Hình thành kỹ năng tự học cho sinh viên nội trú khoa Ngoại ngữ - Đại học Thái Nguyên

Lê Thành Thế và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 191(15): 175 - 181<br /> <br /> HÌNH THÀNH KỸ NĂNG TỰ HỌC CHO SINH VIÊN NỘI TRÚ<br /> KHOA NGOẠI NGỮ - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN<br /> Lê Thành Thế *, Lê Hồng Quân, Chu Thị Đông<br /> Khoa Ngoại ngữ - Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Dạy học được xem là con đường giáo dục cơ bản nhất để thực hiện mục đích của quá trình giáo<br /> dục tổng thể, trong đó hoạt động tự học là một trong những công việc có vị trí quan trọng trong<br /> giáo dục, đặc biệt là giáo dục đại học. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 đã<br /> chỉ ra rằng đối với giáo dục đại học, tập trung đào tạo nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài,<br /> phát triển phẩm chất và năng lực tự học, tự làm giàu tri thức, sáng tạo của người học. Tuy nhiên,<br /> một bộ phận khá lớn sinh viên hiện nay còn thụ động trong việc tiếp nhận tri thức, chính vì vậy với<br /> mục đích tìm hiểu về hoạt động tự học của sinh viên nội trú Khoa Ngoại ngữ - ĐHTN, nhóm tác<br /> giả đã nghiên cứu, khảo sát thực trạng tự học của sinh viên nội trú (SVNT) của Khoa, từ đó đánh<br /> giá và đề xuất một số kỹ năng tự học cơ bản cần hình thành ở sinh viên nhằm nâng cao hiệu quả tự<br /> học cho sinh viên nội trú Khoa Ngoại ngữ.<br /> Từ khóa: giáo dục, hoạt động tự học, kỹ năng tự học, phương pháp tự học, sinh viên nội trú<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Tự học là một trong những nhân tố quan trọng<br /> để nâng cao chất lượng dạy - học. Đối với<br /> sinh viên, việc tự học giữ vai trò rất quan<br /> trọng, nó là nhân tố trực tiếp nâng cao hiệu<br /> quả học tập của sinh viên. Tuy nhiên trong thực<br /> tế kỹ năng tự học của sinh viên chưa được quan<br /> tâm đúng mức. Vì vậy việc tìm ra các biện pháp<br /> nhằm rèn luyện kỹ năng tự học cho sinh viên đã<br /> trở thành một yêu cầu cấp bách.<br /> Trong những năm qua, có nhiều công trình<br /> nghiên cứu đã xác định các phương hướng,<br /> những biện pháp đổi mới phương pháp dạy<br /> học khác nhau, các tư tưởng tập trung vào<br /> việc phát huy năng lực tự học, tự rèn luyện<br /> của người học, chuyển dần từ hệ phương pháp<br /> “tập trung vào người dạy” sang hệ phương pháp<br /> “tập trung vào người học”, chuyển dần từ<br /> phương pháp dạy học sang phương pháp nghiên<br /> cứu. Tổ chức hoạt động tự học và rèn luyện kỹ<br /> năng tự học cho sinh viên trở thành một nội<br /> dung đổi mới trong các trường đại học.<br /> Thực tế nhiều sinh viên tuy đã ý thức được về<br /> tầm quan trọng của việc tự học, nhưng đại đa<br /> số chưa biến động cơ thành hoạt động tích<br /> cực và chưa có cách tự học hiệu quả. Từ thực<br /> tế trên, bài viết tập trung làm rõ việc rèn<br /> luyện và hình thành kỹ năng tự học cho sinh<br /> viên nội trú Khoa Ngoại ngữ - ĐHTN.<br /> *<br /> <br /> Tel: 0915 194289, Email: lethanhthe.sfl@tnu.edu.vn<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn<br /> - Phương pháp quan sát hoạt động tự học của<br /> sinh viên nội trú Khoa Ngoại ngữ trong mối<br /> quan hệ với hoạt động dạy học.<br /> - Phương pháp điều tra anket (thu thập thông<br /> tin bằng bảng hỏi) về thực trạng tự học của<br /> sinh viên nội trú Khoa Ngoại ngữ trong giai<br /> đoạn hiện nay.<br /> Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận<br /> - Phương pháp phân tích, tổng hợp, khái quát<br /> hóa, hệ thống hóa các tài liệu lý luận về tự học.<br /> - Phương pháp lịch sử: Nghiên cứu lịch sử<br /> của vấn đề nghiên cứu, phát hiện và khai thác<br /> những khía cạnh mà các công trình nghiên<br /> cứu trước đây đã đề cập tới vấn đề tự học và<br /> tổ chức tự học, làm cơ sở cho việc tiến hành<br /> các hoạt động nghiên cứu tiếp theo.<br /> Phương pháp toán học<br /> Sử dụng phương pháp thống kê toán học<br /> nhằm để xử lý số liệu về thực trạng tự học của<br /> sinh viên nội trú Khoa Ngoại ngữ.<br /> Nhóm tác giả đã thực hiện gửi phiếu điều tra<br /> tới 215 sinh viên ở nội trú tại khu Ký túc xá<br /> Khoa Ngoại ngữ, cụ thể: tổng số phiếu gửi đi:<br /> 215, số phiếu có phản hồi: 201 phiếu.<br /> 175<br /> <br /> Lê Thành Thế và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KẾT QUẢ CỦA<br /> VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU<br /> Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu<br /> Đặc điểm và bản chất của hoạt động tự học:<br /> - Tự học là một quá trình, trong đó dưới vai<br /> trò chủ đạo của giáo viên, người học tự mình<br /> chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng, kỹ xảo thông qua<br /> các hoạt động trí tuệ (quan sát, phân tích, tổng<br /> hợp, so sánh, phán đoán…) và các hoạt động<br /> thực hành (khi sử dụng các thiết bị đồ dùng<br /> học tập). Tự học gắn kiền với động cơ, tình<br /> cảm và ý chí… của người học để vượt qua<br /> chướng ngại vật hay vật cản trong học tập<br /> nhằm tích lũy kiến thức cho bản thân người<br /> học từ kho tàng tri thức của nhân loại, biến<br /> những kinh nghiệm này thành kinh nghiệm và<br /> vốn sống của cá nhân người học.<br /> Tự học chỉ thực sự có hiệu quả khi:<br /> + Người học phải thực sự có nhu cầu học.<br /> + Tự học chỉ diễn ra khi người học tiến hành<br /> giải quyết vấn đề, giải quyết tình huống, giải<br /> quyết các nhiệm vụ học tập.<br /> + Tự học của sinh viên gắn liền với hoạt động<br /> dạy của giáo viên và nó có hiệu quả cao khi<br /> có sự hướng dẫn, tổ chức của giáo viên.<br /> Bên cạnh đó, hoạt động tự học của sinh viên<br /> được thực hiện bởi hệ thống kỹ năng, kỹ xảo<br /> nhất định, cụ thể: Kỹ năng lập kế hoạch tự<br /> học, kỹ năng sắp xếp thời gian tự học, kỹ<br /> năng đọc sách, kỹ năng nghiên cứu khoa<br /> học… và kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập.<br /> <br /> 191(15): 175 - 181<br /> <br /> Hoạt động của giảng viên trong tổ chức hoạt<br /> động tự học cho sinh viên<br /> - Dạy nghề cho sinh viên: Nhiệm vụ này đòi<br /> giáo viên phải hình hình thành được ở sinh<br /> viên hệ thống kỹ năng nghề nghiệp tương<br /> ứng, để sau khi ra trường sinh viên có khả<br /> năng lập nghiệp.<br /> - Dạy phương pháp tự học cho sinh viên:<br /> Hình thành ở sinh viên hệ thống kỹ năng tự<br /> học, tự nghiên cứu nhằm hình thành phương<br /> pháp tự học, tự nghiên cứu cho sinh viên.<br /> - Dạy thái độ cho sinh viên: nhằm bồi dưỡng<br /> cho sinh viên ý thức cá nhân đối với nghề<br /> nghiệp tương lai, đồng thời hình thành ở học<br /> niềm tin cách mạng, niềm tin về nghề nghiệp và<br /> giáo dục cho sinh viên những phẩm chất nhân<br /> cách của người công dân trong thời đại mới.<br /> KẾT QUẢ CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU<br /> Nhận thức về vai trò của hoạt động tự học<br /> Nhóm tác giả đã khảo sát nhận thức về tầm<br /> quan trọng của hoạt động tự học, kết quả thu<br /> được cho thấy hầu hết sinh viên nội trú đều<br /> nhận thức tầm quan trọng của hoạt động tự<br /> học, có đến 93,1% sinh viên nội trú nhận<br /> định hoạt động tự học là quan trọng và rất<br /> quan trọng, 5,9% sinh viên nội trú nhận định<br /> là bình thường và 1% sinh viên nội trú nhận<br /> định là không quan trọng (Hình 1).<br /> <br /> Tổ chức hoạt động tự học cho sinh viên:<br /> Bản chất của việc tổ chức hoạt động tự học<br /> cho sinh viên là sắp xếp và tiến hành các biện<br /> pháp dạy học sao cho phát huy được tính tích<br /> cực, tính tự giác của người học ở mức độ cao<br /> nhất. Muốn vậy giáo viên cần phải thiết kế,<br /> sắp xếp các biện pháp tổ chức giảng dạy<br /> nhằm hướng dẫn, điều khiển, chỉ đạo cách tự<br /> thiết kế, tự sắp xếp các biện pháp hoạt động<br /> tự học, tự nghiên cứu của sinh viên nhằm phát<br /> huy tới mức cao nhất năng lực tự học, tự<br /> nghiên cứu của sinh viên.<br /> 176<br /> <br /> Hình 1. Nhận thức của sinh viên nội trú<br /> về vai trò của hoạt động tự học<br /> <br /> Về biện pháp tự học của sinh viên nội trú<br /> Khi được hỏi “Bạn thường sử dụng những<br /> biện pháp nào sau đây khi tự học?”, kết quả<br /> cho thấy sinh viên nội trú Khoa Ngoại ngữ<br /> cũng đã biết sử dụng một số biện pháp tự học<br /> sau (Bảng 1).<br /> <br /> Lê Thành Thế và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 191(15): 175 - 181<br /> <br /> Bảng 1. Biện pháp tự học của sinh viên nội trú<br /> Đọc qua bài cũ<br /> Tổ chức trao đổi về nội dung<br /> nghiên cứu<br /> Đọc và nghiên cứu bài mới trước<br /> khi nghe giảng<br /> <br /> 55<br /> 27,4%<br /> 9<br /> 4,5%<br /> 56<br /> 27,8%<br /> <br /> Vận dụng tri thức để giải quyết các vấn đề khác<br /> nhau<br /> So sánh đối chiếu về kết quả nhận thức của mình<br /> với bài giảng của thầy cô<br /> Đọc kỹ và tái hiện lại tri thức đã học bằng ngôn<br /> ngữ nói và viết<br /> <br /> Nghiên cứu bài mới trước khi nghe giảng và xây dựng đề cương nghiên cứu<br /> <br /> Về hình thức và thời gian tự học của sinh<br /> viên nội trú<br /> Khoa ngoại ngữ - ĐHTN hiện đang đào tạo<br /> theo hình thức tín chỉ, vai trò của người học<br /> được đặc biệt coi trọng (lấy người học làm<br /> trung tâm), thời gian lên lớp của sinh viên<br /> trong đào tạo theo tín chỉ ít hơn đào tạo theo<br /> niên chế, thay vào đó tính tự giác, chủ động,<br /> sáng tạo của người học được phát huy. Để tìm<br /> hiểu hình thức tự học và thực trạng thời gian<br /> dành cho hoạt động tự học của sinh viên nội<br /> trú, nhóm tác giả đã gửi phiếu điều tra để<br /> khảo sát. Kết quả điều tra cho thấy bên cạnh<br /> 62,2 % sinh viên nội trú cho biết các em<br /> thường xuyên tự học vào các buổi hàng ngày,<br /> cũng có tới 37,8% sinh viên nội trú cho rằng<br /> chỉ tự học khi giáo viên yêu cầu và khi chuẩn<br /> bị thi, kiểm tra (Bảng 1). Có 15,4 % sinh viên<br /> nội trú cho biết các em tự học vào những lúc<br /> rảnh rỗi (trên 8 giờ/ngày); 39,3% sinh viên<br /> nội trú cho rằng thời gian tự học của bản thân<br /> là vừa đủ (4-8 giờ/ngày); 26,4% sinh viên nội<br /> trú cho biết thời gian tự học không nhiều lắm<br /> (2-4 giờ/ngày), qua trao đổi trực tiếp thì nhóm<br /> tác giả được biết có một số sinh viên nội trú<br /> vì hoàn cảnh gia đình nên tranh thủ đi làm<br /> thêm ngoài giờ học, một số tham gia các hoạt<br /> động cộng đồng, hoạt động phong trào…và<br /> có đến 18,9% sinh viên nội trú cho biết sự tự<br /> học còn phụ thuộc vào hứng thú của bản thân,<br /> tức là khi nào có hứng thì học (Hình 2).<br /> HÌNH THÀNH KỸ NĂNG TỰ HỌC CHO SINH<br /> VIÊN NỘI TRÚ KHOA NGOẠI NGỮ - ĐHTN<br /> Qua nghiên cứu thực trạng tự học của sinh<br /> viên nội trú, chúng tôi thấy rằng: nhìn chung,<br /> sinh viên nội trú Khoa Ngoại ngữ chưa có<br /> nhận thức đầy đủ về bản chất, vai trò, ý nghĩa<br /> của hoạt động tự học, vì thế việc sử dụng thời<br /> gian, biện pháp và vận dụng các kĩ năng tự<br /> học của sinh viên chưa được hợp lý và khoa<br /> <br /> 33<br /> 16,4%<br /> 22<br /> 10,9%<br /> 74<br /> 36,8%<br /> 49<br /> 24,4%<br /> <br /> học. Một trong những nguyên nhân dẫn tới<br /> thực trạng trên là do sinh viên chưa có kỹ<br /> năng tự học, chưa biết cách tự học, chưa có<br /> đủ tài liệu giáo trình và các phương tiện hỗ<br /> trợ cho hoạt động học. Nhiệm vụ đặt ra đối<br /> với các nhà quản lý, những người làm công<br /> tác giảng dạy là phải tổ chức hoạt động tự học<br /> cho sinh viên, đặc biệt là phải đổi mới<br /> phương pháp dạy học theo hướng tích cực<br /> hóa hoạt động của người học nhằm phát huy<br /> tới mức cao nhất năng lực tự học và tự nghiên<br /> cứu của sinh viên. Với thực trạng trên chúng<br /> tôi đề xuất hình thành một số kỹ năng tự học<br /> cho sinh viên nội trú như sau:<br /> Bảng 2. Hình thức tự học của sinh viên nội trú<br /> Hình thức tự học của SVNT<br /> Chỉ khi giáo viên yêu cầu<br /> Khi chuẩn bị thi và kiểm tra<br /> Thường xuyên vào các buổi hằng ngày<br /> Tổng<br /> <br /> n<br /> 13<br /> 63<br /> 125<br /> 201<br /> <br /> %<br /> 6,5<br /> 31,3<br /> 62,2<br /> 100<br /> <br /> Hình 2. Thời gian tự học của sinh viên nội trú<br /> <br /> Hình thành kỹ năng xây dựng kế hoạch tự học<br /> - Vai trò của việc lập kế hoạch: Việc lập kế<br /> hoạch tự học đòi hỏi sinh viên phải có tính tự<br /> giác, tích cực, tính độc lập sáng tạo. Muốn<br /> nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy học và<br /> hiệu quả của hoạt động tự học, đòi hỏi người<br /> giáo viên cần hướng dẫn tri thức cơ bản về kế<br /> hoạch hoá hoạt động tự học cho sinh viên,<br /> giúp họ phát huy hết năng lực tự học của<br /> 177<br /> <br /> Lê Thành Thế và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> mình. Tuy nhiên, kế hoạch tự học của sinh<br /> viên chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó đảm bảo<br /> được những yêu cầu sau:<br /> + Kế hoạch tự học phải có sự kết hợp giữa<br /> những điều kiện chủ quan và điều kiện khách<br /> quan ảnh hưởng đến việc thực hiện kế hoạch.<br /> + Kế hoạch phải đảm bảo thực hiện được mối<br /> liên hệ ngược thường xuyên, kịp thời để có<br /> những biện pháp điều chỉnh hợp lý. Kết quả<br /> thu được từ mối liên hệ ngược sẽ là cơ sở cho<br /> hoạt động điều khiển, điều chỉnh kế hoạch,<br /> đồng thời giúp cho khâu tự đánh giá của sinh<br /> viên trong quá trình tự học được chuẩn xác.<br /> + Khi lập kế hoạch tự học, sinh viên phải lưu ý<br /> phối hợp hài hoà, hợp lý giữa các công việc,<br /> đảm bảo luân phiên giữa học tập và nghỉ ngơi.<br /> + Kế hoạch tự học phải đảm bảo tỉ lệ 1 giờ<br /> học trên lớp phải có ít nhất 1 giờ tự học ở nhà<br /> tương ứng.<br /> - Quy trình hướng dẫn sinh viên hình thành kỹ<br /> năng lập kế hoạch tự học:<br /> Bước 1: Hướng dẫn sinh viên liệt kê những<br /> việc phải làm trong ngày và hiểu rõ sự cần<br /> thiết phải làm việc có kế hoạch.<br /> Bước 2: Sinh viên dự định và phân chia thời<br /> gian cho từng công việc sao cho khoa học,<br /> hợp lý.<br /> Bước 3: Sinh viên lập kế hoạch hành động<br /> với từng việc (Học bài cũ như thế nào? Tự<br /> kiểm tra mức độ nắm tri thức ra sao? Tự<br /> nghiên cứu bài mới như thế nào?...).<br /> Bước 4: Thực hiện theo đúng kế hoạch đã đề ra.<br /> Khi thực hiện kế hoạch đòi hỏi sinh viên phải<br /> có tính kiên trì, nhẫn nại, khắc phục khó khăn<br /> và phải có ý chí vượt khó, phải có bản lĩnh vững<br /> vàng và nguyên tắc hoạt động tuân theo kế<br /> hoạch đã đề ra. Việc thực hiện kế hoạch đòi hỏi<br /> sinh viên phải có tính linh hoạt và tính sáng tạo<br /> khi hoàn cảnh thay đổi, đồng thời cần có thời<br /> gian dự trữ để khắc phục khó khăn.<br /> Bước 5: Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch.<br /> - Điều kiện để thực hiện quy trình<br /> + Giáo viên giảng dạy và cán bộ quản lý<br /> Khoa cần giúp sinh viên nắm được kế hoạch<br /> tổng thể chung của Khoa.<br /> 178<br /> <br /> 191(15): 175 - 181<br /> <br /> + Kế hoạch học tập bộ môn phải nằm trong<br /> kế hoạch tự học của sinh viên.<br /> + Sinh viên phải lượng giá được khối lượng<br /> công việc trong học tập và thời gian tiến hành.<br /> + Sinh viên phải có tính tự giác, tính tích cực,<br /> chủ động, sáng tạo trong quá trình thực hiện kế<br /> hoạch, đặc biệt là sinh viên phải có ý chí vượt<br /> khó nhằm khắc phục khó khăn trong tự học.<br /> + Sinh viên phải có kỹ năng tự kiểm tra, tự đánh<br /> giá kết quả việc thực hiện kế hoạch của mình.<br /> Hình thành kỹ năng đọc sách cho sinh viên<br /> - Vai trò của kỹ năng đọc sách: Đọc sách có<br /> một vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao<br /> hiệu quả hoạt động tự học của sinh viên. Đọc<br /> sách được coi như là một bộ phận của quá<br /> trình học tập, nó luôn gắn liền với hoạt động<br /> dạy của giáo viên. Kỹ năng đọc sách giúp cho<br /> sinh viên nắm vững, hệ thống tri thức, mở<br /> rộng, đào sâu tri thức, làm tăng thêm sự hiểu<br /> biết của bản thân; Đọc sách giúp cho sinh<br /> viên có thể phát triển nhận thức, phát triển trí<br /> tuệ, phát triển và trau dồi vốn ngôn ngữ...<br /> - Quy trình đọc sách<br /> Bước 1: Sinh viên xác định mục đích yêu cầu,<br /> nhiệm vụ học tập do giáo viên đề ra và ý<br /> nghĩa của việc hoàn thành các nhiệm vụ đó.<br /> Bước 2: Chọn sách và tài liệu phù hợp với sự<br /> hướng dẫn của giáo viên. Sắp xếp sách và tài<br /> liệu theo thứ tự ưu tiên.<br /> Bước 3: Nghiên cứu kỹ tài liệu bắt buộc và<br /> các tài liệu khác.<br /> Bước 4: Đọc, phân tích những nội dung cơ<br /> bản cần đọc, xác định kiến thức cơ bản của<br /> vấn đề, khái quát hoá, hệ thống hoá nội dung<br /> đã đọc...<br /> Bước 5: Ghi chép những thông tin đã xác<br /> định, đã khái quát được.<br /> Bước 6: Ghi nhớ những điều quan trọng và tái<br /> hiện lại bằng ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết.<br /> Bước 7: Xác định khả năng ứng dụng của tri<br /> thức đã nghiên cứu vào thực tiễn giáo dục và<br /> dạy học.<br /> Bước 8: Vận dụng tri thức đã nghiên cứu để<br /> giải quyết các bài tập thực hành.<br /> <br /> Lê Thành Thế và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Điều kiện để thực hiện quy trình đọc sách<br /> của sinh viên<br /> + Đối với giảng viên:<br /> Giúp sinh viên xác định rõ mục đích, yêu cầu,<br /> ý nghĩa của việc đọc sách. Giới thiệu cho sinh<br /> viên những nội dung mà sinh viên cần phải<br /> đọc, cần nắm vững, những tài liệu tham khảo<br /> cần tìm đọc. Giáo viên cần giúp sinh viên<br /> phân loại tài liệu bắt buộc cần phải đọc và<br /> những tài liệu hỗ trợ khác để việc đọc sách<br /> của sinh viên có sự tập trung, tránh dàn trải.<br /> Giáo viên có những chỉ dẫn cụ thể cho sinh<br /> viên về cách đọc sách, ghi chép, xây dựng đề<br /> cương nghiên cứu, viết tóm tắt nội dung<br /> nghiên cứu và cách vận dụng tri thức tự<br /> nghiên cứu vào thực tiễn giáo dục và dạy học.<br /> Giáo viên cần có biện pháp kiểm tra việc<br /> đọc sách của sinh viên và hướng dẫn họ<br /> cách tự kiểm tra, tự đánh giá kết quả đọc<br /> sách của mình.<br /> + Đối với sinh viên: cần lập kế hoạch cho<br /> việc đọc sách; cần có nhận thức rõ về vai trò,<br /> ý nghĩa của việc đọc sách; phải thực sự độc<br /> lập, tích cực, tự giác trong quá trình đọc sách.<br /> Và để đọc sách có hiệu quả sinh viên phải<br /> hình thành cho mình hàng loạt kĩ năng đọc<br /> sách: Kỹ năng chọn sách, xác định mục đích<br /> chọn sách, đọc nhanh, chậm, kỹ năng phân<br /> tích, tổng hợp, so sánh, trừu tượng, khái<br /> quát...; sinh viên phải biết tự kiểm tra, tự đánh<br /> giá kết quả nghiên cứu của mình.<br /> + Về phía Khoa: Tạo điều kiện về địa điểm<br /> cho sinh viên để sinh viên có thể đọc sách;<br /> Khoa cần phải có hệ thống thư viện với đầy<br /> đủ tiện nghi để phục vụ cho việc đọc sách của<br /> sinh viên; Cung cấp đầy đủ sách và tài liệu<br /> giáo trình cho sinh viên.<br /> Hình thành kỹ năng nghiên cứu khoa học<br /> cho sinh viên<br /> Nghiên cứu khoa học là hoạt động trí tuệ<br /> nhằm thoả mãn nhu cầu nhận thức và cải tạo<br /> thế giới, nó có ba chức năng: khám phá mọi<br /> bí mật hay bản chất của sự vật hiện tượng,<br /> phát hiện ra tính quy luật của sự vật hiện<br /> <br /> 191(15): 175 - 181<br /> <br /> tượng, xây dựng nên các lý thuyết mới nhằm<br /> cải tạo thực trạng. Nghiên cứu khoa học là<br /> hoạt động tạo ra môi trường giúp sinh viên<br /> thể hiện sự tự học ở mức độ cao của bản thân.<br /> Muốn nghiên cứu khoa học, sinh viên phải có<br /> các kỹ năng: xác định vấn đề nghiên cứu, xây<br /> dựng đề cương nghiên cứu, kỹ năng đọc sách,<br /> kỹ năng giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu,<br /> kỹ năng viết công trình nghiên cứu...<br /> - Quy trình hình thành kỹ năng nghiên cứu<br /> khoa học<br /> Bước 1: Chọn đề tài nghiên cứu<br /> Bước 2: Tiến hành xây dựng đề cương nghiên cứu<br /> Bước 3: Tiến hành nghiên cứu khoa học:<br /> Nghiên cứu lí thuyết; Nghiên cứu thực tiễn;<br /> Xin ý kiến chuyên gia và đề xuất các biện<br /> pháp cải tạo thực trạng.<br /> Bước 4: Viết công trình nghiên cứu<br /> Công trình nghiên cứu phải được trình bày khoa<br /> học, lôgíc giữa các phần, khối lượng thông tin<br /> giữa các phần phải tương xứng với nhau.<br /> - Điều kiện để thực hiện quy trình<br /> + Sinh viên phải có năng lực làm việc độc lập<br /> với sách, phải có năng lực quan sát các hiện<br /> tượng giáo dục, dạy học.<br /> + Phương pháp giảng dạy cần đổi mới theo<br /> hướng phát huy tính tích cực tự học, tự<br /> nghiên cứu của sinh viên, phải bồi dưỡng<br /> năng lực phát hiện vấn đề và giải quyết vấn<br /> đề cho sinh viên.<br /> + Giáo viên cần tăng cường việc đề ra các<br /> nhiệm vụ nhận thức cho sinh viên: hoạt động<br /> tự học của sinh viên được xác định bởi các<br /> bài tập mà giáo viên giao cho. Chính việc đề<br /> ra các bài tập nhận thức sẽ giúp cho sinh viên<br /> định hướng được nội dung tự nghiên cứu và<br /> sắp xếp thời gian tự nghiên cứu. Việc đề ra các<br /> nhiệm vụ nhận thức cho sinh viên có ý nghĩa<br /> rất quan trọng, có tác dụng trong việc định<br /> hướng cho hoạt động tự học của sinh viên.<br /> + Giáo viên phải là người có năng lực nghiên<br /> cứu khoa học và biết cách hướng dẫn sinh viên<br /> cách thức tiến hành nghiên cứu khoa học.<br /> 179<br /> <br />