Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Xây dựng Khánh Hòa

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br /> <br /> HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ<br /> TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG KHÁNH HÒA<br /> EVALUATION OF COST MANAGEMENT ACCOUNTING<br /> IN KHANH HOA CONSTRUCTION JOINT STOCK COMPANY<br /> Nguyễn Kim Nhàn1, Nguyễn Thị Hiển2<br /> Ngày nhận bài: 21/8/2013; Ngày phản biện thông qua: 22/10/2013; Ngày duyệt đăng: 02/6/2014<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Tổ chức tốt kế toán quản trị, đặc biệt là kế toán quản trị chi phí là điều kiện cần thiết để thúc đẩy tốt hơn công tác<br /> quản lý. Đó còn là cơ sở cho kiểm soát, sử dụng chi phí của đơn vị một cách có hiệu quả. Kế toán quản trị chi phí là một<br /> trong những nội dung cơ bản của kế toán quản trị, đóng vai trò quan trọng trong công tác quản lý tài chính cũng như sử<br /> dụng nguồn lực đơn vị. Qua nghiên cứu đặc điểm quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Xây dựng Khánh Hòa, nghiên cứu<br /> chỉ ra những hạn chế, những nguyên nhân trong công tác kế toán quản trị chi phí. Từ đó nghiên cứu đề xuất một số giải<br /> pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Xây dựng Khánh Hòa.<br /> Từ khóa: kế toán quản trị chi phí, kế toán, công ty cổ phần, xây dựng, Khánh Hòa<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Good organization for management accounting, especially cost management accounting is a necessary condition<br /> to promote better management, it is also the basis for the effective control, cost use of a company. Cost management<br /> accounting is one of the basic content of management accounting and displays an important role in the finance management<br /> and resources use of a company. Based on research about the characteristics of cost management in Khanh Hoa construction<br /> joint-stock company, the study shows the limitations, the reasons for the cost management accounting. So, this study<br /> suggest some solutions to improve the cost management accounting in the Khanh Hoa construction joint-stock company.<br /> Keywords: cost management accounting, accounting, joint-stock company, construction, Khanh Hoa<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp<br /> phải thường xuyên dựa vào nhiều nguồn thông tin<br /> khác nhau để ra quyết định quản trị nhằm đạt được<br /> kết quả tốt nhất trong quá trình sản xuất kinh doanh<br /> của mình. Tuy nhiên để có được nguồn thông tin<br /> đầy đủ, tin cậy, kịp thời, phục vụ tốt nhất cho công<br /> tác ra quyết định quản lý, doanh nghiệp không có<br /> cách nào khác là phải xây dựng hệ thống kế toán<br /> quản trị cho doanh nghiệp mình. Nhưng trong thời<br /> gian qua vấn đề áp dụng hệ thống kế toán quản trị<br /> ở Việt Nam chưa được lãnh đạo các doanh nghiệp<br /> quan tâm đúng mức. Các quyết định đã được đưa<br /> ra dựa vào nguồn thông tin không phù hợp đã làm<br /> cho các doanh nghiệp mất đi nhiều lợi thế trong thời<br /> buổi cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Bên cạnh đó,<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> công tác quản trị các nguồn lực sản xuất, nguồn<br /> lực tài chính và nguồn nhân lực của nhiều doanh<br /> nghiệp Việt Nam thực sự chưa đạt được hiệu quả<br /> như mong muốn, làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự<br /> tồn tại, phát triển và khả năng cạnh tranh của doanh<br /> nghiệp trên thương trường.<br /> Với Công ty, việc ứng dụng kế toán quản trị chi<br /> phí trong hoạt động quản lý còn là vấn đề mới mẻ,<br /> chưa được triển khai một cách đồng bộ và khoa<br /> học. Ở một mức độ nhất định, Công ty đã vận dụng<br /> một số nội dung trong công tác lập dự toán, tính giá<br /> và kiểm soát chi phí nhưng chưa khai thác và phát<br /> huy hết ưu thế của loại công cụ quản lý khoa học<br /> này. Chính vì thế mà các chi phí tại Công ty chưa<br /> được kiểm soát hiệu quả, đã làm cho lợi nhuận<br /> của Công ty trong nhiều năm liền đều giảm. Do đó,<br /> <br /> Nguyễn Kim Nhàn: Cao học Quản trị kinh doanh 2009 – Trường Đại học Nha Trang<br /> TS. Nguyễn Thị Hiển: Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> 122 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> việc đánh giá công tác kế toán quản trị chi phí tại<br /> Công ty là việc làm vô cùng cần thiết, nhằm kịp thời<br /> xử lý và cung cấp thông tin cho việc ra quyết định<br /> của các nhà quản trị, hỗ trợ việc nâng cao hiệu quả<br /> hoạt động quản lý tại các doanh nghiệp.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Đối tượng của nghiên cứu này là thực trạng kế<br /> toán quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Xây dựng<br /> Khánh Hòa.<br /> 2. Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu<br /> 2.1. Dữ liệu nghiên cứu<br /> Dữ liệu được thu thập trực tiếp bởi tác giả thông<br /> qua phỏng vấn chuyên gia và thu thập thông qua sổ<br /> sách báo cáo từ năm 2011 - 2012.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Các phương pháp được áp dụng trong nghiên<br /> cứu này là: thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh<br /> kết hợp với phương pháp phỏng vấn chuyên gia. Các<br /> chuyên gia được mời phỏng vấn bao gồm chuyên<br /> gia nội bộ: Ban Giám đốc, Trưởng, Phó phòng thuộc<br /> Công ty Cổ phần Xây dựng Khánh Hòa.<br /> 2.3. Cơ sở lý thuyết về kế toán quản trị chi phí<br /> Chi phí được hiểu theo quan điểm kế toán quản<br /> trị là “dòng phí tổn thực tế gắn liền với hoạt động<br /> hàng ngày khi tổ chức thực hiện, kiểm tra, ra quyết<br /> định, chi phí cũng có thể là dòng phí tổn ước tính để<br /> thực hiện dự án, những phí tổn mất đi do lựa chọn<br /> phương án, hy sinh cơ hội kinh doanh”.<br /> Kế toán quản trị chi phí là một bộ phận của kế<br /> toán quản trị chuyên thực hiện việc xử lý và cung<br /> cấp các thông tin về chi phí nhằm phục vụ cho việc<br /> thực hiện các chức năng của nhà quản trị như hoạch<br /> định, tổ chức thực hiện, kiểm tra và ra quyết định.<br /> Theo định nghĩa của Luật Kế toán (khoản 3, điều 4):<br /> “Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân tích<br /> và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính trong nội bộ<br /> đơn vị kế toán”.<br /> Trên cơ sở nội dung hướng dẫn của Thông tư<br /> số 53/2006/TT-BTC thì công việc của kế toán quản<br /> trị nói chung có thể xác định nội dung của kế toán<br /> quản trị chi phí như sau:<br /> - Lập dự toán chi phí sản xuất kinh doanh;<br /> - Xác định giá phí đơn vị sản phẩm;<br /> - Phân tích, đánh giá tình hình thực hiện chi phí<br /> bộ phận theo từng trung tâm chi phí;<br /> - Phân tích mối quan hệ giữa chi phí với khối<br /> lượng và lợi nhuận;<br /> - Phân tích thông tin chi phí để lựa chọn thông<br /> tin thích hợp cho các quyết định kinh doanh.<br /> <br /> Số 2/2014<br /> Khi xem xét nội dung của Kế toán quản trị chi<br /> phí cho thấy có sự giao thoa giữa nội dung của kế<br /> toán chi phí và kế toán quản trị chi phí, vậy giữa<br /> chúng có quan hệ với nhau như thế nào? Thực chất<br /> Kế toán quản trị chi phí được tách ra từ kế toán chi<br /> phí, giai đoạn đầu của kế toán quản trị được hình<br /> thành từ kế toán chi phí giúp cho việc xác định và<br /> kiểm tra chi phí của các nhà quản trị. Song kế toán<br /> chi phí cung cấp cả thông tin kế toán tài chính và kế<br /> toán quản trị vì đối tượng sử dụng thông tin kế toán<br /> chi phí bao gồm các cá nhân, tổ chức bên ngoài và<br /> các nhà quản trị bên trong doanh nghiệp. Điều đó<br /> khẳng định về mặt đối tượng sử dụng, thông tin kế<br /> toán chi phí nói chung rộng hơn đối tượng sử dụng<br /> thông tin Kế toán quản trị chi phí. Về mặt nội dung<br /> kế toán chi phí bao gồm hai bước cơ bản:<br /> - Tập hợp chi phí, tính giá thành, phân tích<br /> chênh lệch chi phí trong kỳ để cung cấp thông tin<br /> kế toán quản trị và thông tin cho việc lập các báo<br /> cáo tài chính;<br /> - Cân đối chi phí, xử lý điều chỉnh chênh lệch<br /> chi phí và giá thành sản phẩm trong kỳ về chi phí<br /> thực tế.<br /> Thông tin kế toán chi phí cung cấp vừa mang<br /> tính linh hoạt thường xuyên, mang tính chuẩn mực<br /> và định kỳ. Thông tin kế toán quản trị chi phí vừa<br /> mang tính linh hoạt, thường xuyên và hữu ích,<br /> không bắt buộc phải tuân theo những chuẩn mực<br /> của chế độ kế toán hiện hành.<br /> Nếu như thông tin kế toán chi phí cung cấp là<br /> những thông tin quá khứ được xử lý từ các tài liệu<br /> lịch sử, thông qua việc lập các báo cáo chi phí và giá<br /> thành nhằm kiểm soát chi phí và hạ giá thành, thì<br /> thông tin Kế toán quản trị chi phí cung cấp bao gồm<br /> cả những thông tin quá khứ, và những thông tin dự<br /> báo thông qua việc lập các kế hoạch và dự toán<br /> chi phí trên cơ sở các định mức chi phí (bao gồm<br /> cả các định mức về số lượng và định mức về đơn<br /> giá) nhằm kiểm soát chi phí thực tế, đồng thời làm<br /> căn cứ cho việc lựa chọn các quyết định về giá bán<br /> sản phẩm, quyết định ký kết các hợp đồng, quyết<br /> định tiếp tục xây dựng hay giao thầu lại cho đơn<br /> vị khác…<br /> Như vậy, Kế toán quản trị chi phí nhấn mạnh<br /> đến tính dự báo của thông tin và trách nhiệm của<br /> các nhà quản lý thuộc các cấp quản lý (trong đó tập<br /> trung vào cấp quản trị cấp thấp như các tổ, đội, hay<br /> bộ phận quản lý và phục vụ - là nơi trực tiếp phát<br /> sinh các chi phí) nhằm gắn trách nhiệm của các nhà<br /> quản trị với chi phí phát sinh thông qua hình thức<br /> thông tin chi phí được cung cấp theo các trung tâm<br /> chi phí (nguồn gây ra chi phí).<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 123<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> Kế toán chi phí quan tâm đến các chi phí thực<br /> tế phát sinh theo loại chi phí, tổng mức chi phí và chi<br /> tiết theo từng mặt hàng.<br /> Như vậy, Kế toán quản trị chi phí trả lời câu hỏi<br /> chi phí sẽ là bao nhiêu, thay đổi như thế nào khi<br /> có sự thay đổi về sản lượng sản xuất, ai phải chịu<br /> trách nhiệm giải thích về những thay đổi bất lợi của<br /> chi phí và giải pháp cần đưa ra để điều chỉnh, thì kế<br /> toán chi phí trả lời câu hỏi chi phí thực tế đã phát<br /> sinh là bao nhiêu, những chi phí nào được tính vào<br /> giá thành sản phẩm, giá thành thực tế của từng đơn<br /> vị sản phẩm.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đánh giá chung về công tác kế toán quản trị<br /> chi phí tại Công ty Cổ phẩn Xây dựng Khánh Hòa<br /> Dựa trên nghiên cứu về thực trạng công tác kế<br /> toán quản trị chi phí tại Công ty cho phép đưa ra một<br /> số đánh giá sau đây:<br /> - Những mặt đạt được:<br /> Một là, Công ty đang trong quá trình xây dựng,<br /> đổi mới toàn diện về trình độ sản xuất và công tác<br /> quản lý, vì vậy Công ty đã bước đầu có sự quan tâm<br /> hơn về tình hình kiểm soát chi phí thông qua các<br /> báo cáo về chi phí, giá thành do bộ phận kế toán<br /> tài chính lập.<br /> Hai là, mặc dù Công ty không tổ chức bộ máy<br /> kế toán quản trị chi phí nhưng có sử dụng một số<br /> chỉ tiêu, các báo cáo đánh giá kết quả, hiệu quả hoạt<br /> động kinh doanh từ số liệu kế toán tài chính.<br /> Ba là, Công ty đã bước đầu xây dựng trung tâm<br /> chi phí đối với các phòng, ban, các tổ, đội thi công<br /> và các trưởng phòng, ban phải chịu trách nhiệm trực<br /> tiếp về các chi phí phát sinh tại bộ phận của mình.<br /> - Những mặt còn tồn tại:<br /> Một là, Ban lãnh đạo Công ty chưa có sự quan<br /> tâm đúng mức về tổ chức thực hiện công tác kế<br /> toán quản trị chi phí.<br /> Hai là, các dự toán chưa được lập đầy đủ, chủ<br /> yếu là lập kế hoạch sản xuất kinh doanh chung cho<br /> Công ty, chưa cụ thể cho từng bộ phận.<br /> Ba là, Công ty cũng chưa tổ chức kế toán trách<br /> nhiệm, chưa xác định đâu là trung tâm chi phí, đâu<br /> là trung tâm doanh thu, đâu là trung tâm lợi nhuận,<br /> trung tâm đầu tư; chưa phân loại chi phí theo cách<br /> ứng xử để phân tích mối quan hệ chi phí - khối<br /> lượng - lợi nhuận. Quyền lực còn tập trung chủ yếu<br /> trong tay Ban lãnh đạo công ty, chưa có sự phân<br /> chia quyền hạn và quy trách nhiệm rõ ràng cho từng<br /> bộ phận. Vì thế, hiệu quả kinh doanh các tuyến<br /> chưa cao, chưa khuyến khích được nhân viên cấp<br /> dưới tích cực làm việc.<br /> <br /> 124 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 2/2014<br /> Bốn là, việc lựa chọn phương pháp tính giá<br /> thành của Công ty là chưa hợp lý. Mặc dù Công<br /> đã tập hợp chi phí riêng cho từng hoạt động nhưng<br /> phương pháp tính giá thành đối với hoạt động xây<br /> dựng, hoạt động trộn bê tông thương phẩm là chưa<br /> chính xác, toàn bộ chi phí phát sinh cho quá trình<br /> xây dựng, quá trình sản xuất bê tông trong kì đều<br /> theo dõi chung. Chính vì điều này mà Công ty không<br /> theo dõi được cụ thể chi phí cho từng công trình,<br /> từng loại bê tông thương phẩm hoàn thành để từ đó<br /> nhằm có biện pháp cụ thể giảm giá thành sản phẩm<br /> đối với từng hạng mục công trình, từng công trình,<br /> từng thành phẩm bê tông cụ thể.<br /> Năm là, do Công ty chưa tổ chức công tác kế<br /> toán quản trị chi phí nên việc cung cấp thông tin còn<br /> chồng chéo, chưa kịp thời. Bên cạnh đó, do khối<br /> lượng công việc phát sinh nhiều nhưng số lượng<br /> nhân sự kế toán còn thiếu và phần mềm kế toán của<br /> Công ty đã quá cũ không đáp ứng được nhu cầu<br /> cho việc tổ chức công tác kế toán quản trị chi phí.<br /> 2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán<br /> quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Xây dựng<br /> Khánh Hòa<br /> Từ đặc điểm của lĩnh vực xây dựng và nhu cầu<br /> thông tin về chi phí cung cấp cho việc thực hiện các<br /> chức năng của nhà quản trị tại Công ty như hoạch<br /> định, tổ chức thực hiện, kiểm soát chi phí, xây dựng<br /> các quyết định về giá bán sản phẩm, lựa chọn mặt<br /> hàng sản xuất, quyết định tiếp nhận hay từ chối một<br /> đơn đặt hàng sản xuất, … có thể xác định nội dung<br /> của kế toán quản trị chi phí tại Công ty như sau:<br /> Thứ nhất, phân loại chi phí tại Công ty theo yêu<br /> cầu của kế toán quản trị (như phân loại theo mối<br /> quan hệ với việc lập kế hoạch và kiểm tra, hay theo<br /> tính chất chi phí…). Đây là cơ sở cho việc lập dự<br /> toán chi phí, tập hợp chi phí theo từng bộ phận và<br /> phân tích thông tin chi phí…Việc phân loại các chi<br /> phí trong Công ty thành biến phí, định phí và chi phí<br /> hỗn hợp là điều rất khó và việc phân loại này chỉ<br /> mang tính chất tương đối. Bởi các chi phí phát sinh<br /> trong Công ty rất đa dạng và phong phú, có những<br /> chi phí biến đổi tỷ lệ thuận với khối lượng sản phẩm<br /> sản xuất ra nhưng có những chi phí lại phụ thuộc rất<br /> ít và không rõ rệt so với sự thay đổi của sản phẩm.<br /> Để kiểm soát hiệu quả chi phí và hạ giá thành<br /> sản phẩm, chi phí được phân loại theo cách ứng xử<br /> chi phí sau:<br /> - Chi phí biến đổi (biến phí): Chi phí khả biến<br /> là chi phí thay đổi cùng với thay đổi của khối lượng<br /> hoạt động theo một tỉ lệ thuận. Khi khối lượng hoạt<br /> động tăng, làm tăng chi phí khả biến tăng theo<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> tài sản cố định đường thẳng, chi phí vật liệu bao<br /> và ngược lại, khi khối lượng hoạt động giảm, làm<br /> bì, chi phí công cụ dụng cụ (dàn giáo, dụng cụ thi<br /> giảm chi phí khả biến. Ví dụ như: chi phí nguyên vật<br /> công…), chi phí dịch vụ mua ngoài (chi phí điện<br /> liệu trực tiếp (xi măng, đá 1 - 2, cát, chất phụ gia,<br /> nước, điện thoại tại bộ phận giám sát công trình),<br /> gạch, ngói, chi phí mua bê tông thương phẩm…) vì<br /> lương nhân viên giám sát… Hầu hết các chi phí<br /> các chi phí này được xác định dựa vào khối lượng<br /> này không thay đổi so với khối lượng công trình<br /> công trình, hạng mục công trình xây dựng, chi phí<br /> tạo ra.<br /> nhân công trực tiếp (tiền lương, tiền công, các khoản<br /> Các khoản chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí<br /> phụ cấp, các khoản trích theo lương phải trả cho thợ<br /> khác bằng tiền phát sinh phát sinh tại Công ty hầu<br /> cả, thợ phụ….) do tiền lương của công nhân được<br /> hết là tương đối cố định, không thay đổi nhiều khi<br /> tính theo khối lượng công việc hoàn thành tương ứng.<br /> sản lượng hoặc khối lượng sản xuất thay đổi, trừ<br /> - Chi phí cố định (định phí): Chi phí bất biến<br /> chi phí thuế tài nguyên đối với hoạt động khai thác<br /> không thay đổi cùng với thay đổi của khối lượng<br /> đá. Do vậy, chi phí dịch vụ mua ngoài phát sinh đưa<br /> hoạt động trong phạm vi phù hợp, ví dụ như chi phí<br /> vào chi phí cố định và chi phí khác bằng tiền của chi<br /> khấu hao máy trộn bê tông, khấu hao văn phòng<br /> phí sản xuất chung cho hoạt động khai thác đá đưa<br /> quản lý, khấu hao xe tải vận chuyển… vì hiện tại<br /> vào chi phí hỗn hợp.<br /> Công ty đang áp dụng phương pháp trích khấu hao<br /> Bảng 1. Phân loại chi phí<br /> Khoản mục chi phí<br /> <br /> Tài khoản<br /> <br /> Biến phí<br /> <br /> 1. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp<br /> <br /> 621<br /> <br /> X<br /> <br /> 2. Chi phí nhân công trực tiếp<br /> <br /> 622<br /> <br /> X<br /> <br /> Định phí<br /> <br /> 3. Chi phí sản xuất chung<br /> <br /> 627<br /> <br /> - Chi phí nhân viên phân xưởng<br /> <br /> 6271<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí vật liệu<br /> <br /> 6272<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí công cụ dụng cụ<br /> <br /> 6273<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí khấu hao TSCĐ<br /> <br /> 6274<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí dịch vụ mua ngoài<br /> <br /> 6277<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí khác bằng tiền<br /> <br /> 6278<br /> <br /> 4. Giá vốn hàng bán<br /> <br /> 632<br /> <br /> 5. Chi phí bán hàng<br /> <br /> 641<br /> <br /> Hỗn hợp<br /> <br /> X<br /> X<br /> <br /> - Chi phí nhân viên bán hàng<br /> <br /> 6411<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí vật liệu, bao bì<br /> <br /> 6412<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí công cụ dụng cụ<br /> <br /> 6413<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí khấu hao TSCĐ<br /> <br /> 6414<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí bảo hành<br /> <br /> 6415<br /> <br /> - Chi phí dịch vụ mua ngoài<br /> <br /> 6417<br /> <br /> X<br /> X<br /> <br /> - Chi phí khác bằng tiền<br /> <br /> 6418<br /> <br /> X<br /> <br /> 6. Chi phí quản lý doanh nghiệp<br /> <br /> 642<br /> <br /> - Chi phí nhân viên quản lý<br /> <br /> 6421<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí vật liệu quản lý<br /> <br /> 6422<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí đồ dùng văn phòng<br /> <br /> 6423<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí khấu hao TSCĐ<br /> <br /> 6424<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí thuế, phí, lệ phí<br /> <br /> 6425<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí dự phòng<br /> <br /> 6426<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí dịch vụ mua ngoài<br /> <br /> 6427<br /> <br /> X<br /> <br /> - Chi phí khác bằng tiền<br /> <br /> 6428<br /> <br /> X<br /> <br /> Thứ hai, lập dự toán chi phí sản xuất kinh doanh. Đây là cơ sở để kiểm soát, đánh giá chi phí và dự toán các<br /> nguồn lực cung ứng cho Công ty. Dự toán chi phí sản xuất kinh doanh sẽ được lập tương ứng cụ thể với các<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 125<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> quy mô sản xuất khác nhau, do lĩnh vực sản xuất<br /> của Công ty có tính thời vụ và phụ thuộc vào điều<br /> kiện thời tiết, phần lớn sản xuất theo đơn đặt hàng<br /> nên việc lập dự toán có ý nghĩ quan trọng trong việc<br /> đưa ra các quyết định về giá bán ở các quy mô sản<br /> xuất khác nhau cho các nhà quản trị.<br /> Các mục tiêu cụ thể sẽ được các trưởng phòng,<br /> ban chịu trách nhiệm và chỉ đạo các cá nhân cùng<br /> phải thực hiện các dự toán ngân sách của Công ty,<br /> bao gồm:<br /> - Dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Việc<br /> lập dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp giúp<br /> cho nhà quản trị xác định được lượng nguyên vật<br /> liệu trực tiếp cần thiết nhằm phục vụ cho sản xuất<br /> cũng như lượng tồn nguyên vật liệu. Việc lập dự<br /> toán chính xác nguyên vật liệu sẽ giúp cho quá trình<br /> hoạt động sản xuất của doanh nghiệp được liên<br /> tục, tránh được tình trạng ứ đọng vốn. Chính vì thế,<br /> Công ty xác định mức dự trữ tối thiểu của nguyên<br /> vật liệu là 5% khối lượng nguyên vật liệu cần cho<br /> sản xuất. Với định mức lượng nguyên vật liệu được<br /> xác định căn cứ trên số lượng nguyên vật liệu cần<br /> thiết để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm. Đơn giá<br /> nguyên vật liệu được xác định là giá của một đơn vị<br /> nguyên vật liệu cuối cùng sau khi đi trừ các khoản<br /> giảm giá, chiết khấu bao gồm giá mua và các khoản<br /> chi phí thu mua.<br /> - Dự toán chi phí nhân công trực tiếp: Đối với<br /> định mức lượng là thời gian cho phép hoàn thành<br /> một sản phẩm, được xây dựng căn cứ trên năng<br /> lực làm việc trung bình của người lao động làm<br /> việc trong điều kiện bình thường. Định mức giá là<br /> tiền lương, tiền công, các khoản phụ cấp, các khoản<br /> trích theo lương (BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ) để<br /> trả cho một đơn vị thời gian lao động trực tiếp, được<br /> xây dựng căn cứ trên các yếu tố như: lương đã kí<br /> kết thỏa thuận với người lao động, cách trả lương<br /> của các công ty cùng ngành nghề, mức sống của<br /> người dân, qui định của luật lao động…<br /> - Dự toán chi phí sản xuất chung: Chi phí sản<br /> xuất chung thường liên quan đến các hoạt động<br /> phục vụ cho quá trình sản xuất mà khó xác định mối<br /> liên hệ của chúng đến một sản phẩm cụ thể nào.<br /> Các khoản mục chi phí của chi phí sản xuất chung<br /> tương đối ổn định với sản phẩm sản xuất nên tạm<br /> thời tác giả xác định chi phí sản xuất chung chỉ bao<br /> gồm định phí sản xuất. Riêng đối với hoạt động khai<br /> thác đá, chi phí thuế tài nguyên được xác định căn<br /> cứ trên số lượng đá khai thác thực tế do vậy thuế tài<br /> nguyên được xem là biến phí.<br /> - Dự toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý<br /> doanh nghiệp: Với bản dự toán này, nhà quản lý<br /> <br /> 126 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 2/2014<br /> có thể lường trước được lợi nhuận ở nhiều mức<br /> doanh thu khác nhau khi nắm rõ chi phí ứng xử theo<br /> sự thay đổi của doanh thu. Chi phí bán hàng và chi<br /> phí quản lý doanh nghiệp của doanh nghiệp tương<br /> đối ổn định với số lượng sản phẩm sản xuất trừ chi<br /> phí bảo hành sản phẩm nên theo tác giả đưa chi<br /> phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp vào<br /> chi phí cố định để thuận tiện cho việc theo dõi lập<br /> dự toán.<br /> Việc lập dự toán sẽ được thực hiện mỗi năm<br /> một lần, tuy nhiên trong quá trình thực hiện có<br /> những biến động khách quan về các yếu tố chi phí<br /> thì Công ty sẽ tiến hành xem xét và điều chỉnh cho<br /> phù hợp với tình hình thực tế.<br /> Thứ ba, tập hợp chi phí và tính giá thành sản<br /> phẩm cho từng công trình, cho từng mặt hàng bê<br /> tông thương phẩm. Đối với hoạt động xây dựng,<br /> Công ty có các chu kỳ sản xuất tương đối dài nên<br /> Công ty có thể lựa chọn phương pháp tính giá thành<br /> theo đơn đặt hàng. Đối với hoạt động trộn bê tông<br /> thương phẩm, chu kì sản xuất sản phẩm rất ngắn,<br /> với cùng một loại nguyên liệu nhưng sản xuất ra<br /> nhiều sản phẩm bê tông có MAC khác nhau nên<br /> phương pháp tính giá thành sản phẩm thường được<br /> sử dụng tại công ty là phương pháp trực tiếp kết hợp<br /> phương pháp hệ số hoặc tính giá theo đơn hàng. Để<br /> đảm bảo cung cấp thông tin chi phí đơn vị sản phẩm<br /> chính xác đòi hỏi công ty phải lựa chọn phương<br /> pháp tính giá và các tiêu thức phân bổ chi phí phù<br /> hợp. Thông tin chi phí đơn vị sản phẩm là căn cứ để<br /> xác định giá vốn hàng bán, giá trị hàng tồn kho, định<br /> giá bán sản phẩm và xác định kết quả kinh doanh<br /> bộ phận nhằm đánh giá mức đóng góp của từng bộ<br /> phận đối với kết quả chung của Công ty.<br /> Thứ tư, tổ chức kiểm tra và đánh giá thực hiện<br /> chi phí bao gồm: Kiểm tra thực hiện chi phí bộ phận<br /> đánh giá trách nhiệm quản lý theo từng trung tâm<br /> chi phí, cung cấp thông tin cho chức năng kiểm soát<br /> chi phí của các bộ phận quản lý trong Công ty.<br /> Trung tâm chi phí bao gồm các bộ phận: từng<br /> đội thi công, bộ phận kinh doanh, bộ phận kế toán,<br /> bộ phận tổ chức - hành chính, trạm trộn bê tông, tổ<br /> khai thác đá. Mỗi trung tâm đều có nhóm trưởng<br /> chịu trách nhiệm toàn bộ mọi hoạt động liên quan<br /> đến bộ phận của mình trước Giám đốc và Hội đồng<br /> quản trị của Công ty thông qua các báo cáo:<br /> - Đội thi công lập các báo cáo liên quan đến tình<br /> hình nhân sự, tiền lương phải trả cho công nhân,<br /> các chi phí phát sinh liên quan đến mua vật tư phục<br /> vụ thi công<br /> - Bộ phận kinh doanh lập các báo cáo liên quan<br /> đến việc tham gia đấu thầu, bảng dự toán chi phí<br /> <br />