Giáo trình Quy trình kỹ thuật chuyên ngành phẫu thuật nội soi: Phần 2

CHƢƠNG III: PHẪU THUẬT CHẤN THƢƠNG<br /> CHỈNH HÌNH<br /> <br /> HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN<br /> <br /> 94<br /> <br /> 25. PHẪU THUẬT NỘI SOI TẠO HÌNH MỎM CÙNG VAI<br /> ThS. Lưu Danh Huy, ThS. Nguyễn Minh Thắng<br /> I. ĐẠI CƢƠNG<br /> Khoang có gân cơ chóp xoay và các túi hoạt dịch có tác dụng bôi trơn khi<br /> gân cơ chóp xoay di chuyển; Khi khoang này bị hẹp lại, thường do nguyên nhân<br /> thoái hoá hoặc chấn thương, gân cơ chóp xoay và các túi hoạt dịch bị chèn ép, từ đó<br /> sẽ dẫn đến viêm túi hoạt dịch, viêm gân chóp xoay; Nặng hơn sẽ dẫn đến rách chóp<br /> xoay.<br /> Đa phần người bệnh hẹp khoang dưới mỏm cùng vai được điều trị nội khoa<br /> mang lại kết quả tốt: giảm đau, chống viêm, vật lý trị liệu. Nếu các biện pháp trên<br /> không mang lại kết quả, có thể sử dụng corticoid tiêm vào khoang dưới mỏm cùng<br /> vai, 1-3 mũi trong thời gian 6 tháng đến 1 năm.<br /> II. CHỈ ĐỊNH<br /> Phẫu thuật được chỉ định khi không có cải thiện nào sau 6 tháng đến 1 năm<br /> điều trị bảo tồn<br /> III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH<br /> Hội chứng hẹp khoang dưới mỏm cùng vai thứ phát, có nguyên nhân cụ thể<br /> khác: gãy mấu động lớn xương cánh tay, kẹt vào khoang dưới mỏm cùng vai…..<br /> IV. CHUẨN BỊ<br /> 1. Người thực hiện: Bác sỹ chuyên nghành Chấn thương chỉnh hình (CTCH) được<br /> đào tạo về phẫu thuật nội soi.<br /> 2. Phương tiện: giàn máy nội soi, bào xương nội soi, đốt điện.<br /> 3. Người bệnh: được nghe giải thích đầy đủ về phẫu thuật, vệ sinh, thụt tháo theo<br /> quy trình chuẩn bị mổ.<br /> 4. Hồ sơ bệnh án đầy đủ.<br /> V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH<br /> 1. Kiểm tra hồ sơ<br /> HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN<br /> <br /> 95<br /> <br /> 2. Kiểm tra người bệnh<br /> 3. Thực hiện kỹ thuật:<br /> - Người bệnh được vô cảm bằng gây mê có sử dụng hạ áp chỉ huy sao cho<br /> huyết áp tâm thu quanh 100 mmHg.<br /> - Vận động khớp vai tất cả các tư thế nhẹ nhàng sau khi gây mê.<br /> - Tư thế: ngồi hoặc nằm nghiêng và treo tay(như hình).<br /> <br /> Cách xác định các cổng vào:<br /> - Cổng sau nằm vị trí 1,5cm phía dưới và 1cm phía trong so với góc sau<br /> ngoài của mỏm cùng vai hoặc xác định bằng việc ấn tìm điểm ấn mềm lõm vào sâu<br /> nhất vùng sau khớp vai.<br /> - Cổng trước: nằm phía ngoài mỏm quạ, xác định bằng kỹ thuật từ<br /> ngoài vào trong bằng cách đâm một cây kim từ ngoài đi vào khoảng tam giác được<br /> giới hạn bởi đầu dài gân nhị đầu, gân dưới vai và bờ trước ổ chảo cánh tay nếu nhìn<br /> ống soi từ đường vào phía sau.<br /> - Cổng bên: từ điểm nối bờ sau xương đòn và gai vai kẻ đường vuông góc<br /> với mỏm cùng vai và ra bờ ngoài mỏm cùng vai 2-3cm.<br /> Các bước tiến hành<br /> - Bước 1: Đánh giá các tổn thương trong khớp: sụn viền, sụn ổ chảo, sụn<br /> khớp của chỏm xương cánh tay, dầu dài gân nhị đầu, hoạt dịch.<br /> HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN<br /> <br /> 96<br /> <br /> - Bước 2: Qua cổng vào bên, thám sát khoang dưới mỏm cùng vai, đánh giá<br /> từ bờ trong ra ngoài của mỏm cùng vai dọc theo dây chằng cùng- quạ. Dùng đốt<br /> điện giải phóng dây chằng này tới tận cân cơ delta, tránh tổn thương cơ và chảy<br /> máu.<br /> - Bước 3: Tạo hình mỏm cùng vai<br /> - Tạo hình bờ trước dưới: nhìn từ cổng vào phía sau, bào mặt dưới mỏm<br /> cùng vai khoảng 5-8mm, bắt đầu từ góc trước ngoài vào trong.<br /> - Tạo hình bờ sau: đổi vị trí camera và dụng cụ. Bào sạch mặt dưới của mỏm<br /> cùng vai bắt đầu từ điểm thấp nhất, theo hướng từ trong ta ngoài và ra trước.<br /> - Bộc lộ, cắt bao khớp phía dưới của khớp cùng vai-đòn, lấy tổ chức thoái<br /> hóa.<br /> VI. THEO DÕI<br /> Tập phục hồi chức năng theo quy trình<br /> VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN<br /> Tổn thương mạch máu, thần kinh.<br /> Nhiễm trùng.<br /> Thoái hóa khớp cùng vai-đòn<br /> <br /> HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN<br /> <br /> 97<br /> <br /> 26. PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ MẤT VỮNG KHỚP VAI<br /> ThS. Đỗ Văn Minh<br /> I.<br /> <br /> ĐỊNH NGHĨA<br /> - Mất vững khớp vai là bệnh lý tổn thương sụn viền và bao khớp gây tình<br /> <br /> trạng trật hoặc bán trật khớp vai tái đi tái lại nhiều lần.<br /> - Đa số các trường hợp mất vững khớp vai xảy ra sau chấn thương. Một số ít<br /> các trường hợp mất vững khớp vai không do chấn thương mà trên cơ địa lỏng khớp<br /> toàn thân.<br /> - 97% các trường hợp mất vững khớp vai nằm trong nhóm mất vững khớp<br /> vai ra trước. Chỉ khoảng 3% các trường hợp còn lại nằm trong nhóm mất vững<br /> khớp vai ra sau, mất vững khớp vai xuống dưới hoặc mất vững khớp vai đa hướng.<br /> II. CHỈ ĐỊNH<br /> - Mất vững khớp vai ra trước do tổn thương sụn viền và bao khớp phía trước<br /> do chấn thương.<br /> - Mất vững khớp vai ra sau do tổn thương sụn viền và baokhớp phía sau do<br /> chấn thương.<br /> - Mất vững khớp vai đa hướng do chấn thương<br /> - Khuyết xương bờ trước dưới/sau dưới ổ chảo không lớn (nhỏ hơn 25% diện<br /> tích của toàn bộ ổ chảo được đánh giá trên phim chụp cắt lớp 64 dãy).<br /> - Người bệnh có nhu cầu vận động thể lực cao.<br /> III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH<br /> - Khuyết xương lớn ở bờ trước dưới ổ chảo (> 25% diện tích ổ chảo) và<br /> khuyết xương lớn ở chỏm xương cánh tay (tổn thương Hill- Sachs).<br /> - Mất vững khớp vai do bất thường hình thái xương bả vai.<br /> - Mất vững khớp vai ở người bệnh không có nhu cầu vận động thể lực cao,<br /> đặc biệt ở những người cao tuổi.<br /> <br /> HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN<br /> <br /> 98<br /> <br />