Ebook Kiến thức cơ bản về chăn nuôi gia cầm: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Kiến thức cơ bản về chăn nuôi gia cầm được chia làm 6 chương, cung cấp các kiến thức cơ bản về chăn nuôi các loại gia cầm. Phần 1 cuốn sách gồm 3 chương trình bày nội dung về cẩm nang chăn nuôi gà vườn, gà công nghiệp, chăn nuôi vịt. Kính mời quý đọc giả xem nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Kiến thức cơ bản về chăn nuôi gia cầm: Phần 1

KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ CHĂN NUÔI GIA CẦM
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång TS. NguyÔn ThÕ Kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång TS. NguyÔn Duy Hïng Thμnh viªn TS. NguyÔn An Tiªm TS. KhuÊt Duy Kim H¶i NguyÔn Vò Thanh H¶o
KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ CHĂN NUÔI GIA CẦM NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT HÀ NỘI 2012
danh s¸ch c¸c t¸c gi¶ NguyÔn TÊn Anh Bïi V¨n ChÝnh Vò Duy Gi¶ng Ph¹m ThÞ H−¬ng NguyÔn Ngäc Nam Lª Quang NghiÖp Bïi ThÞ Oanh NguyÔn V¨n Th−ëng Bïi Quang TiÕn NguyÔn §¨ng Vang 4
Lêi nhμ xuÊt b¶n Trong nh÷ng n¨m qua, ngμnh ch¨n nu«i gia cÇm cña n−íc ta ®· cã ®−îc nh÷ng b−íc ph¸t triÓn ®ét ph¸, s¶n l−îng kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c n¨m, chÊt l−îng thÞt vμ trøng ngμy cμng ®−îc n©ng cao nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng trong n−íc vμ xuÊt khÈu. Ph−¬ng thøc ch¨n nu«i ®ang tõng b−íc cã sù chuyÓn ®æi tõ ch¨n nu«i theo kiÓu hé gia ®×nh sang ch¨n nu«i theo m« h×nh c«ng nghiÖp. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thμnh tÝch ®¹t ®−îc, ngμnh ch¨n nu«i gia cÇm ë n−íc ta ®ang cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò nh− viÖc ¸p dông khoa häc - c«ng nghÖ, quy m« nhá, n¨ng suÊt thÊp, con gièng ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu, dÞch bÖnh ch−a ®−îc khèng chÕ vμ kiÓm so¸t, ®Æc biÖt lμ dÞch cóm gia cÇm cã nguy c¬ t¸i ph¸t rÊt cao, lμm gi¶m hiÖu qu¶ vμ tÝnh bÒn v÷ng trong ch¨n nu«i. §Ó cã thÓ ®−a ch¨n nu«i ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra lμ trang bÞ cho ng−êi ch¨n nu«i kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lÜnh vùc ch¨n nu«i. Nh»m gióp cho ng−êi ch¨n nu«i cã ®−îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ch¨n nu«i gia cÇm, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt tæ chøc xuÊt b¶n cuèn s¸ch KiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ch¨n nu«i gia cÇm. Néi dung cuèn s¸ch ®−îc chia lμm 6 ch−¬ng cung cÊp c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸c lo¹i gia cÇm chñ yÕu nh−: gμ, vÞt, ngan, ngçng, chim bå c©u. 5
Ch−¬ng I. CÈm nang ch¨n nu«i gμ th¶ v−ên: Giíi thiÖu nh÷ng néi dung chÝnh liªn quan tíi viÖc tæ chøc ch¨n nu«i gμ th¶ v−ên. Ch−¬ng II. CÈm nang ch¨n nu«i gμ c«ng nghiÖp: Giíi thiÖu nh÷ng néi dung chÝnh liªn quan tíi viÖc tæ chøc ch¨n nu«i gμ c«ng nghiÖp. Ch−¬ng III. CÈm nang ch¨n nu«i vÞt: Giíi thiÖu nh÷ng néi dung chÝnh liªn quan tíi viÖc tæ chøc ch¨n nu«i vÞt. Ch−¬ng IV. CÈm nang ch¨n nu«i ngan: Giíi thiÖu nh÷ng néi dung chÝnh liªn quan tíi viÖc tæ chøc ch¨n nu«i ngan. Ch−¬ng V. CÈm nang ch¨n nu«i ngçng: Giíi thiÖu nh÷ng néi dung chÝnh liªn quan tíi viÖc tæ chøc ch¨n nu«i ngçng. Ch−¬ng VI. CÈm nang ch¨n nu«i chim bå c©u: Giíi thiÖu nh÷ng néi dung chÝnh liªn quan tíi viÖc tæ chøc ch¨n nu«i chim bå c©u. C¸c t¸c gi¶ dùa trªn nh÷ng nghiªn cøu thùc tÕ vμ tham kh¶o mét sè tμi liÖu nghiªn cøu chuyªn ngμnh ®Ó biªn so¹n c¸c ch−¬ng trong cuèn s¸ch. Do tÝnh chÊt ®Æc biÖt trong thùc tÕ ch¨n nu«i ë tõng ®¬n vÞ hé gia ®×nh, trang tr¹i ch¨n nu«i nªn nh÷ng kiÕn thøc vÒ ch¨n nu«i c¸c lo¹i gia cÇm ®−îc tr×nh bμy trong cuèn s¸ch cã thÓ cßn ch−a phï hîp víi thùc tÕ cña ®Þa ph−¬ng hoÆc hé gia ®×nh cô thÓ, Nhμ xuÊt b¶n vμ c¸c t¸c gi¶ rÊt mong nhËn ®−îc sù gãp ý cña b¹n ®äc ®Ó hoμn chØnh cuèn s¸ch nμy trong lÇn xuÊt b¶n sau. Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Th¸ng 01 n¨m 2013 Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 6
Ch−¬ng I CÈM NANG CH¡N NU¤I Gμ TH¶ V¦êN I. GIíI THIÖU MéT Sè GIèNG Gμ TH¶ V¦êN VIÖT NAM 1. Gμ v−ên néi 1.1. Gμ Ri Lo¹i gμ Ri ph©n bè réng toμn miÒn ®Êt n−íc nh−ng hiÖn nay ®· bÞ pha t¹p nhiÒu. S¾c l«ng kh«ng ®ång nhÊt. Gμ m¸i cã mμu vμng, n©u, n©u nh¹t, ®en hoÆc lèm ®èm hoa m¬. Gμ trèng mμu tÝa hoÆc vμng, cã n¬i pha l«ng ®en nh− ë vïng S¬n T©y, Ninh B×nh. Da ch©n vμng, ch©n cã 2 hμng vÈy, thÞt vμng. Träng l−îng 1 n¨m tuæi con trèng nÆng 1,8-2,5 kg, con m¸i nÆng 1,3-1,8 kg. Gμ Ri ph¸t dôc sím: 4-4,5 th¸ng ®· b¾t ®Çu ®Î. S¶n l−îng trøng mçi n¨m kho¶ng 90-110 trøng. Träng l−îng trøng 42-43g. ThÞt vμ trøng th¬m ngon, tû lÖ lßng ®á cao (33,8%), nu«i con khÐo, chÞu ®ùng tèt, nh−ng tÇm vãc bÐ, trøng bÐ, s¶n l−îng trøng thÊp vμ tÝnh ®ßi Êp cao. 7
1.2. Gμ §«ng T¶o Gμ ë x· §«ng T¶o, huyÖn Kho¸i Ch©u, tØnh H−ng Yªn. S¾c l«ng gμ m¸i mμu n©u b¹c. Gμ trèng l«ng tÝa. §Æc ®iÓm: ®Çu to, mμo nô, m¾t n©u, ch©n to xï x× cã nhiÒu hμng v¶y, x−¬ng to, nhiÒu thÞt nh−ng thÞt kh«ng mÞn, da ®á. TiÕng g¸y ®ôc vμ ng¾n. Gμ m¸i nÆng 2,5-3 kg/con, gμ trèng nÆng 3,5-4 kg/con. S¶n l−îng trøng mét n¨m kho¶ng 55-60 qu¶. Träng l−îng trøng 55-57 g. ¦u ®iÓm: tÇm vãc lín, khèi l−îng trøng to. Nh−îc ®iÓm: x−¬ng to, Ýt ®Î, mäc l«ng muén. 1.3. Gμ Hå Nguån gèc ë lμng Hå, huyÖn ThuËn Thμnh, tØnh B¾c Ninh. S¾c l«ng gμ m¸i mμu tr¾ng s÷a, mμu vá nh·n hay mμu ®Êt thã. Gμ trèng mμu tÝa, ®Çu cæ to, da ®á. Ch©n hai hμng v¶y, mμo ®¬n. Gμ m¸i tr−ëng thμnh nÆng 2,5-3 kg/con, gμ trèng tr−ëng thμnh nÆng 3,5-4 kg. Tuæi ®Î muén: 7,5-8 th¸ng. S¶n l−îng trøng mçi n¨m ®¹t 50-55 qu¶. Träng l−îng trøng 55-58 g. 1.4. Gμ MÝa Gμ MÝa cã nguån gèc ë khu vùc thÞ x· S¬n T©y, thμnh phè Hμ Néi. §Õn nay, gμ MÝa ®· bÞ pha t¹p nhiÒu, kh«ng cßn thuÇn chñng. S¾c l«ng gμ trèng mμu tÝa, gμ m¸i mμu n©u x¸m hoÆc vμng. §Çu to, m¾t s©u, mμo ®¬n, ch©n th« cã 3 hμng vÈy, da bông 8
®á. Träng l−îng gμ m¸i tr−ëng thμnh 2,5-3 kg/con, gμ trèng 3,5-4 kg/con. Tuæi ®Î muén: 7-8 th¸ng. S¶n l−îng trøng mét n¨m ®¹t 55-60 qu¶, träng l−îng trøng nÆng 55-60 g. 1.5. Gμ Phï L−u TÕ Gμ Phï L−u TÕ cã nguån gèc ë x· Phï L−u TÕ, huyÖn Mü §øc, thμnh phè Hμ Néi. Ngo¹i h×nh vμ n¨ng suÊt gièng lo¹i gμ §«ng T¶o. 1.6. Gμ V¨n Phó Lo¹i gμ nμy xuÊt hiÖn ë c¸c tØnh VÜnh Phóc, Phó Thä. L«ng ®en, ch©n ch×, x−¬ng nhá. Mét n¨m tuæi gμ trèng nÆng 3,2 kg/con, gμ m¸i nÆng 2-2,3 kg/con. S¶n l−îng trøng kh¸, mét n¨m ®Î 80-100 trøng, träng l−îng trøng 45 g. 1.7. Gμ ¤ Gμ ¤ nu«i nhiÒu ë vïng Hμ Giang, Lμo Cai. M×nh dμi, thon, ®ïi to, l«ng ®en, ch©n ch×, cæ kháe, ®Çu dμi, má quÆc, m¾t dμi. §©y lμ mét gièng gμ dïng ®Ó nu«i chäi. Mét n¨m tuæi, gμ trèng nÆng 3,2-3,5 kg/con, gμ m¸i nÆng 2,5-2,8 kg/con. S¶n l−îng trøng mçi n¨m kho¶ng 60-70 qu¶, träng l−îng trøng 58-59 g. 1.8. Gμ Nam Bé Gμ Nam Bé cã nguån gèc lμ gμ C« Khanh Khin hay Lang San (Trung Quèc). Mμu l«ng vμng hoÆc 9
lèm ®èm tr¾ng, ch©n cã l«ng. N¨ng suÊt t−¬ng tù nh− gμ V¨n Phó. 1.9. Gμ ¸c Gμ nu«i nhiÒu ë Trμ Vinh, Long An, TiÒn Giang. Gμ ¸c cã mÇu l«ng tr¾ng xï nh− b«ng. Da, thÞt, x−¬ng, má, ch©n ®Òu cã mμu ®en. Mμo ®á bÇm. Ch©n cã 5 ngãn nªn cßn ®−îc gäi lμ gμ “ngò tr¶o”. Søc sèng cao, tû lÖ sèng tõ míi në ®Õn 8 tuÇn tuæi ®¹t 98%. Gμ nμy ph¸t dôc sím, 110-120 ngμy cã thÓ ®Î. S¶n l−îng trøng 70-80 qu¶/n¨m, träng l−îng trøng nÆng 30-32 g. §©y lμ lo¹i gμ thuèc, dïng ®Ó båi d−ìng søc kháe. 1.10. Gμ ta vμng Gμ nμy ph©n bè chñ yÕu ë miÒn Nam, gièng nh− gμ Ri miÒn B¾c. L«ng mμu vμng, cã con pha lÉn mμu ®en. Con m¸i ®Çu thanh, má vμng, mμo ®¬n ®á, tÝch vμ d¸i tai mμu ®á, cæ ng¾n võa ph¶i, ch©n thÊp, cã 2-2,5 hμng v¶y. N¨ng suÊt gièng nh− gμ Ri. 1.11. Gμ Tre Lo¹i gμ nμy cã vãc d¸ng nhá, thÞt th¬m ngon. S¸u th¸ng tuæi con trèng nÆng 800-850 g, con m¸i nÆng 600-650 g. §Çu nhá, mμo h¹t ®Ëu. Con trèng th−êng cã mμu vμng ë cæ vμ ®u«i, phÇn cßn l¹i mμu ®en, l«ng dμi. L«ng con m¸i th−êng cã mμu x¸m xen lÉn mμu tr¾ng. S¶n l−îng trøng 50-60 qu¶/n¨m, träng l−îng trøng 21-22 g. 10
1.12. Gμ Nßi (cßn gäi lμ gμ Chäi) Lo¹i nμy cã sè l−îng kh«ng nhiÒu, ph©n bè r¶i r¸c, ë nhiÒu n¬i th−êng nu«i ®Ó ®i thi gμ chäi. §Æc ®iÓm: mμu l«ng ®en x¸m, pha lÉn mμu vμng t−¬i, l«ng ®u«i ®en, ®Çu to, má mμu ®en, mμo h¹t ®Ëu, tÝch vμ d¸i tai mμu ®á, m¾t ®en cã vßng ®á, cæ dμi vμ to. Th©n dμi, réng, l−ng ngang th¼ng, ch©n cao cã vÈy ®en x¸m, cùa s¾c vμ dμi. Mét n¨m tuæi con trèng nÆng 2,5-3 kg, con m¸i nÆng 1,8-1,9 kg. S¶n l−îng trøng 50-60 qu¶/n¨m, vá trøng mμu hång. 1.13. Gμ tμu vμng Lo¹i gμ nμy phæ biÕn ë miÒn Nam, bÞ pha t¹p nhiÒu. Mμo ®¬n hoÆc h¹t ®Ëu. L«ng vμng, ch©n cã l«ng ë bμn, cã khi ë c¶ ngãn. Khi tr−ëng thμnh con trèng nÆng 3 kg, con m¸i nÆng 2 kg. S¶n l−îng trøng mçi n¨m ®¹t 70-90 qu¶, träng l−îng trøng: 45-50 g. 1.14. Gμ ta lai gμ Miªn Lo¹i gμ nμy th−êng gÆp ë vïng T©y Ninh, vïng gi¸p Campuchia. §Çu to võa ph¶i, má mμu vμng nh¹t hoÆc ®en, mμo hoa d©u, m¾t mμu n©u ®en, th©n m×nh nhá, 12 th¸ng tuæi gμ trèng nÆng 2-2,1 kg/con, gμ m¸i nÆng 1,5-1,65 kg/con. Lo¹i gμ nμy cã kh¶ n¨ng chèng bÖnh tèt. N¨ng suÊt t−¬ng tù gμ ta vμng. 11
2. Gμ v−ên nhËp néi 2.1. Gμ Tam Hoμng Gμ nμy cã nguån gèc tõ Trung Quèc, cã c¸c dßng: 882, Jiangcun, L−¬ng Ph−îng. - Dßng 882 mμu l«ng vμng hoÆc lèm ®èm ®en, ®a sè cã c−êm cæ. ë 11 tuÇn tuæi, con trèng nÆng 1,4-1,5 kg, con m¸i nÆng 1,2 kg. S¶n l−îng trøng mçi n¨m ®¹t 155 qu¶. - Dßng Jiangcun l«ng mμu vμng tuyÒn. ë 11 tuÇn tuæi, con trèng nÆng 1,3 kg, con m¸i nÆng trªn d−íi 1 kg. S¶n l−îng trøng ®¹t 170 qu¶/n¨m. - Dßng L−¬ng Ph−îng cã l«ng vμng hoÆc lèm ®èm hoa. ë 11 tuÇn tuæi, con trèng nÆng 1,9 kg, con m¸i nÆng 1,3 kg. S¶n l−îng trøng mét n¨m lμ 158-160 qu¶. 2.2. Gμ Sasso Gièng gμ nμy do h·ng Sasso (Ph¸p) nh©n gièng t¹o ra. Gièng nμy cã nhiÒu dßng nh−ng ë n−íc ta phæ biÕn hai dßng SA31 vμ SA51. Gièng gμ nμy cã l«ng mμu n©u vμng hoÆc n©u ®á; ch©n, da, má rÊt vμng. 2.3. Gμ Kabir Gièng gμ nμy cã nguån gèc tõ Ixaren, ®−îc nhËp khÈu vμo ViÖt Nam tõ n¨m 1999. Gμ cã mμu l«ng n©u vμng hoÆc ®á vμng. ë 20 tuÇn tuæi, con 12
m¸i nÆng 2-2,1 kg. S¶n l−îng trøng ë 70 tuÇn tuæi lμ 200 qu¶. 3. Gμ c¶i tiÕn trong n−íc 3.1. Gμ BT1, BT2 Gièng gμ nμy ®−îc lai t¹o t¹i Trung t©m nghiªn cøu vμ ph¸t triÓn ch¨n nu«i B×nh Th¾ng trªn hai gièng gμ Goldline 54 vμ gμ Rhode Ri. Gμ cã mμu l«ng n©u nh¹t, mμo ®¬n, khèi l−îng c¬ thÓ trªn 20 tuæi, con trèng nÆng 2-2,2 kg, con m¸i nÆng 1,5- 1,7 kg. S¶n l−îng trøng 180-200 qu¶/n¨m. 3.2. Gμ Rhode Ri Gièng gμ nμy do ViÖn Ch¨n nu«i lai t¹o tõ n¨m 1985. Gμ cã mμu l«ng n©u nh¹t, mμo ®¬n. Ch©n vμ da cã mμu vμng. S¶n l−îng trøng 180-203 qu¶/n¨m, khèi l−îng trøng 51-52 g. ë 20 tuÇn tuæi con trèng nÆng 2 kg, con m¸i nÆng 1,6-1,7 kg. II. THøC ¡N CñA Gμ TH¶ V¦êN Gμ néi th¶ v−ên lîi dông thøc ¨n thiªn nhiªn lμ chÝnh. Nh−ng ngoμi ra còng cÇn ph¶i cho ¨n thªm thøc ¨n hçn hîp. L−îng thøc ¨n hçn hîp bæ sung nhiÒu hay Ýt lμ tïy kh¶ n¨ng t×m kiÕm thøc ¨n tù nhiªn cña gμ. Nguyªn liÖu thøc ¨n cho ¨n th−êng cã c¸c lo¹i nh− sau: 13
1. Thøc ¨n cung cÊp bét ®−êng - TÊm g¹o tÎ cã 8,4% protein, n¨ng l−îng trao ®æi ME=2.780 kcal/kg. TÊm th−êng dïng cho gμ con, tû lÖ chiÕm 10-15% trong khÈu phÇn. - Ng«: lμ thøc ¨n tinh bét tèt nhÊt ®Ó nu«i gia cÇm, chiÕm 30-50% khÈu phÇn. Ng« ®á, vμng cã nhiÒu sinh tè A, nhiÒu caroten. Gμ ¨n ng« cho thÞt vμ lßng ®á trøng vμng rÊt hÊp dÉn. Chóng ta cã thÓ cho gμ con ¨n ng« xay thμnh bét, gμ dß ¨n ng« m¶nh, gμ tr−ëng thμnh cã thÓ ®Ó nguyªn h¹t, nh−ng tèt nhÊt lμ nªn cho ¨n ng« m¶nh. - Kª cã nhiÒu sinh tè A, tû lÖ protein cao 13,3%. §èi víi gμ con tõ 5-15 ngμy tuæi ¨n kª sÏ rÊt tèt, dÔ tiªu hãa, m−ît l«ng. Tû lÖ kª chiÕm 15-20% khÈu phÇn. - Thãc: ®èi víi gμ néi th¶ v−ên, thãc lμ thøc ¨n chÝnh (®«i khi lμ duy nhÊt), chiÕm 20-30% khÈu phÇn. §èi víi gμ m¸i ®Î, nÕu cho ¨n thãc ng©m mäc mÇm sÏ rÊt tèt v× thãc chøa nhiÒu sinh tè D, E. - Khoai lang, s¾n, khoai t©y lμ nh÷ng lo¹i thøc ¨n chøa nhiÒu tinh bét, gi¸ thμnh t−¬ng ®èi rÎ ë khu vùc n«ng th«n. §èi víi c¸c lo¹i thøc ¨n nμy th× th−êng ph¶i nÊu chÝn vμ bãp nhá tr−íc khi cho ¨n. Lo¹i thøc ¨n nμy cã thÓ chiÕm tõ 10-15% khÈu phÇn. 14
2. Thøc ¨n giμu protein 2.1. Thøc ¨n protein ®éng vËt - Bét c¸ lμ lo¹i thøc ¨n giμu protein tèt nhÊt cho gμ. Bét c¸ t¹p chøa ®Õn 38,5-39% protein th«. §èi víi gia cÇm kþ ¨n mÆn nªn chØ cho ¨n bét c¸ nh¹t, tû lÖ 5-10% khÈu phÇn. - Bét thÞt, bét m¸u lμ phÕ phÈm cña c¸c lß s¸t sinh. §èi víi lo¹i nμy cÇn nÊu chÝn tr−íc khi cho ¨n hoÆc cã thÓ hÊp ë nhiÖt ®é cao, hay nghiÒn nhá råi sÊy kh« ®Ó tiÕn hμnh cho ¨n dÇn. Tû lÖ cña lo¹i nμy chØ nªn chiÕm tõ 10-15% khÈu phÇn. - C¸c lo¹i t«m, tÐp, cua, èc, hÕn, sß, cμo cμo, ch©u chÊu, t»m háng,… ®Òu lμ nh÷ng lo¹i thøc ¨n tèt cho gia cÇm. 2.2. Thøc ¨n protein thùc vËt - Chóng ta cã thÓ tËn dông c¸c lo¹i ®Ëu thø phÈm nh− ®Ëu t−¬ng, ®Ëu xanh, ®Ëu mÌo, ®Ëu tr¾ng, ®Ëu ®á ®Ó lμm thøc ¨n. C¸c lo¹i ®Ëu khi cho gμ ¨n cÇn ph¶i luéc, rang hay hÊp chÝn ®Ó khö ®éc tè. Tû lÖ trong khÈu phÇn ¨n lμ 7-15%. - C¸c lo¹i kh« dÇu nh− kh« dÇu ®Ëu t−¬ng (44% protein th«), kh« dÇu l¹c c¶ vá (30,6 protein), kh« dÇu l¹c nh©n (45,4% protein), kh« dÇu võng (38,5% protein),... §èi víi lo¹i thøc ¨n nμy chØ chiÕm 7-10% khÈu phÇn. - Võng lμ lo¹i cã nhiÒu protein, mì, metiomin gióp cho gia cÇm mäc l«ng nhanh. H¹t võng nhá 15
nªn th−êng dïng cho gμ con 5-20 ngμy tuæi. Lo¹i thøc ¨n nμy th−êng chiÕm 5% khÈu phÇn. - B· ®Ëu phô: lo¹i thøc ¨n nμy rÊt tèt cho gia cÇm. §èi víi gμ con chØ nªn cho ¨n tõ 5-10 g/ngμy. 3. Thøc ¨n giμu vitamin C¸c lo¹i gia cÇm rÊt cÇn c¸c lo¹i vitamin sau: A, B, D, E. - Vitamin A gióp gia cÇm chãng lín. ThiÕu Vitamin A gμ hay m¾c bÖnh ®au m¾t, næi môn ë th©n hoÆc ®Çu, trøng në kÐm. Vitamin A cã nhiÒu trong c¸c lo¹i rau xanh, c¸c lo¹i cñ, c¸c lo¹i bÌo. Chóng ta cã thÓ cho gμ ¨n c¸c lo¹i rau t−¬i hoÆc ñ xanh, chÕ biÕn thμnh bét,... - Vitamin D cÇn cho gμ ®Ó hÊp thô canxi vμ phètpho trong khÈu phÇn. NÕu thiÕu Vitamin D gμ sÏ chËm lín, x−¬ng mÒm, vá trøng máng. Vitamin D cã thÓ tæng hîp d−íi da nhê ¸nh s¸ng mÆt trêi, v× vËy lóc mÆt trêi lªn cÇn th¶ gμ ra s©n ch¬i. - Vitamin B cã nhiÒu trong c¸m, b· bia, b· r−îu, trong rau lang, rau muèng, s©u bä. - Vitamin E cÇn cho gμ m¸i, cã nhiÒu trong thãc, ng«, ®Ëu mäc mÇm. 4. Thøc ¨n kho¸ng Thøc ¨n kho¸ng cÇn cho gia cÇm ®Ó t¹o x−¬ng, t¹o c¸c muèi kho¸ng trong m¸u, trong trøng vμ 16
h×nh thμnh vá trøng. Nh÷ng chÊt kho¸ng cÇn thiÕt nhÊt lμ canxi, phètpho vμ muèi. - Canxi vμ phètpho cã nhiÒu trong bét x−¬ng, l−îng ¨n kh«ng qu¸ 2-3% khÈu phÇn. Bét vá sß cã nhiÒu canxi, l−îng cho ¨n chiÕm 2-5% khÈu phÇn. Cã thÓ tËn dông vá trøng ë c¸c lß Êp ®Ó lμm thøc ¨n, tr−íc khi dïng ph¶i hÊp chÝn ®Ó s¸t trïng, ph¬i kh« vμ xay nhá. Tro bÕp còng cã thÓ cung cÊp chÊt kho¸ng, tr−íc khi dïng tro bÕp nªn ®Ó ra ngoμi tõ 20-30 ngμy. - Muèi: gia cÇm cÇn muèi rÊt Ýt nh−ng muèi l¹i rÊt cÇn ®Ó kÝch thÝch gμ ¨n ®−îc nhiÒu vμ kháe m¹nh. L−îng muèi cÇn kho¶ng 0,3-0,35% khÈu phÇn. Trong bét c¸ th−êng cã l−îng muèi nhÊt ®Þnh. NÕu cho ¨n bét c¸ th× kh«ng cÇn bæ sung thªm muèi, v× gμ rÊt dÔ bÞ ngé ®éc muèi nÕu l−îng muèi cao. Ngoμi nh÷ng kho¸ng ®a l−îng kÓ trªn, gia cÇm cßn cÇn nh÷ng chÊt kho¸ng vi l−îng nh− s¾t, ®ång, kÏm, l−u huúnh, mangan, c«ban,... Tuy liÒu l−îng rÊt Ýt nh−ng kh«ng thÓ thiÕu. Gμ th¶ v−ên cã thÓ tù t×m nh÷ng chÊt nμy trong ®Êt. 5. N−íc uèng Nãi ®Õn thøc ¨n, kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Õn n−íc uèng cho gia cÇm. N−íc s¹ch ®−îc quy ®Þnh nh− sau: vi khuÈn E.coli tèi ®a kh«ng qu¸ 50 con/ml. Nång ®é nitrat 17
tèi ®a kh«ng qu¸ 2-30mg/lÝt. §é pH: 6,8-7,5, ®é cøng 60-80 mg Ca/lÝt, canxi 60 mg/lÝt,... NÕu n−íc chøa nhiÒu nitrat (qu¸ 20 mg/lÝt) sÏ ¶nh h−ëng ®Õn n¨ng suÊt, thøc ¨n cã nhiÒu ch× sÏ g©y ngé ®éc, nhiÒu magiª sÏ g©y Øa ch¶y,... III. Kü THUËT CHäN, B¶O QU¶N TRøNG Vμ ÊP TRøNG 1. Chän trøng Nªn chän trøng cña nh÷ng m¸i vμ trèng kháe m¹nh. M¸i cã s¶n l−îng trøng cao, løa ®Î kÐo dμi. H×nh d¹ng: chØ sè h×nh d¹ng kho¶ng 1,3-1,32 (chiÒu dμi/chiÒu réng). Träng l−îng: trung b×nh cña gièng (trøng gμ Ri: 40-42 g, §«ng T¶o: 48-50 g, MÝa: 50-52 g,...). Vá trøng: s¹ch, kh«ng dÝnh ph©n, dÝnh m¸u, dμy, vá kh«ng bÞ r¹n nøt, kh«ng bãng lén v× trøng cò vá th−êng bãng. Tr−íc lóc cho gμ Êp nªn soi ®Ó lo¹i trõ trøng cã buång khÝ qu¸ réng (trøng cò) hoÆc buång khÝ n»m ë ®Çu nhá, lo¹i trøng hai lßng ®á, cã dÞ vËt hoÆc vÕt m¸u trong trøng. Lßng ®á di ®éng chËm, d©y ch»ng ch¾c lμ trøng míi. 2. VËn chuyÓn trøng CÇn vËn chuyÓn trøng nhÑ nhμng, tr¸nh va ch¹m, nãng l¹nh thay ®æi ®ét ngét. Lóc vËn chuyÓn 18