Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng điều phối nền kinh tế thị trường thuần túy trong khối công nghiệp p6', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng điều phối nền kinh tế thị trường thuần túy trong khối công nghiệp p6
- Vai trß kinh tÕ t b¶n t nh©n ®èi víi ph¸t triÓn thÞ trêng lao ®éng ë
ViÖt Nam
T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn - 4/2005
8. Vâ Xu©n TiÕn
§Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n trong tiÕn tr×nh héi nhËp nÒn kinh
tÕ thÕ giíi.
T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn - 2/2005
9. NguyÔn Thanh TuyÒn (Chñ biªn)
Thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n vµ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - Hµ Néi - 2002
10. Hå Träng ViÖn
Kinh tÕ t nh©n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa ë ViÖt Nam.
- Môc lôc
Lêi nãi ®Çu .......................................................................................... 1
Ch¬ng I. Lý luËn vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ t b¶n t nh©n ..... 3
I.Häc thuyÕt M¸c - Lªnin vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ............................. 3
II. Kinh tÕ t b¶n t nh©n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam ............................................................................... 4
1. Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ t b¶n t nh©n ................................................. 4
2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n 5
3. Vai trß cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n trong sù nghiÖp c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc................................................................... 8
Ch¬ng II. §æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thóc ®Èy khu vùc kinh tÕ
t b¶n t nh©n ph¸t triÓn ................................................................ .......... 12
I. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n ë níc ta trong
giai ®o¹n hiÖnnay ......................................................................................... 12
1. Ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n trong thêi gian qua tõ khi
cã chÝnh s¸ch ®æi míi ................................................................................... 12
2. Ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n theo ngµnh nghÒ s¶n xuÊt
kinh doanh vµ theo vïng l·nh thæ ................................................................. 16
3. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc, c¸c yÕu kÐm cÇn kh¾c phôc........................... 18
4. Nguyªn nh©n cña yÕu kÐm, h¹n chÕ ................................................ 27
- 4.1. VÉn cã sù ph©n biÖt ®èi xö víi khu vùc kinh tÕ t nh©n ............... 27
4.2. Nh÷ng nguyªn nh©n tõ c¬ chÕ chÝnh s¸ch..................................... 27
4.3. Nguyªn nh©n thuéc vÒ b¶n th©n doanh nghiÖp.............................. 29
II. ChÝnh s¸ch ph¸p luËt víi vai trß ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt ................. 30
1. Vai trß ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn .............. 30
2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch .................................... 32
Ch¬ng III. C¸c gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khu vùc
kinh tÕ t b¶n t nh©n trong giai ®o¹n míi ............................................. 33
I. Quan ®iÓm cña §¶ng víi vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ t b¶n t nh©n .. 33
1. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña kinh tÕ t b¶n t nh©n trong nÒn kinh tÕ
thêi kú qóa ®é............................................................................................... 33
2. T¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c khu vùc kinh tÕ ...................................... 34
3. Nhµ níc ®ãng vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« trong viÖc khuyÕn khÝch ph¸t
triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ................................................................ .......... 34
II. Ph¬ng híng ®æi míi c¬ cÊu vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn khu vùc kinh
tÕ t b¶n t nh©n .......................................................................................... 35
III. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n ....... 38
KÕt luËn ............................................................................................. 45
Tµi liÖu tham kh¶o ............................................................................ 46
- PhÇn A: Giíi thiÖu ®Ò tµi
LÞch sö ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt loµi ngêi lµ lÞch sö ph¸t
triÓn cña c¸c PTSX kÕ tiÕp nhau. PTSX lµ sù thèng nhÊt biÖn
chøng gi÷a LLSX vµ QHSX ®ã lµ c¸ch thøc s¶n xuÊt ra cña
c¶I vËt chÊt mµ trong ®ã LLSX ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt
®Þnh , thèng nhÊt víi QHSX t¬ng øng víi nã . Theo ®Þnh
nghÜa cña phÐp biÖn chøng duy vËt : Lµ khoa häc vÒ mèi liªn
hÖ phæ biÕn vµ sù ph¸t triÓn, khoa häc vÒ nh÷ng quy luËt phæ
biÕn nhÊt cña sù vËn ®éng vµ sù ph¸t triÕn cu¶ tù nhiªn ,x·
héi vµ t duy trªn c¬ së duy vËt . Theo ®Þnh nghÜa trªn x·
héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× mèi qu©n hÑ gi÷a QHSX va
LLSX lµ kh«ng thÓ t¸ch rêi , ®©y lµ quy luËt chung cña sù
ph¸t triÓn vµ lµ mét trong nh÷ng quy luËt quan träng quy
®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn vµ tiÕn bé x· héi.
MÆc dï vËy trong thùc tÕ, hai nh©n tè QHSX vµ LLSX
®· lµm n¶y sinh nh÷ng m©u thuÉn gi÷a chóng . Vµ sù m©u
thuÉn nµy ngµy cµng trë nªn gay g¾t lµm cho nÒn kinh tÕ
níc ta ë trong t×nh tr¹ng khñng ho¶ng nghiªm träng trong
mét thêi gian dµi .M©u thuÉn nµy gi¶i quyÕt ra sao?, nguyªn
nh©n cña vÊn ®Ò sÏ ®îc ®Ò cËp ®Õn trong bµi viÕt díi ®©y.
1
- §©y lµ lÇn ®Çu tiªn viÕt tiÓu luËn nªn trong qu¸ tr×nh viÕt
kh«ng thÓ kh«ng cã nh÷ng sai sãt, Xin nhËn ®îc nh÷ng ý
kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó c¸c bµi viÕt kh¸c sÏ
tèt h¬n.
PhÇn B: c¬ së cña ®Ò tµi
I. C¬ së lý luËn chung
C¸c d¹ng nµy khiÕn chóng ta khi nghiªn cøu vÊn ®Ò cÇn
nh×n nhËn M¸c va Ph.¡ng-ghen ®· s¸ng lËp ra chñ nghÜa
duy vËt biÖn chøng vµo gi÷a thÕ kû XIX vµ dîc Lªnin ph¸t
triÓn lªn vµo gi÷a thÕ kû XX ®· ®em l¹i cho phÐp biªn chøng
duy vËt sù thèng nhÊt h÷u c¬ gi÷a thÕ giíi quan duy vËt vµ
ph¬ng ph¸p luËn biÖn chøng . PhÐp biÖn chøng ®· thùc sù
trë thµnh khoa häc trong ®ã mèi liªn hÖ gi÷a QHSX ph¶i phï
hîp víi tÝnh chÊt tr×nh ®é cña LLSX lµ mèi liªn hÖ giµng
buéc vµ chi phèi lÉn nhau .Mèi liªn hÖ t¹o ra sù chuyÓn ho¸
®a d¹ng , phong phó c ña mçi sù vËt hiÖn tîng .ChÝnh v× sù
®a mét c¸ch toµn diÖn .Cã nh thÕ míi n¾m b¾t ®îc b¶n
chÊt , c¸i cèt lâi cña sù vËt mµ kh«ng bÞ r¬i vaß nguþ biÖn
trong nhËn thøc vµ hµnh ®éng.
2
- luËt nµy.
Trong qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn c¸c mèi quan hÖ gi÷a
con ngêi Mét trong nh÷ng quy luËt quan träng nhÊt cña
chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng lµ quy luËt m©u thuÉn .Theo
quy luËt nµy th× trong kÕt cÊu cña mäi sù vËt hiÖn tîng
kh«ng ph¶i bao giê còng bao gåm c¸c nh©n tè ®ång
nhÊt,thèng nhÊt víi nhau mµ mäi sù vËt hiÖn tîng ®Òu ®îc
cÊu t¹o nªn bëi mét thÓ thèng nhÊt bao gåm nhiÒu mÆt kh¸c
nhau, trong ®ã cã nh÷ng mÆt ®èi lËp.C¸c mÆt ®èi lËp t¸c
®äng víi nhau sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng m©u thuÉn.M©u thuÉn
xuÊt hiÖn khi c¸c mÆt ®èi lËp ®ã t¸c ®éng ,liªn hÖ vµ chi phèi
lÉn nhau.§Êu tranh nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn gi÷a
chóng lµm cho sù vËt míi ra ®êi,thay thÕ sù vËt cò ®· cho
thÊy s vËn ®éng kh«ng ngõng cña s vËt,PTSX còng tu©n
theo quy íi tù nhiªn,gia con ngêi voi con ngêi còng lu«n
lu«n biÕn ®æi thèng nhÊt víi nhau.LLSX biÓu thÞ mèi quan
hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,lµ
mÆt tù nhiªn cña s¶n xuÊt x· héi.QHSX lµ mèi quan hÖ gi÷a
con ngêi víi con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,nã lµ mÆt
x· héi cña s¶n xuÊt.LLSX gåm nh÷ng c«ng cô lao®éng mµ
con ngêi dïng ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt nhê kinh nghiÖm
3
- vµ thãi quen lao ®éng ®· ®îc tÝch luü l¹i trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt. QHSX ®îc hiÎu lµ nh÷ng quan hÖ vËt chÊt,quan hÖ
kinh tÕ cña ®êi sèng x· héi trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn.
Mèi quan hÖ gi÷a LLSX vµ QHSX®· ®îc C.M¸c viÕt:
" Nh÷ng thêi ®¹i kinh tÕ kh¸c nhau kh«ng ph¶i ë chç
chóng s¶n xuÊt ra c¸i g× ,mµ lµ ë chç chóng s¶n xuÊt b»ng
c¸ch nµo, víi nh÷ng t liÖu lao ®éng nµo". Khi QHSX phï
hîp víi tÝnh chÊt tr×nh ®é LLSX nã sÏ trë thµnh ®éng lùc
thóc ®Èy, t¹o ®iÒu kiÖn cho LLSX ph¸t triÓn vµ ngîc l¹i khi
QHSX l¹c hËu h¬n hay ë møc ®é cao h¬n so víi tÝnh chÊt
tr×nh ®é LLSX th× nã sÏ trë thµnh xiÒng xÝch k×m h·m sù
ph¸t triÓn cña LLSX, m©u thuÉn n¶y sinh vµ viÖc gi¶i quyÕt
m©u thuÉn t¹o ra ®éng lùc ph¸t triÓn cña PTSX, theo ®óng
víi néi dung cña quy luËt m©u thuÉn. Vµ cø nh vËy lÞch sö
cña s¶n xuÊt ®· vËn ®éng vµ ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh lÖch
pha ®Õn c©n b»ng råi l¹i lÖch pha míi... ChØ cã kh¸i niÖm
m©u thuÉn míi cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó v¹ch ra ®éng lùc cña sù
ph¸t triÓn, míi cã thÓ thùc tiÔn cho ta nhËn thøc ®îc quy
luËt cña s v©n ®éng kinh tÕ.
II . C¬ së
4
- M©u thuÉn gia LLSX vµ QHSX trong giai ®o¹n ®i lªn
CNXH ë níc ta thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p.
1. Thùc tr¹ng .
a. ViÖt Nam trong thêi kú ®Çu ®i lªn chñ nghÜa x· héi .
Sau 30/4/1975 níc ta hoµn toµn gi¶i phãng, chóng ta
®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu trong viÖc hµn g¾n vÕt th¬ng
chiÕn tranh .Tuy nhien nÒn kinh tÕ níc ta vÉn lµ nÒn kinh tÕ
n«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn mang nÆng tÝnh tù cÊp, tù tóc
.Trang bÞ kü thuËt vµ kÕt cÊu x· héi yÕu kÐm, c¬ cÊu kinh tÕ
mÊt c©n ®èi, c¬ cÊu kinh tÕ tËp chung quan liªu bao cÊp ®Ó
l¹i nhiÒu hËu qu¶ nÆng nÒ . NÒn kinh tÐ kÐm hiÖu qu¶, n¨ng
suÊt lao ®éng thÊp, khñng ho¶ng kinh tÕ kÐo dµi, c¸c tÖ n¹n
tham nhòng... lan réng, §¶ng céng s¶n cßn non, ®éi ngò c¸n
bé cßn yÕu vÒ n¨ng lùc...c¸c thÕ lùc ®Õ quèc vµ ph¶n ®éng
r¸o riÕt thùc hiÖn chiÕn lîc diÔn biÕn hoµ b×nh, ph¸ ho¹i vµ
bao v©y kinh tÕ...NÕp sèng v¨n ho¸ , ®¹o ®øc bÞ xãi mßn,
lßng tin vµo §¶ng vµ Nhµ níc bÞ gi¶m sót.
5
- Thùc tr¹ng trªn cã nguån gèc s©u xa do lÞch sö ®Ó l¹i vµ
hËu qu¶ cña nhiÒu n¨m chiÕn tranh, song chñ yÕu lµ chóng ta
®· vi ph¹m sai lÇm chñ quan duy ý chÝ, vi ph¹m c¸c quy luËt
kh¸ch quan trong c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, trong tiÕn hµnh
c«ng nghiÖp ho¸ vµ trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®Æc biÖt lµ
sù phï hîp gi÷a LLSX vµ QHSX. Chóng ta ®· sai lÇm khi
tiÕn hµnh x©y dùng QHSX tiªn tiÕn råi míi thóc ®Èy lùa
chän LLSX ph¸t triÓn, biÕn ®æi. Sù biÕn ®æi ®ã bao giê còng
b¾t ®Çu b»ng sù biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña LLSX. LLSX
biÕn ®æi dÉn ®Õn m©u thuÉn gay g¾t víi QHSX hiÖn cã vµ
xuÊt hiÖn mét ®ßi hái kh¸ch quan lµ xo¸ bá QHSX cò, thay
b»ng kiÓu QHSX míi thÝch øng víi mét tr×nh ®é ph¸t triÓn
míi cña LLSX. C.M¸c viÕt :"Tíi mét giai ®o¹n ph¸t triÓn
nµo ®ã c¸c LLSX vËt chÊt x· héi sÏ m©u thuÉn víi QHSX
hiÖn cã ... mµ trong ®ã tõ tríc ®Õn nay c¸c LLSX vÉn ph¸t
triÓn. Tõ chç lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cña c¸c LLSX, nh÷ng
QHSX Êy trë thµnh xiÒng xÝch cña c¸c LLSX . Khi ®ã b¾t
®Çu thêi ®¹i cña mét cuéc c¸ch m¹ng x· héi1". KÕt qu¶ lµ d·
t¹o ra cho chóng ta mét nhËn thøc b¶n chÊt cña phÐp biÖn
chøng gi÷a LLSX vµ QHSX trong ph¹m vi h×nh th¸i kinh tÕ
x· héi míi sÏ kh«ng chøa ®ùng sù t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau,
1
C.M¸c -Ph.Ang-ghen:TuyÓn tËp..t.1,NXB Sù thËt,HN,1970,tr438
6
- kh«ng cßn tån t¹i m©u thuÉn biÖn chøng gi÷a chóng mµ sù
lùa chän dÇn dÇn LLSX cho phï hîp víi kho¶ng kh«ng gian
réng lín cña QHSX.
b.ViÖt Nam chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ kinh tÕ míi
Tríc t×nh h×nh trªn ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI
®· ®Ò ra viÖc tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ lµ ®óng
®¾n:"ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ ngay tõ ®Çu ®æi míi kinh tÕ víi
®æi míi chÝnh trÞ, lÊy ®æi míi kinh tÕ lµm träng t©m, ®ång
thêi tõng bíc ®æi míi chÝnh trÞ"2
ChÝnh nhê ®êng lèi ®æi míi vµ lùa chän c¸c bíc ®i
thÝch hîp mµ níc ta ®· tõng bíc tho¸t khái khñng ho¶ng
kinh tÕ vµ ®øng v÷ng tríc sù sôp ®æ cña hÖ thèng x· héi
chñ nghÜa thÕ giíi. C«ng cuéc ®æi míi ®Ò ra cho chóng ta
nhiÖm vô ph¶i xem xÐt l¹i ph¬ng thøc vµ con ®êng ®a ®Êt
níc ta tiÕn lªn. Sai lÇm cña ta lµ ®· ®Èy nhiÒu mÆt cña
QHSX lªn qu¸ cao, t¸ch rêi tr¹ng th¸i cßn thÊp kÐm cña
LLSX lµm cho hai nh©n tè nµy m©u thuÉn víi nhau dÉn ®Õn
k×m h·m sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt x· héi. §¹i héi §¶ng lÇn
thø VI ®· nhËn ra sai lÇm vµ còng ®· thÊy r»ng viÖc c¶i t¹o
7
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
