Giáo án sinh học 8 - Cấu tạo và tính chất của cơ

Chia sẻ: Nguyen Hoang Phuong Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

113
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kiến thức - Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ. - Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ. 2. Kĩ năng - Quan sát hình nhận biết kiến thức. - Thu thập thông tin, khái quát hoá vấn đề. - Kĩ năng hoạt động nhóm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án sinh học 8 - Cấu tạo và tính chất của cơ

Cấu tạo và tính chất của cơ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ. - Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ. 2. Kĩ năng - Quan sát hình nhận biết kiến thức. - Thu thập thông tin, khái quát hoá vấn đề. - Kĩ năng hoạt động nhóm. II. PHƯƠNG PHÁP - Quan sát - tìm tòi - GV có thể chuẩn bị trước thí nghiệm H9.2: NaCl 0,65%, bút ghi, trụ ghi, giá treo, nguồn điện 6V, dao mổ, ếch. - Búa y tế. III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG Kiểm tra: ? Hệ vận động gồm những bộ phận nào? Cơ thuộc hệ vận động là loại cơ nào? Vì sao còn gọi là cơ xương?
GV bổ sung: cơ bám vào xương  thực hiện chức năng vận động: cơ xương. GV treo tranh hệ cơ và giới thiệu các cơ chính. Hoạt động 1: Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ. Mục tiêu: Nêu được cấu tạo một bắp cơ và mô phỏng được cấu tạo tế bào cơ. Tiến hành HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - chủ yếu dùng hỏi đáp - tìm tòi: - Trên cơ sở đã tìm hiểu ở nhà, HS trả lời kết quả quan sát: ? Cơ thể có rất nhiều bắp cơ, hình + Phần giữa phình to, hai đầu dạng của bắp cơ? đặc điểm nào phân có gân, đặc điểm phân tách: tách các bắp cơ? màng trăng bao bọc các bắp cơ - Treo tranh H9.1 (che phần dưới) - HS quan sát tranh (hình dung việc quan sát vật thật ở nhà) ? Khi tách màng trắng đó ra, quan sát - Gồm nhiều bó được bọc trong thấy nó như thế nào? lớp màng ---> bó cơ - Gỡ giấy cho phần dưới - HS quan sát cấu tạo của bó cơ gồm nhiều sợi cơ (gồm nhiều tế - GV giới thiệu: khi tách các tế bào cơ bào cơ).
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH đặt dưới kính quan sát, thấy có khoảng - HS quan sát và ghi nhớ. sáng tối xen ké nhau --> tơ cơ. - GV phân tích trên tranh: các tế bào cơ có nhân, ngăn cách bởi tấm Z, có khoảng sáng tối do các tơ cơ tạo nên. - Vẽ mô phỏng 1 tiết cơ trên bảng phụ ? Trong tiết cơ có mấy khoảng sáng và - Trả lời độc lập mấy khoảng tối? + 1 khoảng tối và 2 khoảng ? nhận xét màu sắc cơ trong khoảng sáng. tối? + 2 khoảng đậm (do cơ tơ mãnh và tơ cơ dày chồng lên nhau) và 1 khoảng nhạt. Kết luận 1: Tấm Z Bắp cơ  bó cơ  sợi cơ tiết cơ (tế bào cơ - đơn vị cấu trúc)  tơ cơ. (tơ cơ dày xen kẽ tơ cơ mạnh tạo thành các khoảng sáng, tối) Hoạt động 2: Tính chất của cơ Mục tiêu:
Từ thí nghiệm HS kết luận đúng tính chất của cơ là co cơ và giải thích cơ chế co cơ Tiến hành: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - GV tiến hành hoặc mô tả cách bố - Thực hành tưởng tượng trí thí nghiệm như hình 9.2 ? Đồ thị vạch ra trên trụ ghi cho - Khi có kích thích vào cơ  co biết điều gì? (GV có thể vẽ trên cơ. bảng đồ thị co cơ khi có một kích thích). ? Quan sát sự sắp xếp tơ cơ ở H - Tơ cơ mãnh xuyên sâu vào vùng 9.1, giải thích cơ chế co cơ? phân bố tơ cơ dày tế bào cơ ngắn ? Nhận xét vị trí cơ tơ dày khi co lại. cơ hoàn toàn? - Tơ cơ dày lồng hoàn toàn vào ? nhận xét sự thay đổi chiều dài trong tơ cơ mãnh. của đĩa sáng và đĩa tối khi co cơ? - Đĩa sáng ngắn lại, đĩa tối không ? Vì sao? thay đổi. - GV nên sơ lược về nguyên lý "tất - Vì chỉ có tơ cơ mãnh trượt. cả hoặc không có gì"
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Kết luận 2: - Khi có kích thích (cơ, lý, hoá học...)  tơ cơ mãnh trượt vào vùng phân bố tơ cơ dày  đĩa sáng ngắn lại, đĩa tối dày lên  bắp cơ ngắn, to. - Co cơ và dãn cơ và tính chất cơ bản của cơ. Hoạt động 3:Quá trình và ý nghĩa của sự co cơ trong cơ thể. Mục tiêu: - Nêu và phân tích các khâu của hoạt động co cơ trong cơ thể. - Nêu tác dụng của co cơ. Tiến hành: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH ? co cơ là hiện tượng nào? - trả lời độc lập: Phản xạ - Hướng dẫn HS thực hiện phản xạ - 1 HS lên bảng, GV gây phản xạ đầu gối. đầu gối - Gợi ý HS thực hiện lệnh: có sự - các nhóm thảo luận 2 vấn đề:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH tham gia của hệ thần kinh + Hiện tượng: chân đá về phía trước - GV nhận xét, kết luận + Cơ chế phản xạ: kích thích tuỷ - Hướng dẫn thực hiện gập cẳng sống cơ đùi toxương cẳng tay với cánh tay. chân bị kéo về phía trước (truyền qua 3 nơron) - Các nhóm tiến hành gập cẳng tay vào sát cánh tay. - Các nhóm thảo luận. - Đại diện nhóm trình bày: + Hiện tượng: bắp cơ cánh tay phình to + Giải thích: cơ cánh tay co ngắn lại. - Trả lời độc lập: ? Tác dụng của co cơ. + Cơ hai đầu co, cơ ba đầu duỗi kéo xương cẳng tay 1  gập cẳng tay:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH + Cơ hai đầu duỗi, cơ ba đầu co  kéo ngược xương cẳng tay 2  duỗi cẳng tay. - Trả lời độc lập: cử động xương tham gia vào quá trình vận động cơ thể. Kết luận 2.3 - Cơ chế phản xạ hoạt động theo cung phản xạ: Kích thích  cơ quan thụ cảm  nơron hướng tâm TWTK  nơron li tâm  cơ quan phản ứng (cơ)  co cơ. - Co cơ  xương cử động cơ bám voà xương)  cơ thể vận động. - Các cơ trong cơ thể sắp xếp thành cặp đối kháng và hoạt động trái ngược nhưng thống nhất. IV. Kiểm tra - Đánh giá - Củng cố - GV treo tranh câm H9.1, 1-2 HS nêu cấu tạo của bó cơ, tính chất của cơ. - Kiểm tra HS bằng bài tập trắc nghiệm: chọn câu đúng nhất: 1. Đơn vị cấu trúc tạo bên bắp cơ là:
Bó cơ Tế bào cơ Tiết cơ Tơ cơ 2. Khi cơ co, bắp cơ ngắn lại là do: Cả hai loại cơ truợt làm hai khoảng cách sáng, tối đều ngắn lại Tơ cơ dày trượt làm khoảng cách sáng ngắn lại. Tơ cơ mãnh trượt làm khoảng sáng ngắn lại Tơ cơ dày trượt làm khoảng tối ngắn lại Tơ cơ mãnh trượt làm khoảng tối ngắn lại V. Hướng dẫn về nhà: - Làm bài tập 1,2,3. hướng dẫn bài 3: khi cơ mất khả năng tiếp nhận kích thích thì điều gì xảy ra? - Tìm hiểu các tài liệu nói về máy ghi công của cơ: cấu tạo, nguyên tắc hoạt động, ứng dụng. - Xem lại các công thức tính công, lực tác dụng trong vật lý.