Giá trị xét nghiệm procalcitonin trong theo dõi đáp ứng điều trị kháng sinh trên bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết và choáng nhiễm khuẩn

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> GIÁ TRỊ XÉT NGHIỆM PROCALCITONIN TRONG THEO DÕI ĐÁP ỨNG<br /> ĐIỀU TRỊ KHÁNG SINH TRÊN BỆNH NHÂN NHIỄM KHUẨN HUYẾT<br /> VÀ CHOÁNG NHIỄM KHUẨN<br /> Lê Xuân Trường*, Lâm Thùy Như*, Đỗ Thị Thanh Thủy*, Trần Thị Hương Lý**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Nhiễm khuẩn huyết là một bệnh cảnh lâm sàng nặng, chủ yếu do các loại vi khuẩn gây nên, đây là<br /> nguyên nhân gây bệnh và tử vong hàng đầu tại khoa hồi sức cấp cứu. Chẩn đoán xác định chủ yếu dựa vào cấy<br /> máu, nhưng cấy máu thường chậm và tỷ lệ dương tính thấp. Thêm vào đó là việc xuất hiện các chủng vi khuẩn<br /> kháng thuốc ngày càng gia tăng. Sự xuất hiện một chỉ điểm sinh học mới là procalcitonin (PCT) giúp các nhà<br /> lâm sàng phân biệt được chính xác nhiễm trùng do vi khuẩn hay do virus, từ đó có sự lựa chọn kháng sinh phù<br /> hợp là một lựa chọn tất yếu. PCT là một xét nghiệm đơn giản, dễ thực hiện, thời gian trả kết quả nhanh hơn so<br /> với cấy máu, rất phù hợp cho các nhà lâm sàng lựa chọn cho việc chẩn đoán và theo dõi điều trị kháng sinh.<br /> Mục tiêu: Xác định ngưỡng nồng độ PCT trong chẩn đoán NKH - CNK so với nhiễm khuẩn cục bộ<br /> (NKCB), tính tỷ lệ % của từng nhóm bệnh theo ngưỡng được xác định. Khảo sát động học của PCT kết hợp với<br /> dữ kiện lâm sàng để đánh giá việc sử dụng kháng sinh trong theo dõi điều trị.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang và tiến cứu. Nghiên cứu được thực hiện trên<br /> 204 bệnh nhân nhập viện trong 24 giờ đầu, trước khi sử dụng kháng sinh tại Khoa Hồi sức bệnh viện Kiên<br /> Giang và Khoa Bệnh Nhiệt đới bệnh viện Chợ Rẫy trong khoảng thời gian từ 03/2014 đến 10/2014.<br /> Kết quả : Xác định được điểm cắt PCT là 2,75 ng/mL cho phép phân biệt giữa NKH - CNK với NKCB với<br /> độ nhạy 78,67% và độ đặc hiệu 79,63%, diện tích dưới đường cong ROC là 0,848 (p < 0,001). Về xét nghiệm<br /> động học PCT, Ở nhóm NKH - CNK đáp ứng với điều trị kháng sinh, nồng độ PCT giảm hầu hết trên các mẫu<br /> nghiên cứu ở 24 giờ đầu sau khi sử dụng kháng sinh (88%), và sau 48 giờ thì nồng độ PCT giảm 100% trong khi<br /> đó ở nhóm NKH - CNK không đáp ứng với điều trị kháng sinh, nồng độ PCT thay đổi theo tiến triển bệnh.<br /> Kết luận: Xác định được ngưỡng nồng độ của xét nghiệm PCT trong chẩn đoán NKH - CNK so với NKCB.<br /> Nêu lên được tầm quan trọng của xét nghiệm PCT trong việc đánh giá bệnh nhân NKH - CNK có đáp ứng và<br /> không đáp ứng với điều trị kháng sinh.<br /> Từ khóa: Procalcitonin, nhiễm khuẩn huyết và choáng nhiễm khuẩn.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE VALUE OF PROCALCITONIN IN FOLLOW-UP OF ANTIBIOTICS TREATMENT IN SEPSIS AND<br /> SEPTIC-SHOCK PATIENTS<br /> Le Xuan Truong, Lam Thuy Nhu, Do Thi Thanh Thuy, Tran Thi Huong Ly<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 1 - 2015: 493 - 502<br /> Background: Sepsis is a severe disease status, mainly causing by bacteria lead to causes of death in the<br /> intensive care department. The diagnosis is based on blood culture. However the results were late and low positive<br /> rate. In addition, the emergence of drug-resistant strains of bacteria was increased. The appearance of a new<br /> biological marker is procalcitonin (PCT) to help the doctor distinguish the infections caused by bacteria or viruses;<br /> from appropriate antibiotics choosing is a very necessary. PCT is a simple test, easy to perform, time consuming<br /> * Bộ môn Hoá Sinh, Khoa Y, Đại học Y Dược TPHCM<br /> ** Bệnh Viện Đa Khoa Kiên Giang<br /> Tác giả liên lạc: TS. BS. Lê Xuân Trường<br /> ĐT: 01269872057<br /> Email: lxtruong57@yahoo.com<br /> <br /> Nhiễm<br /> <br /> 493<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> than the blood culture which is suitable for the diagnosis and follow-up of antibiotic treatment.<br /> Objective: The purpose of this study is to determine the threshold of PCT level in septic-shock diagnosis<br /> compared to sepsis, calculation the percentage of each patients group according to the defined threshold. Survey of<br /> PCT kinetics combined with clinical data evaluated the antibiotics using in folow-up treatment.<br /> Materials and Methods: Cross-sectional and prospective analysis. Two hundred and four patients were<br /> performed in this study during the first 24 hours of hospitalization, before antibiotic used at Kien Giang and Cho<br /> Ray hospital from March to October 2014.<br /> Result: Identification cut-off point of PCT was 2.75 ng/mL which was discriminate between septic-shock and<br /> septicemia with 78.67% sensitivity and 79.63% specificity, and area under the ROC curve was 0.848 (p