intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Quản lí nhà nước đối với FDI

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:55

80
lượt xem
17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: quản lí nhà nước đối với fdi', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Quản lí nhà nước đối với FDI

  1. Đề tài: Quản lí nhà nước đối với FDI
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc A. Lêi nãi ®Çu ViÖt Nam x¸c lËp quan hÖ quèc tÕ trong ®Çu t­ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, lµ ®ßi hái bøc xóc cña ®Êt n­íc. Sau bao nhiªu n¨m ®Êu tranh chèng Ph¸p råi chèng MÜ , cho ®Õn khi gi¶i phãng hoµn toµn MiÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n­íc vÒ c¬ b¶n nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vÉn lµ mét nÒn kinh tÕ nghÌo nµn, l¹c hËu, s¶n xuÊt nhá, manh món, ®êi sèng nh©n d©n v« cïng khã kh¨n , thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi vµo lo¹i thÊp nhÊt thÕ giíi. ViÖt Nam ®ang rÊt cÇn nhiÒu thø cho viÖc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, c¶i thiÖn ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng. §Ó tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n, tËn dông thÕ m¹nh cña hîp t¸c quèc tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt nwuwocs lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Nhµ n­íc ViÖt Nam còng ®· nhËn thøc ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i më cöa nÒn kinh tÕ vµ tõ sau ®¹i héi §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lÇn thø VI (1986) chÝnh s¸ch më cöa cña ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn. N¨m 1987, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi cña ViÖt Nam ra ®êi . Trong thêi gian gÇn ®©y, ho¹t ®éng FDI vµo ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ . Trong ®Ò ¸n nµy, em kh«ng ®i s©u vµo nghiªn cøu nh÷ng thµnh c«ng ®¹t ®­îc hay nh÷ng tån t¹i cña ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua nãi chung mµ chØ nghiªn cøu mét khÝa c¹nh cña ho¹t ®éng FDI . §ã lµ vÊn ®Ò Qu¶n lÝ nhµ n­íc ®èi víi FDI. §©y lµ mét yÕu tè rÊt quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña FDI. Trong thêi gian qua, viÖc thùc hiÖn vai trß qu¶n lÝ nhµ n­íc víi FDI ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i mét sè tån t¹i §Ò ¸n nµy cã thÓ cã nh÷ng thiÕu xãt, em rÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n sinh viªn cho ý kiÕn ®Ó em cã thÓ söa ch÷a, bæ sung nh»m hoµn thiÖn ®Ò tµi. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o §inh §µo ¸nh Thuû ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò tµi ! Sinh viªn : NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A Líp: 1 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Ch­¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. I. Ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ( FDI) 1. Kh¸i niÖm vµ tÝnh tÊt kh¸ch quan cña FDI 1.1. Kh¸i niÖm §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ h×nh thøc ®Çu t­ trong ®ã ng­êi bá vèn ®Çu t­ vµ ng­êi sö dông vèn lµ mét chñ thÓ. Cã nghÜa lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi ( c¸c chñ ®Çu t­ ) trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lÝ, sö dông vèn ®Çu t­ vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ nh»m thu håi ®ñ vèn bá ra. 1.2 TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Trong lÞch sö thÕ giíi, ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· tõng xuÊt hiÖn ngay tõ thêi tiÒn t­ b¶n. C¸c c«ng ty cña Anh, Hµ Lan, T©y Ban Nha, Bå §µo Nha lµ nh÷ng c«ng ty ®i ®Çu trong lÜnh vùc nµy d­íi h×nh thøc ®Çu t­ vèn vµo c¸c n­íc ch©u ¸ ®Ó khai th¸c ®ån ®iÒn vµ cïng víi ngµnh khai th¸c ®ån ®iÒn lµ nh÷ng ngµnh khai th¸c kho¸ng s¶n nh»m cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ngn ghiÖp ë chÝnh quèc. Trong thÕ kû XIX, do qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung t­ b¶n t¨ng lªn m¹nh mÏ, c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn lóc bÊy giê ®· tÝch luü ®­îc nh÷ng kho¶n t­ b¶n khæng lå, ®ã lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Çu tiªn cho viÖc xuÊt khÈu t­ b¶n. Theo nhËn ®Þnh cña Lªnin trong t¸c phÈm “chñ nghÜa ®Õ quèc, giai ®o¹n tét cïng cña chñ nghÜa t­ b¶n” th× viÖc xuÊt khÈu nãi chung ®· trë thµnh ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn míi nhÊt vÒ kinh tÕ thêi kú “®Õ quèc chñ nghi·”. TiÒn ®Ò cña viÖc xuÊt khÈu t­ b¶n lµ “t­ b¶n thõa” xuÊt hiÖn trong c¸c n­íc tiªn tiÕn. Nh­ng thùc chÊt cña vÊn ®Ò ®ã lµ mnét hiÖn t­îng kinh tÕ mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan, khi mµ qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung ®· ®¹t ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn nhu cÇu ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. §ã chÝnh lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña søc s¶n xuÊt x· héi ®Õn ®ä ®ac v­ît ra khái khu«n khæ chËt hÑp cña mét quèc gia, h×nh thµnh lªn quy m« s¶n xuÊt trªn ph¹m vi quèc tÕ. Th«ng th­êng, nÒn kinh tÕ ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn, viÖc ®Çu t­ ë trong n­íc kh«ng cßn n÷a. §Ó t¨ng thªm lîi nhuËn, c¸c nhµ t­ b¶n ë c¸c n­íc tiªn tiÕn ®· thùc hiÖn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, th­¬ng lµ vµo c¸c n­íc l¹c hËu h¬n v× ë ®ã c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt cßn rÎ h¬n nªn lîi nhuËn thu ®­îc th­êng cao h¬n. Ch¼ng h¹n nh­ vµo thêi ®iÓm ®Çu thÕ kû XX, lîi nhuËn thu ®­îc tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ë n­íc ngoµi ­íc tÝnh kho¶ng 5% trong mét n¨m, cao h¬n ®Çu t­ ë trong c¸c n­íc tiªn tiÕn. Së dÜ nh­ vËy lµ v× trong c¸c n­íc cßn l¹c hËu, t­ b¶n vÉn cßn Ýt, gi¸ ®Êt ®ai t­¬ng ®èi thÊp, tiªn c«ng h¹ vµ nguyªn liÖu rÎ. MÆt kh¸c, c¸c c«ng ty t­ b¶n lín ®ang cÇn nguån nguyªn liÖu vµ c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn kh¸c, ®¶m b¶o cung cÊp æn ®Þnh vµ ®¸ng tin cËy cho 2 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc viÑc s¶n xuÊt cña hä. §iÒu nµy võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty lín thu ®­îc lîi nhuËn cao, võa gióp hä gi÷ v÷ng vÞ trÝ ®éc quyÒn. Theo Lªnin th× “xuÊt khÈu t­ b¶n” lµ mét trong n¨m ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña chñ nghÜa t­ b¶n, th«ng qua xuÊt khÈu t­ b¶n, c¸c n­íc t­ b¶n thùc hiÖn viªc bãc lét ®èi víi c¸c n­íc l¹c hËu vµ th­êng lµ thuéc ®Þa cña nã. Nh­ng còng chÝnh Lªnin khi ®­a ra “chÝnh s¸ch kinh tÕ míi” ®· nãi r»ng: nh÷ng ng­êi Céng s¶n ph¶i biªt lîi dông nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ vµ khoa häc kü thuËt cña Chñ nhÜa T­ b¶n th«ng qua h×nh thøc “ t­ b¶n nhµ n­íc”. Theo quan ®iÓm nµy nhiÒu n­íc ®· “chÊp nhËn” phÇn nµo sù bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, nh­ thÕ cã thÓ cßn nhanh h¬n lµ tù th©n vËn ®éng hay ®i vay vèn ®Î mua l¹i nh÷ng kü thuËt cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, møc ®é “bãc lét” cña c¸c n­íc t­ b¶n cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ cña n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ t­ b¶n. NÕu nh­ tr­íc ®©y, ho¹t ®éng xuÊt khÈu t­ b¶n cña c¸c n­íc ®Õ quèc chØ ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña chÝnh hä th× ngµy nay c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ ®· lµ c¸c quèc gia ®éc lËp cã chñ quyÒn, ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ph¶i tu©n theo ph¸p luËt, sù qu¶n lý cña chÝnh phñ së t¹i vµ th«ng lÖ quèc tÕ. NÕu c¸c chÝnh phñ cña n­íc së t¹i kh«ng ph¹m nh÷ng sai lÇm trong qu¶n lý vÜ m«t th× cã thÓ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i cña ho¹t déng thu hót ®µu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Muèn thùc hiÖn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo mét n­íc nµo ®ã, n­íc nhËn ®Çu t­ ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn tèi thiÓu nh­: c¬ së h¹ tÇng ®ñ ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ h×nh thµnh mét sè ngµnh dÞch vô phô trî phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. ChÝnh v× v©y, c¸c n­íc ph¸t triÓn th­êng chän n­íc nµo cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ t­¬ng ®èi ph¸t triÓn h¬n ®Ó ®Çu t­ tr­íc. Cßn khi ph¶i ®Çu t­ vµo c¸c n­íc l¹c hËu, ch­a cã nh÷ng ®iÒu kiÖn tèi thiÓu cho viÖc tiÕp nhËn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× c¸c n­íc ®i ®Çu t­ còng ph¶i dµnh mét phÇn vèn cho viÖc x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng vµ mét sè lÜnh vùc dÞch vô kh¸c ë møc tèi thiÓu ®ñ ®¸p øng yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ mét phÇn nµo ®ã cho cuéc sèng sinh ho¹t cña b¶n th©n nh÷ng ng­êi n­íc ngoµi ®ang sèng vµ lµm viÖc ë ®ã. Sau mçi chu kú kinh tÕ, nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc c«ngnhiÖp ph¸t triÓn l¹i r¬i vµo mét cuéc suy tho¸i kinh tÕ. ChÝnh lóc nµy, ®Ó v­ît qua giai ®o¹n khñng ho¶n vµ t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, ®ßi hái ph¶i ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh. Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, c¸c n­íc c«ng nghiÖp cã thÓ chuyÓn c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ cÇn thay thÕ, sang c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n vµ sÏ thu håi mét phÇn gi¸ trÞ ®Ó bï ®¾p nh÷ng kho¶n chi phÝ khæng lå cho viÖc mua c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc míi. Nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ nhanh chãng ®i vµo ¸p dông trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, c¸c chu kú kinh tÕ ngµy cµng rót ng¾n l¹i. V× vËy, yªu cÇu ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ ngµy cµng cÊp b¸ch h¬n. Ngµy nay, bÊt k× trung t©m kü thuËt tiªn tiÕn nµo còng cÇn ph¶i cã thÞ tr­êng 3 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc tiªu thô c«ng nghÖ lo¹i hai, cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o th­êng xuyªn ®æi míi kü thuËt- c«ng nghÖ míi. Nguyªn t¾c lîi thÕ so s¸nh cho phÐp ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi lîi dông ®­îc nh÷ng ­u thÕ t­¬ng ®èi cña mçi n­íc, ®em l¹i lîi Ých cho c¶ hai bªn: bªn ®Çu t­ vµ bªn tiÕp nhËn ®Çu t­. Nh÷ng thuËn lîi vÒ kü thuËt cña c¸c c«ng ty cho phÐp nã so s¸nh víi c¸c c«ng ty con cña nã ¬ nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau do viÖc tËn dông t­ b¶n chuyÓn dÞch còng nh­ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña n­íc ngoµi tíi nh÷ng n¬i mµ gi¸ thµnh thÊp. Xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ x· héi, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi më réng trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi ®· l«i kÐo tÊt c¶ c¸c n­íc vµ c¸c vïng l·nh thæ tõng b­íc hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Trong xu thÕ ®ã, chÝnh s¸ch biÖt lËp ®ãng cöa lµ kh«ng thÓ tån t¹i v× chÝnh s¸ch nµy k×m h·m qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi. Mét quèc gia hay vïng l·nh thæ khã t¸ch biÖt khái thÕ giíi v× nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®· l«i kÐo con ng­êi ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi xÝch l¹i gÇn nhau h¬n vµ d­íi t¸c ®éng cña quèc tÕ ho¸ kh¸c buéc c¸c n­íc ph¶i më cña víi bªn ngoµi. V× vËy, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay, ®· vµ ®ang trë thµnh phæ cËp nh­ mét ph­¬ng thøc tiÕn t¹o. Ngµy nay, viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo mét quèc gia hoÆc mét vïng l·nh thæ ®· vµ ®ang trë thµnh ph­¬ng thøc h÷u hiÖu nhÊt, mét yÕu tè quan träng bËc nhÊt trong c¬ cÊu ng©n s¸ch ph¸t triÓn cña mét quèc gia, mét h×nh thøc quan träng vµ phæ biÕn trong mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sÏ bï ®¾p sù thiÕu hôt vÒ vèn, c«ng nghÖ vµ lao ®éng gi÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn. Mét n­íc ®ang ph¸t triÓn sÏ khai th¸c tiÒm n¨ng vèn cã cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qña h¬n khi nhËn d­îc nguån vèn vµ c«ng nghÖ tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn th«ng qua viÖc liªn doanh, hîp doanh vµ c¸c d¹ng ®Çu t­ BOT,BT,BTO… MÆt kh¸c, c¸c n­íc ph¸t triÓn sÏ thu ®­îc lîi nhuËn cao h¬n khi bá vèn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi- n¬i cã chi phÝ ®Çu vµo thÊp h¬n trong n­íc. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cßn gãp phÇn c¶i thiÖn mèi quan hÖ chÝnh trÞ gi÷a c¸c quèc gia, c¸c quan hÖ vÒ hîp t¸c th­¬ng m¹i, vÊn ®Ò m«i tr­êng, c¸c quan hÖ v¨n ho¸ x· héi kh¸c, t¹o lªn tiÕng nãi chung gi÷a c¸c céng ®ång vµ khu vùc. Nh­ v©y, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét yÕu tè kh¸ch quan. 2. Vai trß cña FDI ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. 2.1 C¸c t¸c ®éng: - T¨ng tr­ëng kinh tÕ: Môc tiªu c¬ b¶n trong thu hót FDI cña n­íc chñ nhµ lµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Môc tiªu nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua t¸c ®éng tÝch cùc cña FDI ®Õn c¸c yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh tèc ®é t¨ng tr­ëng: Bæ sung nguån vèn trong n­íc vµ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ; tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kü 4 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc x¶o chuyªn m«n vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ néi ®Þa; ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm; thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu vµ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi; t¹o liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. - Vèn ®Çu t­ vµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. FDI lµ mét trong nh÷ng nguån quan träng ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt vÒ vèn ngo¹i tª cña c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. HÇu hÕt cac n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu r¬i vµo c¸i “vßng luÈn quÈn” ®ã lµ: Thu nhËp thÊp dÉn ®ªn tiÕt kiÖm thÊp, v× vËy ®Çu t­ thÊp råi hËu qu¶ l¹i lµ thu nhËp thÊp. T×nh tr¹ng luÈn quÈn nµy chÝnh lµ “®iÓm nót” khã kh¨n nhÊt mµ c¸c n­íc nµy ph¶i v­ît qua ®Ó héi nhËp vµo quü ®¹o t¨ng tr­ëng kinh tÕ hiÖn ®¹i. NhiÒu n­íc l©m vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ cña sù nghÌo ®ãi bëi lÏ kh«ng lùa chän vµ t¹o ra ®­îc ®iÓm ®ét ph¸ chÝnh x¸c mét m¾t xÝch cña “vßng luÈn quÈn” nµy. Trë ng¹i lín nhÊt ®Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®ã lµ vèn ®Çu t­ kü thuËt. Vèn ®Çu t­ lµ c¬ së ®Ó t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm trong n­íc, ®æi míi c«ng nghÖ, kü thuËt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng… Tõ ®ã t¹o tiÒn ®Ò t¨ng thu nhËp, t¨ng tÝch lòy cho sù ph¸t triÓn cña x· héi. Tuy nhiªn, ®Ó t¹o vèn cho nÒn kinh tÕ nÕu chØ tr«ng chê vµo tÝch lòy néi bé th× hËu qu¶ khã tr¸nh khái sÏ lµ tôt hËu trong sù ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. Do ®ã vèn n­íc ngoµi sÏ lµ mét “có hÝch” ®Ó gãp phÇn ®ét p¸ c¸i vßng luÈn quÈn ®ã. §Æc biÖt FDI lµ mét nguån quan träng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu vèn mµ kh«ng g©y nî cho n­íc nhËn ®Çu t­. H¬n n÷a lu«ng vèn nµy cã lîi thÐ h¬n ®èi víi vèn vay ë chç: Thêi h¹n tr¶ nî vèn vay th­êng cè ®Þnh vµ d«i khi qu¸ ng¾n so víi mét sè dù ¸n ®Çu t­, cßn thêi h¹n cña FDI th× th­êng linh ho¹t h¬n. Theo m« h×nh lý thuyÕt “ hai lç hæng” cña Cherery vµ Strout, cã hai c¶n trë chÝnh cho sù t¨ng tr­ëng cña mét quèc gia ®ã lµ: (1) TiÕt kiÖm kh«ng ®ñ ®¸p øng cho nhu cÇu ®Çu t­ ®­îc gäi lµ: “ lç hæng tiÕt kiÖm”. (2) Thu nhËp cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cho ho¹t ®éng nhËp khÈu ®­îc gäi lµ: “ lç hæng th­¬ng m¹i”. HÇu hÕt ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn hai lç hæng trªn rÊt lín, v× vËy FDI cßn lµ mét nguån quan träng kh«ng chØ ®Ó bæ sung nguån vèn nãi chung mµ c¶ sù thiÕu hôt vÒ ngo¹i tÖ nãi riªng bëi v× FDI gãp phÇn nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ më réng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña n­íc nhËn ®Çu t­, thu mét phÇn lîi nhuËn tõ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, thu ngo¹i tÖ tõ c¸c ho¹t déng dÞch vô phôc vô cho FDI. - ChuyÓn giao vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ: FDI ®­îc coi lµ nguån quan träng ®Ó ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña n­íc chñ nhµ. Vai trß nµy ®­îc thÓ hiÖn qua hai khÝa c¹nh chÝnh lµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s½n cã tõ bªn ngoµi vµo vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña c¸c c¬ së nghiªn cøu, øng dông cña n­íc chñ nhµ. §©y lµ nh÷ng môc tiªu quan träng ®­îc n­íc chñ nhµ mong ®îi tõ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. 5 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ChuyÓn giao c«ng nghÖ th«ng qua FDI th­êng ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu bëi c¸c TNCs, d­íi c¸c h×nh thøc: ChuyÓn giao trong néi bé gi÷a c¸c chi nh¸nh cña mét TNCs vµ chuyÓn giao gi÷a c¸c chi nh¸nh cña c¸c TNCs. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c h×nh thøc nµy th­êng ®an xen nhau víi c¸c ®Æc ®iÓm rÊt ®a d¹ng. PhÇn lín c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao gi÷a c¸c chi nh¸nh cña TNCs sang n­íc ®ang ph¸t triÓn ë h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi vµ doanh nghiÖp liªn doanh cã phÇn lín vèn nuíc ngoµi, d­íi c¸c h¹ng môc chñ yÕu nh­ nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ, s¶n phÈm c«ng nghÖ, c«ng nghÖ thiÕt kÕ vµ x©y dùng, kü thuËt kiÓm tra chÊt l­îng, c«ng nghÖ qu¶n lý, c«ng nghÖ marketting. Nh×n chung, c¸c TNCs r©t h¹n chÕ chuyÓn giao nh÷ng c«ng nghÖ míi cã tÝnh c¹ch tranh cao cho c¸c chi nh¸nh cña chóng ë n­íc ngoµi v× sî lé bÝ mËt hoÆc mÊt b¶n quyÒn c«ng nghÖ do viÖc b¾t tr­íc, c¶i biÕn hoÆc nh¸i l¹i c«ng nghÖ cña c¸c c«ng ty n­íc chñ nhµ. MÆt kh¸c, do n­íc chñ nhµ cßn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu sö dông c«ng nghÖ cña c¸c TNCs. Bªn c¹nh chuyÓn giao c«ng nghÖ s½n cã, th«ng qua FDI c¸c TNCs cßn gãp phÇn tÝch cùc ®èi víi t¨ng c­êng n¨ng lùc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña n­íc chñ nhµ. C¸c kÕt qu¶ cho thÊy phÇn lín c¸c ho¹t ®éng R&D cña c¸c chi nh¸nh TNCs ë n­íc ngoµi lµ c¶i biÕn c«ng nghÖ cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn sö dông cña ®Þa ph­¬ng. Dï v©y, c¸c ho¹t ®éng c¶i tiÕn c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp §TNN ®· t¹o ra nhiÒu mèi quan hÖ liªn kÕt cung cÊp dÞch vô c«ng nghÖ tõ c¸c c¬ sá nghiªn cøu, øng dông c«ng nghÖ trong n­íc. Nhê ®ã ®· gi¸n tiÕp t¨ng c­êng n¨ng lùc ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c, trong qóa tr×nh sö dông c«ng nghÖ n­íc ngoµi, c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ n­íc ngoµi, c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong n­íc häc ®­îc c¸ch thiÕt kÕ, chÕ t¹o…c«ng nghÖ nguån, sau ®ã c¶i biÕn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn sö dông cña ®Þa ph­¬ng vµ biÕn chóng thµnh c«ng nghÖ cña minh. Nhê cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc trªn, kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña n­íc chñ nhµ ®­îc t¨ng c­êng, v× thÕ n©ng cao n¨ng suÊt c¸c thµnh tè, nhê ®ã thóc ®Èy ®­îc t¨ng tr­ëng. - Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm Nguån nh©n lùc cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi c¸c ho¹t ®éng s¶n xu¸t, c¸c vÊn ®Ì x· héi vµ møc ®é tiªu dïng cña d©n c­. ViÖc c¶i thiÖn chÊt l­îng cuéc s«ng th«ng qua ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc: søc khoÎ, dinh d­ìng, gi¸o dôc, ®µo t¹o nghÒ nghiÖp vµ kü n¨ng qu¶n lý sÏ t¨ng hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc, n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kh¸c, nhê ®ã thóc ®Èy t¨ng tr­ëng. Ngoµi ra, t¹o viÖc lµm kh«ng chØ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng mµ cßn gãp phÇn tÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. §©y lµ c¸c yÕu tè cã ¶nh h­ëng r©t lín dÕn tèc ®é t¨ng tr­ëng. FDI ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¬ héi t¹o ra c«ng viÖc lµm th«ng qua viÖc cung cÊp viÖc lµm trong c¸c h·ng cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. FDI cßn t¹o ra nh÷ng c¬ héi 6 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc viÖc lµm trong nh÷ng tæ chøc kh¸c khi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi mua hang h¸o dÞch vôe tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc, ho¹c thuª hä th«ng qua c¸c hîp ®«ng gia c«ng chÕ biÕn. Thùc tiÔn ë mét sè n­íc cho thÊy FDI ®· ®ãng gãp tÝch cùc t¹o ra viÑc lµm trong c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®äng nh­ ngµnh may mÆc, ®iÖn tö, chÕ biÕn. Th«ng qua kho¶n trî gióp tµi chÝnh hoÆc më c¸c líp ®µo t¹o d¹y nghÒ, FDI cßn gãp phÇn quan träng ®èi v¬Ý ph¸t triÓn gi¸o dôc cña n­íc chñ nhµ trong c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc ®¹i c­¬ng, d¹y nghÒ, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý. NhiÒu nhµ §TNN ®· ®ãng gãp vµo quü ph¸t triÓn gi¸o dôc phæ th«ng, cung cÊp mét sè thiÕt biÕt gi¶ng d¹y cho c¸c c¬ së gi¸o dôc cña n­íc chñ nhµ, tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh phæ cËp kiÐm thøc cã b¶n cho ng­êi lao ®éng b¶n ®Þa lµm viÖc trong dù ¸n (trong ®ã cã nhiÒu lao ®éng ®­îc ®i ®µo t¹o ë n­íc ngoµi). FDI n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cña n­íc chñ nhµ theo nhiÒu h×nh thøc nh­ c¸c kho¸ häc chÝnh quy, kh«ng chÝnh quy, vµ hoc th«ng qua lµm. Tãm lai, FDI ®em l¹i lîi Ých vÒ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm. §©t lµ mät t¸c déng kÐp: t¹o thªm viÖc lµm còng cã nghÜa lµ t¨ng thªm thu nhËp cho ng­êi lao ®«ng, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng tÝch luü trong n­íc. Tuy nhiªn, sù ®ãng gãp cña FDI ®çi víi viÖc lµm trong c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÝnh s¸ch vµ kh¶ n¨ng kü thuËt cña n­íc ®ã. - Thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu vµ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi XuÊt nhËp khÈu cã mèi quan hÖ nh©n qu¶ víi t¨ng tr­áng kinh tÐ. Mèi quan hÖ nµy ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c khÝa c¹nh” xuÊt nhËp khÈu cho phÐp khai th¸c lîi thÕ so s¸nh, hiÖu qu¶ kinh tÕ theo quy m«, thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt; nhËp khÈu bæ sugn c¸c hµng ho¸, dÞch vô khan hiÕm cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng; xuÊt nhËp khÈu cßn t¹o ra c¸c t¸c ®éng ngo¹i øng nh­ thóc ®Èy trao ®æi th«ng tin dÞch vô, t¨ng c­êng kiÕn thøc marketting cho c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa vµ l«i kÐo hä vµo m¹ng l­íi ph©n phèi toµn cÇu. TÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy sÏ ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng. Th«ng qua FDI, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi bëi vi, hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng FDI ®Òu do c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia thùc hiÖn, mµ c¸c c«ng ty nµy cã lîi thÕ trong viÖc tiÕp cËn víi kh¸ch hµng b»ng nh÷ng hîp ®ång dµi h¹n dùa trªn c¬ së thanh thÕ vµ uy tÝn cña hä vÒ chÊt l­îng, kiÓu d¸ng s¶n phÈm vµ giao hµng ®óng hÑn. - Liªn kÕt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp Liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®­îc biÓu hiÖn chñ yÕu qua tû träng gi¸ trÞ hµng ho¸ (t­ liÖu s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo), dÞch vô trao ®æi trùc tiÕp tõ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ë n­íc chñ nhµ. ViÖc h×nh thµnh c¸c liªn kÕt nµy lµ c¬ së quan träng ®Ó chuûen giao c«ng nghÖ, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu cña n­íc chñ nhµ. 7 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Cô thÓ: Qua c¸c ho¹t ®éng cung øng nguyªn vËt liÖu, dÞch vô cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh (më réng s¶n xuÊt, b¾t ch­íc quy tr×nh s¶n xuÊt vµ mÉu m· hµng ho¸…). Sau mét thêi gian nh©t ®Þnh c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã thÓ tù xuÊt nhËp khÈu ®­îc. - C¸c t¸c ®éng quan träng kh¸c Ngoµi nh÷ng t¸c ®éng kÓ trªn, FDI cßn t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh­: chÊt l­îng m«i tr­êng, c¹nh tranh vµ ®éc quyÓn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. MÆc dï chÊt th¶i cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, nhÊt lµ trong c¸c ngµnh khai th¸c vµ chÕ t¹o, lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng g©y nªn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng trÇm träng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tuy nhiªn cã nhiÒu nghiªn cøu cho thÊy c¸c TNCs rÊt chó träng vµ tÝch cùc b¶o vÖ m«i tr­êng h¬n c¸c c«ng ty néi ®Þa. Bëi v×, quy tr×nh s¶n xuÊt cña hä th­êng ®­îc tiªu chuÈn ho¸ cao nªn dÔ ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i tr­êng cña n­íc chñ nhµ. H¬n n÷a, c¸c TNCs th­êng cã tiÒm lùc tµi chÝnh lín do ®ã cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong xö lý c¸c chÊt th¶i vµ tham gia gãp quü, hç trî tµi chÝnh cho c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr­êng. FDI t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn th«ng qua viÖc thªm vµo c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hoÆc sö dông søc m¹nh cña m×nh ®Î khèng chÕ thÞ phÇn ë n­íc chñ nhµ. Tõ thóc ®Èy c¹nh tranh, FDI gãp phÇn lµm cho nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n, nhê ®ã ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nhê cã FDI, c¬ cÊu nÒn kinh tÕ cña n­íc chñ nhµ chuyÓn dÞch nhanh chãng theo chiÒu h­ãng t¨ng nhanh tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô vµ gi¶m tû träng c¸c ngµnh n«ngnghiÖp, khai th¸c trong GDP. FDI lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc quan träng cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ nã cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸- x· héi cña c¸c quèc gia, do ®ã sù ph¸t triÓn cña lÜnh vùc nµy thóc ®Èy sù hoµ nhËp khu vuÑc vµ quèc tÕ cña n­íc chñ nhµ. 2.2 C¸c t¸c ®éng ®Æc biÖt Bªn c¹nh t¸c ®éng ®Õn ¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh t¨ng tr­ëng kinh tÕ, FDI cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c khÝa c¹nh quan träng kh¸c cña ®êi sèng v¨n ho¸, x· héi vµ chÝnh trÞ cña nøoc chñ nhµ. - V¨n ho¸ - x· héi V¨n ho¸- x· héi lµ lÜnh vùc rÊt nh¹y c¶m vµ mang ®Ëm b¶n s¾c cña mçi quèc gia. Khi tiÕp nhËn FDI, cã nghÜa lµ n­íc chñ nhµ ®· më cña giao l­u víi nÒn v¨n ho¸ c¸c d©n téc trªn thÕ giíi. §TNN t¸c ®éng m¹nh vµo mèi quan hÖ gi÷a gi÷ g×n b¶n s¾c cña d©n téc vµ itÕp nhËn nÒn v¨n ho¸ bªn ngoµi ë c¸c mÆt quan träng nh­: ®æi míi t­ duy; th¸i ®é vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp; lèi sèng, tËp qu¸n; giao tiÕp øng xö; b×nh ®¼ng giíi vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi. 8 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ChÊt l­îng cña t­ duy lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña x· héi. §æi míi t­ duy tøc lµ ®æi míi c¸ch nghÜ, c¸ch lµm. FDI t¸c ®éng r©t tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh nµy th«ng qua trùc tiÕp ®µo t¹o c¸c nhµ qu¶n lý b¶n ®Þa cã kiÕn thøc kinh doanh hiÖn ®¹i, nh÷ng lao ®éng lµm viÖc trong c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, tiÕp xóc víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ gi¸n tiÕp t¹o ra trong x· héi, nhÊt lµ thÕ hÖ trÎ, mét lèi nghÜ míi cã hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Th¸i ®é vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cã ¶nh h­ëng rÊt løon ®Ðn hµnh vi vµ chÊt l­îng lao ®éng cña mçi c¸ nh©n. Do ho¹t ®éng trong m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t, nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong cac dù ¸n §TNN ph¶i cã th¸i ®é nghjiªm tóc víi c«ng viÖc vµ ®¶m b¶o uy tÝn cao ®èi víi kh¸ch hµng. Nhê ®ã, gãp phÇn quan träng h×nh thµnh nªn phong c¸ch kinh doanh cã v¨n ho¸. §Çu t­ n­íc ngoµi ®· lµm thay ®æi ®¸ng kÓ lèi sèng, tËp qu¸n cña c¸c tÇng líp d©n c­ theo kiÓu hiÖn ®¹i, tiªu dïng c«ng nghiÖp. T¸c phong c«ng nghiÖp ®· buéc ng­êi lao ®éng ph¶i tiÕt kiÖm thêi gian cho gia ®×nh vµ sinh ho¹t c¸ nh©n §Çu t­ n­íc ngoµi t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn v¨n ho¸ giao tiÕp, øng xö ë n­íc chñ nhµ. Nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong khu vùc §TNN hoÆc cã quan hÖ víi c¸c c«ng ty n­íc ngµoi th­êng cã phong c¸ch giao tiÕp lÞch sù vµ th¸i ®é øng xö hoµ nh·, t«n träng ®ång nghiÖp vµ kh¸ch hµng. Phong c¸ch nµy dÇn ®Çn lan to¶ ra c¸c c¸ nh©n trong toµn x· héi. - Chñ quyÒn an ninh quèc gia §TNN chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn bëi TNCs cã tiÒm lùc m¹nh vÒ tµi chÝnh, khoa häc c«ng nghÖ vµ m¹ng l­íi ph©n phèi trªn ph¹m vi toµn cÇu. Do ®ã, khi tiÕp nhËn §TNN c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn rÊt lo ng¹i tr­íc søc m¹nh cña c¸c c«ng ty nµy cã thÎ can thiÖp vµo chñ quyÒn l·nh thæ, ®e do¹ ®Õn an ninh chÝnh trÞ vµ lµm lòng ®o¹n nÒn kinh tÕ cña m×nh. VÒ mÆt lý thuyÕt, §TNN cã ®e do¹ ®ªn an ninh kinh tÕ cña n­íc chñ nhµ th«ng qua thao tóng mét sè ngµnh s¶n xuÊt quan träng, nh÷ng hµng ho¸ thiÕt yÕu hoÆc ®Èy m¹nh ®Çu c¬, bu«n lËu, rót chuyÓn vèn ®i n¬i kh¸c… V× môc tiªu theo ®uæi lîi nhuËn cao, nªn kh«ng lo¹i trõ mét sè TNCs cã thÓ can thiÖp mét c¸ch gi¸n tiÕp vµo c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ cña n­íc chñ nhµ. Do ®ã, ®¶m b¶o t«n träng chñ quyÒn l·nh thæ lµ nguyªn t¾c quan träng hµng ®Çu trong c¸c chÝnh s¸ch, luËt ph¸p thu hót §TNN cña n­íc chñ nhµ. H¬n n÷a, mÆc dï cã tiÒm lùc m¹nh nh­ng c¸c TNCs lµ nh÷ng nhµ kinh doanh vµ tµi s¶n lÞa bÞ ph©n t¸n ë nhiÒu n­íc, trong khi ®ã n­íc chñ nhµ l¹i cã qu©n ®éi vµ c¸c søc m¹nh cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o chñ quyÒn quèc gia. Tuy cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc kh«ng thÓ phñ nhËn ®èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ®· kÓ trªn nh­ng §TNN vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ: chuyÓn giao c«ng nghÖ cò, c«ng nghÖ kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, gi¸ c¶ ®¾t h¬n thùc tÕ; s¶n xuÊt vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm ¶nh h­ëng tiªu cùc ®èi víi søc kháe con ng­êi nh­ ( r­îu, bia, n­íc gi¶i kh¸t cã ga, thuèc l¸, thùc phÈm sö dông 9 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc nhiÒu ho¸ ch©t…); xóc ph¹m nh©n phÈm ng­êi lao ®éng, khai th¸c c¹n kiÖt søc lao ®éng cña ng­êi lµm thuª; lµm t¨ng kho¶ng c¸ch giÇu nghÌo gi÷a c¸c c¸c nh©n, gi÷a c¸c vïng. II.Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. 1. Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ nãi chung 1.1. Kh¸i niÖm. Qu¶n lÝ ®Çu t­ lµ sù t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, ®Þnh h­íng môc tiªu vµo qu¸ tr×nh ®Çu t­ vµ c¸c yÕu tè ®Çu t­ b»ng mét hÖ thèng ®ång bé c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ - x· héi , tæ chøc kÜ thuËt vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c nh»m ®¹t ®­îc kÕt qu¶, hiÖu qu¶ ®Çu t­, hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi cao nhÊt trong ®iÒu kiÖn cô thÓ x¸c ®Þnh vµ trªn c¬ së vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng quy luËt kh¸ch quan vf quy luËt ®Æc thï cña ®Çu t­. 1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i cã sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ nãi chung vµ c¸c dù ¸n nãi riªng.  §èi víi c¸c dù ¸n d©n lËp : - §Çu ra cña c¸c dù ¸n lµ s¶n phÈm, dÞch vô vµ chÊt th¶i c¸c lo¹i .Víi ®Çu ra lµ chÊt th¶i , rÊt cã h¹i cho søc khoÎ cña céng ®ång, nhµ n­íc kh«ng thÓ bá qua. Ngay c¶ nh÷ng s¶n phÈm hoÆc dÞch vô ®­îc t¹o ra tõ dù ¸n còng kh«ng ®­¬ng nhiªn lµ cã lîi cho céng ®ång mµ vÉn cã thÓ cã h¹i. V× vËy, nhµ n­íc ph¶i qu¶n lÝ dù ¸n d©n lËp ®Ó ng¨n ngõa c¸c ¶nh h­ëng tiªu cùc cña ®Çu ra do dù ¸n g©y nªn. - §Çu vµo cña dù ¸n lµ c¸c yÕu tè mµ sù ho¹t ®éng dù ¸n sÏ sö dông : tµi nguyªn, lao ®éng, m¸y mãc, thiÕt bÞ. ViÖc sö dông c¸c ®Çu vµo ®ã cña dù ¸n sÏ ¶nh h­ëng ®Õn céng ®ång vÒ nhiÒu mÆt. V× vËy, nhµ n­íc cÇn ph¶i qu¶n lÝ c¸c dù ¸n d©n lËp ®Ó c©n ®èi c¸c nguån lùc trong nÒn kinh tÕ, tr¸nh rèi lo¹n, thõa thiÕu trong nÒn kinh tÕ. - C¸c ®Æc tÝnh cña mçi c«ng tr×nh do dù ¸n t¹o ra, chØ tiªu kiÕn tróc, kÕt cÊu, ®Þa ®iÓm ph©n bè… cã ý nghÜa chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, quèc phßng, an ninh… rÊt s©u s¾c. V× vËy, nhµ n­íc cñng ph¶i qu¶n lÝ c¸c dù ¸n d©n lËp trªn c¸c mÆt quy ho¹ch , x©y dùng … - Nhµ n­íc qu¶n lÝ dù ¸n d©n lËp ®Ó ng¨n ngõa c¸c hiÖn t­îng ¸p bøc, bãc lét, bÊt c«ng x¶y ra trong lßng dù ¸n t­ nh©n.  §èi víi dù ¸n quèc gia Dù ¸n nhµ n­íc lµ nh÷ng dù ¸n sö dông vèn nhµ n­íc bá ra hoÆc coi nhu nhµ n­íc bá ra. ChÝnh v× thÕ, mäi dù ¸n quèc gia ®Òu cã mét ban qu¶n lý dù ¸n kÌm theo. C¸c ban nµy cã thÓ lµ l©m thêi tån t¹i cïng dù ¸n nÕu lµ dù ¸n lín, quan träng, kÐo dµi nhiÒu n¨m. Ban nµy còng cã thÓ th­êng nhiÖm tån t¹i ngay c¶ khi kh«ng cã dù ¸n nµo hoÆc cïng lóc qu¶n lý nhiÒu dù ¸n. Nh­ng sù qu¶n lý cña c¸c 10 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ban qu¶n lý dù ¸n ch­a ph¶i lµ tÊt c¶ sù qu¶n lý cña nhµ n­íc®èi víi dù ¸n quèc gia mµ c¸c ban qu¶n lý nµy vÉn ph¶i chÞu sù qu¶n lý cña nhµ n­íc bëi hai lý do sau: - Ban qu¶n lý dù ¸n chØ chuyªn qu¶n víi t­ c¸ch lµ chñ ®Çu t­. Hä lµ ng­êi ®¹i diÖn cho nhµ n­íc vÒ mÆt vèn ®Çu t­, cã sø m¹ng lµm cho vèn ®ã sím biÕn thµnh môc tiªu ®Çu t­. Cho nªn c¸c ¶nh h­ëng kh¸c cña dù ¸n kh«ng ®­îc hä quan t©m hoÆc kh«ng cã tr¸ch nhiÖm vµ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng quan t©m. Do ®ã, nÕu kh«ng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc víi c¸c ban qu¶n lý nµy th× c¸c dù ¸n quèc gia trong khi ®eo ®uæi c¸c môc ®Ých chuyªn ngµnh cã thÓ lµm tæn h¹i ®Ðn quèc gia ë c¸c mÆt hä kh«ng l­êng hÕt ®­îc hoÆc kh«ng quan t©m. - B¶n th©n c¸c ban qu¶n lý dù ¸n còng kh«ng thùc hiÖn trän vÑn trong tr¸ch nhiÖm ®¹i diÖn së h÷u vèn. Tõ ®ã, sö dông vèn sai môc ®Ých, kÐm hiÖu qu¶, thËm chÝ chiÕm c«ng vi t­. 2. Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 2.1. Vai trß cña qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI M«i tr­êng quèc tÕ lµ nh­ nhau víi mçi quèc gia. Nh­ vËy, c¬ héi vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nhu nhau. Nh­ng thùc tÕ viÖc huy ®éng vèn phô thuéc cã tÝnh quyÕt ®Þnh vµo vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung, ®Æc biÖt víi ho¹t ®éng FDI. Vai trß ®ã tr­íc hÕt thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng t¹o dùng m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn. Sù hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi chÝnh lµ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, m«i tr­êng ph¸p lý an toµn, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn vµ cã nh÷ng ®Þnh h­íng ®óng ®¾n khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ an toµn. Nhµ n­íc cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn FDI. ChØ cã nhµ n­íc víi quyÒn lùc vµ chøc n¨ng cña m×nh míi cã kh¶ n¨ng t¹o lËp ®­îc m«i tr­êng ®Çu t­ mang tÝnh c¹nh tranh cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Vai trß qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua vai trß cña nhµ n­íc trong viÖc h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cho sù vËn ®éng cã hiÖu qu¶ FDI.  æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« cho sù vËn ®éng vèn FDI: C¸c nhµ ®Çu t­ chØ cã thÓ s½n sµng bá vèn vµo kinh doanh t¹i mét quèc gia mµ ë ®ã cã sù æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ ®iÒu kiÖn tr­íc tiªn ®¶m b¶o an toµn cho sù vËn ®éng cña c¸c hµnh vi kinh tÕ. V× vËy æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ yªu cÇu ®Æt ra ®Çu tiªn ®èi víic¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khi lùa chän mét n­íc lµ ®Þa bµn ®Çu t­. FDI lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ t­ nh©n. Nh­ng ho¹t ®éng ®Çu t­ dï trong n­íc hay n­íc ngoµi ®Òu ®­îc nhµ n­íc hç trî d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Ho¹t ®éng nµy h¬n n÷a cßn t¹o ®ùoc sù ®¶m b¶o, hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn 11 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc thuËn lîi cua c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ tæ chøc quèc tÕ. Nhµ n­íc cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc lùa chän , thùc thi chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ ch­¬ng tr×nh ®èi ngo¹i theo h­íng më réng c¸c quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ còng nh­ ®¶m b¶o uy tÝn cña c¸c quèc gia trong céng ®ång quèc tÕ. Quan hÖ ®èi ngo¹i cña nhµ n­íc nh­ chiÕc ch×a kho¸ më cöa cho nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t×m kiÕm c¬ héi ®Ó ®Çu t­ còng nh­ ®Ó ®¶m b¶o an toµn vµ hç trî cho ho¹t ®éng ®Çu t­ cña hä. Mét quèc gia kÐm ph¸t triÓn ë giai ®o¹n ®Çu c¶u qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ th­êng ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch lµ c¸n c©n th­¬ng m¹i vµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lu«n trong t×nh tr¹ng th©m hôt nÆng nÒ, m©u thuÉn gi÷a kh¶ n¨ng thanh kho¶n thÊp vµ nhu cÇu ®Çu t­ lín , mÊt c©n ®èi gi÷a thu chi ng©n s¸ch. ë ®©y thÓ hiÖn vai trß cña nhµ n­íc trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò l¹m ph¸t, chÝnh s¸ch tµi kho¸, tiÒn tÖ, tØ gi¸ hèi ®o¸i vµ x©y dùng, cñng cè hÖ thèng tµi chÝnh v÷ng m¹nh, t¹o lËp c©n ®èi cung cÇu trong ba lÜnh vùc trªn ®Ó æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ cña nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu cao, æn ®Þnh trªn c¬ së ®ã ®¶m b¶o sù æn ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m«.  T¹o lËp m«i tr­êng ph¸p lý ®¶m b¶o vµ khuyÕn khÝch FDI ®Þnh h­íng theo chñ tr­¬ng ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña ViÖt Nam, phï hîp víi th«ng lÖ vµ luËt ph¸p quèc tÕ: C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ hiÖn nay ë n­íc ta lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc b»ng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý kh¸c. Nhµ n­íc ®ãng mét vai trß ®iÒu hµnh kinh tÕ vÜ m« ( ®Þnh h­íng, ®iÒu tiÕt, hç trî) nh»m ph¸t huy c¸c mÆt tÝch cùc ng¨n ngõa c¸c mÆt tiªu cùc cña ho¹t ®éng FDI. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ho¹t ®éng ë ViÖt Nam mang t­ c¸ch ph¸p nh©n ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt ViÖt Nam. Do vËy, c¸c ®Þnh h­íng kinh tÕ quan träng ®èi víi ho¹t ®éng FDI ®Ó phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc cÇn ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh cña luËt ph¸p, chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc. Khi luËt ph¸p, chÝnh s¸ch ®­îc x©y dùng ®óng ®¾n, phï hîp, c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÒu hµnh thùc thi nghiªm tóc th× sÏ ®¹t ®­îc c¸c ®Þnh h­íng vµ môc tiªu qu¶n lý cña nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI. Ng­îc l¹i, nÕu nh÷ng ®Þnh h­íng vµ môc tiªu qu¶n lý kh«ng ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ th× tr­íc hÕt lµ do sù ch­a hoµn chØnh trong chÕ ®Þnh ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vµ trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh thùc hiÖn c¸c chÕ ®Þnh ®­îc ban hµnh. HÖ thèng ph¸p luËt cµng hoµn chØnh, phï hîp víi c¸c th«ng lÖ cña khu vùc vµ quèc tÕ, kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong hay ngoµi n­íc, c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc ngµy cµng ®¬n gi¶n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ th× m«i tr­êng ®Çu t­ cµng cã tÝnh c¹nh tranh cao vµ cµng cã kh¶ n¨ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. 12 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc  X©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi vµ ®¶m b¶o an toµn cho sù vËn ®éng cña FDI: C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña nhµ ®Çu t­, lµ c¬ së h×nh thµnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ- kü thuËt cña c¸c dù ¸n ®Çu t­. C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp c¸c dÞch vô th«ng tin ®Ó më réng quan hÖ th­¬ng m¹i, giao l­u hµng ho¸, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt ®Çu vµo, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn cho nhµ ®Çu t­. V× vËy, ®©y lµ yÕu tè t¸c ®éng m¹nh mÏ vµo sù quyÕt ®Þnh cña nhµ ®Çu t­ khi lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t­. §èi víi quèc gia ®ang ph¸t triÓn, tr×nh ®é c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi yªu kÐm. V× vËy vai trß cña nhµ n­íc lµ hÕt søc quan träng trong viÖc huy ®éng vµ ph©n bæ c¸c nguån vèn tËp trung ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi. Ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ ho¹t ®éng mang tÝnh rñi ro vµ ë chõng mùc nhÊt ®Þnh cã tÝnh m¹o hiÓm, cµng rñi ro vµ m¹o hiÓm h¬n, khi ®Çu t­ ë n­íc ngoµi. V× vËy, mét ®Êt n­íc cã sù ®¶m b¶o cao vÒ trËt tù an toµn x· héi sÏ lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ yªn t©m vÒ sù an toµn tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cña m×nh khi bá vèn kinh doanh ë mét quèc gia kh¸c. Nhµ n­íc víi vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng mét triÕt lý kinh doanh hiÖn ®¹i, tiÕn tiÕn mang b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam, thÊm nhuÇn t­ t­ëng cña ®¶ng:” ViÖt Nam muèn lµ b¹n vµ lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n­íc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. 2.2. Chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI  Dù b¸o Chøc n¨ng dù b¸o ®­îc thÓ hiÖn trªn c¬ së c¸c th«ng tin chÝnh x¸c vµ c¸c kÕt luËn khoa häc. Dù b¸o lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi c¸c dù ¸n FDI vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Cã thÓ nãi nÕu thiÕu chøc n¨ng dù b¸o, c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI sÏ kh«ng mang ®Çy ®ñ tÝnh chÊt cña mét ho¹t ®éng qu¶n lý khoa häc còng nhu kh«ng thÓ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu qu¶n lý. Ho¹t ®éng dù b¸o bao gåm dù b¸o t×nh h×nh thÞ tr­êng hµng ho¸, dÞch vô, lao ®éng, thÞ tr­êng vèn trong vµ ngoµi n­íc, xu h­íng ph¸t triÓn, t×nh h×nh c¹nh tranh trong khu vùc vµ thÕ giíi, chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¸c chÝnh phñ … §Ó tiÕn hµnh tèt chøc n¨ng dù b¸o cÇn sö dông c¸c c«ng cô dù b¸o kh¸c nhau vµ nªn tiÕn hµnh dù b¸o tõ nh÷ng nguån th«ng tin kh¸c nhau.  §Þnh h­íng Kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ®ång nghÜa víi viÖc lo¹i trõ vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ mµ tr¸i l¹i rÊt cÇn sù ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc th«ng qua c¸c c«ng cô, chiÕn l­îc, môc tiªu, ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch, qui ho¹ch. Chøc n¨ng ®Þnh h­íng 13 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc cña nhµ n­íc tr­íc hÕt thÓ hiÖn ë viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, tõ ®ã x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú. Trªn c¬ së chiÕn l­îc ph¸t triÓn dµi h¹n vµ kÕ ho¹ch trong tõng thêi kú x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n, môc tiªu, ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia, qui ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã tiÕn hµnh qui ho¹ch thu hót c¸c nguån vèn cho viÖc thùc hiÖn c¸c ph­¬ng ¸n, môc tiªu, ch­¬ng tr×nh quèc gia. C«ng t¸c ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc víi FDI ph¶i ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng viÖc x©y dùng danh môc c¸c dù ¸n kªu gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc ­u tiªn, ®Þa ®iÓm ­u tiªn FDI. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®Þnh h­íng thu hót FDI vµo c¸c lÜnh vùc ­u tiªn, ®Þa bµn ­u tiªn thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, nhµ n­íc cÇn vËn dông c¸c c«ng cô kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi.  B¶o hé vµ hç trî Nhµ n­íc lµ chñ thÓ qu¶n lý cao nhÊt lµ ng­êi ®¹i diÖn cho quyÒn lîi cña c¶ céng ®ång quèc gia. V× vËy chØ cã nhµ n­íc míi cã ®ñ t­ c¸ch, søc m¹nh, tiÒm lùc ®Ó b¶o vÖ cho quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ cña c¸c nh©n ng­êi n­íc ngoµi. Chøc n¨ng b¶o hé cña nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn tr­íc hÕt ë viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u tµi s¶n vµ lîi nhuËn hîp ph¸p cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bëi v× së h÷u lµ nguån gèc lµ ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t­. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng bªn c¹nh chøc n¨ng b¶o hé nhµ n­íc cßn cã chøc n¨ng hç trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. MÆc dï c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Òu lµ c¸c nhµ kinh doanh cã kinh nghiÖm nh­ng khi hä kinh doanh ë mét quèc gia kh¸c vÉn cÇn cã sù hç trî cña n­íc chñ nhµ. Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cÇn cã sù hç trî cña nhµ n­íc vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng lao ®éng.  Tæ chøc vµ ®iÒu hµnh §Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng nµy ph¶i x©y dùng thèng nhÊt tæ chøc bé m¸y qu¶n lý thÝch hîp trªn c¬ së phèi hîp nhÞp nhµng, ¨n khíp vµ tèi ­u c¸c chøc n¨ng qu¶n lý cña c¸c bé phËn trong bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng FDI. §ång thêi cÇn cã sù phèi hîp tèt nhÊt trong hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc trong viÖc ban hµnh c¸c qui ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m b¶o vÖ lîi Ých, b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc vµ khuyÕn khÝch ho¹t ®éng FDI.  KiÓm tra vµ gi¸m s¸t C¨n cø vµo chÕ ®é, chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch vµ c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc kiÓm tra ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, lÖch l¹c trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n triÓn khai vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ ®Ó cã biÖn ph¸p ®­a c¸c ho¹t ®éng 14 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc nµy vËn ®éng theo qui ®Þnh thèng nhÊt. Ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t cßn lµ c«ng cô ph¶n håi th«ng tin quan träng ®Ó chÝnh phñ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ møc ®é hîp lý cña nh÷ng chÝnh s¸ch, qui ®Þnh ®· ®­îc ban hµnh. Ngoµi ra ho¹t ®éng kiÓm tra, thanh tra gi¸m s¸t cßn nh»m t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong khi triÓn khai vµ ®­a dù ¸n vµo ho¹t ®éng. C¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng tån t¹i ®éc lËp mµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. ChØ cã thÓ qu¶n lý tèt c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi khi c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé vµ thuÇn nhÊt. 2.3. Néi dung cña qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu, thùc hiÖn vai trß, chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc trong viÖc ®Þnh h­íng, t¹o dùng m«i tr­êng, ®iÒu tiÕt hç trî vµ kiÓm tra kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng FDI, néi dung qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI bao gåm nh÷ng ®iÓm chñ yÕu sau:  X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng luËt vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn FDI bao gåm söa ®æi, bæ sung luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn còng nh­ c¸c v¨n b¶n ph¸p qui c¸c ®Ó ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt c¸c quan hÖ ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam nh»m ®Þnh h­íng FDI theo môc tiªuu ®Ò ra.  X©y dùng quy ho¹ch theo tõng ngµnh, tõng s¶n phÈm, tõng ®Þa ph­¬ng trong ®ã cã quy ho¹ch thu hót FDI ®­¬ng nhiªn ph¶i dù trªn qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Tõ ®ã x¸c ®inh danh môc c¸c dù ¸n ­u tiªn kªu gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ban hµnh c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kÜ thuËt, chuÈn mùc ®Çu t­.  VËn ®éng h­íng dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc trong viÖc x©y dùng dù ¸n ®Çu t­, lËp hå s¬ dù ¸n, ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp ®ång, thÈm ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp.  Qu¶n lÝ c¸c dù ¸n ®Çu t­ sau khi cÊp giÊy phÐp - §iÒu chØnh, xö lý c¸c vÊn ®Ò cô thÓ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, gi¶i quyÕt nh÷ng ¸ch t¾c cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. - KiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc tu©n thñ theo ph¸p luËt cña c¸c cÊp c¸c, c¸c nghµnh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­, kiÓm tra kiÓm so¸t vµ xö lý nh÷ng vi ph¹m cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn theo qui ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ giÊy phÐp ®Çu t­, c¸c cam kÕt cña c¸c nhµ ®Çu t­.  §µo t¹o ®éi ngò lao ®éng ViÖt Nam ®¸p øng nhu cÇu cña qu¸ tr×nh hîp t¸c ®Çu t­ tõ ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ ë c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ ®Õn ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ tham gia trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ ®éi ngò lao ®éng kü thuËt ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña khu vùc nµy. 15 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc C¸n bé qu¶n lý lµ kh©u träng t©m cña ho¹t ®éng qu¶ lý, cã vai trß cùc k× quan träng trong qu¶n lý vÒ ®Çu t­. Môc tiªu ®Æt ra ®èi víi FDI, chñ tr­¬ng, ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña ®¶ng vµ nhµ n­íc, c¸c quan hÖ ph¸p luËt cã liªn quan ®ªn khu vùc FDI cã ®­îc thùc hiÖn hay kh«ng phô thuéc vµo n¨ng lùc tæ chøc, ®iÒu hµnh, tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ luËt ph¸p, kh¶ n¨ng vËn dông s¸ng t¹o vµ t©m huyÕt cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­. V× vËy, ®éi ngò c¸n bé nµy cÇn ®­îc tuyÓn chän phï hîp víi yªu cÇu vµ th­êng xuyªn ®­îc ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é, kiÕn thøc chuyªn m«n vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, tinh thÇn tù hµo, tù c­êng dan téc, d¸m hi sinh lîi Ých c¸ nh©n v× sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. 2.4. HÖ thèng tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng FDI  Quèc héi: lµ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt, cã tr¸ch nhiÖm phª chuÈn vµ ban hµnh hÖ thèng luËt ph¸p cã liªn quan ®Õn ®Çu t­, quyÕt ®Þnh ®­êng lèi, chiÕn l­îc vµ c¸c chñ tr­¬ng ®Çu t­.  ChÝnh phñ: cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý toµn diÖn vµ thèng nhÊt lÜnh vùc ®Çu t­.  C¸c bé: - Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­: + Tr×nh ChÝnh phñ c¸c dù luËt, ph¸p lÖnh, v¨n b¶n qui ph¹m cã liªn quan ®Õn ®Çu t­. + X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t­ ®Ó ®¶m b¶o sù c©n ®èi gi÷a ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. + CÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ h­íng dÉn víi c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. + Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ viÖc lËp, kiÓm tra,xÐt duyÖt c¸c dù ¸n quy ho¹ch, ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. - Bé x©y dùng: + Thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ x©y dùng, nghiªn cøu c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý x©y dùng, qui ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n. + Ban hµnh c¸c tiªu chuÈn qui ph¹m, qui chuÈn x©y dùng. + Theo dâi, kiÓm tra chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh - Bé tµi chÝnh: + Nghiªn cøu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý nhµ n­íc vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông ng©n hµng trong ®Çu t­ vµ x©y dùng. + Gi¸m s¸t c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, huy ®éng vèn, cho vay vèn, b¶o l·nh vay, b¶o l·nh thanh to¸n, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®éng, b¶o l·nh dù thÇu. - C¸c bé cã liªn quan: + C¸c bé qu¶n lý ngµnh vÒ ®Êt ®ai, tµi nguyªn, c«ng nghÖ, m«i tr­êng, th­¬ng m¹i, b¶o tån b¶o tµng di tÝch di s¶n v¨n ho¸, quèc phßng, an ninh, phßng ch¸y 16 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ch÷a ch¸y… Cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt vµ cã ý kiÕn b»ng v¨n b¶n vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn dù ¸n. 3. Kinh nghiÖm qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi 3.1. Th¸i Lan Th¸i Lan lµ mét trong nh÷ng n­íc cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång víi ViÖt Nam vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn (®Êt ®ai, khÝ hËu, tµi nguyªn…), vÒ x· héi (mét sè tËp qu¸n, nhan v¨n, d©n sè ®«ng vµ phÇn lín sèng ë n«ng th«n, dung l­îng thÞ tr­êng tiÒm n¨ng lín…) vµ vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ (cã ­u thÕ ph¸t triÓn mét nªn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi, c«ng nghiÖp cßn ë tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp…). Nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ Th¸i Lan ®· ®¹t n®­îc sù ph¸t triÓn thuéc lo¹i nhanh trong khu vùc. Trong sù ph¸t triÓn ®ã cã sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña ®Çu trùc tiÕp n­íc ngoµi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña Th¸i Lan cã häc gi¶ ®· cho r»ng:” nÕu kh«ng cã nguån ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong 20 n¨m qua, Th¸i Lan kh«ng thÓ x©y dùng ®­îc mét nÒn t¶ng kinh tÕ v÷ng m¹nh nh­ hiÖn nay”[17,381]. Chóng ta còng thõa nhËn r»ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ Th¸i Lan trë thµnh nh÷ng “ng«i sao” míi cña khu vùc §«ng ¸. ChÝnh phñ Th¸i Lan ®· rÊt khÐo lÐo trong viÖc kÕt hîp ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi víi chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ cña tõng thêi k×. §Ó cã thÓ triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ nhanh, thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶, ChÝnh phñ Th¸i Lan ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh c¸c nguån vèn tron n­íc cïng tham gia ®©u t­ víi c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tû lÖ vèn trong n­íc trong c¸c dù ¸n nµy lªn tíi 71,7% (thêi k× 1960-1985) vµ 71,6% (thêi k× 1986-1995)[47,134]. VÒ chÝnh s¸ch tiÕp nhËn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña Th¸i Lan ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch kh¸ th«ng tho¸ng vµ cã søc hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. 3.2. Trung Quèc Sau 20 n¨m (1979-1999) thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch më cöa, kinh tÕ Trung Quèc ®· d¹t ®ùoc nhiÒu thµnh tùu to lín, thu hót sù chó ý cña nhiÒu ngwofi trªn thÕ giíi. Thêi kú 1979-1994 tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n 9,3%/n¨m; tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu t¨ng b×nh qu©n 16,2%/n¨m; S¶n l­îng c¸c s¶n phÈm chñ yÕu còng ®Òu t¨ng víi tèc ®é nhanh. Cho dÕn nay, t­ong øng víi c¸c thêi kú, nÒn kinh tÕ Trung Quèc vÉn dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng. VÞ thÕ vµ ¶nh h­ëng cña Trung Quèc ®ang ngµy cµng n©ng lªn râ rÖt. NhiÒu nhµ kinh tÕ nhËn ®Þnh r»ng, tõ nay ®Õn hÕt thËp niªn ®Çu thÕ kû XXI vÉn lµ thêi kú ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña kinh tÕ Trung Quèc. Mét trong nh÷ng yÕu tè chi phèi m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn kinh tÕ Trung Quèc 20 n¨m qua lµ sù thµnh c«ng trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. §èi víi Trung Quèc, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thùc sù trë thµnh ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn vµ chÝnh nã ®· lµm ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. 17 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc NÕu ®Õn n¨m 1991, Trung Quèc chØ ®øng thø 13 trªn thÕ giíi vµ thø 3 trong c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vÒ thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi th× chØ 2 n¨m sau (1993) Trung Quèc ®· ®øng thø 2 trªn thÕ giíi ( sau Mü ) vµ ®øng ®Çu c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vÒ lÜnh vùc nµy. N¨m 1993 vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®¨ng kÝ vµo Trung Quèc lµ 111,436 tû USD, trong ®ã vèn thùc hiÖn lµ 33, 767 tû USD. §©y lµ mét kû lôc ch­a tõng cã trªn thÕ giíi. NÕu l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp thùc hiÖn ë Trung Quèc tÝnh ®Õn n¨m 1992 ®¹t møc 50,9 tû USD th× ®Õn n¨m 1998 ®· lªn tíi 259,858 tû USD. Nh­ v©y, trong thêi kú 20 n¨m (1979-1998) tÝnh b×nh qu©n ë Trung Quèc mçi n¨m cã tíi gÇn 13 tû USD vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn ( b»ng 11,8 lÇn vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thùc hiÖn b×nh qu©n trong thêi k× 1988-1999 t¹i ViÖt Nam). Nãi ®Õn sù thµnh c«ng cña Trung Quèc trong nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y còng cã nghÜa lµ nãi ®Õn sù thµnh c«ng trong viÖc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch më cöa cña hä. ViÖc më cöa víi bªn ngoµi ®­îc Trung Quèc x¸c ®Þnh “ lµ mét quèc s¸ch c¬ b¶n l©u dµi”, nªn hä chñ tr­¬ng “ ra søc n©ng cao møc ®é më cöa víi bªn ngoµi”, “ tÝch cùc lîi dông vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi mét c¸ch hiÖu qu¶”… Thùc tÕ cho thÊy, nhê cã chÝnh s¸ch më cöa hîp lý nªn viÖc thu hót vµ sö dông ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña Trung Quèc r©t hiÖu qu¶. Mét sè chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p lín mµ Trung Quèc ®ang sö dông ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi hiÖn nay theo h­íng sau: - T¨ng c­êng c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ trong n­íc phï hîp víi tèc ®é më cöa ®èi ngo¹i, t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. - LËp qui ho¹ch ngµnh nghÒ vµ vïng l·nh thæ ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. - T¨ng c­êng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. - Cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng ®Ó më réng viÖc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ ng­êi Hoa ë n­íc ngoµi chuyÓn vèn vÒ ®Çu t­ t¹i Trung Quèc. Më réng ®Þa bµn ho¹t ®éng, t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, sö dông c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña tõng thêi kú. 18 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi I. Thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua. 1. Thùc tr¹ng thu hót FDI §Õn hÕt n¨m 2003 ®· co 4986 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc cÊp gi©y phÐp ®Çu t­ vµo ViÖt Nam, víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 44.533 triÖu USD. TÝnh b×nh qu©n mçi n¨m ViÖt Nam cÊp phÐp cho 311 dù ¸n víi møc binh qu©n 1 dù ¸n 2.783,3 triÖu USD vèn ®¨ng ký. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong 16 n¨m qua biÓu hiÖn kh¸ râ nÐt cña mét ®éng th¸i thiÕu æn ®Þnh: Tõ khi b¾t ®Çu triÓn khai (1988) vËn ®«ng theo xu h­íng t¨ng nhanh ®Õn 1995, 1996 ( c¶ vÒ sè dù ¸n còng nh­ vèn ®¨ng ký). Nh­ng b¾t ®Çu tõ n¨m 1997, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam l¹i vËn ®éng theo xu h­íng gi¶m dÇn, cho ®Õn n¨m 1999 lµ n¨m cã l­îng vèn FDI ®¨ng ký ë møc thÊp nhÊt kÓ tõ n¨m 1992. §Õn n¨m 2000, n¨m 2001 t×nh h×nh FDI vµo ViÖt Nam tuy ®· cã sù chuyÓn biÕn theo chiÒu h­íng tèt h¬n, nh­ng sang n¨m 2002 th× chiÒu h­íng ®ã kh«ng nh÷ng kh«ng ®­îc duy tr× mµ l¹i diÔn biÕn xÊu ®i mét c¸ch kh¸ râ. N¨m 2002 tuy lµ n¨m ®¹t ®Ønh cao vÒ sè l­îng dù ¸n nh­ng l¹i lµ ®¹t ®iÓm “cùc tiÓu” vÒ l­îng vèn ®Çu t­. V× vËy ®©y còng lµ n¨m cã qui m« b×nh qu©n cña dù ¸n ë møc cùc tiÓu kÓ tõ tr­íc tíi nay. Vèn FDI ®¨ng ký ®Çu t­ vµo ViÖt Nam n¨m 2002 b»ng 49,55% møc b×nh qu©n cña c¶ thêi ký 16 n¨m (1998-2003) vµ chØ b»ng 16,2% cña n¨m cã møc vèn ®¨ng ký cao nhÊt ( 1996). NÕu theo sè l­îng vèn ®¨ng ký th× qui m« dù ¸n b×nh qu©n cña thêi kú 1998-2003 lµ h¬n 8,93 triÖu USD /1 dù ¸n. MÆc dï ®©y còng chØ thuéc lo¹i qui m« trung b×nh nh­ng l¹i cã vÊn ®Ò rÊt ®¸ng quan t©m lµ qui m« b×nh quan dù ¸n theo vèn ®¨ng ký cña nhiÒu n¨m vÉn ë møc thÊp h¬n, ®Æc biÖt qui m« b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n ®­îc phª duyÖt n¨m 2002 l¹i nhá ®i mét c¸ch ®ét ngét (1,99 triÖu USD/ 1dù ¸n). VÒ qui m« cña c¸c dù ¸n FDI n¨m 2002, b»ng 22,35% qui m« b×nh qu©n cña thêi kú 1988-2003 vµ chØ b»ng 7,6% møc b×nh qu©n cña n¨m cao nhÊt (1996). N¨m 2003 t×nh h×nh ®· cã chuyÓn biÕn kh¶ quan h¬n n¨m 2002 (tuy sè dù ¸n cã gi¶m ®i, nh­ng sè vèn ®Çu t­ ®· t¨ng lªn), nh­ng còng ch­a ®¹t ®­îc møc nh­ n¨m 2001 (n¨m 2003 so víi n¨m 2001 tuy cã sè dù ¸n ®Çu t­ b»ng 123,51%; nh­ng do tæng sè vèn ®¨ng ký chØ b»ng 61,93% nªn quy m« b×nh qu©n cña mét dù ¸n còng chØ b»ng 50,14%). Quan s¸t bøc tranh tæng thÓ vÒ møc ®é hÊp dÉn cña c¸c ngµnh ®èi víi FDI cña c¶ thêi k× 1988-2003 ta thÊy: C«ng nghiÖp vÉn lµ lÜnh vùc thu hót FDI nhiÒu nhÊt 19 NguyÔn Thuú Th­¬ng §Çu t­ 43A
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2