Giáo trình Hướng dẫn sử dụng MSTATC, SAS và Excel 2007 trong xử lý thí nghiệm cho ngành nông nghiệp và quản lý nước

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TPHCM<br /> KHOA NÔNG HỌC<br /> BỘ MÔN THỦY NÔNG<br /> <br /> <br /> <br /> HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MSTATC, SAS VÀ EXCEL 2007<br /> TRONG XỬ LÝ THÍ NGHIỆM<br /> CHO NGÀNH NÔNG NGHIỆP VÀ QUẢN LÝ NƯỚC<br /> (Tài liệu dành cho sinh viên ngành NÔNG HỌC)<br /> <br /> 2013<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TPHCM<br /> KHOA NÔNG HỌC<br /> BỘ MÔN THỦY NÔNG<br /> <br /> <br /> <br /> HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MSTATC, SAS VÀ EXCEL 2007<br /> TRONG XỬ LÝ THÍ NGHIỆM<br /> CHO NGÀNH NÔNG NGHIỆP VÀ QUẢN LÝ NƯỚC<br /> (Tài liệu dành cho sinh viên ngành NÔNG HỌC)<br /> <br /> Nhóm biên soạn :<br /> -T.S. Ngô Đằng Phong<br /> - Huỳnh Thi Thùy Trang<br /> - Nguyễn Duy Năng<br /> -Trần Văn Mỹ<br /> -Trần Hoài Thanh<br /> <br /> 2013<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> Để giúp cho sinh viên ngành Nông học_Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM tiếp cận<br /> và làm quen với việc sử dụng máy tính như một công cụ trong xử lý thống kê, Bộ môn Thủy<br /> Nông biên soạn bài giảng “Hướng dẫn sử dụng phần mềm MSTATC, SAS VÀ EXCEL<br /> trong xử lý thí nghiệm cho ngành Nông nghiệp và Quản lý nước ".<br /> Tài liệu bao gồm những hướng dẫn để làm việc với phần mềm MSTATC, SAS và<br /> EXCEL cho các thí nghiệm đơn yếu tố và hai yếu tố, một số trắc nghiệm khác như T test,<br /> Chisquare test, tương quan,... Các bài thí dụ hướng dẫn MSTATC vẫn là nền tảng, sau đó tương<br /> ứng với thí dụ đó là phần hướng dẫn bên SAS trong phần phụ lục 1. Các phụ lục cuối bao gồm<br /> chuyển đổi số liệu, tính hồi quy, tương quan tuyến tính sử dụng Excel 2007.<br /> Với ấn bản mới cho các phần mềm này, hy vọng đây là tài liệu hữu ích giúp cho sinh<br /> viên trong quá trình học tập cũng như làm việc sau này trên các hệ điều hành Windows XP và<br /> Windows 7.<br /> Để dễ dàng sử dụng tài liệu này, người sử dụng cần có kiến thức cơ bản về lý thuyết<br /> thống kê và phương pháp thí nghiệm.<br /> Nhóm biên soạn xin thành thật biết ơn quý thầy cô trong khoa Nông học và Bộ môn<br /> Thủy Nông_ Trường Đại học Nông Lâm đã giúp đở và tạo điều kiện thuận lợi trong việc biên<br /> soạn tài liệu này. Rất mong các thầy cô và các bạn sinh viên đóng góp thêm ý kiến để bổ sung<br /> cho các phiên bản sau này.<br /> Mọi ý kiến đóng góp, xin liên hệ với K.S. Trần Hoài Thanh (email<br /> hoaithanh13@gmail.com) - Nhóm Biên soạn tài liệu – Bộ môn Thủy Nông - Khoa Nông học Trường Đại học Nông Lâm TPHCM.<br /> TP Hồ Chí Minh, ngày 09 tháng 10 năm 2013<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH<br /> 1. B.A. Dospekhov, 1984. Field Experiment<br /> 2. Kwanchai A. Gomez và Arturo A. Gomez, 1983. Statistical procedures for<br /> agricultural research.<br /> 3. Lê Quang Hưng, 2011. Phân tích thống kê thí nghiệm khoa học cây trồng SAS. Tài<br /> liệu lưu hành nội bộ.<br /> 4. Ngô Đằng Phong, Huỳnh Thị Thùy Trang và Nguyễn Duy Năng, 2003. Hướng dẫn<br /> sử dụng MSTATC trong phương pháp thí nghiệm Nông Nghiệp_Phần cơ bản.<br /> 5. Ngô Đằng Phong và Nguyễn Duy Năng, 1998. Xử lý và tính toán số liệu bằng phần<br /> mềm Excel for Windows 95.<br /> 6. Nguyễn Ngọc Anh, 2008. Phân tích thống kê sử dụng Microsoft Excel 2003.<br /> 7. Nguyễn Văn Tài, 2003. Bài giảng môn phương pháp thí nghiệm cho sinh viên Khoa<br /> Nông học - Trường Đại Học Nông Lâm.<br /> 8. Trần Công Thiện, 1990. Phương pháp phân tích thống kê dân số công trùng cỏ dại<br /> và thiệt hại của cây trồng.<br /> 9. Sanley H. Stern, 1984. Statistics simplified and self taught<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> HƯỚNG DẪN ĐỌC TÀI LIỆU<br /> <br /> Phần I_ GIỚI THIỆU & HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MSTATC<br /> I. Vài nét về phần mềm MSTATC<br /> II. Sơ đồ hướng dẫn sử dụng MSTATC: Sơ đồ 1<br /> III. Một số khái niệm trong MSTATC<br /> III.1 Một số khái niệm và thuật ngữ chính<br /> III.2 Mã hóa số liệu nhập<br /> III.3 Khai báo biến<br /> IV. Các chức năng về tập tin của MSTATC qua menu file<br /> IV.1 Khởi động menu FILES<br /> IV.2 Khai báo đường dẫn & khai báo tập tin<br /> V. Tổ chức, khai báo & sửa chữa số liệu bằng menu SEDIT<br /> V.1 Khởi động menu SEDIT<br /> V.2 Các menu con của menu SEDIT<br /> <br /> Phần II_ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ XỬ LÝ THÍ NGHIỆM CÓ KIỂU<br /> I. Đánh giá kết quả thí nghiệm trên bảng kết quả ANOVA<br /> II. Bảng kết quả trắc nghiệm phân hạng LSD hoặc DUNCAN<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 4<br /> 5<br /> 5<br /> 6<br /> 6<br /> 7<br /> 10<br /> 10<br /> 10<br /> <br /> 14<br /> 14<br /> 15<br /> <br /> Phần III_ PHÂNTÍCH THỐNG KÊ KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM CÓ KIỂU 16<br /> CHƯƠNG I: THÍ NGHIỆM ĐƠN YẾU TỐ<br /> <br /> 16<br /> <br /> Bài 1: KIỂU HOÀN TOÀN NGẪU NHIÊN<br /> <br /> 16<br /> <br /> B1.I Sơ đồ bố trí thí nghiệm & trường hợp áp dụng<br /> B1.II Các bước tiến hành<br /> B1.III Kết quả xử lý MSTATC<br /> B1.IV Đánh giá kết quả thí nghiệm bài tập 1<br /> <br /> 16<br /> 17<br /> 21<br /> 22<br /> <br /> Bài 2: KIỂU KHỐI ĐẦY ĐỦ HOÀN TOÀN NGẪU NHIÊN<br /> <br /> 23<br /> <br /> B2.I Sơ đồ bố trí thí nghiệm & trường hợp áp dụng<br /> B2.II Các bước tiến hành<br /> B2.III Kết quả xử lý MSTATC<br /> B2.IV Đánh giá kết quả thí nghiệm bài tập 2<br /> <br /> 23<br /> 24<br /> 28<br /> 28<br /> <br /> Bài 3: KIỂU BÌNH PHƯƠNG LATIN<br /> B3.I Sơ đồ bố trí thí nghiệm & trường hợp áp dụng<br /> <br /> 29<br /> <br /> 29<br /> <br /> B3.II Các bước tiến hành<br /> B3.III Kết quả xử lý MSTATC<br /> B3.IV Đánh giá kết quả thí nghiệm bài tập 3<br /> <br /> 30<br /> 32<br /> 33<br /> <br /> CHƯƠNG II: THÍ NGHIỆM HAI YẾU TỐ<br /> <br /> 34<br /> <br /> Bài 4: KIỂU HOÀN TOÀN NGẪU NHIÊN<br /> <br /> 34<br /> <br /> B4.I Sơ đồ bố trí thí nghiệm & trường hợp áp dụng<br /> B4.II Các bước tiến hành<br /> B4.III Kết quả xử lý MSTATC<br /> B4.IV Đánh giá kết quả thí nghiệm bài tập 4<br /> <br /> 34<br /> 35<br /> 39<br /> 40<br /> <br /> Bài 5: KIỂU KHỐI ĐẦY ĐỦ HOÀN TOÀN NGẪU NHIÊN<br /> <br /> 41<br /> <br /> B5.I Sơ đồ bố trí thí nghiệm & trường hợp áp dụng<br /> B5.II Các bước tiến hành<br /> B5.III Kết quả xử lý MSTATC<br /> B5.IV Đánh giá kết quả thí nghiệm bài tập 5<br /> <br /> 41<br /> 42<br /> 46<br /> 48<br /> <br /> Bài 6: KIỂU THÍ NGHIỆM CÓ LÔ PHỤ<br /> B6.I Sơ đồ bố trí thí nghiệm & trường hợp áp dụng<br /> B6.II Các bước tiến hành<br /> B6.III Kết quả xử lý MSTATC<br /> B6.IV Đánh giá kết quả thí nghiệm bài tập 6<br /> Bài 7: KIỂU THÍ NGHIỆM LÔ SỌC<br /> B7.I Giới thiệu và thí dụ minh họa<br /> B7.II Các bước tiến hành<br /> B7.III Kết quả xử lý của MSTATC<br /> B7.IV Đánh giá kết quả xử lý<br /> <br /> PHẦN IV_ XỬ LÝ VÀ ĐÁNH GIÁ SỐ LIỆU BẰNG MSTATC<br /> <br /> Bài 8: PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN TUYẾN TÍNH ĐƠN<br /> <br /> B8.I Giới thiệu và thí dụ minh họa<br /> B8.II Các bước tiến hành<br /> B8.III Kết quả xử lý của MSTATC<br /> B8.IV Đánh giá kết quả xử lý<br /> <br /> 49<br /> <br /> 49<br /> 51<br /> 55<br /> 58<br /> 59<br /> <br /> 59<br /> 60<br /> 64<br /> 66<br /> <br /> 67<br /> <br /> 67<br /> <br /> 67<br /> 68<br /> 70<br /> 71<br /> <br />