Hướng tới nền giáo dục toàn diện của giáo hội Phật giáo Việt Nam

Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 7 - 2012<br /> <br /> 38<br /> <br /> H¦íNG TíI NÒN GI¸O DôC TOµN DIÖN<br /> CñA GI¸O HéI PHËT GI¸O VIÖT NAM<br /> Hoµng V¨n N¨m(*)<br /> rong bèi c¶nh x· héi hiÖn ®¹i ngµy<br /> <br /> nghÞ göi tíi §¹i héi, tr­íc khi nhËn chøc<br /> <br /> cña khoa häc kÜ thuËt, PhËt gi¸o chØ cã<br /> <br /> chÊp thuËn, ®ång thêi ®Ò ®¹t lªn ChÝnh<br /> <br /> T<br /> <br /> nay, víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o<br /> <br /> thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn khi chÝnh ph¸p<br /> ®­îc ho»ng d­¬ng th«ng qua nhiÒu con<br /> <br /> ®­êng kh¸c nhau nh­: tuyªn truyÒn qua<br /> <br /> ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, qua<br /> s¸ch b¸o, qua thuyÕt ph¸p, v.v... mµ ®Æc<br /> <br /> biÖt lµ qua ho¹t ®éng gi¸o dôc PhËt gi¸o<br /> toµn diÖn, th­êng xuyªn vµ bµi b¶n tíi<br /> <br /> ®«ng ®¶o PhËt tö. Cã nh­ vËy th× PhËt<br /> gi¸o míi ®­îc th©m nhËp vµ thÝch øng<br /> <br /> trong ®êi sèng x· héi. Bëi vËy, ho¹t ®éng<br /> gi¸o dôc PhËt gi¸o toµn diÖn ®­îc thùc<br /> hiÖn th­êng xuyªn cã ý nghÜa lµm thøc<br /> tØnh tÝnh tù gi¸c trong mçi con ng­êi.<br /> <br /> Kh«ng ph¶i cho ®Õn ngµy nay, nÒn<br /> <br /> gi¸o dôc vµ ®µo t¹o PhËt gi¸o míi ®Æt ra<br /> vÊn ®Ò: “Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ph¶i toµn<br /> <br /> diÖn”. Muèn ®µo t¹o ra nh÷ng t¨ng sÜ<br /> <br /> PhËt gi¸o tèt, tr­íc hÕt ph¶i t¹o ra<br /> nh÷ng con ng­êi c«ng d©n, con ng­êi x·<br /> <br /> héi tèt. Sù toµn diÖn trong mäi lÜnh vùc,<br /> <br /> toµn diÖn vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, tinh<br /> th«ng c¶ ®¹o häc lÉn thÕ häc th× míi<br /> <br /> phông sù ®¹o vµ ho»ng d­¬ng chÝnh<br /> ph¸p hiÖu qu¶, mang l¹i lîi l¹c cho nh©n<br /> <br /> quÇn vµ x· héi. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã,<br /> ngµy 7/11/1981, t¹i §¹i héi thµnh lËp Gi¸o<br /> <br /> héi PhËt gi¸o ViÖt Nam, §øc Ph¸p chñ<br /> ThÝch §øc NhuËn ®· viÕt mét b¶n ®Ò<br /> <br /> vô cña m×nh. Ph¸p chñ ®Ò nghÞ §¹i héi<br /> <br /> phñ cho phÐp Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt<br /> Nam thùc hiÖn 3 viÖc chÝnh, trong ®ã<br /> viÖc ®Çu tiªn lµ:<br /> <br /> “1. VÊn ®Ò tr­êng PhËt häc: Tr­êng<br /> <br /> PhËt häc ®­îc thiÕt lËp trªn c¶ 3 miÒn:<br /> <br /> B¾c, Trung, Nam. T¹i Thñ ®« Hµ Néi ®­îc<br /> phÐp thiÕt lËp mét tr­êng ®¹i häc PhËt<br /> <br /> gi¸o. T¹i thµnh phè HuÕ ®­îc phÐp thiÕt<br /> lËp mét tr­êng ®¹i häc PhËt gi¸o. T¹i<br /> <br /> Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®­îc phÐp thiÕt<br /> lËp mét tr­êng ®¹i häc PhËt gi¸o. Ngoµi<br /> <br /> ra, c¸c tØnh trong toµn quèc, mçi tØnh<br /> còng ®­îc phÐp thµnh lËp mét PhËt häc<br /> viÖn, tïy theo kh¶ n¨ng nhu cÇu mçi<br /> tØnh, nÕu cã thÓ lµm ®­îc(1).<br /> <br /> Nh­ vËy, khi võa míi thµnh lËp, Gi¸o<br /> <br /> héi PhËt gi¸o ViÖt Nam ®· ®Ò ra vµ ®Æt<br /> nhiÖm vô träng yÕu, hµng ®Çu ®ã lµ gi¸o<br /> dôc vµ ®µo t¹o t¨ng ni sinh toµn diÖn.<br /> §µo t¹o nh÷ng ng­êi cã trÝ tuÖ ®¸p øng<br /> yªu cÇu cña x· héi vµ yªu cÇu ph¸t triÓn<br /> cña ®¹o PhËt trong hoµn c¶nh míi cña<br /> <br /> *. ThS.,ThÝch TrÝ Nh­, tr­êng Trung cÊp PhËt häc<br /> Hµ Néi.<br /> 1. Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam. KØ yÕu §øc Ph¸p<br /> chñ Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam - Hßa th­îng<br /> ThÝch §øc NhuËn (1897-1993), Nxb. Ph­¬ng §«ng,<br /> Tp. Hå ChÝ Minh, 2010, tr. 13.<br /> <br /> Hoµng V¨n N¨m. H­íng tíi nÒn gi¸o dôc…<br /> <br /> 39<br /> <br /> ®Êt n­íc. Quan ®iÓm ®ã vÒ gi¸o dôc cña<br /> <br /> hiÓu c¶ §«ng T©y Y ®Ó thùc hiÖn lßng tõ<br /> <br /> toµn phï hîp vµ ®óng ®¾n. Ngµi ®· cã<br /> <br /> hån, nh­ Ngµi NguyÔn Minh Kh«ng vµ<br /> <br /> Hßa th­îng ThÝch §øc NhuËn lµ hoµn<br /> mét c¸i nh×n toµn diÖn vµ l©u dµi vÒ sù<br /> <br /> ph¸t triÓn cña PhËt gi¸o n­íc nhµ. Theo<br /> <br /> Ph¸p Chñ ThÝch §øc NhuËn: “§¹o PhËt<br /> <br /> cßn tån t¹i trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai,<br /> nh­ng ph¶i tån t¹i nh­ thÕ nµo cho xøng<br /> <br /> ®¸ng, khái mang tiÕng lµ mª tÝn dÞ ®oan,<br /> khái mang tiÕng lµ lçi thêi vµ l¹c hËu,<br /> ch¼ng cã lîi Ých g× cho x· héi v¨n minh?<br /> <br /> - §Ó tr¶ lêi cho c©u hái trªn, chóng t«i<br /> <br /> ®Ò nghÞ:<br /> <br /> Ngoµi viÖc thuyÕt ph¸p, dÞch kinh,<br /> <br /> viÕt s¸ch, cÇu an vµ cÇu siªu, c¸c PhËt tö<br /> cßn ph¶i thùc hiÖn cô thÓ nh÷ng ch­¬ng<br /> tr×nh nh­:<br /> <br /> - §µo t¹o T¨ng tµi.<br /> - HÖ thèng hãa c¸c tæ chøc Gi¸o héi.<br /> - X©y dùng c¸c c¬ së kinh tµi.<br /> - Lµm tèt c«ng t¸c gi¸o dôc vµ tõ thiÖn<br /> <br /> x· héi”(2).<br /> <br /> Bªn c¹nh ®ã, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o t¨ng<br /> <br /> ni sinh toµn diÖn nh»m h­íng mçi t¨ng ni<br /> cã tr¸ch nhiÖm l·nh ®¹o PhËt sù, ngoµi<br /> <br /> ®¹o h¹nh g­¬ng mÉu, ph¶i qu¸n triÖt n¨m<br /> <br /> bi cøu khæ, cøu khæ c¶ thÓ x¸c vµ t©m<br /> Ngµi TuÖ TÜnh t¹i ViÖt Nam.<br /> <br /> 5. C«ng X¶o minh: NghÜa lµ ph¶i thùc<br /> <br /> häc vµ n¾m v÷ng vÊn ®Ò kÜ thuËt, khoa<br /> <br /> häc ®Ó gióp ®ì mäi ng­êi cã nghÒ nghiÖp<br /> <br /> chuyªn m«n trong ®êi sèng, kÓ c¶ viÖc<br /> thµnh lËp nh÷ng tr­êng kÜ thuËt vµ<br /> h­íng nghiÖp”(3).<br /> <br /> Nh­ vËy, nh÷ng quan ®iÓm gi¸o dôc<br /> <br /> cña Ph¸p chñ ThÝch §øc NghiÖp lµ hÕt<br /> <br /> søc toµn diÖn vµ hÖ thèng. Yªu cÇu<br /> <br /> kh«ng chØ ®èi víi t¨ng ni lµ ph¶i am<br /> t­êng vÒ nh÷ng tri thøc cña ®¹o mµ cßn<br /> hiÓu biÕt c¶ nh÷ng tri thøc x· héi trªn<br /> <br /> nhiÒu lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ c¶ vÒ y häc ®Ó<br /> cøu nh©n, ®é thÕ, ch÷a bÖnh gióp ng­êi.<br /> <br /> B»ng nh÷ng cè g¾ng vµ t©m huyÕt cña<br /> <br /> Ph¸p chñ ThÝch §øc NghiÖp, cïng nh÷ng<br /> vÞ<br /> <br /> cao<br /> <br /> t¨ng<br /> <br /> 14/11/1981,<br /> <br /> hÕt<br /> <br /> tr­êng<br /> <br /> Trung ­¬ng<br /> <br /> lßng<br /> <br /> Tu<br /> <br /> v× ®¹o, ngµy<br /> <br /> häc<br /> <br /> PhËt<br /> <br /> ph¸p<br /> <br /> tr­íc ®ã ®æi tªn thµnh<br /> <br /> tr­êng Cao cÊp PhËt häc ViÖt Nam thuéc<br /> Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam, ®Æt t¹i<br /> chïa Qu¸n Sø chÝnh thøc khai gi¶ng.<br /> <br /> Sù ra ®êi cña c¬ së gi¸o dôc PhËt gi¸o<br /> <br /> vÊn ®Ò sau ®©y, mµ Kinh §¹i Ph­¬ng TiÖn<br /> <br /> ®Çu tiªn cã ý nghÜa v« cïng quan träng,<br /> <br /> “1. Néi minh: NghÜa lµ ph¶i hiÓu râ<br /> <br /> t¹o PhËt gi¸o vÒ sau. Víi khèi l­îng<br /> <br /> PhËt B¸o ¢n gäi lµ “Ngò minh”.<br /> <br /> gi¸o lÝ cña PhËt ®· ghi chÐp trong ba<br /> T¹ng: Kinh, LuËt, LuËn.<br /> <br /> 2. NhÉn minh: NghÜa lµ ph¶i th«ng<br /> <br /> suèt TriÕt häc, LuËn lÝ häc, BiÖn chøng<br /> Ph¸p, §¹o ®øc häc vµ T©m lÝ häc.<br /> <br /> 3. Thanh minh: NghÜa lµ ph¶i biÕt sinh<br /> <br /> ng÷ vµ ng«n ng÷ häc ®Ó t×m hiÓu c¸c nÒn<br /> v¨n hãa trªn thÕ giíi.<br /> <br /> 4. Y Ph­¬ng minh: NghÜa lµ ph¶i thÊu<br /> <br /> ®Æt nÒn mãng cho nÒn gi¸o dôc vµ ®¹o<br /> <br /> kinh s¸ch ®å sé ®­îc tËp hîp trong Tam<br /> T¹ng Ch©n Kinh, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o<br /> PhËt gi¸o ViÖt Nam ®Ò cËp tíi nh÷ng<br /> ch©n lÝ vµ nh÷ng sù kiÖn mµ tÊt c¶ mäi<br /> <br /> ng­êi ®Òu cã thÓ chiªm nghiÖm th«ng<br /> qua kinh nghiÖm cña b¶n th©n. TriÕt lÝ<br /> <br /> 2. ThÝch §øc NghiÖp. §¹o PhËt ViÖt Nam, Nxb. Thµnh<br /> héi PhËt gi¸o, Tp. Hå ChÝ Minh, 1995, tr. 345.<br /> 3. ThÝch §øc NghiÖp. §¹o PhËt ViÖt Nam, Nxb.<br /> Thµnh héi PhËt gi¸o Tp. Hå ChÝ Minh, 1995, tr. 346.<br /> <br /> 39<br /> <br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 7 - 2012<br /> <br /> 40<br /> gi¸o dôc toµn diÖn cña PhËt gi¸o chÝnh<br /> <br /> ®ã ph¶i lµ do ThÇn hay mét nh©n vËt k×<br /> <br /> Gi¸o héi ®­îc x©y dùng trªn c¨n b¶n<br /> <br /> ph©n tÝch, thÊy r»ng ®ã lµ ®iÒu hîp víi lÝ<br /> <br /> lµ mét hÖ thèng quan ®iÓm gi¸o dôc cña<br /> <br /> giíi luËt PhËt gi¸o cÇn ®­îc vËn dông<br /> mét c¸ch s¸ng t¹o phï hîp thùc tiÔn giai<br /> <br /> ®o¹n míi. §¹o PhËt lµ ®¹o cña trÝ tuÖ, do<br /> <br /> vËy, triÕt lÝ gi¸o dôc cña ®¹o PhËt chÝnh<br /> lµ ®Ò cao trÝ tuÖ. §Êng ThÕ T«n ®· tõng<br /> nãi, tiÕp thu gi¸o ph¸p cña Ngµi mµ<br /> kh«ng hiÓu còng kh«ng kh¸c mét c¸i th×<br /> ®ùng mËt, nh­ng kh«ng thÓ biÕt mïi vÞ<br /> <br /> cña mËt lµ g×? Ngµi còng nãi: “Chí cã<br /> tiÕp thu gi¸o ph¸p cña Ta chØ v× kÝnh nÓ<br /> Ta, tr¸i l¹i h·y thö th¸ch nã nh­ lµ löa<br /> thö vµng vËy”.<br /> <br /> §¹o PhËt khuyÕn khÝch con ng­êi h·y<br /> <br /> tin theo víi tinh thÇn gi¸c ngé dùa trªn<br /> c¬ së niÒm tin lÝ trÝ vµ nh÷ng lËp luËn<br /> <br /> l«gic, cã c¨n cø hiÖn thùc. Mét lÇn, PhËt<br /> nãi víi mét ng­êi Bµlam«n r»ng: “Cã<br /> nh÷ng ng­êi Bµlam«n vµ Sam«n nãi<br /> <br /> r»ng ngµy lµ ®ªm vµ ®ªm lµ ngµy. Nh­ng<br /> Ta, nµy Bµlam«n, Ta nãi ®ªm lµ ®ªm vµ<br /> ngµy lµ ngµy”.<br /> <br /> NiÒm tin cña ®¹o PhËt h­íng con<br /> <br /> ng­êi tíi nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc vµ nh©n<br /> <br /> v¨n cao c¶. Tinh thÇn gi¸o dôc cña ®¹o<br /> PhËt lµ ®Ò cao trÝ tuÖ, ®ã lµ ®¹o cña trÝ<br /> <br /> tuÖ, cña t×nh th­¬ng réng lín. §¹o PhËt<br /> ®em l¹i cho con ng­êi nhiÖt t×nh sèng<br /> <br /> cuéc sèng ®¹o ®øc, cuéc sèng t©m linh<br /> cao c¶, cuéc sèng trong s¸ng, thanh tÞnh,<br /> ®Çy lßng bao dung, v.v… H­íng con<br /> <br /> ng­êi tíi niÒm tin ë søc m×nh, h·y tin ë<br /> m×nh, h·y tù th¾p ®uèc lªn mµ ®i.<br /> <br /> “Chí cã véi tin v× ®ã lµ truyÒn thèng<br /> <br /> do nhiÒu thÕ hÖ ®Ó l¹i, chí tin v× ®ã lµ tin<br /> <br /> ®ån, ®­îc nhiÒu ng­êi nãi tíi, chí tin v×<br /> <br /> ®ã lµ ®iÒu ®· viÕt thµnh s¸ch bëi mét nhµ<br /> <br /> hiÒn triÕt cæ x­a, chí tin v× ®ã lµ ®iÒu<br /> anh thÝch thó, cho lµ t©n k×, vµ nghÜ r»ng<br /> <br /> diÖu truyÒn l¹i. ChØ sau khi quan s¸t vµ<br /> trÝ, ®em l¹i sù tèt lµnh, cã lîi cho b¶n<br /> <br /> th©n anh vµ cho mäi ng­êi, th× h·y chÊp<br /> nhËn ®iÒu ®ã vµ sèng theo ®iÒu ®ã” (T¨ng<br /> Chi I. Kinh Kalama).<br /> <br /> Theo tinh thÇn gi¸o dôc ®ã cña PhËt<br /> <br /> d¹y, ®ã qu¶ lµ mét lêi d¹y ®Çy minh triÕt.<br /> NÕu tÊt c¶ mäi ng­êi ®Òu v©ng theo lêi<br /> <br /> d¹y minh triÕt ®ã, sèng tØnh t¸o, lu«n<br /> <br /> lu«n quan s¸t vµ ph©n tÝch, dùa v÷ng<br /> vµng vµo c¸c d÷ kiÖn thùc tÕ cña ®êi<br /> <br /> sèng, kÓ c¶ ®êi sèng néi t©m, th× lÞch sö<br /> <br /> nh©n lo¹i kÓ c¶ qu¸ khø vµ hiÖn t¹i sÏ<br /> gi¶m bít bao nhiªu téi ¸c, tang tãc vµ<br /> <br /> ®au th­¬ng, bao nhiªu m¸u bít ch¶y, bao<br /> <br /> nhiªu n­íc m¾t ®ì tu«n r¬i, bao nhiªu<br /> tr¸i tim khái tan n¸t, v.v…<br /> <br /> V× vËy, ®Ó ng­êi PhËt tö hiÓu vµ thùc<br /> <br /> hµnh theo tinh thÇn gi¸o dôc toµn diÖn Êy<br /> cña PhËt gi¸o, ®ßi hái ph¶i t¨ng c­êng<br /> c«ng t¸c khai th¸c vµ phæ biÕn kinh ®iÓn<br /> <br /> PhËt gi¸o nhiÒu h¬n n÷a. MÆc dï, kinh<br /> ®iÓn PhËt gi¸o rÊt ®å sé nh­ng cã nh÷ng<br /> s¸ch c¬ b¶n mµ c¸c t«ng ph¸i, c¸c thêi ®¹i<br /> <br /> ë n­íc ta ®Òu ph¶i dùa vµo ®Ó hiÓu biÕt vµ<br /> <br /> tu hµnh. Tiªu biÓu lµ c¸c cuèn A Hµm,<br /> Ph¸p<br /> <br /> Hoa,<br /> <br /> Thñ<br /> <br /> L¨ng<br /> <br /> Nghiªm,<br /> <br /> Hoa<br /> <br /> Nghiªm, NiÕt Bµn, B¸t Nh·, Duy Ma CËt,<br /> <br /> §Þa T¹ng, A Di §µ, v.v... §Ó truyÒn b¸ ®­îc<br /> dÔ dµng, c¸c cuèn s¸ch ®ã ngµy nay ®·<br /> <br /> ®­îc dÞch ra tiÕng ViÖt víi lêi lÏ ng¾n<br /> <br /> gän, dÔ hiÓu. Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam<br /> cßn so¹n ra c¸c cuèn phæ th«ng vÒ PhËt<br /> <br /> häc ®Ó truyÒn b¸ nh÷ng ®iÒu trong PhËt<br /> <br /> gi¸o mµ c¸c nhµ PhËt häc thÊy r»ng x·<br /> héi ngµy nay ®ang cÇn nh­: PhËt häc phæ<br /> <br /> th«ng, PhËt häc nhËp m«n, PhËt häc<br /> th­êng thøc, N¨m giíi, PhËt häc quÇn<br /> <br /> nghi..., Ngoµi ra, Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt<br /> <br /> 40<br /> <br /> Hoµng V¨n N¨m. H­íng tíi nÒn gi¸o dôc…<br /> <br /> 41<br /> <br /> Nam cßn cã b¸o Gi¸c Ngé, t¹p chÝ Nghiªn<br /> <br /> chÕt/So<br /> <br /> trang b¸o ®iÖn tö nh­: phattuvietnam.net/;<br /> <br /> b¶o ng­êi giÕt/Tr¸nh xa tÊt c¶ nh÷ng<br /> <br /> cøu PhËt häc, t¹p chÝ Khu«ng ViÖt, vµ c¸c<br /> <br /> quangduc.com/; thuvienhoasen.org; v.v... ®Ó<br /> phæ biÕn, tuyªn truyÒn nh÷ng tin tøc, néi<br /> <br /> dung nghiªn cøu vÒ PhËt gi¸o trong n­íc<br /> vµ quèc tÕ.<br /> <br /> s¸nh nh÷ng<br /> <br /> ng­êi<br /> <br /> kh¸c víi<br /> <br /> chóng ta, v× vËy ®õng giÕt còng ®õng<br /> ®iÒu ¸c, thùc hµnh tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu<br /> lµnh/Thanh läc t­ t­ëng cña chóng ta ®©y lµ lêi d¹y cña PhËt”(5).<br /> <br /> Nh­ vËy, triÕt lÝ gi¸o dôc cña ®¹o PhËt<br /> <br /> Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam còng<br /> <br /> kh«ng chØ lµ gi¸o dôc trÝ tuÖ mµ cßn lµ<br /> <br /> cñng cè më réng tu häc cña t¨ng ni tù nã<br /> <br /> lßng tõ bi cho thÕ gian. Còng nh­ tÊt c¶,<br /> <br /> lu«n ý thøc r»ng b¶n th©n viÖc tæ chøc,<br /> lµ néi dung ®Æc biÖt quan träng cña sù<br /> nghiÖp ho»ng d­¬ng PhËt ph¸p. Víi<br /> <br /> ph­¬ng ch©m: “Muèn ho»ng d­¬ng PhËt<br /> ph¸p th× ph¶i cã t¨ng tµi, muèn cã t¨ng<br /> tµi th× ph¶i ®µo t¹o, rÌn luyÖn häc tËp”(4)<br /> <br /> do cè §¹i l·o Hßa th­îng Ph¸p chñ<br /> ThÝch §øc NhuËn ®Ò ra cho T¨ng ®oµn<br /> <br /> PhËt gi¸o ViÖt Nam, kh¼ng ®Þnh vai trß<br /> cña tu häc.<br /> <br /> Gi¸o dôc PhËt gi¸o toµn diÖn lµ Gi¸o<br /> <br /> héi PhËt gi¸o ViÖt Nam h­íng tíi gi¸o<br /> dôc tÝn ®å sù th¸nh thiÖn vµ gióp con<br /> <br /> ng­êi ph¸t triÓn, kh¬i dËy nh÷ng c¶m<br /> <br /> xóc víi sù luyÖn tËp t©m trÝ, ®Ó ph¸t<br /> <br /> triÓn nh÷ng t×nh c¶m lîi Ých nh­ t×nh<br /> th­¬ng ®¹i ®ång, lßng tõ bi, sù nhÉn n¹i,<br /> khiªm nh­êng, b×nh th¶n, v.v… vµ lo¹i<br /> <br /> bá nh÷ng b¶n n¨ng thÊp hÌn nh­ tham<br /> lam, ganh tÞ, tù kiªu, nãng n¶y… TriÕt lÝ<br /> <br /> gi¸o dôc Êy h­íng tíi gi¸o dôc nh©n<br /> t©m, thanh läc t­ t­ëng, diÖt trõ tËn gèc<br /> <br /> rÔ cña nh÷ng khæ ®au vµ ®o¹n tuyÖt víi<br /> nh÷ng ®iÒu xÊu xa trong cuéc sèng. Bëi<br /> <br /> t­ t­ëng lÖch l¹c sÏ lµ nguyªn nh©n,<br /> nguån gèc cña mäi hµnh vi sai lÇm vµ<br /> <br /> ng­îc l¹i, t­ t­ëng thanh tÞnh sÏ h­íng<br /> con ng­êi tíi nh÷ng hµnh vi th¸nh thiÖn.<br /> Trong bµi kÖ cña Kinh Ph¸p Có, §øc<br /> PhËt cã viÕt:<br /> <br /> “TÊt c¶ mäi ng­êi ai còng sî tr­íc<br /> <br /> nh÷ng h×nh ph¹t, tÊt c¶ ai còng sî<br /> <br /> gi¸o dôc tõ bi. §øc PhËt ®· gi¸o ph¸p v×<br /> <br /> yÕu tè tõ bi ®· t¹o ra lßng nh©n hËu, sÎ<br /> chia vµ ®é l­îng, b¸c ¸i, ®©y còng lµ mét<br /> phÇn träng t©m lêi d¹y cña Ngµi.<br /> <br /> Tãm l¹i, triÕt lÝ gi¸o dôc PhËt gi¸o lµ<br /> <br /> mét triÕt lÝ gi¸o dôc “tù th©n”, “tõ bi” vµ<br /> “trÝ tuÖ”. TriÕt lÝ Êy ®ßi hái mçi ng­êi ph¶i<br /> <br /> “tù gi¸c, gi¸c tha, tù ngé, ngé tha” (tù<br /> m×nh gi¸c ngé cho chÝnh m×nh vµ gióp<br /> ng­êi kh¸c cïng gi¸c ngé, ®ã lµ tr¸ch<br /> <br /> nhiÖm vµ nghÜa vô cña mçi ng­êi con<br /> PhËt, ®Æc biÖt cña hµng ®Ö tö chóng ta. Lµ<br /> <br /> nh÷ng bËc tu hµnh ®i gieo mÇm phóc cho<br /> thÕ gian, mçi chóng ta h·y s½n sµng lªn<br /> <br /> ®­êng v× thÕ gian, v× nh©n lo¹i ®Ó cã mét<br /> <br /> thÕ giíi tèt ®Ñp chan hßa ¸nh s¸ng t×nh<br /> yªu bao la cña §øc ThÕ T«n. Lµ nh÷ng ch­<br /> <br /> vÞ ®Ö tö cña Ngµi, chóng ta h·y thùc hiÖn<br /> lêi d¹y cña §øc PhËt: “H·y ra ®i nµy ch­ vÞ<br /> <br /> Tú kheo, vµ h·y du hµnh v× sù thµnh tùu<br /> cña nhiÒu ng­êi, v× sù an l¹c cña nhiÒu<br /> ng­êi, lßng tõ v× thÕ gian, v× sù tèt ®Ñp, v×<br /> <br /> sù thµnh tùu, v× sù lîi l¹c cho Ch­ thiªn vµ<br /> <br /> loµi ng­êi. H·y tuyªn bè, nµy c¸c Tú kheo,<br /> gi¸o ph¸p táa r¹ng, h·y tuyªn thuyÕt nµy<br /> <br /> c¸c Tú kheo mét ®êi sèng th¸nh h¹nh<br /> hoµn h¶o vµ thanh tÞnh”./.<br /> <br /> 4. Xem thªm: ThÝch §øc NghiÖp. §¹o PhËt ViÖt<br /> Nam, Nxb. Thµnh héi PhËt gi¸o Tp. Hå ChÝ Minh,<br /> 1995.<br /> 5. Kinh Ph¸p Có - Dhamamapada, Nxb. T«n gi¸o,<br /> 2008.<br /> <br /> 41<br /> <br />