Giáo án Ngữ Văn 12 – Mùa lá rụng trong vườn (Ma Văn Kháng)

Chia sẻ: Dung Hải Phòng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo án Ngữ Văn 12 – Mùa lá rụng trong vườn (Ma Văn Kháng) giúp học sinh tìm hiểu thân thế và sự nghiệp văn học của nhà văn Ma Văn Kháng, vị trí của tiểu thuyết Mùa lá rụng trong vườn; cảm thụ tài miêu tả nội tâm nhân vật; đọc hiểu những nội dung còn lại của thiên tiểu thuyết này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Ngữ Văn 12 – Mùa lá rụng trong vườn (Ma Văn Kháng)

Mïa l¸ rông trong vên (trÝch) (Ma V¨n Kh¸ng) I/ Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh biÕt vµi nÐt vÒ th©n thÕ vµ sù nghiÖp v¨n häc cña nhµ v¨n Ma V¨n Kh¸ng, vÞ trÝ cña tiÓu thuyÕt “Mïa l¸ rông trong vên” trong ®êi v¨n cña «ng. - Häc sinh hiÓu t×nh nghÜa ch©n thµnh, ®»m th¾m, nÐt øng xö gi÷a nh÷ng ngêi trong gia ®×nh «ng B»ng vµo mét chiÒu tÊt niªn; qua ®ã c¸c em hiÓu thªm v¨n ho¸ ViÖt ë ngµy TÕt nguyªn ®¸n. - Häc sinh c¶m thô tµi miªu t¶ néi t©m nh©n vËt – mét ph¬ng diÖn thµnh c«ng cña Ma V¨n Kh¸ng ë tiÓu thuyÕt nµy. - Häc sinh vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt trªn ®Ó ®äc hiÓu nh÷ng néi dung cßn l¹i cña thiªn tiÓu thuyÕt nµy. 2.KÜ n¨ng: TiÕp tôc rÌn kÜ n¨ng ®äc hiÓu v¨n b¶n truyÖn cho häc sinh. 3. Th¸i ®é: Qua ®äan trÝch gióp häc sinh hiÓu vµ tr©n träng nh÷ng nÐt v¨n ho¸ trong nh÷ng øng xö cña ngêi ViÖt ë nh÷ng kh«ng gian vµ thêi gian tëng chõng quen thuéc (gia ®×nh vµ ngµy tÕt cæ truyÒn). II/ Ph¬ng ph¸p: Gi¸o viªn sö dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp (ngang vµ däc), däc diÔn c¶m, gi¶ng b×nh vµ nghiªn cøu SGK, trao ®æi th¶o luËn nhãm. III/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Thầy: Gi¸o ¸n, SGK, SGV, m¸y chiÕu projecter. 2. Trß: Vë ghi, vë so¹n, SGK, b¶ng phô.
IV/ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra sÜ sè: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: a. Lêi vµo bµi: Trong c¬n lèc cña thêi kinh tÕ thÞ trêng, nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng ®ang dÇn phai nh¹t, trong ®ã cã nh÷ng gi¸ trÞ thuéc v¨n ho¸ gia ®×nh. Ma V¨n Kh¸ng ®· rung lªn håi chu«ng nh¾c nhë mçi chóng ta h·y biÕt gi÷ g×n vµ tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ cña truyÒn thèng qua tiÓu thuyÕt: “Mïa l¸ rông trong vên”. b. Néi dung bµi häc: Ho¹t ®éng cña thµy vµ trß KiÕn thøc cÇn ®¹t *Ho¹t ®éng 1(7 phót) I/ TiÓu dÉn: (?) Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuéc ®êi vµ 1. T¸c gi¶: v¨n nghiÖp cña Ma V¨n Kh¸ng? - Ma v¨n Kh¸ng sinh n¨m 1936 t¹i Kim Liªn, §èng §a, Hµ Néi. - Trong kh¸ng chiÕn chèng Mü, «ng ®Õn víi vïng nói cao cña miÒn b¾c ®Ó d¹y (?) TiÓu thuyÕt Mïa l¸ rông trong vên häc. ®îc s¸ng t¸c vµo thêi gian nµo? - N¨m 1976, «ng chuyÓn vÒ Hµ Néi vµ HS ®äc néi dung tiÓu thuyÕt trong gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng trong SGK, GV bæ sung lµm râ mét sè chi tiÕt ngµnh b¸o chÝ, v¨n häc níc nhµ, tõng liªn quan ®Õn ®o¹n trÝch. ®îc nhËn nhiÒu gi¶i thëng v¨n ch¬ng (?) T¸c phÈm ®îc trao gi¶i thëng cã gi¸ trÞ. nµo - S¸ng t¸c chÝnh gåm tiÓu thuyÕt vµ truyÖn ng¾n. (SGK) 2. TiÓu thuyÕt Mïa l¸ rông trong vên: - S¸ng t¸c: 1985. - Tãm t¾t: SGK - VÞ trÝ: §îc tÆng gi¶i thëng Héi nhµ v¨n ViÖt Nam n¨m 1986. * Ho¹t ®éng 2 (30 phót) II/ §äc hiÓu v¨n b¶n: - GV híng dÉn c¸ch ®äc vµ ®äc mÉu 1. §äc vµ tãm t¾t: vµi ®o¹n. - §äc. - GV gäi HS tãm t¾t trÝch ®o¹n. - Tãm t¾t trÝch ®o¹n: (?) §o¹n trÝch n»m phÇn nµo cña t¸c - VÞ trÝ trÝch ®o¹n.
phÈm? - GV më réng tr×nh bµy nh÷ng t×nh tiÕt ë phÇn tríc liªn quan ®Õn trÝch ®o¹n. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt: - GV chia nhãm HS th¶o luËn: a. Nh©n vËt chÞ Hoµi: + GV nªu vÊn ®Ò, nhiÖm vô, c¸ch thøc - Thêi gian xuÊt hiÖn: chiÒu 30 tÕt. tæ chøc ho¹t ®éng nhãm (Nhãm lín tõ 6 - Ngo¹i h×nh: ®Õn 8 ngêi). + Ngêi phô n÷ n«ng th«n, tr¹c 50 + Ho¹t ®éng nhãm: +Ngêi thon gän trong chiÕc ¸o b«ng Thêi gian: 5 phót. trÇn h¹t lùu NhiÖm vô: +Khu«n mÆt réng cã cÆp m¾t ®»m th¾m Nhãm 1,2,3: T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ vµ c¸i miÖng t¬i. ngo¹i h×nh, hµnh ®éng cña nh©n vËt chÞ => §Ñp mét c¸ch gi¶n dÞ, t¬i t¾n. Hoµi ? - Hµnh ®éng: Nhãm 4,5,6: C¸ch xng h« cña chÞ + BiÕt hÕt mäi viÖc trong nhµ-> vÉn chia Hoµi khi ë nhµ «ng B»ng cho thÊy t×nh sÎ víi gia ®×nh. c¶m cña chÞ víi gia ®×nh nh thÕ nµo? + Mang quµ quª: g¹o nÕp vµ giß thñ do T¹i sao trong gia ®×nh nµy mäi ngêi chång chÞ lµm v× «ng thÝch ¨n giß thñ th¬ng yªu chÞ nhng kh«ng d¸m kÐochÞ l¾m ®Êy, chÞ vÉn nhí thãi quen, së thÝch vÒ phÝa m×nh? cña cha chång. + Lóc gÆp «ng b»ng: ChÞ Hoµi gÇn nh C¸c nhãm nhËn nhiÖm vô, bÇu nhãm kh«ng chñ ®éng, lao vÒ phÝa «ng B»ng trëng, th kÝ, giao tr¸ch nhiÖm cho c¸c (..) thèt lªn mét tiÕng nh tiÕng nÊc thµnh viªn, c¶ nhãm tËp trung gi¶i quyÕt + Ch¾p tay tríc bµn thê tæ tiªn ngay sau vÊn ®Ò. khi «ng B»ng lui gãt. §¹i diÖn nhãm lªn th«ng b¸o kÕt qu¶, + TÝu tÝt hái han kh¾p lît mäi ngêi c¸c nhãm kh¸c bæ sung thèng nhÊt ý trong gia ®×nh. kiÕn. => Quan t©m, s¨n sãc mäi ngêi th©n GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. t×nh - Ng«n ng÷: xng h« víi «ng B»ng vµ c¸c em rÊt th©n thiÕt. - Quan hÖ víi gia ®×nh «ng B»ng: lµ d©u trëng (vî anh c¶ Têng) nay ®· t¸i gi¸. (quan hÖ cña chÞ víi gia ®×nh nµy ®· thuéc vÒ qu¸ khø mµ chÞ cã quyÒn quªn). (?) Qua ®o¹n trÝch ta thÊy vÎ ®Ñp g× cña => VÎ ®Ñp cña nh©n vËt: ChÞ Hoµi lµ nh©n vËt chÞ Hoµi? ngêi phô n÷ n«ng th«n ®Ñp ngêi, ®Ñp nÕt, sèng t×nh nghÜa thuû chung (?) H×nh ¶nh chÞ Hoµi gîi nh¾c ®Õn nÐt *VÎ ®Ñp cña chÞ Hoµi lµ vÎ ®Ñp cña ®Ñp truyÒn thèng nµo cña ngêi phô n÷ ngêi phô n÷ ViÖt Nam trong truyÒn ViÖt Nam? thèng g¾n víi m« h×nh gia ®×nh nÒn nÕp gia phong, sèng nÆng nghÜa t×nh thuû chung son s¾t.
(?)Ngo¹i h×nh «ng B»ng h«m nay cã g× b. Nh©n vËt «ng B»ng: kh¸c? - Ngo¹i h×nh: cao, gÇy h¬n mäi ngµy nhng trang träng vµ chØnh tÒ h¬n, g¬ng mÆt ¸nh lªn c¶m xóc cña con (?)T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ diÔn biÕn ngêi tríc ngìng cöa n¨m míi. t©m tr¹ng cña «ng B»ng khi thÊy Hoµi - T©m tr¹ng khi gÆp Hoµi: s÷ng l¹i, xuÊt hiÖn trong nhµ? tho¸ng ng¬ ngÈn, m¾t chíp liªn håi, m«i «ng lËt bËt kh«ng thµnh tiÕng, cã c¸i c¶m gi¸c «ng s¾p khãc oµ, giäng «ng khª ®Æc khµn rÌ, rót kh¨n tay chÊm kÐ m¾t. - GV cho HS ®äc l¹i ®o¹n v¨n miªu t¶ Nçi niÒm xóc ®éng rng rng tëng t©m t cña «ng B»ng khi ®øng tríc bµn chõng hiÕm cã ë mét ngêi ®µn «ng. thê. - T©m tr¹ng khi ®øng tríc bµn thê: (?) Nh©n vËt tr¶i qua nh÷ng biÕn th¸i + Quªn hÕt mäi thø xung quanh kÓ c¶ t©m lÝ nµo? b¶n th©n. + Tr«i ngîc vÒ qu¸ khø: tri ©n víi cha mÑ, tæ tiªn; t©m t×nh víi vî vµ con trai c¶. (?) Qua ®o¹n v¨n , em hiÓu g× vÒ quan + Trë l¹i thùc t¹i: m¾t cay xÌ, lßng l¹i niÖm t©m linh cña ngêi ViÖt khi thê bån ngén. cóng tæ tiªn? (Thê cóng tæ tiªn lµ tëng ¤ng lµ g¹ch nèi gi÷a qóa khø vµ thùc t¹i nhí ®Õn ngêi ®· khuÊt hay hµnh vi mª cña gia ®×nh Êy trong gi©y phót thiªng tÝn dÞ ®oan?) nµy. Sù g¾n bã, t×nh yªu th¬ng cña ngêi cßn sèng víi ngêi ®· khuÊt khiÕn tæ tiªn lu«n sèng cïng con ch¸u; tr¸i tim ngêi xa lu«n thøc ®Ëp cïng nhÞp víi (?)Trong khi sèng víi t©m thøc, t¹i sao nh÷ng biÕn chuyÓn cuéc sèng h«m nay. «ng B»ng kh«ng nh¾c ®Õn ngêi con thø - Trong lêi khÊn cña «ng kh«ng nh¾c ®Õn t? ngêi con trai thø t (Cõ) v× anh ®· vît biªn trèn ra níc ngoµi. §ã lµ nçi ®au (?) NhËn xÐt chung vÒ nh©n vËt? cña gia ®×nh «ng. - HS nhËn xÐt, GV bæ sung tæng kÕt vµ ¤ng B»ng cã thÓ xem nh kiÓu nh©n chuyÓn ý. vËt ®Æc trng cho líp ngêi rÊt phæ biÕn trong x· héi ta mét thêi: träng ®¹o ®øc gia ®×nh vµ c¸c chuÈn mùc x· héi truyÒn thèng nhng ®ang ph¶i g¸nh chÞu nçi ®au tõ c¬n lèc thÞ trêng tµn ph¸ vµo gi¸ trÞ gia ®×nh. (?)Trong chiÒu 30 tÕt, mäi ngêi trong c. Khung c¶nh tÕt trong nhµ «ng B»ng gia ®×nh «ng B»ng ®· lµm nh÷ng g×? vµ truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc: - ChiÒu 30 TÕt: gia ®×nh sum häp, th¨m hái lÉn nhau, d©ng cóng tæ tiªn råi cïng nhau ¨n b÷a tÊt niªn mµ ai nÊy ®Òu h©n
(?)Trong dßng t©m t cña «ng B»ng hoan kh¸c thêng. tríc bµn thê ta thÊy nhµ v¨n ®Æc biÖt - Dßng t©m t cña «ng B»ng khi ®øng chó ý lµm râ mèi liªn kÕt nµo? trø¬c bµn thê gia tiªn: tri ©n tæ tiªn, tëng nhí nh÷ng lêi gia huÊn; t©m t×nh víi ngêi ®· khuÊt. ¤ng thÊy qu¸ khø vµ (?) Gi¸ trÞ nh©n b¶n to¸t lªn tõ c¸ch øng thùc t¹i kh«ng t¸ch rêi “Tæ tiªn kh«ng xö cña c¸c nh©n vËt víi chÞ Hoµi vµ t¸ch rêi con ch¸u. TÊt c¶ liªn kÕt mét chÞ Hoµi víi c¸c em ë ®©y lµ g×? (liªn m¹ch bÒn chÆt, thuû chung.” hÖ ®Õn x· héi phong kiÕn ngêi phô n÷ - C¸ch øng xö gi÷a c¸c nh©n vËt giµu gi¸ ph¶i thñ tiÕt thê chång) trÞ nh©n b¶n. GV tæng kÕt. * BiÓu hiÖn cña v¨n ho¸ d©n téc: truyÒn thèng gia ®×nh, y thøc ®Æt gia ®×nh trong mèi t¬ng quan víi céng (?) §o¹n trÝch kh«ng nhiÒu t×nh tiÕt, dång. kh«ng cã m©u thuÉn xung ®ét gay g¾t d. NghÖ thuËt: nhng hÊp dÉn bëi sù thÊm thÝa ý nghÜa - X©y dùng kÕt cÊu truyÖn hîp lÝ. tõ chÝnh c©u v¨n. §iÒu g× lµm nªn thµnh - Thµnh c«ng trong nh÷ng ®o¹n v¨n miªu c«ng ®ã? t¶ diÔn biÕn t©m lÝ con ngêi. * Ho¹t ®éng 3 (3 phót) (?) Em thö ®Æt tªn cho trÝch ®o¹n vµ gi¶i III/ LuyÖn tËp cñng cè: thÝch v× sao ®¨t tªn nh thÕ? Cã thÓ ®Æt tªn cho ®o¹n trÝch lµ: ChiÒu tÊt niªn. 4/ Híng dÉn häc ë nhµ: - T×m ®äc trän vÑn t¸c phÈm. - ViÕt mét ®äan v¨n bµn vÒ thanh niªn vµ c¸c gi¸ trÞ gia ®×nh truyÒn thèng h«m nay. - So¹n: Mét ngêi Hµ Néi.