HÀM LƯỢNG CÁC YẾU TỐ DINH DƯỠNG TRUNG, VI LƯỢNG TRONG ĐẤT TRỒNG CHÈ VÀ BÚP CHÈ TRÊN ĐẤT PHIẾN THẠCH SÉT

Chia sẻ: Phung Tuyet | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện tượng thiếu nguyên tố dinh dưỡng trung và vi lượng trong đất đối với cây trồng đã được rất nhiều tác giả ở nhiều nước đề cập. Đặc biệt, các nhà khoa học ở Đông và Đông Nam Á, nơi có các điều kiện đất đai và khí hậu tương tự như nước ta đã thông báo hiện tượng thiếu dinh dưỡng của một loạt các nguyên tố như: Ca, Mg, S, Fe, Mn, Bo, Zn, Cu, Mo... (Bowen, 1979;

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: HÀM LƯỢNG CÁC YẾU TỐ DINH DƯỠNG TRUNG, VI LƯỢNG TRONG ĐẤT TRỒNG CHÈ VÀ BÚP CHÈ TRÊN ĐẤT PHIẾN THẠCH SÉT

HÀM LƯ NG CÁC Y U T DINH DƯ NG TRUNG, VI LƯ NG TRONG Đ T TR NG CHÈ VÀ BÚP CHÈ TRÊN Đ T PHI N TH CH SÉT Nguy n Văn Chi n Summary The content of medium - and micro - element in the soil and tender tea leaves on Yellow - red soil on clay rocks 30 soil samples of 2 soil layers (surface 0 - 20 cm and subsurface 20 - 40 cm soil layer) and 30 samples of tender tea leaves were collected and analyzed; the data showed that the deficiency of medium and microelement soil and plant is observed. Medium and microelement content in the soil is variable from place to place indicated unequal soil indigenous supply of these elements. Variation of their content in tender tea leaves proved that application of these elements has not been paid attention. For further improving yield and quality of green tea, application of medium and microelement fertilizer has to be taken into consideration. Keywords: Medium and microelement, yellow - red soil on clay rocks, soil sample, tender tea leaves. I. TV N Ngư ng Ca, Mg và S (%) ch t khô i Hi n tư ng thi u nguyên t dinh dư ng v i búp chè tương ng là 0,3, 0,2 và 0,15 trung và vi lư ng trong t i v i cây (T. Dierolf et al., 2001).... Tuy nhiên các tr ng ã ư c r t nhi u tác gi nhi u k t lu n v ngư ng c a các nguyên t dinh nư c c p. c bi t, các nhà khoa h c dư ng trung, vi lư ng r t khác nhau. ông và ông Nam Á, nơi có các i u ki n Nh ng thông báo trên th gi i và khu t ai và khí h u tương t như nư c ta ã v c cho th y: S m hay mu n v n v thông báo hi n tư ng thi u dinh dư ng c a thi u h t các nguyên t trung và vi lư ng m t lo t các nguyên t như: Ca, Mg, S, Fe, i v i cây tr ng nư c ta là hi n th c và Mn, Bo, Zn, Cu, Mo... (Bowen, 1979; c n ph i có gi i pháp kh c ph c. Kabata và Pendias, 1992; Benet, 1993; nư c ta, m t s nghiên c u v hàm Thomas và Witt, 2002) trên m t lo t các lư ng dinh dư ng trung, vi lư ng trong t cây tr ng như: Lúa, ngô, khoai lang, u cũng cho th y, trên nhi u lo i t hàm tương, l c, chè, h tiêu, d a, d a, ca cao, lư ng các nguyên t trung lư ng như Ca, xoài, dâu tây, u , nho, cam, chanh, dưa Mg khá th p ( t b c m u, cát bi n, phi n h u, cà chua, dưa chu t, b p c i, súp lơ th ch, liparit, bazan và phù sa)... M t s k t (Chen, Chiu và Petersen, 2001; Thomas và qu nghiên c u còn cho th y Zn, Bo, Mo Witt, 2002). Hi n tư ng thi u Ca, Mg, S cũng làm tăng năng su t và ch t lư ng chè. xu t hi n khi hàm lư ng c a chúng trong Tuy ã có m t s k t qu áng khích cây th p hơn 0,4; 0,2 và 0,15% ch t khô i l , nhưng nh ng nghiên c u trong nư c còn v i chè, còn i v i u tương khi th p hơn thi u s g n k t v m i liên quan gi a tác 0,5; 0,2 và 0,15% (T. Dierolf, T. Fairhurst d ng c a dinh dư ng trung, vi lư ng v i và E. Murtet, 2001). t và cây tr ng, vì th nghiên c u vai trò
c a trung, vi lư ng trong m i quan h này - Phân tích cây g m 8 ch tiêu: Ca, Mg, m t cách h th ng là th c s c n thi t. S, Mo, Mn, Zn, Cu và B. - Phương pháp phân tích: Các nguyên II. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP t trung, vi lư ng: Theo tiêu chuNn ngành NGHIÊN C U và tiêu chuNn Vi t N am. - i u tra, kh o sát và l y 30 m u t - Phương pháp l y m u t: 2 t ng, t ng và 30 m u cây 3 vùng tr ng chè Thái 0 - 20 cm và 20 - 40 cm. Nguyên là: Sông C u, Tân Cương và Phú - Phương pháp l y m u cây: L y m u Lương. t tr ng chè thu c lo i phi n cây trùng v i v trí l y m u t, m u chè th ch sét và gi ng chè là gi ng Trung du. búp 1 tôm 2 lá. - Phân tích nguyên t trung và vi - Phân c p các nguyên t trung, vi lư ng trong m u t g m 8 ch tiêu: Ca2+, lư ng trong t và cây d a vào k t qu t ng Mg2+, S ts, Mo ts, Mn ts, Zn ts, Cu ts, B ts h p c a H.L.S. Tandon (1999), T. Dierolf (ts: t ng s ). et al (2001). III. K T QU N GHIÊN C U Hàm lư ng dinh dư ng trung và vi lư ng trong t tr ng chè và cây chè 1. Hàm lư ng trung, vi lư ng trong t tr ng chè B ng 1. Bi n thiên c a hàm lư ng trung, vi lư ng c a t t ng m t (0 - 20 cm) 2+ 2+ Ca Mg S Cu B Mo Zn Mn M cđ me/100gđ % ppm T i thi u 0,47 0,10 0,18 0,94 24,86 4,82 36,14 12,10 T i đa 2,09 0,46 2,52 36,69 44,32 14,99 103,20 122,18 T i đa/t i thi u (l n) 4,4 4,6 14,0 39,0 1,8 3,1 2,9 10,1 Trung bình 0,84 0,20 0,58 12,12 32,50 10,99 58,44 51,44 Ghi chú: 15 m u. Nói chung hàm lư ng các nguyên t l n g p hàng ch c l n, hàm lư ng Ca2+, Mg2+, trung, vi lư ng trong t tr ng chè dao ng Cu l n g p 4 n 5 l n. Hàm lư ng Ca2+, Mg2+ l n, hàm lư ng t i thi u và t i a c a S và Mn và t l Ca2+/Mg2+ nói chung là th p (B ng 1). B ng 2. Hàm lư ng trung bình các nguyên t trung, vi lư ng trong t tr ng chè ( t t ng m t: 0 - 20 cm) 2+ 2+ Ca Mg S Cu B Mo Zn Mn Vùng me/100gđ % ppm Tân Cương 0,82 0,21 0,34 9,37 35,54 12,24 65,89 77,48 Sông C u 1,08 0,21 0,91 16,91 26,12 10,69 47,50 50,83 Phú Lương 0,61 0,18 0,51 10,09 35,82 10,05 61,94 26,02 Ghi chú: 5 m u m i vùng.
Xét v khía c nh dinh dư ng trung, vi và Cu, trong khi t Phú Lương ch có lư ng, t tr ng chè Tân Cương có hàm hàm lư ng B là cao nh t. Như v y xét v lư ng Mo, Zn và Mn cao hơn 2 vùng còn kh năng cung c p dinh dư ng trung, vi l i, ngoài ra hàm lư ng Mg2+ và B cũng lư ng cho cây chè, t Phú Lương là kém khá cao, duy ch có Ca2+ th p hơn so v i nh t. i u này phù h p v i di n bi n v vùng Sông C u và hàm lư ng Cu và S là ch t lư ng chè, chè Phú Lương có ch t th p nh t. t Sông C u có 4 nguyên t lư ng kém hơn so v i 2 vùng còn l i có hàm lư ng cao nh t là: Ca2+, Mg2+, S (B ng 2). B ng 3. So sánh hàm lư ng dinh dư ng trung, vi lư ng c a t hai t ng t 2+ 2+ Ca Mg S Cu B Mo Zn Mn T ng đ t me/100gđ % ppm 0 - 20cm (T1) 0,84 0,20 0,58 12,12 32,50 10,99 58,44 51,44 20 - 40 cm (T2) 0,62 0,15 0,43 12,25 33,04 11,54 60,42 53,75 T1 - T2 0,22 0,06 0,16 -0,13 -0,54 -0,55 -1,98 -2,31 Ghi chú: K t qu trung bình c a 15 m u/t ng. Hàm lư ng 3 nguyên t trung lư ng B ng 4. M c c a các nguyên t vi lư ng (Ca , Mg2+, S) t ng m t cao hơn t ng 2+ trong t (T ng s , t ng m t, ppm) dư i, chúng t ngư i dân tr ng chè ã chú Nguyên t M cđ S m u T l ý bón nh ng lo i phân có ch a các nguyên Cu ≤ 10 6 40,0 t dinh dư ng này, tuy nhiên, d ng trao i > 10 9 60,0 c a c 2 nguyên t u n m dư i ngư ng (thông thư ng ngư ng Ca2+ và Mg2+ là 5 và B ≤ 15 0 0,0 2 me/100 g t). Ngư c l i, hàm lư ng c a > 15 15 100,0 c 5 nguyên t vi lư ng t ng m t u th p Mo ≤ 10 5 33,3 hơn t ng bên dư i cho th y kh năng suy > 10 10 66,7 gi m dinh dư ng vi lư ng t ng m t và Zn ≤ 50 7 46,7 c n thi t ph i chú ý n vi c b sung các > 50 8 53,3 nguyên t này (B ng 3). Mn ≤ 80 11 73,3 Theo như phân c p c a m t s tác gi > 80 4 26,7 nư c ngoài, t l thi u h t v Cu là 40,0%, Mo là 33%, Zn là 46,7%, Mn là 73,3%, ch 2. Hàm lư ng trung, vi lư ng trong búp có B trong t là (B ng 4). chè Tuy nhiên, ây cũng ch là tư li u Hàm lư ng trung, vi lư ng trong búp tham kh o, b i l m i quan h gi a kh chè có kho ng dao ng áng k , trong ó năng cung c p dinh dư ng c a t cho cây m c chênh l ch gi a t i a và t i thi u tr ng ph thu c vào r t nhi u y u t như: c a Cu, Mg, S, Mn và Ca r t l n và tương i u ki n th i ti t ( Nm, nhi t ), gi ng, ng là 4,5, 3,9, 3,8, 3,5 và 3,4 l n, m c ch tư i, ch thâm canh, năng su t và này các nguyên t Mo, B, Zn nh hơn, ch t lư ng c n t.... Tuy nhiên nó cũng tương ng là 2,5, 1,5 và 1,4 l n (B ng 5). giúp chúng ta có cơ s trong nh hư ng T nh ng k t qu trên cho th y ch t lư ng nghiên c u. chè Thái Nguyên không có s ng u.
B ng 5. Bi n thiên c a hàm lư ng dinh dư ng trung, vi lư ng c a m u búp chè Ca Mg S Cu B Mo Zn Mn M cđ % ch t khô mg/kg ch t khô T i thi u 0,16 0,14 0,10 5,49 10,81 4,44 86,60 96,43 T i đa 0,54 0,54 0,38 24,80 16,37 11,02 123,94 338,04 T i đa/t i thi u (l n) 3,4 3,9 3,8 4,5 1,5 2,5 1,4 3,5 Trung bình 0,34 0,30 0,17 14,97 13,94 8,09 103,95 202,91 Ghi chú: 30 m u. Xét theo vùng, chè búp Tân Cương có Sông C u có hàm lư ng Ca, Mg và B cao hàm lư ng Cu, Mn cao nh t và hàm lư ng nh t, thì trong chè búp Phú Lương ưu th B và Zn cũng khá. Trong khi búp chè vùng này thu c v S, Mo, Zn (B ng 6). B ng 6. Hàm lư ng trung bình các nguyên t trung, vi lư ng c a m u búp chè Ca Mg S Cu B Mo Zn Mn Vùng % ch t khô mg/kg ch t khô Tân Cương 0,351 0,283 0,162 16,92 14,00 7,22 106,43 278,62 Sông C u 0,405 0,390 0,165 11,47 14,37 7,52 97,91 125,67 Phú Lương 0,273 0,240 0,179 16,52 13,44 9,52 107,52 204,45 Ghi chú: 10 m u m i vùng. K t qu phân tích cho th y: T l thi u lư ng thì t l thi u h t B là cao nh t h t các nguyên t trung lư ng nhi u nh t là (100,0%), sau n Cu (13,3%), các nguyên S (50,0%), sau ó n Ca (36,7%) và th p t còn l i (Mo, Zn, Mn) không n m trong nh t là Mg (16,7%). Trong các nguyên t vi ngư ng thi u (B ng 7). B ng 7. M c c a các nguyên t trung, vi lư ng trong búp chè Nguyên t Nguyên t M cđ S m u T l M cđ S m u T l trung lư ng vi lư ng 0,3 < 11 36,7 Cu ≤ 10 4 13,3 Ca (%) 0,3 - 0,6 19 63,3 ppm > 10 26 86,7 > 0,6 0 0,0 B ≤ 20 30 100,0 0,2 < 5 16,7 ppm > 20 0 0,0 Mg (%) 0,2 - 0,4 17 56,7 Mo ≤ 0,5 0 0 > 0,4 8 26,7 ppm > 0,5 30 100 0,15 < 15 50,0 Zn ≤ 20 0 0,0 S (%) 0,15 - 0,3 13 43,3 ppm > 20 30 100,0 > 0,3 2 6,7 Mn ≤ 90 0 0,0 30 m u/1 nguyên t ppm > 90 30 100,0
T k t qu phân c p các nguyên t phNm ch t cây chè, thông qua ó có cơ s trung, vi lư ng trong cây và t cho th y có ch c ch n hơn trong vi c phân c p. nhi u mâu thu n, v i m t s nguyên t S thi u h t các nguyên t dinh dư ng (Mo, Zn, Mn) theo phân c p trong t thì có trung, vi lư ng trong cây và t theo ánh bi u hi n thi u, nhưng theo phân c p trong giá c a m t s tác gi nư c ngoài không cây thì không, ngư c l i v i B, theo phân hoàn toàn phù h p v i i u ki n Vi t N am. c p trong cây thì thi u, nhưng trong t thì không.... Vì th , ngay trên cùng v trí a lý TÀI LI U THAM KH O và i u ki n t nhiên, vi c phân c p các nguyên t dinh dư ng trong t và cây c n 1 guy n Văn B , E. Mutert, guy n ph i b sung thêm các y u t có liên quan Tr ng Thi, 1999. K t qu nghiên c u v như: M c năng su t cây tr ng, ch t lư ng bón phân cân i cho cây tr ng Vi t c n t và ch bón phân. Nam, Vi n Th Như ng Nông hoá, K t qu nghiên c u khoa h c, K ni m 30 IV. K T LU N năm thành l p Vi n. Nhà xu t b n Nông nghi p, Hà N i, tr 307 - 332. Hàm lư ng các nguyên t trung, vi lư ng trong t và trong búp chè dao ng 2 guy n Văn B , guy n Tr ng Thi, Bùi l n, ch ng t kh năng cung c p các Huy Hi n, guy n Văn Chi n, 2001, nguyên t dinh dư ng này r t khác nhau và Bón phân cân i cho cây tr ng Vi t vi c bón b sung và cân i các nguyên t Nam - T lý lu n n th c ti n, Nhà này i v i cây chè chưa ư c chú tr ng. xu t b n Khoa h c K thu t, Hà N i. t phi n th ch sét không có kh năng 3 guy n Văn Chi n, 2005. Nghiên c u cung c p dinh dư ng trung, vi lư ng cho s d ng phân trung, vi lư ng nâng cây chè, trong ó, s thi u h t Ca, Mg, Mn cao năng su t và phNm ch t cây tr ng có là cao nh t, sau ó n Zn, Cu, Mo và thi u giá tr hàng hoá cao Vi t N am, Báo h t ít nh t là B. cáo khoa h c năm 2005. Bi u hi n thi u dinh dư ng trung và vi 4 Tandon P.K., 1982. Effect of zinc and lư ng trong búp chè th hi n rõ nh t là các iron supply on the uptake of N , P and nguyên t B, S, Ca, Cu và Mg, i v i các K in rice, Bangladesh J. Botany 11, pp. nguyên t Mo, Zn và Mn không th hi n rõ. 7 - 13. i v i t tr ng chè, m t s nguyên t 5 Tandon P.K., 1992. Micronutrient như Cu, B, Mo, Zn, Mn t ng m t th p sourcebook cum directory in India. hơn t ng dư i ch ng t có xu th suy gi m 6 Dobermann. A and Fairhurst T.H, 2000. các nguyên t này, c n chú ý b sung các N utrient Disorders & N utrient dinh dư ng này duy trì phì nhiêu t Management. và nâng cao kh năng cung c p dinh dư ng cho cây chè. gư i ph n bi n: Bùi Huy Hi n C n thi t ph i có nh ng nghiên c u v vi c bón b sung các nguyên t dinh dư ng trung, vi lư ng có k t lu n v nh hư ng c a các nguyên t này n năng su t và
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 6