intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Dinh dưỡng và thực phẩm: Hành

Chia sẻ: Tu Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST
Báo xấu
111
lượt xem 15
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dinh dưỡng và sức khỏe: Khi ăn một bát cơm, một miếng thịt gà luộc, một bát canh cải hoặc con cá rô kho... chúng ta thường muốn biết chúng được tiêu hóa, hấp thụ ra sao, cũng như tác dụng như thế nào đến sức khỏe. Thực phẩm có thể gây tác hại đến sức khỏe nếu không được sử dụng, nấu nướng hay bảo quản đúng cách, đảm bảo những nguyên tắc an toàn thực phẩm. Đó là những nội dung chính của quyển sách này....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dinh dưỡng và thực phẩm: Hành

  1. HAØNH H aønh laø moùn aên thoâng duïng ôû moïi quoác gia treân theá giôùi vaø ñöùng haøng thöù saùu veà möùc tieâu thuï trong taát caû caùc loaïi rau. Ngöôøi AÙ Ñoâng thöôøng phaân bieät haønh ta vaø haønh taây. Haønh ta cuû nhoû, laù nhoû, coøn haønh taây cuû to, laù to hôn, caû hai loaïi ñeàu coù laù hình truï, roãng ruoät. Haønh coù theå aên töôi töø luùc coøn non hoaëc ñeå cho cuû thaät giaø, khoâ, coù voû bong ra nhö giaáy. Haønh coù loaïi ñoû vaø loaïi traéng. Haønh ñoû ngoït dòu, raát toát ñeå aên vôùi xaø laùch hay baùnh mì keïp. Haønh traéng vò haêng gaét hôn, thöôøng duøng trong vieäc naáu nöôùng. Haønh coù theå ñöôïc cheá bieán thaønh nhieàu daïng nhö: haønh boät, boät haønh troän muoái, haønh mieáng hoaëc vieân haønh. Haønh muoái cuõng raát thoâng duïng, nhaát laø vaøo dòp Teát coù thòt môõ, baùnh chöng xanh maø khoâng coù döa haønh aên cuøng thì cuõng maát phaàn thuù vò. Haønh coù theå ñöôïc aên soáng hoaëc naáu vôùi nhieàu caùch khaùc nhau nhö luoäc, xaøo, naáu suùp, nöôùng... 206
  2. Haønh Haønh coù moät soá chaát dinh döôõng nhö vitamin C, beta caroten, kali, vitamin B, folacin. Khi mua veà, cuû haønh caàn ñöôïc caát nôi thoaùng maùt ñeå haønh khoâng bò khoâ vaø ñaâm choài. Haønh ñöôïc baûo quaûn toát coù theå giöõ laâu hôn moät thaùng. Haønh laù thì löïa boû nhaùnh hö, goùi trong tuùi nhöïa vaø ñeå trong tuû laïnh. Khi caét haønh, nhieàu ngöôøi bò cay chaûy nöôùc maét. Ñoù laø vì trong haønh coù moät hoùa chaát sulphur, khi caét haønh thì hoùa chaát naøy tham gia moät phaûn öùng hoùa hoïc taïo thaønh acid sulfuric bay ra, gaây kích thích ôû maét. Coù theå traùnh khoù chòu naøy baèng caùch caét haønh döôùi voøi nöôùc chaûy ñeå hoøa tan hoùa chaát sulfur, hoaëc ñeå haønh trong tuû laïnh ñoä moät giôø tröôùc khi caét. Khi naáu, haønh trôû neân ngoït vì moät soá chaát trong haønh ñöôïc chuyeån hoùa thaønh ñöôøng. Taùc duïng trò beänh Theo truyeàn thuyeát, binh só cuûa Ñaïi Ñeá Alexander ñöôïc cho aên nhieàu haønh ñeå chieán ñaáu kieân cöôøng hôn. Töø xa xöa, ngöôøi ta ñaõ bieát duøng haønh ñeå laøm giaûm huyeát aùp, long ñôøm thoâng phoåi, boå tim, kích thích sinh lyù, vaø trò nhieàu chöùng beänh nhö caûm laïnh, nhieãm ñoäc, tieåu ñöôøng, ung thö... Haønh cuõng coù coâng naêng dieät vi khuaån nhö moät loaïi khaùng sinh. 207
  3. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Nhaø baùc hoïc Louis Pasteur ñaõ thöû nghieäm vaø cho bieát laø haønh coù theå tieâu dieät nhieàu vi khuaån. Trong theá chieán thöù II, binh só Lieân Xoâ bò thöông cuõng duøng haønh töôi ñaép leân veát thöông cho mau laønh vaø ngaên vi khuaån xaâm nhaäp. Nhieàu nghieân cöùu môùi ñaây cho thaáy haønh chöùa hoùa chaát adenosine coù coâng duïng ngaên maùu ñoùng cuïc, do ñoù giaûm nguy cô xaûy ra côn suy tim (heart attack). Haønh cuõng ngaên ngöøa teá baøo maùu baùm vaøo thaønh ñoäng maïch baèng caùch laøm taêng möùc cholesterol toát (HDL, hay high- density lipoprotein) trong maùu. Nghieân cöùu ôû beänh vieän M. D. Anderson - Houston vaø Ñaïi hoïc Harvard cho thaáy hoùa chaát cuûa haønh coù khaû naêng ngaên ngöøa söï taêng tröôûng teá baøo ung thö. Keát quaû nghieân cöùu ôû AÁn Ñoä cho thaáy haønh coù theå laøm haï thaáp möùc ñöôøng trong maùu, truøng hôïp vôùi kinh nghieäm daân gian vaãn duøng haønh ñeå chöõa beänh tieåu ñöôøng. Haønh ta laø moät vò thuoác raát thoâng duïng trong daân gian. Theo giaùo sö Ñoã Taát Lôïi thì haønh moät soá coâng duïng trò beänh nhö: “laøm ra moà hoâi, saùt truøng, lôïi tieåu, chöõa ñau raêng; saéc laáy nöôùc chöõa caûm soát, nhöùc ñaàu, maët phuø thuûng, laøm an thai, saùng maét, lôïi nguõ taïng.” Ñang bò caûm laïnh maø aên moät baùt chaùo hoa noùng hoåi coù theâm vaøo nhaùnh haønh töôi thì thaáy nheï haún ngöôøi, bôùt ngheït muõi. 208
  4. Khoai lang Haønh giaõ pha vôùi maät ong laø moùn thuoác coå truyeàn trò ho raát toát. Haønh coøn ñöôïc duøng ñeå ñaép leân muïn nhoït ñeå saùt khuaån vaø laøm mau laønh mieäng. AÊn nhieàu haønh töôi laøm hôi thôû hoâi vì hôïp chaát sulfur taïo ra nhieàu hôi trong daï daøy-ruoät. KHOAI LANG K hoai lang laø moùn aên raát quen thuoäc vôùi ngöôøi Vieät Nam, moät moùn aên bình daân, reû tieàn, raát deã kieám, nhöng cuõng laø moät moùn aên raát boå döôõng vaø coù taùc duïng trò beänh. Khoai lang coøn coù caùc teân goïi khaùc nhö cam thöï, hoàng thöï hoaëc phan thöï. Khoai lang thích hôïp vôùi vuøng nhieät ñôùi, coù nguoàn goác töø Peru, ñöôïc troàng ôû chaâu AÂu vaøo theá kyû thöù 16, sau ñoù lan sang chaâu AÙ. Hieän nay, caùc quoác gia troàng nhieàu khoai lang laø Trung Quoác, Indonesia, Vieät Nam, Nhaät Baûn, AÁn Ñoä... 209
  5. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Giaù trò dinh döôõng Khoai lang khoâng coù chaát beùo vaø cholesterol, nhöng chöùa moät löôïng lôùn beta caroten, vitamin A vaø C, vitamin B5 hay acid pantothenic, khoaùng chaát kali vaø chaát xô. Acid pantothenic giuùp cô theå choáng meät moûi qua vieäc thuùc ñaåy caùc quaù trình chuyeån hoùa carbohydrat, chaát ñaïm vaø chaát beùo. Vitamin naøy kích thích nang thöôïng thaän, laøm taêng söï chuyeån hoùa caên baûn, taïo ra naêng löôïng töø chaát beùo vaø carbohydrat; laøm da bôùt nhaên vaø laøm chaäm söï laõo hoùa; laøm heä thaàn kinh khoûe maïnh; laøm giaûm ñoäc tính cuûa thuoác khaùng sinh vaø tia phoùng xaï; laøm bôùt dò öùng, nhöùc ñaàu, ñau khôùp xöông; choáng maát nguû, hen suyeãn... Moät cuû khoai lang coù khoaûng 14mg beta caroten, laø moät chaát coù khaû naêng choáng ung thö, nhaát laø ung thö phoåi, ngay caû ôû ngöôøi nghieän thuoác laù. Beta caroten coøn laøm taêng khaû naêng mieãn dòch, laøm giaûm caùc nguy cô bò cöôøm maét, tai bieán ñoäng maïch naõo, chöùng kích tim vaø laøm giaûm cholesterol trong maùu. Moät cuû khoai lang nöôùng cung caáp 117 calori, 2g chaát ñaïm, 28g carbohydrat, 32mg calci, 63mg phospho, 0,5mg saét, 400mg kali, 3g chaát xô, 750 mcg vitamin A, 30mg vitamin C, 8mg vitamin B1. 210
  6. Khoai lang Taùc duïng trò beänh Caùc cuï ta tin laø khoai lang coù theå chöõa ñöôïc beänh phong nhöùc khôùp xöông vaø chöùng ñau buïng. Nhieàu ngöôøi coøn cho laø khoai lang coù theå laøm giaûm trieäu chöùng buoàn noân ôû phuï nöõ coù thai, ñieàu hoøa kinh nguyeät, lôïi tieåu, ngaên ngöøa saåy thai, laøm giaûm côn hen suyeãn... Theo giaùo sö Ñoã Taát Lôïi, khoai lang coù taùc duïng nhuaän traøng vaø trong daây khoai lang coù moät chaát gioáng nhö insulin raát toát cho beänh nhaân tieåu ñöôøng. Ngoaøi ra, ngoïn non cuûa daây khoai lang (ñoït lang) coøn ñöôïc duøng nhö moät loaïi rau aên phoå bieán, coøn daây khoai lang ñöôïc duøng trong chaên nuoâi gia suùc. Ngoïn khoai lang luoäc chaám maém caùy ñaëc laø moùn aên ngon. Baûo quaûn Khi mua khoai neân choïn cuû coøn chaéc nòch, caàm thaáy naëng tay, voû trôn tru, khoâng traày xaùt; traùnh mua khoai bò nöùt hoaëc bò haø, roã voû. Mang veà nhaø, neân ñeå trong boùng toái, khoâng ñeå trong tuû laïnh vaø neân duøng trong voøng hai tuaàn leã ñeå coù ñöôïc taát caû caùc chaát boå döôõng cuûa khoai. Khoai cuõng ñöôïc ñoùng hoäp sau khi naáu chín vôùi ñöôøng hoaëc saáy, phôi khoâ. 211
  7. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Moùn aên vôùi khoai lang Khoai lang thöôøng ñöôïc duøng ñeå naáu cheø hay luoäc aên. Neân röûa saïch cuû khoai tröôùc khi luoäc. Giöõ nguyeân voû khi luoäc ñeå khoai khoûi ñoåi maøu vaø cuõng deã boùc hôn. Voû khoai coù nhieàu chaát xô pectin aên ñöôïc. Khoai lang cuõng ñöôïc naáu vôùi maät ong, maät mía, ñöôøng hoaëc maät ngoâ. Khoai chín nghieàn naùt ñöôïc duøng laøm baùnh, keïo. KHOAI TAÂY K hoai taây laø thöïc phaåm ñöôïc nhieàu ngöôøi öa thích vì coù höông vò ngon vaø giaù trò dinh döôõng cao. Thuôû xöa, khoai laø thöïc phaåm chính cuûa ngöôøi ngheøo, nhöng ngaøy nay thì moïi ngöôøi ñeàu aên khoai taây. Khoai taây ñöôïc troàng khaép nôi treân theá giôùi vaø laø loaïi noâng saûn ñöùng haøng ñaàu veà saûn löôïng. Khoai taây ñöôïc troàng ôû Peru vaø Chile caùch ñaây nhieàu ngaøn naêm. Caùc nhaø thaùm hieåm Taây Ban Nha mang gioáng khoai taây veà troàng vaø phoå bieán ôû chaâu AÂu vaøo theá kyû 15. Ngaøy nay, khoai taây ñöôïc troàng nhieàu ôû Nga, Ba Lan, Trung Quoác, Hoa Kyø vaø nhieàu quoác gia khaùc. Khoai taây thöïc ra khoâng coù lieân heä gì veà chuûng loaïi vôùi khoai lang. 212
  8. Khoai taây Coù haøng traêm loaïi khoai taây khaùc nhau veà hình daùng, maøu da, thôøi gian thu hoaïch... Giaù trò dinh döôõng Khoai taây laø thöïc phaåm coù nhieàu carbohydrat, nhieàu tinh boät, nhieàu chaát xô. Ngoaøi ra coøn coù chaát ñaïm, goàm hai loaïi acid amin laø methionin vaø cystine. Khoai coù nhieàu vitamin B, C vaø folacin. Moät cuû khoai nöôùng trung bình cho 25mg vitamin C, 22mcg folacin, 5g chaát ñaïm, 4g chaát xô, 840mg kali vaø moät löôïng raát ít chaát saét, keõm, magnesium. Nhieàu ngöôøi cho raèng khoai taây laøm maäp. Thöïc ra khoai taây cung caáp raát ít naêng löôïng. Vaán ñeà laø khi ta chieân khoai taây vôùi daàu hoaëc aên chung vôùi nhieàu bô, nöôùc xoát beùo... Moät cuû khoai taây trung bình khi boû loø chæ cung caáp khoaûng 80 calori, nhöng neáu chieân daàu thì seõ cung caáp leân ñeán gaàn 500 calori. Baûo quaûn Khi mua neân löïa cuû khoai chaéc maäp, khoâng bò traày, khoâng veát ñen, khoâng moïc maàm, ít noát ñen. Khoai taây coù theå ñeå trong nhaø, choã maùt, khoâ raùo, traùnh aùnh saùng. Nhôù ñöøng röûa khoai tröôùc khi caát, vaø ñöøng caát khoai trong tuû laïnh vì ñoä aåm seõ laøm khoai hoûng. 213
  9. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Khoâng neân giöõ khoai taây quaù laâu vì vitamin C bò phaân huûy vôùi thôøi gian. Ñöøng ñeå khoai taây chung vôùi haønh vì khoai seõ coù muøi cuûa haønh. Khoai taây coù theå baûo quaûn laâu baèng caùch ñoâng laïnh, nhöng phaûi laøm khoâ tröôùc. Naáu nöôùng Coù nhieàu caùch ñeå naáu khoai taây. Höông vò vaø chaát dinh döôõng cuûa khoai taây tuøy thuoäc vaøo caùch naáu. Khoâng neân goït boû voû khoai taây tröôùc khi naáu vì haàu heát caùc chaát dinh döôõng ñeàu naèm döôùi voû khoai. Chæ caàn röûa thaät saïch ñaát buïi baùm ôû ngoaøi laø ñöôïc. Chæ caét khoai taây ngay tröôùc khi naáu, vì ñeå laâu khoâng khí seõ laøm khoai ñen. Coù theå ngaâm khoai trong nöôùc laïnh hay nöôùc pha chuùt chanh, nhöng vitamin seõ maát ñi. Ninh, haàm vôùi thòt, naáu suùp... ñeàu ñöôïc, nhöng phoå bieán nhaát laø moùn khoai taây chieân. Khoai haáp caùch thuûy, boû loø hoaëc laøm chín trong loø vi-ba ñeàu giöõ ñöôïc nhieàu vitamin hôn. Luoäc khoai vôùi ít nöôùc vaø ñeå caû voû seõ giöõ laïi ñöôïc nhieàu chaát dinh döôõng hôn. Khi boû loø hoaëc nöôùng trong loø vi-ba, phaûi duøng nóa choïc thuûng vaøi loã ñeå cuû khoai khoûi noå tung ra. Nöôùng 214
  10. Khoai taây khoai trong loø vi-ba mau chín hôn so vôùi boû loø, tieát kieäm ñieän hôn. Khi chieân khoai vôùi môõ hoaëc daàu, khoâng neân ñun quaù soâi, vì nhö vaäy daàu coù theå sinh ra vaøi chaát ñaéng khoâng toát ngaám vaøo khoai chieân. Taùc duïng trò beänh Veà y hoïc, nhieàu ngöôøi cho laø khoai taây laøm giaûm ñau nhöùc khi bò phong thaáp, nhöng khoai taây cuõng coù moät hoùa chaát laø solanin coù theå baát lôïi cho cô theå nhö laøm ñau buïng, noân möûa, tieåu ra maùu, keùm hoâ haáp vaø thaàn kinh. Tröôøng hôïp naøy thöôøng xaûy ra khi ta aên quaù nhieàu, khoaûng vaøi ba kg cuøng moät luùc, hoaëc khi aên nhaèm khoai bò moác meo, hö thoái. Ñaëc bieät khi khoai taây moïc maàm hay voû cuû ñaõ xanh do ñeå ngoaøi aùnh saùng thì tyû leä solanin taêng cao deã gaây ngoä ñoäc hôn. 215
  11. SUÙP LÔ XANH (BROCCOLI) S uùp lô xanh ñöôïc xem laø loaïi rau caûi coù giaù trò dinh döôõng cao vaø ñöôïc troàng baùn quanh naêm. Thaønh phaàn dinh döôõng Suùp lô xanh khoâng coù chaát beùo, raát ít muoái vaø naêng löôïng, nhöng laïi coù nhieàu chaát choáng oxy hoùa, beta caroten, vitamin C, chaát xô, folacin, calci vaø kali. Nöôùc chieám khoaûng 90% troïng löôïng rau. Moät kg suùp lô xanh coù löôïng vitamin C töông ñöông vôùi 4kg cam hoaëc 400 quaû taùo. Khi naáu, moät soá lôùn vitamin C bò phaân huûy, nhöng vaãn coøn nhieàu hôn trong cam tôùi 15% vaø löôïng calci töông ñöông vôùi söõa. Moät baùt suùp lô xanh (khoaûng 250ml) naáu chín coù 100mg calci, 500mg kali, 125mg vitamin C, 5g chaát ñaïm, 8g carbohydrat, 3g chaát xô, 1,2 mg saét, vaø ñaëc bieät laø chæ cung caáp coù 45 calori. Suùp lô xanh cuõng coù moät ít bioflavonoid, thiamin, niacin vaø caùc chaát choáng oxy hoùa. 216
  12. Suùp lô xanh Taùc duïng trò beänh Suùp lô xanh coù khoaûng 30 hoùa chaát maø nhieàu nghieân cöùu cho laø coù coâng duïng ngaên ngöøa ung thö, nhaát laø ung thö vuù. Chaát indole carbonol laøm tieâu bôùt hormon estrogen thöôøng ñöôïc coi nhö coù nguy cô gaây ra loaïi ung thö naøy. Suùp lô xanh cuõng laøm giaûm nguy cô taêng huyeát aùp, tai bieán ñoäng maïch naõo, beänh tim maïch, giaûm bieán chöùng cuûa beänh tieåu ñöôøng, giaûm nguy cô maéc beänh loaõng xöông, giaûm cholesterol xaáu. Suùp lô xanh coù nhieàu folacin neân giuùp giaûm thieåu nguy cô treû sô sinh khuyeát taät gaây ra do ngöôøi meï thieáu vitamin naøy. Naêm 1978, baùc só Saxon Graham cuûa vieän Ñaïi hoïc New York ôû thaønh phoá Buffalo coâng boá keát quaû cuoäc nghieân cöùu vôùi moät nhoùm beänh nhaân ung thö ñaïi traøng vaø moät nhoùm khoâng bò ung thö. Theo keát quaû nghieân cöùu naøy thì coù moät söï gia taêng roõ reät veà nguy cô maéc beänh ung thö ôû nhöõng ngöôøi aên ít rau caûi, traùi laïi coù moät söï giaûm thieåu roõ reät nhöõng nguy cô aáy ôû ngöôøi aên nhieàu baép su, su tí hon vaø suùp lô xanh. Naêm 1983, baùc só Graham laïi tìm thaáy laø caùc thöïc vaät thuoäc hoï caûi coøn coù taùc duïng choáng söï phaùt trieån teá baøo ung thö baøng quang. 217
  13. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Cuõng naêm 1983, nhieàu nghieân cöùu ôû Hy Laïp, khi phaân tích thöïc ñôn cuûa 100 beänh nhaân ung thö ñaïi traøng ñaõ phaùt hieän ra moät ñaëc tính chung cuûa nhoùm beänh nhaân naøy, ñoù laø hoï aên thòt nhieàu hôn, ít aên rau caûi. Theo caùc chuyeân gia naøy thì muoán coù taùc duïng choáng ung thö, caùc loaïi rau caûi phaûi ñöôïc aên thöôøng xuyeân chöù khoâng phaûi chæ aên moät hay hai laàn moät tuaàn. Cuõng nhö caùc rau thuoäc hoï caûi (Brassicaceae), suùp lô xanh coù chöùa hoùa chaát goitrogen. Khi aên quaù nhieàu, hoùa chaát naøy gaây khoù khaên cho söï söû duïng iod cuûa tuyeán giaùp, laøm tuyeán naøy saûn xuaát ít hormon thyroxine. Ñeå saûn xuaát theâm hormon thyroxine ñuû duøng cho cô theå, tuyeán giaùp buoäc phaûi taêng nhanh kích thöôùc, taïo thaønh böôùu coå. Nhöõng ngöôøi coù beänh tuyeán giaùp neân löu yù. Coøn ñoái vôùi ngöôøi bình thöôøng, khi aên suùp lô xanh vöøa phaûi vaø coù duøng muoái iod thì löôïng goitrogen khoâng ñuû ñeå gaây ra taùc duïng xaáu. Duøng trong aên uoáng Suùp lô xanh coù theå aên soáng, nhöng gaây ñaày hôi neân nhieàu ngöôøi thích naáu chín. Haáp vôùi ít nöôùc hay xaøo vöøa chín tôùi, rau gioøn thì coøn nhieàu vitamin vaø chaát dinh döôõng hôn laø luoäc quaù chín, aên maát ngon vaø maát ñi moät phaàn chaát boå döôõng. Suùp lô xanh sau khi luoäc chín hoaëc ñoâng laïnh giaûm tôùi 40% löôïng vitamin. 218
  14. Suùp lô xanh Phaàn ngoïn ngoaøi cuøng cuûa suùp lô xanh chöùa nhieàu beta caroten hôn laø veà phía trong cuoáng. Luoäc suùp lô xanh vôùi nöôùc laïnh ñun soâi daàn thì vitamin C bò phaân huûy nhieàu hôn laø ñôïi nöôùc ñaõ soâi nhieàu môùi cho suùp lô xanh vaøo. Lyù do laø khi baét ñaàu soâi, nöôùc sinh ra oxygen laøm phaân huûy vitamin C. Vì theá, neân ñôïi nöôùc soâi moät laùt cho heát boït roài haõy boû suùp lô xanh vaøo luoäc. Phaàn cuoáng cuûa suùp lô xanh laâu chín hôn phaàn ñaàu hoa, neân caàn naáu cuoáng tröôùc, keûo phaàn ñaàu quaù nhuõn. Ñaäy vung ñeå traùnh muøi haêng haêng cuûa suùp lô xanh bay ra khaép nhaø trong khi naáu. Suùp lô xanh töôi caàn khoaûng 10 – 12 phuùt ñeå naáu chín, coøn loaïi ñoâng laïnh chæ caàn 6 – 7 phuùt, vì tröôùc ñoù ñaõ ñöôïc chaàn qua roài. Baûo quaûn Rau caøng xanh ñaäm caøng nhieàu chaát dinh döôõng. Suùp lô xanh coù quanh naêm, vaø rau giöõ ñoâng laïnh cuõng ngon nhö rau töôi. Khi mua neân choïn rau coøn xanh töôi, caùc nuï kheùp kín, chaët vôùi nhau, chaéc thòt vaø coù nhieàu hoa non. Traùnh loaïi coù cuoáng quaù cöùng, hoa non ñaõ ngaû maøu vaøng. Goùi suùp lô xanh trong bao nylon, caát trong tuû laïnh ñeå baûo veä löôïng vitamin C. Coù theå giöõ ñöôïc tôùi vaøi tuaàn leã. Ñoái vôùi suùp lô xanh thì aùnh saùng vaø söùc noùng ñeàu laøm phaân huûy vitamin C. 219
  15. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Rau ñoâng laïnh cuõng ngon nhöng coøn ít vitamin C hôn vì rau ñaõ ñöôïc chaàn qua ñeå traùnh rau tieáp tuïc chín muoài trong ngaên ñaù. Neáu chæ laøm chín sô trong loø vi-ba thì giöõ ñöôïc nhieàu vitamin C hôn. BAÉP CAÛI B aép caûi coù nhieàu loaïi raát khaùc nhau veà hình daùng. Ña soá coù moät cuoáng ngaén, to vaø nhieàu laù to cuoän laïi thaønh moät khoái. Maëc duø khoâng ngon nhö suùp lô xanh hoaëc suùp lô traéng, nhöng baép caûi ñöôïc tieâu thuï nhieàu hôn, vôùi saûn löôïng tieâu thuï ngang vôùi khoai taây. Thaønh phaàn dinh döôõng Caùc loaïi baép caûi ñeàu coù nhieàu chaát xô trong cuoáng vaø laù. Moät soá loaïi baép caûi coù ít vitamin A, B, C, folacin vaø moät ít kali. Baép caûi naáu chín cung caáp raát ít naêng löôïng, neân laø moùn aên raát toát cho ngöôøi muoán giaûm caân. Khi aên soáng hoaëc haáp sô, rau coøn giöõ ñöôïc nhieàu vitamin C hôn. Khi mua, löïa rau coù laù coøn töôi maøu töï nhieân vaø cuoän chaët vaøo nhau. 220
  16. Baép caûi Caát giöõ rau nôi maùt, traùnh aùnh saùng. Neáu goùi kín ñeå trong tuû laïnh, rau coù theå giöõ laâu ñöôïc tôùi saùu thaùng. Ña soá caûi ñöôïc baùn khi coøn töôi, moät soá ít ñöôïc muoái, ñoùng hoäp... Caûi baép coù theå aên soáng, laøm rau troän hoaëc naáu chín nhö haáp, luoäc, xaøo, muoái döa... hoaëc naáu chung vôùi thöïc phaåm khaùc nhö thòt, tröùng... Khi naáu, caûi baép maát ñi nhieàu vitamin C vaø boác muøi dieâm sinh khoù chòu. Neáu chæ haáp qua vôùi moät ít nöôùc thì rau coøn giöõ ñöôïc nhieàu vitamin. Naáu vôùi nhieàu nöôùc thì löôïng vitamin maát ñi nhieàu hôn. Taùc duïng trò beänh Ngoaøi vieäc duøng laøm thöïc phaåm, caûi baép cuõng coù vaøi taùc duïng trò beänh. Ngöôøi La Maõ coå ñaïi xem caûi baép nhö moät loaïi thuoác trò baùch beänh, laøm sinh löïc doài daøo, tinh loïc maùu. Ngaøy nay, coù nhieàu nghieân cöùu cho hay baép caûi coù theå baûo veä cô theå choáng laïi vaøi loaïi ung thö, ñaëc bieät laø ung thö ñaïi traøng. Caùc nhaø khoa hoïc Nhaät Baûn ñaõ taùch ñöôïc hoùa chaát coù taùc duïng choáng ung thö töø nöôùc chieát baép caûi. Moät soá baùc só taïi Hoa Kyø ñaõ nghieân cöùu taùc duïng cuûa baép caûi trong vieäc trò beänh vieâm daï daøy vaø thaáy laø khaù 221
  17. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm höõu hieäu, nhaát laø khi uoáng nhieàu nöôùc chieát baép caûi soáng. Nöôùc chieát baép caûi coù vitamin U vôùi methionine. Naáu quaù chín thì vitamin U bò nhieät phaân huûy. Theo giaùo sö Ñoã Taát Lôïi, duøng nöôùc eùp baép caûi coù theå trò ñöôïc caùc beänh loeùt daï daøy, taù traøng, ñaïi traøng. Theo oâng, ñieàu trò baèng nöôùc eùp baép caûi khoâng coù bieán chöùng gì, vaø coù theå duøng chung vôùi caùc thuoác khaùc. Trong nghieân cöùu, baép caûi ñöôïc chöùng minh laø coù theå tieâu dieät vi truøng trong oáng nghieäm vaø laøm taêng khaû naêng mieãn dòch cuûa cô theå. Moät vaøi nghieân cöùu khaùc cho thaáy baép caûi coøn coù khaû naêng laøm taêng löôïng estrogen trong cô theå, neân phuï nöõ aên quaù nhieàu loaïi rau naøy thì coù nguy cô bò ung thö vuù, daï con. Ngöôøi bò beänh tuyeán giaùp cuõng khoâng neân aên nhieàu baép caûi vì moät vaøi hoùa chaát cuûa rau coù theå laøm giaûm söï saûn xuaát hormon cuûa tuyeán giaùp. 222
  18. CAÀN TAÂY Nhöõng ngöôøi sôï maäp maø muoán aên nhieàu seõ thaáy caàn taây laø ngöôøi baïn toát, vì caàn taây cung caáp raát ít naêng löôïng. Moät nhaùnh caàn taây chæ cung caáp khoaûng 5 calori, neân nhieàu ngöôøi noùi ñuøa raèng ñeå nhai heát moät nhaùnh caàn taây caàn ñeán nhieàu naêng löôïng hôn laø soá naêng löôïng thu ñöôïc. Caàn taây ñöôïc nhieàu ngöôøi öa thích vì coù moät höông vò ñaëc bieät, nhaát laø khi naáu vôùi caùc thöïc phaåm khaùc. Moät nhaùnh caàn taây chöùa khoaûng 65mg muoái natri, 2,5g carbohydrat, 0,5g ñaïm, 1g chaát xô, vaø moät löôïng nhoû caùc vitamin C, A, moät ít khoaùng chaát nhö calci, saét, kali. Caàn taây coù ñeán 95% nöôùc, neân coù theå duøng vôùi caùc loaïi rau traùi khaùc ñeå laøm nöôùc giaûi khaùt boå vaø maùt. Nhieàu ngöôøi coù thoùi quen aên caàn taây boû laù, nhöng trong laù laïi chöùa nhieàu vitamin, calci, kali hôn laø phaàn cuoáng. Khi mua, neân löïa caàn taây coù laù xanh ñeàu, cuoáng caøng ñaäm thì caøng nhieàu vitamin A vaø phaûi chaéc, gioøn khi beû. 223
  19. Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Khoâng caát giöõ caàn taây gaàn caø chua vaø taùo, vì hai thöù naøy tieát ra hôi ethylen maø caàn taây raát deã baét muøi. Caàn taây coù theå aên soáng hoaëc naáu chung vôùi caùc thöïc phaåm khaùc. Taùc duïng trò beänh Caàn taây cuõng coù nhieàu coâng duïng trong y hoïc. Kinh nghieäm daân gian duøng laù vaø haït caàn taây ñeå chöõa thoáng phong (gout), söng khôùp, laøm haï huyeát aùp. Moät soá ngöôøi coøn cho laø caàn taây coù khaû naêng ngaên ngöøa ung thö. Theo moät soá ngöôøi khaùc, aên caàn taây coøn coù theå laøm giaûm trieäu chöùng cuûa beänh sa suùt trí nhôù Alzheimer, laøm ngon mieäng, aên choùng tieâu, thö giaõn cô theå vaø giuùp nguû ngon giaác. Trong caàn taây coù moät vaøi hoùa chaát coù theå gaây dò öùng da hoaëc vieâm da khi ngöôøi aên nhieàu caàn taây vaø sau ñoù tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi aùnh naéng. 224
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2