Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng cơ sở lý luận trong cơ cấu kinh tế trang trại p5', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng cơ sở lý luận trong cơ cấu kinh tế trang trại p5
- 2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch.
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh kinh tÕ ph¸t triÓn
kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt Nam. Em xin ®îc ®a ra mét sè
chØ tiªu ®Ó ph¶n ¸nh vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña kinh tÕ
trang tr¹i trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu.
a. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c yÕu tè s¶n xuÊt.
- §Êt ®ai b×nh qu©n mét trang.
- Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n mét trang tr¹i.
- Lao ®éng b×nh qu©n mét trang tr¹i.
C¬ cÊu lao ®éng theo lo¹i lao ®éng (lao ®éng gia ®×nh
vµ lao ®éng thuª ngoµi).
b. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶, chi phÝ, hiÖu qu¶ vµ
t×nh h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸.
* ChØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
trang tr¹i .
- Tæng ®Çu t cña trang tr¹i lµ tæng gi¸ trÞ tÝnh b»ng
tiÒn cña c¸c lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ë trang tr¹i bao
gåm phÇn gi¸ trÞ ®Ó l¹i tiªu dïng (bao gåm tiªu dïng cho
41
- sinh ho¹t vµ tiªu dïng cho t¸i s¶n xuÊt) + (s¶n phÈm b¸n
ra trªn thÞ trêng).
- Tæng chi phÝ lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vËt chÊt
bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Gièng, Ph©n
bãn, thuèc trõ s©u, lao ®éng thuª vµ c¸c kho ¶n dÞch vô
thuª ngoµi: b¶o vÖ thùc vËt dÞch vô thuû lîi.
- Thu nhËp: lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô
cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt t¹o ra trong mét n¨m hay mét chu
kú trong s¶n xuÊt kinh doanh.
Lîi nhuËn ®îc tÝnh theo c«ng thøc: TN = TR -TC.
Trong ®ã:
TN : Thu nhËp.
TR : tæng doanh thu.
TC : Tæng chi phÝ.
* C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ:
- Doanh thu/ tæng chi phÝ = Tæng doanh thu/Tæng chi
phÝ.
42
- ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 ®ång chi phÝ bá ra cho s¶n
xuÊt kinh doanh th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång
doanh thu.
- Lîi nhuËn/Tæng chi phÝ = Tæng lîi nhuËn/Tæng chi
phÝ.
ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 ®ång chi phÝ bá ra cho s¶n
xuÊt kinh doanh th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång lîi
nhuËn.
- Doanh thu/lao ®éng = Tæng doanh thu/Tæng lao
®éng.
ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 lao ®éng tham gia s¶n xuÊt
th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång thu nhËp.
- Doanh thu/DiÖn tÝch = Tæng doanh thu / tæng DiÖn
tÝch canh t¸c .
ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 trang tr¹i canh t¸c th× trang
tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång th u nhËp.
- Thu nhËp / DiÖn tÝch = Tæng thu nhËp / Tæng diÖn
tÝch canh t¸c.
43
- ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c th×
trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång thu nhËp.
3. T×nh h×nh chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë
ViÖt nam.
MÆc dï ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u, nhng kinh tÕ trang tr¹i ë
ViÖt nam chØ ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y,
cã thÓ xem thùc hiÖn chØ thÞ 100 Ban bÝ th TW kho¸ IV,
NQ10 cña Bé chÝnh trÞ vÒ ph¸t huy vai trß tù chñ cña kinh tÕ
hé n«ng d©n vµ ®Æc biÖt sau khi luËt ®Êt ®ai ra ®êi n¨m 1993
th× kinh tÕ trang tr¹i thùc sù cã bíc ph¸t triÓn kh¸ nhanh vµ
®a d¹ng.
NÕu theo quy ®Þnh cña tæng côc thèng kª vÒ tiªu chuÈn
trang tr¹i ( QuyÕt ®Þnh sè 359/1998/Q§ - TCTK ngµy
01/07/1998 ) th× c¶ níc cã 45.372 trang tr¹i. Trong ®ã chia
theo híng s¶n xuÊt cã 37.949 trang tr¹i trång c©y c«ng
nghiÖp l©u n¨m vµ c©y hµng n¨m, chiÕm 83,6%; 1306 trang
tr¹i nu«i trång thuû s¶n, chiÕm 3,8%; 2559 trang tr¹i kinh
doanh tæng hîp ®a nghµnh, chiÕm 5,6%.
Chia theo vïng kinh tÕ: Vïng §«ng B¾c cã 3.491 trang
tr¹i, chiÕm 7,7%; Vïng T©y B¾c cã 238 trang tr¹i chiÕm
0,5%; Vïng §ång B»ng S«ng Hång cã 1394 trang tr¹i chiÕm
44
- 9,2%; Vïng Duyªn H¶i MiÒn Trung cã 2.706 trang tr¹i,
chiÕm 4,6%; Vïng T©y Nguyªn cã 6.333 t, chiÕm 4,6%;
Vïng T©y Nguyªn cã 6.333 trang tr¹i, chiÕm 13,6%; Vïng
§«ng Nam Bé cã 8402 trang tr¹i, chiÕm 18,5%; Vïng §ång
B»ng S«ng Cöu Long cã 19259 trang tr¹i, chiÕm 42,4%.
Sè L§ b×nh qu©n/ trang tr¹i lµ 2,8 ngêi, lao ®éng thuª
ngoµi theo thêi vô 11,5 ngêi. B×nh qu©n 1 trang tr¹i trång
trät cã 5,3 ha ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp cã 26,8ha nu«i
trång thuû s¶n cã 10,7ha. ch¨n nu«i cã 528 con tr©u,bß; 530
con gia cÇm. Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n cña 1 trang tr¹i lµ 60,2
triÖu ®ång; thu nhËp b×nh qu©n 1 trang tr¹i lµ 22,6 triÖu ®ång
(thu nhËp ®· trõ chi phÝ ).
VÒ quy m« diÖn tÝch cña mçi trang tr¹i ë níc ta theo
®iÒu tra cña côc thèng kª cho thÊy: trang tr¹i < 1ha chiÕm
15%; tõ 1 - 5 ha chiÕm 28%; tõ 5- 10 ha chiÕm 34%; tõ 10-
20 ha chiÕm 16%; tõ 20 - 50 ha chiÕm 4% vµ trªn 50 ha
chiÕm 3%.
Ngoµi viÖc gãp phÇn lµm giµu cho c¸c chñ trang tr¹i, ph¸t
triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®·
gi¶i quyÕt viÖc lµm t¹i chç cho h¬n 50.000 lao ®éng lµm
thuª thêng xuyªn vµ 520.000 lao ®éng lµm thuª theo thêi
vô t¹m thêi ë n«ng th«n. Tæng sè vèn huy ®éng ®©u t ph¸t
45
- triÓn kinh tÕ trang tr¹i íc tÝnh lµ 2.730,8 tû ®ång, thu nhËp
hµng n¨m tõ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña trang tr¹i lµ 1.023,6tû
®ång. Ngoµi ra c¸c trang tr¹i cßn ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc
b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, n©ng cao ®é che phñ cña rõng tõ
22% lªn 28%. kinh tÕ trang tr¹i ®· tù kh¼ng ®Þnh vai trß cña
m×nh trªn hÇu kh¾p c¸c vïng kinh tÕ: ®åi nói, ®ång b»ng,
ven biÓn.
Vïng ®åi nói níc ta tõ B¾c Bé ®Õn Trung Bé, T©y
nguyªn vµ §«ng Nam Bé cã lîi thÕ vÒ quü ®Êt ph¸t triÓn
n«ng - l©m nghiÖp víi 9,3 triÖu ha ®Êt rõng vµ 9,6 triÖu ha
®Êt trèng ®åi nói träc, cã thêi tiÕta khÝ hËu thuËn lîi cho ph¸t
triÓn trång rõng, trång c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ch¨n
nu«i ®¹i gia sóc theo m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i. Trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y ®· xuÊt hiªn ngµy cµng nhiÒu c¸c m« h×nh kinh
tÕ trang tr¹i cña c¸c hé gia ®×nh tõ miÒn xu«i lªn trång rõng,
trång c©y c«ng nghiÖp, c©y cµ phª, chÌ, h¹t tiªu, ®iÒu,cao
su...., ch¨n nu«i tr©u bßvíi quy m« nhá, võa vµ lín.
Vïng ven biÓn: níc ta cã triÒu dµi bê biÓn trªn 2000km
víi c¸c eo biÓn, b·i biÓn, ®Çm phµ, rõng ngËp mÆn. DiÖn tÝch
cña vung ®Þa lý nµy íc tÝnh vµo kho¶ng 400.000ha lµ vïng
l·nh h¶i réng lín cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nu«i
trång, khai th¸c thuû h¶i s¶n. ë c¸c vïng ven biÓn tõ B¾c ®Õn
46
- Nam ®· xuÊt hiÖn c¸c m« h×nh trang tr¹i nu«i t«m, cua, c¸,
ngao..... víi ®ñ mäi quy m«. §Õn n¨m 1997, vïng ven biÓn
cã15.666 trang tr¹i cã quy m« tõ 5 - 20 ha.
Vïng §ång B»ng: §ång b»ng lµ n¬i s¶n xuÊt ra 70 - 80%
s¶n lîng l¬ng thùc, thùc phÈm cña c¶ níc vµ lµ n¬i xuÊt
khÈu toan bé lóa g¹o. §ång b»ng lµ n¬i ®¸t trËt, ngêi ®«ng,
lao ®éng dåi dµo, c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn, gÇn thÞ trêng, cã
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸.
§ång B»ng S«ng Cöu Long cã quü ®Êt t¬ng ®èi dåi dµonªn
nhiÒu hé n«ng d©n ®· thùc hiÖn s¶n xuÊt theo m« h×nh trang
tr¹i víi ®ñ m«Þ quy m«tõ 1 - 30 ha. Cã trªn 50% tæng sè 1,8
triÖu hé n«ng d©n §ång B»ng S«ng Cöu Long s¶n xuÊt n«ng
s¶n hµng ho¸, trong ®ã kho¶ng 400.000 hé n«ng d©n lµ trang
tr¹i gia ®×nh víi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau th«ng qua ®Êu thÇu
®Êt ®ai, mÆt níc hoang ho¸, nhËn kho¸n th©m canh, ph¸t
triÓn ch¨n nu«i, kinh doanh tæng hîp, nu«i trång c¸c lo¹i c©y
con ®Æc s¶n nh: hoa, c©y c¶nh, ba ba, rïa.
ë vïng §ång B»ng S«ng Hång hiÖn nay cã Ýt nhÊt 10 -
12% sè hé n«ng d©n s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸.
4. NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh vµ xu thÕ ph¸t triÓn kinh tÕ
trang tr¹i ë ViÖt nam hiÖn nay:
47
- - M« h×nh kinh tÕ trang tr¹i ngµy nay ph¸t triÓn réng kh¾p
trªn mäi vïng kinh tÕ cña ®Êt níc vµ ngµy cµng chøng tá lµ
lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh míi cã hiÖu qu¶ trong n«ng
nghiÖp, n«ng th«n.
- kinh tÕ trang tr¹i kh¸ ®a d¹ng vÒ quy m«, lo¹i h×nh s¶n
xuÊt,c¬ cÊu nghµnh nghÒ, thµnh phÇn cña chñ thÓ ... Nhng
®Òu ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, m«i trêng sinh th¸i râ
rÖt nhê ph¸t huy tèt néi lùc, khai th¸cmäi nguån tiÒm n¨n,
c¬ héi cña m×nh.
- KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi - m«i trêng lín nhÊt
lµ kinh tÕ trang tr¹i ®· gãp phÇn biÕn nh÷ng vïng ®Êt hoang
ho¸, kh« c»n hoÆc ngËp níc quanh n¨m thµnh nh÷ng vïng
kinh tÕ trï phó, to¹ thªm viÖc lµm, t¨ng cña c¶i vËt chÊt cho
céng ®ång vµ x· héi.
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc, thùc tÕ ph¸t triÓn
kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®· ®Æt ra
nhiÒu vÊn ®Ò ®ßi hái Nhµ níc, c¸c cÊp, c¸c nghµnh vµ tríc
hÕt lµ c¸c chñ trang tr¹i quan tam nh»m:
Mét mÆt ph¸t huy tèt néi lùc cña trang tr¹i, mÆt kh¸c h¹n
chÕ nh÷ng mÆt tr¸i cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i
g©y ra nh vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm ë n«ng th«n do tÝch tô
48
- ruéng ®Êt, tranh chÊp ®Êt ®ai, ph¸ rõng nguyªn sinh, rõng
ngËp mÆn..,lµm ¶nh hëng tíi lîi Ých cña ngêi n«ng d©n,
cña céng ®ång, cña x· héi tríc m¾t còng nh trong t¬ng
lai.
5. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch.
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cô thÓ cña kinh tÕ trang tr¹i tØnh S¬n
La, em x¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu sau ®Ó ph¶n ¸nh vµ ®¸nh
gi¸ thùc tr¹ng kinh tÕ trang tr¹i cña tØnh trong qu¸ tr×nh
nghiªn cøu.
a. c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c yªó tè s¶n xuÊt cña trang
tr¹i.
- §Êt ®ai b×nh qu©n 1 trang tr¹i .
- Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n mét trang tr¹i .
- Lao ®éng b×nh qu©n mét trang tr¹i.
C¬ cÊu lao ®éng theo lao ®éng( lao ®éng gia ®×nh, lao
®éng thuª ngoµi ).
b. c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ , chi phÝ hiÖu qu¶ vµ
t×nh h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ cña trang tr¹i.
49
- *c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
cña trang tr¹i.
Tæng doanh thu cña trang tr¹i lµ tæng lµ tæng trang tr¹i
tÝnh b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra ë trang
tr¹i bao gåm phÇn gi¸ trÞ ®Ó l¹i tiªu dïng (tiªu dïng cho sinh
ho¹t vµ cho t¸i s¶n xuÊt) vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm b¸n ra trªn thÞ
trêng.
- Tæng chi phÝ: Lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vËt chÊt bao
gåm c¸c kho¶n chi phÝnguyªn vËt liÖu: gièng, ph©n bãn,
thuèc trõ s©u, lao ®éng vµ c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô bªn
ngoµi:B¶o vÖ thùc vËt, dÞch vô thuû lîi.
- Lîi nhuËn : Lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô do
c¸c nghµnh s¶n xuÊt t¹o ra trong mét n¨m hay mét chu kú
s¶n xuÊt kinh doanh.
Lîi nhuén ®îc tÝnh theo c«ng thøc : TN=TR-CT
Trong ®ã: TN: Lîi nhuËn.
TR: Tæng doanh thu .
TC: Tæng chi phÝ.
* C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ.
50
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
