intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo án ôn tập Ngữ văn 7 năm học 2016-2017

Chia sẻ: Đào Lý | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:174

Thêm vào BST
Báo xấu
657
lượt xem 52
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời quý thấy cô và các bạn tham khảo tài liệu Giáo án ôn tập Ngữ văn 7 năm học 2016-2017. Tài liệu hệ thống củng cố lại kiến thức chương trình Ngữ văn lớp 7 sẽ vô cùng thuận lợi cho các em trong việc ôn tập cũng như trong quá trình học tập. Ngoài ra đây còn là nguồn tham khảo hữu ích cho thầy cô trong việc giảng dạy và ôn tập cho học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án ôn tập Ngữ văn 7 năm học 2016-2017

  1. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 Ngày soạn: Ngày dạy: ÔN TẬP GAI ĐOẠN 1 BUỔI 1  ÔN TẬP VĂN BẢN NHẬT DỤNG : ­ CỔNG TRƯỜNG MỞ RA                                                                      ­ MẸ TÔI                                                                    ­ CUỘC CHIA TAY NHỮNG CON BÚP BÊ A. Môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: N¾m được néi dung c¬ b¶n vµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt chñ yÕu cña ba v¨n b¶n ®· häc: Cæng trêng më ra, MÑ t«i, cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ph¸t hiÖn néi dung vµ nghÖ thuËt truyÖn ng¾n 3.Th¸i ®é: T×nh yªu gia ®×nh, nhµ trêng, b¹n bÌ B.TiÕn tr×nh d¹y häc PhÇn lý thuyÕt: ? Gv «n l¹i lý thuyÕt phÇn v¨n b¶n - Cæng trêng më ra cña t¸c gi¶ Lý Lan - V¨n b¶n MÑ t«i cña Et-m«n-®«-®¬ A-mi- xi PhÇn luyÖn tËp: I. V¨n b¶n : Cæng trêng më ra -Toùm taét vb” Coång tröôøng môû 1/ Toùm taét VB: ra’’ ? Vb vieát veà taâm traïng cuûa ai? 2/Phaân tích taâm traïng cuûa veà vieäc gì ? ngöôøi meï: - VB vieát veà taâm traïng cuûa -Meï: thao thöùc khoâng nguû ngöôøi meï trg moät ñeâm khoâng suy nghó trieàn mieân. nguû tröôùc ngaøy khai tröôøng ñaàu -Con:Thanh thaûn, nheï tieân cuûa con. nhaøng, voâ tö. ? Taâm traïng ngöôøi meï vaø ñöùa -Meï ñang noùi vôùi chính con coù gì khaùc nhau ? mình, töï oân laïi kyû ? Haõy töôøng thuaät lôøi taâm söï nieämcuûa rieâng mình → cuûa ngöôøi meï?Ngöôøi meï ñang khaéc hoïa taâm tö tình caûm, taâm söï vôùi ai ? Caùch vieát naøy nhöõng ñieàu saâu thaúm coù taùc duïng gì ? khoù noùi baèng lôøi tröïc tieáp ? Vaäy taâm traïng nhaân vaät GV:  Đào Thị  Lý                                      1                                 Trường THCS Nam  Thái
  2. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 thöôøng ñöôïc bieàu hieän ntn ? (suy *Boäc loä taâm traïng . nghó ,haønh ñoäng lôøi noùi…) 3/Boài döôõng tình caûm kính -Qua hình aûnh ngöôøi meï trong vaên yeâu meï: baûn em coù suy nghó gì veà ngöôøi meï VN noùi chung? -Em phaûi laøm gì ñeå toû loøng kính yeâu meï? Bµi 1: .H·y nhËn xÐt chç kh¸c nhau cña t©m tr¹ng ngêi mÑ & ®øa con trong ®ªm tríc ngµy khai trêng, chØ ra nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ ë trong bµi . Gîi ý: MÑ----------------------------Con. - Tr»n träc, kh«ng ngñ, - H¸o høc b©ng khu©ng, xao xuyÕn - MÑ thao thøc. MÑ kh«ng - Ngêi con c¶m nhËn ®îc sù quan lo nhng vÉn kh«ng ngñ ®îc. träng cña ngµy khai trêng, nh thÊy m×nh ®· lín, hµnh ®éng nh mét ®øa trÎ “lín råi”gióp mÑ dän dÑp phßng & thu xÕp ®å ch¬i. - MÑ lªn giêng & tr»n träc, - GiÊc ngñ ®Õn víi con dÔ dµng suy nghÜ miªn man hÕt ®iÒu nh uèng 1 ly s÷a, ¨n 1 c¸i kÑo. nµy ®Õn ®iÒu kh¸c v× mai lµ ngµy khai trêng lÇn ®Çu tiªn cña con. Bµi 2: Theo em,t¹i sao ngêi mÑ trong bµi v¨n l¹i kh«ng ngñ ®îc? H·y ®¸nh dÊu vµo c¸c lÝ do ®óng. A. V× ngêi mÑ qu¸ lo sî cho con. B. V× ngêi mÑ b©ng khu©ng xao xuyÕn khi nhí vÒ ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña m×nh tríc ®©y. C. V× ngêi mÑ bËn dän dÑp nhµ cöa cho ng¨n n¾p, gän gµng. GV:  Đào Thị  Lý                                      2                                 Trường THCS Nam  Thái
  3. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 D. V× ngêi mÑ võa tr¨n trë suy nghÜ vÒ ngêi con, võa b©ng khu©ng nhí vÌ ngµy khai trêng n¨m xa cña m×nh. Bµi 3: “Cæng trêng më ra” cho em hiÓu ®iÒu g×? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i lÊy tiªu ®Ò nµy. Cã thÓ thay thÕ tiªu ®Ò kh¸c ®îc kh«ng? *Gîi ý: Nhan ®Ò “Cæng trêng më ra” cho ta hiÓu cæng trêng më ra ®Ó ®ãn c¸c em häc sinh vµo líp häc, ®ãn c¸c em vµo mét thÕ giíi k× diÖu, trµn ®Çy íc m¬ vµ h¹nh phóc. Tõ ®ã thÊy râ tÇm quan träng cña nhµ trêng ®èi víi con ngêi. Bµi 4: T¹i sao ngêi mÑ cø nh¾m m¾t l¹i lµ “ dêng nh vang lªn bªn tai tiÕng ®äc bµi trÇm bæng…®êng lµng dµi vµ hÑp”. *Gîi ý : Ngµy ®Çu tiªn ®Õn trêng, còng vµo cuèi mïa thu l¸ vµng rông, ngêi mÑ ®îc bµ d¾t tay ®Õn trêng, ®ù ngµy khai gi¶ng n¨m häc míi. Ngµy ®Çu tiªn Êy, ®· in ®Ëm trong t©m hån ngêi mÑ, nh÷ng kho¶nh kh¾c, nh÷ng niÒm vui l¹i cã c¶ nçi choi v¬i, ho¶ng hèt. Nªn cø nh¾m m¾t l¹i lµ ngêi mÑ nghÜ ®Õn tiÕng ®äc bµi trÇm bæng ®ã. Ngêi mÑ cßn muèn truyÒn c¸i r¹o rùc, xao xuyÕn cña m×nh cho con, ®Ó råi ngµy khai trêng vµo líp mét cña con sÏ lµ Ên tîng s©u s¾c theo con suèt cuéc ®êi. Bµi 5: Ngêi mÑ nãi: “ …Bíc qua c¸nh cæng trêng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra”. §· 7 n¨m bíc qua c¸nh cæng trêng b©y giê, em hiÓu thÕ giíi k× diÖu ®ã lµ g×? A. §ã lµ thÕ giíi cña nh÷ng ®iÌu hay lÏ ph¶i, cña t×nh th¬ng vµ ®¹o lÝ lµm ng- êi. B. §ã lµ thÕ giíi cña ¸nh s¸ng tri thøc, cña nh÷ng hiÓu biÕt lÝ thó vµ k× diÖu mµ nh©n lo¹i hµng ngµn n¨m ®· tÝch lòy ®îc. C. §ã lµ thÕ giíi cña t×nh b¹n, cña t×nh nghÜa thÇy trß, cao ®Ñp thñy chung. D. TÊt c¶ ®Òu ®óng. Bµi 6: C©u v¨n nµo nãi lªn tÇm quan träng cña nhµ trêng ®èi víi thÕ hÖ trÎ? A. Ai còng biÕt r»ng mçi sai lÇm trong gi¸o dôc sÏ ¶nh hëng ®Õn c¶ mét thÕ hÖ mai sau. B. Kh«ng cã u tiªn nµo lín h¬n u tiªn gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ cho t¬ng lai. C. Bíc qua c¸nh cæng trêng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra. D. TÊt c¶ ®Òu ®óng II- MÑ t«i Tie á t  2:  MEÏ TOÂI -Taïi sao trong böùc thö chuû yeáu 1/Tìm hieåu nhan ñeà VB: mieâu taû thaùi ñoä tình caûm vaø -Nhan ñeà VB naøy do taùc GV:  Đào Thị  Lý                                      3                                 Trường THCS Nam  Thái
  4. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 nhöõng suy nghó cuûa ngöôøi boá giaû ñaët cho ñoaïn trích maø nhan ñeà cuûa VB laø”Meï toâi”? -Ñieåm nhìn ôû ñaây xuaát phaùt töø ngöôì boá-qua caí nhìn cuûa ngöôøi Boá maø thaáy thaáy hình aûnh vaø phaåm chaát cuûa ngöôøi meï -Ñieåm nhìn aáy moät maët laøm taêng tính khaùch quan cho söï vieäc vaø ñoái töôïng ñöôïc keå .Maët khaùc theå hieän ñöôïc tình caûm vaø -Thaùi ñoä cuûa boá nhö theá naøo thaùi ñoä cuûa ngöôøi keå. qua lôøi noùi voâ leã cuûa En-ri- coâ ? 2/Thaùi ñoä, tình caûm, suy Boá töùc giaän nhö vaäy theo em coù nghó cuûa boá hôïp lyù khoâng ? -Thaùi ñoä buoàn baõ, töùc -Neáu em laø En-ri-coâ sau khi lôõ giaän. lôøi vôùi meï thì em seõ laøm gì? Coù *Tình yeâu thöông caàn boá nhaéc nhôû vaäy khoâng? con,mong muoán con phaûi -Theo em nguyeân nhaân saâu xa bieát coâng lao cuûa boá meï. naøo khieán cho boá phaûi vieát thö -Vieäc boá vieát thö: cho En-ri coâ?( thöông con ) +Tình caûm saâu saéc Taïi sao boá khoâng noùi thaúng vôùi teá nhò vaø kín ñaùo nhieàu En-ri-coâ maø phaûi duøng hình thöùc khi khoâng noùi tröïc tieáp vieát thö ? ñöôïc. +Giöõ ñöôïc söï kín ñaùo -Em haõy lieân heä baûn thaân mình teá nhò ,vöøa khoâng laøm xem coù laàn naøo lôõ gaây ra moät ngöôøi maéc loãi maát loøng söï vieäc khieán boá meï buoàn töï troïng phieàn –haõy keå laïi söï vieäc ñoù? *Ñaây chính laø baì hoïc (HS thaûo luaän) veà caùch öùng xöû trong gia ñình vaø ngoaøi xaõ hoäi 3/ Lieân heä baûn thaân Bµi 1: V¨n b¶n lµ mét bøc th cña bè göi cho con, t¹i sao l¹i lÊy nhan ®Ò lµ “MÑ t«i”. * Gîi ý: Nhan ®Ò “MÑ t«i” lµ t¸c gi¶ ®Æt. Bµ mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp trong v¨n b¶n nhng lµ tiªu ®iÓm, lµ trung t©m ®Ó c¸c nh©n vËt híng tíi lµm s¸ng tá. Bµi 2: Th¸i ®é cña ngêi bè khi viÕt th cho En ri c« lµ : A. C¨m ghÐt. C. Ch¸n n¶n. B.Lo ©u. D. Buån bùc. GV:  Đào Thị  Lý                                      4                                 Trường THCS Nam  Thái
  5. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 DÉn chøng: - Sù hçn l¸o cña con nh nh¸t dao ®©m vµo tim bè. - Con l¹i d¸m xóc ph¹m ®Õn mÑ con ? - Con sÏ kh«ng thÓ sèng thanh th¶n, nÕu ®· lµm cho mÑ buån phiÒn… Bµi 3: Em h·y h×nh dung vµ tëng tîng vÒ ngµy buån nhÊt cña En ri c« lµ ngµy em mÊt mÑ. H·y tr×nh bµy b»ng mét ®o¹n v¨n. *Gîi ý: En ri c« ®ang ngåi lÆng lÏ, níc m¾t tu«n r¬i. Vãc ngêi v¹m vì cña cËu nh thu nhá l¹i trong bé quÇn ¸o tang mµu ®en. §Êt trêi ©m u nh cµng lµm cho câi lßng En ri c« thªm sÇu ®au tan n¸t. Me kh«ng cßn n÷a. Ngêi ra ®i thanh th¶n trong h¬i thë cuèi cïng rÊt nhÑ nhµng. En ri c« nhí l¹i lêi nãi thiÕu lÔ ®é cña m×nh víi mÑ, nhí l¹i nÐt buån cña mÑ khi Êy. CËu hèi hËn, d»n vÆt, tù tr¸ch mãc m×nh vµ cµng thªm ®au ®ín. CËu sÏ kh«ng cßn ®îc nghe tiÕng nãi dÞu dµng, ©u yÕm vµ nhÑ nhµng cña mÑ n÷a. SÏ ch¼ng bao giê cßn ®îc mÑ an ñi khi cã nçi buån, mÑ chóc mõng khi cã niÒm vui vµ thµnh c«ng. En ri c« buån biÕt bao. Bµi 4: Chi tiÕt “ChiÕc h«n cña mÑ sÏ xãa ®i dÊu vÕt vong ©n béi nghÜa trªn tr¸n con” cã ý nghÜa nh thÕ nµo. *Gîi ý: Chi tiÕt nµy mang ý nghÜa tîng trng. §ã lµ c¸i h«n tha thø, c¸i h«n cña lßng mÑ bao dung. C¸i h«n xãa ®i sù ©n hËn cña ®øa con vµ nçi ®au cña ngêi mÑ. Bµi 5: Theo em ngêi mÑ cña En ri c« lµ ngêi nh thÕ nµo? H·y viÕt 1 ®o¹n v¨n lµm næi bËt h×nh ¶nh ngêi mÑ cña En ri c« (häc sinh viÕt ®o¹n - ®äc tríc líp). 3.  Cuû n g  co á  va ø  hö ô ù n g  da ã n  v e à  nha ø - Ñoïc kó caùc vaên baûn ñaõ hoïc - Naém vöõng noäi dung vaø ngheä thuaät - Chuaån bò noäi dung oân taäp phaàn tieáng Vieät CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: HiÓu vµ n¾m ®îc néi dung, ý nghÜa cña v¨n b¶n “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª”. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô vµ viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n nªu c¶m nhËn sau khi häc xong VB. B. C¸c bíc lªn líp: - kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. I. KiÕn thøc träng t©m: 1. VB Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª( Kh¸nh Hoµi). - VB nhËt dông ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò quan träng trong cuéc sèng hiÖn ®¹i: bè mÑ li dÞ, con c¸i ph¶i chÞu c¶nh chia l×a. qua ®ã c¶nh b¸o cho tÊt c¶ mäi ngêi GV:  Đào Thị  Lý                                      5                                 Trường THCS Nam  Thái
  6. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 vÒ tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi con c¸i. a. ND: Mîn chuyÖn cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª, t¸c gi¶ thÓ hiÖn t×nh th¬ng xãt vÒ nçi ®au buån cña nh÷ng trÎ th¬ tríc bi kÞch gia ®×nh. ®ång thêi ca ngîi t×nh c¶m tèt ®Ñp, trong s¸ng cña tuæi th¬. b.  Ý  nghÜa      : §äc truyÖn ng¾n nµy ta cµng thªm thÊm thÝa: h¹nh phóc gia ®×nh, t×nh c¶m gia ®×nh lµ v« cïng quÝ gi¸, thiªng liªng; mçi ngêi ph¶i biÕt vun ®¾p, gi÷ g×n nh÷ng t×nh c¶m trong s¸ng, th©n thiÕt Êy. b. NT: lËp luËn chÆt chÏ, lêi lÏ ch©n thµnh, gi¶n dÞ, giµu c¶m xóc, cã søc thuyÕt phôc cao. - PTB§ : tù sù + BiÓu c¶m - Ng«i kÓ thø nhÊt, Ngêi kÓ chøng kiÕn c©u chuyÖn x¶y ra, trùc tiÕp tham gia cèt truyÖn. C¸ch lùa chän ng«i kÓ nµy gióp t¸c gi¶ trùc tiÕp thÓ hiÖn suy nghÜ, t×nh c¶m vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt, t¨ng thªm tÝnh ch©n thùc cña truyÖn, lµm cho truyÖn hÊp dÉn vµ sinh ®éng h¬n. II. luyÖn tËp : 1. Tãm t¾t : V× bè mÑ chia tay nhau, hai anh em Thµnh vµ Thuû còng ph¶i mçi ngêi mét ng¶: Thuû vÒ quª víi mÑ cßn Thµnh ë l¹i víi bè. Hai anh em nhêng ®å ch¬i cho nhau, Thuû ®au ®ín kh«ng ph¶i g¸nh chÞu. 2.T¹i sao t¸c gi¶ ®Æt tªn truyÖn lµ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ? *Gîi ý: Nh÷ng con bóp bª vèn lµ ®å ch¬i thña nhá, gîi lªn sù ngé nghÜnh, trong s¸ng, ng©y th¬, v« téi. Còng nh Thµnh vµ Thñy buéc ph¶i chia tay nhau nhng t×nh c¶m cña anh vµ em kh«ng bao giê xa. Nh÷ng kØ niÖm, t×nh yªu th¬ng, lßng kh¸t väng h¹nh phóc cßn m·i m·i víi 2 anh em, m·i m·i víi thêi gian. 3. T×m c¸c chi tiÕt trong truyÖn cho thÊy hai anh em Thµnh, Thuû rÊt mùc gÇn gòi, th¬ng yªu, chia sÎ vµ lu«n quan t©m ®Õn nhau: - Thñy khãc, Thµnh còng ®au khæ. Thñy ngåi c¹nh anh,lÆng lÏ ®Æt tay lªn vai anh. - Thñy lµ c« bÐ nh©n hËu, giµu t×nh th¬ng, quan t©m, s¨n sãc anh trai: Khi Thµnh ®i ®¸ bãng bÞ r¸ch ¸o, Thuû ®· mang kim ra tËn s©n vËn ®éng ®Ó v¸ ¸o cho anh. Tríc khi chia tay dÆn anh “ Khi nµo ¸o anh r¸ch, anh t×m vÒ chç em,em v¸ cho”; dÆn con vÖ sÜ “ VÖ sÜ ë l¹i g¸c cho anh tao ngñ nhe”. - Ngîc l¹i, Thµnh thêng gióp em m×nh häc. ChiÒu chiÒu l¹i ®ãn em ë trêng vÒ. - C¶nh chia ®å ch¬i nãi lªn t×nh anh em th¾m thiÕt :nhêng nhau ®å ch¬i. GV:  Đào Thị  Lý                                      6                                 Trường THCS Nam  Thái
  7. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 4. Trong truyÖn cã chi tiÕt nµo khiÕn em c¶m ®éng nhÊt. H·y tr×nh bµy b»ng 1 ®o¹n v¨n (häc sinh viÕt, ®äc - GV nhËn xÐt - cho ®iÓm). * Gîi ý: Cuèi c©u chuyÖn Thñy ®Ó l¹i 2 con bóp bª ë bªn nhau, quµng tay vµo nhau th©n thiÕt, ®Ó chóng ë l¹i víi anh m×nh. C¶m ®éng biÕt bao khi chóng ta chøng kiÕn tÊm lßng nh©n hËu, tèt bông, chan chøa t×nh yªu th¬ng cña Thñy. Thµ m×nh chÞu thiÖt thßi cßn h¬n ®Ó anh m×nh ph¶i thiÖt. Thµ m×nh ph¶i chia tay chø kh«ng ®Ó bóp bª ph¶i xa nhau. Qua ®ã ta còng thÊy ®îc íc m¬ cña Thñy lµ lu«n ®îc ë bªn anh nh ngêi vÖ sÜ lu«n canh g¸c giÊc ngñ b¶o vÖ vµ v¸ ¸o cho anh. 5. Trong truyÖn cã mÊy cuéc chia tay? T¹i sao tªn truyÖn lµ” Cuéc....”nhng trong thùc tÕ bóp bª kh«ng xa nhau? nÕu ®Æt tªn truyÖn lµ “ bóp bª kh«ng hÒ chia tay”, “ Cuäc chia tay gi÷a Thµnh vµ Thuû” th× ý nghÜa cña truyÖn cã kh¸c ®i kh«ng? *Gîi ý: TruyÖn ng¾n cã 4 cuéc chia tay..... - Tªn truyÖn lµ “ Cuéc ....” trong khi thùc tÕ bóp bª kh«ng hÒ chia tay. ®©y lµ dông ý cña t¸c gi¶. bóp bª lµ vËt v« tri v« gi¸c nhng chóng còng cÇn sum häp , cÇn gÇn gòi bªn nhau, lÏ nµo nh÷ng em nhá ng©y th¬ trong tr¾ng nh bóp bª l¹i ph¶i ®au khæ chia tay. §iÒu ®ã ®Æt ra cho nh÷ng ngêi lµm cha, lµm mÑ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n tæ Êm cña gia ®×nh m×nh . - NÕu ®Æt tªn truyÖn nh thÕ ý nghÜa truyÖn vÒ c¬ b¶n kh«ng kh¸c nhng sÏ ®¸nh mÊt s¾c th¸i biÓu c¶m. T¸c gi¶ lÊy cuéc chia tay cña hai con bóp bª ®Ó nãi cuéc chia tay cña con ngêi thÕ nhng cuèi cïng bóp bª vÉn ®oµn tô. VÊn ®Ò nµy ®Ó ngêi lín ph¶i suy nghÜ. 6. Thø tù kÓ trong truyÖn ng¾n Cuéc..... cã g× ®éc ®¸o. H·y ph©n tÝch ®Ó chØ râ t¸c dông cña thø tù kÓ Êy trong viÖc biÓu ®¹t néi dung chñ ®Ò? *Gîi ý: - Sù ®éc ®¸o trong thø tù kÓ: ®an xen gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i( Tõ hiÖn t¹i gîi nhí vÒ qu¸ khø). Dïng thø tù kÓ nµy, t¸c gi¶ ®· t¹o ra sù hÊp dÉn cho c©u chuyÖn. ®Æc biÖt qua sù ®èi chiÕu gi· qu¸ khø HP vµ hiÖn t¹i ®au buån t¸c gi¶ lµm næi bËt chñ ®Ò cña t¸c phÈm: Võa ca ngîi t×nh anh em s©u s¾c, bÒn chÆt vµ c¶m ®éng, võa lµm næi bËt bi kÞch tinh thÇn to lín cña nh÷ng ®øa trÎ v« téi khi bè mÑ li dÞ, tæ Êm gia ®×nh bÞ chia l×a. 7. §o¹n v¨n “ §»ng ®«ng…thÕ nµy” a. NghÖ thuËt miªu t¶ trong ®/v ? b. chØ râ vai trß cña v¨n miªu t¶ trong t¸c phÈm tù sù nµy? * Gîi ý: a. NghÖ thuËt miªu t¶: nh©n hãa, tõ l¸y,h/a ®èi lËp GV:  Đào Thị  Lý                                      7                                 Trường THCS Nam  Thái
  8. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 b. Dông ý cña t¸c gi¶ : Thiªn nhiªn t¬I ®Ñp, rén rµng,cuéc sèng sinh ho¹t nhén nhÞp cß t©m tr¹ng 2 anh em xãt xa, ®au buån. T¶ c¶nh ®Ó lµm næi bËt néi t©m nh©n vËt. C. DÆn dß : 1. Bµi tËp vÒ nhµ: Tãm t¾t truyÖn ng¾n: “ Cuéc....” b»ng mét ®o¹n v¨n ng¾n( 7-10 c©u) GV:  Đào Thị  Lý                                      8                                 Trường THCS Nam  Thái
  9. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 Ngày soạn: Ngày dạy: BUỔI 2: TỪ LÁY, TỪ GHÉP A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - TiÕp tôc cñng cè cho häc sinh kiÕn thøc vÒ tõ ghÐp,tõ l¸y - BiÕt c¸ch nhËn biÕt vµ sö dông c¸c lo¹i tõ trªn. B.NỘI DUNG ÔN TẬP:  I. Tõ ghÐp 1. ThÕ nµo lµ tõ ghÐp,cã mÊy lo¹i tõ ghÐp. 2. LÊy vÝ dô Bµi tËp 1: H·y g¹ch ch©n c¸c tõ ghÐp - ph©n lo¹i. a. TrÎ em nh bóp trªn cµnh. BiÕt ¨n ngñ biÕt häc hµnh lµ ngoan. (HCM) b. Ai ¬i bng b¸t c¬m ®Çy. DÎo th¬m mét h¹t ®¾ng cay mu«n phÇn. (ca dao) c. NÕu kh«ng cã ®iÖu Nam Ai. S«ng H¬ng thøc suèt ®ªm dµi lµm chi. NÕu thuyÒn ®éc méc mÊt ®i. Th× Hå Ba BÓ cßn g× n÷a em. (Hµ Thóc Qu¸) Bµi tËp 2:Ph©n biÖt, so s¸nh nghÜa cña tõ nghÐp víi nghÜa cña c¸c tiÕng: a. èc nhåi, c¸ trÝch, da hÊu . b. ViÕt l¸ch, giÊy m¸, chî bóa, quµ c¸p. c. Gang thÐp, m¸t tay, nãng lßng. * Gîi ý: Cã mét sè tiÕng trong cÊu t¹o tõ ghÐp ®· mÊt nghÜa, mê nghÜa. Tuy vËy ngêi ta vÉn x¸c ®Þnh ®îc ®ã lµ tõ ghÐp CP hay ®¼ng lËp. Nhãm a: NghÜa cña c¸c tõ ghÐp nµy hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh tõ ghÐp CP. Nhãm b: NghÜa cña c¸c tõ ghÐp nµy kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng tõ ghÐp §l. Bµi tËp 3: H·y t×m c¸c tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã trong VD sau. a. Con tr©u rÊt th©n thiÕt víi ngêi d©n lao ®éng. Nhưng tr©u ph¶i c¸i nÆng nÒ, chËm ch¹p, sèng cuéc sèng vÊt v¶, ch¼ng mÊy lóc th¶nh th¬i. V× vËy, chØ khi nghÜ ®Õn ®êi sèng nhäc nh»n, cùc khæ cña m×nh, ngêi n«ng d©n míi liªn hÖ ®Õn con tr©u. b. Kh«ng g× vui b»ng m¾t B¸c Hå cêi. Quªn tuæi giµ t¬i m·i tuæi hai m¬i. Ngêi rùc rì mét mÆt trêi c¸ch m¹ng. Mµ ®Õ quèc lµ loµi d¬i hèt ho¶ng. §ªm tµn bay chËp cho¹ng díi ch©n Ngêi. GV: Đào Thị Lý                                                                       Trường THCS Nam Thái
  10. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 Gîi ý: a.- C¸c tõ ghÐp: con tr©u, ngêi d©n, lao ®éng, cuéc sèng, cùc khæ, n«ng d©n, liªn hÖ. - C¸c tõ l¸y: th©n thiÕt, nÆng nÒ, chËm ch¹p, vÊt v¶, th¶nh th¬i, nhäc nh»n. b- Tõ ghÐp: tuæi giµ, ®«i m¬i, mÆt trêi, c¸ch m¹ng, ®Õ quèc, loµi d¬i. - Tõ l¸y: rùc rì, hèt ho¶ng, chËp cho¹ng. Bµi tËp 4: H·y t×m tõ ghÐp trong ®o¹n v¨n sau & s¾p xÕp chóng vµo b¶ng ph©n lo¹i. Ma phïn ®em mïa xu©n ®Õn, ma phïn khiÕn nh÷ng ch©n m¹ gieo muén n¶y xanh l¸ m¹. D©y khoai, c©y cµ chua rêm rµ xanh rî c¸c tr¶ng ruéng cao. MÇm c©y sau sau, c©y nhéi, c©y bµng hai bªn ®êng n¶y léc, mçi h«m tr«ng thÊy mçi kh¸c. … Nh÷ng c©y b»ng l¨ng mïa h¹ èm yÕu l¹i nhó léc. VÇng léc non n¶y ra. Ma bôi Êm ¸p. C¸i c©y ®îc cho uèng thuèc. (T« Hoµi) Bµi tËp 5: H·y chän côm tõ thÝch hîp ( tr¨ng ®· lªn råi, c¬n giã nhÑ, tõ tõ lªn ë ch©n trêi, v¾t ngang qua, rÆng tre ®en, nh÷ng h¬ng th¬m ng¸t) ®iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn chØnh ®o¹n v¨n díi ®©y: Ngµy cha t¾t h¼n, tr¨ng ®· lªn råi. MÆt tr¨ng trßn, to vµ ®á tõ tõ lªn ë ch©n trêi, sau rÆng tre ®en cña lµng xa. MÊy sîi m©y con v¾t ngang qua, mçi lóc m¶nh dÇn råi ®øt h¼n. Trªn qu·ng ®ång ruéng, c¬n giã nhÑ hiu hiu ®a l¹i, thoang tho¶ng nh÷ng h¬ng th¬m ng¸ (Th¹ch Lam) II. Tõ l¸y 1. ThÕ nµo lµ tõ l¸y,cã mÊy lo¹i tõ l¸y. 2. LÊy vÝ dô. Bµi tËp 1: Cho c¸c tõ l¸y: Long lanh, khã kh¨n,vi vu, nhá nh¾n, ngêi ngêi, bån chån, hiu hiu, linh tinh, loang lo¸ng, th¨m th¼m, tim tÝm. H·y s¾p xÕp vµo b¶ng ph©n lo¹i: Bµi tËp 2: §Æt c©u víi mçi tõ sau: Lạnh lùng, lạnh lẽo, lành lạnh, nhanh nhảu, lúng  túng Bµi tËp 3:T×m, t¹o tõ l¸y khi ®· cho tríc vÇn a.VÇn a: VD: ªm ¶, ãng ¶, oi ¶, ra r¶, ha h¶, dµ d·, na n¸. . . b. VÇn ang: VD: lµng nhµng, ngang tµng, nhÞp nhµng, nhÑ nhµng . . . c. Phô ©m nh: VD: nho nhá, nhanh nh¶u, nhanh nhÑn, nhãng nh¸nh, nhá nhoi, nhí nhung . . . d. Phô ©m kh: VD: khóc khÝch, khÊp khÓnh, khËp khµ khËp khiÔng, khã kh¨n. . . Bµi tËp 4: H·y thay tõ “cã” b»ng tõ l¸y thÝch hîp ®Ó ®o¹n v¨n sau giµu h×nh ¶nh h¬n. §ång quª vang lªn ©m ®iÖu cña ngµy míi. BÕn s«ng cã nh÷ng chuyÕn phµ. Chî bóa cã tiÕng ngêi.Trêng häc cã tiÕng trÎ häc bµi. GV: Đào Thị Lý                                                                       Trường THCS Nam Thái
  11. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­ 2017 VD: (d¹t dµo- rén rµng- ng©n nga) Bµi tËp 5: H·y t×m c¸c tõ l¸y trong ®o¹n th¬ sau: a.VÇng tr¨ng v»ng vÆc gi÷a trêi. §inh ninh hai miÖng, mét lêi song song. . . (TkiÒu-NDu) b.Gµ eo ãc g¸y s¬ng n¨m trèng. Hße phÊt ph¬ rñ bãng bèn bªn. Kh¾c giê ®»ng ®½ng nh niªn. Mèi sÇu d»ng dÆc tùa miÒn biÓn xa. . . (Chinh phô ng©m) c.Lom khom díi nói, tiÒu vµi chó, L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ. (Bµ huyÖn Thanh Quan) d.N¨m gian nhµ cá thÊp le te. Ngâ tèi ®ªm s©u ®ãm lËp lße. Lng dËu phÊt ph¬ mµu khãi nh¹t. Lµn ao lãng l¸nh bãng tr¨ng loe. (Thu Èm-NKhuyÕn) ®.Chó bÐ lo¾t cho¾t. C¸i s¾c xinh xinh. C¸i ch©n tho¨n tho¾t. C¸i ®Çu nghªnh nghªnh. (Lîm- Tè H÷u) Bµi tËp 6: H·y chän tõ thÝch hîp trong c¸c tõ: ©m x©m, sÇm sËp, ngai ng¸i, å å, lïng tïng, ®ép ®ép, man m¸c ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n sau: Ma xuèng sÇm sËp, giät ng·, giät bay, bôi níc táa tr¾ng xãa.Trong nhµ ©m x©m h¼n ®i.Mïi níc ma míi Êm, ngßn ngät, man m¸c. Mïi ngai ng¸i, xa l¹ cña nh÷ng trËn ma ®Çu mïa ®em vÒ. Ma rÌo rÌo trªn s©n, gâ ®ép ®ép trªn phªn nøa, m¸i gi¹i, ®Ëp lïng tïng, liªn miªn vµo tµu l¸ chuèi. TiÕng giät gianh ®æ å å, xèi lªn nh÷ng r·nh níc s©u. GV: Đào Thị Lý                                                                       Trường THCS Nam Thái
  12. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 Ngày soạn: Ngày dạy: BUỔI 3: CA DAO, DÂN CA BỐN CHỦ ĐỀ A. Môc tiªu cÇn ®¹t: -Cñng cè kiÕn thøc vÒ ca dao, d©n ca. -HiÓu biÕt s©u s¾c h¬n vÒ ca dao, d©n ca vÒ néi dung & nghÖ thuËt. -BiÕt c¸ch c¶m thô 1 bµi ca dao.ThÊy ®îc c¸i hay, c¸i ®Ñp cña th¬ ca d©n gian. Häc tËp & ®a h¬i thë cña ca dao vµo v¨n ch¬ng. B.TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I. Khái niệm về ca dao  1.Ca dao là thể loại trữ tình dân gian, thường kết hợp với âm nhạc khi diễn xướng,   được sáng tác nhằm diễn tả thế giới nội tâm của con người. ­Ca dao là nguồn sữa tinh thần nuôi dưỡng trẻ  thơ  qua lời hát ru, là hình thức trò  chuyện tâm tình của các chàng trai cô gái, là tiếng nói biết  ơn, tự  hào về  công đức  của tổ tiên và anh linh của những người đã khuất, là phương tiện bộc lộ nỗi tức giận  hay lòng hân hoan của người lao động, trong gia đình, xã hội. ­VD:                             Thân em như giếng giữa đàng Người thanh rửa mặt người phàm rửa chân Thân em như tấm lụa đào Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.      =>Ca dao có nội dung phong phú và đa dạng.       II. Phân loại ca dao Dựa vào cung bậc tình cảm, ca dao được chia làm 3 loại:  ­Ca dao trữ tình ­Ca dao hài hước ­Ca dao nghi lễ 1. Ca dao trữ  tình:Ca dao trữ  tình được chia làm 3 loại chính: Ca dao than thân   (người phụ nữ trong XHPK), ca dao lao động & ca dao yêu thương – tình nghĩa. a) Ca dao yêu thương – tình nghĩa  ­Nội dung: Là tiếng hát yêu thương, tình nghĩa, ca dao bộc lộ tình sâu nghĩa nặng đối   với xóm làng, quê hương, đất nước, đối với cha mẹ, vợ  chồng, con cái, bạn bè và  dạt dào nhất là tình cảm lứa đôi.  ­VD:  GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  13. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 Đối với cha mẹ:  Mẹ già như chuối ba hương, Như xôi nếp một, như đường mía lau. hay Con người có tổ có tông Như cây có cội như sông có nguồn. Đối với tình yêu chung thủy, trong sáng, thiết tha: Yêu nhau cởi áo cho nhau, Về nhà dối mẹ qua cầu gió bay. hay Thuyền về có nhớ bến chăng, Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền. Anh đi đường ấy xa xa, Để em ôm bóng trăng tà năm canh. Đối với xóm làng, quê hương, đất nước: Đường vô xứ Nghệ quanh quanh, Non xanh nước biếc như tranh họa đồ. b) Ca dao than thân: Người phụ  nữ trong XHPK xưa trở thành đề  tài, cảm hứng  sáng tác bất tận của CD: ­Nội dung ca dao than thân: là tiếng than thân trách phận, cuộc đời, cảnh ngộ  khổ  cực, đắng cay. Đồng thời, ca dao than thân còn đề  cao giá trị  & phẩm chất của con   người.=> Phản kháng xã hội, phản kháng những điều ngang trái  ẩn chứa rất sâu  trong đó. ­Hoàn cảnh ra đời: Ca dao than thân ra đời từ cuộc sống làm ăn vất vả, cực nhọc và   bị  áp bức nặng nề  của người dân trong xã hội cũ. Ca dao than cho cảnh đè nén, áp  bức:      Thương thay thân phận con rùa, Lên đình đội hạc, xuống chùa đội bia. +Đặc biệt là tiếng than của người phụ nữ chịu nhiều bất công do chế độ nam quyền  và lễ giáo phong kiến gây ra: Thân em như tấm lụa đào, Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai. Thân em như củ ấu gai, Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen Ai ơi nếm thử mà xem Nếm xong mới biết rằng em ngọt bùi. +Cảnh tảo hôn, đa thê, gả bán, .... GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  14. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 Vợ lẽ như giẻ chùi chân, Chùi xong lại vứt ra sân Gọi ông hàng xóm có chùi chân thì chùi. hay Bồng bồng cõng chồng đi chơi, Đi qua chỗ lội đánh rơi mất chồng. Chị em ơi, cho tôi mượn gàu sòng Để tôi tát nước vớt chồng tôi lên. +Than mà phản kháng, người dân lao động khi khổ  thì cất tiếng than nhưng không  bao giờ để mất niềm tin:  Chớ than phận khó ai ơi Còn da lông mọc, còn chồi nảy cây. Bao giờ dân nổi can qua Con vua thất thế lại ra quét chùa. c) Ca dao lao động Nội dung ca dao lao động: phản ánh quá trình lao động của nhân dân.       VD:                                         Trời mưa trời gió đùng đùng, Bố con ông Nùng đi gánh phân trâu Đem về trồng bí trồng bầu Trồng ngô, trồng lúa, trồng rau, trồng cà. * Anh đi anh nhớ quê nhà, Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương Nhớ ai dãi nắng dầm sương Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao. * Trâu ơi, ta bảo trâu này…. 2. Ca dao hài hước  ­ Nội dung ca dao hài hước : thể  hiện tập trung các nét đặc sắc của nghệ  thuật trào  lộng dân gian Việt Nam nhằm tạo ra tiếng cười châm biếm, phê phán xã hội – thể  hiện tâm hồn lạc quan, yêu đời và triết lí nhân sinh lành mạnh trong cuộc sống lao  động vất vả của người dân khi xưa.  Ca dao hài hước được chia làm 2 loại chính: Ca dao châm biếm, trào phúng & Ca   dao tự trào, hài hước. a) Ca dao châm biếm, trào phúng  GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  15. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017         VD:                                           Số cô không giàu thì nghèo, Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà. Số cô có mẹ có cha, Mẹ cô đàn bà, cha cô đàn ông. Số cô có vợ có chồng, Sinh con đầu lòng không gái thì trai. * Chớ thấy hùm ngủ vuốt râu,  Đến khi hùm dậy, đầu lâu chẳng còn. * Thế gian chuộng của, chuộng công,  Nào ai có chuộng người không bao giờ. b) Ca dao tự trào, hài hước VD:                                             Chồng người đánh Bắc dẹp Đông, Chồng em ngồi bếp giương cung bắn gà. * Chồng người cưỡi ngựa bắn cung Chồng em cưỡi chó, lấy thun bắn ruồi. 3. Ca dao nghi lễ     Nội dung: thể hiện niềm tin tôn giáo.      VD:                                               Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba. III. Nghệ thuật của ca dao     ­Ca dao phong phú trong cách cấu tứ và xây dựng hình tượng.      ­Thể loại: được dùng nhiều trong ca dao là thể lục bát, song thất lục bát và các thể  vãn (vãn 4,       Mỗi bài ca dao thường có hai dòng thơ lục bát nên kết cấu đơn giản, ngắn gọn.      ­Ngôn ngữ: trong sáng, dễ hiểu, mộc mạc, gắn bó.      ­Sức hấp dẫn  ở ca dao là  ở  âm điệu, vừa phong phú, vừa thanh thoát và ở  lời ca   dao giàu hình ảnh.      ­Biện pháp nghệ thuật ẩn dụ, so sánh, nói quá,... tạo ra những hình ảnh gợi cảm,   mở rộng trường liên tưởng sâu xa: Đôi ta thương mãi nhớ lâu Như sông nhớ nước, như dâu nhớ tằm. * GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  16. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 Đôi ta như lửa mới nhen Như trăng mới mọc, như đèn mới khêu. * Đường xa thì mặc đường xa Nhờ mình làm mối cho ta một người Một người mười tám đôi mươi Một người vừa đẹp, vừa tươi như mình            ­Nghệ  thuật so sánh ví von đã tạo nên những hình  ảnh truyền thống độc đáo  trong ca dao: cây đa ­ bến nước ­ con đò; trúc ­ mai, con cò, chiếc cầu, ... VD:                                                    Cái cò đi đón cơn mưa Tối tăm mù mịt ai đưa cò về. Cây đa cũ, bến đò xưa Bộ hành có nghĩa, nắng mưa cũng chờ. Ước gì sông rộng một gang Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi.  ­Không gian và thời gian trong ca dao thường xác định, cụ thể. VD:                                                Chiều chiều ra đứng ngõ sau Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều. Có thể nói ca dao dùng lời ăn tiếng nói của nhân dân để chuyển tải tâm tư, tình   cảm của nhân dân. IV. Ph¬ng ph¸p c¶m thô mét bµi ca dao 1. §äc kÜ nhiÒu lît ®Ó t×m hiÓu néi dung(ý). 2. C¸ch dïng tõ ®Æt c©u cã g× ®Æc biÖt. 3. T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt cã gi¸ trÞ gîi t¶. 4. T×m hiÓu vµ vËn dông mét sè biÖn ph¸p tu tõ (§Æc biÖt lµ ý vµ tõ trong ca dao). 5. C¶m nhËn cña em vÒ c¶ bµi. V.Luyện tập: Bµi 1: H·y c¶m nhËn vÒ t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc & nh©n d©n qua bµi ca dao sau: §øng bªn ni ®ång, ngã bªn tª ®ång mªnh m«ng b¸t ng¸t. §øng bªn tª ®ång , ngã bªn ni ®ång còng b¸t ng¸t mªnh m«ng. Th©n em nh chÏn lóa ®ßng ®ßng. PhÊt ph¬ díi ngän n¾ng hång ban mai. a.T×m hiÓu: - H×nh ¶nh c¸nh ®ång ®Ñp mªnh m«ng, b¸t ng¸t. GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  17. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 - H×nh ¶nh c« g¸i. BiÖn ph¸p so s¸nh: Em nh chÏn lóa ®ßng ®ßng. PhÊt ph¬ díi ngän n¾ng hång ban mai. b. LuyÖn viÕt: * Gîi ý: C¸i hay cña bµi ca dao lµ miªu t¶ ®îc 2 c¸i ®Ñp: c¸i ®Ñp cña c¸nh ®ång lóa & c¸i ®Ñp cña c« g¸i th¨m ®ång mµ kh«ng thÊy ë bÊt k× mét bµi ca dao nµo kh¸c. Dï ®øng ë vÞ trÝ nµo, “®øng bªn ni” hay “®øng bªn tª”®Ó ngã c¸nh ®ång quª nhµ, vÉn c¶m thÊy “mªnh m«ng b¸t ng¸t . .. b¸t ng¸t mªnh m«ng”. H×nh ¶nh c« g¸i th¨m ®ång xuÊt hiÖn gi÷a khung c¶nh mªnh m«ng b¸t ng¸t cña c¸nh ®ång lóa & h×nh ¶nh Êy hiÖn lªn víi tÊt c¶ d¸ng ®iÖu trÎ trung, xinh t¬i, r¹o rùc, trµn ®Çy søc sèng. Mét con ngêi n¨ng næ, tÝch cùc muèn th©u tãm, n¾m b¾t c¶m nhËn cho thËt râ tÊt c¶ c¸i mªnh m«ng b¸t ng¸t cña c¸nh ®ång lóa quª h- ¬ng. Hai c©u ®Çu c« g¸i phãng tÇm m¾t nh×n bao qu¸t toµn bé c¸nh ®ång ®Ó chiªm ngìng c¸i mªnh m«ng b¸t ng¸t cña nã th× 2 c©u cuèi c« g¸i l¹i tËp trung ng¾m nh×n quan s¸t & ®Æc t¶ riªng 1 chÏn lóa ®ßng ®ßng & liªn hÖ víi b¶n th©n mét c¸ch hån nhiªn. H×nh ¶nh chÏn lóa ®ßng ®ßng ®ang phÊt ph¬ trong giã nhÑ díi n¾ng hång buæi mai míi ®Ñp lµm sao. H×nh ¶nh Êy tîng trng cho c« g¸i ®ang tuæi dËy th× c¨ng ®Çy søc sèng. H×nh ¶nh ngän n¾ng thËt ®éc ®¸o. Cã ngêi cho r»ng ®· cã ngän n¾ng th× còng ph¶i cã gèc n¾ng & gèc n¾ng lµ mÆt trêi vËy. Bµi ca dao qu¶ lµ 1 bøc tranh tuyÖt ®Ñp & giµu ý nghÜa. Bài 2: a) X¸c ®Þnh biÖn ph¸p tu tõ trong bµi ca dao sau: “ Th©n em nh tr¸i bÇn tr«i Giã dËp sèng dåi biÕt tÊp vµo ®©u” A,Èn dô b,So s¸nh c,§iÖp ng÷ d,Nh©n hãa. b) “ Tr¸i bÇn tr«i ”lµ biÓu tîng cho nh÷ng con ngêi nµo trong x héi? A. ngêi con g¸i téi nghiÖp. B. Ngêi con g¸i lu l¹c. C. Ngêi con g¸i lu l¹c nÕm tr¶i nhiÒu ®¾ng cay, vÊt v¶, ®au khæ. D. Ngêi phô n÷ bÊt h¹nh. c) Hình ảnh so sánh ở  bài ca dao  có gì đặc biệt? Qua đây, em thấy cuộc đời người   phụ nữ trong xã hội phong kiến như thế nào? * Gîi ý: Bài ca dao nói về  thân phận người phụ  nữ  trong xã hội phong kiến. "Thân   em như  trái bần trôi". Trong ca dao Nam bộ, hình  ảnh trái bần cũng như  mù u, sầu  riêng, thường gợi đến cuộc đời nghèo khổ, buồn đau, đắng cay. Hình  ảnh so sánh  GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  18. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 được miêu tả bổ sung bằng các chi tiết "gió dập", "sóng dồi", "biết tấp vào đâu". Các   chi tiết ấy gợi lên cuộc đời người phụ nữ quá nhỏ bé, số phận họ thật là lênh đênh,  chìm nổi trong sự  mông mênh của xã hội ngày xưa. Họ  ko mảy may có 1 quyền tự  quyết nào về  chính bản thân mình cả. Người phụ  nữ  là hiện thân của nỗi đau khổ  ngày xưa. Bµi 3: Bµi ca dao “Sè c« ch¼ng giµu th× nghÌo” ch©m biÕm bän ngêi nµo trong x· héi xa nay? A,ThÇy phï thñy.. b,ThÇy ®Þa lÝ c, ThÇy bãi D. ThÇy kiÖn Bµi 4: a) “ Chó t«i” ®îc giíi thiÖu ®¸ng yªu nh thÕ nµo trong bµi ca dao “ C¸i cß lÆn léi bê ao”? * Gîi ý: Bµi ca dao cã 6 c©u lôc b¸t ®· ®Æc t¶ ch©n dung “ chó t«i” cña c¸i cß nh mét lêi mèi l¸i. “ C« yÕm ®µo” lµ h×nh ¶nh Èn dô cho c« th«n n÷ xinh ®Ñp, trÎ trung.” Chó t«i” ®ang sèng ®éc th©n, cha cã ngêi n©ng kh¨n söa tói. “ Hìi c« yÕm ®µo lÊy chó t«i ch¨ng?” Chó t«i” lµ mét ngêi ®µn «ng rÊt ®Æc biÖt. Bèn ch÷ “ hay” giíi thiÖu c¸i nÕt chó t«i lµ say sa rîu chÌ. “ Hay töu hay t¨m” lµ nghiÖn rîu, thÝch uèng rîu ngon. “ Hay níc chÌ ®Æc” lµ nghiÖn chÌ, nghiÖn trµ ngon. Ngêi n«ng d©n vèn cÇn cï “ hai s¬ng mét n¾ng”, ch©n lÊm tay bïn quanh n¨m, nhng chó c¸i cß l¹i “ hay n»m ngñ tra”, nghÜa lµ rÊt lêi biÕng. “ Chó t«i hay töu hay t¨m Hay níc chÌ ®Æc hay n»m ngñ tra” Nh÷ng ®iÒu íc cña chó c¸i cß còng rÊt l¹, ta Ýt thÊy trong t©m lÝ, trong suy nghÜ cña ngêi n«ng d©n xa nay. “ ¦íc nh÷ng ngµy ma” ®Ó khái ph¶i ra ®ång lµm lông. “ ¦íc nh÷ng ®ªm thõa trèng canh” ®Ó ngñ ®îc ®Éy giÊc. §iÒu “ íc” cña chó t«i võa k× quÆc, võa phi lÝ. §ªm chØ cã 5 canh, lµm sao cã thÓ “ §ªm thõa trèng canh”. ChØ thÝch ¨n no ngñ kÜ mµ l¹i rÊt lêi biÕng kh«ng muèn ®éng ch©n mã tay vµo bÊt k× c«ng viÖc g× nªn míi “ íc” nh vËy: “ Ngµy th× íc nh÷ng ngµy ma §ªm th× íc nh÷ng ®ªm thõa trèng canh” Giäng bµi ca dao nhÑ nhµng mµ bìn cît. Chó c¸i cß lµ h×nh ¶nh ng êi n«ng d©n nghiÖn rîu chÌ, thÝch ¨n no ngñ kÜ mµ l¹i rÊt lêi biÕng. §ã lµ ®èi tîng chaam biÕm cña d©n gian ®îc thÓ hiÖn mét c¸ch hãm hØnh trong bµi ca dao nµy. b) TÝnh c¸ch cña “ chó t«i” ra sao? A. CÇn cï lµm ¨n C. Lêi nh¸c GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  19. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 B. Phong lu nhµn nh· D. Lêi biÕng, say sa rîu chÌ Bài 5: Cảm nhận bài ca dao “Con cò mà đi ăn đêm…”: “Con cò mà đi ăn đêm, Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao. Ông ơi ông vớt tôi nao, Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng. Có xáo thì xáo nước trong Đừng xáo nước đục đau lòng cò con”. BÀI LÀM           Cánh cò trong ca dao sao đẹp thế! Màu xanh của lúa điểm trắng cánh cò sớm  sớm chiều chiều. “Con cò bay lả  bay la – Bay từ cửa phủ bay ra cánh dồng…” Con   cò là người bạn thân thiết, hiền lành của nhà nông. Con cò trong ca dao là hiện thân  của người dân cày quê ta: chất páhc, siêng năng, cần mẫn, trải qua nhiều vất vả,   gieo neo. Cánh cò từ hàng ngàn năm xa xưa đã nhập vào tâm hồn tuổi thơ qua lời ru   êm ái, ngọt ngào của mẹ: “Con cò mà đi ăn đêm, Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao. Ông ơi ông vớt tôi nao, Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng. Có xáo thì xáo nước trong Đừng xáo nước đục đau lòng cò con”.           Bài ca dao mượn tiếng kêu thương của con cò lâm nạn đẻ  nói lên thân phận   vất vả, bất hạnh của nhà nông, ca ngợi một tâm thế  đẹp, thà chết trong còn hơn  sống đục.           Câu đầu nói về  một cuộc đời, về  một thân phận. Câu da đọc lên nghe nhiều  thương cảm, ai oán” “Con cò mà đi ăn đêm”           Vạc mới đi ăn đêm, chứ cò thì kiếm ăn ban ngày. Cò phải đia ăn đêm, đó là một   nghịch lý trong cuộc đời. Cuộc sống của cò nhiều lận đận, vất vả. Chữ  “mà” trong  câu ca làm nổi bật cấu trúc tương phản, gợi lên nhiều xót xa cảm thương cho một  đời cò! Tục ngữ, ca dao của Vũ Ngọc Phan ghi là: “Con cò mày đi ăn đêm”.           Cần cù, chịu khó kiếm ăn tưởng sẽ được ấm no, hạnh phúc? Bầy cò con chắc  sẽ được mẹ cò tha mồi về tổ cho nhiều hơn? Cuộc đời vất vả gian truân thế, cò còn  GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
  20. Giáo án ôn tập Ngữ Văn 7                                                             Năm học 2016­  2017 phải trải fqua nhiều bất hạnh đắng cay, nhiều hoạn nạn đau đớn không thể  nào kể  xiết! Cò đã “đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao”. Cò có cánh, cò bay giỏi, cò có rơi   xuống ao thì vẫn bay lên được. Hai từ “lộn cổ” nói lên tai họa cò gặp phải. Cò không  thể nào thoát hiểm được khi bị “lộn cổ xuống ao”. Tiếng cò cất lên trong đêm khuya  sao mà thảm thương thế. Câu cảm thán diễn tả tiếng kêu cứu, lời phân trần của cò: “Ông ơi ông vớt tôi nao. Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng”.           Ba từ  “ông”, hai từ  “tôi” được điệp lại như  nốt nhấn bi thảm của bài ca. Cò  mong “ông” cứu vớt, đoái thương. “Tôi có lòng nào…” là lời phân trần: cò đi ăn  đêm… nhưng cò không phải là kẻ bất lương, mà cò hiền lành, lương thiện.           Con cò trong bài ca dao là hình  ảnh  ẩn dụ, là biểu tượng về  người nông dân  “hai sương một nắng”. Đó là những con người hiền lành, chất phác cần cù, lam lũ,  chịu thương chịu khó trong cuộc đời. Bất hạnh của con cò “lộn cổ xuống ao” cũng là  những bất hạnh, hoạn nạn của nhà nông đứng trước mọi thế lực thống trị và áp bưc  trong xã hội. Sưu cao thuế  nặng. Ách thống trị  nặng nề  của bọn vua quan. Nạn áp  bức, bòn rút của bọn địa chủ, cường hào. “Phần thuế quan Tây, phần trả nợ” ­ Nửa   công đưa  ở, nửa thuê bò” (Nguyễn Khuyến). Trải qua hàng ngàn năm, người nông  dân Việt Nam đã đổ  mồ  hôi vất vả  làm ra củ  khoai, hạt gạo nuôi sống nhân dân,   nhưng cuộc đời của họ  có khác gì thân phận con cò trong bài ca dao nay. Tiếng kêu   thương của con cò đã vọng vào cuộc đời theo thời gian năm tháng. Bài ca dao đã gieo  vào lòng chúng ta sự  xót thương, đồng cảm với bao nạn nhân trong  xã hội, nhất là  đối với số phận người nông dân Việt Nam đêm trước cách mạng Tháng Tám.           Bài ca dao càng trở nên sâu sắc và thấm thía khi chúng ta đọc đến hai câu cuối: “Có xáo thì xáo nước trong, Đừng xáo nước đục đau lòng cò con”.           Gặp tai họa chưa chắc đã thoát hiểm: tính mạng nghìn cân treo sợi tóc. Trước  cái chết cầm chắc trong tay, thế  mà cò chỉ  nghĩ đến bầy con thơ, thương bầy con   nhỏ  tội nghiệp. Cò giàu tình thương yêu, giàu đức hy sinh và vị  tha. Cò cam chịu số  phận. Những phẩm chất ấy của cò cũng là những đức tính của nhà nông quê ta.           Cái đặc sắc của bài ca dao là ngoài tình cảm nhân đạo còn hàm chứa tư tưởng   rất đẹp. Đã có câu tục ngữ nêu lên cách ứng xử “đói cho sạch, rách cho thơm”. Đã có   bài ca dao ca ngợi một tâm thế  thanh cao “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bun”. Đã  có một thế  đứng cao đẹp như  dáng trúc trước hoạn nạn: “Trúc dẫu cháy, đốt ngay   vẫn thẳng”. Ở đây cũng vậy, qua thân phận con cò, nhà thơ dân gian đã nêu lên một   GV: Đào Thị Lý                                                                      Trường THCS Nam  Thái
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.04: Bộ 290+ Đề Thi Vào Lớp 10 Năm 2020
290 tài liệu
511 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2