Hàm lượng Cadimi trong các loài động vật thân mềm và giáp xác ở Nha Trang

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 3/2014<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> HÀM LƯỢNG CADIMI TRONG CÁC LOÀI ĐỘNG VẬT THÂN MỀM<br /> VÀ GIÁP XÁC Ở NHA TRANG<br /> CADMIUM CONCENTRATIONS IN MOLLUSCS AND CRUSTACEANS<br /> IN NHA TRANG<br /> Nguyễn Thuần Anh1<br /> Ngày nhận bài: 16/6/2013; Ngày phản biện thông qua: 12/4/2013; Ngày duyệt đăng: 13/8/2014<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục đích của nguyên cứu này nhằm cung cấp những thông tin có giá trị cho việc đánh giá phơi nhiễm và đánh giá<br /> nguy cơ của người dân thành phố Nha Trang đối với cadimi do tiêu thụ các loài động vật thân mềm và giáp xác. Hàm<br /> lượng cadimi được khảo sát trong các loài động vật thân mềm và giáp xác được tiêu dùng phổ biến từ tháng 5/2008<br /> đến tháng 1/2009 bằng phương pháp ICP-MS. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng hàm lượng cadimi nằm trong khoảng<br /> 0.012-0.073 mg.kg-1 và dưới giới hạn tối đa của Qui định về an toàn thực phẩm của Việt Nam (46/2007/QD-BYT) và Châu<br /> Âu (1881/2006/EC).<br /> Từ khóa: động vật thân mềm, giáp xác, cadimi, kim loại nặng, Nha Trang<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The aim of this study was to provide useful information for exposure evaluation and risk assessment of Nha trang<br /> consumers to cadmium contaminants due to molluscous and crustaceous consumption. Cadmium contamination levels<br /> have been investigated by Inductively Coupled Plasma- Mass Spectrometry (ICP-MS) from May 2008 to January 2009<br /> in some molluscs and crustaceans popularly consumed. This study shows that cadmium concentations in molluscs and<br /> crustaceans in locall markets in Nha trang are range from 0.012 to 0.073 mg.kg-1 and within the maximum limit of<br /> regulatory of Vietnam (46/2007/QD-BYT) and European community (1881/2006/EC).<br /> Keywords: Molluscs, crustaceans, cadmium, heavy metals, Nha Trang<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Cadimi (Cd) là một trong số các kim loại nặng<br /> có tính tích lũy và gây hại cho sức khỏe con người<br /> ngay cả khi tồn tại ở dạng vết (Järup và cs, 1998;<br /> ATSDR, 1999; Liu và cs, 2008). Cadimi có trong<br /> môi trường do các hoạt động của tự nhiên (như hoạt<br /> động của núi lửa, sự rửa trôi của đất…) hoặc do<br /> hoạt động của con người (sự đốt than và đốt các<br /> sản phẩm dầu lửa, sự cải tạo đất, sự đốt rác sinh<br /> hoạt…) (Bisson và cs, 2005). Cadimi ảnh hưởng<br /> chủ yếu lên thận, ngoài ra còn tác động lên phổi,<br /> máu, gây độc lên xương do làm rối loạn quá trình<br /> chuyển hóa canxi và gây rối loạn chức năng gan<br /> (JECFA, 1989). Trung tâm nghiên cứu ung thư quốc<br /> tế đã xếp cadimi vào nhóm các chất gây ung thư<br /> <br /> 1<br /> <br /> cho người dựa trên các nghiên cứu trên động vật và<br /> các nghiên cứu ở những người nhiễm cadimi do các<br /> hoạt động nghề nghiệp (IARC, 1993). Cadimi nhiễm<br /> vào cơ thể người qua đường hô hấp và đường ăn<br /> uống (Dab và cs, 1999; EFSA, 2009).<br /> Các loài động vật thân mềm và giáp xác được<br /> tiêu dùng phổ biến được chọn làm đối tượng để<br /> đánh giá mức độ ô nhiễm cadimi vì chúng được coi<br /> là nguồn thực phẩm quan trọng cung cấp protein,<br /> khoáng và axit béo không no như omega 3 nhưng<br /> lại có khả năng tích tụ các chất ô nhiễm, đặc biệt là<br /> kim loại nặng (Miquel, 2001).<br /> Việc thực hiện nghiên cứu này là cần thiết để<br /> xác định hàm lượng cadimi trong các loài động vật<br /> thân mềm và giáp xác được tiêu dùng phổ biến<br /> <br /> TS. Nguyễn Thuần Anh: Khoa Công nghệ thực phẩm - Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 3<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> ở thành phố Nha Trang, một thành phố đại diện cho<br /> thành phố ven biển miền Trung trong tiêu thụ các<br /> loài thủy hải sản này. Nghiên cứu góp phần cung<br /> cấp nguồn số liệu cho việc đánh giá nguy cơ của<br /> người tiêu dùng đối với cadimi do tiêu thụ các loài<br /> động vật thân mềm và giáp xác để từ đó có cơ sở<br /> đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm bảo đảm an toàn<br /> thực phẩm cho người tiêu dùng.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Kế thừa kết quả khảo sát của Nguyen và cs<br /> (2010), 19 loài động vật thân mềm và giáp xác<br /> <br /> Số 3/2014<br /> được tiêu dùng phổ biến (ốc nhảy, ốc hương, ốc<br /> vú nàng, ốc bàn tay, ốc đụn, mực ống, vẹm xanh,<br /> hàu, điệp, ngao dầu, ngao vân, sò lông, ngao<br /> móng tay, sò huyết, bàn mai, cua, moi, ghẹ, tôm)<br /> đã được chọn lựa để lấy mẫu và xác định hàm<br /> lượng cadimi. 4 mẫu hỗn hợp (hai mảnh vỏ, chân<br /> đầu, chân bụng và giáp xác) đã được chuẩn bị để<br /> làm giảm số mẫu mà không làm giảm độ chính<br /> xác của kết quả (WHO, 1985). Tỷ lệ các loài động<br /> vật thân mềm và giáp xác trong mỗi hỗn hợp mẫu<br /> thành phần được kế thừa từ số liệu của cuộc điều<br /> tra tiêu thụ (Nguyen và cs, 2010) và được trình<br /> bày ở bảng 1.<br /> <br /> Bảng 1. Tỷ lệ các loài động vật thân mềm và giáp xác trong mỗi hỗn hợp mẫu thành phần<br /> Hỗn hợp mẫu<br /> <br /> Tên khoa học<br /> <br /> % trong hỗn hợp<br /> <br /> Khối lượng<br /> mẫu<br /> <br /> Số lượng cá thể<br /> được lấy ở nơi bán<br /> <br /> Hai mảnh vỏ<br /> <br /> Perna viridis<br /> Anadara granosa<br /> Anadara subcrenata<br /> Comptopallium radula<br /> Solen grandis<br /> Meretrix meretrix<br /> Crassostrea belcheri<br /> Pinna bicolor<br /> Meretrix lusoria<br /> Tổng<br /> <br /> 32,6<br /> 3,9<br /> 9.1<br /> 11,7<br /> 4,3<br /> 10,9<br /> 12,5<br /> 3,5<br /> 11,5<br /> 100<br /> <br /> 65,1<br /> 7,8<br /> 18,1<br /> 23,4<br /> 8,7<br /> 21,9<br /> 25,0<br /> 7,1<br /> 22,9<br /> 200<br /> <br /> 7<br /> 4<br /> 5<br /> 4<br /> 3<br /> 5<br /> 4<br /> 2<br /> 5<br /> <br /> Giáp xác<br /> <br /> Penaneus monodon<br /> Acetes erythraeus<br /> Scylla paramamosain<br /> Portunus sanguinolentus<br /> Tổng<br /> <br /> 41,1<br /> 6,3<br /> 8,2<br /> 44,2<br /> 100<br /> <br /> 82,0<br /> 12,0<br /> 17,0<br /> 89,0<br /> 200<br /> <br /> 5<br /> 20<br /> 2<br /> 2<br /> <br /> Chân bụng<br /> <br /> Cellana testudinaria<br /> Tectus pyramis<br /> Strombus luhuanus<br /> Lambis lambis<br /> Babylonia arealata<br /> Tổng<br /> <br /> 14,1<br /> 9,0<br /> 41,9<br /> 12,2<br /> 20,6<br /> 100<br /> <br /> 28,2<br /> 18,0<br /> 88,4<br /> 24,4<br /> 41,0<br /> 200<br /> <br /> 4<br /> 3<br /> 8<br /> 4<br /> 6<br /> <br /> Chân đầu<br /> <br /> Loligo edulis Hoyle<br /> <br /> 100<br /> <br /> 200<br /> <br /> 3<br /> <br /> Kết quả nghiên cứu của Nguyen và cs (2010) cho thấy, chỉ có 2% và 3% động vật thân mềm và giáp xác<br /> được mua ở cảng và siêu thị nên không cấu thành nên mẫu thành phần. Với các tỷ lệ mua ở nhà hàng (10%),<br /> chợ tạm (30%) và chợ (55%) sẽ cấu thành nên cơ cấu lấy mẫu. Cụ thể, 10% hải sản được mua ở nhà hàng thì<br /> số mẫu được lấy ở nhà hàng là 1; 30% hải sản được mua ở chợ tạm nên số mẫu được lấy ở chợ tạm là 2 và<br /> 55% hải sản được mua ở chợ nên số mẫu được lấy ở chợ là 3 (hình 1). Vậy tổng số 6 mẫu (1 mẫu ở nhà hàng,<br /> 2 mẫu ở chợ tạm và 3 mẫu ở chợ) (200 g/1 mẫu) được gộp lại và đồng hóa để có được mẫu đồng nhất (1200 g)<br /> đem phân tích. Nguồn gốc và phân bố của 6<br /> mẫu thành phần như sau: 1 mẫu thành phần ở<br /> nhà hàng Biển Ngọc, 2 mẫu thành phần ở chợ<br /> tạm và 3 mẫu thành phần ở chợ Xóm Mới. Năm<br /> đợt lấy mẫu được tiến hành ở 2 mùa: mùa khô<br /> (tháng 5 và 7 năm 2008) và mùa mưa (tháng<br /> 9, 11 năm 2008 và tháng 1 năm 2009). Số mẫu<br /> Hình 1. Cấu thành nên mẫu thành phần tùy theo nơi bán<br /> hỗn hợp để phân tích cadimi là 20 mẫu.<br /> <br /> 4 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 3/2014<br /> bằng ANOVA với phép thử Tukey bằng phần mềm<br /> SPSS verson 16. Sự khác biệt được coi là có ý<br /> nghĩa thống kê khi p < 0.05.<br /> Hàm lượng cadimi (mg/kg) trong mẫu ướt được<br /> tính như sau: B = Ck. A/100 (B (mg/kg): hàm lượng<br /> cadimi (mg/kg) trong mẫu ướt, Ck: Hàm lượng<br /> cadimi (mg/kg) trong mẫu khô, A: hàm lượng<br /> chất khô trong mẫu ướt đem phân tích (%)) với<br /> A = S .100/P (P: khối lượng mẫu ướt (g), S: khối<br /> lượng mẫu khô (g))<br /> <br /> Theo hướng dẫn chuẩn bị mẫu của Cộng đồng<br /> chung Châu Âu 333/2007/EC (EC, 2007), các mẫu<br /> phân tích các loài hai mảnh vỏ, chân bụng và giáp<br /> xác là các phần ăn được bao gồm cả nội tạng,<br /> riêng mẫu phân tích các loài chân đầu phải loại bỏ<br /> nội tạng.<br /> Các mẫu xác định cadimi được sấy khô trong tủ<br /> Memert (Đức) ở 1050C đến khối lượng không đổi.<br /> Sau đó 0,5 g mẫu khô được vô cơ hóa với 5 ml HNO3<br /> và 2ml H2O2 trong lò vi sóng MWS2 - BERGHOF<br /> (Đức). Hàm lượng cadimi được xác định bằng<br /> phương pháp ICP-MS (Varian, MS - 820). Các mẫu<br /> trắng và phân tích đôi được thực hiện để kiểm soát<br /> độ tin cậy của quá trình phân tích. Độ lệch được<br /> khảo sát bằng cách xác định hiệu suất thu hồi. Sự<br /> khác biệt của hàm lượng cadimi được đánh giá<br /> <br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> Hàm lượng cadimi trong các loài hai mảnh vỏ,<br /> chân bụng, giáp xác và chân đầu xác định được<br /> trong các tháng lấy mẫu đại diện cho hai mùa mưa<br /> và mùa khô được trình bày trong bảng 2.<br /> <br /> Bảng 2. Hàm lượng cadimi trong các loài động vật thân mềm và giáp xác<br /> được tiêu dùng phổ biến tại Nha Trang năm 2008 và 2009<br /> Nhuyễn thể<br /> <br /> Tháng<br /> <br /> Hàm lượng Cd (khối lượng ướt) (mg/kg)<br /> <br /> Độ lệch chuẩn (%)<br /> <br /> Hai mảnh vỏ<br /> <br /> 5<br /> 7<br /> 9<br /> 11<br /> <br /> 0,032<br /> 0,032<br /> 0,068<br /> 0,073<br /> <br /> 4,7<br /> 3,6<br /> 1,3<br /> 1,2<br /> <br /> 1<br /> 5<br /> 7<br /> 9<br /> 11<br /> 1<br /> 5<br /> 7<br /> 9<br /> 11<br /> 1<br /> 5<br /> 7<br /> 9<br /> 11<br /> 1<br /> <br /> 0,073<br /> <br /> 1,1<br /> <br /> 0,019<br /> 0,019<br /> 0,026<br /> 0,034<br /> 0,032<br /> 0,033<br /> 0,033<br /> 0,064<br /> 0,072<br /> 0,067<br /> 0,012<br /> 0,013<br /> 0,013<br /> 0,013<br /> 0,013<br /> <br /> 5,4<br /> 6,7<br /> 4,0<br /> 2,9<br /> 3,2<br /> 3,6<br /> 3,0<br /> 1,6<br /> 1,1<br /> 1,7<br /> 8,9<br /> 8,6<br /> 6,2<br /> 4,6<br /> 6,6<br /> <br /> Giáp xác<br /> <br /> Chân bụng<br /> <br /> Chân đầu<br /> <br /> Sự khác biệt của hàm lượng cadimi giữa các tháng đã được đánh giá ANOVA với phép thử Tukey bằng<br /> phần mềm SPSS 16. và được trình bày ở bảng 3.<br /> Bảng 3. Sự khác biệt của hàm lượng cadimi theo tháng (sử dụng One-Way ANOVA)<br /> Loài<br /> <br /> Tháng<br /> 5 và 7<br /> <br /> Tháng<br /> 5 và 9<br /> <br /> Tháng<br /> 5 và 11<br /> <br /> Tháng<br /> 5 và 1<br /> <br /> Tháng<br /> 7 và 9<br /> <br /> Tháng<br /> 7 và 11<br /> <br /> Tháng<br /> 7 và 1<br /> <br /> Tháng<br /> 9 và 11<br /> <br /> Tháng<br /> 9 và 1<br /> <br /> Tháng<br /> 11 và 1<br /> <br /> Hai mảnh vỏ<br /> <br /> -<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> -<br /> <br /> Giáp xác<br /> <br /> -<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> -<br /> <br /> Chân bụng<br /> <br /> -<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> Chân đầu<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> +: khác nhau có ý nghĩa ở mức 5% (p < 0,05); -: khác nhau không ý nghĩa (p > 0,05)<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 5<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 3/2014<br /> (p > 0,05). Hàm lượng cadimi trong ba tháng của<br /> mùa mưa (tháng 9, 10/2008 và 1/2009) cao gần gấp<br /> đôi mùa khô (tháng 5 và 7). Điều này có thể là do<br /> quá trình rửa trôi các kim loại nặng từ đất sau những<br /> trận mưa lớn làm tăng lượng cadimi trong nước vào<br /> mùa mưa. Theo Pierce (2007), hàm lượng cadimi<br /> tập trung phần lớn ở ống tiêu hóa.<br /> Kết quả so sánh hàm lượng cadimi được xác<br /> định trong nghiên cứu này với các nghiên cứu thực<br /> hiện ở Việt Nam và Châu Á được trình bày ở bảng 4.<br /> <br /> Kết quả ở bảng 2 và bảng 3 cho thấy, hàm<br /> lượng cadimi trong các loài hai mảnh vỏ, chân bụng<br /> và giáp xác trong các tháng lấy mẫu phân tích là<br /> khác nhau có ý nghĩa thống kê (p < 0,05), ngoại<br /> trừ tháng 5 và tháng 11, tháng 11 và tháng 1. Trong<br /> cùng một thời điểm (tháng) lấy mẫu thì hàm lượng<br /> cadimi trong các loài hai mảnh vỏ và chân bụng cao<br /> hơn trong các loài giáp xác và chân đầu. Hàm lượng<br /> cadimi trong các loài chân đầu thấp nhất và không<br /> khác nhau có ý nghĩa thống kê ở các tháng lấy mẫu<br /> <br /> Bảng 4. Hàm lượng cadimi (mg.kg-1 khối lượng ướt) trong các loài động vật thân mềm và giáp xác<br /> được tiêu dùng phổ biến ở Việt Nam và Châu Á<br /> Nghiên cứu này<br /> Động vật thân mềm<br /> và giáp xác<br /> <br /> Loài hai<br /> mảnh vỏ<br /> <br /> Hàm lượng<br /> cadimi<br /> <br /> 0,056<br /> (0,032- 0,073)<br /> <br /> Các nghiên cứu khác ở Việt nam và Châu Á<br /> <br /> Động vật<br /> thân mềm<br /> và giáp xác<br /> <br /> Năm<br /> <br /> Vẹm<br /> <br /> Nước<br /> <br /> Hàm lượng cadimi<br /> <br /> Tham khảo<br /> <br /> 2000<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,09<br /> <br /> Đào Việt Hà, 2002<br /> <br /> Sò<br /> <br /> 2005<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 2,13*<br /> <br /> Lê Thị Vinh và cs, 2005<br /> <br /> Hàu<br /> <br /> 2005<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,4 - 3,1*<br /> <br /> Lê Thị Vinh, 2006<br /> <br /> Hàu<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,27 - 0,3<br /> <br /> Lê Thị Vinh, 2006<br /> <br /> Vẹm<br /> <br /> 209<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,06<br /> <br /> Ngô Đăng Nghĩa và cs, 2008<br /> <br /> Hai mảnh vỏ<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,244 - 0,980<br /> <br /> NAFIQAD, 2006<br /> <br /> Nghêu<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,993<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Nghêu<br /> <br /> 2007<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,01<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Nghêu<br /> <br /> 2008<br /> <br /> Việt Nam<br /> <br /> 0,01 - 0,063<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Vẹm<br /> <br /> 2005-2006<br /> <br /> Malaysia<br /> <br /> 0,07 (0,04 - 0,12)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Vẹm<br /> <br /> 2007<br /> <br /> Thái Lan<br /> <br /> 0,1 (0,002 - 0,79)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Nghêu<br /> <br /> 2007<br /> <br /> Thái Lan<br /> <br /> 0,12 (0,02 - 0,35)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Sò<br /> <br /> 2005-2006<br /> <br /> Malaysia<br /> <br /> 0,33 (0,06 - 0,81)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Sò<br /> <br /> 2004<br /> <br /> Singapore<br /> <br /> 0,542 (0,136 - 0,794)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Hai mảnh vỏ<br /> <br /> 2007<br /> <br /> Indonesia<br /> <br /> 1,234 - 2,404<br /> <br /> Soegianto và Supriyanto, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,013 - 0,033<br /> <br /> NAFIQAD, 2006<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,003<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2007<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,051<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Mianmar<br /> <br /> > 0,005, < 0,04<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Thái Lan<br /> <br /> < 0,01<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2005-2006<br /> <br /> Malaysia<br /> <br /> 0,01 (< 0,0048 - 0,07)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2005 2006<br /> <br /> Malaysia<br /> <br /> 0,01 (< 0,0048 - 0,02)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2005 2006<br /> <br /> Malaysia<br /> <br /> 0,02 (< 0,0048 - 0,04)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2005 2006<br /> <br /> Malaysia<br /> <br /> 0,04 (0,01 - 0,1)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Giáp xác<br /> <br /> --<br /> <br /> Ấn độ<br /> <br /> nd - 0,12<br /> <br /> Sivaperumal và cs, 2007<br /> <br /> Cua<br /> <br /> --<br /> <br /> Trung Quốc<br /> <br /> 0,795 - 0,506<br /> <br /> Ip và cs, 2005<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> --<br /> <br /> Trung Quốc<br /> <br /> 0,835 - 0,637<br /> <br /> Ip và cs, 2005<br /> <br /> 6 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Loài giáp xác<br /> <br /> Loài chân đầu<br /> <br /> Loài chân bụng<br /> <br /> 0,026<br /> (0,019 -0,034)<br /> <br /> 0,013<br /> (0,012 - 0,013)<br /> 0,054<br /> (0,033- 0,072)<br /> <br /> Số 3/2014<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2001<br /> <br /> Indonesia<br /> <br /> 0,05 - 0,03<br /> <br /> Soegianto và Hamami, 2007<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> 2002<br /> <br /> Indonesia<br /> <br /> 0,01<br /> <br /> Soegianto và Hamami, 2007<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,134<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2007<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,01<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2008<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,21 - 0,621<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2008<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 1,132 - 1,396<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2007 -2008 Mianmar<br /> <br /> > 0,005, < 0,04<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2007 - 2008 Mianmar<br /> <br /> > 0,005, < 0,04<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2005 -2006 Malaysia<br /> <br /> 0,1 (0,02 - 0,21)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2004<br /> <br /> Singapour<br /> <br /> 0,166 (0,096 - 0,246)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2005<br /> <br /> Thái Lan<br /> <br /> 0,18 (0,04 - 0,54)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2005<br /> <br /> Thái Lan<br /> <br /> 0,31 (0,04 - 0,94)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Mực<br /> <br /> 2005<br /> <br /> Thái Lan<br /> <br /> 0,36 (0,02 - 0,9)<br /> <br /> Hsia và Huiyi, 2008<br /> <br /> Chân bụng<br /> <br /> --<br /> <br /> Ấn độ<br /> <br /> nd - 0,47<br /> <br /> Sivaperumal và cs, 2007<br /> <br /> Bào ngư<br /> <br /> --<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,04 - 0,077<br /> <br /> Ngô Đăng Nghĩa và cs, 2008<br /> <br /> Chân bụng<br /> <br /> --<br /> <br /> Việt nam<br /> <br /> 0,04 - 0,62<br /> <br /> Lê Thị Vinh, 2006<br /> <br /> nd: không phát hiện, *: mg/kg khối lượng khô<br /> <br /> So sánh kết quả của nghiên cứu này với<br /> các giới hạn hàm lượng cadimi của Bộ Y tế Việt<br /> Nam 46/2007/QD-BYT và qui định của Châu Âu<br /> 1881/2006/EC (bảng 5) cho thấy, hàm lượng<br /> <br /> cadimi trong các loài động vật thân mềm và<br /> giáp xác sử dụng phổ biến xác định được trong<br /> nghiên cứu này không cao và đều nằm dưới giới<br /> hạn tối đa.<br /> <br /> Bảng 5. So sánh kết quả hàm lượng cadimi trung bình trong động vật thân mềm và giáp xác<br /> được xác định trong nghiên cứu hiện tại với các giới hạn qui định<br /> Cd (mg/kg)<br /> Loài<br /> <br /> Giới hạn Cd tối đa<br /> <br /> Hàm lượng Cd trong nghiên cứu<br /> <br /> EC<br /> <br /> 1<br /> <br /> Codex2<br /> <br /> Việt Nam3<br /> <br /> Hai mảnh vỏ<br /> <br /> 0.056 ± 0.02<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> Chân bụng<br /> <br /> 0.054 ± 0.017<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> Giáp xác<br /> <br /> 0.026 ± 0.006<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> --<br /> <br /> Chân đầu<br /> 1<br /> <br /> 0.013 ± 0.001<br /> <br /> : EC/1881/2006, : CAC, 2001; CAC, 2004; WHO, 2006, : MS/46/2007<br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> IV. KẾT LUẬN<br /> Kết quả nghiên cứu trên các mẫu được chuẩn<br /> bị theo cách được sử dụng thông thường (mẫu<br /> hai mảnh vỏ, chân bụng, giáp xác còn nguyên nội<br /> tạng và mẫu chân đầu đã bỏ nội tạng) cho thấy<br /> sự ô nhiễm cadimi ở các loài động vật thân mềm<br /> và giáp xác được tiêu dùng phổ biến ở thành phố<br /> Nha Trang ở thời điểm lấy mẫu là tương đối thấp<br /> <br /> và dưới mức cho phép được qui định bởi Châu Âu<br /> và Việt Nam. Bên cạnh đó kết quả còn cho thấy<br /> hàm lượng cadimi trong nhóm hai mảnh vỏ và chân<br /> bụng ở mùa mưa cao hơn mùa khô. Đây là các dữ<br /> liệu có giá trị cho việc đánh giá phơi nhiễm và đánh<br /> giá nguy cơ của người dân thành phố Nha Trang<br /> đối với cadimi do ăn các loài động vật thân mềm<br /> và giáp xác.<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 7<br /> <br />