Hoạt tính kháng sinh của xạ khuẩn trong đất tại các khu vực có hoạt động khai thác khoáng sản

Đỗ Thị Tuyến và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 86(10): 153 - 158<br /> <br /> HOẠT TÍNH KHÁNG SINH CỦA XẠ KHUẨN TRONG ĐẤT<br /> TẠI CÁC KHU VỰC CÓ HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC KHOÁNG SẢN<br /> <br /> Đỗ Thị Tuyến, Lương Thị Hương Giang, Đào Thị Hằng<br /> Nguyễn Thị Hương Liên, Vi Thị Đoan Chính*<br /> Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Từ 40 mẫu đất thu ở các địa điểm khác nhau tại các khu vực đang chịu ảnh hƣởng của hoạt động<br /> khai thác khoáng sản của tỉnh Thái Nguyên, đã phân lập đƣợc 162 chủng xạ khuẩn thuộc chi<br /> Streptomyces. Qua kiểm tra hoạt tính kháng sinh (HTKS) của các chủng xạ khuẩn phân lập đƣợc,<br /> có 82 chủng (chiếm 50,62%) có hoạt tính kháng các vi sinh vật (VSV) kiểm định. Trong số đó, số<br /> chủng có hoạt tính kháng vi khuẩn Gram (+) là cao nhất – có 61 chủng (chiếm 74,39%), có 58<br /> chủng (chiếm 70,73%) có hoạt tính kháng nấm và thấp nhất là số chủng có hoạt tính kháng vi<br /> khuẩn Gram (-) chỉ có 37 chủng (chiếm 45,12%). Đặc biệt, có 31 chủng (chiếm 37,8%) có hoạt<br /> tính với cả 2 nhóm vi khuẩn Gram (+) và Gram (-), có 20 chủng (chiếm 24,39%) có hoạt tính với<br /> cả 3 nhóm vi khuẩn Gram (+), vi khuẩn Gram (-) và nấm mốc.<br /> Với mục đích tuyển chọn đƣợc các chủng có hoạt tính kháng nấm, chúng tôi đã lựa chọn ra 5<br /> chủng có hoạt tính mạnh nhất để tiếp tục nghiên cứu là TC13.1, TC13.2, TC12.1, HT17.8 và<br /> HT17.9.<br /> Từ khóa: chất kháng sinh, chủng, khuẩn ty, hoạt tính kháng sinh, xạ khuẩn.<br /> <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Chất kháng sinh (CKS) ngày nay đã và đang<br /> đƣợc sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực<br /> khác nhau. Ngoài mục đích y học, CKS còn<br /> đƣợc sử dụng trong chăn nuôi, thú y và đặc<br /> biệt là trong công tác bảo vệ thực vật để giảm<br /> dần việc sử dụng các loại thuốc hóa học. Song,<br /> việc sử dụng CKS càng rộng rãi bao nhiêu thì<br /> nguy cơ làm xuất hiện của các vi sinh vật<br /> kháng thuốc lại càng tăng lên bấy nhiêu. Điều<br /> này khiến cho các CKS thƣờng dùng không<br /> còn tác dụng nữa. Chính vì vậy, những nghiên<br /> cứu để tìm kiếm phát hiện ra các CKS mới từ<br /> tự nhiên luôn là một yêu cầu cấp thiết và có ý<br /> nghĩa thiết thực. Trong số các đối tƣợng để tìm<br /> kiếm CKS thì xạ khuẩn là đối tƣợng luôn đƣợc<br /> chú ý nhiều nhất vì có tới 70% số chủng xạ<br /> khuẩn có khả năng sinh CKS.<br /> Thái Nguyên là một tỉnh rất giàu tiềm năng về<br /> nông, lâm nghiệp nên có hệ VSV khá phong<br /> <br /> <br /> phú. Đồng thời, Thái Nguyên cũng nằm trong<br /> vùng sinh khoáng, có nhiều loại hình khoáng<br /> sản phân bố tập trung. Các hoạt động khai<br /> thác khoáng sản đã có những tác động đáng<br /> kể đến môi trƣờng đất, nƣớc và qua đó, rất có<br /> thể sẽ ảnh hƣởng đến hệ VSV đất ở những<br /> khu vực này mà hiện vẫn chƣa đƣợc nghiên<br /> cứu. Trong bài báo này, chúng tôi thông báo<br /> một số kết quả bƣớc đầu khảo sát và đánh giá<br /> hoạt tính sinh học của nhóm xạ khuẩn ở trong<br /> đất tại các khu vực đang chịu ảnh hƣởng của<br /> hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn<br /> tỉnh Thái Nguyên.<br /> NGUYÊN LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Nguyên liệu<br /> - 40 mẫu đất lấy từ các địa điểm khác nhau ở 2<br /> khu vực núi Pháo, Hà Thƣợng, Đại Từ và Mỏ<br /> sắt Trại Cau, Đồng Hỷ thuộc tỉnh Thái<br /> Nguyên. Đây là những khu vực đã và đang có<br /> các hoạt động khai thác khoáng sản nhiều năm.<br /> <br /> Tel: 0987 123606, Email: vichinh57@gmail.com<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 153<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Thị Tuyến và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - 7 chủng VSV kiểm định: Escherichia coli<br /> VTCC-B-883, Pseudomonas aeruginosa<br /> VTCC-B-481, Bacillus subtilis VTCC-B-888,<br /> Fusarium<br /> oxysporum<br /> VTCCF-1301,<br /> Aspergillus niger VTCCF-001, Fusarium<br /> solani VTCCF-1302 do Viện Bảo tàng giống<br /> chuẩn vi sinh vật cung cấp; Staphylococcus<br /> aureus ATCC 25923 do Viện Kiểm Nghiệm –<br /> Bộ Y tế cung cấp.<br /> <br /> 86(10): 153 - 158<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> Hoạt tính kháng sinh của xạ khuẩn<br /> Từ 40 mẫu đất lấy từ các địa điểm khác nhau<br /> tại các khu vực đang chịu ảnh hƣởng của<br /> hoạt động khai khoáng ở tỉnh Thái Nguyên,<br /> chúng tôi đã phân lập và thuần khiết đƣợc<br /> 162 chủng xạ khuẩn thuộc chi Streptomyces.<br /> Số lƣợng và sự phân bố của xạ khuẩn đƣợc<br /> trình bày trên bảng 1.<br /> Kết quả bảng 1 cho thấy số lƣợng xạ khuẩn<br /> trong các mẫu đất là khá phong phú và phụ<br /> thuộc nhiều vào đặc điểm, tính chất của từng<br /> loại đất. Số lƣợng xạ khuẩn gặp nhiều nhất ở<br /> các loại đất trồng màu (12,07 x 106 CFU/g) và<br /> đất vƣờn (10 x 106 CFU/g). Kết quả này hoàn<br /> toàn phù hợp với đặc điểm sinh học của xạ<br /> khuẩn và đặc điểm canh tác đất tại những khu<br /> vực lấy mẫu. Xạ khuẩn thƣờng phân bố nhiều<br /> ở các loại đất tơi xốp, thoáng khí, giàu chất<br /> hữu cơ, có pH trung tính và độ ẩm thích hợp.<br /> <br /> - Các môi trƣờng: Gause I để phân lập và<br /> nuôi cấy xạ khuẩn; môi trƣờng MPA và PDA<br /> để nuôi các chủng VSV kiểm định.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> - Thu mẫu đất, xác định pH của đất và phân<br /> lập xạ khuẩn [2].<br /> - Xác định màu sắc của hệ khuẩn ty [5].<br /> - Xác định hoạt tính kháng sinh (HTKS) theo<br /> phƣơng pháp thỏi thạch để sơ tuyển xạ khuẩn<br /> và phƣơng pháp đục lỗ để sàng lọc xạ khuẩn.<br /> - Xạ khuẩn được lên men trên máy lắc tròn 220<br /> vòng/ phút, thời gian lên men 120 giờ ở 28oC.<br /> <br /> Bảng 1. Số lƣợng và sự phân bố xạ khuẩn trong đất<br /> Loại đất<br /> lấy mẫu<br /> <br /> Số lượng mẫu<br /> <br /> pH<br /> của đất<br /> <br /> Số lượng XK/g<br /> (CFU/g)<br /> <br /> Số chủng XK<br /> phân lập<br /> <br /> 7<br /> <br /> 4,12<br /> <br /> 1.7 x 106<br /> <br /> 11<br /> <br /> 5,53<br /> <br /> 6<br /> <br /> Đất trồng chè<br /> Đất trồng keo<br /> <br /> 9<br /> <br /> 5,3 x 10<br /> <br /> 26<br /> <br /> Đất trồng màu<br /> <br /> 7<br /> <br /> 7,22<br /> <br /> 12,07 x 10<br /> <br /> Đất trồng lúa<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6,70<br /> <br /> 4,2 x 106<br /> <br /> 11<br /> <br /> 6<br /> <br /> 55<br /> 15<br /> <br /> Đất vƣờn<br /> <br /> 5<br /> <br /> 7,30<br /> <br /> 10 x 10<br /> <br /> Đất đồi trọc<br /> <br /> 7<br /> <br /> 4,15<br /> <br /> 3,6 x 106<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 6<br /> <br /> 44<br /> <br /> 40<br /> <br /> 162<br /> <br /> Bảng 2. Số lƣợng và tỷ lệ các chủng xạ khuẩn có HTKS phân theo nhóm màu<br /> TT<br /> <br /> XK phân<br /> theo nhóm<br /> màu<br /> <br /> XK phân lập được<br /> Số lượng<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Tỷ lệ XK có HTKS<br /> so với tổng số chủng<br /> phân lập được (%)<br /> <br /> XK có HTKS<br /> Số lượng<br /> <br /> 1<br /> <br /> Xám<br /> <br /> 83<br /> <br /> 51,23<br /> <br /> 38<br /> <br /> 46,34<br /> <br /> 23,46<br /> <br /> 2<br /> <br /> Trắng<br /> <br /> 39<br /> <br /> 24,07<br /> <br /> 22<br /> <br /> 26,83<br /> <br /> 13,58<br /> <br /> 3<br /> <br /> Xanh<br /> <br /> 13<br /> <br /> 8,02<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4,88<br /> <br /> 2,47<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nâu<br /> <br /> 12<br /> <br /> 7,41<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7,32<br /> <br /> 3,70<br /> <br /> 5<br /> <br /> Hồng<br /> <br /> 9<br /> <br /> 5,56<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8,54<br /> <br /> 4,32<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 154<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Thị Tuyến và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 86(10): 153 - 158<br /> <br /> 6<br /> <br /> Tím<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2,47<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3,66<br /> <br /> 1,85<br /> <br /> 7<br /> <br /> Vàng<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1,23<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2,44<br /> <br /> 1,23<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 162<br /> <br /> 100<br /> <br /> 82<br /> <br /> 100<br /> <br /> 50,62<br /> <br /> Đất trồng màu và đất vƣờn thƣờng xuyên<br /> đƣợc cuốc xới, bổ sung nguồn phân bón hữu<br /> cơ và vô cơ, có pH trung tính, đó là các điều<br /> kiện rất thuận lợi cho sự phát triển của xạ<br /> khuẩn. Ngƣợc lại, những loại đất nghèo dinh<br /> dƣỡng và đặc biệt là có pH quá cao hay quá<br /> thấp, xạ khuẩn phân bố rất ít. Theo kết quả<br /> nghiên cứu, đất chịu ảnh hƣởng của các hoạt<br /> động khai thác thiếc ở khu vực núi Pháo hay<br /> khai thác quặng sắt ở Trại Cau đều thuộc loại<br /> đất chua [3], vì vậy không thích hợp cho xạ<br /> khuẩn phát triển. Tuy nhiên, những nơi có<br /> hoạt động sản xuất của con ngƣời, pH có thể<br /> đƣợc cải thiện.<br /> Màu sắc của hệ khuẩn ty xạ khuẩn cũng rất<br /> đa dạng. Chúng tôi nhận đƣợc 7 nhóm màu.<br /> Số lƣợng và tỷ lệ các nhóm màu rất khác<br /> nhau đƣợc thể hiện trên bảng 2.<br /> <br /> Hình 1. Tỷ lệ xạ khuẩn có HTKS phân theo nhóm màu<br /> <br /> Nhƣ thƣờng lệ, xạ khuẩn thuộc 2 nhóm xám<br /> và trắng vẫn chiếm ƣu thế. Tỷ lệ xạ khuẩn<br /> thuộc nhóm xám chiếm 51,23%, tiếp theo là<br /> nhóm trắng chiếm 24,07%, các nhóm màu<br /> còn lại chiếm tỷ lệ rất thấp.<br /> <br /> Tỷ lệ các chủng xạ khuẩn có HTKS tƣơng đối<br /> cao, có 82 trong tổng số 162 chủng đƣợc<br /> kiểm tra, chiếm 50,62%. So sánh với các kết<br /> quả đã công bố [1,2,3,4], đây là một tỷ lệ khá<br /> cao. Điều này đã chứng tỏ số lƣợng xạ khuẩn<br /> có khả năng sinh CKS ở các khu vực có hoạt<br /> động khai thác khoáng sản không những<br /> không thấp mà có phần còn cao hơn so với<br /> nhiều khu vực khác ở Thái Nguyên [1,2].<br /> Kết quả trên bảng 2 và hình 1 còn cho thấy tỷ<br /> lệ xạ khuẩn có HTKS cũng rất khác nhau giữa<br /> các nhóm màu. Nhóm màu xám có số lƣợng<br /> chủng nhiều nhất đồng thời cũng có tỷ lệ<br /> chủng có HTKS cao nhất (chiếm 46,34%).<br /> Tuy nhiên, nếu xét riêng từng nhóm màu, các<br /> nhóm màu vàng, tím và hồng, mặc dù số<br /> lƣợng chủng ít nhƣng tỷ lệ chủng có HTKS<br /> lại rất cao. Đây là kết quả đáng lƣu ý.<br /> Phổ kháng sinh của các chủng xạ khuẩn<br /> phân lập<br /> Kiểm tra khả năng ức chế các nhóm VSV<br /> kiểm định, kết quả thể hiện trên bảng 3 và<br /> hình 2 đã cho thấy tính đối kháng của các<br /> chủng xạ khuẩn với các VSV kiểm định rất<br /> khác nhau. Trong tổng số 82 chủng có HTKS,<br /> nhƣ thƣờng lệ, số chủng có khả năng kháng vi<br /> khuẩn Gram (+) là cao nhất, có 61 chủng chiếm 74,39%, tiếp theo là kháng nấm mốc,<br /> có 58 chủng - chiếm 70,73% và thấp nhất là<br /> kháng vi khuẩn Gram (-), chỉ có 37 chủng chiếm 45,12%. Đặc biệt, trong số này có 31<br /> chủng - chiếm 37,8% có khả năng kháng<br /> đƣợc cả 2 nhóm vi khuẩn Gram (+) và Gram<br /> (-), có 20 chủng - chiếm 24,39% kháng đƣợc<br /> cả 3 nhóm vi khuẩn Gram (+), Gram (-) và<br /> nấm mốc.<br /> <br /> Bảng 3. Tính đối kháng của xạ khuẩn với các nhóm VSV kiểm định<br /> Xạ khuẩn có HT<br /> với VK Gr(+)<br /> <br /> Xạ khuẩn có HT<br /> với VK Gr(-)<br /> <br /> Xạ khuẩn có HT<br /> với nấm mốc<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Xạ khuẩn có HT<br /> với cả 2 nhóm<br /> VK Gr(+) và Gr(155<br /> <br /> Xạ khuẩn có HT với cả<br /> 3 nhómVK Gr(+), Gr(-)<br /> và nấm mốc<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Thị Tuyến và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 86(10): 153 - 158<br /> <br /> )<br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Số<br /> lƣợng<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Số<br /> lƣợng<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Số<br /> lƣợng<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Số<br /> lƣợng<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 61<br /> <br /> 74,39<br /> <br /> 37<br /> <br /> 45,12<br /> <br /> 58<br /> <br /> 70,73<br /> <br /> 31<br /> <br /> 37,80<br /> <br /> 20<br /> <br /> 24,39<br /> <br /> Tỷ lệ chủng có HTKS (%)<br /> <br /> Số<br /> lƣợng<br /> <br /> 80<br /> <br /> 74.39%<br /> <br /> 70.73%<br /> <br /> 70<br /> 60<br /> <br /> 45.12%<br /> <br /> 37.8%<br /> <br /> 50<br /> 40<br /> <br /> 24.39%<br /> <br /> 30<br /> 20<br /> 10<br /> 0<br /> VK<br /> G+<br /> <br /> VK<br /> G-<br /> <br /> NÊm mèc<br /> <br /> VK<br /> G+ vµ G-<br /> <br /> NÊm mèc<br /> VK G+ vµ<br /> G-<br /> <br /> Nhóm VSV kiểm định<br /> <br /> Hình 2. Tỷ lệ các chủng XK có HT với các nhóm<br /> VSV kiểm định<br /> <br /> Số lƣợng và tỷ lệ các chủng xạ khuẩn có hoạt<br /> tính với mỗi VSV kiểm định có sự khác nhau<br /> và đƣợc thể hiện trên bảng 4 và hình 3. Trong<br /> số 7 chủng VSV kiểm định, số chủng có hoạt<br /> tính với Staphylococcus aureus chiếm tỷ lệ<br /> cao nhất (54 chủng - chiếm 65,85%) và thấp<br /> nhất là kháng nấm Fusarium solani (chỉ có<br /> 22 chủng - chiếm 26,83%).<br /> <br /> Hình 3. Tỷ lệ các chủng XK có HT với các VSV<br /> kiểm định<br /> 1: Staphylococcus aureus ATCC 25923<br /> 2: Bacillus subtilis VTCC-B-888<br /> 3: Escherichia coli VTCC-B-883<br /> 4: Pseudomonas aeruginosa VTCC-B-481<br /> 5: Fusarium oxysporum VTCCF-1301<br /> 6: Fusarium solani VTCCF-1302<br /> 7: Aspergillus niger VTCCF-001<br /> <br /> Bảng 4. Tỷ lệ các chủng XK có HT với các VSV kiểm định<br /> Chủng XK có HTKS<br /> <br /> Vi sinh vật kiểm định<br /> Vi khuẩn Gr(+)<br /> Vi khuẩn Gr(+)<br /> <br /> Nấm mốc<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Staphylococcus aureus ATCC 25923<br /> <br /> 54<br /> <br /> 65,85<br /> <br /> Bacillus subtilis VTCC-B-888<br /> <br /> 45<br /> <br /> 54,88<br /> <br /> Escherichia coli VTCC-B-883<br /> <br /> 32<br /> <br /> 39,02<br /> <br /> Pseudomonas aeruginosa VTCC-B-481<br /> <br /> 22<br /> <br /> 26.83<br /> <br /> Fusarium oxysporum VTCCF-1301<br /> <br /> 42<br /> <br /> 51,22<br /> <br /> Fusarium solani VTCCF-1302<br /> <br /> 22<br /> <br /> 26,83<br /> <br /> Aspergillus niger VTCCF-001<br /> <br /> 32<br /> <br /> 39,02<br /> <br /> Bảng 5. HTKS của 10 chủng xạ khuẩn tuyển chọn<br /> Hoạt tính kháng sinh (D-d, mmm)<br /> Ký hiệu<br /> chủng<br /> <br /> E.coli<br /> VTCC-B-883<br /> <br /> P. aeruginosa<br /> VTCC-B-481<br /> <br /> B. subtilis<br /> VTCC-B888<br /> <br /> TC 13.1<br /> <br /> 24,5 ± 0,5<br /> <br /> 28,3 ± 0,4<br /> <br /> 23,5 ± 0,5<br /> <br /> 22,6 ± 0,5<br /> <br /> 26,4 ± 0,5<br /> <br /> 25,9 ± 0,3<br /> <br /> -<br /> <br /> TC 13.2<br /> <br /> 26,4 ± 0,5<br /> <br /> 29,8 ± 0,4<br /> <br /> 24,2 ± 0,3<br /> <br /> 24,5 ± 0,5<br /> <br /> 24,8 ± 0,3<br /> <br /> 26,0 ± 0,5<br /> <br /> -<br /> <br /> TC 15.9<br /> <br /> 27,2 ± 0,3<br /> <br /> 27,3 ± 0,4<br /> <br /> 15,7 ± 0,5<br /> <br /> 11,2 ± 0,3<br /> <br /> 18,9 ± 0,4<br /> <br /> 12,1 ± 0,4<br /> <br /> -<br /> <br /> TC 12.1<br /> <br /> 26,3 ± 0,6<br /> <br /> 20,7 ± 0,3<br /> <br /> 20,7 ± 0,3<br /> <br /> 27,1 ± 0,4<br /> <br /> 25,1 ± 0,4<br /> <br /> 24,6 ± 0,5<br /> <br /> -<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> S. aureus<br /> ATCC<br /> 25923<br /> <br /> F. oxysporum<br /> VTCCF-1301<br /> <br /> F. solani<br /> VTCCF1302<br /> <br /> A.niger<br /> VTCCF001<br /> <br /> 156<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Thị Tuyến và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 86(10): 153 - 158<br /> <br /> TC 16.12<br /> <br /> 10,8 ± 0,3<br /> <br /> 8,9 ± 0,4<br /> <br /> 10,8 ± 0,3<br /> <br /> 13,1 ± 0,4<br /> <br /> 15,4 ± 0,5<br /> <br /> 16,5 ± 0,5<br /> <br /> -<br /> <br /> HT 17.8<br /> <br /> 10,2 ± 0,1<br /> <br /> 11,2 ± 0,1<br /> <br /> 10,2 ± 0,2<br /> <br /> 10,2 ± 0,1<br /> <br /> 15,1 ± 0,1<br /> <br /> 16,8 ± 0,7<br /> <br /> -<br /> <br /> HT 19.1<br /> <br /> 20,8 ± 0,7<br /> <br /> 20,5 ± 0,5<br /> <br /> 17,2 ± 0,3<br /> <br /> 15,2 ± 0,2<br /> <br /> 23,8 ± 0,7<br /> <br /> 27,8 ± 0,7<br /> <br /> -<br /> <br /> HT 12.2<br /> <br /> 12,2 ± 0,2<br /> <br /> 15,3 ± 0,5<br /> <br /> 11,2 ± 0,1<br /> <br /> 15,4 ± 0,3<br /> <br /> 17,5 ± 0,5<br /> <br /> 11,2 ± 0,1<br /> <br /> -<br /> <br /> HT 19.2<br /> <br /> 10,3 ± 0,3<br /> <br /> 10,2 ± 0,2<br /> <br /> -<br /> <br /> 13,2 ± 0,1<br /> <br /> 5,0 ± 0,4<br /> <br /> 15,2 ± 0,2<br /> <br /> -<br /> <br /> HT 17.18<br /> <br /> 15,3 ± 0,3<br /> <br /> 6,0 ± 0,7<br /> <br /> 15,3 ± 0,3<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 9,2 ± 0,1<br /> <br /> -<br /> <br /> Hình 4. Khả năng ức chế VSV kiểm định của một số chủng xạ khuẩn<br /> 1: TC16.12; 2: TC15.9; 3: TC13.1; 4: TC13.2; 5: TC12.1;<br /> 6: HT 19.1; 7: HT 17.8; 8: HT 17.18<br /> <br /> Tuyển chọn các chủng xạ khuẩn có hoạt<br /> tính kháng sinh cao<br /> Căn cứ từ các kết quả kiểm tra sơ bộ về<br /> HTKS ở trên, chúng tôi chọn ra 10 chủng có<br /> hoạt tính cao, hoạt phổ rộng để tiếp tục sàng<br /> lọc. Các chủng này đƣợc nuôi lắc trong môi<br /> trƣờng Gause I dịch thể và kiểm tra HTKS<br /> của dịch lên men bằng phƣơng pháp đục lỗ.<br /> Kết quả đƣợc thể hiện ở bảng 5.<br /> Kết quả trên cho thấy phần lớn các chủng lựa<br /> chọn đều vẫn giữ đƣợc hoạt tính khi chuyển<br /> từ môi trƣờng thạch sang môi trƣờng dịch thể.<br /> Hoạt tính của các chủng tƣơng đối ổn định.<br /> Tuy nhiên tất cả các chủng đều không có hoạt<br /> tính với nấm Aspergillus niger VTCCF-001.<br /> Có 5 chủng có hoạt tính mạnh nhất, có khả<br /> năng ức chế đƣợc với 6 trong 7 chủng VSV<br /> kiểm định: TC13.1, TC13.2, TC12.1, HT<br /> 17.8, HT 19.1 (hình 4).<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Với hƣớng nghiên cứu tuyển chọn ra các<br /> chủng có HTKS cao, có hoạt phổ rộng và đặc<br /> biệt là có hoạt tính kháng nấm gây bệnh thực<br /> vật, 5 chủng trên đƣợc lựa chọn để tiếp tục<br /> nghiên cứu.<br /> KẾT LUẬN<br /> 1. Số lƣợng xạ khuẩn phân bố ở trong đất tại<br /> khu vực núi Pháo, Đại Từ và mỏ sắt Trại Cau,<br /> Đồng Hỷ, Thái Nguyên dao động trong khoảng<br /> từ 1,7 x 106 đến 12,07 x 106 CFU/g đất.<br /> 2. Đã phân lập và thuần khiết đƣợc 162 chủng<br /> xạ khuẩn từ 40 mẫu đất thu tại một số khu<br /> vực đất bị nhiễm quặng của tỉnh Thái<br /> Nguyên, trong đó có 82 chủng có hoạt tính<br /> kháng sinh (chiếm 50,62%), 61 chủng<br /> (74,39%) kháng vi khuẩn Gram (+), 58 chủng<br /> (70,73%) kháng nấm mốc, 37 chủng<br /> (45,12%) kháng vi khuẩn Gram (-), 31 chủng<br /> (37,8%) cả 2 nhóm vi khuẩn kiểm định G+ và<br /> <br /> 157<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />