Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh trong điều kiện hướng tới được giao quyền tự chủ tài chính

QUẢN LÝ - KINH TẾ<br /> <br /> HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁNTẠI CÁC ĐƠN<br /> VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀNTHÀNH PHỐ HỒ<br /> CHÍ MINH TRONG ĐIỀU KIỆN HƯỚNG TỚI ĐƯỢC GIAO<br /> QUYỀN TỰ CHỦ TÀI CHÍNH<br /> IMPROVING THE ORGANIZATION OF ACCOUNTING WORK IN PUBLIC NON-<br /> BUSINESS UNITS IN THE HO CHI MINH CITY IN THE CONTEXT OF BEING<br /> ASSIGNED FINANCIAL AUTONOMY<br /> <br /> Ngô Thị Mỹ Thúy<br /> Nguyễn Thị Định<br /> Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 28/11/2018<br /> Ngày phản biện đánh giá: 18/12/2018<br /> Ngày bài báo được duyệt đăng: 28/12/2018<br /> <br /> <br /> Tóm tắt: Tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp công lập là xác định<br /> những công việc, những nội dung mà kế toán phải thực hiện hay phải tham mưu cho các<br /> bộ phận, phòng ban khác thực hiện nhằm hình thành một hệ thống kế toán đáp ứng được<br /> các yêu cầu của đơn vị. Tổ chức công tác kế toán thực chất cũng là tổ chức quản lý trong<br /> đơn vị nhưng nó là sự kết hợp uyển chuyển giữa tính bắt buộc của pháp luật và sự vận<br /> dụng phù hợp của từng đơn vị. Mọi hoạt động kinh tế, tài chính của đơn vị được quản lý<br /> và kiểm soát chặt chẽ, chi phí thấp tương ứng với hiệu quả mang lại, cung cấp thông tin<br /> kế toán hữu ích cho các đối tượng sử dụng, tất cả được thể hiện trong việc tổ chức công<br /> tác kế toán của đơn vị<br /> Việc tổ chức tốt công tác kế toán sẽ cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, đầy đủ<br /> không chỉ giúp cho việc lập báo cáo quyết toán và điều hành hoạt động của từng đơn vị<br /> mà còn có tác dụng kiểm soát nhiều mặt hoạt động, tăng cường việc giám sát thu, chi một<br /> cách chặt chẽ, không thất thoát, lãng phí góp phần ổn định tình hình tài chính của đơn vị.<br /> Do đó, việc tìm hiểu thực trạng và nguyên nhân gây ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế<br /> toán và đánh giá mức độ ảnh hưởng đến chất lượng quản lý tài chính, từ đó đề xuất các<br /> giải pháp phù hợp là mục tiêu mà tác giả cần đề cập trong bài viết này.<br /> Từ khóa: Kế Toán Hcsn, Cơ Chế Tự Chủ Tài Chính, Đơn Vị Sự Nghiệp Công Lập...<br /> Summary: Organization of accounting work in public non-business units is to identify<br /> the tasks and contents that the accountant must perform or advise other departments<br /> to implement a system. Accountants meet the requirements of the unit. Organization<br /> of accounting work is also a management organization in the unit but it is a flexible<br /> combination between the compulsion of law and the appropriate application of each unit.<br /> All economic and financial activities of the unit are managed and controlled closely and at<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC 49<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br /> low cost corresponding to the efficiency, providing accounting information useful for the<br /> users, all can be present in the organization of accounting work of the unit.<br /> The well-organized accounting work will provide timely, accurate and complete<br /> information not only for the preparation of balance sheet reports and the operation of each<br /> unit but also the control of many activities. To increase the supervision of revenues and<br /> expenditures in a strict manner, without losses or waste, contributing to stabilizing the<br /> financial situation of the units. Therefore, the understanding of the real situation and the<br /> causes that affect the organization of accounting work and the assessment of the impact<br /> on the quality of financial management, suggesting suitable solutions is the objective of<br /> author.<br /> Keyword: Accounting In Public Non-Business Units, The Structure Of Financial<br /> Autonomy, Public Non-Business Units..<br /> 1. Tổng quan nghiên cứu<br /> 1.1 Nghiên cứu nước ngoài<br /> Trên thế giới có các công trình nghiên cứu của các chuyên gia về kế toán lĩnh vực công như:<br /> GS.TS. Jess W.Hughes - Trường đại học Old Dominition, Paul sutcliffe - Chuyên gia tư vấn cao<br /> cấp thuộc liên đoàn kế toán quốc tế, Gillian Fawcett – Giám đốc lĩnh vực công ACCA toàn cầu,<br /> Reza Ali – Giám đốc phát triển kinh doanh ACCA khu vực Asean và Úc... trong các công trình<br /> nghiên cứu về thực trạng áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế, tình hình xây dựng và áp<br /> dụng trong các quốc gia phát triển và đang phát triển trên thế giới như Anh, Ấn Độ, Úc, Mỹ... dựa<br /> trên 2 cơ sở kế toán là cơ sở kế toán dồn tích và cơ sở kế toán tiền mặt được giới thiệu trong hội<br /> thảo về thực trạng áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế của các nước trên thế giới do ngân<br /> hàng thế giới phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức tại Việt Nam từ ngày 17/4/2007 đến 24/4/2007.<br /> Các công trình nghiên cứu này có điểm chung là nghiên cứu các mô hình áp dụng và xây dựng<br /> chuẩn mực kế toán lĩnh vực công, trên cơ sở đó đã làm rõ nội dung tổ chức công tác kế toán từ<br /> khâu chứng từ cho đến lập các BCTC trên cơ sở dồn tích và cơ sở kế toán tiền mặt cũng như<br /> tác dụng của mô hình này trong việc công khai và minh bạch hệ thống tài chính của Chính phủ,<br /> đặc biệt các nghiên cứu này cũng chỉ ra các ích lợi từ việc vận dụng chuẩn mực kế toán công<br /> quốc tế và cơ sở kế toán dồn tích.<br /> Nghiên cứu của các tác giả Nur Barizah Abu Bakar với tiêu đề “Public Sector Accounting<br /> Research in Malaysia: Identifying Gaps and Opportunities” (tạm dịch là: Nghiên cứu kế toán<br /> công ở Malaysia: Xác định khoảng trống và cơ hội) đã được tiến hành để xác định khoảng trống<br /> tồn tại trong nghiên cứu kế toán công ở Malaysia. Tác giả này cho rằng các nghiên cứu về kế<br /> toán trong lĩnh vực công mặc dù mang ý nghĩa quan trọng đối với tất cả các quốc gia nhưng hầu<br /> như nó chỉ được thực hiện chủ yếu ở các nước có nền kinh tế phát triển cao như Anh, Mỹ, Úc và<br /> các nước Châu Âu. Những nghiên cứu về các quốc gia khác trên thế giới chỉ đại diện cho một<br /> tỷ lệ nhỏ các nghiên cứu về kế toán trong lĩnh vực công đã tổng hợp và giúp đưa ra định hướng<br /> để xác định việc nghiên cứu về kế toán công trong bối cảnh các nước đang phát triển.<br /> Một nghiên cứu khác trong lĩnh vực tổ chức công tác kế toán công là nghiên cứu của Lasse<br /> Oulasvirta, trường đại học Tampere ở Phần Lan với tiêu đề “The ruluctance of a developed<br /> country to choose International Puplic Sector Accounting Standards of the IFAC. A critical case<br /> <br /> 50 TẠP CHÍ KHOA HỌC<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br /> study” (tạm dịch là: Sự thờ ơ của các nước phát triển trong việc lựa chọn áp dụng tiêu chuẩn kế<br /> toán công quốc tế của Liên đoàn kế toán Quốc tế - Nghiên cứu trường hợp điều chỉnh). Trong<br /> nghiên cứu của mình, tác giả đã chỉ ra nguyên nhân một nước phát triển điển hình như Phần<br /> Lan từ chối áp dụng tiêu chuẩn kế toán công quốc tế trong hoạt động tổ chức công tác kế toán<br /> của mình. Bài viết cũng đề cập đến tình hình áp dụng tiêu chuẩn kế toán công quốc tế trong hoạt<br /> động tổ chức công tác kế toán ở các nước Châu Âu và đặc biệt ở khu vực Bắc Âu. Qua nghiên<br /> cứu này, vấn đề được đặt ra đối với công tác tổ chức kế toán công là ứng dụng một cách linh<br /> hoạt, hợp lý các tiêu chuẩn kế toán công quốc tế đối với từng quốc gia.<br /> Nghiên cứu về kế toán công của bốn tác giả Ehsan Rayegan, Mehdi Parveizi, Kamran Nazari<br /> và Mostafa Emami với tiêu đề: “Kế toán công: Đánh giá về lý thuyết, mục tiêu và các tiêu chuẩn”<br /> (“Government accounting: An Assessment of Theory, Purposes and Standards”) đã đưa ra sự<br /> tổng hợp các vấn đề trong thực hiện kế toán của các đơn vị công lập, trong đó bao gồm công tác<br /> tổ chức kế toán dựa trên hai nguyên tắc là kế toán tiền mặt và kế toán dồn tích. Bài viết cũng đề<br /> cập đến vai trò, trách nhiệm của Chính phủ đối với công tác kế toán; chương trình đổi mới công<br /> tác quản lý tài chính công và các vấn đề liên quan đến NSNN. Đề xuất một số nguyên tắc kế toán<br /> mở rộng để thúc đẩy trách nhiệm trong việc giải trình thực hiện công tác kế toán liên quan đến<br /> nghĩa vụ kinh tế và chính trị cũng được đưa ra trong nghiên cứu này<br /> Những vấn đề nghiên cứu thường xoay quanh hiệu quả thực hiện các nguyên tắc kế toán,<br /> việc áp dụng CMKT trong thực hiện công tác kế toán hay nêu ra khung lý thuyết trong tổ chức<br /> công tác kế toán,... Tuy nhiên hầu hết các nghiên cứu này được thực hiện ở những nước có nền<br /> kinh tế phát triển cao và là nghiên cứu chung về lĩnh vực kế toán công. Chính vì vậy, khoảng<br /> trống nghiên cứu cho các trường hợp cụ thể và vận dụng các nguyên tắc trong tổ chức công tác<br /> kế toán là rất lớn, đặc biệt ở những nước đang phát triển và cũng chưa nghiên cứu cụ thể cho tổ<br /> chức công tác kế toán trong điều kiện hướng tới tự chủ tài chính ở các đơn vị sự nghiệp<br /> 1.2. Nghiên cứu trong nước<br /> Nghiên cứu của Vũ Xuân Thủy (2010), cơ chế tự chủ tài chính tại trường Đại Học và Thương<br /> Mại, nội dung nghiên cứu tập trung phân tích và đánh giá thực trạng việc vận dụng cơ chế tài<br /> chính tại đơn vị<br /> Nghiên cứu của Ngô Thị Mỹ Thúy (2011), hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại trường Đại<br /> học Lao động xã hội – CSII TPHCM, nội dung nghiên cứu góp phần hoàn thiện Cơ chế tự chủ<br /> tài chính tại trường Đại học Lao Động Xã Hội – Cơ sở II Thành Phố Hồ Chí Minh nhằm hướng<br /> tới mục tiêu tự chủ tài chính một cách hiệu quả nhất và nâng cao chất lượng đào tạo trong giai<br /> đoạn mới phù hợp với xu hướng phát triển của đất nước<br /> Nhằm đáp ứng được yêu cầu quản lý kinh tế - tài chính, tăng cường quản lý kiểm soát chi<br /> quỹ Ngân sách Nhà nước, quản lý tài sản công, nâng cao chất lượng công tác kế toán và hiệu<br /> quả quản lý các đơn vị hành chính sự nghiệp theo nghiên cứu của Phạm Thị Hòa (2011): “Hoàn<br /> thiện tổ chức công tác kế toán tại trường Tiểu học Trần Phú”,<br /> Nghiên cứucủa Hoàng Lê Uyên Thảo (2012): “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trường<br /> Cao đẳng công nghệ kinh tế và thủy lợi miền Trung”. Tác giả đã nêu được cơ sở lý thuyết cơ bản<br /> về tổ chức công tác kế toán và đưa ra được một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức<br /> công tác kế toán tại đơn vị, đóng góp một phần không nhỏ vào sự phát triển chung của Trường<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC 51<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br /> Cao đẳng công nghệ và thủy lợi miền Trung.<br /> Đặng Quỳnh Trinh (2016): “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tài sản cố định tại Trường<br /> Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh”,…<br /> Và một số nghiên cứu khác ...<br /> Những nghiên cứu này đã nhận thức rõ tầm quan trọng của kế toán hành chính sự nghiệp<br /> trong các đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động dưới sự quản lý của Nhà nước, tuy nhiên<br /> những nghiên cứu này chưa đề cập đến việc hoàn thiện tổ chức công tác kế toán cho các đơn<br /> vị sự nghiệp công lập trong điều kiện hướng tới tự chủ tài chính.<br /> 2. Tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiêp công lập hiện nay<br /> Thực hiện chủ trương đổi mới và nâng cao hướng hoạt động, các đơn vị SNCL đã chủ động<br /> cơ cấu lại bộ máy tổ chức, tăng cường công tác quản lý trong đó chú trọng đến việc hoàn thiện<br /> tổ chức công tác kế toán.<br /> Thực tế cho thấy, công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị SNCL mặc dù đang từng bước hoàn<br /> thiện theo tinh thần thông tư 107/2017/TT-BTC nhưng vẫn còn nhiều bất cập, còn bị động khi<br /> chuyển đổi sang cơ chế tự chủ tài chính, chưa xây dựng được đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp<br /> để đáp ứng yêu cầu thực tiễn ... Do đó thông tin do kế toán mang lại chủ yếu chỉ mang tính chất<br /> báo cáo hành chính, ít có tác dụng thiết thực trong việc phân tích tình hình tài chính của đơn vị,<br /> tình hình tiếp nhận và sử dụng kinh phí của Nhà nước. Với yêu cầu vừa phát triển qui mô, vừa<br /> đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động, vừa phải huy động và sử dụng một cách có hiệu quả các<br /> nguồn lực từ ngân sách nhà nước và các nguồn thu sự nghiệp, đòi hỏi tổ chức công tác kế toán<br /> của các đơn vị SNCL phải khoa học và phù hợp với thực tiễn hoạt động của đơn vị.<br /> Qua khảo sát thực trạng các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn TPHCM, tác giả rút ra<br /> một số nhận xét sau:<br /> 2.1 Những mặt được<br /> * Về cơ chế quản lý tài chính: Việc sử dụng NSNN và các nguồn thu sự nghiệp đơn vị đã<br /> chủ động hơn trong việc phân bổ tài chính cho các hoạt động của đơn vị, khai thác các nguồn<br /> thu sự nghiệp, mở rộng các hoạt động liên kết; bố trí hợp lý các khoản chi trong dự toán ngân<br /> sách được giao đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả nhằm tăng thu - tiết kiệm chi, nâng cao đời sống<br /> vật chất, tinh thần cho cán bộ công nhân viên. Các đơn vị đã ban hành quy chế chi tiêu nội bộ<br /> nhằm quản lý các nguồn thu – chi khoa học, sử dụng đúng mục đích, phù hợp với tình hình thực<br /> tế của đơn vị.<br /> * Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán: Các đơn vị đã thực hiện tương đối tốt. Từ khâu lập<br /> chứng từ, luân chuyển chứng từ, ghi sổ, bảo quản và lưu trữ chứng từ đều thực hiện khoa học,<br /> dễ kiểm tra, dễ tìm kiếm. Chứng từ kế toán được sử dụng đúng mẫu theo quy định. Việc thực<br /> hiện ghi chép rõ ràng dễ hiểu. Kế toán đơn vị đã biết tận dụng lợi thế của bảng tổng hợp chứng<br /> từ gốc cùng loại để lập chứng từ ghi sổ, việc làm này đã làm cho việc ghi chép tổng hợp giảm<br /> đáng kể.<br /> * Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán: Hệ thống tài khoản kế toán của Nhà trường dựa trên<br /> <br /> 52 TẠP CHÍ KHOA HỌC<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br /> hệ thống tài khoản thống nhất do Bộ Tài chính ban hành theo Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC<br /> ngày 30/03/2006 và có bổ sung, chỉnh sửa một số tài khoản theo Thông tư số 185/2010/TT-BTC<br /> ngày 15/10/2010 của Bộ Tài chính. Để phục vụ cho công tác hạch toán, theo dõi các nội dung<br /> một cách chi tiết, chính xác nhà trường đã mở thêm các tài khoản phục vụ cho yêu cầu quản lý<br /> của đơn vị.<br /> * Tổ chức hệ thống sổ kế toán: Các đơn vị đã áp dụng phần mềm kế toán, phần mềm được<br /> thiết kế theo các hình thức kế toán, các loại sổ kế toán tổng hợp và chi tiết được cập nhật và<br /> bám sát chế độ kế toán hiện hành và cósự thống nhất trong toàn đơn vị, đồng thời phần mềm<br /> kế toán được phân quyền cho từng thành viên kế toán khi sử dụng. Do đó, tiết kiệm được thời<br /> gian, giảm khối lượng công việc cho nhân viên kế toán, giúp việc lập các sổ sách kế toán, các<br /> báo cáo kế toán được nhanh chóng.<br /> * Tổ chức hệ thống báo cáo tài kế toán: Do các đơn vị sử dụng phần mềm kế toán, nên các<br /> báo cáo được lập đầy đủ, đúng quy định biểu mẫu báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán Ngân<br /> sách Nhà nước theo quy định, phù hợp với chuẩn mực kế toán hiện hành. Các thông tin được<br /> báo cáo thống nhất, do đó đảm bảo cho việc quản lý, điều hành.<br /> 2.2 Những nhược điểm<br /> Bên cạnh những ưu điểm đã nêu trên tổ chức công tác kế toán tại các ddow vị sự nghiệp<br /> công lập còn gặp phải những hạn chế sau:<br /> Về vận dụng và sử dụng chứng từ kế toán: Do hạn chế về khả năng nghiệp vụ chuyên môn<br /> của kế toán viên nên đơn vị chưa sử dụng đầy đủ chứng từ kế toán để phản ánh nghiệp vụ kinh<br /> tế phát sinh theo đặc điểm, nội dung. Công tác ghi chép lập chứng từ còn thiếu sót.<br /> Việc vận dụng hệ thống số kế toán: Sổ kế toán được in ra từ phần mềm kế toán tuy nhiên do<br /> đặc thù của đơn vị nên cần một số sổ để theo dõi chi tiết các hoạt động của đơn vị<br /> Công tác lập, phân tích báo cáo tài chính, quyết toán: Thời gian lập báo cáo tài chính còn<br /> chậm, không khoá được số liệu của những năm trước vì phần mềm không có chức năng này.<br /> Việc phân tích báo cáo tài chính và công khai tài chính chưa thực sự chú trọng nên thông tin<br /> cung cấp cho việc quản lý điều hành chưa kịp thời, chính xác.<br /> Về tổ chức bộ máy kế toán: Đội ngũ cán bộ kế toán còn ít, kế toán viên phải kiêm nhiệm<br /> nhiều phần việc kế toán nên vẫn còn nhiều sai sót, công tác kế toán còn kiêm nhiệm, nhân viên<br /> kế toán đôi khi còn thụ động chưa chú trọng và dành thời gian để cập nhật chế độ chính sách<br /> mới.<br /> Công tác tổ chức lưu trữ tài liệu kế toán: chưa khoa học, khi tìm rất khó khăn mất nhiều thời<br /> gian.<br /> Việc khai thác các nguồn ngoài ngân sách Nhà nước: còn nhiều bất cập, chưa có kế hoạch<br /> định hướng về các nguồn khai thác và hướng sử dụng cho hoạt động của đơn vị.<br /> Chênh lệch thu chi hàng năm: còn ít vì thế trường chưa trích quỹ phát triển hoạt động sự<br /> nghiệp dùng để đầu tư, phát triển nâng cao hoạt động sự nghiệp, bổ sung vốn đầu tư cơ sở vật<br /> chất<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC 53<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br />  Hệ thống định mức chi tiêu: còn chưa hoàn thiện mặc dù các đơn vị đã ban hành quy chế<br /> chi tiêu nội bộ nhưng đó chỉ là quy định về nội dung chi chung nhất trong trường, có những nội<br /> dung chi cần xác định cụ thể do đặc điểm từng khoa, phòng mà có những định mức chi tiêu khác<br /> nhau không thể áp dụng đồng đều.<br /> 3. Giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán đơn vị sự nghiệp công lập trong điều<br /> kiện hướng tới tự chủ tài chính<br /> 3.1 Nội dung hoàn thiện<br /> 3.1.1 Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán<br /> Mô hình tổ chức bộ máy kế toán áp dụng tại các đơn vị SNCL hiện nay là mô hình tập trung<br /> chỉ áp dụng phù hợp đối với đơn vị có qui mô hoạt động kinh tế, tài chính nhỏ, không có đơn vị<br /> trực thuộc. Tuy nhiên, các đơn vị ngày càng phát triển trong những năm gần đây, có nhiều đơn<br /> vị trực thuộc của nên mô hình này trong tương lai sẽ không còn phù hợp, vấn đề này đặt ra một<br /> mô hình tổ chức bộ máy kế toán mới trong tương lai tại đơnvị như mô hình kết hợp vừa tập trung<br /> vừa phân tán.<br /> Cần có chính sách đào tạo nhân viên kế toán: các đơn vị phải có kế hoạch đào tạo nâng cao<br /> nghiệp vụ kế toán, về trình độ tin học, ngoại ngữ cho đội ngũ kế toán và tạo điều kiện để nhân<br /> viên kế toán được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ do cơ quan cấp<br /> trên hoặc cơ quan thuế tổ chức để nắm bắt và cập nhập đầy đủ kịp thời về những đổi mới chính<br /> sách của Nhà nước. Kết hợp với các đơn vị cung cấp phần mềm kế toán để đào tạo nâng cao<br /> nghiệp vụ kế toán máy cho nhân viên.<br /> 3.1.2 Hoàn thiện tổ chức hệ thống chứng từ kế toán<br /> Đối với khâu lập chứng từ: Hoàn thiện quy định về lập chứng từ kế toán tại các đơn vị: cần<br /> có các quy định cụ thể về các yếu tố của chứng từ, đặc biệt yếu tố về chữ ký của những người<br /> có thẩm quyền, trách nhiệm đối với hoạt động kinh tế tài chính xảy ra, cách lập và quy trình lập<br /> chứngtừ.<br /> Cần xác định rõ các bộ phận có trách nhiệm lập chứng từ, quy định về thủ tục, phương pháp<br /> lập chứng từ. Việc thu thập thông tin kế toán là công việc khởi đầu của toàn bộ quy trình kế toán,<br /> có ý nghĩa quyết định đối với tính trung thực, tính khách quan vì vậy cần phải xây dựng được<br /> quy trình phân công nhiệm vụ của từng nhân viên trong bộ máy kế toán, công tác phối hợp giữa<br /> bộ máy kế toán với các bộ phận khác trong đơn vị.<br /> Đối với khâu kiểm tra chứng từ: Bộ phận kế toán và các bộ phận chức năng trong đơn vị có<br /> liên quan phải kiểm tra các loại chứng từ kế toán. Để hạn chế tối đa những sai sót về mặt chứng<br /> từ thì kế toán cần tăng cường kiểm tra đối với tất cả các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh kể<br /> cả thu, chi trong đơn vị, chứng từ kế toán phát sinh liên quan đến bộ phận nào thì bộ phận đó<br /> phải có trách nhiệm kiểm tra và công việc kiểm tra phải được thực hiện một cách thường xuyên,<br /> liên tục và phải được coi là khâu bắt buộc trong khâu lập và tiếp nhận chứngtừ.<br /> 3.1.3 Hoàn thiện tổ chức hệ thống sổ kế toán<br /> Theo chế độ hiện hành, Nhà nước quy định các mẫu sổ kế toán mang tính chất bắt buộc<br /> <br /> 54 TẠP CHÍ KHOA HỌC<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br /> theo các hình thức kế toán. Ngoài ra, các quy định cũng hướng dẫn mở thêm các sổ kế toán chi<br /> tiết. Việc hoàn thiện sổ kế toán chi tiết phải thể hiện mối quan hệ giữa sổ kế toán tổng hợp và<br /> sổ kế toán chi tiết, đảm bảo mối quan hệ cân đối giữa các chỉ tiêu kinh tế tài chính tổng hợp với<br /> số liệu chi tiết của chỉ tiêuđó.<br /> Cần khắc phục đó là việc mở sổ, thẻ và tính khấu hao TSCĐ phải chính xác kịp thời, qua đó<br /> giúp đơn vị và từng đơn vị theo dõi được tình hình tăng, giảm TSCĐ.<br /> Cuối cùng, một yêu cầu đối với cán bộ kế toán là phải nắm vững các loại sổ, cách ghi sổ,<br /> đặc biệt là các phương pháp chữa sổ kế toán, cách thức thu thập thông tin từ các sổ khác nhau.<br /> Nắm rõ vấn đề này sẽ tạo điều kiện cho việc ghi sổ chính xác, tiết kiệm được công sức của lao<br /> động kế toán đồng thời tiện lợi cho việc kiểmtra.<br /> 3.1.4. Hoàn thiện tổ chức hệ thống báo cáo kế toán<br /> Để đáp ứng yêu cầu quản lý cần thiết kế thêm một số báo cáo kế toán chi thường xuyên theo<br /> các chỉ tiêu chi tiết của từng đơn vị và được in ra định kỳ để cung cấp các thông tin chi tiết phục<br /> vụ điều hành hoạt động trong đơn vị. Hệ thống báo cáo này giúp ban lãnh đạo nhận biết được<br /> tình hình hoạt động của đơn vị, từ đó có những quyết định đúng đắn mang hiệu quả cao hơn.<br /> Để nâng cao chất lượng quản lý đòi hỏi các đơn vịcần phải quan tâm đến hệ thống kế toán<br /> quản trị. Mặc dù đối với các đơn vị HCSN luôn có công tác dự toán thu, chi Ngân sách Nhà nước,<br /> tuy nhiên việc đánh giá, phântích và tư vấn vẫn chưa được chú trọng.<br /> 3.1.5 Hoàn thiện tổ chức kiểm tra kế toán<br /> Thứ nhất, cần xem xét sửa đổi bổ sung quy chế thu chi nội bộ cho phù hợp với hoạt động<br /> của đơn vị theo nhiệm vụ chính trị được giao<br /> Thứ hai, cần tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát nội bộ để đảm bảo cho công tác kế toán<br /> được thực hiện đầy đủ, kịp thời.<br /> Trong điều kiện đơn vị ứng dụng phần mềm kế toán thì cách thức, phương pháp kiểm tra kế<br /> toán cũng cần có sự thay đổi cho phù hợp. đểxác định những rủi ro, gian lận và sai sót có thể<br /> xảyra.<br /> 3.2 Đề xuất đến các đơn vị nhà nước liên quan<br /> Để phát huy những kết quả đã đạt được và tháo gỡ những khó khăn vướng mắc của cơ chế<br /> tự chủ tài chính, nhà nước và các đơn vị SNCL cần quan tâm giải quyết các vấn đề sau:<br /> Thứ nhất, Nhà nước cần quán triệt theo tinh thần không bổ sung toàn bộ những thiếu hụt<br /> của các khoản chi tiêu tại cơ sở, mà để lại một phần cho cơ sở tự bù đắp từ khoản thu của đơn<br /> vị để tăng cường tính trách nhiệm và khả năng chủ động cho cơ sở. Hiện nay theo cơ chế tự chủ<br /> có nhiều quyền tự chủ hơn trong việc huy động cũng như sử dụng nguồn lực tài chính, vì vậy<br /> việc để lại một khoản tự bù đắp từ nguồn thu của đơn vị là có tính khả thi cao, đơn vị có thể thực<br /> hiện được bằng cách nuôi dưỡng, khai thác tốt nguồn thu trên cơ sở tận dụng năng lực sẵn có<br /> tại đơn vị, giảm những chi tiêu không hợp lý hoặc đi vay nợ theo luật định.<br /> Thứ hai, các bộ, ngành, sớm ban hành các văn bản hướng dẫn, quy định những vấn đề<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC 55<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br /> chung, cơ bản nhất mang tính bắt buộc về kế toán tài chính và những hướng dẫn cơ bản về kế<br /> toán quản trị để các đơn vị SNCL có thể vận dụng.<br /> Thứ ba, cơ quan quản lý nhà nước cần có cơ chế thoáng hơn đối với mức thu cứng nhắc<br /> theo văn bản của Nhà nước, có cơ chế mở cho các đơn vị sự nghiệp công lập trong tự chủ<br /> nguồn thu của mình, có như vậy đơn vị mới chủ động được nguồn thu và cơ chế phân phối lại<br /> cho CBVC trong đơn vị một cách hợp lý, tạo điều kiện nâng cao thu nhập và ổn định tư tưởng<br /> trong CBVC trong đơn vị.<br /> KẾT LUẬN<br /> Nội dung bài viết, các tác giả đã đưa ra một số giải pháp cụ thể về khai khác nguồn thu và<br /> giải pháp quản lý khoản chi trên cơ sở vận dụng các văn bản hướng dẫn của Nhà nước và nội<br /> lực của đơn vị nhằm từng bước hoàn thiện một cơ chế tự chủ tài chính phù hợp với tình hình<br /> thực tế của đơn vị. Bên cạnh đó, tác giả cũng đã mạnh dạn đề xuất, kiến nghị đến cơ quan Nhà<br /> nước, cơ quan chủ quan cần có giải pháp hỗ trợ cho các đơn vị SNCL để các đơn vị SNCL có<br /> hướng điều chỉnh và phát triển qui mô hoạt động của đơn vị mình, góp phần vào sự phát triển<br /> của các đơn vị sự nghiệp công lập của đất nước. <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Tiếng việt<br /> 1. Chính phủ, 2003. Nghị định số 130/2005/NĐ-CP ngày 17/5/2005 của Chính phủ quy định<br /> chế độ tự chủ về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan Nhà nước,<br /> Hà Nội.<br /> 2. Bộ Tài chính, 2006. Thông tư số 71/2006/TT-BTC ngày 9/8/2006 hướng dẫn thực hiện<br /> nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ Quy định quyền tự chủ<br /> tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị<br /> sự nghiệp công lập, Hà Nội.<br /> 3. Bộ Tài chính, 2006. Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30 tháng 3 nam 2006 của Bộ<br /> trưởng Bộ Tài chính về chế độ kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp. Hà Nội.<br /> 4. Bộ Tài chính, 2017. Thông tư số 185/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài chính<br /> Hướng dẫn sửa đổi, bổ sung chế độ kế toán hành chính sự nghiệp ban hành theo Quyết định số<br /> 19/2006/QĐ-BTC ngày 30 tháng 3 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, HàNội.<br /> 5. Bộ Tài chính, 2017. Thông tư số 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ Tài chính thay<br /> thế Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006 của Bộ Tài chính về việc ban hành chế độ<br /> kế toán Hành chính sự nghiệp và Thông tư số 185/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài<br /> chính hướng dẫn sửa đổi, bổ sung Chế độ kế toán Hành chính sự nghiệp ban hành kèm theo<br /> Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC. Hà Nội.<br /> 6. Ngô Thị Mỹ Thúy, 2011.Hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại trường đại học Lao động Xã<br /> hội – CSII TPHCM<br /> 7. Hoàng Lê Uyên Thảo, 2012. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trường Cao đẳng<br /> công nghệ - kinh tế và thủy lợi miền trung. Đại học Đà Nẵng<br /> <br /> 56 TẠP CHÍ KHOA HỌC<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br />  8. Ngô Thanh Hoàng, 2014. Hệ thống kế toán công ở Việt Nam – Thực trạng và kiến nghị.<br /> Tạp chí nghiên cứu Tài chính kế toán số 12 (137) trang 22 – 25.<br /> 9. Nguyễn Phước Bảo Ấn, 2015.Tổ chức công tác kế toán trong điều kiện tin học hóa, NXB<br /> Lao động xã hội.<br /> 10. Nguyễn Thị Định, 2018. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại trường Đại Học Lao động<br /> xã hội – CSII TPHCM<br /> - Một số trang điện tử:<br /> 11. www.chinhphu.vn<br /> 12. www.moet.gov.vn<br /> 13. www.mof.gov.vn<br /> 14. www.tapchikinhte.vn<br /> Và một số bài viết tham luận khác …<br /> Tiếng anh<br /> 11. Andrey Jackson & Irvine Lapsley (2003), The diffusion of Accounting Practices in the new<br /> “mangerial” public sector, The international Journal of public sector Managenment; 16, 4/5; ABI/<br /> inform Global pg, 359.<br /> 12. Hermanson, Edwards & Maher (1992), Accounting Principles With Working Papers, Fifth<br /> Edition, Von Hoffmann Press, Boston.<br /> 13. Ratcliffe, Thomas A (1979), Financial Reporting Framework for Accounting in the Public<br /> Sector, The Government Accountan Journal, Arlington.<br /> 14. Rayner & Michael (1993), Public Sector accounting statements, H. CA Magazine. Toronto.<br /> Vol.126, Iss.4; pg, SS3, 1pg.<br /> 15. Ear R. Wilsion, Susan C. Kattelus, Leon E.Hay (2017), Accounting for non Governmental<br /> and Nonprofit entities, McGraw – Hill, 16thEdittion.<br /> THÔNG TIN TÁC GIẢ<br /> (*) Thạc sĩ Ngô Thị Mỹ Thúy – Trường Đại học Tài chính – Marketing<br /> Mail : ntm.thuy@ufm.edu.vn<br /> Tel : 0902.254.256<br /> (**) Thạc sĩ Nguyễn Thị Định (**) – Trường Đại học Lao động xã hội (CSII)<br /> Mail : dinhnt@ldxh.edu.vn<br /> Tel : 0978.232.009<br /> <br /> <br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC 57<br /> QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ<br />