Giáo án Bài 38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật - GV. Lê Thanh Giang

Chia sẻ: Giang Lee | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn và quý thầy cô cùng tham khảo tài liệu Giáo án Bài 38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật - GV. Lê Thanh Giang. Mục tiêu bài giảng này nhằm giúp các em học sinh: Biết được các nhân tố bên trong chi phối sự sinh trưởng và phát triển của động vật; biết được sự ảnh hưởng của giới tính đến tốc độ sinh trưởng và phát triển của loài; liệt kê và giải thích cơ chế tác động của các nhóm hoocmon sinh trưởng và tiroxin; liệt kê được các nhóm hoocmon và vai trò của chúng trong sự điều hòa biến thái ở sâu bọ, ếch nhái, điều hòa sự tạo thành các tính trạng sinh dục thứ sinh, điều hòa chu kì sinh sản; giải thích được sơ đồ các hiện tượng trong chu kì kinh nguyệt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Bài 38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật - GV. Lê Thanh Giang

Tên: Lê Thanh Giang Bài 38: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT I. Mục tiêu bài giảng: 1. Về kiến thức: Biết được các nhân tố bên trong chi phối sự sinh trưởng và phát triển của động vật Biết được sự ảnh hưởng của giới tính đến tốc độ sinh trưởng và phát triển của loài Liệt kê và giải thích cơ chế tác động của các nhóm hoocmon sinh trưởng và tiroxin. Liệt kê được các nhóm hoocmon và vai trò của chúng trong sự điều hòa biến thái ở sâu bọ, ếch nhái, điều hòa sự tạo thành các tính trạng sinh dục thứ sinh, điều hòa chu kì sinh sản. Giải thích được sơ đồ các hiện tượng trong chu kì kinh nguyệt. 2. Về kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh, thảo luận nhóm. Nâng cao ý thức hiểu biết các biện pháp bảo vệ sức khỏe sinh sản. Giải thích được một số bệnh có liee4n quan đến sinh trưởng và phát triển II. Phương pháp và phương tiện dạy học: 1. Phương pháp: + Hỏi đáp + Khám phá + Diễn giảng. 2. Phương tiện: SGK sinh học 11. Hình 38.1, 38.2 SGK. III. Nội dung và tiến trình lên lớp: 1. Chuẩn bị: Ổn định lớp (1 phút) Kiểm tra bài cũ (4 phút) Câu 1: Thế nào là sinh trưởng, phát triển? cho biết mối liên quan giữa sinh trưởng và phát triển Câu 2: Phân biệt phát triển qua biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn. Câu 3 Tại sao sâu bướm phá hại cây cối, mùa màng rất ghê gớm, trong khi đó bướm trưởng thành không gây hại cho cây trồng? Vào bài: (1 phút) +Gv: Sự sinh trưởng và phát triển của động vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? +HS:Yếu tố bên trong và bên ngoài chi phối +GV:Yếu tố bên trong gồm những yếu tố nào? +HS:Giới tính và hoocmon +GV:Sinh trưởng và phát triển là một trong những đặc trưng của cơ thể sống chịu ảnh hưởng của các nhân tố bên trong và bên ngoài cơ thể động vật tác động.Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu tác động của nhân tố bên trong ảnh hưởng đến sinh trưởng của động vật 2)Nội dung bài mới: Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS I. Ảnh hưởng cuă các yếu tố bên Hoạt động 1:6 phút trong: Quan sát hình 38.1: + Nam có tốc độ sinh trưởng 1. Giới tính: + Có nhận xét gì về tốc độ sinh trung bình nhanh hơn nữ. Ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng ở nam và nữ? Trong cùng 1 loài, sự sinh trưởng và kích thước tối đa của + Từ đó rút ra kết luận gì về sự trưởng và phát triển của con phụ thuộc của tốc độ sinh đực và con các khác nhau. con đực và cái. Thường con cái có trưởng vào giới tính?
Tên: Lê Thanh Giang tốc độ lớn nhanh và sống lâu hơn. Thường thì con cái có tốc độ lớn Thực chất là do hệ gen quy định. nhanh hơn, sống lâu hơn con đực VD : Mối chúa có kích thước lớn hơn hẳn mối thợ. *Hoạt động II:29 phút 2. Các hoocmon sinh trưởng và phát triển : Hãy kể tên các hoocmon điều GH, Ecdixon, Jvernin, hòa sinh trưởng và phát triển ở tiroxin,… a. Hoocmon điều hòa sinh động vật. Hoocmon điều hòa sinh trưởng GH, tiroxin. trưởng: có những loại nào?  Hoocmon sinh trưởng GH: Quan sát hình 38.1 SGK SH 11 HS quan sát hình và trả lời. Tiết ra ở thùy trước tuyến yên. cơ bản: Hãy chỉ ra tuyến tiết. tác Tác dụng : dụng của GH, tiroxin. + Kích thích phân chia tế bào. Quan sát hình 38.2 SGK SH 11 Quan sát hình, thảo luận + Tăng cường quá trình tổng hợp cơ bản: thảo luận nhóm 2 phút: nhóm trả lời. Đại diện nhóm prôtêin trong tế bào, mô, cơ quan trình bày, nhóm khác nhận + Kích thích phát triển xương. xét bổ sung. * Lưu ý : hiệu quả sinh trưởng còn + Hãy cho biết trường hợp nào do + Người bé nhỏ: tuyến yên phụ thuộc từng loại mô và giai tuyến yên tiết ra quá ít hoặc quá tiết ít GH, người khổng lồ: đoạn phát triển của chúng. nhiều GH? tuyến yên tiết nhiều GH. + Tại sao tuyến yên tiết ra quá ít + Nếu GH quá nhiều sẽ thúc hoặc quá nhiều GH lại gây hậu đẩy sinh trưởng nhanh hơn quả như vậy? bình thường. Nếu ít GH tốc độ sinh trưởng sẽ chậm lại và bị lùn. + Nếu muốn chữa bệnh lùn cần + Giai đoạn trẻ em, vì GH tiêm GH ở giai đoạn nào? Tại chỉ có tác dụng kích thích sao? phát triển xương vào giai đoạn trẻ em. Tiroxin giúp cơ thể phát  Hoocmon tirôxin: triển bình thường, Iot là * Iot là thành phần cấu tạo Sản sinh từ tuyến giáp. thành phần cấu tạo tiroxin. tiroxin. Nếu thiếu iot thì tiroxin Tác dụng : Nếu thiếu iot thì tiroxin không được tạo ra. + Tàm tăng tốc độ chuyển hóa cơ không được tạo ra, do đó cơ Tại sao trong khẩu phần ăn bản. thể phát triển không bình hàng ngày của trẻ nếu thiếu iot + Tăng cường sinh trưởng và phát thường. sẽ dẫn đến bệnh đần độn? triển bình thường. Thiếu iốt sẽ dẫn đến thiếu tirôxin làm giảm quá trình chuyển hóa,giảm sinh nhiệt ở tế bào(chịu lạnh kém) giảm phân chia tế bào >số lượng tế bào não giảm>trí tuệ kém phát triển. * Bệnh Bazơ đô do tuyến giáp hoạt động mạnh tiết nhiều hoocmon làm tăng cường TĐC, tăng tiêu dùng oxi, nhịp tim tăng, người bệnh luôn trong trạng thái hồi hộp căng thẳng, mất ngủ, sút cân nhanh. Bảo vệ sức khỏe con Cuộc vận động toàn dân sử người, bảo vệ thế hệ trẻ để có sự phát triển trí não tốt.
Tên: Lê Thanh Giang dụng iot có ý nghĩa gì? HS trả lời. b. Hoocmon điều hòa sự phát Hoocmon điều hòa sự phát triển triển: có những loại nào? Do tuyến nào tiết ra? Có tác dụng gì?  Hoocmon điều hòa sự biến * Mức độ tác động khác nhau của thái: Có 2 loại hoocmon điều hòa 2 loại hoocmon này mà sâu bọ sự biến thái ở sâu bọ : ecđixơn và biến thái hoàn toàn hoặc không juvenin, hoocmon tirôxin ở ếch. hoàn toàn. Tuyến trước ngực tiết ra. Quan sát hình 38.2 SGK SH11 + Lúc đầu nồng độ Juvernin Tác dụng : điều hòa sự phát triển cơ bản: nhiều nên sâu chỉ lột xác và biến thái. + Vì sao lúc đầu sâu chỉ lột xác? lớn lên. + Juvenin : Ức chế biến đổi sâu + Sâu chỉ biến thành nhộng thành nhộng và bướm. và bướm khi juvernin ngừng + Ecđixơn : gây lột xác, kích thích + Khi nào thì sâu lột xác thành tiết và Ecdixon lúc nãy sẽ sâu biến đổi thành nhộng và nhộng và bướm? phát huy tác dụng, biến sâu bướm. thành nhộng và bướm. Tiroxin Biến thái ở ếch được điều hòa Cắt bỏ tuyến giáp: Tiroxin bới loại hoocmon nào? không được tạo ra, nòng nọc + Tiroxin : điều hòa sự biến thái ở Điều gì xảy ra khi cắt bỏ tuyến không biến thành ếch. Thêm ếch. giáp ở nòng nọc? hoặc thêm tiroxin vào nước: nòng nọc tiroxin vào nước. nhanh chóng thành ếch nhưng kích thước rất nhỏ. HS trả lời. Thế nào là tính trạng sinh dục  Điều hòa các tính trạng sinh nguyên sinh, thứ sinh? Cho ví dụ. dục thứ sinh : * Tính trạng sinh dục nguyên sinh : Tính trạng sinh dục nguyên sinh con đực có cơ quan sinh dục đực là những tính trạng được hình (tinh hoàn, ống dẫn tinh, cơ quan thành trong quá trình hình thành giao cấu, các tuyến phụ), con thai nhi....(sinh ra đã có) ơstrôgen và testostêron. cái có cơ quan sinh dục cái (buồng trứng, ống dẫn trứng, dạ con,...) Tính trạng sinh dục thứ sinh * Tính trạng sinh dục thứ sinh : là được điều hòa bởi loại hoocmon HS trả lời. những tính trạng hình thái hoặc nào? sinh lí khác nhau của con đực và Quan sát hình 38.1 SGK SH 11 con cái. cơ bản: Hãy chỉ ra tuyến tiết. tác Hoocmon testosterone do VD : con đực có sừng (hươu), bờm dụng của ơstrôgen và testostêron. tinh hoàn tiết ra kích thích (sư tử), giọng hót hay (họa mi), râu Gà trống sau khi cắt bỏ tinh hoàn quá trình sinh trưởng và hình (nam) thì phát triển không bình thường: thành các đặc điểm sinh dục Caon cái : ngực phát triển (nữ), có Mào nhỏ, không có cựa, không thứ sinh ở đông vật thiếu kinh nguyệt. biết gáy và mất bản năng sinh testosterone gây hậu quả gà Các tính trạng sinh dục thứ sinh dục,…Tại sao? trống con phát triển không được điều hòa bởi 2 loại bình thường. hoocmon : ơstrôgen và testostêron. HS trả lời. + Ơstrôgen: do buồng trứng tiết ra. Quan sát hình 38.2:
Tên: Lê Thanh Giang Điều hòa sự phát triển các tính + Hãy kể tên các hoocmon điều trạng sinh dục cái. hòa chu kì kinh nguyệt. + Testostêron: Do tinh hoàn tiết ra. + Thời gian và độ dài của chu kì Điều hòa sự phát triển các tính kinh nguyệt. trạng sinh dục đực. + Thời gian có kinh.  Điều hòa chu kì kinh nguyệt : + Nếu trứng rụng và thụ tinh thì Thời gian độ dài của chu kì : 28 điều gì xãy ra? Và ngược lại. ngày gồm pha nang trứng (14 ngày) và pha thể vàng (14 ngày). Thời gian rụng trứng : 14 ngày Khẳng định lại kể từ ngày bắt đầu có kinh. + Nếu trứng được thụ tinh → hợp tử. Thể vàng tiết prôgesterôn phối hợp với ơstrogen ức chế tiết FSH và LH, ức chế phát triển nang trứng. Niêm mạc dạ con dày lên giúp phôi làm tổ. Nhau thai hình thành và tiết HCG duy trì thể vàng nên trứng không chín và rụng được. + Nếu trứng không được thụ tinh và không làm tổ ở dạ con thì thể vàng teo đi, trứng tiếp tục chín và lặp lại chu kì tiếp theo. 3. Củng cố: (3 phút) Câu 1: Sự biến thái của sâu bọ được điều hoà bởi những hoocmôn nào? A. tirôxin B. ơstrôgen C. Testostêrôn D. ecđixơn và juvenin Câu 2: Ở nữ, hoocmôn nào kích thích sự phân hoá tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp? A. tirôxin B. ơstrôgen C. Testostêrôn D. ecđixơn và juvenin Câu 3:Tác dụng của hoocmôn tirôxin? A gây lột xác ở sâu, bướm B kích thích sự phát triển xương C ức chế quá trình biến đổi nhộng thành bướm D gây biến thái nòng nọc thành ếch Câu 4: Hậu quả của việc thiếu Iôt ở động vật non? A sự phát triển trí tuệ kém B chậm lớn hoặc ngừng lớn C chịu lạnh kém D cả a, b và c Đáp án: 1d, 2b, 3d, 4d. 4. Dặn dò: (1 phút) Xem lại bài. Đọc phần em có biết ở cuối bài Chuẩn bị bài 39: +Hoàn thành phiếu học tập. +Nêu các biện pháp kế hoạch hóa gia đình và cho biết tác dụng. +Nêu vài ứng dụng trong chăn nuôi để điều khiển sinh trưởng phát triển của vật nuôi. Rút kinh nghiệm:
Tên: Lê Thanh Giang