intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình tin học 11

Chia sẻ: Ho Huu Viet | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:49

277
lượt xem
55
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lập trình là sử dụng cấu trúc dữ liệu và các câu lệnh của ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán. Chương trình dịch là chương trình đặc biệt, có chức năng chuyển đổi chương trình được viết trên ngôn ngữ lập trình bậc cao thành chương trình được thực hiện trên máy tính. Chương trình dịch thực hiện hai giai đoạn: Phân tích: phân tích chương trình nguồn về từ vựng và cú pháp. Tổng hợp: nhằm tạo ra chương trình đích, gồm các bước....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình tin học 11

  1. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ LẬP TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH BAØ 1: KHÁI NIỆM LẬP TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH I I. KHÁI NIỆM LẬP TRÌNH & CHƯƠNG TRÌNH DỊCH 1. Khái niệm lập trình  Lập trình là sử dụng cấu trúc dữ liệu và các câu lệnh của ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán. 2. Khái niệm chương trình dịch  Chương trình dịch là chương trình đặc biệt, có chức năng chuyển đổi chương trình được viết trên ngôn ngữ lập trình bậc cao thành chương trình được thực hiện trên máy tính. 3. Nguyên tắc thực hiện của chương trình dịch  Chương trình dịch thực hiện hai giai đoạn: • Phân tích: phân tích chương trình nguồn về từ vựng và cú pháp. • Tổng hợp: nhằm tạo ra chương trình đích, gồm các bước. Chuyển chương trình nguồn về chương trình trung gian o Chỉnh sửa tối ưu mã trung gian o Tạo chương trình đích từ chương trình trung gian đã tối ưu. o II. KHÁI NIỆM THÔNG DỊCH VÀ BIÊN DỊCH 1. Khái niệm về thông dịch: o Thông dịch được thực hiện bằng cách lặp lại các bước sau o Kiểm tra tính đúng đắn của câu lệnh tiếp theo trong chương trình nguồn o Chuyển đổi câu lệnh đó thành một hay nhiều câu lệnh thương ứng trong ngôn ngữ máy o Thực hiện câu lệnh vừa chuyển đổi được o Quá trình dịch và thực hiện là quá trình luân phiên, o Thông dịch phù hợp cho môi trường đối thoại giữa người và máy  Thông dịch không có chương trình đích để lưu dữ 2. Khái niệm về biên dịch:  Biên dịch thực hiện qua hai bước:  Duyệt, phát hiện lỗi, kiểm tra tính đúng đắn của câu lệnh trong chương trình nguồn;  Dịch toàn bộ chương trình nguồn thành chương trình đích có thể thực hiện trên máy.  Biên dịch có chương trình nguồn và chương trình đích có thể lưu trữ lại để sử dụng về sau. • Bài tập Leâ Toân Hieäp Trang 1
  2. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi Trang 2 Leâ Toân Hieäp
  3. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 BAØ 2: CÁC THÀNH PHẦN NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH I I. CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN 1. Bảng chữ cái là tập các kí tự dùng để viết chương trình. Không được dùng các kí tự ngoài các kí tự quy định trong bảng chữ cái.  Bảng chữ cái tiếng anh. ABCDEFGHIKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghiklmnopqrstuvwxyz  10 chữ số thập phân Ả Rập: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9  Các kí tự đặc biệt: + - * / = < > ? [ ] . , ; # ^ $ @ & ( ) { } : ‘ Dấu cách (mã ASCII 32) _ 2. Cú pháp là bộ quy tắc dùng để viết chương trình. Dựa vào cú pháp, người lập trình và chương trình dịch xác định được các tổ hợp kí tự hợp lệ và mô tả chính thuật toán để máy thực hiện. 3. Ngữ nghĩa xác định ý nghĩa thao tác cần phải thực hiện, ứng với tổ hợp kí tự dựa vào ngữ cảnh của nó.  Ví dụ: a, b ∈ Z a+b c, d ∈ R c+d II. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 1. Tên Mọi đối tượng trong chương trình điều phải được đặt tên.  Turbo pascal, tên không quá 127 kí tự bao gồm chữ số, chữ cái hoặc dấu   gạch dưới và bắt đầu bằng chữ cái hoặc dấu gạch dưới. Không bắt đầu bằng số, không chứa khoảng trống hoặc kí tự đặc biệt.  Trong Free Pascal, tên có thể có độ dài đến 255 kí tự   Ví dụ: o tên đúng:  D o tên sai:    DA  B                     _P                    6p5                    G# Pascal phân biệt ba loại tên:   Tên dành riêng (từ khóa): do ngôn ngữ lập trình qui định, được dùng  • với ý nghĩa riêng, không được dùng với ý nghĩa khác. o Từ khóa chung: PROGRAM, BEGIN, END, PROCEDURE, FUNCTION o Từ khóa để khai báo: CONST, VAR, LABEL,TYPE, ARRAY, STRING,  RECORD, SET, FILE OF Leâ Toân Hieäp Trang 3
  4. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi o Từ khóa cấu trúc lặp:FOR…TO…DO; WHILE…DO…;REPEAT… UNTIL…; FOR…DOWNTO…DO o Từ khóa cấu trúc rẽ nhánh: IF…THEN; IF…THEN…ELSE. o Từ khóa cấu trúc lựa chọn: CASE…OF  o Từ khóa điều khiển: WITH,  GOTO  o Từ khóa toán tử: AND, OR, NOT, IN, DIV, MOD, XOR o Từ khóa rỗng: NULL Tên chuẩn: tên dùng với ý nghĩa nhất định. Người lập trình có thể  • khai báo và dùng chùng với ý nghĩa khác. o BOOLEAN, CHAR, INTEGER, BYTE, TEXT, REAL, BREAK,  EXTENDED… o FALSE, TRUE…. o READ, READLN, WRITE, WRITELN… o ABS, SQR, SQRT, SUCC… Tên do người lập trình đặt: tên do người lặp trình đặt được dùng với  • ý nghĩa riêng, cần khai báo trước khi sử dụng, không trùng với từ khóa. o Ví dụ: phuong_trinh       Tim_so_lon_nhat 2. Hằng và biến Hằng: đại lượng có giá trị không thay đổi trong quá trình thực hiện chương   trình. o Các ngôn ngữ lập trình thường có: Hằng số học: là các số nguyên hay số thực  Hằng lôgic:là giá trị đúng hoặc sai (tương ứng với true hay false)  Hằng xâu:là chuỗi kí tự trong bộ mã ASCII. Chuỗi được đặt trong dấu   nháy đơn. o Ví dụ:  Hằng số học: 2 +13   ­12 1.5 2.5     1.335 1.01E01  Hằng lôgic: TRUE FALSE  Hằng xâu:  ‘tin hoc 11’ Biến:đại lượng được đặt tên, dùng để lưu giá trị. Giá trị của biến có thể thay   đối trong quá trình thực hiện. Các biến dùng trong chương trình phải được khai  báo. Trang 4 Leâ Toân Hieäp
  5. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 o Ví dụ: cho chương trình:  program bien; uses crt; var x,y:integer; begin         clrscr;         x:=4;         y:=2;         x:=x+y;         y:=y+x;         writeln(x,y); end. 3. Chú thích Ví dụ: program bien; uses crt; var x,y:integer; begin         clrscr;         x:=4; (* gan gia tri 4 cho bien x*)         y:=2;         x:=x+y; {lay x+y roi gan gia tri nay cho x}         y:=y+x;         writeln(x,y); end. • Bài tập Leâ Toân Hieäp Trang 5
  6. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi CHƯƠNG II: CHƯƠNG TRÌNH ĐƠN GIẢN BAØ 3: CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH I I. CAÁU TRUÙC CHUNG o chöông trình ñöôïc vieát baèng moät ngoân ngöõ laäp trình baäc cao thöôøng goàm  phaàn khai baùo  phaàn thaân. o moät chöông trình moâ taû nhö sau: [< phaàn khai baùo>] o ví duï: chöông trình khoâng coù phaàn khai baùo program CHAOHOCSINH; begin         write('chao cac ban hoc sinh NGUYEN TRAI'); end. II. CAÙC THAØNH PHAÀN CUÛA CHÖÔNG TRÌNH 1 Phaàn khai baùo a) Khai baùo t eân chöông trì nh Pr ogr am < teân chöông trình >; Ví duï Program Phöông_trinh_B2; Program Vi_du; b) Khai baùo thö vieän Thö vieän nôi cung caáp moät soá chöông trình thoâng duïng ñaõ  ñöôïc laäp saün. Ñeå söû duïng ñöôïc caùc chöông trình caàn phaûi khai baùo thö vieän chöùa noù. Caùc thö vieän chuaån: CRT; DOS; PRINTER; SYSTEM; GRAPH…  khai baùo thö vieän  USES ; Ví duï Uses crt; c) khai baùo haèng Khai baùo haèng thöôøng ñöôïc söû duïng cho nhöõng giaù trò xuaát  hieän nhieàu laàn trong chöông trình. Khai baùo haèng  CONST teân_haèng=giaù_trò_haèng; hay CONST teân_haèng=bieåu thöùc haèng; Ví duï : program duongtron; uses crt; const pi=3.1419; var     bkinh : integer;            dtich : real;                     begin         clrscr;         bkinh:=2;         dtich:=2*pi*bkinh;         writeln('dien tich hinh tron: ',dtich:5:3);         readln; end. Trang 6 Leâ Toân Hieäp
  7. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 d) khai baùo bi eán Taát caû caùc bieán duøng trong chöông trình ñeàu phaûi ñaët teân  vaø khai baùo cho chöông trình dòch bieát ñeå löu tröõ vaø xöû lyù . Bieán cuûa moät chöông trình laø teân cuûa moät oâ nhôù.  Bieán chæ nhaän moät giaù trò taïi moãi thôøi ñieåm thöïc hieän  chöông trình goïi laø bieán ñôn Khai baùo bieán:  Var : ; Coù theå khai baùo nhieàu kieåu bieán sau töø khoùa var  Trong danh saùch bieán caùc bieán caùch nhau bôûi daáu phaáy (,)  e) Khai baùo chöông trình con: Thöôøng baét ñaàu baèng töø khoùa Function hay Procedure  2 phaàn thaân chöông trình  Daõy leänh trong phaïm vi ñöôïc xaùc ñònh bôûi caëp daáu hieäu môû ñaàu vaø keát thuùc taïo thaønh thaân chöông trình Begi n [] End. • Bài tập Leâ Toân Hieäp Trang 7
  8. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi B aøi    O Ä T   O Á   4:  M S KIE Å U   Ö Õ   Ä U   H U A Å N D LIE C 1. K eåu nguyeân i Boä nhôù löu tröõ  Phaïm vi giaù  Kieåu moät giaù trò trò 1 byte [0 ;255] Byte shortin 1 byte [-128;127] t Integer 2 byte [-32768;32767] Word 2 byte [ 0;65535] longint 4 byte Töø -231ñeán 231-1 2. K eåu t höï c i Boä nhôù löu  Kieåu tröõ Phaïm vi giaù trò moät giaù trò 6 byte 2.9*10-39…1.7*1038 Real Si ngl e 4 byte 1.5*10-45…3.4*1038 Doubl e 8 byte 5.0*10-324…1.7*10-308 ext end 10 byte 3.4*10-4932 …1*104932 ed 3. K eåu kí töï i Boä nhôù löu  kieå tröõ Phaïm vi giaù trò u moät giaù trò 1 byte 256 kí töï trong boä maõ ASCII char 4. K eåu l oâgi c i Boä nhôù löu  Kieåu tröõ  Phaïm vi giaù trò moät giaù trò boole 1 byte True hoaëc false an 5. K eåu xaâu kí t öï ( Stri ng) i Boä nhôù löu  Kieå tröõ  Phaïm vi giaù trò u moät giaù trò Strin Khoâng quaù 255 kí töï g Ghi chuùù: ngöôøi laäp trình caàn tìm hieåu ñaëc trưng cuûa caùc döõ lieäu chuaån ñöôïc xaùc dònh bôûi boä dòch vaø söû duïng deå khai baùo bieán • Bài tập Trang 8 Leâ Toân Hieäp
  9. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 B a øi    H AI  A Ù O   5: K B BIE Á N  Trong Pascal, khai baùo bieán baét ñaàu bang töø khoùa var coù daïng: Var : ;  Trong ñoù: • Kieåu cuûa bieán thöôøng laø moät trong caùc kieåu döõ lieäu chuaån hoaëc kieåu döõ lieäu do ngöôøi laäp trình ñònh nghóa  Ví duï 1:Giaû söû trong chöông trình caàn caùc bieán thöïc A,B,C,D,XI,X2 vaø caùc bieán nguyeân M. N.Khi ñoù coù theå khai baùo caùc bieán ñoù nhö sau:             Var          A, B, C, D, X1, X2 : real;                     M,N : integer;  Ví duï 2:Ñeå tính trung bình coäng cuûa ñieåm vaên, anh, toaùn. Ta coù theå khai baùo nhö sau: Var        Dvan, dtoan, danh, tbinh : real;  Ví duï 3:Xeùt khai baùo bieán:             Var         X, Y, Z : real;                C : char;                I, J : byte;                N : word;  Moät soá chuù yù khi khai baùo bieán: • Caàn ñaët teân bieán sao cho gôïi nhôù ñeán yù nghóa cuûa bieán ñoù. Ñieàu naøy raát coù lôïi cho vieäc ñoïc hieåu vaø söûa ñoåi chöông trình khi caàn thieát . • Khoâng neân ñaët teân bieán quaù ngaén hay quaù daøi, deã maéc loãi khi vieát nhieàu laàn teân bieán. o Ví duï: khoâng neân duøng d1,d2 hay diemmontoan, diemmontin cho ñieåm toaùn, ñieåm tin cuûa hoïc sinh. • Khi khai baùo bieán caàn ñaët bieät löu yù ñeán phaïm vi giaù trò cuûa noù. o Ví duï: khi khai baùo bieán bieãu dieãn:  soá hoïc sinh cuûa moät lôùp coù theå söû duïng kieåu byte  soá hoïc sinh cuûa toøan tröôøng thì phaûi thuoäc kieåu Word. • Bài tập Leâ Toân Hieäp Trang 9
  10. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi Baøi 6:  PHEÙP TOAÙN, BIEÅU THÖÙC, CAÂU LEÄNH   GAÙN 1. Pheùp toaùn Pheùp  Trong  Trong toaùn hoïc toaùn Pascal (coäng); ­ (tröø);x (nhaân) + ; ­; * +  soá nguyeân div (chia nguyeân), div mod (laáy phaàn dö) mod (coäng); ­ (tröø);x (nhaân) + ; ­; * +  soá thöïc : (chia) / < (nhoû hôn); > (lôùn hôn) = ≥ (lôùn hôn hoaëc baèng) = ; = (baèng) ; ≠ (khaùc) Not ¬ (phuû ñònh) or loâgic ∨ (hoaëc) and ∧ (vaø) Chu ù   ù: - Keát quaû cuûa caùc pheùp toaùn quan heä cho giaù trò y loâgic. - Moät trong nhöõng öùng duïng cuûa pheùp toaùn loâgic laø ñeå taïo ra caùc bieåu thöùc phöùc taïp töø caùc quan heä ñôn giaûn.  Ví duï: a:=2/3 pheùp toaùn chia hai soá nguyeân keát quaû traû veà laø soá thöïc Bieåu thöùc trong Bieåu thöùc trong Keát toaùn hoïc Pascal quaû 2>=3 and 45 false 2 ≥ 3 ∧4 ≠ 5 3 div 2 =1 and 8 mod 2 true =0 2. Bieåu thöùc soá hoïc  Trong laäp trình moät bieåu thöùc coù daïng töông töï nhö caùch vieát trong toaùn hoïc vôùi nhöõng quy taéc sau : • Chæ duøng caëp ngoaëc troøn ñeå xaùc ñònh trình töï thöïc hieän pheùp toaùn trong tröôøng hôïp caàn thieát; • Vieát laàn löôït töø traùi sang phaûi; • Khoâng ñöôïc boû qua daáu nhaân (*) trong tích.  Caùc pheùp toaùn ñöôïc thöïc hieän theo thöù töï : • Thöïc hieän caùc pheùp toaùn trong ngoaëc tröôùc; • Trong daõy caùc pheùp toaùn khoâng chöaù ngoaëc thì thöïc hieän töø traùi sang phaûi, theo thöù töï caùc pheùp toaùn nhöng (*), chia (/), chia nguyeân (div), laáy phaàn dö (mod) thöïc hieän tröôùc vaø caùc pheùp toaùn coäng (+), tröø (-) thöïc hieän sau. Ví  ï: du Bieåu thöùc trong Bieåu thöùc trong Pascal toaùn hoïc 5a+6b 5*a + 6*b xy x*y/z z Ax2 + Bx +C A*x*x + B*x + C Trang 10 Leâ Toân Hieäp
  11. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 x+ y x−z (x + y)/ (x-1/2) – (x-z)/ 1- x− (x*y) xy 2  Chuù yù: - Neáu bieåu thöùc chöùa moät haèng hay bieán kieåu thöïc thì ta coù bieåu thöùc soá hoïc thöïc, giaù trò cuûa bieåu thöùc cuõng thuoäc kieåu thöïc. - Trong moät soá tröôøng hôïp neân duøng bieán trung gian ñeå coù theå traùnh ñöôïc vieäc tính moät bieåu thöùc nhieàu laàn. 3. Haøm soá hoïc chuaån Bieåu Bieåu dieãn dieãn Kieåu ñoái Haøm trong Kieåu keát quaû toaùn soá Pascal hoïc Thöïc hoaëc Theo kieåu cuûa Bình phöông x2 sqr(x) nguyeân ñoái soá Thöïc hoaëc Caên baäc sqrt(x) nguyeân thöïc x hai döông Giaù trò Thöïc hoaëc Theo kieåu cuûa |x| abs(x) tuyeät ñoái nguyeân ñoái soá Loâgarit Lnx ln(x) Thöïc Thöïc Luõy thöøa ex exp(x) Thöïc Thöïc cuûa soá e Sin sinx sin(x) Thöïc Thöïc Cos cosx cos(x) Thöïc Thöïc 4. bieåu thöùc quan heä    Hai biểu thức cùng kiểu liên kết với nhau bởi phép toán quan hệ cho ta một biểu thức quan hệ .  Biểu thức quan hệ có dạng :  Trong đó, biểu thức 1 và biểu thức 2 cùng là xâu hoặc cùng là biểu thức số học . • Ví dụ x= 2 j  Biểu thức quan hệ được thực hiện theo trình tự : • Tính giá trị các biểu thức . • Thực hiện phép toán quan hệ . • Ví dụ : Điều kiện để điểm M ( x,y) thuộc hình tròn tâm I (a,b) , bán kính R là : sqrt ( ( x-a ) s (x-a) + (y-b) (y-b) )
  12. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi  Các phép toán and và or dùng để kết hợp nhiều biểu thức lôgic hoặc quan hệ thành một biểu thức, thường được dùng để diễn tả các điều kiện phức tạp . • Ví dụ 1: điều kiện 5 ≤ x ≤ 11, trong Pascal (5 ;  tên biến là tên của biến đơn. Kiểu của giá trị biểu thức phải phù hợp với kiểu của biến .  Chức năng của lệnh gán là đặt cho biến có tên ở vế trái dấu “:=” giá trị mới bằng giá trị của biểu thức ở vế phải . • Ví dụ x1 := (­b ­ sprt(bxb ­ 4baac))/(2ca);                        x2 :=­b/a­x1;                        z :=z­1;                        i :=i+1; 8. Nhóm thủ tục và hàm chuẩn đối với các biến kiểu nguyên • Nhóm thủ tục chuẩn Thủ tục Chức năng Tăng giá trị của biến x một đơn vị. Inc (x) Giảm giá trị của biến x một đơn vị. Dec (x) Inc (x,y) Đặt cho biến x giá trị mới bằng giá trị cũ cộng với giá trị của biến y. Dec (x,y) Đặt cho biến x giá trị mới bằng giá trị cũ trừ với giá trị của biến y. • Nhóm hàm chuẩn Chức năng Hàm Cho giá trị bằng x -1 . Pred (x) Chi giá trị bằng x + 1. Succ (x) Random (N) Hàm có biểu thức N kiểu word và cho giá trị là một số nguyên ngẫu nhiên trong phạm vi từ 0 đến N – 1. khi dùng hàm này ta phải gọi thủ tục randomize. 9. Nhóm hàm chuẩn đối với các biến kiểu thực Chức năng Hàm ππ Cho giá trị là số đo của cung thuộc khoảng (- ,) ArcTan (x) 22 có tang bằng giá trị của biến x hay số thực x. Cho giá trị của số π (3.1415…). Pi Cho giá trị bằng phần nguyên nhưng có kiểu số thực của giá trị biến x hoặc số thực x (phần nguyên của Int (x) số thực x bằng số nguyên lớn nhất không vượt quá x). Trang 12 Leâ Toân Hieäp
  13. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 Thủ tục khởi động xin số ngẫu nhiên. Randomize Cho một số thực ngẫu nhiên trong khoảng (0,1). Random Khi dùng hàm này ta phải gọi thủ tục randomize. Cho giá trị bằng số nguyên gần số thực x nhất nhưng có kiểu là kiểu số nguyên. Trong trường hợp phần Round (x) phân của x lớn hơn hoặc bằng 0,5 thì hàm cho giá trị làm tròn lên. Cho giá trị bằng nguyên của x. Trunc (x) 10. Hàm chuẩn trả về giá trị lôgic Chức năng Hàm Với biểu thức số nguyên x, chi giá trị true nếu x lẻ và cho giá trị false Odd (x) nếu x chẵn. 11. Nhóm thủ tục và hàm chuận đối với biến kiểu kí tự. a. Nhóm thủ tục chuẩn Thủ tục Chức năng Cho giá trị của biến x là kí tự đứng ngay sau kí tự ứng với Inc (x) giá trị hiện thời của x trong bộ mã ASCII. Cho giá trị của biến x là kí tự đừng ngay trước kí tự ứng với Dec (x) giá trị hiện thời của x trong bộ mã ASCII. b. Nhóm hàm chuẩn Chức năng Hàm Cho giá trị là kí tự có mã ASCII thập phân bằng (giá trị của biểu thức) Chr(x) x có giá rị nguyên từ 0 đến 255. Cho giá trị mã ASCII thập phân của kí tự ch. Ord(ch) Cho kí tự đứng ngay trước kí tự ch trong bộ mã ASCII. Pred(ch) Cho kí tự đứng ngay sau kí tự ch trong bộ mã ASCII. Succ(ch) Nếu ch là chữ cái tiếng Anh, hàm cho giá trị bằng chữ cái hoa tương Upcase(ch) ứng, ngược lại, hàm cho giá trị bằng giá trị của ch. • Bài tập Leâ Toân Hieäp Trang 13
  14. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi B a øi  : CÁC THỦ TỤC CHUẨN VÀO RA ĐƠN GIẢN 7 1.Nhập dữ liệu vào từ bàn phím  Việc nhập dữ liệu vào từ bàn phím được thực hiện bằng các thủ tục chuẩn: read (); hoặc readln(); • Danh sách biến vào là một hoặc nhiều tên biến đơn (trừ biến kiểu boolean). • Trong trường hợp nhiều biến thì các tên biến được viết cách nhau bởi dấu phẩy vd: read(N); readln(a,b,c); 2.Đưa dữ liệu ra màn hình:  Việc đưa dữ liệu ra màn hình được thực hiện bằng các thủ tục chuẩn: write (); hoặc writeln(); • Danh sách kết quả ra có thể là tên biến đơn, biểu thức hoặc hằng. • Các thành phần của kết quả được viết cách nhau bởi dấu phẩy • Thủ tục write sau khi đưa các kết quả ra màn hình con trỏ không chuyển xuống dòng tiếp theo. • Thủ tục writeln sau khi đưa thông tin ra màn hình, con trỏ sẽ chuyển xuống đầu dòng tiếp theo.  Ví dụ: Chương trình hoàn chỉnh có sử dụng các thủ tục vào và ra.               Program    Vidu;               Var  N : byte;               Begin                       Write ( ‘ Lop ban co bao nhieu nguoi ? ‘);                       Readln (N);                        Writeln  ( ‘ Vay la ban co ‘,N­1,’ nguoi ban trong lop . ‘  );                       Write (‘ Go ENTER de ket thuc chuong trinh.’);                       Readln                 End.   Chú ý: • Các thủ tục readln và writeln có thể không có tham số • Kết hợp giữa write và readln để tạo hội thoại giữa người và máy. • Trong thủ tục write hay writeln, có thể có quy cách ra. • Quy cách ra có dạng : - Đối với kết quả thực: write(: < độ rộng > :); hoặc writeln(: < độ rộng > :); Đối với các kết quả khác : - write(: < độ rộng >); hoặc writeln(: < độ rộng > ); Trang 14 Leâ Toân Hieäp
  15. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 • độ rộng và số chữ số thập phân là các hằng nguyên dương, Ví dụ ---36-24.00 Writeln ( N:5 , X:6:2); 425--56-- Write ( I :3 , j :4,a+b :8:3) ; 23.200 3.một số hàm và thủ tục trình bày màn hình trong pascal: (tham khảo)  Các hàm này trong thư viện CRT. o ClrScr: xóa toàn bộ màn hình đưa con trỏ về dòng 1 o whereX cho biết con trỏ ở cột nào. o whereY cho biết con trỏ ở dòng nào. o Window(x1, y1, x2, y2): thiết lập cửa sổ hoạt động trên màn hình.(free pascal)  Hoành độ mới = hoành độ cũ –x1 +1  Tung độ mới = tung độ cũ –y1 +1 • Bài tập Leâ Toân Hieäp Trang 15
  16. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi Baøi 8: SOẠN THẢO, DỊCH, THỰC HIỆN VÀ HIỆU CHỈNH CHƯƠNG TRÌNH 1. Một số giao diện của các chương trình dịch 2. Màn hình làm việc của Pascal Thanh bảng Teân teäp chöông chọn trình Soá doøng; soá coät Một số menu thông dụng: (tham khảo) 3. a. Menu File New – môû cöûa soå môùi ñeå soaïn thaûo chöông trình . Open – môû teäp ñaõ coù treân ñóa. Save – löu teäp ñang soaïn thaûo. Save As – löu teäp ñang soaïn thaûo vôùi teân môùi Save All – löu taát caû caùc teäp ñang môû Exit – thoaùt khoûi chöông trình Trang 16 Leâ Toân Hieäp
  17. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 b. Menu Edit Undo: khôi phục trạng thái văn bản trước đó Cut:cắt đoạn văn bản đã đánh dấu Copy: sao chép đoạn văn bản vào clipboard Paste: dán đoạn văn bản trong clipboard vào vị trí con trỏ. Clear: xóa đoạn văn bản đã đánh dấu Select all: chọn tất cà chương trình Show clipboar: hiện nội dung văn bản trong clipboard Copy to windows: sao chép đến windows Paste from windows: dán từ windows c. Menu Seach Find: tìm xâu kí tự trong văn bản Replace: tìm và thay thế Seach again: lặp lại thao tác tìm kiếm gần nhất go to line number: số hiệu dòng và nhảy con trỏ đến dòng đó Find procedure: tìm thủ tục trong chương trình d. Menu Run Run:thực hiện chương trình đang soạn thảo Step over: thực hiện theo từng dòng lệnh Trace into: thực hiện lần theo vết Goto Cursor:thực hiện đấn chỗ con trỏ thì dừng lại e. Menu Compile Compiler: dịch chương trình trong cửa sổ hoạt động Make:dịch lại các thư viện mà chương trình sử dụng nếu có sự thay đổi Build:dịch lại tất cả các thư viện mà chương trình sử dụng f. Menu Debug Out put: mở cửa sổ xem kết quả User screen: hiện màn hình kết quả Add watch: thêm cửa sổ theo dõi giá trị biến trong quá trình thực hiện chương trình. Watches:mở cửa sổ theo dõi giá trị của biến Breakpoint: tạo điểm dừng. Leâ Toân Hieäp Trang 17
  18. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi g. Menu Tool Calculator:máy tính Ascii table: bảng ascii h. Menu Options i. Menu Window Tile: xếp các cửa sổ liên nhau theo chiều thẳng đứng. Cascade: xếp các cửa sổ chồng lên nhau Close all: đóng tất cả các chương trình Zoom: phóng to cửa số Next: chuyển sang cửa sổ tiếp theo Previous: về cửa số trước đó Hide: ẩn cửa sổ Close: đóng cửa sổ List: xem danh sách các cửa sổ đang mở 4. Một số thao tác và phím tắt thường sử dụng để soạn thảo và thực hiện một chương trình viết bằng Pascal. • Soạn thảo: gõ nội dung của chương trình gồm phần khai báo và các lệnh trong thân chương trình. Về cơ bản, việc soạn thảo chương trình như soạn thảo văn bản. Lưu chương trình vào đĩa bằng cách nhấn phím F2, nhập tên tệp rồi bấm phím Enter . • Biên dịch chương trình: nhấn tổ phím Alt+F9. • Chạy chương trình: nhấn tổ hợp phím Ctrl+F9 • Đóng cửa sổ chương trình: nhấn tổ hợp phím Alt+F3 • Thoát khỏi phần mềm: nhấn tổ hợp phím Alt+X • Bài tập Trang 18 Leâ Toân Hieäp
  19. Thpt Nguyeãn Traõi Tin Hoïc 11 CHƯƠNG III: CẤU TRÚC RẼ NHÁNH VÀ LẶP Baøi 9: CAÁU TRUÙC REÕ NHAÙNH 1.   û  Re nha ù nh   Sô ñoà khoái thuaät toaùn giaûi phöông trình baäc hai: Nhaäp a, b,       c D←b2- 4ac Sai ñuù D≥ ng Thoâng baùo voâ Tính vaø ñöa ra nghieäm roài nghieäm thöïc, keát thuùc roài keát thuùc 2. C aâu   l ä nh  f_then  e i a)   a ï thi á u: D ng  e     I < ñk > then ; f b)   a ï ñ u û  D ng  : I < ñk > then e l ; f se  Trong ñoù • if, then, else laø caùc töø khoùa. • Ñieàu kieän laø bieåu thöùc loâgic. • Caâu leänh, caâu leânh1, caâu leänh2 laø moät caâu leänh cuûa pascal. ñuù ñuù Sai Caâu ng Caâu ng Đk Caâu Ñieàu leänh Sai    û   ï   e á u : ñieàu kieän seõ ñöôïc tính vaø kieåm tra. Ô da ng thi   Neáu ñieàu kieän ñuùng (coù giaù trò true) thì caâu leänh ñöôïc thöïc hieän ngöôïc laïi thì caâu leänh seõ bò boû qua.    û   ï   u û : ñieàu kieän cuõng ñöôïc tính vaø kieåm tra. Ô da ng ñ   Neáu ñieàu kieän ñuùng thì caâu leänh1 seõ ñöôïc thöïc hieän ngöôïc laïi caâu leänh2 seõ ñöôïc thöïc hieän  Vd 1: If D
  20. Tin Hoïc 11 Thpt Nguyeãn Traõi  duøng caâu leänh gaùn max := a vaøo leänh if then daïng thieáu:                  if b>a then max := b ;   duøng leänh if then daïng ñuû:                 if b>a then max :=b else max:=a; 3. caâu l eänh gheùp  caâu leänh gheùp cuûa pascal coù daïng: begin caùc caâu leänh; end;  vd;  if D
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2