Giáo án Sinh học 11 bài 38: Nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở ĐV

Chia sẻ: Lê Văn Bảo | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

710
lượt xem 95
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Gồm các giáo án được biên soạn khá lôi cuốn, giúp học sinh nắm vững các kiến thức căn bản về các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật. Từ những giáo án này, học sinh sẽ biết được một số đặc điểm về các nhân tố môi trường và mức độ ảnh hưởng của chúng đến sự sinh trưởng và phát triển ở các loài động vật. Từ đó nắm vững các biện pháp điều khiển quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật và người và vận dụng vào giải thích được một số hiện tượng sinh lý ở động vật và người.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Sinh học 11 bài 38: Nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở ĐV

Môn: Sinh Học. Giảng dạy khối 11 Tiết: 5 Giáo án BÀI 38: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT. I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: - Nêu được vai trò của nhân tố di truyền đối sinh trưởng và phát triển của động vật. - Kể tên được các hoocmon và nêu được vai trò của các hoocmon đó đối với sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống và động vật không xương sống 2. Kỹ năng: - Thực hành quan sát sinh trưởng và phát triển. 3. Thái độ: - Có ý thức vệ sinh trong việc dinh dưỡng, bảo vệ sức khoẻ. II. phương tiện dạy học: 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Tranh ảnh SGK 38.1, 38.2, 38.3 phóng to. - Chuẩn bị máy chiếu. 2. Chuẩn bị của HS. - Đọc trước SGK III. Phương pháp. - Trực quan - tìm tòi. - Thảo luận nhóm – đặt vấn đề (phương pháp chủ đạo) IV. Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định lớp (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ (5 phút) - Phát triển không qua biến thái gồm các giai đoạn nào? Đặc điểm của từng giai đoạn là gì? - Tại sao sâu bướm phá hoại cây cối mùa màng rất ghê gớm, trong khi đó bướm trưởng thành không gây hại cho cây trồng: (câu trắc nghiệm). A. Sâu bướm ăn lá cây vì chúng có đầy đủ các enzim tiêu hoá protêin, lipit và cacbohiđrat, bướm hút mật hoa vì nó chỉ có enzim tiêu hoá đường saccarôzơ là saccaraza B. Sâu bướm ăn lá cây vì nó chỉ có enzim tiêu hoá đường saccarôzơ là saccaraza, bướm hút mật hoa vì chúng có đầy đủ các enzim tiêu hoá protêin, lipit và cacbohiđrat C. Vì bướm chỉ thích hút mật hoa và sâu bướm thích ăn lá cây D. A và C đúng Đáp án đúng: A. 3. Giảng bài mới (35 phút) - GV nêu: ở thực vật cũng như ở động vật, quá trình sinh trưởng và phát triển đều bị chi phối bởi yếu tố bên trong và bên ngoài. Vậy ở động vật những yếu tố ảnh hưởng đó là gì? Gây tác động như thế nào? Để trả lời cho các câu hỏi đó chúng ta nghiên cứu bài hôm nay “CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT”
Hoạt động: Nhân tố bên trong. Mục tiêu: - HS thấy được ảnh hưởng của hoocmon đối với sự sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống và động vật không xương sống. - Biết liên hệ thực tiễn. Thời Tổ chức của giáo Hoạt động học tập của Nội dung bài học gian viên HS - GV dẫn dắt vào bài: - HS ghi đề mục vào vở. I. Nhân tố bên nhân tố bên trong như trong. đặc điểm di truyền,  Nhân tố di đặc điểm giới tính, đặc truyền: điểm hoocmon. Nhưng - Nhân tố di truyền trong bài này chúng ta quyết định sự sinh chỉ nghiên cứu ảnh trưởng và phát triển hưởng của hoocmon của mỗi loài động đến sự sinh trưởng và vật. phát triển của động vật  Yếu tố giới như thế nào. Vậy tính: chúng ta vào phần 1: - Tuỳ loài mà giới Các hoocmon ảnh đực và cái có tốc độ hưởng đến sự sinh lớn và giới hạn lớn 20 phút trưởng và phát triển khác nhau của động vật có - Ví dụ: gà trống xương sống. (GV có thường lớn và nặng giới thiệu sơ lược về hơn gà mái. ảnh hưởng của nhân 1. Các hoocmon tố di truyền và giới - Hs quan sát hình trả ảnh hưởng đến sự tính). lời được: có 4 loại đó là sinh trưởng và phát - GV: các em hãy quan hoocmon sinh trưởng, triển của động vật sát hình 38.1 cho biết tiroxin, ostrogen, có xương sống. tên các hoocmon ảnh testosteron. - Hoocmon sinh hưởng đến sinh trưởng: Do tuyến yên trưởng và phát triển - HS nghiên cứu SGK tiết ra. Kích thích của động vật có và hình ảnh thảo luận phân chia tế bào và xương sống là gì? nhanh rồi trả lời: tăng kích thước tế - GV: cho HS nghiên + Nhóm 1 trả lời được: bào. Kích thích cứu SGK mục I.1 và Hoocmon sinh trưởng xương phát triển hình 38.1 và 38.2, được tạo ra từ tuyến - Tirôxin: Do tuyến Chia lớp thành 4 nhóm yên, kích thích phân giáp tiết ra. Kích mỗi nhóm thảo luận 2’ chia tế bào và tăng kích thích chuyển hoá tế trả lời 1 câu hỏi: nơi thước của tế bào qua bào và quá trình sinh sản sinh và vai trò của tăng tổng hợp protein, trưởng và phát triển từng loại hoocmon đối kích thích xương phát bình thường của cơ với cơ thể động vật có triển. Tác dụng vào giai thể xương sống? đoạn trẻ em. - Ơstrogen (Do + Nhóm 1: hoocmon + Nhóm 2 trả lời được: buồng trứng tiết ra)
sinh trưởng. tirôxin được tạo ra từ và Testostêrôn (do + Nhóm 2: tirôxin. tuyến giáp, kích thích tinh hoàn tiết ra): + Nhóm 3: ơstrôgen. chuyển hoá ở tế bào và Kích thích sinh + Nhóm 4: testostêrôn. kích thích quá trình sinh trưởng và phát triển trưởng và phát triển ở giai đoạn dậy thì bình thường của cơ thể, nhờ tăng phát triển đối với lưỡng cư tiroxin xương, kích thích gây biến thái từ nòng phân hóa tế bào để nọc thành ếch. Iot là hình thành các đặc thành phần cấu tạo nên tính sinh dục phụ thứ tiroxin. cấp. Riêng + Nhóm 3 trả lời được: Testostêrôn còn làm ơstrôgen tạo ra từ tăng mạnh tổng hợp buồng trứng, kích thích protein và phát triển quá trình sinh trưởng và mạnh cơ bắp. phát triển mạnh ở giai - Chú ý: đoạn dậy thì nhờ tăng + Đối với lưỡng phát triển xương và kích cư tirôxin gây biến thích phân hoá tế bào thái từ nòng nọc để hình thành các đặc thành ếch. điểm sinh dục thứ cấp. + Iot là thành + Nhóm 4 trả lời được: phần cấu tạo nên testostêrôn được tạo ra tirôxin. Thiếu iod là từ tinh hoàn, kích thích thiếu tirôxin. quá trình sinh trưởng và phát triển mạnh ở giai đoạn dậy thì nhờ tăng phát triển xương và kích thích phân hoá tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục thứ cấp; làm tăng mạnh tổng hợp protein, phát triển mạnh cơ bắp. - GV nhận xét, yêu cầu - HS ghi kiến thức vào HS nhắc lại kiến thức vở. rồi hoàn chỉnh kiến thức cho HS. - GV: các em hãy quan sát hình 38.2 hãy cho - HS quan sát hình kết biết trường hợp nào là hợp với kiến thức vừa do tuyến yên sản xuất học chỉ ra được từng ra quá nhiều hoặc quá hình và giải thích: ở giai ít hoocmon sinh đoạn trẻ em nếu tuyến trưởng vào giai đoạn yên tiết quá ít hoocmon trẻ em? Vì sao? sinh trưởng thì giảm phân chia tế bào và phát triển của xương gây hiện tượng người tí
- GV hỏi tiếp: tại sao hon ngược lại là hiện trong thức ăn và nước tượng người khổng lồ. uống thiếu iod thì trẻ - HS vận dụng kiến thức em sẽ chậm lớn (hoặc vừa học trả lời: ngừng lớn), chịu lạnh + Iod là thành phần cấu kém, não ít nếp nhăn, tạo tirôxin  thiếu iod trí tuệ thấp? dẫn đến thiếu tirôxin. + Thiếu tirôxin làm giảm quá trình chuyển hoá, giảm sinh nhiệt ở tế bào dẫn đến chịu lạnh kém. + Thiếu tirôxin quá trình phân chia và lớn lên của tế bào bị giảm làm số lượng tế bào não giảm - Tại sao gà trống con dẫn đến trí tuệ kém. sau khi cắt bỏ tinh - HS vận dụng kiến thức hoàn thì phát triển vừa học trả lời được: do không bình thường: hoocmon testostêrôn màu nhỏ, không cựa, kích thích sinh trưởng không biết gáy và mất và phát triển quá trình bản năng sinh dục? hình thành các đặc điểm sinh dục phụ ở gà như: mào, cựa, tiếng gáy,… cho nên khi cắt bỏ tinh hoàn thì hoocmon testostêrôn không được tiết ra thì các bộ phận liên quan sẽ không hình thành. - GV hỏi: sinh trưởng - HS nhớ lại kiến thức 2. Các hoocmon 15 phút và phát triển của một cũ trả lời được: ảnh hưởng đến số động vật không + Phát triển qua biến sinh trưởng và phát xương sống (châu thái không hoàn toàn. triển của động vật chấu, gián, cào + Con non qua nhiều lầnkhông xương sống. cào,…) thuộc kiểu - Hai hoocmon ảnh lột xác thành con trưởng phát triển nào? thành. hưởng đến sinh trưởng và phát triển - GV nhận xét của côn trùng là - GV dẫn dắt: để hiểu ecđixơn và juvenin. biết yếu tố nào dẫn + Tác dụng sinh lí đến việc lột xác của của hoocmon sâu bọ chúng ta vào ecđixơn là gây lột phần 2: các hoocmon xác ở sâu bướm, ảnh hưởng đến sinh kích thích sâu biến trưởng và phát triển thành nhộng và của động vật không - HS nghiên cứu sách bướm. xương sống. rồi trả lời: có 2 loại + Tác dụng sinh lí - GV cho học sinh hoocmon đó là ecđixơn của juvenin: phối
nghiên cứu SGK rồi và juvenin hợp với ecđixơn gây hỏi: có mấy loại lột xác ở sâu bướm hoocmon ảnh hưởng ức chế quá trình sâu đến sinh trưởng và biến đổi thành nhộng phát triển của động vật và bướm. không xương sống? - GV nhận xét. - HS quan sát hình kết - GV yêu cầu HS đọc hợp với sách rồi trả lời: SGK và quan sát hình + Hoocmon ecđixơn do 38.3, trả lời câu hỏi: tuyến trước ngực tiết ra, hoocmon ecđixơn và có tác dụng kích thích juvenin được tạo ra từ sâu biến thành nhộng đâu? Tác dụng của và bướm. chúng đối với sinh + Hoocmon juvenin do trưởng và phát triển thể allata tiết ra, có tác của động vật không dụng phối hợp với xương sống ra sao? ecđixơn gây lột xác ở sâu bướm, ức chế quá trình biến đổi sâu thành nhộng và bướm. - GV nhận xét và yêu - HS ghi chép bài vào cầu HS nhắc lại, cho vở. HS ghi kiến thức vào vở. - GV yêu cầu HS quan - HS thảo luận nhóm, sát hình 38.3 kết hợp đại diện nhóm trả lời, với kiến thức vừa học các nhóm còn lại nhận thảo luận trong một xét bổ sung: bàn 2’ cho vấn đề sau: + Ecđixơn gây lột xác và giải thích tại sao sâu biến sâu thành nhộng bướm phải lột xác và từ nhộng thành nhiều lần mới biến bướm. thành nhộng và bướm + Juvenin gây ức chế được? quá trình sâu biến thành nhộng và nhộng thành bướm, sâu bướm lột xác nhiều lần mà không biến thành nhộng và bướm được là do tác dụng ức chế của juvenin. + Khi nồng độ của juvenin giảm đến mức không còn gây ức chế được nữa thì ecdixon sẽ - GV nhận xét, đánh làm cho sâu biến thành giá và giúp HS hoàn nhộng và thành bướm. thiện kiến thức.
IV. Củng cố (3 phút) 1. Sự biến thái của sâu bọ được điều hoà bởi hoocmon: A. Tirôxin B. Ơstrôgen C. Testostêrôn D. Ecđixơn và Juvenin Đáp án đúng: D. 2. Ở nữ, hoocmon nào kích thích sự phân hoá tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp: A. Tirôxin B. Ơstrôgen C. Testostêrôn D. Ecđixơn và Juvenin Đáp án đúng: B. 3. Tác dụng của hoocmon tirôxin: A- Gây lột xác ở sâu, bướm B- Kích thích sự phát triển xương C- Ức chế quá trình biến đổi nhộng thành bướm D- Gây biến thái nòng nọc thành ếch Đáp án đúng: D. 4. Hậu quả của việc thiếu Iôt ở động vật non: A. Sự phát triển trí tuệ kém B. Chậm lớn hoặc ngừng lớn C. Chịu lạnh kém D. Cả A, B, C Đáp án đúng: D. V. Dặn dò: (1 phút) 1. Trả lời các câu hỏi SGK trang 154. 2. Đọc trước bài bài 39 Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật (tt).