intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Điều tra dịch tễ học tình hình Viêm gan B và Viêm gan C của người dân tại hai huyện Sóc Sơn và Lạng Giang

Chia sẻ: Bút Cam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
108
lượt xem 17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B (HBV) cao trên thế giới. Theo Bộ Y tế năm 2004, có khoảng 12 - 16 triệu người nhiễm HBV, số người nhiễm HBV mạn tính khoảng 10 triệu người. Nhằm xác định tỷ lệ hiện mắc HBV và HCV trong cộng đồng, thực trạng dự phòng viêm gan và mối liên quan giữa một số hành vi cá nhân và can thiệp y tế với tình trạng mắc HBV và HCV, Hội Y tế công cộng Việt Nam cùng với Bệnh viện K đã...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều tra dịch tễ học tình hình Viêm gan B và Viêm gan C của người dân tại hai huyện Sóc Sơn và Lạng Giang

  1. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Ñieàu tra dòch teã hoïc tình hình nhieãm vieâm gan B vaø vieâm gan C cuûa ngöôøi daân taïi hai huyeän Soùc Sôn vaø Laïng Giang Traàn Höõu Bích(*),Traàn Vuõ (**),Nguyeãn Kim Ngaân (**) Vieät Nam laø quoác gia coù tyû leä nhieãm vi ruùt vieâm gan B (HBV) cao treân theá giôùi. Theo Boä Y teá naêm 2004, coù khoaûng 12 - 16 trieäu ngöôøi nhieãm HBV, soá ngöôøi nhieãm HBV maïn tính khoaûng 10 trieäu ngöôøi. Nhaèm xaùc ñònh tyû leä hieän maéc HBV vaø HCV trong coäng ñoàng, thöïc traïng döï phoøng vieâm gan vaø moái lieân quan giöõa moät soá haønh vi caù nhaân vaø can thieäp y teá vôùi tình traïng maéc HBV vaø HCV, Hoäi Y teá coâng coäng Vieät Nam cuøng vôùi Beänh vieän K ñaõ thieát keá vaø trieån khai moät nghieân cöùu caét ngang töø thaùng 8 ñeán thaùng 12 naêm 2008 treân quaàn theå töø 15-60 tuoåi thoâng qua choïn maãu xaùc suaát nhieàu giai ñoaïn ôû hai huyeän Soùc Sôn vaø Laïng Giang thuoäc hai tænh/thaønh phoá Haø Noäi vaø Baéc Giang. Keát quaû cho thaáy tyû leä nhieãm HBV vaø HCV chung cuûa Soùc Sôn vaø Laïng Giang laàn löôït laø 8,0 % vaø 2,7%. Tyû leä nhieãm HBV vaø HCV ôû Soùc Sôn cao hôn so vôùi Laïng Giang, laàn löôït laø 9,5% so vôùi 6,5% ñoái vôùi HBV vaø 4,5% so vôùi 0,5% ñoái vôùi HCV. Tyû leä ñoái töôïng nhieãm caû hai virut vieâm gan B vaø C laø 0,3%. Thöïc traïng tieâm phoøng VGB taïi hai huyeän Soùc Sôn vaø Laïng Giang chöa cao (10%). Ba haønh vi nguy cô phoå bieán nhaát ñöôïc coi laø lieân quan ñeán tình traïng nhieãm virut vieâm gan B (VGB) vaø vieâm gan C (VGC) laø duøng chung bôm kim tieâm (BKT), duøng chung kim chaâm cöùu vaø duøng chung baøn chaûi ñaùnh raêng. Taïi Laïng Giang, phaân tích ñôn bieán cho thaáy, nhöõng ngöôøi nhaän maùu coù khaû naêng coù HBsAg cao gaáp 6,3 laàn ngöôøi khoâng nhaän maùu töø ngöôøi khaùc (OR=6,3). Nhöõng ngöôøi ñaõ töøng ñöôïc phaãu thuaät/moå xeû coù khaû naêng mang anti HCV cao gaáp 13,4 laàn so vôùi ngöôøi chöa töøng ñöôïc phaãu thuaät/moå xeû. Töø khoùa: vieâm gan B, vieâm gan C, dòch teã hoïc vieâm gan, ñöôøng laây truyeàn vieâm gan, nhoùm nguy cô cao, yeáu toá nguy cô laây nhieãm vieâm gan Epidemiological investigation of HBV and HCV infection among people in Soc Son and Lang Giang districts Tran Huu Bich(*), Tran Vu (**), Nguyen Kim Ngan (**) Viet Nam is among the countries with high prevalence of Hepatitis B virus (HBV). According to data announced in 2004 by Ministry of Health, there were approximately 12 -16 million HBV infected people and nearly 10 million people who have to live with the chronic infection. To identify the 18 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14)
  2. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | prevalence of HBV and HCV in the community, the prevention status and related issues raised between the risk factors and two viral infection types, the Vietnam Public Health Association in close collaboration with Vietnam National Cancer Hospital have conducted a cross - sectional study in Soc Son district (Ha Noi suburban) and Lang Giang district (Bac Giang province) from August to December, 2008. The study employed a multistage random sampling of 15 - 60 years old residents in those two districts. The results reveal that the overall 15-60 year-old HBV and HCV infection prevalence in two mentioned districts was 8 % and 2.7 %, respectively. The proportion of HBV infection in Soc Son was evidently higher than that in Lang Giang (9.5% compared to 6.5%) while the HCV prevalence in Soc Son was 4.5% and 0.5% in Lang Giang. The proportion of people living with both HBV and HCV infection was 0.3%. Immunization rate with VGB in those two districts was pretty low - 10%. Three main risk behaviors found to be associated with HBV and HCV infection were needle sharing, acupuncture needle sharing and sharing tooth brushes. According to univariate analysis, in Lang Giang, those who were blood receivers were 6.3 times more likely to have HbsAg than those who did not receive blood (OR=6.3). Similarly, those who have ever been involved in surgery were 13.4 times more likely to have anti-HCV than those who have not. Keywords: Hepatitis B, Hepatitis C, Hepatitis epidemiology, transmission of hepatitis, high risk groups, risk factors for hepatitis transmission. Taùc giaû (*) TS. Traàn Höõu Bích, giaûng vieân khoa Dòch teã hoïc - Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng, 138 Giaûng Voõ, Ba Ñình, Haø Noäi. Email: thb@hsph.edu.vn (**) Hoäi Y teá coâng coäng Vieät Nam, 138 Giaûng Voõ, Ba Ñình, Haø Noäi. Email: tv@vpha.org.vn - CN. Traàn Vuõ, Caùn boä chöông trình - CN. Nguyeãn Kim Ngaân, Caùn boä chöông trình 1. Ñaët vaán ñeà ñieàu tra môùi taïi Vieät Nam, tyû leä nhieãm vi-ruùt vieâm Vieâm gan B (VGB) vaø vieâm gan C (VGC) laø gan B (HBV) ôû nöôùc ta laø 15- 20% daân soá, ñöôïc xeáp nhöõng nguyeân nhaân haøng ñaàu cuûa caùc beänh gan maïn vaøo nhoùm caùc quoác gia coù tyû leä vieâm gan B cao nhaát tính treân theá giôùi, ñaëc bieät laø xô gan vaø ung thö gan. theá giôùi [4][5]. Maët khaùc, ôû Vieät Nam hieän nay chöa 90% treû sô sinh nhieãm vi-ruùt VGB trong 1 naêm ñaàu coù nhieàu nghieân cöùu tìm hieåu tyû leä nhieãm, ñaëc ñieåm ñôøi seõ tieán tôùi vieâm gan B maõn tính; 30 ñeán 50% treû dòch teã hoïc cuûa hai loaïi nhieãm khuaån noùi treân moät bò nhieãm trong quaõng thôøi gian töø 1 ñeán 4 naêm ñaàu caùch coù heä thoáng. Tyû leä boäi nhieãm hai loaïi nhieãm ñôøi vaø 25% ngöôøi tröôûng thaønh nhieãm vi-ruùt VGB khuaån treân cuõng laø vaán ñeà ñaùng quan taâm nhöng seõ cheát vì caùc chöùng beänh ung thö lieân quan ñeán chöa coù soá lieäu ôû nöôùc ta. VGB. Vi-ruùt VGB laây truyeàn qua ñöôøng maùu trong Töø thöïc traïng nghieâm troïng veà taùc haïi cuûa vieâm ñoù ñöôøng laây truyeàn töø meï sang con laø ñöôøng laây gan tôùi söùc khoûe con ngöôøi vaø ñaëc bieät tyû leä nhieãm truyeàn nguy hieåm nhaát (WHO). Vi-ruùt naøy toàn taïi vieâm gan cao taïi Vieät Nam trong khi caùc nghieân cöùu beân ngoaøi moâi tröôøng cô theå ngöôøi tôùi 7 ngaøy vì vaäy dòch teã hoïc veà vaán ñeà naøy coøn khaù haïn heïp, Hoäi Yteá khaû naêng laây nhieãm cuûa noù cao gaáp 50 ñeán 100 laàn Coâng coäng Vieät Nam döôùi söï hoã trôï veà kinh phí, so vôùi HIV. Caùc yeáu toá nguy cô nhö söû duïng bôm nguoàn löïc cuûa Beänh vieän K vaø tröôøng Ñaïi hoïc Y teá kim tieâm khoâng an toaøn, truyeàn maùu, tình duïc laø Coâng coäng, ñaõ thöïc hieän nghieân cöùu dòch teã hoïc veà nguyeân nhaân laây nhieãm vieâm gan cao taïi caùc quoác tình hình nhieãm VGB vaø VGC cuûa ngöôøi daân taïi hai gia ñang phaùt trieån [10]. Theo nhöõng nghieân cöùu huyeän Soùc Sôn (Haø Noäi) vaø Laïng Giang (Baéc Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 19
  3. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Giang). Nghieân cöùu ñöôïc trieån khai trong giai ñoaïn thoáng vôùi böôùc nhaûy k=2 treân 100 hoä gia ñình trong töø thaùng 8 ñeán thaùng 12 naêm 2008. danh saùch taát caû caùc hoä gia ñình cuûa 2 tuyeán toå daân Muïc tieâu chung: phoá/cuïm daân cö/thoân. Cuoái cuøng, choïn ngaãu nhieân moät ñoái töôïng trong hoä gia ñình töø 15 ñeán 60 tuoåi. Ñaùnh giaù thöïc traïng nhieãm vi ruùt VGB vaø vi ruùt Vieäc choïn ngaãu nhieân naøy söû duïng phöông phaùp VGC cuûa ngöôøi daân trong ñoä tuoåi töø 15-60 ôû hai choïn döïa vaøo baûng Kish. Baûng Kish laø baûng bao quaän/huyeän thuoäc hai tænh/thaønh Haø Noäi vaø Baéc goàm soá thöù töï cuûa hoä gia ñình vaø soá thaønh vieân cuûa Giang vaø caùc yeáu toá lieân quan nhaèm goùp phaàn xaây hoä. Döïa treân chöõ soá cuoái cuøng cuûa maõ hoä gia ñình döïng keá hoaïch phoøng choáng ung thö gan ôû Vieät vaø toång soá thaønh vieân phuø hôïp (trong ñoä tuoåi töø 15 Nam ñeán naêm 2010. - 60) cuûa hoä gia ñình ñeå tìm ra soá thöù töï cuûa ngöôøi Muïc tieâu cuï theå: ñöôïc phoûng vaán. - Xaùc ñònh tæ leä hieän nhieãm HBV vaø HCV cuûa Nghieân cöùu söû duïng côõ maãu caàn thieát ñeå ñieàu tra ngöôøi daân trong ñoä tuoåi töø 15-60 taïi hai quaän/huyeän veà tình hình dòch teã hoïc cuûa HBV. AÙp duïng coâng thuoäc hai tænh/thaønh Haø Noäi vaø Baéc Giang. thöùc tính côõ maãu: - Moâ taû moät soá ñaëc ñieåm dòch teã hoïc veà tình traïng nhieãm HBV vaø HCV cuûa ngöôøi daân trong ñoä 2 tuoåi töø 15-60 ôû hai quaän/huyeän thuoäc Haø Noäi vaø Z 1 - α/2 p(1-p) Baéc Giang. n = 2 d - Moâ taû moät soá yeáu toá lieân quan nhö nhaän maùu, phaãu thuaät/moå xeû, duøng chung baøn chaûi ñaùnh raêng, Trong ñoù: kim chaâm cöùu, bôm kim tieâm...vôùi tình traïng nhieãm n = Côõ maãu HBV vaø HCV. p = 0,15 (tyû leä nhieãm vi ruùt HBV, tham khaûo moät soá nghieân cöùu) - Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp phoøng choáng nhieãm Z21 - α/2 = 1,96 (Möùc yù nghóa α = 0,05) HBV vaø HCV trong coäng ñoàng. d = 0,05 (Sai soá toái ña cho pheùp) Nhaèm ñaûm baûo ñuû côõ maãu cho öôùc löôïng tyû leä, 2. Phöông phaùp nghieân cöùu tyû leä töø choái ñöôïc öôùc tính laø 5%. Nhö vaäy côõ maãu Thieát keá moâ taû caét ngang coù phaân tích ñaõ ñöôïc caàn thieát toái thieåu ñeå ñieàu tra taïi moãi quaän/huyeän laø: söû duïng nhaèm thoûa maõn caùc muïc tieâu cuûa nghieân 392 + 392 x 0,05 = 412 ngöôøi vaø côõ maãu caàn thieát cöùu ñeà ra. Ñoái töôïng nghieân cöùu laø ngöôøi daân coù ñoä cho moãi xaõ/thò traán = 412/2 = 206 ngöôøi. tuoåi töø 15-60 tuoåi, töï nguyeän tham gia nghieân cöùu Sau nghieân cöùu, toång soá ñoái töôïng ñöôïc phoûng vaø coù khaû naêng giao tieáp thoâng thöôøng. Phöông vaán cuûa nghieân cöùu taïi hai huyeän laø 814 ñoái töôïng. phaùp choïn maãu nghieân cöùu laø choïn maãu ngaãu nhieân Tuy nhieân, khi toå chöùc xeùt nghieäm, nhöõng ñoái töôïng nhieàu giai ñoaïn. Ñaây laø vieäc tieán haønh choïn maãu khoâng ñoàng yù hoaëc ra muoän seõ khoâng tham gia xeùt tuaàn töï theo töøng caáp, moãi caáp seõ choïn vaø xaây döïng nghieäm. Vì vaäy, ñoái töôïng tham gia xeùt nghieäm laø moät côõ maãu rieâng. Trong nghieân cöùu naøy, maãu ñöôïc 779 ñoái töôïng. Hai huyeän Soùc Sôn (thuoäc Haø Noäi) choïn theo töøng caáp töø caáp huyeän ñeán caáp xaõ, caáp toå vaø Laïng Giang (thuoäc Baéc Giang) ñöôïc löïa choïn laø daân phoá vaø caáp hoä gia ñình. Phöông phaùp choïn maãu ñòa baøn nghieân cöùu do Haø Noäi coù tyû leä ghi nhaän ung naøy ñöôïc söû duïng nhaèm ñaùp öùng cho tính vó moâ cuûa thö gan cao (10-15% daân soá) cuûa mieàn Baéc vaø beân nghieân cöùu, laø cuoäc ñieàu tra treân phaïm vi roäng taïi caïnh ñoù nhaèm ñaûm baûo tính khaû thi cuûa nghieân cöùu. hai huyeän lôùn. Vieäc söû duïng phöông phaùp choïn maãu naøy coøn coù nhieàu thuaän lôïi khi xaây döïng daøn choïn 2.1. Ñònh nghóa bieán maãu, giaûm chi phí thu thaäp döõ lieäu do caùc ñôn vò Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh ôû möùc hoä gia ñình, ñieàu tra taäp trung ôû baäc choïn maãu. bao goàm vieäc thu thaäp caùc thoâng tin chung veà hoä gia Giai ñoaïn 1 laäp danh saùch caùc xaõ thò traán thuoäc ñình vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Trong ñoù, thoâng tin hai huyeän vaø choïn ngaãu nhieân 1 xaõ, 1 thò traán trong chung veà hoä gia ñình ñöôïc moâ taû baèng caùc bieán nhaân hai huyeän. Giai ñoaïn hai choïn ngaãu nhieân ñôn giaûn khaåu hoïc (tuoåi, giôùi, ngheà nghieäp,tình traïng hoân ñeå laáy ra 2 tuyeán toå daân phoá/cuïm daân cö/thoân trong nhaân, trình ñoä hoïc vaán), soá thaønh vieân trong ñoä tuoåi moãi thò traán/xaõ. Giai ñoaïn 3 choïn ngaãu nhieân heä 15 - 60 vaø tieàn söû xeùt nghieäm VGB, VGC. Bieán 20 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14)
  4. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | HBsAg laø bieán nhò phaân, moâ taû vieäc coù hay khoâng hieän nhaèm moâ taû caùc ñaëc ñieåm nhaân khaåu hoïc vaø phaùt hieän ra HBsAg trong huyeát thanh cuûa moät tình hình maéc HBV, HCV cuõng nhö söï phaân boá cuûa ngöôøi chöùng toû ngöôøi ñoù coù HBV vaø coù khaû naêng caùc yeáu toá nguy cô tieàm taøng vôùi tình traïng beänh cuûa truyeàn beänh cho ngöôøi khaùc. Töông töï vôùi bieán Anti ngöôøi daân soáng taïi ñòa baøn nghieân cöùu. Kieåm ñònh HCV ñöôïc ñònh nghóa laø khi xeùt nghieäm maùu xaùc khi bình phöông, hoài quy logistic ñöôïc thöïc hieän ñònh coù khaùng theå HCV trong huyeát thanh. Caùc bieán nhaèm kieåm ñònh moät soá moái lieân quan giöõa caùc haønh veà haønh vi nguy cô lieân quan ñeán laây nhieãm vieâm vi nguy cô tieâm thuoác truyeàn dòch, duøng chung bôm gan B vaø C bao goàm: töøng tieâm thuoác/truyeàn dòch, kim tieâm, truyeàn maùu, phaãu thuaät moå xeû vôùi nhieãm nhaän maùu, hieán maùu, duøng chung bôm kim tieâm, söû HBV vaø HCV. Möùc yù nghóa 0,05 ñöôïc löïa choïn cho duïng bôm kim tieâm. Caùc bieán haønh vi nguy cô ñeàu kieåm ñònh thoáng keâ. Tyû suaát cheânh OR bao goàm OR coù caùc löïa choïn töø khoâng bao giôø, "1 laàn", "2-3 laàn", thoâ vaø OR ñöôïc hieäu chænh vôùi moät soá yeáu toá nhieãu "nhieàu hôn 3 laàn" (caùc löïa choïn ñöôïc nhoùm laïi thaønh tieàm taøng (tuoåi, giôùi, trình ñoä hoïc vaán) ñöôïc löïa löïa choïn "Ñaõ töøng" khi phaân tích caùc caâu hoûi veà choïn laø ñôn vò ño löôøng söï keát hôïp giöõa hai yeáu toá. haønh vi nguy cô). 2.3. Quy trình xeùt nghieäm 2.2. Thu thaäp vaø xöû lyù soá lieäu - Sau khi keát thuùc phoûng vaán, ÑTV ñöa cho ñoái Thoâng tin lieân quan ñeán tình traïng nhieãm HBV töôïng moät phieáu heïn xeùt nghieäm. Chæ nhöõng ngöôøi vaø HCV ñöôïc thu thaäp thoâng qua xeùt nghieäm huyeát coù phieáu heïn môùi ñöôïc tieán haønh xeùt nghieäm. Ñoái thanh xaùc ñònh söï hieän dieän cuûa khaùng nguyeân beà töôïng ñöôïc thuyeát phuïc ñeå ñeán xeùt nghieäm sôùm maët HbsAg vaø khaùng theå khaùng HCV baèng test saøng trong voøng 24 giôø sau phoûng vaán. loïc. Trong khi ñoù caùc thoâng tin lieân quan ñeán tình - Nhoùm nghieân cöùu ñeà nghò chính quyeàn ñòa traïng nhieãm vieâm gan noùi chung cuõng nhö caùc thöïc phöông boá trí moät ñòa ñieåm laáy maùu xeùt nghieäm haønh phoøng choáng nhieãm vieâm gan ñöôïc thu thaäp chung, thöôøng laø traïm y teá xaõ. Moät ÑTV tröïc taïi ñòa thoâng qua phoûng vaán söû duïng boä caâu hoûi ñònh löôïng. ñieåm xeùt nghieäm. Khi ñoái töôïng mang phieáu heïn Ñeå ñaûm baûo vaø kieåm soaùt chaát löôïng nghieân xeùt nghieäm ñeán, ÑTV naøy kieåm chöùng ñuùng ñoái cöùu, quaù trình thu thaäp soá lieäu ñöôïc giaùm saùt chaët töôïng ñaõ ñöôïc xeùt nghieäm baèng caùch hoûi moät soá cheõ thoâng qua qui trình ñaûm baûo vaø kieåm soaùt chaát thoâng tin trong boä caâu hoûi. Neáu xaùc ñinh ñuùng, ñoái löôïng soá lieäu. Boä coâng cuï thu thaäp soá lieäu ñöôïc caùn töôïng naøy seõ ñöôïc laáy maùu ven ñeå laøm xeùt nghieäm. boä Hoäi Y teá coâng coäng xaây döïng vôùi söï hoã trôï kyõ - Maãu maùu cuûa ñoái töôïng ñöôïc xeùt nghieäm taïi thuaät cuûa caùc chuyeân gia cuûa Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá choã baèng test xeùt nghieäm nhanh: SD bioline HBsAg coâng coäng. Nhoùm nghieân cöùu xaây döïng Taøi lieäu taäp (ñoä nhaïy 99%, ñoä ñaëc hieäu 100%) ñeå tìm khaùng huaán cho ñieàu tra vieân (ÑTV) vaø taäp huaán trong 1 nguyeân beà maët HBsAg vaø SD bioline HCV (ñoä nhaïy buoåi. Sau ñoù, ÑTV xuoáng coäng ñoàng ñeå thöû nghieäm, 99%, ñoä ñaëc hieäu 99,4%) ñeå xaùc ñònh khaùng theå moät vaøi ÑTV coù kyõ naêng hoûi chöa ñaït ñöôïc nhoùm khaùng HCV trong huyeát thanh cuûa ñoái töôïng. Keát nghieân cöùu ruùt kinh nghieäm vaø ñi keøm trong ngaøy quaû nhaän ñöôïc sau 15 - 20 phuùt. thu thaäp soá lieäu ñaàu tieân cho ñeán khi kyõ naêng cuûa hoï ñöôïc caûi thieän. Trong quaù trình ÑTV thu thaäp soá - Maãu maùu dö cuûa ñoái töôïng ñöôïc tieâu huûy ngay lieäu, 6 nghieân cöùu vieân ñi cuøng giaùm saùt 10% tröôøng sau moãi buoåi xeùt nghieäm ñeå ñaûm baûo an toaøn. hôïp vôùi moãi ÑTV. Nhöõng tröôøng hôïp ÑTV khoâng tuaân theo höôùng daãn cuûa boä caâu hoûi, nghieân cöùu 3. Keát quaû nghieân cöùu vieân seõ chænh söûa vaø ruùt kinh nghieäm ngay. Ngoaøi Treân ñòa baøn nghieân cöùu taïi hai huyeän Laïng ra, trong hai ngaøy cuoái ôû thöïc ñòa, 10% soá phieáu Giang vaø Soùc Sôn, toång soá ñoái töôïng tham gia phoûng ñöôïc nghieân cöùu vieân tröïc tieáp hoûi laïi ñeå kieåm tra vaán laø 814 ñoái töôïng. Coù 525 ñoái töôïng nöõ giôùi laïi thoâng tin. Caùc nghieân cöùu vieân xaây döïng boä nhaäp chieám 64,5% gaàn gaáp ñoâi so vôùi 289 ñoái töôïng nam lieäu vaø moät nhoùm sinh vieân cuûa Tröôøng ñaïi hoïc y teá giôùi chieám 35,5%. Thöïc teá cho thaáy, naêm 2008 coâng coäng ñöôïc giao nhaäp soá lieäu baèng phaàn meàm cuõng laø naêm tyû soá giôùi tính chung cuûa Vieät Nam coù Epidata. bieán ñoäng lôùn. Maët khaùc, xu höôùng sinh con thöù 3 Phaàn meàm Stata 9.0 ñöôïc söû duïng trong phaân taêng theo baùo caùo sô keát 3 naêm thöïc hieän chính saùch tích soá lieäu bao goàm caùc phaân tích moâ taû ñöôïc thöïc keá hoaïch hoùa gia ñình cuûa Boä Y teá (2005 - 2008) coù Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 21
  5. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | theå laø moät nguyeân nhaân khaùc daãn tôùi tình traïng naøy. Tyû leä nam giôùi ôû Soùc Sôn (32,13%) thaáp hôn so vôùi ôû Laïng Giang (39%) moät caùch coù yù nghóa thoáng keâ. Töø toång soá 814 ngöôøi ñöôïc phoûng vaán, 779 ngöôøi ñaõ tham gia laáy maùu xeùt nghieäm tình traïng nhieãm HBV vaø HCV ôû caû hai ñòa baøn nghieân cöùu. Trong toång soá 779 ngöôøi coù 388 ngöôøi ôû Soùc Sôn vaø 391 ngöôøi ôû Laïng Giang. Coøn laïi, trong nghieân cöùu coù 35 ñoái töôïng (taïi Soùc Sôn (9/215), xaõ Tieân Döôïc (7/199), thò traán Voâi (8/200) vaø xaõ TaânThanh (1/200) khoâng laáy maùu xeùt nghieäm sau khi ñöôïc phoûng vaán, chieám tyû leä 4,3%. Bieåu ñoà 2. Phaân boá tyû leä ñoái töôïng hieän coù virus vieâm gan B vaø anti HCV theo loaïi nhieãm 3.1. Tình traïng nhieãm HBV vaø HCV cuûa ngöôøi daân trong ñoä tuoåi töø 15 - 60 treân ñòa VGB taïi hai huyeän naøy chöa cao. Tieâm vacxin baøn nghieân cöùu. phoøng nhieãm VGB thöôøng ñöôïc chæ ñònh cho nhöõng Khi tìm hieåu söï phaân boá tyû leä ñoái töôïng coù ngöôøi chöa nhieãm HBV. Ñaây ñöôïc coi laø bieän phaùp HBsAg vaø Anti-HCV theo ñòa baøn taïi 2 huyeän Soùc thöïc haønh coù hieäu quaû trong phoøng choáng nhieãm Sôn vaø Laïng Giang, keát quaû so saùnh cho thaáy coù söï HBV trong coäng ñoàng. cheânh leäch giöõa hai huyeän naøy. Baûng 1. Tình hình tieâm phoøng HBV taïi hai huyeän Phaân boá tæ leä coù HBsAg vaø Anti HCV theo ñòa baøn nghieân cöùu Soùc Sôn vaø Laïng Giang 10,0% 9,5% ñòa ñieåm nghieân cöùu 9,0% Tæ leä phaân boá theo 8,0% 7,0% 6,4% 6,0% 4,9% Soùc sôn 5,0% 4,0% Laïng Giang 3,0% 2,0% 1,0% 0,5% 0,0% HBsAg Anti- HCV Loaïi nhieãm Bieåu ñoà 1. Tyû leä ñoái töôïng coù HBsAg vaø Anti-HCV theo ñòa baøn nghieân cöùu Baûng 1 cho thaáy tyû leä tieâm phoøng VGB ôû caû hai Keát quaû bieåu ñoà 1 cho thaáy, khi so saùnh tyû leä ñòa baøn nghieân cöùu laø 10%. Tyû leä tieâm phoøng ôû Soùc hieän nhieãm giöõa 2 ñòa baøn ñieàu tra, tyû leä anti-HCV Sôn laø 15,3%, cao hôn so vôùi ôû Laïng Giang laø 4,5% ôû Soùc Sôn cao hôn ôû Laïng Giang (4,9% so vôùi 0, moät caùch coù yù nghóa thoáng keâ vôùi p
  6. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | khoái sau Ñaïi Hoïc laø 16,7%. Trong khi ñoù, tyû leä naøy Keát quaû bieåu ñoà 4 cho thaáy, tyû leä hieän maéc ôû nhoùm tieåu hoïc laø 7,1%, nhoùm THCS laø 6,7% vaø HBsAg ôû nöõ giôùi taïi hai huyeän Laïng Giang vaø Soùc nhoùm PTTH laø 11,7%. Toång soá ngöôøi muø chöõ trong Sôn cao hôn nam giôùi ôû caùc nhoùm tuoåi töø 30-39 vaø quaàn theå nghieân cöùu nhoû (7 ngöôøi) tyû leä tieâm phoøng 40-49, thaáp hôn ôû nhoùm 15-20 tuoåi vaø 49-60 tuoåi. HBV trong nhoùm naøy laø 12, 5%. Tyû leä tieâm phoøng Trong nhoùm nam, phaân boá HBsAg khaù ñoàng ñeàu ôû HBV trong caùc nhoùm trình ñoä hoïc vaán coù söï cheânh caùc löùa tuoåi theå hieän qua söï cheânh leäch veà tyû leä leäch, tuy nhieân söï khaùc bieät naøy chöa coù yù nghóa veà hieän maéc HBsAg giöõa nhoùm, cao nhaát (10,1%) so maët thoáng keâ. vôùi nhoùm thaáp nhaát (6,5%) chöa ñeán 4%. Trong khi ñoù, ôû nhoùm nöõ, phaân boá tyû leä HBsAg theo nhoùm 3.2. Tyû leä hieän nhieãm HBV vaø HCV cuûa tuoåi coù söï cheânh leäch; nhoùm coù tyû leä maéc cao nhaát ngöôøi daân trong ñoä tuoåi töø 15-60 taïi hai laø nhoùm 40-49 tuoåi (10,3%) cheânh so vôùi nhoùm coù huyeän Soùc Sôn vaø Laïng Giang phaân boá theo tyû leä maéc thaáp nhaát laø nhoùm 49-60 tuoåi (2,7%) tôùi nhoùm tuoåi vaø giôùi tính. 7,6%. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa veà maët thoáng keâ vôùi p = 0,05. 3.3. Moät soá yeáu toá lieân quan ñeán laây nhieãm HBV vaø HCV Bieåu ñoà 3. Phaân boá tyû leä hieän maéc anti HCV theo nhoùm tuoåi vaø giôùi tính Keát quaû bieåu ñoà 3 cho thaáy, tyû leä mang anti HCV taïi hai huyeän ôû nöõ giôùi cao hôn nam giôùi trong taát caû caùc nhoùm tuoåi. Trong nhoùm nöõ, söï khaùc bieät veà tyû leä mang anti HCV giöõa caùc nhoùm tuoåi laø Bieåu ñoà 5. Phaân boá taàn soá tieâm thuoác/truyeàn dòch khoâng ñaùng keå (nhoùm coù tyû leä maéc cao nhaát laø 4,9% taïi hai huyeän Soùc Sôn vaø Laïng Giang. so vôùi nhoùm coù tyû leä thaáp nhaát laø 2,7%). Trong nhoùm nam, do soá ngöôøi mang anti HCV thaáp (chæ coù 2 ñoái töôïng) neân vieäc so saùnh tyû leä khoâng coù yù nghóa. Nhìn chung, tieâm thuoác/truyeàn dòch laø caùc thöïc haønh phoå bieán lieân quan ñeán laây nhieãm HBV vaø HCV. Keát quaû bieåu ñoà 5 cho thaáy tyû leä naøy ôû Laïng Giang cao hôn so vôùi ôû Soùc Sôn (laàn löôït laø 84,4% vaø 65,3%). Treân caû quaàn theå nghieân cöùu, 73,7% ñoái töôïng ñöôïc phoûng vaán ñaõ tieâm thuoác/truyeàn dòch ít nhaát moät laàn. Vieäc nhaän maùu töø ngöôøi khaùc khoâng phoå bieán trong nghieân cöùu naøy, soá ngöôøi nhaän maùu truyeàn chæ chieám 1,97% trong toång soá ngöôøi ñöôïc hoûi. Ba yeáu toá nguy cô lieân quan ñeán laây nhieãm HBV vaø HCV khaùc cuõng ñöôïc y vaên chæ ra laø duøng Bieåu ñoà 4. Phaân boá tyû leä ñoái töôïng hieän coù HBsAg chung BKT, duøng chung kim chaâm cöùu vaø duøng theo nhoùm tuoåi vaø giôùi tính chung baøn chaûi ñaùnh raêng. Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 23
  7. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Trong toång soá ñoái töôïng nghieân cöùu, tyû leä töøng chaûi ñaùnh raêng, coù khoaûng 40% ñoái töôïng ñöôïc hoûi söû duïng chung BKT laø 28,4%. Tyû leä töøng duøng traû lôøi raèng hoï ñaõ töøng söû duïng chung baøn chaûi ñaùnh chung BKT vôùi taàn suaát nhieàu hôn ba laàn khaù cao, raêng. Haønh vi söû duïng chung baøn chaûi ñaùnh raêng töông öùng ôû Laïng Giang laø 30,1% vaø Soùc Sôn laø phoå bieán ôû Laïng Giang hôn ôû Soùc Sôn, vôùi tyû leä 8,4%. Söï cheânh leäch naøy cho thaáy vieäc söû duïng töông öùng laø 29,7% so vôùi 41%. chung BKT ôû Laïng Giang laø phoå bieán hôn ôû Soùc Khoaûng hai phaàn ba soá ñoái töôïng trong nghieân Sôn. Nhöõng ñoái töôïng nghieân cöùu ôû Laïng Giang chuû cöùu chöa töøng traûi qua vieäc phaãu thuaät hay moå xeû. yeáu ñeàu ñaõ söû duïng chung BKT treân 3 laàn. Tyû leä töøng phaãu thuaät moät laàn ôû Soùc Sôn cao hôn so vôùi ôû Laïng Giang (19% vaø 16%) coù yù nghóa thoáng Baûng 2. Phaân boá taàn suaát caùc haønh vi nguy cô theo keâ vôùi p 0,05). Maëc trong coäng ñoàng nhö xaêm troå, duøng chung baøn chaûi duø vaäy, vôùi khoaûng tin caäy 95% roäng (0,3-21,1) coù ñaùnh raêng, dao caïo raâu cuõng nhö coù quan heä tình xu höôùng nghieâng veà söïï keát hôïp döông tính cho ta duïc vôùi nhieàu ngöôøi. Trong nghieân cöùu naøy, haønh vi gôïi yù veà söï thieáu huït maãu nghieân cöùu trong vieäc ñaûm xaêm troå khoâng phoå bieán trong coäng ñoàng nghieân baûo söï keát hôïp coù yù nghóa thoáng keâ giöõa vieäc nhaän cöùu, chieám tyû leä 3% vaø töông ñöông nhau ôû hai ñòa maùu vôùi laây nhieãm HCV. Nhaän maùu ñöôïc cho laø yeáu baøn nghieân cöùu. Ñoái vôùi vieäc söû duïng chung baøn toá coù lieân quan ñeán mang HBsAg. Tuy nhieân, trong 24 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14)
  8. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | nghieân cöùu naøy, tæ leä coù mang HBsAg trong nhoùm Baûng 5. Moái lieân quan giöõa vieäc nhaän maùu vôùi laây nhaän maùu (9,1%), khoâng thaáp hôn nhieàu so vôùi nhieãm HBsAg taïi Laïng Giang nhoùm chöa töøng nhaän maùu (10,9%). Tuy nhieân, söï HBsAg keát hôïp giöõa hai yeáu toá naøy cuõng khoâng coù yù nghóa Döông tính AÂm tính Toång thoáng keâ. Nhaän maùu Taàn soá Tyû leä % Taàn soá Tyû leä % Taàn soá Tyû leä % Phaân tích ño löôøng ñoä maïnh cuûa söï keát hôïp Coù 2 28,6 5 71,4 7 100 töông töï ñöôïc tieán haønh cho thaáy khoâng coù moái lieân Khoâng 23 6,0 361 94 366 100 quan giöõa vieäc duøng chung BKT, phaãu thuaät moå xeû Toång 25 6,4 366 93,6 391 100 vaø duøng chung kim chaâm cöùu vôùi tình traïng mang p = 0,016; OR = 6,3; KTC 95% (1,1 – 34,6) HBsAg taïi ñòa baøn Soùc Sôn. Töông töï, söï keát hôïp cuõng khoâng ñöôïc tìm thaáy Phaân tích ño löôøng moái lieân quan giöõa duøng khi phaân tích xaùc ñònh moái lieân quan giöõa duøng chung BKT, moå xeû, duøng chung kim chaâm cöùu vôùi chung BKT, phaãu thuaät moå xeû, duøng kim chaâm cöùu tình traïng mang HBsAg cho thaáy khoâng coù moái lieân vôùi tình traïng mang anti HCV. quan giöõa caùc yeáu toá naøy vôùi tình traïng mang HBsAg. Baûng 4. Moái lieân quan giöõa vieäc töøng ñöôïc phaãu Töông töï, khoâng coù moái lieân quan giöõa nhaän maùu thuaät/moå xeû vôùi anti HCV (+) taïi Laïng Giang töø ngöôøi khaùc, duøng chung kim chaâm cöùu vôùi tình traïng mang HCV. Baûng 6. Moái lieân quan giöõa caùc ñaëc ñieåm nhaân khaåu hoïc cuûa ñoái töôïng ñieàu tra vôùi 3 haønh vi nguy cô taïi ñòa baøn Laïng Giang 3.4.2. Moái lieân quan giöõa moät soá haønh vi nguy cô vôùi tình traïng coù HbsAg vaø anti HCV taïi Laïng Giang. * Baûng 4 ñaõ ñöôïc theâm giaù trò 1 vaøo moãi oâ nhaèm öôùc löôïng giaù trò OR. Vì trong nhoùm khoâng phaãu thuaät/moå xeû, khoâng coù ñoái töôïng naøo döông tính vôùi anti HCV, ñieàu naøy ñöôïc giaûi thích do côõ maãu chöa ñuû lôùn. Ñeå öôùc löôïng - Nhoùm döôùi 24 tuoåi laø nhoùm tham chieáu (so vôùi giaù trò OR vaø khoâng laøm aûnh höôûng tôùi keát quaû nhoùm treân 24 tuoåi) nghieân cöùu, giaù trò 1 ñöôïc theâm vaøo moãi oâ. Keát quaû - Nhoùm nam laø nhoùm tham chieáu (so vôùi nhoùm nöõ) baûng 5 cho thaáy, ñoä maïnh cuûa söï keát hôïp (OR) giöõa - Nhoùm trình ñoä hoïc vaán döôùi PTTH trôû leân laø nhoùm phaãu thuaät/moå xeû vaø tình traïng mang anti HCV tham chieáu (so vôùi nhoùm töø PTTH trôû leân) ñöôïc xaùc ñònh laø 13,4; coù yù nghóa thoáng keâ vôùi p = Baûng 6 theå hieän moái lieân quan giöõa caùc haønh vi 0,004. Moái lieân quan naøy cho thaáy, nhöõng ngöôøi ôû nguy cô vôùi moät soá yeáu toá nhieãu tieàm taøng. Haàu heát Laïng Giang ñaõ töøng ñöôïc phaãu thuaät/moå xeû coù khaû caùc yeáu toá nhieãu ñeàu khoâng coù moái lieân quan vôùi naêng mang anti HCV cao gaáp 13,4 laàn so vôùi ngöôøi caùc bieán ñoäc laäp, chæ coù bieán hoïc vaán coù söï keát hôïp chöa töøng ñöôïc phaãu thuaät/moå xeû. vôùi haønh vi nhaän maùu khaù maïnh, vôùi OR laø 2. Tyû leä nhieãm HBsAg trong nhoùm ñaõ töøng nhaän Ñeå kieåm soaùt nhöõng yeáu toá nhieãu tieàm taøng tuoåi, maùu (28,6%) cao hôn nhoùm chöa töøng nhaän maùu giôùi vaø trình ñoä hoïc vaán taùc ñoäng tôùi moái lieân quan (6,0%). Ño löôøng söï keát hôïp vôùi OR = 6,3 (p = giöõa tình traïng mang HbsAg vôùi yeáu toá nhaän truyeàn 0,016) cho thaáy, nhöõng ngöôøi nhaän maùu coù khaû naêng maùu, moâ hình hoài quy ñaõ ñöôïc söû duïng. Baûng 7 cho coù HBsAg cao gaáp 6,3 laàn ngöôøi khoâng nhaän maùu thaáy moái lieân quan giöõa vieäc töøng nhaän maùu vôùi töø ngöôøi khaùc. mang HBsAg khoâng coøn mang yù nghóa thoáng keâ (p Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 25
  9. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Baûng 7. Moâ hình hoài quy logistic ño löôøng moái lieân Hieän chöa coù moät phaùc ñoà ñieàu trò boäi nhieãm quan giöõa nhaän truyeàn maùu vôùi tình traïng HBV/HCV cuï theå maø phaûi phuï thuoäc vaøo töøng mang HbsAg kieåm soaùt vôùi caùc yeáu toá tuoåi, tröôøng hôïp. Trong nghieân cöùu naøy, 2 ñoái töôïng giôùi, hoïc vaán. (0.25%) coù keát quaû xeùt nghieäm döông tính vôùi caû HBsAg vaø anti-HCV, nghóa laø tyû leä anti-HCV trong Mang HBsAg OR KTC 95% P nhöõng ngöôøi mang HBsAg laø 3,2%. Töøng nhaän maùu cuûa ngöôøi khaùc 4,1 0,7 – 23,2 0,112 Trong nghieân cöùu naøy, taïi ñòa baøn Laïng Giang, Nhoùm tuoåi 2,6 0,6 – 11,8 0,213 chuùng toâi tìm thaáy moái lieân quan giöõa vieäc töøng Giôùi tính 0,5 0,2 – 1,3 0,155 ñöôïc nhaän maùu vôùi vieäc mang HBsAg vaø giöõa vieäc Trình ñoä hoïc vaán 1,4 0,6 – 3,3 0,425 töøng ñöôïc phaãu thuaät/moå xeû vôùi mang daáu aán cuûa HCV. Keát quaû tìm ra ñöôïc cuûa nghieân cöùu khaúng ñònh theâm khaû naêng veà vieäc laây truyeàn HCV qua = 0,112), cho duø söï keát hôïp vaãn khaù maïnh (OR = ñöôøng truyeàn maùu hay cuõng goùp phaàn chæ ra ñöôïc 4,1) khi noù ñöôïc ñöa vaøo moâ hình hoài qui logistic. thöïc traïng chung veà coâng taùc naøy taïi Vieät Nam. Maët khaùc, khoaûng tin caäy roäng (CI 95%: 0,7-23,2) coù xu höôùng veà phía keát hôïp döông tính giöõa yeáu toá Taïi Laïng Giang, moái lieân quan thoâ giöõa nhaän nguy cô tieàm taøng vôùi beänh moät laàn nöõa gôïi yù vieäc truyeàn maùu vôùi tình traïng nhieãm HBV (huyeát thanh thieáu maãu nghieân cöùu trong phaân tích ña bieán. döông tính vôùi HbsAg) ñöôïc xaùc ñònh vôùi tyû soá cheânh OR = 6,3. Töông töï moái lieân quan thoâ giöõa 4. Baøn luaän phaãu thuaät moå xeû vôùi tình traïng nhieãm HCV (huyeát thanh döông tính vôùi anti- HCV) ñöôïc xaùc ñònh vôùi Tyû leä ñoái töôïng coù HBsAg trong nghieân cöùu naøy OR = 13,4. Tuy nhieân khi ñöôïc kieåm soaùt vôùi caùc laø 8%, tyû leä ôû Soùc Sôn cao hôn so vôùi Laïng Giang. yeáu toá nhieãu tieàm taøng nhö tuoåi, giôùi tính vaø tình Keát quaû naøy thaáp hôn so vôùi haàu heát caùc nghieân cöùu traïng hoïc vaán, ñoä maïnh cuûa söï keát hôïp giöõa nhaän treân coäng ñoàng daân cö tröôùc ñaây nhö theo nghieân tryeàn maùu vaø mang HbsAg laø 4,1. Ñieàu naøy coù cöùu cuûa Leâ Vuõ Anh [3] laø 11,35%, ôû An Giang theo nghóa laø nhöõng ngöôøi nhaän truyeàn maùu coù khaû naêng nghieân cöùu cuûa Chaâu Höõu Haàu [4] laø 11% vaø ôû mang HbsAg(+) cao gaáp 4 laàn so vôùi nhöõng ngöôøi Thanh Hoùa, theo nghieân cöùu cuûa Nguyeãn Thu Vaân khoâng truyeàn maùu. Tuy nhieân moái quan heä naøy vaø Vuõ Hoàng Cöông [6] laø 15,98%. Trong khi ñoù, tyû khoâng coù yù nghóa thoâng keâ vôùi p= 0,11. Moái quan leä mang anti-HCV laø 2,7%, cao hôn so vôùi keát quaû heä coù xu höôùng töong töï cuõng ñöôïc theå hieän trong nghieân cöùu cuûa ñeà taøi khoa hoïc coâng ngheä cuûa Vieän nghieân cöùu ño löôøng moái lieân quan giöõa truyeàn maùu Veä sinh dòch teã, Boä Y teá taïi Haø Noäi naêm 2004 vôùi tình traïng nhieãm HBV ôû nhöõng ngöôøi khoeû (0.79%) [1]. Theo moät nghieân cöùu cuûa Hoaøng Ñaêng maïnh. Tuy nhieân söï keát hôïp thu ñöôïc trong nghieân Mòch taïi Haûi Phoøng, tyû leä nhieãm HCV trong nhoùm cöùu naøy nhoû hôn vaø giaù trò p lôùn hôn so vôùi nghieân ngöôøi khoûe maïnh khu vöïc noäi thaønh laø 1,69 % [5]. cöùu cuûa chuùng toâi (OR thoâ = 2.11, CI 95%: 0,67- Keát quaû naøy moät laàn nöõa cho thaáy tyû leä mang 6,48 vaø OR ñieàu chænh = 1,26; CI 95%:0,36-4,44) HBsAg vaø anti HCV raát khaùc nhau tuøy töøng vuøng [34]. Moái lieân quan giöõa phôi nhieãm vôùi maùu, phaãu ñòa lyù, thieát keá nghieân cöùu. thuaät vaø tình traïng vieâm gan do vius vieâm gan C Tyû leä tieâm phoøng HBV taïi hai huyeän Soùc Sôn vaø cuõng ñaõ ñöôïc khaúng ñònh trong nghieân cöùu veà tình Laïng Giang chöa cao, chæ coù 10%. Theo toå chöùc y traïng hieän maéc vieâm gan C trong quaàn theå ngöôøi teá theá giôùi, vaéc xin VGB coù hieäu löïc phoøng beänh khoeû maïnh taïi Myanmar [21]. Trong nghieân cöùu khoaûng 95% [8][9]. Tuy nhieân, tyû leä tieâm phoøng cuûa chuùng toâi, maëc duø söï keát hôïp maïnh ñöôïc xaùc VGB ôû Vieät Nam chöa cao do vacxin chæ ñöôïc ñöa ñònh giöõa tieàn söû phaãu thuaät vaø vieâm gan C trong vaøo chöông trình tieâm chuûng môû roäng töø naêm 2002 phaân tích ñôn bieán, côõ maãu nhoû ñaõ laø moät caûn trôû daønh cho treû döôùi 6 tuoåi. Nhö vaäy, theá heä treû ñöôïc cho vieäc khaúng ñònh ñoä maïnh cuûa söï keát hôïp trong höôûng lôïi ích töø chöông trình naøy khoâng naèm trong phaân tích ña bieán. khoaûng tuoåi ñöôïc ñieàu tra. Ñaây coù theå laø giaûi thích Nghieân cöùu naøy cung caáp thoâng tin veà tyû leä hieän cho tyû leä tieâm chuûng thaáp nhö vaäy. maéc HBV vaø HCV trong coäng ñoàng daân cö, trong Boäi nhieãm HBV vaø HCV chieám moät tyû leä töông khi hieåu bieát veà möùc ñoä traàm troïng cuûa vaán ñeà naøy ñoái trong soá caùc tröôøng hôïp beänh gan treân toaøn caàu. coøn chöa nhieàu. Phaàn phaân tích moái lieân quan giöõa 26 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14)
  10. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | caùc haønh vi nguy cô nhö duøng chung BKT, duøng traïng nhieãm vieâm gan B, vieâm gan C, nhöõng ngöôøi chung baøn chaûi ñaùnh raêng vaø duøng chung kim chaâm maéc beänh seõ coù khaû naêng nhôù laïi toát hôn tình traïng cöùu; ñaëc bieät laø moái lieân quan giöõa vieäc nhaän maùu phôi nhieãm cuûa baûn thaân. Nhaát laø trong ñieàu kieän vôùi nguy cô laây nhieãm HBV vaø HCV ñaõ ñöa ra vieäc tuyeân truyeàn veà kieán thöùc phoøng vaø ñieàu trò nhöõng phaùt hieän quan troïng. Nhöng, chuùng ta vaãn vieâm gan ñöôïc phoå bieán trong coäng ñoàng. Ñieàu naøy aàn theâm nghieân cöùu coù côõ maáu lôùn hôn vaø thieát keá coù theå daãn ñeán khaû naêng hieän dieän cuûa sai soá nhôù ñuû maïnh ñeå khaúng ñònh ñöôïc moái lieân quan coù tính laïi laøm ñoä maïnh cuûa söï keát hôïp cao hôn thöïc teá. chaát nguyeân nhaân keát quaû naøy. Nhöõng thoâng tin naøy Nghieân cöùu ñöôïc trieån khai treân hai ñòa baøn heïp coù theå laø gôïi yù cho caùc chöông trình can thieäp döï cuûa thaønh phoá Haø Noäi vaø tænh Baéc Giang. Vì vaäy phoøng laây nhieãm HBV vaø HCV cho coäng ñoàng. vieäc khaùi quaùt keát quaû nghieân cöùu ra beân ngoaøi Nghieân cöùu söû duïng test kit ñeå phaùt hieän khaùng phaïm vi nghieân cöùu caàn thaän troïng. theå khaùng HCV chöù khoâng xaùc ñònh tröïc tieáp söï coù Ñoái vôùi chöông trình Quoác gia phoøng choáng ung maët cuûa HCV trong maùu. Ñieàu naøy coù theå daãn ñeán thö Boä y teá, chuùng toâi khuyeán nghò: moät öôùc löôïng thaáp hoaëc cao cuûa con soá nhieãm HCV - Caàn ñaåy maïnh coâng taùc saøng loïc nhieãm vieâm trong thöïc teá. Tuy nhieân, test kit xaùc ñònh anti HCV vieâm gan B vaø C, cuõng nhö thieát laäp chöông trình laïi phuø hôïp vôùi nhöõng nghieân cöùu, laøm xeùt nghieäm theo doõi nhöõng ngöôøi nhieãm VGB vaø C trong coäng saøng loïc coäng ñoàng do chi phí thaáp. ñoàng nhaèm xaùc ñònh nguy cô daãn ñeán xô gan, ung Beân caïnh caùc thöïc haønh chaêm soùc y teá, caùc haønh thö gan. Nghieân cöùu aùp duïng caùc bieän phaùp can vi ñöôïc cho laø coù nguy cô cao daãn ñeán laây nhieãm thieäp laâm saøng phuø hôïp ñoái vôùi ngöôøi ñöôïc phaùt HBV trong coäng ñoàng bao goàm xaêm troå, duøng chung hieän ung thö gan ôû giai ñoaïn sôùm nhaèm giaûm tyû leä baøn chaûi ñaùnh raêng, dao caïo raâu cuõng nhö coù quan ung thö gan cuõng nhö töû vong do ung thö gan. heä tình duïc vôùi nhieàu ngöôøi. Trong nghieân cöùu naøy, - Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn nhaèm giaûm haønh vi xaêm troå khoâng phoå bieán trong coäng ñoàng thieåu caùc nguy cô caù nhaân coù theå daãn ñeán laây nhieãm nghieân cöùu, haønh vi quan heä tình duïc vôùi nhieàu VGB vaø VGC nhö duøng chung bôm kim tieâm, kim ngöôøi khoâng phoå bieán, xong döï ñoaùn keát quaû tìm chaâm cöùu trong chaêm soùc y teá vaø duøng chung baøn ñöôïc laø moät öôùc löôïng thaáp cuûa con soá trong thöïc teá chaûi ñaùnh raêng. do tính xaùc thöïc cuûa caâu traû lôøi töø caùc ñoái töôïng phoûng vaán khoâng cao vì ñaây laø caâu hoûi nhaïy caûm. - Caàn coù caùc chieán löôïc giaûm thieåu khaû naêng gaây nhieãm HBV vaø HCV töø caùc hoaït ñoäng chaêm soùc Moät haïn cheá nöõa cuûa nghieân cöùu naøy laø côõ maãu y teá nhö truyeàn maùu, phaãu thuaät ngoaïi khoa. chöa ñuû ñeå tìm ra moái lieân quan giöõa caùc haønh vi nguy cô vôùi laây nhieãm HBV vaø HCV. Caùc keát quaû Ñoái vôùi y teá cô sôû vaø chöông trình tieâm chuûng phaân tích ño löôøng ñoä maïnh cuûa söï keát hôïp (caû trong môû roäng: “Caàn môû roäng phaïm vi ñoái töôïng vaø tích phaân tích ñôn bieán vaø ña bieán) cho thaáy coù söï keát cöïc vaän ñoäng ngöôøi daân tieâm vaéc-xin phoøng VGB hôïp maïnh giöõa caùc yeáu toá nguy cô tieàm taøng nhö cho nhöõng ñoái töôïng treû nhoû vaø ngöôøi tröôûng thaønh phaãu thuaät, nhaän truyeàn maùu vôùi hieän maéc vieâm khoâng nhieãm HBsAg trong coäng ñoàng”. gan B, vieâm gan C. Tuy nhieân, caùc ño löôøng naøy ñeàu Ñeå khaúng ñònh vai troø caên nguyeân cuûa caùc yeáu coù khoaûng tin caäy khaù roäng theå hieän ñoä tin caäy cuûa toá truyeàn maùu, phaãu thuaät ngoaïi khoa ñoái vôùi tình keát quaû thaáp laø do söï thieáu huït cuûa maãu nghieân cöùu. traïng nhieãm HBV vaø HCV, côõ maãu cuûa nghieân cöùu Quan heä nhaân quaû giöõa caùc yeáu toá truyeàn maùu dòch teã hoïc phaân tích tieáp theo nhö beänh chöùng, vaø phaãu thuaät vôùi tình traïng nhieãm vieâm gan cuõng thuaàn taäp phaûi lôùn hôn nöõa ñeå tieáp tuïc khaúng ñònh chöa ñöôïc khaúng ñònh bôûi traät töï veà maët thôøi gian tính giaù trò ño löôøng söï keát hôïp vaø moái quan heä veà giöõa phôi nhieãm vaø beänh khoâng ñöôïc khaúng ñònh maët thôøi gian giöõa phôi nhieãm vaø beänh. trong thieát keá nghieân cöùu caét ngang treân nhoùm Moät khi chöông trình saøng loïc vieâm gan B vaø C hieän maéc. ñöôïc trieån khai trong coäng ñoàng, caáu phaàn ñaùnh giaù Caùc thoâng tin veà tình traïng beänh vaø yeáu toá nguy cuûa chöông trình caàn ñöôïc thieát keá vaø trieån khai cô tieàm taøng ñöôïc thu thaäp vaø quaûn lyù töø hai nguoàn nhaèm khaúng ñònh tính hieäu quaû cuûa chöông trình khaùc nhau. Tuy nhieân, neáu bieát ñöôïc tröôùc tình saøng loïc. Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 27
  11. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Taøi lieäu tham khaûo Phoøng. [Internet] [Trích daãn ngaøy 03/04/2009]. [http://www.cimsi.org.vn/tapchi/TCYHVN/nam2001/bai7- Tieáng Vieät 2-2001.htm%5d] 1. Vieän Veä sinh dòch teã TW (2004), Dòch teã hoïc phaân töû 6. Nguyeãn Thu Vaân (1996), Nghieân cöùu saûn xuaát chaát löôïng nhieãm vi ruùt VGC . Baùo caùo ñeà taøi caáp boä thaùng 3/2004. vaø hieäu löïc cuûa Vac xin VGB ñieàu cheá töø huyeát töông ngöôøi 2. Tieâm vaccin Vieâm gan B cho treû: Khoâng theå trì hoaõn. taïi Vieät Nam. Luaän aùn tieán syõ khoa hoïc Y döôïc, Haø Noäi. Ñaêng taûi taïi: http://www.moh.gov.vn/homebyt/vn/portal/InfoDetail.jsp?a rea=58&cat=1461&ID=7027. Ngaøy truy caäp 06/10/2009 Tieáng Anh 3. Leâ Vuõ Anh (1998). Böôùc ñaàu ñaùnh giaù tình traïng mang 7. Khin Pyone Kyi, Myo Aye, Khin May Oo et al (2002). keùo daøi vi ruùt VGB trong quaàn theå daân cö Haø Noäi. Luaän aùn Prevalence of hepatitis C in healthy population and patients Phoù tieán syõ khoa hoïc Y döôïc, Haø Noäi. with liver ailments in Myanmar. 4. Chaâu Höõu Haàu (1995). Nghieân cöùu moät soá ñaëc ñieåm dòch 8. WHO (2000). Hepatitis B. teã hoïc nhieãm vi ruùt vieâm gan trong coäng ñoàng daân cö huyeän Taân Chaâu, tænh An Giang. Luaän aùn PTS khoa hoïc Y döôïc, 9. WHO (2000). Hepatitis C. Haø Noäi. 10. Zhannat Z Nurgalivea, F Blaine Hollinger, David Y 5. Hoaøng Ñaêng Mòch, Ñoã Trung Phaàn vaø coäng söï (2000) . Tyû Graham et al (2007). Epidemiology and transmission of leä nhieãm vi ruùt vieâm gan C ôû moät soá nhoùm ñoái töôïng taïi Haûi hepatitis B and C in Kazakhtan. 28 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14)
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2