Dự báo nhu cầu nhân lực của các khách sạn 4-5 sao trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 1/2014<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br /> <br /> DỰ BÁO NHU CẦU NHÂN LỰC CỦA CÁC KHÁCH SẠN 4-5 SAO<br /> TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NHA TRANG - TỈNH KHÁNH HÒA<br /> THE FORECASTING LABOUR DEMANDS IN THE FOUR-AND-FIVE-STAR HOTELS<br /> IN NHA TRANG CITY, KHANH HOA PROVINCE<br /> Ngô Thị Như Thùy1, Quách Thị Khánh Ngọc2<br /> Ngày nhận bài: 04/6/2013; Ngày phản biện thông qua: 06/8/2013; Ngày duyệt đăng: 10/3/2014<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu dự báo nhu cầu lao động tại các khách sạn 4-5 sao trên địa bàn thành phố Nha<br /> Trang, tỉnh Khánh Hòa đến năm 2015 định hướng đến 2020. Tác giả đã sử dụng phương pháp ngoại suy xu thế dựa trên số<br /> liệu điều tra 10 khách sạn 4-5 sao trên địa bàn thành phố Nha Trang từ năm 2007 đến năm 2011 và phương pháp chuyên<br /> gia để dự báo. Kết quả nghiên cứu cho thấy nhu cầu nhân lực ngành du lịch tại các khách sạn này ngày càng gia tăng về<br /> qui mô và người lao động ngày càng phải được nâng cao về trình độ đào tạo, tay nghề chuyên môn, trình độ ngoại ngữ....<br /> Từ khóa: nhu cầu nhân lực ngành du lịch, khách sạn 4-5 sao, phương pháp ngoại suy xu thế, phương pháp chuyên gia<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The article shows the results forecasting labour demands such as quantity, quality and structure of labour in the<br /> four- and - five - star hotels in Nha Trang City, Khanh Hoa Province up to 2015 and orientation to 2020. The author uses<br /> the trend extrapolation method, based on the survey data on 10 hotels of the four- and - five – stars ratings in Nha Trang<br /> City from 2007 to 2011 and specialist method to produce the forecast results. The research findings show that tourism<br /> labour demands in the four - and - five - star hotels in Nha Trang City increase, so it is necessary to enhance level,<br /> professional skills and foreign languages….<br /> Keywords: the tourism labour demands, the four - and - five - star hotels, trend extrapolation method, specialist method<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Theo quy hoạch tổng thể phát triển du lịch<br /> Khánh Hòa đến năm 2020, một trong những mục<br /> tiêu chính trong công tác đầu tư đối với du lịch tỉnh<br /> nhà từ nay đến năm 2020 là: “Đầu tư phát triển nâng<br /> cao chất lượng dịch vụ du lịch Khánh Hòa nhằm<br /> thu hút hơn nữa khách du lịch cao cấp, đặc biệt là<br /> khách du lịch quốc tế, đưa Khánh Hòa thực sự là<br /> một trọng điểm du lịch của Nam Trung bộ nói riêng<br /> và của cả nước nói chung” [08, tr.23].<br /> Thực tế cho thấy trên địa bàn thành phố Nha<br /> Trang thị trường khách du lịch phát triển rất nhanh,<br /> nhu cầu của khách du lịch ngày càng đa dạng. Các<br /> công ty du lịch lữ hành hay các nhà hàng, khách<br /> sạn luôn cần đội ngũ nhân viên có trình độ, có tay<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> nghề cao, sử dụng được một hay hai ngoại ngữ…<br /> Đặc biệt trong các hệ thống khách sạn 4-5 sao, đây<br /> là hệ thống khách sạn cung cấp các dịch vụ lưu trú,<br /> vui chơi giải trí cao cấp, thì sự đòi hỏi về chuyên<br /> môn nghiệp vụ, trình độ ngoại ngữ càng khắt khe<br /> hơn. Do đó để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch<br /> khi lựa chọn dịch vụ du lịch cao cấp này ngoài hệ<br /> thống phòng ngủ, trang thiết bị, cơ sở vất chất đạt<br /> tiêu chuẩn, đòi hỏi cần phải có nguồn nhân lực có kỹ<br /> năng cả về lượng lẫn về chất.<br /> Nắm bắt được nhu cầu của thị trường, các<br /> cơ sở đào tạo trên địa bàn thành phố Nha Trang<br /> mở rộng quy mô đào tạo chuyên ngành về du lịch.<br /> Tuy nhiên hầu hết các khách sạn 4-5 sao đều gặp<br /> những khó khăn nhất định trong việc tuyển dụng<br /> <br /> Ngô Thị Như Thùy: Cao học Quản trị kinh doanh 2009 – Trường Đại học Nha Trang<br /> TS. Quách Thị Khánh Ngọc: Khoa Kinh tế - Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 201<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> và sử dụng nhân sự. Trong bối cảnh này, việc: “Dự<br /> báo nhu cầu nhân lực của các khách sạn 4-5 sao<br /> trên địa bàn thành phố Nha Trang – tỉnh Khánh Hòa”<br /> là hết sức cần thiết và có ý nghĩa.<br /> II. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Cơ sở lý thuyết<br /> 1.1. Khái niệm nguồn nhân lực ngành Du lịch<br /> Nguồn nhân lực ngành Du lịch bao gồm toàn bộ<br /> lực lượng lao động trực tiếp và gián tiếp liên quan<br /> đến quá trình phục vụ khách du lịch. Lao động trực<br /> tiếp bao gồm những công việc trực tiếp phục vụ<br /> khách du lịch như trong khách sạn, nhà hàng, lữ<br /> hành, các cửa hàng bán lẻ phục vụ khách du lịch,<br /> cơ quan quản lý du lịch,… Lao động gián tiếp bao<br /> gồm những công việc cung ứng, hỗ trợ cho các hoạt<br /> động trực tiếp phục vụ khách du lịch như: cung ứng<br /> thực phẩm cho khách sạn nhà hàng, cung ứng hàng<br /> hoá cho các cửa hàng bán lẻ phục vụ khách du<br /> lịch, các dịch vụ của Chính phủ hỗ trợ phát triển du<br /> lịch, đào tạo nhân lực du lịch, xây dựng khách sạn,<br /> sản xuất máy bay, các trang thiết bị phục vụ khách<br /> du lịch.<br /> 1.2. Vai trò và đặc điểm của nguồn nhân lực ngành<br /> Du lịch<br /> 1.2.1. Lực lượng lao động trong ngành Du lịch được<br /> chia thành 3 nhóm<br /> a) Nhóm lao động chức năng quản lý Nhà nước<br /> về du lịch, có vai trò quan trọng trong việc xây dựng<br /> chiến lược phát triển du lịch của quốc gia và từng<br /> địa phương, tham mưu hoạch định chính sách phát<br /> triển du lịch, giúp đỡ tạo điều kiện cho các doanh<br /> nghiệp du lịch kinh doanh có hiệu quả.<br /> b) Nhóm lao động chức năng sự nghiệp ngành<br /> Du lịch. Đây là bộ phận có trình độ học vấn cao, có<br /> kiến thức chuyên sâu về ngành Du lịch, có chức<br /> năng đào tạo, nghiên cứu khoa học về du lịch và có<br /> vai trò to lớn trong việc phát triển nguồn nhân lực<br /> ngành Du lịch.<br /> c) Nhóm lao động chức năng kinh doanh. Nhóm<br /> lao động này chiếm số lượng đông đảo nhất trong<br /> hoạt động của ngành Du lịch và cần được nghiên<br /> cứu kỹ lưỡng nhất.<br /> 1.2.2. Lực lượng lao động làm việc trực tiếp trong<br /> các doanh nghiệp du lịch<br /> Được chia thành 4 nhóm cơ bản với vai trò và<br /> đặc trưng khác nhau trong quá trình hoạt động kinh<br /> doanh du lịch.<br /> - Nhóm lao động chức năng quản lý chung<br /> Gồm những người đứng đầu các đơn vị kinh tế<br /> <br /> 202 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 1/2014<br /> cơ sở (doanh nghiệp kinh doanh khách sạn, hãng<br /> lữ hành du lịch, vận chuyển du lịch, là Tổng Giám<br /> đốc, Giám đốc, Phó Giám đốc hoặc các chức danh<br /> tương đương).<br /> - Nhóm lao động chức năng quản lý theo các<br /> nghiệp vụ kinh tế<br /> Bao gồm lao động thuộc Phòng Kế hoạch đầu<br /> tư và Phát triển; Phòng Tài chính - Kế toán (hoặc<br /> Phòng Kinh tế); Phòng Vật tư thiết bị, Phòng Tổng<br /> hợp; Phòng Quản lý nhân sự...<br /> - Nhóm lao động chức năng đảm bảo điều kiện<br /> kinh doanh của doanh nghiệp du lịch<br /> Lao động thuộc nhóm này gồm nhân viên<br /> thường trực bảo vệ; nhân viên làm vệ sinh môi<br /> trường; nhân viên phụ trách công tác sửa chữa điện<br /> nước; nhân viên cung ứng hàng hóa; nhân viên<br /> tạp vụ;<br /> Nhóm lao động trực tiếp cung cấp dịch vụ<br /> cho khách<br /> Đây là những lao động trực tiếp tham gia vào<br /> quá trình kinh doanh du lịch, trực tiếp cung cấp dịch<br /> vụ và phục vụ cho du khách. Trong khách sạn có lao<br /> động thuộc nghề lễ tân; nghề buồng; nghề chế biến<br /> món ăn; nghề bàn và pha chế đồ uống; Trong kinh<br /> doanh lữ hành có lao động làm công tác điều hành<br /> tour, marketing du lịch hướng dẫn viên du lịch... [4].<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu hướng đến việc dự báo nhu cầu<br /> lao động của các khách sạn 4-5 sao trên địa bàn<br /> thành phố Nha Trang đến năm 2015 định hướng<br /> đến 2020.<br /> Để có một chiến lược phát triển nguồn nhân<br /> lực đúng đắn, điều quan trọng nhất là phải dự<br /> báo đúng nhu cầu của xã hội. Các phương pháp<br /> dự báo nguồn nhân lực được áp dụng hiện nay là:<br /> 1) Phương pháp chuyên gia; (2) Phương pháp<br /> ngoại suy xu thế; (3) Phương pháp mô hình hóa;<br /> (4) Phương pháp dự báo dựa vào mối quan hệ đào<br /> tạo - việc làm. Trong nghiên cứu này tác giả sử dụng<br /> phương pháp ngoại suy xu thế để cho ra kết quả dự<br /> báo ban đầu sau đó áp dụng phương pháp chuyên<br /> gia để phân tích và cho ra kết quả cuối cùng về dự<br /> báo một cách khoa học và tương đối chính xác.<br /> - Phương pháp chuyên gia: Bản chất của<br /> phương pháp chuyên gia là lấy ý kiến đánh giá của<br /> các chuyên gia để làm kết quả dự báo. Phương pháp<br /> này sẽ chính xác hơn nếu sử dụng nhiều chuyên<br /> gia và tổng hợp các ý kiến chuyên gia theo phương<br /> pháp toán học. Vì thế, phương pháp này được áp<br /> dụng có hiệu quả cho những đối tượng thiếu (hoặc<br /> chưa đủ) số liệu thống kê. Kết quả của phương pháp<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> dự báo này chủ yếu phục vụ cho nhu cầu định<br /> hướng, quản lý vì thế cần kết hợp (trong trường hợp<br /> có thể) với các phương pháp định lượng khác.<br /> - Phương pháp ngoại suy xu thế: Dự báo nguồn<br /> nhân lực theo phương pháp ngoại suy xu thế trên<br /> cơ sở các số liệu thống kê tình hình lao động trong<br /> quá khứ. Phương pháp ngoại suy xu thế là phương<br /> pháp dự báo theo đường xu hướng (hồi quy theo<br /> thời gian), còn có tên gọi là đường hồi quy. Trong<br /> nghiên cứu này tác giả sử dụng phương trình<br /> đường thẳng có dạng: Y = ax + b.<br /> Trong đó:<br /> Y - Số nhu cầu thực tế (nếu là thời kỳ quá khứ);<br /> - Số dự báo (nếu là thời kỳ tương lai);<br /> x - Số thứ tự các thời kỳ (biến thời gian); số giai<br /> đoạn khảo sát;<br /> a - Độ dốc của đường xu hướng;<br /> b - Tung độ gốc;<br /> n - Số lượng quan sát.<br /> <br /> Lưu ý: Trường hợp a >0: Đường biểu diễn dốc<br /> lên; a