intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài về: VẤN ĐỀ XUẤT KHẨU THUỶ SẢN CỦA VIỆT NAM VÀO MỸ –THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

71
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TRONG BỐI CẢNH TOÀN CẦU HOÁ NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ TỰ DO HOÁ THƯƠNG MẠI DIỄN RA HẾT SỨC MẠNH MẼ, CHÍNH ĐẶC ĐIỂM NÀY CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI ĐÃ VÀ ĐANG LÀM CHO CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN GẶP KHÔNG ÍT KHÓ KHĂN TRONG QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC NHẤT LÀ VỀ VỐN, CÔNG NGHỆ VÀ KỸ THUẬT...VÀ VIỆT NAM CŨNG NẰM TRONG SỐ CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN ĐÓ.MẮT KHÁC TOÀN CẦU HOÁ VÀ TỰ DO HOÁ THƯƠNG MẠI CŨNG TẠO RA RẤT NHIỀU NHỮNG THUẬN LỢI...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài về: VẤN ĐỀ XUẤT KHẨU THUỶ SẢN CỦA VIỆT NAM VÀO MỸ –THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

  1. ĐỀ TÀI “VẤN ĐỀ XUẤT KHẨU THUỶ SẢN CỦA VIỆT NAM VÀO MỸ – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lêi më ®Çu Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ tù do ho¸ th­¬ng m¹i diÔn ra hÕt søc m¹nh mÏ, chÝnh ®Æc ®iÓm nµy cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· vµ ®ang lµm cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc nhÊt lµ vÒ vèn, c«ng nghÖ vµ kü thuËt...Vµ ViÖt Nam còng n»m trong sè c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®ã.M¾t kh¸c toµn cÇu ho¸ vµ tù do ho¸ th­¬ng m¹i còng t¹o ra rÊt nhiÒu nh÷ng thuËn lîi cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nhÊt lµ vÒ xuÊt nhËp khÈu... Do ®ã, ®Ó thùc hiÖn môc tiªu cña m×nh, trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc trong nh÷ng n¨m tiÕp theo §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· kh¼ng ®Þnh “ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam trong giai ®o¹n nµy lµ h­íng vÒ xuÊt khÈu vµ thay thÕ dÇn nhËp khÈu”. §Ó thùc hiÖn ®­îc chiÕn l­îc ph¸t triÓn nµy chóng ta ph¶i ph¸t triÓn v÷ng ch¾c c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, tr­íc hÕt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông vèn Ýt, thu hót nhiÒu lao ®éng, khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho xuÊt khÈu, trªn c¬ së ph¸t huy néi lùc, thùc hiÖn nhÊt qu¸n c¸c chØ tiªu, thu hót c¸c nguån lùc bªn ngoµi, tÝch cùc chñ ®éng, më réng th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ. Lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ Quèc d©n, s¶n xuÊt t¨ng tr­ëng nhanh, kim ng¹ch xuÊt khÈu kh«ng ngõng gia t¨ng víi nhÞp ®é cao, thÞ tr­êng lu«n ®­îc më réng, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ ph¸t triÓn,thu hót nhiÒu lao ®éng gãp phÇn c©n b»ng c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu. Thuû s¶n lµ ngµnh kinh tÕ ®ang ®­îc Nhµ n­íc ®Çu t­ ph¸t triÓn m¹nh XuÊt khÈu nãi chung, xuÊt khÈu thuû s¶n vµo Mü nãi riªng, lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng cña ®Êt n­íc vµ ngµnh thuû s¶n. Tuy nhiªn xuÊt khÈu thuû s¶n sang Mü trong thêi gian qua cßn nhiÒu bÊt cËp vµ
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. khã kh¨n. §Ó gãp phÇn gióp ngµnh thuû s¶n ngµy cµng ph¸t triÓn v­¬n xa ra c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ th¸o gì nh÷ng khã kh¨n nµy: §Ò tµi “VÊn ®Ò xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo Mü –thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p” ®· ®­îc lùa chän lµm ®Ò tµi nghiªn cøu.  Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ: Thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü.  Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam.  KÕt cÊu cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn: PhÇn I: ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. PhÇn II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam vµ Mü. PhÇn III: Mét sè biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo Mü. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng song do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn ®Ò tµi nghiªn cøu nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nhøng thiÕu sãt. V× vËy em mong nhËn ®­îc sù chØ b¶o gãp ý cña thÇy c« vµ b¹n bÌ ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn em ®Ó em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Hµ Néi, th¸ng 9 n¨m 2003.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PHÇN I ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu I.kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu. XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quan träng nhÊt , nã ph¶n ¸nh quan hÖ th­¬ng m¹i , bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia trong ph¹m vi khu vùc vµ thÕ giíi . Cïng víi h×nh thøc kinh doanh nhËp khÈu , h×nh thøc kinh doanh xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña mét quèc gia , nã lµ “chiÕc ch×a kho¸” më ra nh÷ng giao dÞch kinh tÕ quèc tÕ cho mét quèc gia , t¹o ra nguån thu chi ngo¹i tÖ chñ yÕu cña mét n­íc khi tham gia vµo ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ . Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng chÝnh lµ mét ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ ®Çu tiªn cña mét doanh nghiÖp . Ho¹t ®éng nµy ®­îc tiÕp tôc ngay c¶ khi doanh nghiÖp ®· ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®énh kinh doanh cña m×nh . Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th­êng diÔn ra c¸c h×nh thøc sau : XuÊt khÈu hµnh ho¸ h÷u h×nh , hµng ho¸ v« h×nh (dÞch vô) ; xuÊt khÈu trùc tiÕp do chÝnh c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hµng xuÊt khÈu ®¶m nhËn ; xuÊt khÈu gi¸n tiÕp (hay uû th¸c) do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh , tæ chøc kinh doanh trung gian ®¶m nhËn . G¾n liÒn víi xuÊt khÈu hµng ho¸ h÷u h×nh , ngµy nay xuÊt khÈu dÞch vô rÊt ph¸t triÓn. 2. ý nghÜa cña xuÊt khÈu. 2.1. ý nghÜa lý luËn. - XuÊt khÈu khai th¸c hiÖu qu¶ lîi thÕ tuþªt ®èi , lîi thÕ t­¬ng ®èi cña ®Êt n­íc vµ kÝch thÝch c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn , gãp phÇn t¨ng tÝch luü vèn, më réng s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp cho nÒn kinh tÕ, c¶i thiÖn tõng b­íc ®êi sèng nh©n d©n . - XuÊt khÈu cho phÐp tËp trung n¨ng lùc s¶n xuÊt cho nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng ®­îc thÕ giíi ­a chuéng hay nh÷ng mÆt hµng tËn dông ®­îc
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh÷ng nguyªn liÖu cã s½n trong n­íc hay n­íc kh¸c kh«ng lµm ®­îc hoÆc lµm ®­îc nh­ng gi¸ thµnh cao . - Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®· thóc ®Èy ph¸t triÓn quanhÖ ®èi ngo¹i víi tÊt c¶ c¸c n­íc nhÊt lµ víi c¸c n­íc trong khu vùc §«ng Nam ¸ , n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trªn tr­êng Quèc tÕ . -Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, ban bÌ trªn thÕ giíi biÕt ®Õn hµng ho¸ cña ViÖt Nam. 2.2. ý nghÜa thùc tiÔn. - XuÊt khÈu gãp phÇn kh«ng nhá vµo gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm míi cho ng­êi lao ®éng ®ång thêi t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn tr×nh ®é tay nghÒ còng nh­ nhËn thøc vÒ c«ng viÖc cña c«ng nh©n lµm hµng xuÊt khÈu . -XuÊt khÈu thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt lµ c¸c ngµnh cã tiÒm n¨ng vÒ xuÊt khÈu -XuÊt khÈu lµm t¨ng gi÷ tr÷ ngo¹i tÖ cho Quèc gia, lµm t¨ng tæng thu nhËp Quèc d©n. - XuÊt khÈu còng cã thÓ cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam häc hái ®­îc kinh nghiÖm cña quèc tÕ trong kinh doanh. II. T×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi vµ trong n­íc 1. T×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi. Kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, kho¶ng c¸ch vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng cao. Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®ang diÔn ra trªn toµn thÕ giíi, th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cã tÇm quan träng ngµy cµng t¨ng ®èi víi sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn nhÊt lµ Mü, EU vµ NhËt B¶n ba trung t©m kinh tÕ cña thÕ giíi. ChÝnh ®Æc ®iÓm nµy cña nÒn kinh tÕ giíi lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc quan träng thóc ®Èy tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Òu h­íng ®Õn xuÊt khÈu m¹nh mÏ nh÷ng mÆt hµng cã thÕ m¹nh cña ®Êt n­íc m×nh. §iÒu ®ã ®· lµm cho sù trao ®æi hµng ho¸ gi­· c¸c n­íc trªn thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, víi tæng gi¸ trÞ kim nghach xuÊt nhËp khÈu gi÷a c¸c n­íc ngµy cµng lín.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nh×n chung t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tuy cã ph¸t triÓn chËm nh­ng sù gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ trªn thÕ giíi cña c¸c quèc gia ngµy cµng nhiÒu, ®iÓn h×nh lµ Trung Quèc ®· gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi(WTO) vµ sù c¾t gi¶m vµ xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan gi÷a c¸c khu vùc vµ tæ chøc ®· lµm cho sù trao ®æi th­¬ng m¹i gi÷a c¸c n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn. 2.T×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc. 2.1. ThuËn lîi ®èi víi ViÖt Nam Trong thêi gian qua , nhÊt lµ trong n¨m 2000 kim ngh¹ch xuÊt khÈu ®¹t gÇn14,5 tû USD , t¨ng 25% so víi xuÊt khÈu c¶ n¨m 1999 , t¨ng h¬n 2,9 tû USD vÒ sè tuyÖt ®èi . Kim ngh¹ch xuÊt khÈu trung b×nh th¸ng trong n¨m 2000 lµ 1,2 tû USD , trong khi ®ã møc t¨ng cña n¨m 1999 lµ 0,96 tû USD vµ møc xuÊt khÈu tÝnh theo ®Çu ng­êi lµ 186 USD v­ît qua møc trung b×nh cña c¸c n­íc cã nÒn ngo¹i th­¬ng ®ang ph¸t triÓn theo ®¸nh gi¸ cña Liªn HiÖp Quèc . Còng nh­ n¨m 1999 tr­íc ®ã, ®éng lùc chÝnh cho møc t¨ng tr­ëng cao cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong n¨m 2000 võa qua ngoµi sù lªn gi¸ m¹nh cña dÇu th« cßn lµ sù tiÕp tôc phôc håi nhanh chãng cña c¸c nÒn kinh tÕ trong khu vùc, ®©y còng lµ b¹n hµng chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, qua ®ã t¨ng nhu cÇu nhËp khÈu hµng ho¸ tõ ViÖt Nam. Nh­ vËy,chóng ta ®¹t ®­îc kÕt qu¶ to lín ®ã, mµ nguyªn nh©n quan träng ®ã lµ : Do chóng ta biÕt tËn dông nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã cña m×nh trong viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh . Tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn lîi thÕ vÒ khÝ hËu , ®Êt ®ai , nguån n­íc , vÒ vÞ trÝ ®Þa lý , h¶i c¶ng . H¬n n÷a , do thuËn lîi vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt còng nh­ nguån nh©n lùc dåi dµo nªn gi¸ thµnh mét sè s¶n phÈm cña chóng ta thÊp , ®iÒu nµy sÏ thóc ®Èy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho mÆt hµng n«ng thuû s¶n cña n­íc ta trªn thÞ tr­êng thÕ giíi . 2.2 Khã kh¨n ®èi víi ViÖt Nam Hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua ®· gÆp kh«ng Ýt c¸c
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. khã kh¨n cÇn ®­îc kh¾c phôc gi¶i quyÕt ®ã lµ : ChÊt l­îng hµng xuÊt khÈu cña ta cßn kÐm , nhÊt lµ trong kh©u chÕ biÕn ch­a ®­îc ®Çu t­ thÝch ®¸ng , chØ míi qua kh©u s¬ chÕ . Do ®ã, chÊt l­îng hµng n«ng thuû s¶n xuÊt khÈu cña chóng ta cßn kÐm vÒ søc c¹nh tranh , ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi . Trõ mét sè mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cã nhiÒu tiÕn bé nh­ : g¹o , chÌ , cµ phª ... cßn nãi chung s¶n phÈm n«ng s¶n cña ViÖt Nam vÉn ®ang trong t×nh tr¹ng chÊt l­îng thÊp . Nh­ lóa t¹p , dï gi¸ ®· gi¶m tíi møc thÊp nhÊt mµ vÉn Õ thõa kh«ng tiªu thô ®­îc , ®iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh viÖc t¨ng s¶n l­îng kh«ng ®i ®«i víi chÊt l­îng dÉn ®Õn hiÖu qu¶ kh«ng cao . Do chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu cßn h¹n chÕ, dÉn ®Õn gi¸ hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cßn thua xa so víi mÆt hµng cïng lo¹i trªn thÞ tr­êng thÕ giíi . Trong ®iÒu kiÖn nh­ vËy, yªu cÇu n©ng cao chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu lµ mét vÊn ®Ò bøc b¸ch . MÆt kh¸c, chóng ta ch­a thiÕt lËp ®­îc hÖ thèng thÞ tr­êng æn ®Þnh víi m¹ng l­íi kh¸ch hµng ®¸ng tin cËy. Cho ®Õn nay, ph­¬ng thøc xuÊt khÈu qua trung gian vÉn cßn chiÕm tû träng kh¸ lín, mÆc dï chóng ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu trùc tiÕp. H¬n n÷a, vÊn ®Ò th«ng tin vÒ thÞ tr­êng n«ng s¶n thÕ giíi phôc vô cho nhu cÇu ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu còng nh­ phôc vô cho nhu cÇu vÒ c«ng t¸c qu¶n lý xuÊt khÈu vµ c«ng t¸c nghiªn cøu, nh×n chung cßn qu¸ Ýt ái ; ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thùc tÕ ®ßi hái. Trong khi ®ã, ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ßi hái ph¶i cã th«ng tin s©u réng vÕ thÞ tr­êng ®Ó theo dâi kÞp thêi vÒ diÔn biÕn cung cÇu vµ gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Do nghiªn cøu thÞ tr­êng cßn h¹n chÕ, ch­a cã nh÷ng th«ng tin cÇn vµ ®ñ nªn ch­a n¾m b¾t ®­îc nh÷ng c¬ héi vµ øng xö kÞp thêi nh÷ng diÔn biÕn cña thÞ tr­êng . VÒ qu¶n lý xuÊt khÈu : Cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh , kh«ng dù ®o¸n ®óng sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra nªn viÖc cÊp h¹n ngh¹ch xuÊt khÈu ch­a s¸t víi thùc tÕ , khi cÊp ®­îc giÊy phÐp xuÊt khÈu l¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ . Do ®ã , lîi nhuËn xuÊt khÈu bÞ thua thiÖt nhiÒu
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. . ChÝnh kh©u ®iÒu hµnh xuÊt khÈu nµy , kh«ng phï hîp , nhÞp nhµng ¨n khíp , kh«ng n¾m b¾t ®Çy ®ñ th«ng tin thÞ tr­êng ®Ó ®iÒu chØnh , cÊp giÊy phÐp kh«ng kÞp thêi ®óng lóc nªn ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ xuÊt khÈu . VÒ mÆt nghiÖp vô xuÊt khÈu : vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ nh­ ch­a am hiÓu thÞ tr­êng , th­¬ng nh©n , th«ng lÖ Quèc tÕ ... dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c doanh nhiÖp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nhiÒu khi cßn ph¶i chÞu thiÖt thßi vÒ gi¸ c¶. III. nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 1.Nh©n tè kh¸ch quan. 1.1. ChÝnh s¸ch cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi. §©y lµ mét ®Æc ®iÓm hÕt søc quan träng ®èi víi viÖc xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sang c¸c n­íc trªn thÕ giíi.§Ó hµng ho¸ cña chóng ta vµo ®­îc thÞ tr­êng cña c¸c n­íc th× ®Çu tiªn chóng ta ph¶i n¾m râ luËt ph¸p cña c¸c n­íc ®ã, c¸c chÝnh s¸ch trong viÖc b¶o hé hµng ho¸ trong n­íc cña n­íc ®ã, hµng rµo thuÕ quan cña n­íc ®ã. 1.2. ChÝnh s¸ch trong n­íc. Nhµ N­íc cã vai trß rÊt to lín trong viÖc quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ta. Nhµ N­íc cã thÓ thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu Vai trß Nhµ N­íc trong viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu. Nhµ N­íc ph¶i thiÕt lËp ®­îc mét m«i tr­êng thuËn lîi h¬n cho viÖc xuÊt khÈu , víi mét chÝnh s¸ch tÝch cùc chñ ®éng , thu hÑp bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh gióp c¸c doanh nghiÖp tèt h¬n trong viÖc xuÊt khÈu. Nhµ n­íc cung cÊp th«ng tin yÕu tè cÇn thiÕt nh­ lµ th«ng tin nh÷ng ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc, c¬ së h¹ tÇng, vËt chÊt kinh tÕ vµ x· héi ®Ó hç chî cho viÖc s¶n xuÊt vµ thóc ®Èy n©ng cao n¨ng lùc cña doanh nghiÖp... 2. Nh©n tè chñ quan. §©y lµ nh©n tè mµ doanh nghiÖp tù quyÕt ®Þnh cho m×nh trong viÖc
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. xuÊt khÈu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp m×nh sang c¸c n­¬c kh¸c. Cô thÓ nh­ lµ T×m hiÓu thÞ tr­êng ngoµi n­íc mµ doanh nghiÖp ®Þnh xuÊt khÈu. T×m hiÓu luËt ph¸p cña n­íc ®ã tr­íc khi xuÊt khÈu hµng ho¸ sang N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, mÉu m·, bao b× ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranhtrªn thÞ tr­êng. IV. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 1. Tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu: NÕu tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc ®iÒu ®ã chøng tá xuÊt khÈu cña ta ®· t¨ng so víi n¨m tr­íc vÒ sè l­îng còng cã thÓ c¶ vÒ chÊt l­îng 2. Tèc ®é t¨ng tr­ëng luü kÕ: Tèc ®é t¨ng tr­ëng luü kÕ diÔn biÕn t¨ng dÇn, ®iÒu ®ã chøng tá xuÊt khÈu cã xu h­íng ph¸t triÓn ®Òu vµ ®ã lµ mét dÊu hiÖu tèt cho xuÊt khÈu vµ ng­îc l¹i th× kh«ng tèt cho xuÊt khÈu . 3. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu: Cµng nhiÒu c¸c mÆt hµng cã thÕ m¹nh cña ta tham gia xuÊt khÈu th× cµng tèt, tËp trung vµo c¸c ngµnh cã thÕ m¹nh vÒ xuÊt khÈu . 4. VÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu: ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cµng lín th× cµng thuËn lîi cho chóng ta xuÊt khÈu, trong viÖc lùa chän thÞ tr­êng xuÊt khÈu,khi ®ã chóng ta chñ ®éng h¬n vÒ mäi mÆt nhÊt lµ chóng ta kh«ng bÞ Ðp gia vµ kh«ng ph¶i c¹nh tranh quyÕt liÖt. 5. So víi c¸c n­íc trong khu vùc: §¸nh gi¸ ho¹t ®éng xuÊt khÈu so víi c¸c n­íc trong khu vùc chung ta cã thÓ thÊy ®­îc t×nh h×nh xuÊt khÈu cña chóng ta nh­ thÕ nµo ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®Ó kÝch thÝch xuÊt khÈu.
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng xuÊt khÈu n¨m 2002. T¨ng tr­ëng T¨ng tr­ëng T¨ng tr­ëng T¨ng tr­ëng sau 3 th¸ng sau 6 th¸ng sau 9 th¸ng sau12th¸ng (%) (%) (%) (%) Tæng kim ng¹ch -12,2 -4,93 3,2 11,2 DÇu th« -22,2 -18,9 -12,1 4,6 Kh«ng kÓ dÇu th« -9,2 -1 7,7 12,9 Khèi ViÖt Nam -15,6 -7,9 2,5 7,4 Khèi FDI 5,4 17,3 19,9 25,3 Nguån: t¹p chÝ th­¬ng m¹i sè7/2003
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn II. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu thuû s¶n cña viÖt nam sang mü I. Tæng quan vÒ thuû s¶n cña viÖt nam 1. Vai trß cña thuû s¶n vµ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n. Thuû s¶n lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ViÖt Nam , cã gi¸ trÞ ngo¹i tÖ xuÊt khÈu ®øng hµng thø t­ trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ( sau dÇu , g¹o , vµ hµng may mÆc ) tr­íc n¨m 2001vµ ®· v­¬n lªn hµng thø ba vµo n¨m 2001 . Thuû s¶n ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp thùc phÈm cho nh©n lo¹i . Thùc phÈm thuû s¶n cã gi¸ trÞ dinh d­ìng cao rÊt cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña con ng­êi. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn lµ mét ngµnh kinh tÕ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nhiÒu céng ®ång d©n c­ ®Æc biÖt ë nh÷ng vïng n«ng th«n vµ ven biÓn . ë ViÖt Nam , nghÒ khai th¸c vµ nu«i trång thuû s¶n cung cÊp c«ng ¨n viÖc lµm th­êng xuyªn cho kho¶ng 1,1 triÖu ng­êi , t­¬ng øng víi 2,9 % lùc l­îng lao ®éng cã c«ng ¨n viÖc lµm . Thuû s¶n còng cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho sù khëi ®éng vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ nãi chung cña nhiÒu n­íc . Kh«ng nh÷ng lµ nguån thùc phÈm , thuû s¶n cßn lµ nguån thu nhËp trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cho mét bé phËn d©n c­ lµm nghÒ khai th¸c , nu«i trång , chÕ biÕn vµ tiªu thô còng nh­ c¸c ngµnh dÞch vô cho nghÒ c¸ nh­ : C¶ng , bÕn , ®ãng söa tµu thuyÒn , s¶n xuÊt n­íc ®¸ , cung cÊp dÇu nhít, cung cÊp c¸c thiÕt bÞ nu«i , cung cÊp bao b× ... vµ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng cho ng­ d©n . Theo ­íc tÝnh cã tíi 150 triÖu ng­êi trªn thÕ giíi sèng phô thuéc hoµn toµn hay mét phÇn vµo ngµnh thuû s¶n . §å trang søc ®­îc lµm tõ ngäc trai rÊt ®­îc ­a truéng trªn thÕ giíi víi gi¸ trÞ còng rÊt cao . ThËm chÝ tõ nh÷ng con èc nhá ng­êi ta còng cã thÓ lµm ra nh÷ng mãn hµng ®éc ®¸o ngé nghÜnh thu hót sù quan t©m cña mäi ng­êi .
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Thuû s¶n lµ ngµnh xuÊt khÈu m¹nh cña ViÖt Nam . Ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n hµng n¨m ®· mang vÒ cho ng©n s¸ch nhµ n­íc mét kho¶n ngo¹i tÖ lín , rÊt quan träng trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc . C¸c s¶n phÈm ®­îc xuÊt khÈu ra nhiÒu n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, gãp phÇn n©ng cao vÞ trÝ cña ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam nãi riªng trªn tr­êng quèc tÕ . Víi nh÷ng vai trß hÕt søc to lín nh­ trªn vµ nh÷ng thuËn lîi , tiÒm n¨ng v« cïng dåi dµo cña ViÖt Nam c¶ vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ con ng­êi , ph¸t triÓn nghÒ nu«i trång, khai th¸c vµ chÕ biÕn thuû s¶n phôc vô tiªu dïng trong n­íc vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng môc tiªu sèng cßn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam . 2. Thùc tr¹ng nu«i trång , khai th¸c vµ chÕ biÕn thuû s¶n cña ViÖt Nam. 2.1. Ph©n bè ng­ nghiÖp Vïng ph¸t triÓn ng­ nghiÖp m¹nh nhÊt ë ViÖt Nam lµ vïng ven biÓn tõ B×nh ThuËn trë vµo ; trong ®ã m¹nh h¬n c¶ lµ c¸c tØnh : Bµ RÞa – Vòng Tµu , TiÒn Giang , BÕn Tre , Trµ Vinh, Kiªn Giang , B¹c Liªu , Cµ Mau , víi gi¸ trÞ hµng n¨m trªn 20 tû ®ång . Nh÷ng vïng ®¸nh c¸ biÓn m¹nh nhÊt lµ Kiªn Giang (trªn 100 ngh×n tÊn / n¨m), sau ®ã lµ Bµ RÞa – Vòng Tµu vµ B×nh ThuËn (50 – 60 ngh×n tÊn/ n¨m). NghÒ nu«i trång vµ ®¸nh b¾t c¸ n­íc ngät m¹nh nhÊt lµ B¹c Liªu , Sãc Tr¨ng thµnh phè Hå ChÝ Minh ( tõ 10 – 20 ngh×n tÊn / n¨m ) . Riªng t«m th× tËp trung cao nhÊt ë Cµ Mau víi s¶n l­îng hµng n¨m trªn 25 ngh×n tÊn, chiÕm 70 % s¶n l­îng t«m c¶ n­íc . C¸c vïng träng ®iÓm ng­ nghiÖp lµ §µ N½ng, Nha Trang, B×nh ThuËn, Vòng Tµu , Kiªn Giang , Cµ Mau . 2.2. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ph¸t triÓn vµ ph©n bè ng­ nghiÖp  Nhãm c¸c yÕu tè tù nhiªn N­íc ta cã 3,2 ngh×n km bê biÓn víi gÇn 1 triÖu km2 thÒm lôc ®Þa bao gåm mÆt n­íc trong vòng , vÞnh ven bê , h¬n 3 ngh×n ®¶o vµ quÇn ®¶o .
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NhiÖt ®é vïng biÓn t­¬ng ®èi Êm vµ æn ®Þnh quanh n¨m , thÝch hîp cho sù sinh tr­ëng cña c¸c loµi thuû s¶n n­íc mÆn n­íc , n­íc lî . BiÓn ViÖt Nam cã tr÷ l­îng c¸ lín vµ ®Æc s¶n biÓn phong phó : Hµng chôc v¹n ha diÖn tÝch mÆt n­íc trªn ®Êt liÒn ( bao gåm 39 v¹n ha hå lín ; 54 v¹n ha vïng ngËp n­íc ; 5,7 v¹n ha ao vµ 44 v¹n km s«ng vµ kªnh r¹ch ) cã thÓ nu«i t«m , c¸ vµ c¸c thuû s¶n kh¸c . Do ®ã , ngµnh nu«i thuû s¶n cña n­íc ta , kÓ c¶ thuû s¶n n­íc mÆn , n­íc lî , n­íc ngät cã thÓ trë thµnh ngµnh s¶n xuÊt chÝnh . Vïng biÓn n­íc ta cã nhiÒu loµi c¸ vµ ®Æc s¶n quÝ víi hµng ngh×n loµi c¸ biÓn , 3 tr¨m loµi cua biÓn , 40 loµi t«m he , gÇn 3 tr¨m loµi trai èc hÕn , 1 tr¨m loµi t«m , trªn 3 tr¨m loµi rong biÓn . Trong ®ã nhiÒu lo¹i ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao, ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . Tæng tr÷ l­îng c¸ trong vïng biÓn ViÖt Nam kho¶ng 3 triÖu tÊn , trong ®ã gÇn 1,6 triÖu tÊn c¸ ®¸y vµ 1,4 triÖu tÊn c¸ næi . Víi tr÷ l­îng c¸ trªn , cã thÓ ®¸nh b¾t tõ 1,3 ®Õn 1,4 triÖu tÊn / n¨m .  Nhãm yÕu tè kinh tÕ – x· héi TiÒm n¨ng cña biÓn n­íc ta lín , nh­ng hiÖn nay s¶n l­îng c¸ ®¸nh b¾t vµ c¸c ®Æc s¶n biÓn , s¶n l­îng ®¸nh b¾t vµ nu«i trång thuû s¶n n­íc lî , n­íc ngät cßn thÊp . Cã nhiÒu nguyªn nh©n h¹n chÕ khai th¸c tiÒm n¨ng cña biÓn trong ®ã nguyªn nh©n quan träng lµ ch­a ®Çu t­ ®óng møc lao ®éng , nhÊt lµ lao ®éng kü thuËt cho nghÒ ®¸nh b¾t nu«i trång thuû vµ h¶i s¶n . C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh ®· vµ ®ang ®­îc chó träng ph¸t triÓn . Ngoµi c¸c xÝ nghiÖp ®¸nh b¾t c¸ quèc doanh trung ­¬ng , hµng lo¹t c¬ së ®¸nh b¾t c¸ quèc doanh ®Þa ph­¬ng , c¸c hîp t¸c x· nghÒ c¸ ... ®· vµ ®ang ®­îc x©y dùng ë c¸c huyÖn , tØnh ven biÓn , ®i ®«i víi nh÷ng c¬ së hËu cÇn , chÕ biÕn t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn c¸ biÓn n­íc ta ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §ång thêi , nhiÒu c¬ së quèc doanh vµ tËp thÓ , t­ nh©n ®¸nh b¾t c¸ nu«i trång vµ chÕ biÕn thuû s¶n n­íc mÆn , n­íc lî , n­íc ngät ®­îc ph¸t triÓn më réng ë nhiÒu vïng, khu vùc trªn ph¹m vi c¶ n­íc ... Tuy nhiªn , ®éi tµu ®¸nh c¸ hiÖn nay víi 32 ngh×n chiÕc hÇu hÕt lµ tµu thuyÒn nhá, ch­a
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®­îc trang bÞ hiÖn ®¹i ®Ó ®¸nh b¾t ë nh÷ng vïng biÓn s©u vµ biÓn xa ... ®· h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña ngµnh. 2.3.Nu«i trång thuû s¶n Nu«i trång thuû s¶n ViÖt Nam rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Theo ®iÒu tra s¬ bé cña ngµnh thuû s¶n , riªng c¸ n­íc ngät cã 544 loµi , c¸ n­íc lî , n­íc mÆn còng cã 186 loµi. Trong ®ã nhiÒu lo¹i ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao , ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . Ph­¬ng thøc nu«i trång còng rÊt ®a d¹ng t¹o cho s¶n phÈm thªm phong phó . Nu«i trång thuû s¶n thêi gian qua ph¸t triÓn víi tèc ®é kh¸ nhanh , thu ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi ®¸ng kÓ , tõng b­íc gãp phÇn thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c vïng ven biÓn , n«ng th«n vµ gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm , t¨ng thu nhËp vµ xo¸ ®ãi , gi¶m nghÌo . Theo ®iÒu tra vµ quy ho¹ch cña bé thuû s¶n , ®Õn th¸ng 8 n¨m 2001 tæng diÖn tÝch nu«i trång ë n­íc ta lµ 1,19 triÖu ha .  Nu«i thuû s¶n n­íc ngät Nu«i c¸ ao hå nhá : Lµ mét nghÒ cã tÝnh truyÒn thèng g¾n víi nhµ n«ng , tõ phong trµo ao c¸ B¸c Hå ®Õn phong trµo VAC. Xu h­íng diÖn tÝch ao ®ang bÞ thu hÑp do nhu cÇu ph¸t triÓn x©y dùng nhµ ë . §èi t­îng c¸ nu«i kh¸ æn ®Þnh : tr¾m , chÐp , tr«i , mÌ , trª lai , r« phi ... nguån gièng sinh s¶n hoµn toµn chñ ®éng. N¨ng suÊt c¸ nu«i ®¹t b×nh qu©n trªn 3 tÊn/ha. NghÒ nu«i thuû s¶n ao hå nhá ®· ph¸t triÓn m¹nh. §Æc biÖt , t«m cµng xanh lµ mét mòi nhän ®Ó xuÊt khÈu vµ tiªu thô trong n­íc , nhÊt lµ ë c¸c thµnh phè , trung t©m dÞch vô gãp phÇn ®iÒu chØnh c¬ cÊu canh t¸c ë c¸c vïng ruéng tròng ,t¨ng thu nhËp vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu . VÊn ®Ò khã kh¨n lµ sù phô thuéc cña n¨ng suÊt vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt , khÝ hËu céng víi vÊn ®Ò tr×nh ®é cña ng­êi nu«i ch­a ®­îc gi¶i quyÕt thÝch hîp ®· dÉn ®Õn sù kh«ng æn ®Þnh cña s¶n l­îng nu«i . C¸c gièng ®· ®­a vµo nu«i lµ : l­¬n , Õch , ba ba , c¸ sÊu ... Tuy nhiªn , do thiÕu quy ho¹ch , kh«ng chñ ®éng nguån gièng , thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh ... ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn .
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nu«i c¸ mÆt n­íc lín : §èi t­îng nu«i th¶ chñ yÕu lµ c¸ mÌ , ngoµi ra cßn th¶ ghÐp c¸ tr«i , c¸ r« phi ... Do khã kh¨n trong kh©u b¶o vÖ vµ gi¸ c¸ mÌ thÊp nªn l­îng c¸ th¶ vµo hå nu«i cã xu h­íng gi¶m . H×nh thøc nu«i chñ yÕu hiÖn nay lµ lång bÌ kÕt hîp khai th¸c c¸ trªn s«ng , trªn hå . H×nh thøc nµy ®· tËn dông ®­îc diÖn tÝch mÆt n­íc , t¹o ra viÖc lµm t¨ng thu nhËp , gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cña nh÷ng ng­êi sèng trªn s«ng , ven hå . ë c¸c tØnh phÝa B¾c vµ miÒn Trung , ®èi t­îng nu«i chñ yÕu lµ tr¾m cá , qui m« lång nu«i kho¶ng 12 – 24 m3 , n¨ng suÊt 400 – 600 kg / lång . ë c¸c tØnh phÝa Nam , ®èi t­îng nu«i chñ yÕu lµ c¸ ba sa , c¸ lãc, c¸ bèng t­îng , c¸ he . Quy m« lång , bÌ nu«i lín , trung b×nh kho¶ng 100 – 150 m3 / bÌ , n¨ng suÊt b×nh qu©n 15 – 20 tÊn / bÌ . Nu«i c¸ ruéng tròng : Tæng diÖn tÝch ruéng tròng cã thÓ ®­a vµo nu«i c¸ theo m« h×nh c¸ - lóa kho¶ng 580.000 ha . N¨m 1998 , diÖn tÝch nu«i c¸ kho¶ng 154.200 ha . N¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ nu«i c¸ ruéng tròng kh¸ lín . §©y lµ mét h­íng cho viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu trong n«ng nghiÖp , t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng , xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë n«ng th«n .  Nu«i t«m n­íc lî Nu«i thuû s¶n n­íc lî ®­îc ph¸t triÓn rÊt m¹nh thêi kú qua , ®· cã b­íc chuyÓn tõ s¶n xuÊt nhá tù tóc sang s¶n xuÊt hµng ho¸ , mang l¹i gi¸ trÞ ngo¹i tÖ cao cho nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng­êi lao ®éng . Nh÷ng n¨m gÇn ®©y t«m ®­îc nu«i ë kh¾p c¸c tØnh ven biÓn trong c¶ n­íc , nhÊt lµ t«m só , t«m he , t«m b¹c thÎ , t«m n­¬ng , t«m r¶o , song chñ yÕu lµ t«m só . T«m ®­îc nu«i trong ao ®Çm theo m« h×nh khÐp kÝn , nu«i trong ruéng vµ nu«i trong rõng ngËp mÆn . Nh×n chung , khu vùc miÒn Nam thuËn lîi nhÊt cho viªc nu«i t«m . NghÒ nu«i t«m ë khu vùc nµy ph¸t triÓn m¹nh , chñ yÕu dùa vµo viÖc ®¸nh b¾t c¸c gièng t«m tù nhiªn . DiÖn tÝch nu«i t«m ­íc tÝnh cã tíi 200 ngh×n ha , trong ®ã 25 % lµ nu«i kÕt hîp víi trång ( t«m – lóa , t«m – dõa , t«m – s¶n xuÊt muèi , t«m - ®­íc ) .
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.  NghÒ nu«i trång thuû s¶n n­íc mÆn NghÒ nu«i biÓn cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn tèt . §Õn nay nghÒ nu«i trai lÊy ngäc , nu«i c¸ lång , nu«i t«m hïm , nu«i th¶ nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá , nu«i trång rong sôn cã nhiÒu triÓn väng tèt . Tuy nhiªn do khã kh¨n vÒ vèn , h¹n chÕ vÒ c«ng nghÖ, ch­a chñ ®éng ®­îc nguån gièng nu«i nªn nghÒ nu«i biÓn thêi gian qua cßn bÞ lÖ thuéc vµo tù nhiªn , ch­a ph¸t triÓn m¹nh .  HÖ thèng s¶n xuÊt gièng HÖ thèng s¶n xuÊt gièng thuû s¶n n­íc ngät : C¸c loµi c¸ n­íc ngät truyÒn thèng hÇu hÕt ®· ®­îc s¶n xuÊt nh©n t¹o trong thêi gian qua . VÊn ®Ò cung cÊp gièng cho nu«i trång c¸c ®èi t­îng nµy t­¬ng ®èi æn ®Þnh . Sè c¬ së s¶n xuÊt c¸ gièng nh©n t¹o trªn toµn quèc hiÖn nay kho¶ng 354 c¬ së , hµng n¨m cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kho¶ng trªn 4 tû c¸ gièng cung cÊp kÞp thêi vô cho nhu cÇu nu«i trªn c¶ n­íc . Tuy nhiªn , gi¸ c¸ gièng nhÊt lµ c¸c lo¹i ®Æc s¶n cßn cao , ch­a ®¶m b¶o chÊt l­îng gièng ®óng yªu cÇu vµ ch­a ®­îc kiÓm so¸t chÆt chÏ . HÖ thèng s¶n xuÊt gièng t«m : Gièng t«m vÒ c¬ b¶n ®· cho ®Î thµnh c«ng ë c¶ 3 miÒn B¾c, Trung, Nam , nh­ng s¶n l­îng cßn thÊp . VÊn ®Ò nu«i vç t«m bè mÑ thµnh thôc ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng khan hiÕm nguån t«m bè mÑ trªn c¶ n­íc , ®Æc biÖt lµ vµo vô s¶n xuÊt chÝnh . §Õn nay trªn toµn quèc ®· cã 2.125 tr¹i s¶n xuÊt vµ ­¬m t«m gièng , hµng n¨m s¶n xuÊt ®­îc kho¶ng 5 tû t«m P15 , b­íc ®Çu ®· ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu t«m gièng cho nh©n d©n . H¹n chÕ chñ yÕu trong s¶n xuÊt gièng lµ sù ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu cña c¸c tr¹i gièng theo khu vùc ®Þa lý ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ph¶i vËn chuyÓn con gièng ®i xa , võa lµm t¨ng thªm gi¸ thµnh võa lµm gi¶m chÊt l­îng con gièng , ch­a cã sù phï hîp trong s¶n xuÊt gièng theo mïa ®èi víi c¸c loµi nu«i phæ biÕn nhÊt vµ thiÕu c¸c c«ng nghÖ hoµn chØnh ®Ó s¶n xuÊt gièng s¹ch bÖnh .  T×nh h×nh s¶n xuÊt thøc ¨n Theo thèng kª hiÖn nay trªn toµn quèc cã kho¶ng 24 c¬ së s¶n xuÊt
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thøc ¨n nh©n t¹o víi tæng c«ng suÊt 47.640 tÊn / n¨m, s¶n l­îng thøc ¨n ®¹t ®­îc ch­a ®¸p øng nhu cÇu c¶ vµ sè l­îng lÉn chÊt l­îng . Gi¸ thµnh cao do chi phÝ ®Çu vµo ch­a hîp lý ¶nh h­ëng ®Õn søc tiªu thô . Víi mét sè m« h×nh nu«i b¸n th©m canh ( nu«i t«m ) vµ th©m canh ( nu«i c¸ lång ) th× thøc ¨n ®­îc nhËp tõ n­íc ngoµi vµ ph¶i chi tr¶ mét l­îng ngo¹i tÖ t­¬ng ®èi lín . 2.4. Khai th¸c thuû s¶n Khai th¸c lu«n gi÷ vai trß quan träng trong ngµnh thñy s¶n vµ b¶o vÖ an ninh chñ quyÒn trªn biÓn . ë ViÖt Nam , khai th¸c thuû s¶n mang tÝnh nh©n d©n râ nÐt . NghÒ c¸ ë khu vùc nh©n d©n chiÕm 99 % sè l­îng lao ®éng vµ 99,5 % s¶n l­îng khai th¸c thuû s¶n . Tµu thuyÒn : Trong giai ®o¹n 1991 – 2000 sè l­îng tµu thuyÒn m¸y t¨ng nhanh , ng­îc l¹i tµu thuyÒn thñ c«ng gi¶m dÇn . N¨m 1991 tµu thuyÒn m¸y cã 44.347 chiÕc , chiÕm 59,6 %; thuyÒn thñ c«ng 30.284 chiÕc , chiÕm 40,4 % , ®Õn cuèi n¨m 1998 tæng sè thuyÒn m¸y lµ 71.767 chiÕc , chiÕm 82,4 % , tæng sè thuyÒn thñ c«ng lµ 15.337 chiÕc chiÕm 17,6 % tæng sè thuyÒn ®¸nh c¸ . C¬ cÊu nghÒ nghiÖp khai th¸c : NghÒ nghiÖp khai th¸c thuû s¶n ë n­íc ta rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ quy m« còng nh­ tªn gäi , theo thèng kª ch­a ®Çy ®ñ ®· cã trªn 20 lo¹i nghÒ kh¸c nhau ®­îc xÕp vµo 6 hä nghÒ chñ yÕu ; tû lÖ c¸c hä nghÒ nh­ sau : + Hä l­íi kÐo chiÕm 26 % : Phï hîp víi nguån lîi ë vïng biÓn §«ng Nam Bé . + Hä l­íi v©y chiÕm 4,3 % . + Hä l­íi rª chiÕm 34,4 % : Phï hîp víi nguån lîi ë vÞnh B¾c Bé + Hä mµnh vã chiÕm 5,6 % . + Hä c©u chiÕm 13,4 % . + Hä cè ®Þnh chiÕm 7,1 % . + C¸c nghÒ kh¸c chiÕm 9 % . Lao ®éng khai th¸c : HiÖn nay lùc l­îng lao ®éng khai th¸c cßn kh¸ d­ thõa kÓ c¶ lùc l­îng lao ®éng kü thuËt vµ lùc l­îng lao ®éng ®Õn tuæi
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®­îc bæ sung hµng n¨m . Nh×n chung lùc l­îng lao ®éng thµnh th¹o nghÒ nh­ng tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp g©y ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn viÖc khai th¸c . Do cã sù ph¸t triÓn vÒ sè l­îng tµu thuyÒn , c«ng cô vµ kinh ngiÖm khai th¸c mµ tæng s¶n l­îng h¶i s¶n khai th¸c trong 10 n¨m gÇn ®©y t¨ng liªn tôc (kho¶ng 6,6 % / n¨m ) . Riªng trong giai ®o¹n 1991 - 1995 t¨ng víi tèc ®é 7,5 % / n¨m ; giai ®o¹n 1996 – 2000 t¨ng b×nh qu©n 5,9 % / n¨m . C¬ cÊu s¶n phÈm khai th¸c cã nhiÒu thay ®æi : ng­ d©n ®· chó träng khai th¸c c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ th­¬ng m¹i cao nh­ t«m , mùc , c¸ mËp , c¸ song , c¸ hång , gãp phÇn t¨ng kim ngh¹ch xuÊt khÈu. C¸ n­íc ngät còng ®­îc chó ý khai th¸c . ViÖt Nam cã trªn 200.000 ha hå trong ®ã hå tù nhiªn trªn 20.000 ha cßn l¹i lµ hå chøa Vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long cã nhiÒu vïng tròng lín , vÝ dô : - Vïng §ång Th¸p M­êi :140.000 ha - Vïng tø gi¸c Long Xuyªn : 218.000 ha Hµng n¨m c¸ ë hÖ thèng s«ng Cöu Long trµn vµo ®©y trong mïa m­a ®Ó kiÕm ¨n , ®Õn mïa kh« l¹i rót ra s«ng nªn n«ng d©n mçi n¨m khai th¸c ®­îc kho¶ng trªn 20.000 tÊn . N­íc ta cã hµng ngµn s«ng . Tr­íc ®©y nguån lîi c¸ s«ng rÊt phong phó . VÝ dô vµo thËp niªn 70 trªn s«ng Hång cã trªn 70 hîp t¸c x· ®¸nh c¸ s¶n l­îng khai th¸c hµng n¨m hµng ngµn tÊn c¸ . Do khai th¸c qu¸ møc nªn nguån c¸ s«ng c¹n kiÖt, ng­ d©n ph¶i chuyÓn sang kiÕm sèng b»ng nghÒ kh¸c . C¸c s«ng ngßi miÒn Trung còng diÔn ra t×nh tr¹ng t­¬ng tù . HiÖn chØ cßn s«ng Cöu Long vÉn duy tr× ®­îc nghÒ khai th¸c víi s¶n l­îng xÊp xØ 30.000 tÊn / n¨m , t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho 40.000 lao ®éng ë 249 x· ven s«ng . HÖ thèng kªnh r¹ch ch»ng chÞt ë Nam Bé cung cÊp mét l­îng c¸ ®¸ng kÓ . 2.5. ChÕ biÕn thuû s¶n ChÕ biÕn thuû s¶n lµ kh©u rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , kinh doanh thuû s¶n bao gåm nu«i trång – khai th¸c – chÕ biÕn vµ tiªu thô . Nh÷ng ho¹t ®éng chÕ biÕn trong 15 n¨m qua ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu qu¶ ,
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nã ®· gãp phÇn t¹o nªn sù khëi s¾c cña ngµnh thuû s¶n . Nguyªn liÖu thuû s¶n ®­îc cung cÊp tõ 2 nguån chÝnh lµ khai th¸c h¶i s¶n vµ nu«i trång thuû s¶n . Nguån h¶i s¶n lµ chñ yÕu trong c¬ cÊu nguyªn liÖu trong nh÷ng n¨m qua , chiÕm 70 % tæng s¶n l­îng thuû s¶n thu gom ®­îc ë ViÖt Nam , trung b×nh 10 n¨m tõ 1985 – 1995 , s¶n l­îng khai th¸c hµng n¨m lµ kho¶ng 700.000 tÊn . Trong ®ã 40% s¶n l­îng lµ c¸ ®¸y , 60 % lµ c¸ næi , s¶n l­îng khai th¸c phÝa B¾c chiÕm 4,2 % , miÒn Trung 39,4 % vµ miÒn Nam 56,4 % . Giai ®o¹n 1985 –1995 tèc ®é t¨ng b×nh qu©n lµ 4,1 % / n¨m , riªng giai ®o¹n 1991 – 1995 lµ 6,8%/n¨m. Sau n¨m 1995 , do nghÒ c¸ xa bê ®­îc ®Çu t­ m¹nh h¬n nªn s¶n l­îng khai th¸c h¶i s¶n t¨ng rÊt m¹nh, v­ît møc mét triÖu tÊn ( 1.078.000 tÊn ) vµo n¨m 1997 , t¨ng 15,8 % so víi n¨m 1996 , n¨m 1998 ®¹t 1.137.809 tÊn t¨ng 12,2 % so víi n¨m 1997 , n¨m 1999 ®¹t 1.230.000 tÊn t¨ng 8,6 % so víi n¨m 1998 . Nguån nguyªn liÖu nu«i trång tõ khai th¸c néi ®ång lµ kho¶ng 300.000 – 400.000 tÊn / n¨m , nÕu tÝnh b×nh qu©n 10 n¨m tõ 1985 – 1995 th× tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 6,4%/n¨m. Tuy nhiªn còng gièng nh­ khai th¸c h¶i s¶n , s¶n l­îng nu«i trång thuû s¶n nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng t¨ng m¹nh , n¨m 1997 ®¹t 509.000 tÊn , t¨ng 19,7 % so víi n¨m 1996 vµ v­ît møc 500.000 tÊn ( 537.870 tÊn ) vµo n¨m 1998 . Do tæng s¶n l­îng thuû s¶n t¨ng m¹nh vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn , thãi quen tiªu dïng còng cã nhiÒu thay ®æi nªn l­îng nguyªn liÖu ®­îc ®­a vµo chÕ biÕn ngµy cµng nhiÒu. N¨m 1991 chØ cã kho¶ng 130.000 tÊn nguyªn liÖu ®­îc ®­a vµo chÕ biÕn xuÊt khÈu chiÕm kho¶ng 15 % vµ kho¶ng xÊp xØ 30 % l­îng nguyªn liÖu ®­îc ®­a vµo chÕ biÕn cho tiªu dïng néi ®Þa cßn l¹i dïng d­íi d¹ng t­¬i sèng th× ®Õn n¨m 1998 ®· cã kho¶ng 400.000 tÊn nguyªn liÖu ®­îc ®­a vµo chÕ biÕn xuÊt khÈu , chiÕm kho¶ng 24,3% tæng s¶n l­îng thuû s¶n vµ kho¶ng 41 % nguyªn liÖu ®­îc chÕ biÕn cho tiªu dïng néi ®Þa vµ nh­ vËy chØ cßn kho¶ng 35 % nguyªn liÖu ®­îc dïng d­íi d¹ng t­¬i sèng . Nguyªn liÖu h¶i s¶n ®­îc ®¸nh b¾t tõ nhiÒu lo¹i tµu vµ ng­ cô kh¸c nhau do ®ã s¶n phÈm ®¸nh b¾t ®­îc còng cã nh÷ng ®Æc tÝnh kh¸c nhau . §èi
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. víi c¸c tµu ®i dµi ngµy, s¶n phÈm ®¸nh b¾t th­êng ®­îc b¶o qu¶n b»ng ®¸, c¸ t¹p th× ­íp muèi , rÊt Ýt ph­¬ng tiÖn cã hÇm b¶o qu¶n . C¸c lo¹i tµu nhá th­êng ®i vÒ trong ngµy nªn nguyªn liÖu hÇu nh­ kh«ng qua xö lý b¶o qu¶n . Nguyªn liÖu h¶i s¶n th­êng bÞ xuèng cÊp chÊt l­îng do ph­¬ng tiÖn vµ ®Çu t­ cho kh©u b¶o qu¶n cßn qu¸ Ýt , qu¸ th« s¬ . Sau khi h¶i s¶n ®­îc ®¸nh b¾t th«ng qua 142 bÕn , c¶ng c¸ ch­a ®­îc x©y dùng hoµn chØnh do ®ã vÒ mïa nãng c¸c lo¹i h¶i s¶n th­êng bÞ xuèng cÊp nhanh chãng , gi¸ trÞ thÊt tho¸t sau thu ho¹ch lín (kho¶ng 30%). C¸c lo¹i nguyªn liÖu tõ nu«i trång n­íc ngät , lî do gÇn n¬i tiªu thô hoÆc lµ chñ ®éng khai th¸c nªn ®­îc ®­a trùc tiÕp ra thÞ tr­êng hoÆc vµo th¼ng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn , hÇu nh­ kh«ng qua xö lý b¶o qu¶n , chóng th­êng ®¶m b¶o ®é t­¬i , chÊt l­îng tèt . Nghiªn cøu c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®· ®­îc tiÕn hµnh song t¸c ®éng cña nã kh«ng lµ bao , mét phÇn do s¶n phÈm thÞ tr­êng cßn chÊp nhËn hay do nh÷ng lý do kinh tÕ , tµi chÝnh , kü thuËt mµ b¶n th©n ng­ d©n ch­a thÓ ¸p dông ®­îc . Khi ph©n phèi l­u th«ng nguyªn liÖu ph¶i tr¶i qua nhiÒu kh©u trung gian nªn chÊt l­îng còng bÞ gi¶m sót . C¸c mÆt hµng chÕ biÕn thuû s¶n : C¸c mÆt hµng ®«ng l¹nh ( H§L ) : Trong giai ®o¹n 1985 – 1995 , c¸c mÆt hµng nµy cã tèc ®é gia t¨ng trung b×nh 25,77 % / n¨m , giai ®o¹n 1990 – 1995 , l­îng H§L t¨ng m¹nh ( 31,78 % ) , giai ®o¹n 1996 - 1998 l­îng H§L vÉn tiÕp tôc t¨ng m¹nh ( trªn 20% ) . Trong c¸c s¶n phÈm thuû s¶n ®«ng l¹nh th× t«m ®«ng l¹nh vÉn chiÕm vÞ trÝ ®éc t«n , thêi kú 1990 – 1995 chiÕm kho¶ng 56 % , n¨m 1997 chiÕm 46 % vµ 1998 lµ 52,5 % . Mùc vµ c¸c mÆt hµng c¸ ®«ng l¹nh còng cã tèc ®é t¨ng tr­ëng rÊt m¹nh . C¸c lo¹i ®«ng l¹nh kh¸c chñ yÕu lµ c¸c lo¹i ghÑ , èc , cua , sß , ®iÖp ... cã tèc ®é t¨ng tr­ëng rÊt nhanh cïng víi sù t¨ng tr­ëng cña c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ gia t¨ng . Xu h­íng t¨ng cña s¶n phÈm nay cßn rÊt lín . MÆt hµng t­¬i sèng : gÇn ®©y còng rÊt ph¸t triÓn , chñ yÕu dïng cho
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2