intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Du lịch sinh thái- Lê Huy Bá - part 9

Chia sẻ: Nguyễn Thị Ngọc Huỳnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST
Báo xấu
161
lượt xem 71
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'du lịch sinh thái- lê huy bá - part 9', khoa học xã hội, lịch sử văn hoá phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Du lịch sinh thái- Lê Huy Bá - part 9

  1. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi ranh bieân giôùi Vieät Nam – Campuchia, nôi coù yù nghóa quan - Löôïng möa trung bình naêm: 1.800mm. troïng veà maët an ninh quoác phoøng. - Soá ngaøy möa bình quaân naêm: 116 ngaøy. Loø Goø – Xa Maùt naèm treân ñòa baøn ba xaõ Taân Laäp, Taân - Muøa möa baét ñaàu töø thaùng 5 ñeán thaùng 10. Bình, Hoøa Hieäp cuûa huyeän Taân Bieân, caùch thò xaõ Taây Ninh - Muøa khoâ baét ñaàu töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau. 30km veà phía Taây Baéc. - AÅm ñoä bình quaân naêm: 78.4%. Ranh giôùi haønh chính - Cheá ñoä gioù: chòu aûnh höôûng cuûa gioù Taây Nam vaø gioù - Phía Baéc giaùp ranh giôùi Vieät Nam – Campuchia. Ñoâng Baéc. - Phía Ñoâng giaùp ñöôøng ranh Taân Laäp, Taân Bình. • Thuûy vaên - Phía Nam giaùp ñöôøng ranh Hoøa Hieäp. Soâng Vaøm Coû Ñoâng baét nguoàn töø Campuchia chaûy qua - Phía Taây giaùp soâng Vaøm Coû Ñoâng (bieân giôùi Vieät Nam phía taây khu röøng laø ranh giôùi quoác gia Vieät Nam – – Campuchia). Campuchia. Ñoaïn chaûy qua khu röøng daøi khoaûng 20 km, loøng soâng roäng 10-20m, soâng coù nöôùc ngoït quanh naêm nhöng Toaï ñoä ñòa lí khoâng thuaän tieän cho giao thoâng. - Töø 105’57 ñeán 106’04 kinh ñoä Ñoâng. Suoái Ñaha: cuõng baét nguoàn töø Campuchia chaûy qua phía - Töø 11’02 ñeán 11’47 vó ñoä Baéc. ñoâng baéc theo höôùng taây nam chaûy vaøo khu trung taâm roài hôïp - Qui moâ: 18.806ha vôùi suoái Meït Nu, Sa Nghe, Taø Noát thaønh suoái Xa Maùt chaûy ra Ñòa hình soâng Vaøm Coû Ñoâng, suoái coù nöôùc quanh naêm, loøng suoái nhoû, Loø Goø - Xa Maùt coù ñòa hình baèng phaúng thuoäc tieåu vuøng chaûy ngoaèn ngoeøo neân caùc phöông tieän giao thoâng ñöôøng thuyû baùn bình nguyeân Taây Ninh, chuyeån tieáp giöõa Taây Nguyeân vaø khoâng ñi laïi ñöôïc. Ngoaøi ra coøn coù moät soá suoái nhoû naèm trong ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Ñoä doác trung bình nhoû hôn 5m, khu röøng nhö: suoái Meït Nu (xuaát phaùt töø traûng Taân Thanh, cao trung bình 13m. Trong khu vöïc coù nhieàu choã truõng taïo traûng Mim Thui chaûy vaøo suoái Ñaha, suoái chæ coù nöôùc vaøo thaønh traûng ngaäp nöôùc trong muøa möa. muøa möa), suoái Sa Nghe, suoái Taø Noát, suoái Thò Haèng, caùc suoái ñeàu khoâ nöôùc vaøo muøa khoâ. • Khí haäu Nöôùc ngaàm: Trong khu vöïc khaù phong phuù vaø gaàn maët Theo soá lieäu cuûa ñaøi khí töôïng thuyû vaên tænh Taây Ninh ñaát, ôû ñoä saâu 4 – 5m coù theå cung caáp nöôùc sinh hoaït vaø ôû ñoä naêm 1996, khí haäu cuûa vuøng Loø Goø – Xa Maùt nhö sau: saâu nhoû hôn 20m cho nöôùc phuïc vuï saûn xuaát. Theo ñaùnh giaù Nhieät ñoä trung bình naêm: 27.70C. - cuûa Sôû Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân tænh Taây Ninh, 451 452
  2. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi nguoàn nöôùc ngaàm coù chaát löôïng nöôùc toát phuïc vuï cho sinh laøm cho röøng caây trôû neân hoang daõ. Naám ôû ñaây raát ña daïng hoaït vaø saûn xuaát. veà thaønh phaàn loaøi vaø daïng soáng. 2. Taøi nguyeân thöïc vaät Nhìn chung, trong vuøng coù nhöõng loaøi thöïc vaät coù giaù trò kinh teá coù theå keå nhö sau: Röøng ven suoái Ñaha vaø moät soá dieän tích röøng ñaõ bò taùc ñoäng nay ôû traïng thaùi ngheøo (IIIA1); röøng nöûa ruïng laù chieám + Caây goã: sao ñen, veân veân, daàu mít, daàu loâng, daàu traø öu theá trong toaøn vuøng; röøng thay laù treân ñaát thaáp (röøng beng, soang, trai, baèng laêng, huyûnh. khoäp); röøng traøm ngaäp nöôùc chua pheøn, thaáp; traûng coû ngaäp + Nhöõng loaøi naám: 20 loaøi duøng laøm thöïc phaåm, 9 loaøi nöôùc vôùi öu theá loaøi saäy; baøu nöôùc. duøng laøm döôïc phaåm. Ngoaøi ra, coøn coù caùc öu hôïp nhö: daàu traø beng, daàu loâng, + Nhöõng loaøi quí hieám: seán muû, baèng laêng… Sinh caûnh ven soâng vôùi söï öu theá goàm caùc loaøi: traâm, gaùo, caø giaâm, chieác, quao… + Caây goã: caåm lai, goõ ñoå, giaáy höông mun, huyønh ñöôøng. Nhìn chung, khu röøng Loø Goø - Xa Maùt vöøa coù caùc kieåu + Naám: Amanita caesarea, Canthareuus, Cibarius, röøng laù roäng thöôøng xanh, röøng nöûa ruïng laù, röøng khoäp, vöøa Tremella fuciformis coù nhöõng traûng coû ngaäp nöôùc theo muøa vôùi nhöõng loaøi ñoäng, 5. Taøi nguyeân ñoäng vaät thöïc vaät ñaëc tröng cuûa vuøng ñaát ngaäp nöôùc coù tính ña daïng sinh hoïc cao. Röøng nöûa ruïng laù vaø röøng ruïng laù laø nhöõng kieåu Keát quaû ñieàu tra ñoäng vaät röøng cuûa Phaân vieän Ñieàu tra sinh caûnh ñaëc tröng treân ñaát xaùm phuø sa coå raát khoâ haïn Quy hoaïch röøng II vaø caùc keát quaû nghieân cöùu ñaõ coù cho thaáy trong muøa khoâ. heä ñoäng vaät röøng cuûa vuøng döï aùn laø khaù phong phuù. Caùc öu hôïp caây hoï daàu laø kieåu sinh caûnh ñaëc tröng cuûa • Khu heä thuù ñaát xaùm vuøng thaáp maø caùc vuøng khaùc khoâng coù. Beân caïnh ñoù, Khu heä thuù röøng Loø Goø – Xa Maùt chuû yeáu öu theá laø caùc traûng daàu traø beng ngaäp nöôùc vuøng thaáp laø moät sinh caûnh, loaøi thuù nhoû vaø caùc loaøi leo treøo nhö khæ, vooïc, soùc vaø caùc loaøi cho ñeán nay chöa ñöôïc ñeà caäp trong caùc baùo caùo nghieân cöùu thuù aên thòt nhoû. Thuù lôùn ñaõ bò suy giaûm nghieâm troïng, nhieàu khoa hoïc veà röøng caây hoï daàu. loaøi bò tuyeät chuûng vaø saép bò tuyeät chuûng. Hieän coù khoaûng 16 Traûng vaø baøu laø moät hình thaùi ngaäp nöôùc ñaëc tröng treân loaøi thuù coù ôû röøng Loø Goø – Xa Maùt thuoäc loaøi quyù hieám trong ñaát xaùm, ñoïng nöôùc trong muøa möa. Caûnh hoang sô giöõa ñaát danh saùch ñoû Vieät Nam: choàn dôi – Cynocephalus variegrtus ngaäp nöôùc röøng caây goã ñöôïc theå hieän roõ neùt trong muøa möa (E), cu ly nhoû – Nycticebus pygmaeus (V), cu ly lôùn – 453 454
  3. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Nycticebus coucang (V), khæ ñuoâi lôïn – Macaca nemestrina (V), 8 loaøi boø saùt quyù hieám coù teân trong saùch ñoû cuûa Vieät Nam (1992) vaø saùch ñoû IUCN (1996). vooïc vaù chaân ñen – Pygathrix nemaeus nigripes (E), soùi ñoû – Cuon alpinus (E), gaáu choù – Ursus malayanus (E), raùi caù • Khu heä chim (Avifauna) loâng möôït – Lutra perspicillata (V), caày möïc – Arctictis Coù ñoä phong phuù cao vaø phaân boá roäng, hieän dieän ôû binturong (V), meøo gaám – Felis marmorata (V), cheo cheo – nhieàu khu vöïc nhö: veït ngöïc hoàng (Psittacula alexandri), cu Tragulus javanicus (V), hoaüng - Muntiacus muntjak (V), meøo gaùy (Streptopelia chinensis), vaøng anh ñaàu ñen (Oriolus ri – Felis chaus (E), soùc bay ñen traéng – Hylopetes alboniger xanthornus), cheøo beûo ñen (Dicrurus macrocercus), boâng lau (R), soùc bay lôùn – Petaurista petaurista (R). hoïng vaïch (Pycnonotus finlaysoni), saùo saäu (Sturnus Ngoaøi ra, caùc loaøi thuoäc boä linh tröôûng nhö vooïc baïc nigricolis), yeán coï (Cypciurus balasiensis). (Prebytis cristata), khæ ñuoâi daøi (Macaca fascicularis) laø Caùc chuyeân gia döï ñoaùn toång soá loaøi chim taïi khu vöïc coù nhöõng loaøi ñang ñöôïc caùc toå chöùc baûo toàn quoác teá vaø trong theå dao ñoäng treân döôùi 57 loaøi, khaù cao so vôùi haàu heát caùc nöôùc quan taâm nghieân cöùu vaø baûo veä. Caùc loaøi trong boä guoác VQG taïi Vieät Nam. Coù 17 loaøi chim nöôùc quan troïng trong chaün nhö cheo cheo (Tragulus javanicus), hoaüng (Muntiacus caùc sinh caûnh ñaát ngaäp nöôùc, trong ñoù coù moät soá loaøi chæ soáng muntjak), heo röøng (Sus scrofa), caùc loaøi trong boä gaëm nhaám ôû caùc vuøng ñaát ngaäp nöôùc beân trong röøng nhö cuoác chaân ñoû nhö soùc chuoät ñoû (Tamiops rodolphei), soùc vaèn löng (Menetes (Rallina fasciata), coø nhaïn (Anastomus oscitans). Ñaëc bieät, berdmorei) coù soá löôïng coøn töông ñoái nhieàu vaø vaãn tieáp tuïc loaøi coø nhaïn tröôùc ñaây ñaõ töøng coi nhö gaàn bò tuyeät chuûng taïi bò saên baén böøa baõi. Ñaëc bieät trong caùc khu röøng phoøng hoä coù Vieät Nam, chæ coøn ñöôïc ghi nhaän taïi khu BTTN U Minh söï hieän dieän cuûa choàn bay (Cynocephalus variegatus) moät Thöôïng vaø VQG Caùt Tieân nhöng vôùi soá löôïng raát nhoû. Trong loaøi thuù coå thuoäc yeáu toá AÁn Ñoä – Maõ Lai. Haàu heát caùc loaøi suoát quaù trình khaûo saùt ñaõ coù ít nhaát 120 caù theå ñöôïc ghi thuù phaân boá trong caùc sinh caûnh röøng nôi chuùng deã daøng nhaän taïi khu vöïc vaø ñaây cuõng laø quaàn theå coø nhaïn lôùn nhaát tìm kieám nguoàn thöùc, laån troán keû thuø vaø con ngöôøi. Soá löôïng taïi Vieät Nam. Ngoaøi ra coøn coù baûy loaøi chim boùi caù, ba trong caùc loaøi thuù ôû Loø Goø – Xa Maùt coøn khaù nhieàu do röøng ôû ñaây soá baûy loaøi naøy chæ soáng taïi caùc traûng trong röøng nhö boàng coù dieän tích lôùn (17.911ha), coù nhieàu heä sinh thaùi ñaëc bieät chanh ñoû (Ceyx erithacus), saû vaèn (Lacedo pulchella), saû moû cho töøng nhoùm chuûng loaøi ñoäng vaät. Ngoaøi ra, ñaây cuõng laø roäng (Halcyon capensis) vaø 10 loaøi chim aên thòt (coù 1 loaøi khu vöïc ñöôïc baûo veä khaù toát. trong saùch ñoû Vieät Nam laø dieàu xaùm). Trong toång soá 224 loaøi ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn Coù ít nhaát hai loaøi chim ñaëc höõu laø gaø tieàn maët ñoû ñöôïc ghi nhaän taïi khu vöïc naøy coù 16 loaøi thuù, 8 loaøi chim vaø (Polyplectron germaini), chích chaïch maù xaùm (Macronous kelleyi) vaø taùm loaøi khaùc coù maët trong saùch ñoû Vieät Nam vaø 455 456
  4. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi IUCN (2000) laø: haïc coå traéng (Ciconia epsicopus), coø nhaïn chöõ cao, ñaët bieät laø ñoàng baøo Khmer. Do thu nhaäp thaáp, tröôøng hoïc xa cô sôû vaät chaát vaø chaát löôïng taøi lieäu keùm. (Anastomus oscitans), gaø tieàn maët ñoû (Polyplectron germaini), gaø loâi hoâng tía (Lophura diardi), seáu ñaàu ñoû (Grus antigone), Loø Goø - Xa Maùt coøn laø nôi ghi daáu nhieàu nhöõng chieán Saû moû roäng (Halcyon capensis), hoàng hoaøng (Buceros tích lòch söû cuûa oâng cha ta. Theo quyeát ñònh soá 3518/1998/QÑ bicornis), ñuoâi cuït buïng vaïch (Pitta elliotii). – BVHTT ngaøy 04/12/1998 cuûa Boä tröôûng Boä Vaên hoùa Thoâng • Khu heä löôõng cö – boø saùt (Herpetofauna) tin, röøng Loø Goø – Xa Maùt laø di tích lòch söû caáp quoác gia. Phaàn lôùn nhöõng loaøi boø saùt ñöôïc ghi nhaän laø nhöõng loaøi Vôùi nhöõng giaù trò taøi nguyeân nhö treân, vieäc phaùt trieån coù khaû naêng thích öùng cao, phaân boá roäng nhö taéc keø (Gecko DLST cho VQG Loø Goø – Xa Maùt laø hôïp lyù, noù khoâng chæ baûo gecko), thaïch suøng ñuoâi deïp (Hemidactylus garnoti) thuoäc hoï toàn ñöôïc caùc giaù trò taøi nguyeân thieân nhieân maø coøn baûo toàn taéc keø (Geckonidae); nhoâng xanh (Calotes versicolor), thaèn ñöôïc caùc giaù trò vaên hoùa. laèn bay ñoám (Draco maculatus) thuoäc hoï nhoâng (Agamidae); Beân caïnh ñoù, do coù vò trí naèm saùt bieân giôùi, neân caùc kyø ñaø vaân (Varanus bengalensis), kyø ñaø hoa (Varanus nhu caàu veà baûo veä röøng vì muïc ñích quoác phoøng cuõng nhö muïc salvator) thuoäc hoï kyø ñaø (Varanidae); caùc loaøi trong hoï raén ñích phaùt trieån du lòch, haáp daãn du khaùch töø caùc nöôùc laân caän nöôùc (Colubridae) nhö raén raùo (Ptyas korros), raén boâng suùng sang thaêm quan Vieät Nam. (Enhydris enhydris), raén boàng voi (Enhydris buccata)… Ngoaøi XI. TIEÀM NAÊNG DLST BAÙN ÑAÛO SÔN TRAØ* ra coøn coù ba loaøi ruøa quyù hieám laø ruøa nuùi vaøng (Indotestudo elongata), ruøa hoäp (Cuora amboiensis) vaø ruøa raêng hay caøng 1. Ñaëc ñieåm töï nhieân cuûa baùn ñaûo Sôn Traø ñöôùc (Hieremis annandalei). a. Vò trí ñòa lí - ñòa hình • Ñoäng vaät phieâu sinh - Sôn Traø laø moät baùn ñaûo naèm ôû phía ñoâng baéc thaønh Theo keát quaû ñieàu tra cuûa Phaân vieän Sinh thaùi Taøi phoá Ñaø Naüng, caùch trung taâm thaønh phoá Ñaø Naüng 10 km. nguyeân vaø Moâi tröôøng tænh Taây Ninh naêm 2001, soá lieäu veà - Phía taây baéc giaùp vònh Ñaø Naüng. ñoäng vaät phieâu sinh nhö sau: 46 loaøi, 25 chi, 20 hoï, 3 boä. - Ñoâng baéc vaø ñoâng nam giaùp Bieån Ñoâng. 4. Taøi nguyeân nhaân vaên Ngöôøi daân ñòa phöông soáng döïa vaøo noâng nghieäp laø chính, vôùi phöông thöùc canh taùc laïc haäu, saûn phaåm thoâ sô. * Nguoàn: Ñieàu tra khu heä ñoäng - thöïc vaät vaø nhaân toá aûnh höôûng, ñeà Ngoaøi ngöôøi kinh, trong khu vöïc coù ngöôøi Khmer sinh soáng. Vaên xuaát phöông aùn baûo toàn vaø söû duïng hôïp lí khu baûo toàn thieân nhieân baùn ñaûo Sôn Traø. Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Ñaø Naüng - töø thaùng hoùa Khmer coù nhieàu neùt ñaëc tröng ñoäc ñaùo. Tuy nhieân, trình ñoä 12/1995 ñeán thaùng 5/1997. hoïc vaán cuûa ngöôøi daân ñòa phöông noùi chung coøn thaáp, tæ leä muø 457 458
  5. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi - Taây nam giaùp caûng soâng Haøn. - Ñoä cao trung bình cuûa baùn ñaûo laø 350 m. * Toïa ñoä ñòa lyù: - Do caáu taïo cuûa ñòa hình laø khoái macma axit neân caùc 1080 12' 45'' kinh ñoä Ñoâng. ñænh ñoài vaø nuùi ôû ñaây thöôøng nhoïn vaø coù söôøn doác lôùn. 160 05' 06'' vó ñoä Baéc. - Sôn Traø naèm hoaøn toaøn trong vaønh ñai noäi chí tuyeán - Baùn ñaûo Sôn Traø thuoäc quaûn lí cuûa thaønh phoá Ñaø baéc, coù khí haäu nhieät ñôùi bieån vaø chòu aûnh höôûng cuûa hoaøn Naüng. löu cöïc ñôùi laïnh, thôøi gian muøa ñoâng ngaén. - Chieàu daøi khoái nuùi: 13 km, choã roäng nhaát: 5 km, choã - Thaûm thöïc vaät töï nhieân laø röøng laù roäng thöôøng xanh, heïp nhaát: 2 km. traûng caây buïi vaø traûng coû. Vôùi söï taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá - Chu vi baùn ñaûo Sôn Traø khoaûng 60 km, trong ñoù 3/4 ngoaïi caûnh vaø noäi taïi, Sôn Traø taïo ra moät lôùp voû phong hoùa giaùp bieån. kieåu feralit macma axit granit. Quaù trình hình thaønh chính laø - Daõy nuùi baùn ñaûo Sôn Traø laø moät khoái nuùi hình con caù röûa troâi caùc chaát kim loaïi kieàm, kieàm thoå silic. Tích luõy saét, chính cuûa Sôn Traø chaïy theo höôùng ñoâng taây caùc söôøn chaïy nhoâm cuûa saûn phaåm phong hoùa taøn tích vaø söôøn tích. theo höôùng baéc nam coù ñoä doác lôùn töø 250 - 300, chia caét maïnh Veà thoå nhöôõng bôûi heä thoáng khe suoái. Nhìn chung söôøn ñoâng baéc doác hôn Sôn Traø coù toå hôïp ñaát nuùi vaøng naâu, toå hôïp ñaát ñoài söôøn taây nam. vaøng naâu vaø toå hôïp ñaát caùt ven bieån. - Ñænh cao nhaát cuûa baùn ñaûo Sôn Traø laø ñænh OÁc: 696m, tieáp theo laø caùc ñænh: ñænh truyeàn hình 647m, ñænh quaû caàu Toå hôïp ñaát nuùi vaøng naâu: 621m. Töø treân nhöõng ñænh cao naøy coù theå quan saùt ñöôïc caùc Toå hôïp ñaát nuùi vaøng naâu: phaùt trieån treân ñaù granit coù khu vöïc daân soáng quanh baùn ñaûo Sôn Traø vaø thaønh phoá Ñaø toång dieän tích: 968,77 ha chieám 21,82% toång dieän tích töï Naüng. nhieân. b. Ñòa chaát, thoå nhöôõng Phaân boá: töø ñoä cao 350m trôû leân. Ñòa chaát Ñieàu kieän hình thaønh: toå hôïp ñaát nuùi vaøng naâu ñuôïc - Sôn Traø ñöôïc hình thaønh töø tieàn kyû Cambi caùch ñaây hình thaønh treân saûn phaåm phong hoùa cuûa ñaù macma axit khoaûng 2000 trieäu naêm. granit. Ñòa hình nuùi thaáp vôùi nhöõng saûn phaåm taøn tích vaø - Kieåu hình ñoài vaø nuùi thaáp, caáu taïo bôûi macma axit söôøn tích. chaïy theo ñöôøng kinh tuyeán coù ñoä cao tuyeät ñoái laø 696 m. 459 460
  6. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Thaûm thöïc bì bao goàm röøng laù roäng thöôøng xanh traûng Nhöõng söôøn thoaûi vaø söôøn loõm tích ñoäng, söôøn coøn ñöôïc che phuû taàng ñaát daøy. caây buïi vaø traûng coû. Ñieàu kieän khí haäu maùt meû quanh naêm, ñoä aåm khoâng khí vaø ñoä aåm ñaát töông ñoái cao. Ñaát coù keát caáu rôøi raïc, khaû naêng giöõ ñaát, giöõ nöôùc keùm. Ñaëc ñieåm hình thaùi: Ñaát coù maøu vaøng naâu ñöôïc taïo bôûi Ñoä phì nhieâu cuûa ñaát phaùt trieån traân ñaù granit baùn ñaûo ñoä aåm lôùn. Ñaát phaùt trieån ñaày ñuû caùc taàng phaùt sinh ABC. Sôn Traø (toå hôïp ñaát vaøng naâu) thuoäc loaïi trung bình. Haøm löôïng ñaù laãn töông ñoái cao do chaát xi maêng gaén keát Toå hôïp ñaát nuùi vaøng naâu ñöôïc chia thaønh baûy daïng laäp khoâng ñoàng ñeàu vaø do kích thöôùc khoaùng vaät lôùn nhoû khoâng ñòa: ñoàng nhaát. Ñaát coù nhieàu ñaù noåi nhaát laø nhöõng söôøn doác lôùn STT Teân Dieän Daïng Daïng Daïng ñaát Daïng vaø raát doác. Taàng tích tuï B khaù roõ raøng. Taàng chöùa muøn A do daïng tích ñòa hình ñòa theá khí haäu ñoä aåm cao, cho neân theå hieän raát ñieån hình cho ñaát nuùi thaáp. (ha) Ñaëc tính lí hoùa hoïc cuûa ñaát: 1 N-Bfa.2 131 Nuùi thaáp Baèng doâng Ñaát vaøng naâu ñaù Khoâ ñænh döôùi 30 granit döôùi 30 cm + Ñaát chua, pH = 4,0 - 4,5. Ñoä chua trao ñoåi lôùn do tæ leä 2 N-Fa.2 14,74 Nuùi thaáp Phaúng doâng Ñaát vaøng naâu ñaù Khoâ 3+ Al cao. 3-70 granit döôùi 30 cm + Thaønh phaàn cô giôùi thöôøng nheï, tæ leä seùt vaät lí nhoû 3 N-Sfa.2 63,64 Nuùi thaáp Söôøn thoaûi Ñaát vaøng naâu ñaù Maùt 8-150 hôn 95%. granit treân 80 cm 4 N-Sfa.1 463,09 Nuùi thaáp Söôøn doác Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm + Toång cation kieàm thoå raát thaáp, ñoä no bazô thaáp. 16-250 granit döôùi 30 cm + Tæ leä caùt thoâ cao, limon raát ít. Trong ñaát haït thaïch 5 N-DFa.1 106,75 Nuùi thaáp Söôøn doác Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm anh chöa phaân hoùa chieám khaù nhieàu. 26-350 granit treân 80 cm 6 N-DFa.1 125,25 Nuùi thaáp Söôøn doác Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm + Tæ leä chaát höõu cô trong ñaát thay ñoåi theo traïng thaùi 26-350 granit treân 80 cm thaûm thöïc vaät röøng trung bình töø 1,5-3% (röøng 2,5-3%, traûng 7 N-DFa.1 62,12 Nuùi thaáp Söôøn raát Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm caây buïi vaø traûng coû nhoû hôn 2,5%). doác lôùn hôn granit treân 80 cm hoaëc baèng + Ñaïm toång soá bieán ñoäng töø 0,1-0,2%. 360 + Ngheøo laân. + Giaøu kali. Toå hôïp ñaát ñoài vaøng naâu: Ñoä daøy taàng ñaát bieán ñoäng töø 20-100cm. Nhöõng söôøn doác, doâng vaø soáng taàng ñaát moûng. 461 462
  7. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Toång dieän tích: 3224,29 ha chieám 72,64% toång dieän tích - Ñoä daøy taàng ñaát trung bình: 58-80 cm. töï nhieân. - Ñaát coù ñoä pH töø 4-4,5. Ñoä chua trao ñoåi lôùn, haøm löôïng nhoâm di ñoäng cao. Ñoä chua thuûy phaân cao, toång soá cation Phaân boá: Ñoä cao döôùi 350m. kieàm trao ñoåi thaáp. Do ñoù ñoä no kieàm thaáp. Ñaëc ñieåm hình thaønh: - Tæ leä chaát höõu cô cuõng thay ñoåi theo traïng thaùi vaø vò - Toå hôïp ñaát ñoài vaøng naâu ñöôïc hình thaønh treân saûn trí loài loõm cuûa söôøn. phaåm phong hoùa taøn tích vaø söôøn tích cuûa ñaù granit. - Tæ leä muøn bieán ñoäng töø 1-3%. - Ñòa hình ñoài mang khí haäu nhieät ñôùi ñaïi döông vôùi - Haøm löôïng ñaïm toång soá trung bình. thaûm thöïc vaät laø röøng laù roäng thöôøng xanh, traûng coû vaø traûng - Haøm löôïng laân toång soá ngheøo. caây buïi. - Haøm löôïng kali toång soá giaøu. - So vôùi ñieàu kieän hình thaønh ñaát nuùi vaøng naâu thì toå hôïp ñaát ñoài vaøng naâu coù khaùc veà vò trí laéng ñoïng saûn phaåm - Chaát dinh döôõng deã tieâu bieán ñoäng töø ngheøo ñeán trung phong hoùa vaø tieåu khí haäu. Do söï khaùc bieät naøy ñaõ daãn ñeán bình. söï phaân hoùa thoå nhöôõng ñòa ñôùi ñaïi cao. Tuy laø saûn phaám taøn tích vaø söôøn tích cuûa ñaù macma axit nhöng toå hôïp ñaát ñoài vaøng naâu baùn ñaûo Sôn Traø ñaït ñoä phì tieàm Söï phaân hoùa taàng phaùt sinh AB khaù roõ raøng: naêng töï nhieân ôû möùc trung bình. - Taàng muøn moûng thöôøng coù maøu xaùm. Toå hôïp ñaát ñoài vaøng naâu ñöôïc phaân hoùa thaønh 13 daïng - Taàng tích tuï coù maøu vaøng naâu ñeán naâu nhaït. laäp ñòa cô baûn. - Thaønh phaàn cô giôùi thöôøng naëng hôn taàng muøn. STT Teân Dieän Daïng Daïng ñòa theá Daïng ñaát Daïng Trong hai taàng phaùt sinh AB thöôøng laãn nhieàu khoaùng thaïch tích ñòa khí daïng anh. (ha) hình haäu Ñaëc tính lí hoùa hoïc cuûa ñaát: 1 Ñ.Bfa3 109,8 Ñoài Baèng doác ñænh döôùi Ñaát vaøng naâu ñaù Khoâ 30 granit döôùi 30 cm - Ñaát coù thaønh phaàn cô giôùi thòt nheï. Tæ leä seùt vaät lí döôùi 25%. Tæ leä haït caùt chieám treân 60%, tæ leä haït limon ít. Tæ Phaúng doác 3-70 2 Ñ.Pfa3 52,84 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù Khoâ granit döôùi 30 cm leä ñaù khaù cao. Söôøn thoaûi 8-150 3 Ñ.Sfa3 27,65 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù Maùt - Ñaát keát caáu rôøi raïc, khaû naêng giöõ nöôùc vaø dinh döôõng granit treân 80 cm keùm, khaû naêng haáp thuï nhieät nhanh. Söôøn thoaûi 8-150 4 Ñ.SFa2 106,55 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm 463 464
  8. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Ñaëc tính chính cuûa toå hôïp ñaát caùt bieån laø: tæ leä haït caùt granit döôùi 30 cm thoâ chieám töø 95-98% toång caáp haït. Ñaát caùt coù ñaëc tính moâi Söôøn thoaûi 8-150 5 Ñ.SFa2 163,28 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm granit treân 80 cm tröôøng trung tính vaø kieàm yeáu, caùt coù ñoä maën cao keå caû nhöõng dieän tích khoâng thöôøng xuyeân ngaäp trieàu laãn nhöõng Söôøn doác 16-250 6 Ñ.SFa2 143,16 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm granit treân 80 cm dieän tích ngaäp trieàu thöôøng xuyeân. Söôøn doác 6-250 7 Ñ.SFa2 689,11 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm c. Ñaëc ñieåm khí haäu granit treân 80 cm Sôn Traø thuoäc vuøng khí haäu III ñoàng baèng duyeân haûi vaø Söôøn doác lôùn 26-350 8 Ñ.DFa1 82,55 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm haûi ñaûo coù khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa . granit 38-80cm Söôøn doác lôùn 26-350 Nhieät ñoä 9 Ñ.DFa1 75,23 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm granit treân 80cm Toång nhieät löôïng naêm: 8700 - 93620C 10 Ñ.DFa1 87,17 Ñoài Söôøn raát doác toái Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm Nhieät ñoä trung bình naêm: 24 - 25,50C thieåu 360 granit 30-80cm Bieân ñoä nhieät ñoä naêm: 7 - 90C 11 Ñ.DFa1 82,05 Ñoài Söôøn doác raát doác Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm toái thieåu 360 granit döôùi 30cm Bieân ñoä nhieät ñoä ngaøy:1,5 - 2 cC 12 Ñ.Dfa2 50,63 Ñoài Söôøn raát doác toái Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm Bieân ñoä nhieät ñoä ñeâm:7,10C thieåu 360 granit döôùi 30 cm Toång soá giôø naéng trong naêm: 1800 - 2000 h Söôøn doác lôùn 26-350 13 Ñ.Dfa2 70,23 Ñoài Ñaát vaøng naâu ñaù AÅm granit treân 80 cm Muøa heø: - Thaùng noùng nhaát laø thaùng 6,7,8, nhieät ñoä trung bình Toå hôïp ñaát caùt bieån: trong muøa töø 28 - 290C. Phaân boá: ôû chaân ñaûo. - Nhieät ñoä trung bình cao nhaát: 34 - 36 0C Dieän tích laø 14,74 ha, chieám 0,33% toång dieän tích töï Muøa ñoâng: nhieân. - Thaùng laïnh nhaát laø thaùng 1. Toå hôïp ñaát caùt vaø bieån laø saûn phaåm cuûa luõ tích soâng vaø - Nhieät ñoä trung bình muøa: 21 - 22 0C bieån. Do aûnh höôûng cuûa nöôùc bieån vaø söï hoaït ñoäng cuûa bieån cho neân toå hôïp ñaát caùt bieån baùn ñaûo Sôn Traø phuï thuoäc vaøo - Nhieät ñoä trung bình thaáp nhaát: 18 - 19 0C. bieán ñoåi luõ tích soâng (ban ñaàu) thaønh luõ tích bieån (hieän taïi). - Nhöõng ngaøy coù gioù muøa Ñoâng Baéc nhieät ñoä coù khi xuoáng döôùi 150C. 465 466
  9. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Nhieät ñoä trung bình cuûa Sôn Traø qua caùc thaùng trong Gioù naêm so vôùi thaønh phoá Ñaø Naüng coù söï khaùc bieät (töø 1963 - Toác ñoä gioù trung bình haøng naêm töø 2,5-3m/s. 1996) Vaøo muøa laïnh coù khi gioù muøa Ñoâng Baéc xaâm nhaäp Thaùng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 saâu xuoáng phía nam, gioù thöôøng coù toác ñoä maïnh leân tôùi 30 - 35 m/s. Ñòa ñieåm Sôn Traø 21.1 21.3 23.9 25.1 27.6 28.8 29.1 28.8 27 25.8 24 21.6 Gioù coù taàn suaát cao laø gioù Taây Baéc, Baéc vaø Ñoâng Baéc. Ñaø Naüng 21.3 22.4 24 26 28 29 29 28.7 27.3 26 24 22 Muøa heø toác ñoä gioù maïnh nhaát: töø 15 - 25 m/s, chuû yeáu laø gioù Taây Nam. Ñoä aåm Maây AÅm ñoä töông ñoái cuûa Sôn Traø phuï thuoäc vaøo cheá ñoä Nhìn chung ôû Sôn Traø toång löôïng maây döôùi caùc thaùng gioù muøa. trong maêm thöôøng khoâng vöôït quaù 8/10 baàu trôøi. AÅm ñoä töông ñoái (HR%) trung bình naêm: 85- 90% vaøo Trong caùc thaùng muøa möa, löôïng maây döôùi trung bình caùc thaùng 9, 10, 11, 12 vaø thaùng 1 naêm sau coù ñoä aåm töông thöôøng laø 7/10 baàu trôøi. ñoái cao, cuï theå: HR%84 - 88%, coù khi vöôït quaù 88%. Trong caùc thaùng muøa khoâ, toång löôïng maây bình quaân Thôøi kyø khoâ haïn coù ñoä aåm thöôøng vaøo caùc thaùng 6, 7, haøng thaùng xaáp xæ treân döôùi 5/10 baàu trôøi. 8 coù HR% < 80%. Naéng Thaùng khoâ nhaát vaøo thaùng 7 thöôøng coù ñoä aåm trung Toång soá naéng thay ñoåi theo thôøi kyø. bình döôùi 75%, ñoâi khi xuoáng döôùi 50%, thöôøng xaûy ra vaøo nhöõng ngaøy coù gioù Taây Nam noùng vaø khoâ thoåi ñeán. Naéng nhieàu nhaát laø thôøi kyø hoaït ñoäng cuûa gioù muøa Taây Nam. Nhìn chung ñoä aåm ôû Sôn Traø so vôùi thaønh phoá Ñaø Naüng cheânh nhau khoâng lôùn, khoaûng töø 2 - 4 %. Thaùng coù soá giôø naéng nhieàu nhaát laø 5, 6, 7, 8; soá giôø naéng trung bình trong caùc thaùng naøy thöôøng laø 250 Thaùng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 giôø. Ñòa ñieåm Thaùng coù giôø naéng ít nhaát vaøo thaùng 11, 12; soá giôø Sôn Traø 86 84 86 83 83 79 75 77 85 85 88 84 naéng trung bình trong caùc thaùng naøy xaáp xæ 74 giôø. Ñaø Naüng 84 84 83 82 79 76 75 77 82 84 86 86 467 468
  10. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Baõo Laø moät hieän töôïng thôøi tieát nguy hieåm, thöôøng mang nhieàu taùc haïi nghieâm troïng. Trung bình haøng naêm coù hai côn baõo ñoå vaøo Ñaø Naüng. Naêm nhieàu nhaát coù ñeán naêm côn baõo nhöng cuõng coù naêm khoâng coù côn baõo naøo ñoå vaøo. Baõo thöôøng xuaát hieän töø thaùng 9 ñeán thaùng 12. Doâng vaø möa ñaù Haøng naêm, trung bình coù töø 60-100 ngaøy coù doâng. Taäp trung nhieàu nhaát vaøo thaùng 6, 7, 8, 9, 10. - ÔÛ söôøn baéc coù: suoái Haûi Ñoäi 8, Tieân Sa, suoái Lôùn, suoái Thaùng 12 vaø 1 khoâng coù doâng. Saâu, suoái OÂng Taùm, suoái OÂng Löu vaø suoái Baõi Baéc. - ÔÛ söôøn Nam: suoái Baõi Coàn, suoái Baõi Cheï, suoái Ñaù Trong côn doâng ñoâi khi coù caû loác vaø möa ñaù. Baèng, suoái Baõi Xeùp, suoái Heo, suoái Ñaù, suoái Ngoaïi Vuï, suoái Söông muø Maân Quang. Thaùng coù söông muø: 12, 1, 2, 3, 4. Hai con suoái lôùn nhaát laø suoái Ñaù vaø suoái Heo, hai con suoái naøy cung caáp nöôùc sinh hoaït chuû yeáu cho nhaân daân soáng Vaøo thaùng 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 haàu nhö khoâng coù quanh Sôn Traø. söông muø. Nöôùc suoái ôû ñaây coù chaát löôïng cao: nöôùc trong, c. Ñaëc ñieåm thuûy vaên khoâng maøu, khoâng muøi. Ñoä trong 80 - 100. Sôn Traø coø khoaûng 20 con suoái chaûy quanh naêm hoaëc Soá ngaøy nöôùc ñuïc khoâng ñaùng keå vì coù caây ñieàu theo muøa, nhöõng con suoái thöôøng xuyeân chaûy quanh naêm laø: tieát. 469 470
  11. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Nöôùc suoái Sôn Traø khoâng ñoäc do vuøng naøy Cho ñeán nhöõng naêm ñaàu theá kyû 20, heä thöïc vaät Sôn khoâng bò raûi chaát ñoäc trong chieán tranh vaø soá löôïng caây ñoäc Traø coøn raát phong phuù vôùi kieåu röøng kín thöôøng xanh do möa raát ít. nhieàu nhieät ñôùi. Naêm 1989, trong quaù trình ñieàu tra ñeå xaây döïng luaän Ñoä pH khoaûng 6,5; soá vi khuaån trong nöôùc 20 con/lít chöùng chính kinh teá, kyõ thuaät cho khu BTTN Sôn Traø, caùc nöôùc. nhaø thöïc vaät hoïc cuûa Vieän Ñieàu tra Qui hoaïch röøng thuoäc Boä Thaùng 7 laø thaùng haïn nhaát, toång löu löôïng nöôùc Laâm nghieäp (cuõ) ñaõ thoáng keâ ñöôïc ôû Sôn Traø coù 285 loaïi thöïc khoaûng 1280 m3/h. Thaùng 10 laø thaùng coù löu löôïng nöôùc lôùn vaät baäc cao thuoäc 217 chi vaø 90 hoï. nhaát trong muøa möa. Naêm 1996 moät cuoäc ñieàu tra chi tieát hôn veà khu baûo 2. Ñieàu kieän xaõ hoäi toàn thieân nhieân Sôn Traø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû: Khu baûo toàn thieân nhieân Sôn Traø naèm ôû phía - Toång soá loaøi thöïc vaât baäc cao laø 985 loaøi thuoäc 483 chi Baéc quaän Sôn Traø thuoäc thaønh phoá Ñaø Naüng . vaø 143 hoï. Quaän Sôn Traø goàm 7 phöôøng (Thoï Quang, Maâu - Toång soá loaøi quí hieám: 22 loaøi. Thaùi, Naïi Hieân Ñoâng, An Haûi Baéc, An Haûi Ñoâng, Phöôùc Myõ). Baûng so saùnh caùc daãn lieäu cuûa heä thöïc vaät Sôn Traø vôùi Soá ngöôøi laøm ngheà noâng vaø ngö nghieäp chieám 1/10 heä thöïc vaät caû nöôùc: daân soá, soá coøn laïi soáng baèng ngheà buoân baùn nhoû, chaïy chôï vaø STT Caùc chæ tieâu so saùnh Sôn Traø Vieät Nam Tæ leä so saùnh Sôn khai thaùc laâm saûn treân nuùi Sôn Traø . Traø vôùi caû nöôùc Ngoaïi vi phía nam khu BTTN Sôn Traø coù raát ñoâng 1 Soá hoï 143 378 37,83 nhaân daân vaø boä ñoäi sinh soáng taïo söùc eùp khoâng nhöõng nhu caàu veà chaát ñoát maø coøn laø nguoàn thu nhaäp cuûa moät soá thanh 2 Soá chi 483 2524 19,13 nieân thöôøng xuyeân laøm ngheà chaët cuûi vaø saên baén ñoäng vaät ôû 3 Soá loaøi 985 10519 9,37 Sôn Traø. 3. Ña daïng thöïc vaät Töø baûng treân ta thaáy raèng vôùi tæ leä raát nhoû, dieän tích Sôn Traø so vôùi caû nöôùc ( 0,014% ) nhöng: a.. Ña daïng veà caáu truùc vaø thaønh phaàn loaøi 471 472
  12. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi + Soá löôïng loaøi thöïc vaät chieám 9,37% toång soá loaøi thöïc Söï phaân boá caùc Taxon trong caùc nghaønh thöïc vaät cuûa heä vaä Vieät Nam. thöïc vaät Sôn Traø: + Soá chi thöïc vaät Sôn Traø chieám 19,13% toång soá chi STT Nghaønh Hoï Chi Loaøi Tæ leä cuûa loaøi trong ngaønh so vôùi toång soá (%) thöïc vaät ôû Vieät Nam. 1 Thöïc vaät haït kín 121 446 919 93,20 + Soá hoï chieám 37,83% toång soá hoï thöïc vaät cuûa Vieät (Anggiospermae) Nam. 2 Ngaønh thöïc vaät haït traàn 2 35 62 6,20 (Gymnospermae) Nhö vaäy thöïc vaät Sôn Traø khoâng nhöõng ña daïng veà 3 Ngaønh quyeát thöïc vaät 20 35 62 6,20 loaøi maø coøn ña daïng veà hoï. (Pterophyta) So vôùi baûng thoáng keâ naêm 1989, baûng thoáng keâ heä Töø baûng treân ta thaáy coù 919 loaøi chieàm 93,20% toång soá thöïc vaät khu baûo toàn thieân nhieân Sôn Traø naêm 1996 ñaõ giaùm loaøi cuûa heä thöïc vaät Sôn Traø taäp trung trong haït kín ñònh chuaån vaø laäp danh muïc ñöôïc 985 loaøi thöïc vaät baäc cao, (Angiospermae). Hai ngaønh tieáp theo laø: Gymnpspermae 4 266 chi, 53 hoï nhöng chöa phaûi ñaày ñuû. loaøi chieám 0,6% vaø Pterophyta 62 loaøi chieám 6,20%. Baûng so saùnh soá lieäu cuûa heä thöïc vaät Sôn Traø naêm 1989 Neáu so saùnh caùc loaøi cuûa caùc ngaønh thöïc vaät Sôn Traø vôùi naêm 1996: vôùi caùc loaøi cuûa caùc ngaønh heä thöïc vaät Vieät Nam: 1989 1996 STT Ngaønh Sôn Traø Vieät Nam Tæ leä soá loaøi Sôn Traø so STT Caùc baäc phaân loaïi Soá Soá Soá Soá Soá Soá (loaøi) vôùi soá loaøi Vieät Nam (loaøi) hoï chi loaøi hoï chi loaøi 1 Thöïc vaät haït kín 919 378 9,37 1 Ngaønh thöïc vaät haït kín 82 208 275 121 446 919 (Anggiospermae) (Angiopemae) 2 Ngaønh thöïc vaät haït 4 2524 6,34 2 Ngaønh thöïc vaät haït traàn 2 2 2 2 2 4 traàn (Gymnospermae) (Gymnospemae) 3 Ngaønh quyeát thöïc vaät 62 10519 9,62 3 Ngaønh quyeát thöïc vaät 6 7 8 20 35 62 (Pterophyta) (Pterophyta) Ta thaáy caùc ngaønh coù soá loaøi chieám töø 6,32 - 9,62% so Khi phaân tích caùc ñôn vò phaân loaïi (hoï, chi, loaøi) trong vôùi toång soá ngaønh cuûa heä thöïc vaät Vieät Nam. Qua phaân tích caùc ngaønh ta thaáy raèng söï phaân boá caùc Taxon khoâng ñoàng treân ta thaáy söï ña daïng cuûa heä thöïc vaät Sôn Traø khoâng chæ ñeàu trong caùc nghaønh thöïc vaät. theå hieän qua hoï maø söï ña daïng loaøi coøn theå hieä trong taát caû 473 474
  13. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi caùc ngaønh. So saùnh hai lôùp trong ngaønh haït kín (Angiospermae) Caùc hoï sau coù nhieàu loaøi nhaát: ngaønh coù nhieàu loaøi nhaát. 1/ Hoï ñaäu (Leguminosae): 80 loaøi Baûng so saùnh soá hoï, chi, loaøi trong ngaønh thöïc vaät haït 2/ Hoï thaàu daàu (Euphorbiaceae): 67 loaøi kín: 3/ Hoï daâu taèm (Moraceae) 48 loaøi Lôùp Hoï Chi Loaøi 4/ Hoï caø pheâ (Rubiaceae): 34 loaøi Ngaønh Soá Tæ leä % Soá Tæ leä % Soá Tæ leä % löôïng löôïng löôïng 5/ Hoï coû roi ngöïa (Verbenaceae): 29 loaøi Angiospermae 121 100 446 100 919 100 6/ Hoï na (Annonaceae): 26 loaøi Dicotyledones 102 91,07 370 82,96 787 85,64 Monocortyledones 19 8,93 76 17,04 132 14,36 7/ Hoï ñôn nem (Myrsinaceae): 23 loaøi 8/ Hoï cam quít (Rutaceae): 23 loaøi Nhaän xeùt: + Ta thaáy trong hai lôùp ñoù, lôùp hai laù maàm 9/ Hoï coùi (Cyperaceae): 22 loaøi (Dicotyledones) coù soá hoï, chi, loaøi lôùn hôn soá hoï, chi, loaøi lôùp 10/ Hoï hoa moõm choù (Scrophulariaceae): 22 loaøi moät laø maàm (Monocotyledones). Veà maët caù theå coù: + Lôùp hai laù maàm coù 102 hoï, chieám 91,07% toång soá hoï cuûa ngaønh; 370 chi chieám 82,96% toång soá chi cuûa ngaønh. + Hoï daâu taèm (Moraceae). + Lôùp moät laù maàm chæ coù 10 hoï chieám 8,93%; 76 chi + Hoï daàu (Dipterrocarpaceae) chieám 17,04% vaø 132 loaøi chieám 14,36% toång soá hoï, chi, loaøi. + Hoï deû (Fagaceae) Qua soá lieäu treân cuõng ñaõ thaáy ñöôïc söï ña daïng cuûa ngaønh haït kín trong ñoù ñaëc bieät ña daïng ñaëc bieät veà loaøi cuûa + Hoï thaàu daàu (Euphorbiaceae)… lôùp hai laù maàm. Qua ñaây ta coù theå thaáy ñöôïc tính öu theá cuûa Nhieàu loaøi thöïc vaät phoå bieán ôû caùc tænh phía baéc nhö: ngaønh haït kín trong heä thöïc vaät Sôn Traø vaø giuùp cho vieäc baûo Guï lau (Sincora tonkinensis) toàn nhöõng nguoàn gen quí. Chay laù boà ñeà (Artocarpus styracifolios) Soá hoï coù nhieàu loaøi nhaát cuûa heä thöïc vaät ta thaáy coù 34 hoï thöïc vaät coù soá löôïng töø 9 trôû leân. Maï söa phaân thuøy (Heliciopsis lopata) 475 476
  14. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Coù theå Sôn Traø laø ranh giôùi phía nam cuûa moät soá loaøi pheâ Rubiaceae, hoï ñay Tiliaceae, hoï troâm Sterculiaceae, hoï thöïc vaät ôû phía baéc. ñôn nem Myrsinaceae, hoï long naõo Lauraceae, hoï cuùc Asteraceae… tröôùc ñaây caùc nhaø thöïc vaät hoïc ngöôøi Phaùp Ngöôïc laïi cuõng coù theå laø ranh giôøi phía Baéc cuûa moät khoâng thu maãu ñöôïc thì nay gaëp phoå bieán. soá loaøi thöïc vaät phía Nam nhö: choø ñen, sao ñen, sôn, maây nöôùc… + Ñieàu naøy chöùng toû heä thöïc vaât ôû Sôn Traø ñang bò taùc ñoäng theo chieàu höôùng xaáu neáu khoâng kòp thôøi baûo toàn gìn Vì vaäy heä thöïc vaät Sôn Traø cuõng gioáng nhö heä thöïc vaät giöõ. Ñaø Naüng theå hieän tính giao löu cuûa hai luoàng thöïc vaät cuûa phía Baéc xuoáng vaø phía Nam leân. Moät soá loaøi thöïc vaät quí hieám ôû Sôn Traø ñöôïc ñöa vaøo saùch Ñoû: Theo thoáng keâ naêm 1977, 1989, 1996 keát quaû dieãn bieán röøng Sôn Traø nhö sau: Trong soá moät nghìn loaøi thöïc vaät ñaõ thoáng keâ ñöôïc ôû Sôn Traø, coù 22 loaøi quí hieám caàn ñöôïc baûo veä, phuïc hoài vaø + 43,4% dieän tích röøng nguyeân sinh bò taøn phaù, thu heïp phaùt trieån, ñaõ ñöôïc ñöa vaøo saùch Ñoû. nay coøn laïi 9%. 1/ Coát toaùi boå Drynaria fortunei (Mett.) j. Smith, + 84,1% röøng giaøu nay ñaõ taøn phaù saïch coøn laïi 54,6%; Polypodiaceae. röøng ngheøo vaø röøng thöù sinh gaëp nhieàu caây taïp öa saùng xuaát hieän. 2/ Vaïn teáu löôïc Cycas pectinata Ham., Cycadaceae. + Töø 5% dieän tích traûng caây buïi coû ban ñaàu (1977) nay 3/ Nhoïc traùi khôùp Enicosanthellum plagioneurum (Diels) ñaõ taêng leân 21,9% dieän tích Ban annonaceae. Trong quaù trình xaây döïng danh luïc thöïc vaät khu baûo 4/ Phong ba Argusia argentea (L.f.) Heine, Boraginaceae. toàn thieân nhieân Sôn Traø (1996) caùc nhaø nghieân cöùu phaùt 5/ Boï caïp Tournefortia montana Lour., Boragiceae. hieän: 6/ Khieát maùu (xöng da) Siphonodon celastrineus griff., + Moät soá loaøi caây goã quí laø toå thaønh cuûa caùc khu röøng Celastraceae. giaøu phía nam maø tröôùc ñaây caùc nhaø thöïc vaät hoïc ngöôøi Phaùp 7/ Ba ñaäu Phuù Quoác Croton phuquoccensis Croiz ñaõ gaëp nhö: sao ñen, taùu duyeân haûi… ñeán nay vaãn khoâng thaáy. Euphorbiaceae + Ngöôïc laïi nhieàu loaïi thöïc vaät öa saùng thuoäc caùc hoï laø thaønh phaàn cuûa röøng phuïc hoài vaø traûng caây buïi nhö: hoï caø 477 478
  15. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi 8/ Ba ñaäu Ñaø Naüng Croton touranensis Gagnep., 22/ Kim cang Smilax poilanei Gagnep., Smilacaceae Euphorbiaceae Phaân loaïi nhoùm thöïc vaät theo giaù trò söû duïng: 9/ Re höông (guø höông) Cinnamomum parthenoxylon Nhoùm caây thuoác ôû Sôn Traø theo thoáng keâ (1996) ñöôïc Meissn., Lauraceae. 143 loaøi. 10/ Guï lau Sindora tonkineni sis Chev.ex Lars., Theo ñieàu tra cuûa traïm nghieân cöùu döôïc lieäu Quaûng Leguminosae. Nam Ñaø Naüng (1978), moät soá loaøi coù theå khai thaùc ñöôïc: 11/ Caåm lai Baø Ròa Dalbergia bari aensis Pierre., 1/ Baùch boä - Stemona tuberosa Leguminosae 2/ Maõn kinh töû - Vitex trifoliata 12/ Vieät hoa Poilani Vietsenia poilanei C. Hans., 3/ Thieân moân - Asparagus cochinchinensis Leguminosae 4/ Saàu ñaâu röøng - Brucea javanica 13/ Vieät hoa truïc cao Vietsenia scaposa C. Hans., Moät soá loaøi caây thuoác coù giaù trò , tuy nhieân soá löôïng caù Leguminosae theå khoâng nhieàu: 14/ Vaøng ñaéng Coscinium fenstratum (Gaertn) Colebr., 1/ Nguõ gia bì - Schefflera octophylla Menispermaceae 2/ Laù khoâi - Ardisia Silvertris 15/ Hoaøng ñaéng Fibraurea recisa Pierre, Menispermaceae 3/ Deàn - Scolopia sp. 16/ Laù khoâi Ardisia silvestris Pit. Myrsinaceae 4/ Kim ngaân - Loniciera macrantha 17/ Naép aám Nepenthes annamensis Macf., Nepenthaceae - Nhoùm caây daàu nhöïa thoáng keâ ñöôïc 11 loaøi trong ñoù 18/ Baùnh teû Bieân Hoøa Lasianthus hoaensis Pierre, saûn phaåm cuûa caây choø ñen laø chai cuïc ñöôïc nhaân daân soáng ôû Rubiaceae xung quanh Sôn Traø khai thaùc raát nhieàu. Bình quaân moät caây choø chai trong moät thaùng coù theå cho töø 2 - 3 kg chai cuïc. 19/ Tröôøng saâng amesidendron chinense (Merr) Hu, Sapindaceae - Nhoùm caây caûnh thoáng keâ ñöôïc 104 loaøi. 20/ Tröùng eách callicarpa bracteata dop, Verbanaceae - Nhoùm caây ñan laùt, lôïp nhaø coù 31 loaøi trong ñoù coù tôùi 5 loaøi maây song coù theå söû duïng nhöng chæ coù hai loaøi coù khaû 21/ Thoå phuïc linh Smilax glabra Wall.ex Roxb., naêng khai thaùc laø: Smilacaceae 479 480
  16. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi 8. Daàu laù boùng - Diperocarpus turbinatus 1. Maây ñaéng - Calamus Tonkinensis 2. Maây nöôùc - Daemonorops Pierreanus. 9. Boà hoøn - Sapindaceae - Laù noùn - Licuala hexasepala laø loaøi caây phoå bieán döôùi 10. Thò - Ebenaceae caùc taùn röøng, nhieàu nhaát ôû khu vöïc gaàn Haûi Ñaêng. 11. Traâm - Syzygium cumini - Saäy - Phragmites vallatoria moïc raát nhieàu ôû ven röøng, 12. Ña - Ficus sp. Moraceae ngöôøi daân Sôn Traø thöôøng khai thaùc ñeå laøm maønh xuaát khaåu. Trong ñoù choø ñen laø loaøi caây chieám öu theá cuûa theá - Nhoùm caây cho laø, cuû, quaû aên ñöôïc: 57 loaøi. cuûa kieåu thaûm thöïc vaät röøng naøy: tæ leä töø 19 - 52% theo soá - Nhoùm caây cho goã ( > 30 cm): 134 loaøi. caây vaø 48 - 88 % theo tieát dieän ngang. b. Söï ña daïng veà caùc quaàn theå thöïc vaät töï nhieân ôû ÔÛ nhöõng nôi coù ñòa hình doác, nhieàu ñaù loä, loäng gioù Sôn Traø caây goã thöôøng coù chieàu cao 12m, thaân queo coù caùc loaøi: sôn Caùc kieåu thaûm thöïc vaät röøng: (Gluta wrayi), tröôøng (Mischocarpus sundaicus), bôøi lôøi - Listea sp chieám öu theá. Δ Quaàn heä röøng kín thöôøng xanh möa nhieàu nhieät ñôùi Döôùi taàng öu theá coù caùc loaøi nhö: Phaân boá ôû phía Baéc Sôn Traø: Traâm (Syzygium cuminii), thò (Diospyros sp), böùa - Töø ñænh Hoøn Nhoïn (cao 535m) ñeán ngoïn Haûi Ñaêng (Garcinia sp), thau lónh (Alsponsea sp), daâu da ñaát (Baccaurea - Phía taây nam ñænh OÁc (cao 696m). sapida), cheø röøng (Thea sp), ba beùt laù khieâu - Mallotus apelta, - Ñöôïc hình thaønh bôûi caùc caây thuoäc hoï: maõi taùp (Randia sp)… moïc thöa thôùt. 1. Daàu - Dipterocarpaceae Taàng caây buïi thaûm töôi goàm: 2. Deû - Fagaceae Troïng ñuõa, luïi gai, thieân tueá, laåu, hoaéc quang, laù noùn, 3. Ñaøo hoät loän - Anacardiaceae döùa daïi… khaù nhieàu, phaân boá ñeàu trong röøng. 4. Daâu taèm - Moraceae Thöïc vaät ngoaïi taàng bao goàm: 5. Sim - Myrtaceae Daây gaém, daây maùu ngöôøi, caùc loaøi daây leo thuoäc hoï na ñaëc bieät maây ñaéng, maây nöôùc raát phaùt trieån. 6. Böùa - Guttiferae 7. Choø ñen - Parashorea stallata 481 482
  17. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Tình hình taùi sinh döôùi taùn röøng maïnh. Maät ñoä caây taùi Böùa - Garcinia chefferi pierre. sinh töø 5000 - 1500 caây/ha. Thaønh phaàn caây taùi sinh bieán Ngaáy - Rubus cochiiiinchinensis tratt. ñoäng töø 10 - 28 loaøi/m2 oâ nghieân cöùu taùi sinh. Loaøi taùi sinh ÔÛ moät soá nôi, sim (Rhodomyrtus tomentosa), mua maïnh nhaát laø choø ñen chieám 60 - 70% toå thaønh caây taùi sinh. (Melastoma septennevium lour), saàm (Memecylon ligustrinum) Re, traâm ñoâ, tröôøng, sôn, deû caù tæ leä taùi sinh khaù. raát phaùt trieån, ñaëc bieät khu vöïc töø Suoái Ñaù ñeán trung ñoaøn Quaàn heä röøng phuïc hoài sau khai thaùc caïn kieät Teân Löûa. ÔÛ ñaây tuy vaãn coøn moät soá caây goã taùi sinh nhöng khoù vöôn khoûi taàng caây buïi vaø daây leo. Kieåu thaûm thöïc vaät naøy ñöôïc hình thaønh do bò chaët phaù nhieàu laàn. Δ Quaàn heä traûng coû Toàn taïi chuû yeáu ôû: Thöïc vaät taàng cao khoâng coøn nhieàu, chæ coøn soùt laïi moät soá loaøi nhö deû (Fagaceae), sôn (Gluta wrayi), loø boù (Brwnowia Treân nuùi ñænh oác (cao 696m) tabularis pierre), ña (Ficus sp)… Coù nôi hoaøn toaøn khoâng coøn Treân daûi ñaát caùt ven bieån goã lôùn. Khu vöïc töø Baõi Baéc. Döôùi taùn caùc caây goã lôùn coøn soùt laïi laø moät taàng caây taùi Thaønh phaàn loaøi coû ôû ñaây raát phong phuù: sinh daøy ñaëc cao chöøng 2 - 3m coù nguoàn goác choài laø chuû yeáu. Khu vöïc treân nuùi phaùt trieån maïnh caùc loaøi hoï Maät ñoä caây taùi sinh töø 10000 - 20000 caây/ha hoaëc nhieàu hôn luùa (Poaceae) nhö: ñoùt (Thyasanolaena maxim), loà oâ nöõa. Thaønh phaàn loaøi caây phong phuù, ngoaøi nhöõng loaøi caây (Schizostachyum zollinggeisteud), saäy (Phragmites vallatoria), coû tieân phong coøn gaëp caùc loaøi caây öu theá nhö: sôn (Glutawrayi), tranh (Imperata cylindrica) choø ñen (Parashoreastallata), tröôøng (Mischocarpus sundaicus), daàu laù boùng (Dipterocarpus turbinatus) taùi sinh. Treân ñaát caùt ven bieån, coû moïc thaønh daõi theo caùc daûi heïp ven bieån, thaønh phaàn loaøi ôû ñaây khaùc hieàu so vôùi caùc c. Quaàn heä traûng caây buïi traûng coû treân nuùi. Haàu heát thöïc vaät ôû ñaây ñeàu coù daïng thaân Kieåu thaûm thöïc vaät naøy toàn taïi vôùi dieän tích khaù lôùn caây thaûo nhoû hoaëc daây leo boø saùt treân caùt. Nhöõng loaøi thöôøng 354,8 ha. gaëp nhö: saén daây röøng (Peuraria phaseoloides), muoàng laù nhoû Thöïc vaät phaùt trieån treân kieåu thaûm thöïc vaât naøy bao (Cassia leschenaultiana), muoáng ñen (Cassia siamea lam), goàm: muoáng laù kheá (Cassia occidentalis), nhoï noài (Ectipta Protrata), coû laøo (Eupatorim odoratum). Cheïo trôn - Engelhardia roxbughiana lindl ex wall. Cheïo boâng - Engelhardia spicata lesch ex Bl. 483 484
  18. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi ÔÛ moät soá nôi truõng, ven chaân nöùi ngaäp nöôùc trong 6 Boä ngoùn chaün - ARTIODACTYLA 2 2 muøa möa thöôøng xuaát hieät caùc loaøi caây chuïi nöôùc nhö: saäy 7 Boä teâ teâ - PHOLIDOTA 1 1 (Phragmites sp), maây nöôùc (Flagellaria Indica), buùn 8 Boä gaëm nhaám - RODENTIA 3 13 (Crataveva sp) LÔÙP CHIM 4. Ña daïng veà heä ñoäng vaät 1 Boä haïc - CICONIFORMES 1 5 2 Boä caét - FALCONIFORMES 1 3 a. Thaønh phaàn loaøi khu heä ñoäng vaät Sôn Traø 3 Boä gaø - GALLIFORMES 1 4 Caáu truùc thaønh phaàn loaøi ñoäng vaät ôû Sôn Traø 4 Boä seáu - GRUIFORMES 2 3 Baûng so saùnh caùc daãn lieäu khu heä ñoäng vaät Sôn Traø 5 Boä reõ - CHARADRIFORMES 1 6 naêm 1989 vôùi naêm 1996: 6 Boä moøng beå - LARIFORMES 1 1 TT Lôùp 1989 1996 7 Boä boà caâu - COLUMBIFORMES 1 5 BOÄ HOÏ LOAØI BOÄ Hoï LOAØI 8 Boä veït - PSITTACIFORMES 1 1 1 Thuù 7 15 30 8 18 36 9 Boä cu cu - CUCULIFORMES 1 4 2 Chim 11 25 51 15 33 107 10 Boä cuù - STRIGIFORMES 1 1 3 Boø saùt 15 2 8 23 11 Boä cuù muoãi - CAPRIMULGIFORMES 1 1 4 EÁch nhaùi 5 1 4 9 12 Boä yeán - APODIFORMES 1 1 5 Coân truøng 12 26 113 13 Boä saû - CORACIIFORMES 3 6 14 Boä goõ kieán PICIFORMES 2 4 - Caáu truùc thaønh phaàn loaøi khu heä ñoäng vaât coù xöông 15 Boä seû PASSERIFORMES 15 62 - soáng ôû Sôn Traø: BOØ SAÙT 1 Boä coù vaûy SQUAMATA 8 19 - STT LÔÙP THUÙ BOÄ HOÏ LOAØI 2 Boä ruøa TESTUDINATA 4 4 - 1 Boä aên saâu boï - INSECTIVORA 1 1 EÁCH NHAÙI 2 Boä nhieàu raêng - SCANDENTA 1 1 1 Boä khoâng ñuoâi - ANURA 4 9 3 Boä dôi - CHIROPTERA 4 7 4 Boä linh tröôûng - PRIMATES 2 4 5 Boä aên thòt - CARNIVORA 4 7 485 486
  19. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Khu heä ñoäng vaät coù xöông soáng treân caïn cuûa baùn ñaûo 3 Boø saùt 2 12 23 13,21 Sôn Traø goàm 174 loaøi thuoäc 68 hoï vôùi 26 boä cuûa boán lôùp 4 EÁch nhaùi 1 4 9 5,18 ñoäng vaät, trong ñoù coù 15 loaøi thuoäc nguoàn gen quí hieám. Töø baûng treân ta thaáy lôùp chim coù 106 loaøi chieám Baûng so saùnh caùc daãn lieäu boán lôùp trong nghaøng ñoäng 60,92% toång soá loaøi ñoäng vaät trong 4 lôùp. Tieáp ñoù laø lôùp thuù vaät coù xöông soáng ôû caïn cuûa Sôn Traø vôùi boán lôùp ñoäng vaät cuûa 36 loaøi chieám 20,69%. Lôùp boø saùt 23 loaøi chieám 13,21% vaø lôùp Vieät Nam: eách nhaùi coù soá löôïng loaøi ít nhaát chieám 5,18% toång soá loaøi cuûa boán lôùp ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn cuûa Sôn Traø. Caùc chæ tieâu Sôn Traø (loaøi) Vieät Nam (loaøi) Tæ leä so saùnh vôùi Baûng so saùnh caùc ngaønh cuûa boán lôùp ñoäng vaät coù xöông so saùnh Vieät Nam soáng ôû caïn cuûa Sôn Traø so vôùi soá loaøi cuûa Vieät Nam: Soá boä 26 37 70,27 Soá hoï 68 149 45,64 STT Lôùp (loaøi) Sôn Traø Vieät Nam (loaøi) Tæ leä cuûa loaøi trong ngaønh (loaøi) vôùi toång soá (%) Soá loaøi 174 1391 12,5 1 Thuù 36 223 16,14 Töø baûng treân ta thaáy so vôùi khu heä ñoäng vaät Vieät 2 Chim 106 828 12,08 Nam, soá löôïng loaøi ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn cuûa Sôn Traø 3 Boø saùt 23 258 8,91 chieám 12,5% toång soá loaøi ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn cuûa 4 EÁch nhaùi 9 82 10,98 Vieät Nam. Soá boä cuûa Sôn Traø chieám 70,27% toång soá boä ñoäng vaät Vieät Nam vaø soá hoï chieám 45,64% toång soá hoï ñoäng vaät ôû Vieät Nam. Haàu heát caùc lôùp coù soá loaøi döôùi 15% so vôùi toång soá lôùp cuûa heä ñoäng vaät Vieät Nam chæ coù lôùp thuù chieám toång soá 16% Tuy nhieân söï phaân boá theo loaïi, boä, hoï, loaøi trong 4 lôùp toång soá loaøi cuûa Vieät Nam. ñoäng vaät coù xöông soáng khoâng ñoàng ñeàu. Söï ña daïng veà loaøi cuûa khu heä ñoäng vaät Sôn Traø Söï phaân boá caùc taxon trong boán lôùp ñoäng vaät coù xöông thaáp. soáng ôû caïn cuûa Sôn Traø: Caáu truùc thaønh phaàn loaøi coân truøng phoå bieán ôû Sôn STT LÔÙP BOÄ HOÏ LOAØI Tæ leä cuûa loaøi trong caùc nghaønh vôùi Traø toång soá % 1 Thuù 8 18 36 20,69 STT BOÄ HOÏ LOAØI 2 Chim 15 34 106 60,92 487 488
  20. Du lòch sinh thaùi Du lòch sinh thaùi Boán loaøi böôùm keå treân ôû nöôùc ta hieän nay raát hieám 1 Boä caùnh ñeàu - ISOPTERA 1 2 ñang coù nguy cô tuyeät chuûng. Loaøi böôùm phöôïng caùnh vaøng 2 Boä chuoàn chuoàn - ODONATA 2 4 ñöôïc nhieàu nhaø söu taäp böôùm mua vôùi giaù caû traêm ñoâla. Böôùm 3 Boä boï ngöïa - MANTOIDEA 1 2 phöôïng caùnh vaøng hieän nay ôû nöôùc ta chæ coù naêm tieâu baûn vaø 4 Boä giaùn - BLATTODEA 1 2 môùi phaùt hieä thaáy ôû Taân Laâm - Quaûng Trò vaø ôû Sôn Traø - Ñaø Naüng. 5 Boä caùnh thaúng - ORTHOPTERA 4 10 Giöõa caùc boä vaø hoï coân truøng coù söï phaân boá khoâng ñoàng 6 Boä caùnh nöûa - HEMIPTERA 4 27 ñeàu: 7 Boä caùnh cöùng - COLEOPTERA 5 20 STT BOÄ HOÏ LOAØI Tæ leä giöõa caùc 8 Boä caùnh uùp - HOPLECOPTERA 1 2 loaøi (%) 9 Boä caùnh phaán - LEPIDOPTERA 3 26 1 Boä caùnh ñeàu ISOPTERA 1 2 1,76 - 10 Boä caùnh maøng - HYMENOPTERA 2 5 2 Boä chuoàn chuoàn ODONATA 2 4 3,53 - 11 Boä caùnh gaân - NEUROPTERA 1 1 3 Boä boï ngöïa MANTOIDEA 1 2 1,76 - 12 Boä hai caùnh - DIPTERA 1 1 4 Boä giaùn BLATTODEA 1 2 1,76 - 5 Boä caùnh thaúng ORTHOPTERA 4 10 8,84 - Coân truøng phoå bieán ôû Sôn Traø goàm 12 boä, thuoäc 26 hoï cuûa 113 loaøi, trong ñoù coù naêm loaøi thuoäc gen quí hieám. 6 Boä caùnh nöûa HEMIPTERA 4 27 23,89 - 7 Boä caùnh cöùng COLEOPTERA 5 20 17,69 - 8 Boä caùnh uùp - HOPLECOPTERA 1 2 1,76 Danh saùnh nhöõng coân truøng quí hieám ôû Sôn Traø: 9 Boä caùnh phaán - LEPIDOPTERA 3 26 23,0 1. Boï ngöïa (Mantis religiosa L.) 10 Boä caùnh maøng - HYMENOPTERA 2 5 4,42 2. Böôùm phöôïng hoaøng caùnh sau vaøng (Troides 11 Boä caùnh gaân - NEUROPTERA 1 1 0,88 andromache). 12 Boä hai caùnh - DIPTERA 1 1 0,88 2. Böôùm phöôïng ñuoâi kieám (Pathyas antiphates). Töø baûng treân cho thaáy 1/4 loaøi coân truøng treân 15% toång soá caùc loaøi trong caùc boä coân truøng vaø coù tôùi 50% soá boä 3. Böôùm phöôïng ñoám vaøng (Zetides bathycles). chæ coù duy nhaát moät loaøi 4. Böôùm phöôïng ñuoâi vaøng ñen (Leptocircus curius). 489 490
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2