intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giám sát của nhân dân đối với Ủy ban nhân dân cấp xã

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

35
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền XHCN, của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Tất cả quyền lực nhà nước đều thuộc về Nhân dân. Nhân dân có quyền giám sát hoạt động của bộ máy nhà nước nói chung, Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nói riêng. Bài viết phân tích một số quy định của pháp luật về giám sát của Nhân dân đối với UBND cấp xã, một số hạn chế và giải pháp hoàn thiện pháp luật về giám sát của Nhân dân đối với UBND cấp xã.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giám sát của nhân dân đối với Ủy ban nhân dân cấp xã

  1. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT GIAÁM SAÁT CUÃA NHÊN DÊN ÀÖËI VÚÁI UÃY BAN NHÊN DÊN CÊËP XAÄ Phí Minh Hải* * ThS. Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khoá: Giám sát của Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền XHCN, của Nhân dân, do Nhân Nhân dân đối với UBND dân, vì Nhân dân. Tất cả quyền lực nhà nước đều thuộc về Nhân dân. cấp xã. Nhân dân có quyền giám sát hoạt động của bộ máy nhà nước nói chung, Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nói riêng. Mục đích của hoạt động này Lịch sử bài viết: nhằm bảo đảm cho cán bộ, công chức, các cơ quan nhà nước thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ được giao. Quyền giám sát của Nhân dân được Nhận bài: 17/02/2017 thực hiện qua nhiều hình thức khác nhau. Bài viết phân tích một số quy Biên tập: 03/03/2017 định của pháp luật về giám sát của Nhân dân đối với UBND cấp xã, một Duyệt bài: 17/03/2017 số hạn chế và giải pháp hoàn thiện pháp luật về giám sát của Nhân dân đối với UBND cấp xã. Article Infomation: Abstract: Keywords: People's Vietnam is a socialist-ruled-by-law state of the People, by the People, for Supervision for People's the People. All state power belongs to the People. The People have the right Committees. to supervise the performance of the state administration in general and the People's Committee at the commune level in particular. The purpose of Article History: such activity is to ensure that the officials, public servants and the state Received: 17 Feb. 2017 agencies perform their assigned functions and mandates. The People's Edited: 03 Mar. 2017 supervisory power is exercised in several different manners. This article Approved: 17 Mar. 2017 analyzes some provisions of the Law on People's Supervision for Commune People's Committees, a number of limitations and solutions to improve legislation on People's Supervision of Commune People's Committees. 1. Quy định của pháp luật về giám sát của chính quyền địa phương; khoản 1 Điều 8 Nhân dân đối với Ủy ban nhân dân cấp xã quy định: UBND do Hội đồng nhân dân Thể chế hóa các quy định của Hiến (HĐND) cùng cấp bầu, là cơ quan chấp pháp năm 2013, Luật Tổ chức chính quyền hành của HĐND, cơ quan hành chính nhà địa phương năm 2015 (Luật năm 2015) quy nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước định quyền giám sát của Nhân dân đối với Nhân dân địa phương, HĐND cùng cấp và tổ chức và hoạt động của bộ máy chính cơ quan hành chính nhà nước cấp trên. quyền địa phương nói chung, UBND cấp xã Một trong những điểm mới của Luật nói riêng. Khoản 2 Điều 5 Luật năm 2015 năm 2015 là quy định: UBND cấp xã có xác định nguyên tắc “Hiện đại, minh bạch, trách nhiệm tổ chức một năm ít nhất một lần phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của hội nghị trao đổi, đối thoại với Nhân dân về Nhân dân” trong tổ chức và hoạt động của tình hình hoạt động của UBND và những NGHIÏN CÛÁU 20 LÊÅP PHAÁP Söë 07(335) T4/2017
  2. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của năm 2010 đã tạo cơ sở cho Nhân dân tham công dân ở địa phương; trường hợp quy mô gia giám sát việc thực hiện chính sách, pháp đơn vị hành chính cấp xã quá lớn, có thể tổ luật, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến chức trao đổi, đối thoại với Nhân dân theo nghị, phản ánh đối với UBND cấp xã; góp từng cụm thôn, tổ dân phố (Điều 125). Quy phần phát huy dân chủ, đấu tranh phòng, định này đã tạo cơ sở cho việc nâng cao chống tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ quyền trách nhiệm của UBND xã trong thực hiện và lợi ích hợp pháp của công dân. chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình; Ngoài ra, hoạt động giám sát của đồng thời bảo đảm cho Nhân dân địa Nhân dân đối với UBND cấp xã còn được phương khả năng kiểm tra, giám sát có hiệu quy định trong Pháp lệnh Thực hiện dân chủ quả hoạt động của UBND xã. ở xã, phường, thị trấn năm 2007. Theo quy Theo quy định của pháp luật hiện định của Pháp lệnh, Nhân dân thực hiện hoạt hành, hoạt động giám sát của Nhân dân đối động giám sát chính quyền cấp xã thông qua với UBND xã còn được thực hiện thông qua Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu thiết chế Thanh tra nhân dân. Thanh tra nhân tư của cộng đồng. Nhân dân trực tiếp thực dân là một thiết chế thực hiện quyền giám hiện việc giám sát thông qua quyền khiếu sát không mang tính quyền lực nhà nại, tố cáo, kiến nghị với cơ quan, tổ chức nước. Theo quy định tại Điều 68 Luật Thanh có thẩm quyền hoặc kiến nghị thông qua Uỷ tra năm 2010 thì Ban Thanh tra nhân dân ở ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, xã, phường, thị trấn do Hội nghị nhân dân các tổ chức thành viên của Mặt trận cấp xã, hoặc Hội nghị đại biểu nhân dân tại thôn, Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu làng, ấp, bản, tổ dân phố bầu. tư của cộng đồng (khoản 2 Điều 24 Pháp Điều 70 Luật Thanh tra năm 2010 quy lệnh). Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn định cụ thể trách nhiệm của UBND xã đối của mình, cơ quan, tổ chức, cá nhân có các với hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân. trách nhiệm cung cấp đầy đủ, kịp thời các Theo đó, UBND cấp xã có trách nhiệm thông tin, tài liệu cần thiết cho Ban Thanh thông báo cho Ban Thanh tra nhân dân tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng những chính sách, pháp luật chủ yếu liên đồng; xem xét, giải quyết và trả lời kịp thời quan đến tổ chức, hoạt động, nhiệm vụ của các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công HĐND, UBND cấp xã; các mục tiêu và dân, kiến nghị của Ban Thanh tra nhân dân, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội hằng Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, của Uỷ năm của địa phương; yêu cầu cơ quan, tổ ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành chức, cá nhân có liên quan cung cấp đầy đủ viên của MTTQ cấp xã hoặc báo cáo với cơ và kịp thời các thông tin, tài liệu cần thiết quan có thẩm quyền về những vấn đề không cho Ban Thanh tra nhân dân; xem xét, giải thuộc thẩm quyền giải quyết của mình (Điều quyết kịp thời các kiến nghị của Ban Thanh 25 Pháp lệnh); hai năm một lần trong mỗi tra nhân dân, thông báo kết quả giải quyết nhiệm kỳ của HĐND cấp xã, Ban Thường trong thời hạn chậm nhất không quá 15 trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam cùng cấp tổ ngày, kể từ ngày nhận được kiến nghị đó; hỗ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với Chủ tịch, trợ kinh phí, phương tiện để Ban Thanh tra Phó Chủ tịch HĐND và Chủ tịch, Phó Chủ nhân dân hoạt động theo quy định của pháp tịch UBND cấp xã (Điều 26 Pháp lệnh). luật. Quy định về Ban Thanh tra nhân dân ở Như vậy, pháp luật về giám sát của xã, phường, thị trấn trong Luật Thanh tra Nhân dân đối với UBND cấp xã đã tạo cơ NGHIÏN CÛÁU Söë 07(335) T4/2017 LÊÅP PHAÁP 21
  3. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT sở pháp lý thuận lợi để Nhân dân phát huy năm 2010 về Ban Thanh tra nhân dân còn quyền làm chủ của mình, tham gia quản lý có những điểm chưa hợp lý sau: các công việc ở địa phương, giám sát và đấu Một là, Ban Thanh tra nhân dân là thiết tranh chống tệ quan liêu, tham nhũng, mất chế bán chuyên trách thực hiện giám sát dân chủ; góp phần đảm bảo để UBND cấp mang tính xã hội nhưng lại được quy định xã hoạt động hiệu quả. Pháp luật về giám sát trong một văn bản pháp luật cùng với thanh của Nhân dân đối với UBND cấp xã cũng tra nhà nước. Điều này thể hiện sự lúng túng ngày càng được hoàn thiện hơn, mở ra nhiều trong việc tìm kiếm mô hình phù hợp, bảo phương thức để Nhân dân thực hiện quyền đảm hiệu quả hoạt động giám sát của Nhân giám sát, nâng cao dân chủ, đảm bảo pháp dân đối với cơ quan chính quyền địa phương chế, bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước, nói chung, UBND cấp xã nói riêng; xã hội, cá nhân, tổ chức. Hai là, mặc dù được quy định trong 2. Một số hạn chế của pháp luật về giám cùng một văn bản luật nhưng giữa thanh tra sát của Nhân dân đối với Ủy ban nhân nhà nước và thanh tra nhân dân ở cấp chính dân cấp xã quyền cơ sở không hề có sự liên hệ, hỗ trợ Pháp luật về giám sát của Nhân dân nhau. Điều này tác động trực tiếp đến hiệu đối với UBND cấp xã hiện đang bộc lộ một quả hoạt động của Thanh tra nhân dân (thiết số hạn chế sau: chế không mang tính quyền lực nhà nước). Thứ nhất, một số quy định về giám sát Ba là, việc quy định về thanh tra nhân của Nhân dân đối với UBND cấp xã trong dân trong Luật Thanh tra năm 2010 dễ dẫn Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm đến sự nhầm lẫn giữa hoạt động giám sát 2015 vẫn còn chung chung, thiếu cụ thể. của tổ chức do nhân dân bầu ra với hoạt Chẳng hạn, Luật chưa quy định rõ chế tài và động kiểm tra, thanh tra của cơ quan nhà trách nhiệm của UBND cấp xã, Chủ tịch nước1. UBND xã trong việc không tổ chức, chậm Ngoài ra, Luật Thanh tra năm 2010 tổ chức hội nghị trao đổi, đối thoại với Nhân không quy định cụ thể chế tài đối với những dân; hay quy định về đơn vị hành chính cấp trường hợp cố tình không cung cấp thông tin xã có quy mô “quá lớn” là lớn đến mức nào cho Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát thì phải tổ chức trao đổi, đối thoại với Nhân đầu tư cộng đồng. Đây cũng là một trong dân theo từng cụm thôn, tổ dân phố; chưa có những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hoạt sự phân định rõ quyền hạn và trách nhiệm động kém hiệu quả của Ban Thanh tra nhân giữa Chủ tịch UBND xã và UBND xã; thiếu dân, Ban Giám sát đầu tư cộng đồng2. cơ chế phối hợp hoạt động cụ thể giữa Những hạn chế nêu trên của Luật UBND cấp xã với các tổ chức trong hệ Thanh tra năm 2010 đã làm hạn chế quyền thống chính trị ở cơ sở. giám sát của Nhân dân đối với hoạt động Thứ hai, quy định của Luật Thanh tra của UBND xã. 1 Hoàng Minh Hội, “Thực trạng pháp luật về giám sát của Nhân dân đối với cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay và một số kiến nghị”, Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội: Luật học, tập 30, số 2/2014, tr. 46. 2 Lê Thị Thúy, “Một số vấn đề về tổ chức hoạt động giám sát đầu tư của cộng đồng trong giai đoạn hiện nay, http://giri.ac.vn/mot-so-van-de-ve-to-chuc-hoat-dong-giam-sat-dau-tu-cua-cong-dong-trong-giai-doan-hien- nay_t104c2714n1743tn.aspx, truy cập ngày 12/3/2017. NGHIÏN CÛÁU 22 LÊÅP PHAÁP Söë 07(335) T4/2017
  4. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT Thứ ba, Pháp lệnh Thực hiện dân chủ Ba là, tình trạng e ngại, né tránh và ở xã, phường, thị trấn năm 2007 cũng bộc lộ hình thức trong thực hiện chức năng kiểm những bất cập nhất định gây ảnh hưởng đến tra, giám sát của HĐND chậm được khắc việc thực hiện quyền giám sát của Nhân dân phục. Bên cạnh đó, MTTQ và các tổ chức đối với chính quyền cơ sở nói chung, UBND chính trị - xã hội là những thiết chế xã hội cấp xã nói riêng. Mặc dù Pháp lệnh liệt kê có chức năng kiểm tra, giám sát và phản cụ thể các nội dung hoạt động của chính biện xã hội đối với hoạt động của chính quyền cấp xã cần được công khai cho Nhân quyền cơ sở, nhưng chưa thực sự làm tốt dân, tuy nhiên, do thiếu chế tài cụ thể nên chức năng của mình. Điều này cũng gây ảnh người dân rất khó khăn trong việc tiếp cận hưởng đến việc thực hiện quyền kiểm tra, để thực hiện quyền năng của mình. giám sát của Nhân dân3. Thứ tư, việc thực hiện pháp luật về Bốn là, chất lượng công tác tiếp nhận, giám sát của Nhân dân đối với UBND cấp giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của xã còn những hạn chế, bất cập sau: chính quyền cấp xã chưa đáp ứng được kỳ Một là, đa số người dân chưa nhận vọng của người dân. Thông qua giám sát, thức đúng đắn về ý nghĩa, vai trò của việc nhiều vụ việc được người dân phát hiện và thực hiện quyền kiểm tra, giám sát đối với tố giác nhưng không được tiếp nhận và giải hoạt động của chính quyền. Tâm lý e ngại, quyết kịp thời, thỏa đáng, thậm chí có tình nể nang còn chi phối rất lớn đến tư tưởng, trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm4. tình cảm của người dân. Do việc thực hiện 3. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật quyền giám sát của Nhân dân không thường về giám sát của Nhân dân đối với Ủy ban xuyên và không hiệu quả nên những vi nhân dân cấp xã phạm trong quản lý của chính quyền cấp xã, Để bảo đảm cho Nhân dân thực hiện nhất là lĩnh vực quản lý đất đai, giải phóng quyền giám sát đối với UBND cấp xã, theo mặt bằng, thực hiện chính sách xã hội, xây chúng tôi, cần thực hiện những giải pháp sau dựng hạ tầng… không được phát hiện kịp thời đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền đây: và lợi ích hợp pháp của người dân. Một là, cần cụ thể hóa các quy định Hai là, ở một số nơi, chính quyền địa của Hiến pháp năm 2013 về quyền giám sát phương, nhất là người đứng đầu chính của Nhân dân đối với bộ máy nhà nước nói quyền cấp xã chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa chung, UBND cấp xã nói riêng. Theo đó, việc phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân cần nghiên cứu ban hành Luật Giám sát của thông qua hoạt động kiểm tra, giám sát đối Nhân dân trên cơ sở pháp điển hóa các văn với công tác xây dựng chính quyền. Vì vậy, bản pháp luật hiện hành. Luật Giám sát sẽ họ chưa chủ động, tích cực trong xây dựng quy định cụ thể phạm vi, nội dung, chủ thể, và và tạo điều kiện cần thiết để động viên trình tự, thủ tục các hình thức giám sát của Nhân dân thực hiện có hiệu quả hoạt động Nhân dân bao gồm giám sát của MTTQ và kiểm tra, giám sát. các đoàn thể, giám sát của các tổ chức xã 3 Hoàng Đình Trung, “Kiểm tra, giám sát của nhân dân trong xây dựng hệ thống chính trị ở cấp xã”, http://lyluanch- inhtri.vn/home/index.php/thuc-tien/item/1656-kiem-tra-giam-sat-cua-nhan-dan-trong-xay-dung-he-thong-chinh-tri- o-cap-xa.html, truy cập ngày 12/3/2017. 4 Hoàng Đình Trung, “Kiểm tra, giám sát của nhân dân trong xây dựng hệ thống chính trị ở cấp xã”, Tlđd. NGHIÏN CÛÁU Söë 07(335) T4/2017 LÊÅP PHAÁP 23
  5. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT hội, giám sát của báo chí và giám sát trực tránh sự trùng lặp trong hệ thống pháp luật, tiếp của công dân; xác định cơ chế phối hợp đặc biệt tránh sự trùng lặp với các quy định giữa các hình thức giám sát khác với giám có liên quan của Luật Tổ chức chính quyền sát của Nhân dân; bảo đảm hiệu quả pháp lý địa phương năm 2015. trong hoạt động giám sát của Nhân dân. Năm là, cần tiếp tục hoàn thiện Luật Hai là, cần sớm ban hành nghị định, Khiếu nại năm 2011, Luật Tố cáo năm 2011, thông tư hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005, chính quyền địa phương năm 2015, trong đó Luật Thanh tra năm 2010… nhằm nâng cao quy định cụ thể: trách nhiệm và chế tài đối hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố với UBND cấp xã, Chủ tịch UBND xã trong cáo, bảo đảm quyền giám sát của Nhân dân; việc không tổ chức, chậm tổ chức hội nghị cần có các điều kiện bảo đảm, các phương trao đổi, đối thoại với Nhân dân; định lượng án bảo vệ cho những cá nhân mạnh dạn tố quy mô đơn vị hành chính cấp xã phải tổ cáo hành vi tham nhũng, đi đôi với chế độ chức trao đổi, đối thoại với Nhân dân theo khen thưởng kịp thời. từng cụm thôn, tổ dân phố; quyền hạn và Sáu là, triển khai thực hiện có hiệu trách nhiệm giữa Chủ tịch UBND xã và quả pháp luật về giám sát của Nhân dân đối UBND xã; cơ chế phối hợp hoạt động giữa với UBND cấp xã. Theo đó, UBND cấp xã UBND cấp xã với các tổ chức trong hệ cần thực hiện nghiêm túc pháp luật về giám thống chính trị ở cơ sở. sát của Nhân dân, đặc biệt là thực hiện tốt nội dung của Pháp lệnh Thực hiện dân chủ Ba là, cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật ở xã, phường, thị trấn năm 2007; tăng cường về hoạt động thanh tra nhân dân theo hướng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức thực chất, thực quyền, tăng quyền hạn, trách và động viên Nhân dân chủ động tham gia nhiệm cho Ban Thanh tra nhân dân. Kiện công tác kiểm tra, giám sát hoạt động quản toàn về tổ chức và hoạt động của Ban Thanh lý nhà nước ở địa phương; đổi mới nội dung, tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư công để phương thức thực hiện công tác giám sát và các thiết chế này hoạt động hiệu quả. chất lượng các kỳ họp của HĐND cấp xã; Bốn là, Thủ tướng Chính phủ đã giao nâng cao chất lượng công tác tiếp xúc cử tri Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với cơ quan nhằm nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của liên quan nghiên cứu việc xây dựng Luật Nhân dân, trên cơ sở đó thực hiện các cuộc Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Về vấn đề này, giám sát theo chuyên đề sát với tình hình chúng tôi nhận thấy việc xây dựng Luật thực tế địa phương; thực hiện trách nhiệm này cần được tính toán kỹ lưỡng trên cơ sở giải trình của Chủ tịch UBND xã đối với kế thừa các quy định của Pháp lệnh Thực hoạt động quản lý, điều hành. UBND cấp xã hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn năm cần tạo điều kiện để Nhân dân thực hiện 2007; Nghị định số 71/1998/NĐ-CP ngày hiệu quả việc giám sát và đánh giá cán bộ, 8/9/1998 của Chính phủ ban hành Quy chế đặc biệt là cán bộ giữ chức vụ quản lý ở địa thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ phương; tiếp tục cải cách hành chính, công quan; Nghị định số 60/2013/NĐ-CP ngày khai thủ tục hành chính để Nhân dân có điều 19/6/2013 của Chính phủ quy định chi tiết kiện giám sát hoạt động của UBND cấp xã; khoản 3 Điều 63 Bộ luật Lao động về thực nâng cao chất lượng giám sát và phản biện hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm xã hội của MTTQ và các tổ chức chính trị - việc; và đồng thời bảo đảm tính thống nhất, xã hội cấp xã đối với chính quyền n NGHIÏN CÛÁU 24 LÊÅP PHAÁP Söë 07(335) T4/2017
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2