intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư nước ngoài tại Bộ Kế hoạch và đầu tư - 7

Chia sẻ: Tt Cao | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

120
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân. 2.3.2.1. Chất lượng các luận chứng kinh tế- kỹ thuật cho quá trình thẩm định còn hạn chế. Việc sử dụng, quản lý nguồn vốn đầu tư như thế nào cho hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thiết thực, bức xúc của xã hội là vấn đề quan trọng có tính chiến lược quốc gia. Đối với một dự án FDI phải quan tâm trước hết đến tính khả thi, tính hiệu quả kinh tế xã hội của dự án. Để đảm bảo yêu cầu này thì luận chứng kinh tế kỹ thuật của...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư nước ngoài tại Bộ Kế hoạch và đầu tư - 7

  1. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com 2 .3.2. Hạn chế và nguyên nhân. 2.3.2.1. Chất lượng các luận chứng kinh tế- kỹ thuật cho quá trình thẩm định còn hạn chế. Việc sử dụng, quản lý nguồn vốn đầu tư như th ế n ào cho hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thiết thực, bức xúc của xã hội là vấn đề quan trọng có tính chiến lược quốc gia. Đối với một dự án FDI phải quan tâm trước hết đến tính khả thi, tính hiệu quả kinh tế xã hội của dự án. Để đảm bảo yêu cầu n ày thì lu ận chứng kinh tế kỹ thuật của mỗi dự án phải được trình bày một cách đầy đủ với những số liệu khảo sát thực tiễn toàn diện, khách quan và ph ải được thông qua một hội đồng chuyên môn đ ể thẩm định. Mặc dù từ lâu luận chứng kinh tế kỹ thuật của dự án vẫn được tiến hành xây dựng song thực tiễn cho thấy bên cạnh những dự án tốt, nhiều luận chứng kinh tế kỹ thuật vẫn không đư ợc xây dựng và thẩm định kỹ càng, tính khoa học và thực tiễn thấp. Nhiều dự án việc xét duyệt không được n ghiêm túc, không có chuyên gia giỏi xem xét nên tính khả thi của luận chứng đ ến mức nào nhiều khi không được thẩm định một cách khoa học. Sự hạn chế của các luận chứng kinh tế kỹ thuật chính là một khó khăn lớn cho công tác thẩm đ ịnh. Hệ quả là bản luận chứng nhiều lúc biến tướng th ành một thủ tục hành chính. Nên chăng cần ban h ành những văn bản pháp luật quy định rõ ràng quyền lợi và trách nhiệm của các b ên hữu quan trong dự án để việc xây dựng luận chứng, xét duyệt và thực thi dự án được nghiêm túc, khoa học, đem lại hiệu quả h ơn. Bên cạnh đó công tác quản lý các dự án không chỉ cần thiết khi xét duyệt, khi thực thi m à sau khi hoàn thành cần được kiểm tra, đánh giá tính hiệu quả của dự 115
  2. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com án so với luận chứng ban đầu. Nếu có sai sót, các bên h ữu quan của dự án phải có trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình. 2 .3.2.2. Hệ thống thông tin chưa hoàn thiện. Trong th ẩm định dự án, thông tin là yếu tố rất quan trọng nhưng nhiều khi công tác th ẩm định thông tin chưa tốt khiến cho nhiều dự án đã được cấp giấy phép không triển khai đư ợc do phía nước ngo ài không có năng lực về tài chính. Nhiều dự án chủ đầu tư nước ngoài không góp đủ vốn theo tiến độ quy địn h ho ặc đóng góp vốn thấp hơn vốn pháp định. Ví dụ: dự án liên doanh giữa Nhà hàng Xuân Hương (thành phố Hồ Chí Minh) và công ty PANEXIM (Việt kiều Pháp), giấy phép cấp ngày 17/09/1990: hai bên đ ã thành lập Hội đồng quản trị, ban giám đốc, mở tài khoản, đ ã lên thiết kế nâng cấp và đã được cấp giấy phép xây dựng n gày 22/05/1991, cơ sở giải toả xong ngày 30/04/1991 với chi phí 45000USD do công ty Du Lịch tạm ứng trước cho b ên nước ngo ài mượn vì đ ây là m ột công ty Việt kiều Pháp có làm ăn với nhiều công ty Việt Nam. Tuy nhiên đ ến cuối năm 1992, công ty PANEXIM không có đủ năng lực tài chính đ ể triển khai dự án. Vì th ế dự án bị rút giấy phép. Có trư ờng hợp chủ đầu tư nư ớc ngoài sau khi nhận được giấy phép th ì bán lại giấy phép cho các công ty nước ngoài khác với giá cao hơn để kiếm lời. Ví dụ : xí nghiệp liên doanh thuốc lá Tây Đô -Hậu Giang. Bên nước ngo ài đ ứng tên xin giấy phép là một Việt kiều ở Mỹ, nhưng sau khi nhận được giấy phép đầu tư, ông Việt kiều rút tên khỏi liên doanh và bên đối tác mới là tập đoàn Indonesia. Tính đến hết năm 2000, đã có 642 dự án bị giải thể trước thời hạn với số vốn khoảng 8 tỷ USD và số vốn đã được thực hiện là 2,1 tỷ USD, trong đó thời kỳ 116
  3. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com 1996 -2000 có 406 dự án giải thể và vốn đăng ký là 6,56 tỷ USD, tăng 69% về số dự án và gấp 4,3 lần về vốn giải thể so với 5 năm trước. Nguyên nhân việc số dự án b ị giải thể tăng lên một mặt do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế khu vực, do môi trường kinh doanh ở Việt Nam còn nhiều mặt kém thuận lợi , do Việt Nam có sự điều chỉnh định hướng thu hút đầu tư nước ngo ài trong một số lĩnh vực. Nhưng mặt khác còn do phần lớn các dự án bị giải thể thời kỳ này đã được cấp giấy phép đầu tư giai đoạn từ năm 1995 trở về trước, trong đó có những dự án ngay trong quá trình th ẩm định tuy đ ã có những ý kiến phân vân về tính kh ả thi (lựa chọn đối tác không phù hợp, dựa trên những dự báo không chính xác về cung cầu…) nhưng vẫn được cấp giấy phép đầu tư vì những lý do khác nhau. Bên cạnh đó, thông tin về các chủ đầu tư nước ngoài nhiều khi sai lệch khiến cho công tác th ẩm định khá vất vả. Cụ thể trong dự án cấp nước BOT vừa n êu trong phần ví dụ, thông tin do các chủ đầu tư nước ngo ài cung cấp ghi trong hồ sơ dự án rất khả quan. Tuy nhiên, trong quá trình th ẩm định đã phát hiện không phải mọi thông tin về các công ty đầu tư đ ều đúng sự thật. Nghiên cứu tiền khả thi của dự án đó đã được Thủ tướng Chính phủ thông qua về nguyên tắc, gồm 4 công ty đầu tư nước ngoài. Trên thực tế, công ty A- với tư cách là nhà đầu tư chính, đóng góp 60% vốn pháp định- không còn tồn tại nữa, nh ưng đã đứng dưới d anh nghĩa một tên khác đ ể tham gia đầu tư. 2 .3.2.3. Hệ thống luật pháp, chính sách đang trong quá trình hoàn thiện n ên chưa đ ảm bảo tính rõ ràng và dự đoán trước được, gây khó khăn không ít cho quá trình th ẩm định dự án. 117
  4. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Tính ổn định của luật pháp, chính sách chưa cao. Một số luật pháp, chính sách liên quan trực tiếp đến đầu tư nước ngoài thay đổi nhiều. Có những trường hợp chưa tính kỹ đến lợi ích chính đáng của nhà đầu tư nên đ ã làm đảo lộn phương án kinh doanh và gây thiệt hại cho họ. Nhiều vướng mắc liên quan đến phạm vi đ iều chỉnh của các luật chuyên ngành như luật đất đai, quản lý ngoại hối, công n ghệ môi trường, lao động, xuất nhập cảnh, pháp lệnh thi hành án…chậm đư ợc sửa đổi khiến cho nhiều khi cán bộ thẩm định không có được những cơ sở rõ ràng và cập nhật để tiến hành th ẩm định. Th êm vào đó, nhiều văn bản dưới luật b an hành chậm so với quy định. Một số văn bản hướng dẫn của các Bộ, ngành, đ ịa phương có xu hướng xiết lại, th êm quy trình dẫn đến tình trạng “trên thoáng dưới chặt”, một số chính sách mới của Chính phủ chậm được đưa vào cuộc sống hoặc không được cơ quan cấp dư ới chấp hành nghiêm ch ỉnh làm giảm lòng tin của cộng đồng đầu tư nước ngoài. 2 .3.2.4. Công tác quy hoạch còn chậm, chất lượng chưa cao, thiếu cụ thể. Các nhà đầu tư nước ngo ài vào Việt Nam chủ yếu với động cơ tìm kiếm lợi nhuận và nhằm vào thị trường tiêu thụ nội địa gần 80 triệu dân. Nhưng một mặt, quy mô của thị trường Việt Nam còn nhỏ bé, sức mua thấp, nhất là vùng nông thôn. Mặt khác ta lại chủ trươn g khuyến khích đầu tư hướng về xuất khẩu, nhiều dự án phải xuất khẩu trên 80% nên tính khả thi của dự án không cao. Nhiều lĩnh vực đầu tư có sức hấp dẫn nhưng vào thời điểm hiện nay đã và đang b ão hoà (khách sạn, văn phòng cho thuê, lắp ráp ôtô xe máy, hàng điện tử gia dụng…). Tình hình trên cộng với ảnh hưởng tiêu cực của khủng hoảng kinh tế khu vực đã làm cho công su ất huy động của nhiều sản phẩm thuộc khu vực đầu tư nước 118
  5. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com n goài đạt thấp. Việc cấp phép những năm đầu trong một vài lĩnh vực cũng còn h iện tượng thiên về số lượng, nặng về thay thế nhập khẩu, tuy có bổ sung hàng hoá cho thị trường, tiết kiệm ngoại tệ nhập khẩu, nhưng tình trạng này kéo dài không kịp thời điều chỉnh đã dẫn đến chênh lệch cung cầu, tạo sức ép lớn đối với sản xuất một vài sản phẩm trong nước. Cũng do thiếu quy hoạch cụ thể nên một mặt các địa phương phải chờ xin ý kiến của các cơ quan trung ương mất nhiều thời gian, mặt khác dẫn đến tình trạng quan điểm xử lý đối với dự án không nhất quán. Hình thức đầu tư nước ngoài cũng chưa phong phú. Hơn 10 năm qua, đ ầu tư nước ngo ài tại Việt Nam thực hiện theo 4 h ình thức là doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn n ước ngoài, Hợp đồng hợp tác kinh doanh và hợp đồng BOT. Tuy nhiên các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài chỉ đ ược thành lập theo h ình thức công ty trách nhiệm hữu hạn. Trong chỉ đạo và điều hành ta dành ưu tiên cho hình thức liên doanh nhưng chính doanh nghiệp liên doanh lại có tỷ lệ lỗ vốn, giải thể nhiều nhất, mâu thuẫn giữa các bên liên doanh là khá phổ biến. Hình thức hợp đồng BOT tuy đ ược khuyến khích phát triển và thực tế đã chứng m inh là chứa đựng rất nhiều lợi thế đặc biệt đối với các nước đang phát triển trong các dự án mang tính chất phúc lợi công cộng, xây dựng cơ sở hạ tầng…nhưng do nhiều nguyên nhân khách quan vẫn chưa thực sự phát huy đ ược sức mạnh của mình cho dù nhà nước đã tạo nhiều điều kiện khuyến khích phát triển. Trong quá trình th ẩm định các dự án BOT, nếu không có một hệ thống toà án tin cậy, không có khả năng đứng ra bảo vệ quyền lợi của từng cá nhân và xí 119
  6. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com n ghiệp th ì các nhà đầu tư nước ngoài sẽ không cảm thấy yên tâm khi đưa ra những cam kết đầu tư lâu dài ở Việt Nam. Thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài còn quá 2 .3.2.5. rườm rà. Việc xin cấp giấy phép đầu tư, thủ tục thuê đất, xin giấy p hép xây dựng cũng như các thủ tục triển khai thực hiện dự án còn nhiều phức tạp. Công tác lập hồ sơ d ự án còn nhiều thiếu sót, sơ sài và buộc phải sửa đổi bổ sung khiến thời gian th ẩm định và cấp giấy phép kéo d ài. Đặc biệt khi được cấp giấy phép đầu tư, để có được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các chủ đầu tư ph ải mất khá nhiều th ời gian mới triển khai thực hiện đư ợc dự án. Việc phức tạp trong thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hiện đang là một vấn đề nổi cộm và làm ảnh hưởng rất lớn đến công tác thẩm định dự án. Bên cạnh đó, phương thức quản lý cồng kềnh, các thủ tục rắc rối phiền hà kéo dài thời gian làm giảm lại tiến độ ph ê chuẩn và thực hiện dự án. Do vậy b ên cạnh Luật đầu tư nước ngoài, các văn bản dư ới luật cũng phải nhằm mục tiêu khắc phục những bất hợp lý nảy sinh. Thi hành chế độ một cửa có hiệu lực, điều chỉnh hệ thống giá cả có liên quan nhằm giảm chi phí cho nhà đầu tư , chú trọng đ ào tạo nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ thẩm định dự án. Ngoài ra cần huỷ bỏ những ràng buộc hệ thống ngân hàng và các dịch vụ kèm theo nhằm tạo môi trường thông thoáng cho các nhà đầu tư. Thành lập các khu vực mậu dịch tự do, khu chế xuất cho các ngành công nghiệp xuất khẩu…là giải pháp hữu hiệu thu hút FDI và củng cố lòng tin của các nhà đầu tư nước ngo ài vào công cuộc kinh doanh ở Việt Nam. 120
  7. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com 2 .3.2.6. Mặt thẩm định công nghệ còn thiếu nhiều kinh nghiệm. Chuyển giao công nghệ là một thành tố quan trọng của đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên nhiều hoạt động chuyển giao công nghệ qua các dự án đầu tư nước ngoài được thực hiện không theo các quy định của pháp luật (chẳng hạn như không lập và ký kết hợp đồng hoặc chỉ ký kết hợp đồng giữa bên giao và bên nhận mà không trình đ ể phê duyệt…) làm cho cơ quan th ẩm định rất khó có những căn cứ chính xác và nhất quán để thực hiện công tác thẩm định về mặt công nghệ. Nhiều hợp đồng chuyển giao công nghệ được ký kết giữa các b ên là do bên nước n goài soạn thảo sẵn với những điêù khoản có lợi cho họ, trách nhiệm của b ên giao không rõ ràng và có những điều khoản trái với quy định của pháp luật Việt Nam, chi phí chuyển giao công nghệ không hợp lý, vư ợt quá nhiều so với quy đ ịnh. Những hợp đồng đó thường bị sửa lại nhiều lần làm kéo dài thời gian phê duyệt. Bên cạnh đó cũng chưa có được một đội ngũ cán bộ thẩm định thực sự thông thạo về các thiết bị công nghệ hiện đại cũng như thông th ạo ngoại ngữ và lu ật pháp quốc tế dẫn đến nhiều trường hợp công nghệ đưa vào không đáp ứng được mục tiêu của dự án đề ra. kinh nghiệm thẩm định giá và mức độ tiên tiến của công nghệ và máy móc còn nhiều hạn chế dẫn đến hiệu quả thấp, đặc biệt là trong các dự án liên doanh rất nhiều dự án bị giải thể trước thời hạn. Chưa có sự thống nhất giữa Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư 2 .3.2.6. trong đánh giá thẩm định dự án. Thông thường, những kết quả đánh giá thẩm định do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra sau quá trình thẩm định là những căn cứ trực tiếp để Chính phủ ra quyết đ ịnh đầu tư và cấp giấy phép đầu tư. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp 121
  8. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com không có sự thống nhất trong đánh giá dự án giữa Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Cụ thể, trong dự án cấp nư ớc BOT vừa được lấy làm ví d ụ, mặc dù kết quả đánh giá thẩm định do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra về dự án là còn nhiều vấn đề tồn tại, nhiều vấn đề còn nghi vấn cần phải xem xét kỹ lư ỡng mới có thể đưa ra kết luận cuối cùng, tuy nhiên dự án vẫn được Chính phủ chấp nhận và thông qua. Nguyên nhân của vấn đề trên có thể ở chỗ chưa có những tiêu chu ẩn cụ thể để đánh giá xếp loại dự án, chưa có quy định chi tiết về những điều kiện dự án cần phải đạt đủ để được cấp giấy phép đầu tư. Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm ho àn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư. 3 .1. Triển vọng các dự án đầu tư trực tiếp n ước ngoài ở Việt Nam. 3.1.1. Bối cảnh tình hình. Những thuận lợi: Tình hình kinh tế- xã hội của n ước ta tiếp tục ổn định và phát triển. Đặc biệt, những thành tựu to lớn và rất quan trọng của 15 năm đổi mới đã làm cho thế và lực của ta mạnh lên, cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế được tăng cường. Sự phát triển có nhiều triển vọng của nền kinh tế trong môi trường chính trị xã hội cơ bản ổn định, môi trường hợp tác, liên kết kinh tế quốc tế có nhiều thuận lợi cùng với những tiềm năng lớn về tài nguyên, lao động của đát nước sẽ tạo nhiều đ iều kiện thu ận lợi để tiếp tục thu hút mạnh hơn nữa các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước. 122
  9. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Môi trường kinh doanh nói chung và môi trường đầu tư nói riêng không ngừng được cải thiện; công tác quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài đ ã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm và d ần đi vào nền nếp; đội ngũ cán bộ trong lĩnh vực đ ầu tư nước ngoài ngày một trưởng th ành. Xu hướng toàn cầu hóa kinh tế đang gia tăng mạnh cùng với sự phát triển nhảy vọt của cách mạng kho a h ọc và công nghệ, nhất là công nghệ thông tin đ ã thúc đ ẩy sự hình thành nền kinh tế tri thức, tạo n ên sự dịch chuyển mạnh cơ cấu kinh tế quốc tế và gia tăng mạnh các dòng chuyển vốn trên thế giới. Mặt khác, kinh tế thế giới đã phục hồi và tăng trưởng trở lại. Thời gian tới, Châu á- Thái Bình Dương tiếp tục là khu vực phát triển năng động của thế giới. Trong bối cảnh đó, nước ta cũng có những cơ hội thuận lợi để thu hút thêm các dự án đ ầu tư trực tiếp nước ngoài . Những khó khăn. Nền kinh tế phát triển chưa vững chắc, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp. Nhịp độ tăng trưởng kinh tế 5 năm qua chậm dần. Năm 2000 có chiều hướng tăng lên nhưng chưa đạt được mức tăng trưởng cao như 5 năm đầu thập niên 90. Cơ cấu kinh tế dịch chuyển chậm, tích luỹ nội bộ n ên kinh tế còn thấp, các cân đối vĩ mô còn thiếu vững chắc. Môi trường kinh doanh, đầu tư còn nhiều hạn chế. Nhu cầu thị trường tăng chậm, dung lượng thị trường nhỏ và sức mua trong nước còn rất thấp trong khi cung về nhiều sản phẩm trong nước đã bão hoà. Quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài còn b ất cập, đặc biệt thủ tục hành chính còn phiền hà, tình trạng chấp h ành chưa nghiêm luật pháp chính sách còn khá phổ biến. 123
  10. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Cạnh tranh trong thu hút các dự án đầu tư nước ngoài trên th ế giới và trong khu vực diễn ra ngày càng gay gắt. Hiện nay, ba phần tư vốn đầu tư nước ngoài trên th ế giới là đầu tư lẫn nhau giữa các nước công nghiệp phát triển do sự tăng cường liên kết giữa các công ty đa quốc gia của Mỹ, Nhật, Tây Âu. Một phần tư số vốn đầu tư nư ớc ngo ài còn lại chảy vào các nư ớc đang phát triển nhưng chủ yếu bị thu hút vào các nươcs công nghiệp mới (NICS) hoặc vào các thị trường đ ầu tư lớn như Trung Quốc, ấn Độ, Brazil, Mêhico…Trong bối cảnh đó, các nước trong khu vực đã và đang cải thiện mạnh môi trường thu hút đầu tư n ước n goài nh ằm vượt lên trên các nước khác, coi đó là giải pháp chiến lược phục hồi và phát triển kinh tế. Chính điều này tạo n ên sức cạnh tranh mạnh và là thách thức to lớn với Việt Nam, nhất là trong bối cảnh hiện nay môi trường đầu tư tại Việt Nam đang bị đánh giá là mất dần tính cạnh tranh và độ rủi ro trong kinh doanh cao hơn các nước trong khu vực. Sau khủng hoảng kinh tế khu vực và dựa vào kinh nghiệm thực tế tại Việt Nam, các nhà đầu tư nước ngoài đa đánh giá Việt Nam đúng h ơn và trở n ên thận trọng, không đầu tư ồ ạt theo hướng đón đầu như nh ững năm đầu 90 m à thực hiện chính sách đầu tư phù hợp với tình hình kinh tế và sức mua thực tế của người d ân Việt Nam. Việc thực hiện từng bước tự do hoá thương mại và đ ầu tư theo lộ trình AFTA, khu vực đầu tư ASEAN (AIA) cũng được các nh à đầu tư nư ớc n goài tính toán khi lựa chọn địa điểm đầu tư , thực hiện phân công lao động quốc tế đối với các n ước trong khu vực ASEAN, tuỳ thuộc môi trường đầu tư, tiềm lực kinh tế, nguồn tài nguyên nhân lực tại chỗ, quy mô th ị trường của mỗi nước. 124
  11. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com 3 .1.2. Triển vọng Khả năng vốn thực hiện của các dự án đầu tư trực tiếp nư ớc ngoài 5 năm tới sơ bộ ước tính trên 11 tỷ USD, dựa vào nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngo ài thực h iện từ các dự án đ ã đ ược cấp giấy phép từ những năm trước nhưng chưa hoặc đ ang tiếp tục triển khai và dựa vào vốn thực hiện của các dự án cấp mới trong cùng kỳ, trong đó dự kiến: + Số vốn của các dự án đã cấp phép nhưng chưa thực hiện (khoảng trên dưới 15 tỷ USD) sẽ tiếp tục thực hiện khoảng 4-5 tỷ USD. + Số dự án triển khai có hiệu quả, dự kiến tăng vốn khoảng 2 tỷ USD + Số vốn thực hiện của các dự án cấp mới khoảng 4 -5 tỷ USD. Các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài theo ngành, lĩnh vực. Định hướng chung là khuyến khích mạnh mẽ việc thu hút các dự án vào các n gành công nghiệp chế biến xuất khẩu, cơ khí, điện tử, dầu khí, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội gắn với thu hút công nghệ hiện đại, tạo thêm nhiều việc làm, khai thác thế mạnh về tài nguyên, nguyên liệu. Trong lĩnh vực nông lâm nghiệp, khuyến khích và có chính sách ưu đ ãi thoả đ áng đối với các dự án chế biến sản phẩm nông lâm ngư nghiệp gắn với việc phát triển các vùng nguyên liệu để phục vụ xuất khẩu và tiêu dùng trong nư ớc; chú trọng các dự án ứng dụng công nghệ sinh học sản xuất các giống mới có chất lượng và hiệu quả kinh tế cao; khuyến khích các dự án công nghiệp phục vụ nông nghiệp, các dự án dịch vụ nông thôn. 125
  12. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Trong lĩnh vực công nghiệp, các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài vừa hướng vào những ngành sản xuất h àng xuất khẩu, những ngành sử dụng nhiều lao động, vừa chú trọng những ngành có công ngh ệ hiện đại, công nghệ cao. Cụ thể: Tiếp tục thu hút các dự án đầu tư trực tiếp n ước ngo ài trong các lĩnh vực - quan trọng: tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, phát triển các cơ sở công n ghiệp hạ nguồn dầu khí. Thăm dò, khai thác tài nguyên khoáng sản Việt Nam - Sản xuất linh kiện, lắp ráp thiết bị xe máy, thi công xây dựng, thiết bị kỹ - thuật cho ngành vận tải, thiết bị phụ tùng cho các ngành công nghiệp. Phát triển nguyên liệu hoá chất cơ bản, vật liệu mới, chất bảo vệ thực vật, - n guyên liệu nhựa. Các dự án may mặc, da giầy xuất khẩu; các dự án sản xuất công cụ, đồ - dùng gia đình. Các d ự án điện tử, điện gia dụng, phần mềm tin học, điện tử y tế phục vụ - nhu cầu trong nước và xuất khẩu Các dự án sản xuất các loại dược phẩm thay thế hàng nhập khẩu, sản - xuất thiết bị y tế… Trong lĩnh vực dịch vụ, tập trung khuyến khích phát triển các dự án phát triển h ạ tầng kỹ thuật kinh tế, cơ sở hạ tầng ngành du lịch, các dịch vụ tin học, chuyển giao công ngh ệ.. Các dự án đầu tư trực tiếp nước ngo ài theo địa b àn, đối tác n ước ngoài. Tiếp tục thu hút các dự án vào những địa bàn có nhiều lợi thế để phát huy vai trò của các vùng động lực, tạo điều kiện liên kết phát triển các vùng khác trên cơ 126
  13. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com sở phát huy thế mạnh của các vùng phụ cận về nguyên liệu, lao động và nguồn lực khác. Có chính sách ưu đãi hơn nữa các dự án vào các khu công nghiệp tập trung đã hình thành theo quy ho ạch được ph ê duyệt. Đa phương hoá các đối tác đầu tư nước ngoài để tạo thế chủ động trong các tình huống. Cùng với việc tiếp tục thu hút các nhà đ ầu tư nước ngoài ở khu vực Đông á, ASEAN vào các dự án mà họ có nhiều kinh nghiệm và th ế mạnh, tăng cư ờng thu hút m ạnh các dự án từ các nước công nghiệp phát triển nhằm tranh thủ tiềm lực kinh tế và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Có kế hoạch vận động trực tiếp các công ty xuyên quốc gia có tiềm lực lớn về vốn, công nghệ, thị trường quốc tế đầu tư vào Việt Nam, đồng thời chú ý đến cả các dự án có quy mô vừa và nhỏ, nhưng công ngh ệ hiện đại. 3.2. Giải pháp. 3.2.1. Giải pháp về lựa chọn đối tác tham gia đầu tư th ận trọng h ơn. Đối tác nước ngo ài là một yếu tố quan trọng và lựa chọn đúng đắn đối tác là điều kiện tiên quyết để có đ ược những dự án th ành công. Tuy nhiên, đối tác nước n goài rất đa dạng, ở nhiều khu vực, nhiều nước khác nhau trên thế giới nên việc tìm hiểu về đối tác và luật lệ của họ không phải dễ dàng. Vì vậy cần phải đẩy m ạnh hoạt động tư vấn đầu tư để giúp các chủ đầu tư có cơ hội lựa chọn đúng đối tác. Đối tác nước ngoài phải được lựa chọn thẩm tra chính xác. Đã đ ến lúc không ph ải bất cứ loại đối tác n ào chúng ta cũng hoan nghênh như trong m ấy n ăm đầu thực hiện đầu tư. Lựa chọn đối tác đầu tư nước ngoài cần chú ý tới các tiêu chu ẩn sau: 127
  14. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com + Thiện chí làm ăn lâu dài ở Việt Nam; kiên quyết phát hiện và loại trừ các đối tác có tư tưởng làm ăn chộp giật, mánh mung và thậm chí lừa đảo. Có những đối tác đ ến Việt Nam không phải là b ạn m à sử dụng các tiểu sảo trong giao tiếp, tranh thủ tình cảm trong giao tiếp, tình cảm của bạn h àng bằng những lợi hoa m ỹ, bằng quà kỷ niệm hoặc bằng những chuyến đi thăm quan n ước ngo ài để đạt được những ý đồ của họ. + Có năng lực cần thiết về tài chính đủ để thực hiện dự án đầu tư. + Có kh ả năng, kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh cụ thể. Sẵn sàng chuyển giao công nghệ cần thiết vào Việt Nam. + Cần sớm phát hiện và có biện pháp xử lý hữu hiệu đối với một số đối tác vào Việt Nam với mục tiêu phi kinh tế. Để làm được việc này cần có sự tham gia của các cơ quan chức năng của nhà nước, phải đặt mụ c tiêu hiệu quả kinh tế-xã hội lên hàng đ ầu. Để đạt mục tiêu đó, Việt Nam đã rất mong muốn được “là bạn với tất cả các nước” không phân biệt chế độ chính trị xã hội. Bên cạnh đó, cũng cần phải thực hiện chuyển đổi đối tác đầu tư. Việt Nam cần tập trung tăn g cường hợp tác trực tiếp với các nước phát triển có tiềm lực kinh tế m ạnh, các công ty đa quốc gia, các tập đoàn lớn trên th ế giới để tranh thủ đ ược công nghệ gốc, tiếp cận với cách thức quản lý hiện đại, tạo điều kiện cho Việt Nam hội nhập vào thị trường quốc tế. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải chú ý thu hút các doanh nghiệp vừa và nhỏ của nước ngoài vì đó là doanh nghiệp năng động, thích ứng nhanh với những biến động của thị trư ờng, phù hợp với đối tác Việt 128
  15. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Nam về khả năng góp vốn, năng lực tiếp thu công ngh ệ, kinh nghiệm quản lý và có điều kiện tạo nhiều việc làm. Đa phương hoá các đối tác đầu tư nư ớc ngo ài đ ể tạo thế chủ động trong các tình huống. Cùng với việc tiếp tục thu hút các nhà đ ầu tư nước ngoài ở khu vực Đông á, ASEAN vào các dự án m à họ có nhiều kinh nghiệm và th ế mạnh như chế biến nông sản, sản xuất hàng xuất khẩu, dịch vụ…cần tăng cường thu hút mạnh đầu tư nước ngo ài từ các nư ớc công nghiệp phát triển như Bắc Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản nhằm tranh thủ tiềm lực về tài chính, công nghệ, kỹ thuật hiện đại, nâng cao tiềm lực kinh tế và năng lực cạnh tranh của n ên kinh tế. Đối với dự án đầu tư theo chương trình của Chính phủ, các dự án trọng điểm của các Bộ, ngành, UBND và Ban qu ản lý khu công nghiệp cấp tỉnh, các tổ chức kinh tế Việt Nam có liên quan cần tổ chức đấu thầu lựa chọn đối tác thực hiện dự án theo quy định của Quy chế đấu thầu và Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng. Đối với các dự án khác, tuỳ tình hình cụ thể có thể sử dụng các phương thức thích hợp để xác định, lựa chọn được các đối tác đầu tư đáp ứng được yêu cầu. 3 .2.2. Giải pháp về cải cách thủ tục hành chính. Để làm cho công tác thẩm định thêm tiện lợi, nhanh chóng và chính xác, cần đẩy nhanh hơn nữa tiến độ cải cách thủ tục hành chính, khắc phục sự trì trệ trong các cơ quan qu ản lý nhà nước, đ ơn giản hoá các thủ tục hành chính theo nguyên tắc “một cửa”, “một đầu mối”, nhất là thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đ ất. Khi tiến h ành thẩm định dự án, các cơ quan cần tiến hành đồng thời, nếu chấp nhận chẳng hạn về quyền sử dụng đất cần phải tiến h ành giải phóng mặt b ằng ngay để khi nhận đư ợc giấy phép đầu tư có th ể đưa dự án vào thực hiện. 129
  16. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Các cơ quan phụ trách hợp tác và đầu tư là cơ quan duy nhất tiếp nhận hồ sơ và giải quyết các công việc tiếp theo, đồng thời thay mặt nhà đầu tư đi liên hệ với các cơ quan hữu quan rồi trả lời cho các nhà đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho họ khi đăng ký. Về hồ sơ đăng ký cấp giấy phép đầu tư, các cơ quan chức năng phải thông báo công khai các loại giấy tờ cần có, riêng các lo ại dự án có tỷ lệ xuất khẩu từ 80% trở lên và một số lĩnh vực khác do Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố, nhà đầu tư ph ải đăng ký theo mẫu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Nên chăng cần tiến tới tiêu chu ẩn hoá và thống nhất hoá thủ tục cấp giấy phép đầu tư từ địa phương đ ến trung ương và phổ biến rộng rãi các tiêu chuẩn ấy trong và n goài nước. Về lâu dài, cần thiết phải xây dựng một cơ chế cấp giấy phép và quản lý thông tin ph ù hợp với các chuẩn mực khu vực và quốc tế để đảm bảo tính minh bạch rõ ràng và tính cạnh tranh trong môi trường đầu tư Việt Nam. 3 .2.3. Giải pháp về nâng cao chất lượng khai thác, xủ lý và lưu trữ thông tin . Thông tin là một yếu tố rất quan trọng để tiến hành công tác th ẩm định và là điều kiện tiên quyết để lựa chọn được những dự án đầu tư có chất lượng tốt. Do đặc trưng của các đối tác nước ngo ài là rất đa dạng về đặc điểm, hoàn cảnh địa lý và môi trường nên việc khai thác, thu thập thông tin phục vụ cho công tác thẩm đ ịnh là một công việc hết sức tốn kém về công sức, tiền bạc và thời gian. Thông tin có thể thu thập ở rất nhiều nguồn, tuy nhiên không ph ải nguồn tin nào cũng đ áng tin cậy.Nên tìm hiểu các thông tin một cách chính thống qua các cơ quan đ ại diện ngoại giao, thương m ại kinh tế của Việt Nam ở n ước ngo ài, các ngân h àng, các công ty kiểm toán tư vấn đầu tư trong và ngoài nước. Ngo ài ra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng có thể đa dạng hóa nguồn thông tin từ các bạn h àng của 130
  17. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com đối tác để nắm được tình hình tài chính, quan hệ thanh toán, tư cách , uy tín và n ăng lực của nhà đầu tư nước ngoài. Cùng với đó là việc thu ê các công ty kiểm toán có uy tín xác đ ịnh tính chính xác và trung thực của các báo cáo tài chính. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cần thiết lập quan hệ với các cơ quan qu ản lý nhà nước về đầu tư của một số nước để trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đẩy mạnh quan hệ với các công ty tư vấn pháp luật, dịch vụ tư vấn quốc tế để có nguồn thông tin và có sự trợ giúp trong công tác xây dựng luật và vận động đầu tư. Bên cạnh đó, thiết lập và duy trì mối quan hệ lâu d ài với các đối tác cũng là một trong những giải pháp không kém ph ần hiệu quả để giải quyết vấn đề thiếu hụt thông tin. Việc thiết lập được mối quan hệ lâu dài sẽ giảm chi phí và thời gian thu thập thông tin, ch ưa kể đến thông tin thu thập đ ược chắc chắn sẽ có tính chính xác cao hơn. Trong phạm vi quốc gia, đầu tư trực tiếp nước ngoài là một hoạt động phức tạp, liên quan đ ến thẩm quyền và trách nhiệm của những cơ quan quản lý khác nhau. Vì vậy để tạo được nguồn thông tin tốt cho công tác thẩm định cần có sự phối h ợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nư ớc ở các cấp. Vấn đề then chốt là nh ằm đ ảm bảo duy trì chế độ báo cáo định kỳ theo quy định. Ngoài chế độ báo cáo thống kê theo quy đ ịnh chung của nhà nư ớc, các Sở kế hoạch và đầu tư cần có b áo cáo và thông tin nhanh về tình hình đầu tư nước ngoài trên đ ịa b àn để Bộ Kế hoạch và Đầu tư kịp thời nắm bắt và xử lý các vấn đề phát sinh. Những năm gần đây, chúng ta đã có một bước nhảy vọt trong ngành viễn thông, trong mạng thông tin kinh tế giúp cho việc khai thác thông tin được nhanh chóng 131
  18. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa có một định huớng cụ thể, chưa có một hoạch định đúng đắn để mạng thông tin toàn cầu phục vụ đắc lực và tối đ a cho các cơ quan cần nắm bắt thông tin như cơ quan thẩm định. Vấn đề mấu chốt hạn chế việc khai thác mạng thông tin toàn cầu này là giá cước truy nhập, cước viễn thông quốc tế của chúng ta còn cao mặc dù trong thời gian gần đây cũng đã có sự điều chỉnh giảm giá cước. Thiết nghĩ Tổng cục bưu điện cần tiếp tục có những cải tiến nhằm đạt tới một mức giá chung bằng các nước trong khu vực và trên th ế giới để thông tin có thể đến được những đối tượng có nhu cầu một cách hiệu quả và ít tốn kém hơn. Để có được nguồn thông tin tốt thì vấn đề lưu trữ và xử lý thông tin cũng hết sức quan trọng. Với sự giúp đỡ của công nghệ tin học, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần xây dựng và không ngừng ho àn thiện những ph ương pháp thu th ập, phân tích , xử lý và lưu trữ thông tin có hiệu quả. Trung tâm thông tin của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã và đang là một nguồn cung cấp thông tin quan trọng phục vụ không nhỏ cho công tác của Bộ. Tuy nhiên cũng cần phải cải tiến hơn nữa hoạt động của đội ngũ nhân viên trong việc khai thác và xử lý các thông tin trên m ạng máy tính, đồng thời nâng cấp hệ thống máy tính để khai thác có hiệu quả hơn nguồn thông tin cả về số lượng và chất lượng. 3 .2.4. Giải pháp về xây dựng một quy trình th ẩm định hợp lý. Khâu có ý nghĩa quan trọng trong quá trình th ẩm định dự án là thực hiện các công việc thẩm định. Để thực hiện tôt khâu này cần phải có một quy trình thực h iện thẩm định hợp lý, khoa học. Do nhiệm vụ tổng quát của công tác thẩm định dự án là: Th ứ nhất: phân tích đánh giá tính khả thi của dự án về các mặt. Thứ 132
  19. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com h ai: đ ề xuất kiến nghị với nhà nước liệu chấp nhận hay không chấp nhận dự án. Tức công việc thứ nhất chủ yếu là xem xét đánh giá chuyên môn, công việc thứ h ai là lựa chọn phương án và điều kiện phù hợp nên để công tác thẩm định được cặn kẽ và chính xác, việc tổ chức thẩm định dự án nên chia các thành viên tham gia thẩm định thành hai khối: + Khối chuyên môn: gồm các cơ quan chuyên môn hoặc chuyên gia có trình độ chuyên môn cao liên quan đ ến nội dung dự án. + Khối quản lý: gồm các cơ quan hoặc chuyên gia về quản lý (ngành, l•nh thổ) có hiểu biết chung về chuyên môn nhưng có thể không sâu về chuyên ngành. Đối với khối tư vấn về chuyên môn, có thể có các cách sử dụng tư vấn sau: . Thành lập nhóm chuyên gia: bao gồm các chuyên gia làm việc tại các Bộ, sở quản lý chuyên ngành, có thể có thêm vài chuyên gia đ ộc lập từ các viện nghiên cứu, trường đại học b ên ngoài. Trong những trường hợp cần thiết, nhóm chuyên gia này có th ể chia thành các tiểu ban chuyên môn để thực hiện đánh giá theo từng nôị dung chuyên môn. Ví dụ: tiểu ban công nghệ, tiều ban xây dựng, tiểu b an kinh tế… . Các tư vấn độc lập trong và ngoài nước: đó là các tổ chức hoặc cá nhân có trình độ chuyên môn cao trong các lĩnh vực có liên quan. Các tổ chức tư vấn hoặc chuyên gia này làm nhiệm vụ phản biện to àn bộ hoặc từng phần dự án theo chuyên đề. Tu ỳ thuộc nội dung, tính chất dự án cụ thể, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có thể trình n gười có thẩm quyền quyết định thành lập Nhóm chuyên gia hoặc chọn tư vấn phản biện để tiến hành thẩm định các dự án. Cách thức sử dụng tư vấn chuyên 133
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0