh tÕ ®· huy ®éng tèi ®a c¸c nguån vèn trong n­íc. Vèn ®Çu t­ trong n­íc ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån vèn trong c¸c khu vùc: Nh­ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, tÝn dông Nhµ n­íc, doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông t­ nh©n. Vèn ®Çu t­ tõ khu vùc Nhµ n­íc gi÷ vai trß quan träng trong viÖc ®Çu t­ vµo khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, kinh tÕ x· héi, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng, hç trî c¸c vïng chËm ph¸t triÓn, vïng s©u, vïng xa, h¶i ®¶o… Vèn ®Çu t­ cña t­ nh©n cã vai trß cùc kú quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp - n«ng th«n, më mang c¸c ngµnh nghÒ ë n«ng th«n ph¸t triÓn, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, vËn t¶i, dÞch vô vµ th­¬ng nghiÖp. 2.2. Nguån vèn n­íc ngoµi 2.2.1. C¸c nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 2.2.1.1. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi * Kh¸i niÖm: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) lµ mét lo¹i h×nh di chuyÓn vèn quèc tÕ trong ®ã ng­êi chñ së h÷u vèn ®ång thêi lµ ng­êi trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng sö dông vèn. - VÒ thùc chÊt, FDI lµ sù ®Çu t­ cña c«ng ty nh»m x©y dùng c¸c c¬ së, chi nh¸nh ë n­íc ngoµi vµ lµm chñ toµn bé hay tõng phÇn c¬ së ®ã. §©y lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ chñ ®Çu t­, më réng tõ nguån lîi nhuËn thu ®­îc tõ chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi.
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ - §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ h×nh thøc mµ c¸c chñ ®Çu t­ ®­îc tù m×nh ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­, ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ãng gãp mét sè vèn ®ñ lín vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt hoÆc dÞch vô vµ cho phÐp hä trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh ®èi t­îng mµ hä bá vèn. * §Æc ®iÓm ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi - C¸c chñ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ph¶i ®ãng gãp mét sè vèn tèi thiÓu vµo vèn ph¸p ®Þnh tuú theo luËt ®Çu t­ cña mçi n­íc. - QuyÒn qu¶n lý xÝ nghiÖp phô thuéc vµo møc ®é gãp vèn. NÕu gãp 100% vèn th× doanh nghiÖp hoµn toµn do chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh. - Lîi nhuËn cña c¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi thu ®­îc phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ chia theo tû lÖ gãp vèn ph¸p ®Þnh. - §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc x©y dùng doanh nghiÖp míi, mua l¹i toµn bé hay tõng phÇn doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, hoÆc mua cæ phiÕu ®Ó th«n tÝnh hay s¸t nhËp c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Nguån vèn ®Çu t­ kh«ng chØ bao gåm vèn ®Çu t­ ban ®Çu mµ cßn cã thÓ ®­îc bæ sung s¶n xuÊt kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ lç, l·i. H×nh thøc nµy mang tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ cao kh«ng cã rµng buéc vÒ chÝnh trÞ, kh«ng ®Ó l¹i g¸nh nÆng nî nÇn cho nÒn kinh tÕ. * C¸c lo¹i h×nh ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi HiÖn nay cã 3 h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi chñ yÕu sau: doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, doanh nghiÖp liªn doanh, hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. - Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi: la doanh nghiÖp do chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ 100% vèn t¹i n­íc së t¹i, cã quyÒn ®iÒu hµnh toµn bé doanh nghiÖp theo quy ®Þnh ph¸p luËt cña n­íc së t¹i. - Doanh nghiÖp liªn doanh lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp do c¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi gãp vèn chung víi doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn c¬ së hîp
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ ®ång liªn doanh. C¸c bªn cïng tham gia ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, chia lîi nhuËn vµ chÞu rñi ro theo tû lÖ gãp vèn cña mçi bªn vµ vèn ph¸p ®Þnh. - Ngoµi ra chñ ®Çu ®Çu n­íc ngoµi cã thÓ hîp t¸c kinh doanh víi bªn ViÖt Nam trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh nh­: hîp ®ång chia lîi nhuËn, ph©n chia s¶n phÈm mµ kh«ng thµnh lËp ph¸p nh©n míi. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­, ChÝnh phñ n­íc hiÖn t¹i cßn lËp ra c¸c khu vùc ­u ®·i ®Çu t­ trong l·nh thæ n­íc m×nh nh­: khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp tËp trung, ®Æc khu kinh tÕ. Hîp ®ång x©y dùng - vËn hµnh - chuyÓn giao (B.O.T), x©y dùng - chuyÓn giao (B.T), x©y dùng - chuyÓn giao - vËn hµnh (B.T.O). 2.2.1.2. §Çu t­ gi¸n tiÕp * Kh¸i niÖm ®Çu t­ gi¸n tiÕp: §Çu t­ gi¸n tiÕp lµ mét lo¹i h×nh di chuyÓn vèn gi÷a c¸c quèc gia trong ®ã ng­êi chñ së h÷u vèn. Kh«ng trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng sö dông vèn. Hay nãi c¸ch kh¸c thùc chÊt ®Çu t­ gi¸n tiÕp lµ lo¹i h×nh ®Çu t­ trong ®ã chñ ®Çu t­ kh«ng trùc tiÕp chÞu tr¸ch nhiÖm víi kÕt qu¶ ®Çu t­. Hä chØ h­ëng l·i theo tû lÖ cña sè vèn ®Çu t­. * §Æc ®iÓm cña ®Çu t­ gi¸n tiÕp n­íc ngoµi: - NÕu lµ vèn ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc quèc tÕ th× nã th­êng ®i kÌm víi ®iÒu kiÖn ­u ®·i nªn chØ tËp trung vµo nh÷ng dù ¸n cã møc vèn ®Çu t­ t­¬ng ®èi lín, thêi gian dµi vµ g¾n chÆt víi th¸i ®é chÝnh trÞ cña c¸c ChÝnh phñ vµ c¸c tæ kinh tÕ quèc tÕ kh¸c nhau. - Ph¹m vi ®Çu t­ cã giíi h¹n v× c¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi chØ quyÕt ®Þnh mua cæ phÇn cña nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i hoÆc cã triÓn väng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. - Sè l­îng cæ phÇn cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®­îc mua bÞ khèng chÕ ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh tuú theo tõng n­íc ®Ó kh«ng cã cæ phÇn nµo chi phèi doanh nghiÖp. Th«ng th­êng sè cæ phÇn nµy d­íi 10% ®Õn 25% vèn ph¸p ®Þnh.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ - Chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng tham gia ®iÒu hµnh ho¹t ®éng doanh nghiÖp, do ®ã bªn tiÕp nhËn ®Çu t­ cã quyÒn chñ ®éng hoµn toµn trong kinh doanh. - Chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi thu lîi nhuËn qua l·i suÊt cæ phiÕu kh«ng cè ®Þnh, tuú thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh. - Tuú doanh nghiÖp ®Çu t­ kh«ng cã kh¶ n¨ng, c¬ héi tiÕp thu c«ng nghÖ, kü thuËt hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lý nh­ng thay vµo ®ã doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ph©n t¸n rñi ro kinh doanh cho nh÷ng ng­êi mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu doanh nghiÖp. * C¸c h×nh thøc ®Çu t­ gi¸n tiÕp n­íc ngoµi. H×nh thøc cña ®Çu t­ gi¸n tiÕp phô thuéc vµo chÝnh nguån vèn cña chñ ®Çu t­. Nguån vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp rÊt ®a d¹ng, cã thÓ lµ cña c¸c ChÝnh phñ, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ… C¸c nguån vèn nµy cã thÓ d­íi h×nh thøc viÖn trî hoµn l¹i vµ kh«ng hoµn l¹i. Cho vay ­u ®·i vµ kh«ng ­u ®·i. C¸c doanh nghiÖp vµ t­ nh©n còng cã thÓ ®Çu t­ gi¸n tiÕp d­íi h×nh thøc mua cæ phiÕu vµ chøng kho¸n ë møc kh«ng qu¸ lín, ch­a ®¹t ®Õn tû lÖ cæ phÇn khèng chÕ ®Ó ph¶i tù ®øng ra ®iÒu hµnh mét dù ¸n ®Çu t­. Trong c¸c nguån vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp, mét bé phËn quan träng lµ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA cña ChÝnh phñ mét sè n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. - Kh¸i niÖm: Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA lµ tÊt c¶ c¸c kho¶n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i (hay cho vay dµi h¹n víi l·i suÊt thÊp) cña ChÝnh phñ, c¸c hÖ thèng cña tæ chøc Liªn HiÖp Quèc, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ (nh­ Ng©n hµng ThÕ giíi WB, Quü TiÒn tÖ quèc tÕ IMF…) dµnh cho chÝnh phñ vµ nh©n d©n n­íc viÖn trî. - C¸c h×nh thøc chñ yÕu cña hç trî ph¸t triÓn ODA. + Hç trî c¸n c©n thanh to¸n: Bao gåm c¸c kho¶n hç trî tµi chÝnh trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt hç trî b»ng hiÖn vËt, hoÆc hç trî cho nhËp khÈu.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ + TÝn dông th­¬ng m¹i: lµ nh÷ng kho¶n tÝn dông dµnh cho ChÝnh phñ c¸c n­íc së t¹i víi c¸c ®iÒu kiÖn "mÒm" vÒ l·i suÊt, thêi h¹n tr¶ dµi nh­ng cã nh÷ng rµng buéc nhÊt ®Þnh. + Hç trî dù ¸n: §©y lµ h×nh thøc ®Çu t­ chñ yÕu cña vèn ODA. Nã cã thÓ bao gåm nh÷ng hç trî c¬ b¶n cho c¸c dù ¸n c¶i thiÖn, n©ng cÊp hoÆc x©y dùng míi c¬ së h¹ tÇng (nh­ x©y dùng ®­êng cÇu cèng, ®ª ®iÒu…) vµ nh÷ng hç trî vÒ mÆt kü thuËt cho dù ¸n nh­ chuyÓn giao tri thøc, t¨ng c­êng c¬ së, lËp kÕ ho¹ch, cè vÊn, nghiªn cøu lËp luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt cña dù ¸n, trî gióp ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. + Hç trî phi dù ¸n: chñ yÕu lµ viÖn trî ch­¬ng tr×nh ®¹t ®­îc sau khi ký c¸c hiÖp ®Þnh víi ®èi t¸c tµi trî dµnh cho mét môc ®Ých tæng qu¸t víi thêi h¹n nhÊt ®Þnh kh«ng cÇn x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nã sÏ ®­îc sö dông nh­ thÕ nµo. - Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: + Lµ nguån víi tµi trî ­u ®·i cña n­íc ngoµi, c¸c nhµ tµi trî kh«ng trùc tiÕp ®iÒu hµnh dù ¸n nh­ng cã thÓ tham gia gi¸n tiÕp d­íi h×nh thøc nhµ thÇu hoÆc hç trî chuyªn gia. + Nguån vèn ODA gåm: ViÖn trî kh«ng hoµn l¹i vµ c¸c kho¶n viÖn trî ­u ®·i. Tuy vËy nÕu qu¶n lý, sö dông vèn ODA kÐm hiÖu qu¶ vÉn cã nguy c¬ ®Ó l¹i g¸nh nÆng nî nÇn trong t­¬ng lai. + C¸c n­íc nhËn ODA ph¶i héi ®ñ mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh míi ®­îc nhËn tµi trî. §iÒu kiÖn nµy tuú thuéc quy ®Þnh cña tõng nhµ tµi trî. + Nguån vèn ODA chñ yÕu dµnh cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng nh­ giao th«ng vËn t¶i, gi¸o dôc, y tÕ… 2.2.2. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam §Çu t­ n­íc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ cã vai trß rÊt lín víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi, v× vËy viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè chñ quan vµ kh¸ch quan. Cô thÓ nh­ sau: - HÖ thèng luËt: lµ mét trong nh÷ng nh©n tè sÏ kÌm h·m hay thóc ®Èy gia t¨ng c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bëi lÏ trong hÖ thèng luËt ®Çu t­,
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ n­íc së t¹i sÏ nªu râ quan ®iÓm cña m×nh trªn lÜnh vùc ®Çu t­ vÒ h×nh thøc ®Çu t­, ®¶m b¶o lîiÝch cho c¸c bªn liªn quan nh­ thÕ nµo… §ång thêi c¸c nhµ ®Çu t­ cßn xem xÐt nh÷ng luËt liªn quan nh­: LuËt thuÕ, luËt cho thuª ®Êt ®ai… Nh÷ng néi dung cña hÖ thèng luËt cµng ®ång bé,chÆt chÏ, cëi më phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ th× kh¶ n¨ng hÊp dÉn thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cµng cao. - B×nh æn vÒ chÝnh trÞ: §©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt nh»m gi¶m thiÓu nh÷ng rñi ro, v­ît khái sù kiÓm so¸t cña chñ ®Çu t­. Nh÷ng bÊt æn vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ ch¼ng nh÷ng lµm cho dßng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi bÞ thu hÑp mµ cßn lµm cho qu¸ tr×nh huy ®éng nguån vèn trong n­íc bÞ gi¶m m¹nh. Bëi vËy b×nh æn chÝnh trÞ kh«ng chØ trong thêi gian ng¾n mµ cÇn gi÷ v÷ng l©u dµi, cã nh­ thÕ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi míi yªn t©m ®Çu t­. - Sù ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng lu«n lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt hµng ®Çu ®Ó c¸c chñ ®Çu t­ cã thÓ nhanh chãng th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh vµ triÓn khai c¸c dù ¸n cam kÕt. Mét tæng thÓ h¹ tÇng ®ång bé gåm: cÇu, c¶ng, ®­êng x¸, hÖ thèng ®iÖn n­íc dåi dµo, ph­¬ng tiÖn nghe, nh×n, truyÒn th«ng hiÖn ®¹i… Khi ®ã c¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ yªn t©m h¬n ®Ó ®Çu t­ vµo n­íc së t¹i. DÞch vô th«ng tin vµ t­ vÊn ®Çu t­ cã vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp th«ng tin cËp nhËt vµ ®¸ng tin cËy ®Ó cho c¸c nhµ ®Çu t­ tiÕp xóc, lùa chän bªn ®èi t¸c. - ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ: Møc ®é æn ®Þnh cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét nh©n tè quan träng gãp phÇn æn ®Þnh ho¹t ®éng xuÊt, nhËp khÈu vµ thu lîi nhuËn cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nhÊt lµ trong chÝnh s¸ch l·i suÊt vµ tû gi¸ hèi ®o¸i. ViÖc nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®æ vµo mét n­íc th­êng tû lÖ nghÞch víi ®é chªnh lÖch l·i suÊt trong vµ ngoµi n­íc. NÕu ®é chªnh lÖch l·i suÊt ®ã cµng cao, t­ b¶n n­íc ngoµi cµng ­u tiªn ®Çu t­ theo kiÓu cho vay ng¾n h¹n Ýt chÞu rñi ro vµ h­ëng l·i ngay trªn chØ sè chªnh lÖch l·i suÊt ®ã h¬n n÷a khi møc l·i suÊt trong n­íc cao h¬n møc l·i suÊt quèc tÕ th× søc hót víi dßng vèn ch¶y vµo cµng nhanh. Tuy nhiªn l·i suÊt cao còng lµm cho chi phÝ trong ®Çu t­ cao. Ngoµi ra mét tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t, phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ ë tõng giai ®o¹n th× kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn tõ xuÊt khÈu cµng lín. Mét n­íc cã møc t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu cao sÏ lµm yªn lßng c¸c nhµ ®Çu t­ v× kh¶ n¨ng tr¶ nî n­íc ®ã b¶o ®¶m h¬n, møc ®é m¹o hiÓm trong ®Çu t­ sÏ gi¶m. - Sù ph¸t triÓn cña nÒn hµnh chÝnh quèc gia: Lùc c¶n lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­ lµ thñ tôc r­êm rµ, phiÒn phøc g©y tèn kÐm vÒ thêi gian, chi phÝ vµ lµm mÊt c¬ héi ®Çu t­. §ång thêi nh©n tè nµy cßn g¾n liÒn víi tr×nh ®é, kh¶ n¨ng, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña ®éi ngò c¸n bé trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, kiÓm tra vµ møc xö lý viÖc ph¸t sinh trong ho¹t ®éng ®Çu t­. Do vËy bé m¸y hµnh chÝnh ph¶i thËt gän nhÑ. Víi c¸c thñ tôc hµnh chÝnh cã tÝnh chÊt ®¬n gi¶n, c«ng khai vµ nhÊt qu¸n. §iÒu ®ã sÏ lµm t¨ng tÝnh ho¹t ®éng cña ®Çu t­ mét c¸ch th«ng suèt vµ chÝnh x¸c. - §Æc ®iÓm thÞ tr­êng n­íc nhËn vèn. §©y lµ yÕu quan träng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn ë quy m«, dung l­îng cña thÞ tr­êng, søc mua cña c¸c tÇng líp d©n c­ trong n­íc… §Æc biÖt lµ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng nh©n lùc. MÆt kh¸c víi gi¸ nh©n c«ng rÎ sÏ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nhÊt lµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ vµo lÜnh vùc sö dông nhiÒu lao ®éng. Ngoµi ra tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt, tr×nh ®é häc vÊn, kh¶ n¨ng qu¶n lý… còng cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh. - B¶o vÒ quyÒn së h÷u: QuyÒn nµy bao gåm quyÒn cña ng­êi ph¸t minh, s¸ng chÕ, quyÒn t¸c gi¶, nh·n hiÖu hµng ho¸, bÝ quyÕt c«ng nghiÖp… §©y lµ yÕu tè ®Æc biÖt cã ý nghÜa ®èi víi nh÷ng ng­êi muèn ®Çu t­ vµo ngµnh cã hµm l­îng khoa häc cao vµ ph¸t triÓn n¨ng ®éng. - ChÝnh s¸ch thuÕ vµ nh÷ng ­u ®·i: th­êng ®­îc ¸p dông ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Gi¶m thuÕ c«ng nghÖ, nguyªn vËt liÖu, thuÕ suÊt. MiÔn gi¶m thuÕ ®èi víi nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n, ngµnh khuyÕn khÝch ®Çu t­, sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ bá vèn vµo ®Çu t­ ë thÞ tr­êng b¶n ®Þa. - ChÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh sÏ gãp phÇn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c nhµ ®Çu t­ lÉn b¶n xø. NÕu kh«ng kiÓm so¸t ®­îc l¹m ph¸t th× nhµ
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ ®Çu t­ sÏ khã dù ®o¸n ®­îc c¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña ChÝnh phñ mµ kh«ng æn ®Þnh sÏ lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng l­êng tr­íc ®­îc c¸c rñi ro. 2.2.3. Mèi liªn hÖ gi÷a ®Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp cña n­íc ngoµi ë ViÖt Nam §Ó thùc hiÖn ®­îc chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ th× kh«ng thÓ thiÕu nguån vèn lín bªn ngoµi. Nguån vèn bªn ngoµi bao gåm chñ yÕu 2 nguån FDI vµ ODA sÏ cã t¸c dông t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm míi vµ c«ng nghÖ cao ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÕ giíi. Nguån vèn bªn ngoµi trong bµn c¬ cÊu vèn thêi kú 2000-2005 ®¹t kho¶ng 25-30 tû USD ®¸p øng 5% nhu cÇu vèn thêi kú nµy. Bao gåm: - ODA kho¶ng 10-12 tû USD - FDI kho¶ng 12-15 tû USD - Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trªn thÞ tr­êng vèn quèc tÕ kho¶ng 3-5 USD. - Ngoµi ra tÝn dông th­¬ng m¹i lµ mét nguån vèn chñ yÕu nh»m hç trî cho c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i xuÊt, nhËp khÈu. C¸c nguån vèn nµy cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau vµ kh«ng thÓ t¸ch rêi. NÕu chóng ta kh«ng vay ®­îc nguån vèn ODA ®ñ møc cÇn thiÕt ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng - x· héi th× khã cã thÓ thu hót vµ hÊp thô mét c¸ch hiÖu qu¶ nguån vèn FDI. Ng­îc l¹i, nÕu chØ tËp trung t×m kiÕm c¸c nguån ODA mµ kh«ng thu hót c¸c nguån vèn FDI th× sÏ kh«ng ®ñ thu nhËp®Ó chÝnh phñ tr¶ nî ODA. VËy ta thÊy gi÷a 2 nguån vèn ODA vµ FDI cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau vµ kh«ng thÓ r¸nh rêi nhau. 2.2.4. Kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c nguån vèn n­íc ngoµi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ë ViÖt Nam Nguån vèn FDI lµ nguån vèn n­íc ngoµi cã kh¶ n¨ng khai th¸c cao nhÊt. NhÞp ®é thu hót FDI cã xu h­íng t¨ng lªn kÓ c¶ vÒ sè dù ¸n vµ sè vèn ®¨ng ký tõ n¨m 1988 ®Õn nay. ViÖt Nam lµ mét n­íc cã nÒn chÝnh trÞ æn ®Þnh,
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ tr×nh ®é d©n trÝ cao, d©n sè ®«ng lao ®éng kh¸ rÎ… ®ã lµ nh÷ng lîi thÕ gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng thu hót FDI cho nÒn kinh tÕ. Nguån vèn ODA ®èi víi n­íc ta hiÖn nay vÉn cã mét søc hÊp dÉn thËm chÝ cßn h¬n c¶ nguån vèn FDI. Tuy nhiªn tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc lµ thÞ tr­êng vèn ®Æc biÖt c¨ng th¼ng vÒ nguån cung vµ mang tÝnh c¹nh tranh cao. §Ó cã thÓ tiÕp tôc nhËn ®­îc khèi l­îng ODA mong muèn, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch kÞp thêi phï hîp ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh­: n©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n, chuÈn bÞ tèt vèn ®èi øng, t¨ng c­êng n¨ng lùc cña nhãm dù ¸n ODA… §ã còng chÝnh lµ nh÷ng yÕu tè nh»m n©ng cao lßng tin cña c¸c n­íc, tæ chøc cung cÊp ODA cho n­íc tiÕp nhËn ODA. Nguån vay t­ nh©n ë n­íc ta hiÖn nay ch­a ®­îc khai th¸c mét c¸ch cã hiÖuqu¶. Trong thêi gian tíi, víi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ còng nh­ t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi, viÖc huy ®éng nguån vèn nµy sÏ ®­îc n©ng cao h¬n n÷a mét c¸ch ®óng møc. III. Vai trß cña nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ë ViÖt Nam 3.1. TÝnh tÊt yÕu cña viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trong n­íc Mét ®iÒu ai còng cã thÓ ®ång ý víi nhau lµ: mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn rÊt khã cã thÓ "cÊt c¸nh" ®­îc nÕu kh«ng cã sù tham gia cña c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi. Tuy nhiªn, chóng ta kh«ng nªn tr«ng chê vµ û l¹i vµo nguån vèn tõ bªn ngoµi. Trong viÖc huy ®éng vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn, chóng ta cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh vai trß cña nguån vèn trong n­íc ®ãng vai trß quan träng hay quyÕt ®Þnh. MÆc dï nguån vèn nµy cßn thÊp, khã huy ®éng trong viÖc hiÖn t¹i. Theo ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc cïng víi kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cho thÊy: Nguån vèn trong n­íc vÉn lµ nguån vèn cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh, ng­êi d©n trong n­íc vÉn ch­a d¸m bá vèn ra ®Çu t­ th× ng­êi n­íc ngoµi còng ch­a m¹nh d¹n bá vèn ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. 3.2. TÝnh tÊt yÕu cña ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam Trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, ViÖt Nam lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu víi h¬n 70% d©n sè ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ nghiÖp: N¨ng suÊt lao ®éng thÊp, tr×nh ®é kü thuËt l¹c hËu. Thu nhËp b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi thÊp do ®ã kh¶ n¨ng tiªu dïng còng nh­ tÝch luü rÊt khiªm tèn. Trong khi ®ã nÒn kinh tÕ l¹i cÇn mét kho¶n vèn lín ®Ó ®Çu t­ nh»m môc tiªu hoµn chØnh c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ l©u dµi. Do ®ã trong giai ®o¹n nµy th­êng tån t¹i kho¶ng c¸ch lín gi÷a ®Çu t­ vµ tiÕt kiÖm. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, chóng ta cÇn mét l­îng vèn rÊt lín. Trong ®iÒu kiÖn kh¶ n¨ng ®¸p øng cña nÒn kinh tÕ lµ cã h¹n th× chóng ta kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ thu hót l­îng ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi. Thùc ra viÖc huy ®éng vèn n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn vµ tËn dông ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cùc kú thuËn lîi mµ thÕ giíi ®· t¹o ra. Thay v× ph¶i bá ra hµng tr¨m n¨m ph¸t triÓn ®Ó v­ît qua thêi kú tÝch luü ban ®Çu l©u dµi vµ gian khá nh­ n­íc Anh, Ph¸p tr­íc ®©y hay gÇn ®©y h¬n lµ Australia, c¸c n­íc ®i sau cã thÓ dùa vµo c¸c n­íc ®i tr­íc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. §Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng chØ rÊt quan träng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn quan träng h¬n víi viÖc b¶o ®¶m an ninh Quèc gia trªn c¶ hai ph­¬ng diÖn: T¹o c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó ®¶m b¶o an ninh Quèc gia vµ sù hîp t¸c giao l­u sÏ t¹o nªn sù hiÓu biÕt tin cËy lÉn nhau, t¹o ra mèi quan hÖ h÷u nghÞ bÒn v÷ng l©u dµi lµ tiÒn ®Ò chÝnh trÞ cho ®¶m b¶o an ninh Quèc gia. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¹i §¹i héi VI (12/1986) §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· chñ ®éng më cöa nÒn kinh tÕ, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nh»m tËn dông "nh÷ng kh¶ n¨ng to lín cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vÒ di chuyÓn vèn, më réng thÞ tr­êng, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ kinh tÕ ®Ó bæ sung vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ c¸c lîi thÕ vµ nguån lùc trong n­íc". §¶ng ta kh¼ng ®Þnh: "ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc". Nh­ vËy qu¸ tr×nh thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam lµ mét xu thÕ cña thÕ giíi vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. 3.3. Mèi quan hÖ gi÷a vèn trong n­íc vµ vèn n­íc ngoµi Trong chÆng ®­êng ®Çu cña thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi n­íc ta cÇn mét l­îng vèn lín ®Ó hoµn chØnh c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n Lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ l©u dµi… V× thÕ huy ®éng vµ sö dông vèn n­íc ngoµi lµ tÊt yÕu v× nÕu chØ xö lý vÊn ®Ò vèn b»ng con ®­êng tÝch luü néi bé nhanh nh­ hiÖn nay th× hËu qu¶ khã tr¸nh khái sÏ lµ sù tôt hËu ph¸t triÓn. Trong nh÷ng giai ®o¹n cô thÓ nhÊt ®Þnh lµ ë b­íc ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, vèn n­íc ngoµi cã thÓ ®ãng vai trß xung lôc, t¹o søc ®ét ph¸ cho b­íc nh¶y vät s¶n l­îng ng¾n h¹n còng nh­ c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc ®¹t môc tiªu t¨ng tr­ëng nhanh, l©u bÒn kinh nhgiÖm ph¸t triÓn gÇn ®©y cña mét sè n­íc nh­ Hµn Quèc, Malaisita… ®· chøng minh ®iÒu ®ã. Tuy nhiªn kh«ng bao giê ®­îc quªn r»ng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cña mét n­íc, nguån vèn n­íc ngoµi dï quan träng ®Õn ®©u còng chØ lµ mét bé phËn cña tæng thÓ c¸c nguån lùc cña nã. Th«ng th­êng ®Ó vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã thÓ ph¸t huy t¸c dông cÇn cã mét tû lÖ lín trong n­íc thÝch hîp nh­ lµ vËt ®èi øng, tû lÖ nµy kh¸c nhau tïy theo ngµnh vµ møc ®é kü thuËt mµ vèn n­íc ngoµi rãt vµo. Kinh nghiÖm hµng lo¹t n­íc ®ang ph¸t triÓn chØ ra r»ng: kh«ng ph¶i mét quèc gia cø vay m­în nhiÒu vèn n­íc ngoµi thi ®Òu ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng cao. Ch©n lý thùc tiÔn ë ®©y d­êng nh­ lµ ng­îc l¹i. §a sè n­íc vay m­în nhiÒu nhÊt ®Òu kh«ng ®¹t ®îc møc ®é t¨ng tr­ëng t­¬ng øng, thËm chÝ cßn bÞ suy tho¸i vµ qu¸ t¶i vÒ nî bëi mét lý do nh÷ng n­íc nµy kh«ng ®¶m b¶o mét t­¬ng quan hîp lý gi÷a vèn vay n­íc ngoµi vµ vèn ®èi øng trong n­íc. KÕt qu¶ tÊt yÕu hoÆc lµ hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ s¶n xuÊt rÊt thÊp hoÆc lµ ph¶i chuyÓn mét phÇn lín vèn vay ®­îc sang ®Çu t­ tiªu dïng. NhiÒu nhµ khoa häc ph­¬ng T©y khi ph©n tÝch t¸c dông cña vèn n­íc ngoµi ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thÕ giíi thø ba ®· kÕt luËn: "Vèn n­íc ngoµi cã kh¶ n¨ng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn song kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn". Vèn n­íc ngoµi cã tÇm quan träng ®Õn møc quyÕt trong t­¬ng quan c¬ cÊu cô thÓ. Song vai trß nµy chØ mang tÝnh qu¸ ®é, t¹m thêi. Trong dµi h¹n vai trß ®ã thuéc vÒ nguån lùc trong n­íc. Qua ph©n tÝch trªn ta thÊy nguån vèn trong n­íc vµ nguån vèn n­íc ngoµi cã quan hÖ biÖn chøng víi nhau, nã nh­ hai mÆt cña mét vÊn ®Ò vµ kh«ng thÓ t¸ch rêi chóng ra khái nhau. Mét sù cøng nh¾c nµo ®ã trong viÖc xö
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2