Kết quả khảo sát lưỡng cư, bò sát ở huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định

Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT LÖÔÕNG CÖ, BOØ SAÙT<br /> ÔÛ HUYEÄN VAÂN CANH, TÆNH BÌNH ÑÒNH<br /> Leâ Vaên Chieân(1), Phan Long Hôïp(2)<br /> (1) Tröôøng Ñaïi hoïc Thuû Daàu Moät, (2) Tröôøng THCS Canh Vinh (Vaân Canh)<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Quaù trình nghieân cöùu löôõng cö, boø saùt taïi huyeän Vaân Canh, tænh Bình Ñònh töø thaùng 11<br /> naêm 2009 ñeán thaùng 9 naêm 2011, chuùng toâi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc 28 loaøi löôõng cö, thuoäc 16<br /> gioáng, 7 hoï, 2 boä vaø 46 loaøi boø saùt thuoäc 34 gioáng, 14 hoï, 2 boä. Vôùi keát quaû nghieân cöùu naøy<br /> chuùng toâi ñaõ boå sung cho danh luïc löôõng cö, boø saùt cuûa tænh Bình Ñònh 28 loaøi; xaùc ñònh<br /> ñöôïc 20 loaøi quí hieám ñöôïc ghi trong Saùch ñoû Vieät Nam naêm 2007, 12 loaøi thuoäc Nghò ñònh<br /> 32/2006/NÑ-CP vaø 29 loaøi coù teân trong Danh luïc ñoû IUCN 2010.<br /> Khu heä löôõng cö, boø saùt ôû Vaân Canh nhìn chung khaù ña daïng, chöùa ñöïng nhieàu nguoàn<br /> gen quí giaù cho khoa hoïc. Tuy nhieân coù nhieàu loaøi quí hieám, coù giaù trò söû duïng cao ñang bò<br /> suy giaûm nhanh choùng veà soá löôïng trong töï nhieân, do ñoù caàn thieát phaûi coù bieän phaùp baûo veä<br /> höõu hieäu nguoàn lôïi löôõng cö, boø saùt quí giaù naøy, neáu khoâng chuùng seõ coù nguy cô bò tuyeät dieät<br /> ôû moâi tröôøng töï nhieân trong töông lai.<br /> Töø khoùa: löôõng cö, boø saùt, ña daïng, quí hieám<br /> *<br /> 1. Ñòa baøn nghieân cöùu hoài töï nhieân sau khai thaùc; traûng coû, caây<br /> Vaân Canh laø huyeän mieàn nuùi phía taây - buïi; röøng troàng; khu daân cö; nöông raãy vaø<br /> nam tænh Bình Ñònh, caùch thaønh phoá Qui ñoàng ruoäng. Phaàn lôùn dieän tích cuûa huyeän<br /> Nhôn khoaûng 30km. Huyeän Vaân Canh coù vò Vaân Canh laø ñoài nuùi (chieám 85%), coøn dieän<br /> 0 0<br /> trí ñòa lí: 13 30’ - 13 66’ vó baéc, 108 66’ -0 tích ñaát baèng vaø thung luõng heïp chæ coù 15%.<br /> 0<br /> 109 05’ kinh ñoâng; phía nam giaùp huyeän Vaân Canh naèm trong tieåu vuøng<br /> Ñoàng Xuaân (Phuù Yeân), phía baéc giaùp hai khí haäu duyeân haûi Nam Trung Boä, thuoäc<br /> vuøng khí haäu nhieät ñôùi aåm, ñoàng thôøi chòu<br /> huyeän An Nhôn vaø Taây Sôn, phía taây giaùp<br /> aûnh höôûng cuûa khí haäu mieàn nuùi. Caên cöù<br /> huyeän Koâng Chôro (Gia Lai), phía ñoâng laø<br /> vaøo löôïng möa, khí haäu cuûa Vaân Canh ñöôïc<br /> huyeän Tuy Phöôùc.<br /> phaân laøm 2 muøa roõ reät: muøa khoâ baét ñaàu töø<br /> Do bò chia caét nhieàu bôûi heä thoáng soâng thaùng 1 ñeán cuoái thaùng 8 vaø muøa möa töø<br /> suoái, ñoài nuùi vaø thung luõng saâu, neân ñòa thaùng 9 ñeán heát thaùng 12; ngoaøi ra coøn coù<br /> hình Vaân Canh khaù phöùc taïp vaø caûnh quan moät muøa möa phuï keùo daøi töø thaùng 5 ñeán<br /> khaù ña daïng. Söï cheânh leäch ñoä cao giöõa caùc thaùng 8 do aûnh höôûng cuûa muøa möa Taây<br /> khu vöïc trong huyeän raát lôùn. ÔÛ ñaây goàm coù Nguyeân; löôïng möa dao ñoäng töø 897 – 2800<br /> caùc loaïi hình sinh caûnh chính: röøng kín mm/naêm; nhieät ñoä trung bình naêm laø<br /> thöôøng xanh möa aåm nhieät ñôùi; röøng phuïc 25,60C; ñoä aåm trung bình naêm laø 80%.<br /> <br /> 40<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> 2. Phöông phaùp nghieân cöùu 2.2. Nghieân cöùu ôû phoøng thí nghieäm<br /> Ñeà taøi ñöôïc tieán haønh töø thaùng 11 naêm 2.2.1. Phaân tích caùc soá lieäu hình thaùi<br /> 2009 ñeán thaùng 9 naêm 2011. Trong quaù - Caùc maãu vaät ñaõ thu thaäp ñöôïc trong<br /> trình nghieân cöùu chuùng toâi ñaõ söû duïng caùc caùc ñôït khaûo saùt thöïc ñòa, taïi phoøng thí<br /> phöông phaùp truyeàn thoáng ñaõ vaø ñang ñöôïc nghieäm caàn caân, ño, ñeám caùc chæ soá vaø<br /> söû duïng roäng raõi ôû trong nöôùc vaø ngoaøi phaân tích kó caùc ñaëc ñieåm hình thaùi caàn<br /> nöôùc: quan saùt ngoaøi thieân nhieân, ñieàu tra thieát cho coâng taùc ñònh loaïi.<br /> qua daân, söu taàm maãu vaät.<br /> - Vieäc phaân tích caùc soá lieäu veà hình<br /> 2.1. Nghieân cöùu ngoaøi thöïc teá thieân<br /> thaùi caàn tuaân thuû theo caùc qui trình rieâng<br /> nhieân<br /> cho moãi nhoùm ñoäng vaät ñang ñöôïc aùp duïng<br /> - Quan saùt, theo doõi caùc hoaït ñoäng ngaøy hieän nay.<br /> ñeâm, hoaït ñoäng theo muøa, caùc ñaëc ñieåm<br /> 2.2.2. Ñònh teân khoa hoïc caùc loaøi<br /> thích nghi vôùi moâi tröôøng soáng cuûa caùc loaøi<br /> löôõng cö vaø boø saùt. Vieäc phaân tích ñònh loaïi löôõng cö, boø<br /> saùt ñöôïc tieán haønh theo nhöõng nguyeân taéc<br /> - Thu maãu vaät: maãu vaät ñöôïc thu töø caùc<br /> phaân loaïi ñoäng vaät cuûa E.Mayr [2]; ñònh teân<br /> chuyeán ñi thöïc ñòa, töø caùc ñieåm thu maãu taïi<br /> khoa hoïc theo caùc khoùa ñònh loaïi löôõng cö,<br /> caùc xaõ; ñoái vôùi nhöõng maãu hieám gaëp, khoù<br /> boø saùt Vieät Nam cuûa Ñaøo Vaên Tieán [4,5,6,7,<br /> thu caàn mua laïi cuûa daân ñòa phöông.<br /> 8] vaø cuûa Bourret [11, 12].<br /> - Xöû lí maãu: maùc maãu vaät thu thaäp<br /> ñöôïc taïi thöïc ñòa caàn ñöôïc ñònh hình trong 3. Keát quaû nghieân cöùu<br /> dung dòch formaline 5% – 10% hoaëc trong 3.1. Danh saùch löôõng cö, boø saùt ôû<br /> o<br /> coàn 96 ñeå baûo quaûn. huyeän Vaân Canh<br /> - Phoûng vaán ngöôøi daân ñòa phöông coù Vôùi 136 maãu vaät thu thaäp ñöôïc trong<br /> kinh nghieäm saên baét caùc loaøi löôõng cö, boø suoát quaù trình nghieân cöùu, qua vieäc ñònh<br /> saùt. Trong luùc phoûng vaán caàn söû duïng boä loaïi chuùng toâi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc 28 loaøi<br /> tranh aûnh hoaëc vaät maãu ñeå kieåm chöùng löôõng cö, thuoäc 16 gioáng, 7 hoï, 2 boä vaø 46<br /> laïi nhöõng vaán ñeà vöøa ñöôïc ñieàu tra, tìm loaøi boø saùt, thuoäc 35 gioáng, 14 hoï, 2 boä.<br /> hieåu. Danh saùch cuï theå ñöôïc trình baøy ôû baûng 1.<br /> <br /> Baûng 1: Danh saùch löôõng cö, boø saùt phaân boá ôû huyeän Vaân Canh<br /> <br /> Cấp bảo vệ<br /> Nguồn Giá trị<br /> STT Tên loài<br /> SĐVN IUCN tư liệu sử dụng<br /> NĐ 32<br /> 2007 2010<br /> <br /> 1 2 3 4 5 6 7<br /> <br /> A. Lớp lưỡng cư – Amphibia<br /> <br /> I. Bộ không chân – Gymnophiona<br /> <br /> 1. Họ ếch giun – Ichthyophiidae<br /> <br /> <br /> <br /> 41<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> 1 Ếch giun – Ichthyophis bannanicus (Yang, 1984) VU LC 1 mẫu<br /> <br /> II. Bộ không đuôi – Anura<br /> <br /> 1. Họ cóc – Bufonidae<br /> <br /> 2 Cóc rừng – Bufo galeatus (Gunther, 1864) VU LC 1 mẫu<br /> <br /> 3 Cóc pa giô – Bufo pageoti (Bourret, 1937) EN NT 2 mẫu<br /> <br /> 4 Cóc nhà – Bufo melanostictus (Schneider, 1799) LC 2 mẫu M, E<br /> <br /> 2. Họ nhái bén – Hylidae<br /> <br /> 5 Nhái bén dính – Hyla annectans (Jerdon, 1870) LC 1 mẫu S<br /> <br /> 3. Họ ếch nhái – Ranidae<br /> <br /> 6 Chàng hiu – Rana macrodactyla (Gunther, 1859) LC 2 mẫu E<br /> <br /> 7 Ếch cẳng dài – Rana jerboa (Schmaltz, 1814) 1 mẫu F<br /> <br /> 8 Ếch suối – Rana nigrovittata (Blyth, 1855) LC 4 mẫu F<br /> <br /> 9 Chẫu – Rana guentheri (Boulenger, 1882) VU 2 mẫu E<br /> <br /> 10 Ếch xanh – Rana livida (Blyth, 1855) DD 2 mẫu F<br /> <br /> 11 Ếch Blythi – Limnonectes macrodon (Boulenger, 1920) 1 mẫu F<br /> <br /> 12 Ngóe – Limnonectes limnocharis (Boi, 1834) 9 mẫu F, E<br /> <br /> 13 Ếch nhẽo – Limnonectes kuhlii (Tschudi, 1838) LC 2 mẫu E, F<br /> <br /> 14 Limnonectes sp 1 mẫu F<br /> <br /> 15 Cóc nước sần – Occidozyga lima (Gravenhorst, 1829) LC 3 mẫu E<br /> <br /> 16 Cóc nước Macten – Occidozyga martensii (Peters, 1867) LC 1 mẫu E<br /> <br /> 17 Ếch bám đá – Amolops ricketti (Boulenger, 1899) LC 4 mẫu F<br /> <br /> 18 Ếch đồng – Hoplobatrachus rugulosus (Wiegmann, 1835) LC 1 mẫu F<br /> <br /> 19 Ếch gai sần – Paa verrucospinosa (Bourret, 1937) NT 2 mẫu F<br /> <br /> 20 Ếch vạch – Chaparana delacouri (Angel, 1928) EN DD 6 mẫu F<br /> <br /> 21 Ếch mõm – Huia nasica (Boulenger, 1903) 1 mẫu F<br /> <br /> 4. Họ ếch cây – Rhacophoridae<br /> <br /> Ếch cây mép trắng – Polypedates leucomystax (Gravenhorst,<br /> 22 LC 1 mẫu E, F<br /> 1829)<br /> <br /> 23 Nhái cây Bana – Philautus banaensis (Bourret, 1939) 1 mẫu F<br /> <br /> <br /> 42<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> 5. Họ nhái bầu – Microhylidae<br /> <br /> 24 Nhái bầu hoa – Microhyla ornata (Dumeril et Bibron, 1841) LC 3 mẫu E<br /> <br /> 25 Nhái bầu vân – Microhyla pulchra (Hallowell, 1861) LC 1 mẫu E<br /> <br /> 26 Microhyla sp 10 mẫu E<br /> <br /> 27 Ểnh ương – Kaloula pulchra (Gray, 1831) 1 mẫu E<br /> <br /> 6. Họ cóc bùn – Megophryidae<br /> <br /> 28 Leptobrachium sp 1 mẫu F<br /> <br /> B. Lớp bò sát – Reptilia<br /> <br /> I. Bộ có vảy – Squamata<br /> <br /> 1. Họ tắc kè – Gekkonidae<br /> <br /> 29 Tắc kè – Gekko gekko (Linnaeus, 1758) VU 2 mẫu M, E<br /> <br /> 30 Thạch sùng đuôi sần – Hemidactylus frenatus (Schelegel, 1836) 1 mẫu M, E<br /> <br /> 31 Thạch sùng đuôi rèm – Hemidactylus platyurus (Schneider, 1792) 1 mẫu M, E<br /> <br /> 32 Thạch sùng Baoring – Hemidactylus bowringi (Gray, 1845) 2 mẫu M, E<br /> <br /> 2. Họ nhông – Agamidae<br /> <br /> 33 Rồng đất – Physignathus cocincinus (Cuvier, 1829) VU 1 mẫu A, F<br /> <br /> 34 Ôrô capra – Acanthosaura capra (Gunther, 1861) 1 mẫu A, S, E<br /> <br /> 35 Nhông xám – Calotes mystaceus (Dumeril, Bibron, 1837) 1 mẫu A,S<br /> <br /> 36 Nhông xanh – Calotes versicolor (Daudin, 1802) 4 mẫu A,S<br /> <br /> 37 Thằn lằn bay Đông Dương – Draco blanfordii (Boulenger, 1885) 2 mẫu M, S<br /> <br /> 38 Thằn lằn bay vạch – Draco volans (Linnaeus, 1758) 1 mẫu M,S<br /> <br /> 39 Thằn lằn bay dãi – Draco taeniopterus (Günther, 1861) 1 mẫu M, S<br /> <br /> 40 Nhông cát Gutta – Leiolepis guttata (Cuvier, 1829) 1 mẫu F<br /> <br /> 41 Nhông cát Rivơ – Leiolepis reevesii (Gray, 1831) VU 5 mẫu F<br /> <br /> 3. Họ thằn lằn bóng – Scincidae<br /> <br /> 42 Thằn lằn bóng đuôi dài – Mabuya longicaudata (Hallowell, 1856) 3 mẫu M, E<br /> <br /> 43 Thằn lằn bóng hoa – Mabuya multifasciata (Kuhl, 1820) 5 mẫu M, E<br /> <br /> 44 Thằn lằn bóng đốm – Mabuya macularia (Blyth, 1853) 6 mẫu M, E<br /> <br /> <br /> 43<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> 45 Thằn lằn vạch – Lipinia vittigera (Boulenger, 1894) 1 mẫu S<br /> <br /> Thằn lằn đuôi đỏ - Scincella rufocaudata<br /> 46 2 mẫu S<br /> (Darevsky and Nguyen, 1893)<br /> <br /> 4. Họ kỳ đà – Varanidae<br /> <br /> Điều<br /> 47 Kỳ đà hoa – Varanus salvator (Laurenti, 1786) EN IIB EN F, A, M<br /> tra<br /> <br /> 48 Kỳ đà vân – Varanus bengalensis (Gray, 1831) EN IIB EN 2 mẫu F, A, M<br /> <br /> 5. Họ rắn nước – Colubridae<br /> <br /> 49 Rắn sọc dưa – Elaphe radiata (Schlegen, 1837) VU IIB 1 mẫu E, F, M<br /> <br /> 50 Rắn nước – Xenochrophis piscator (Schneider, 1799) 6 mẫu F<br /> <br /> Điều<br /> 51 Rắn rào đốm – Boiga multomaculata (Reinwardt, 1827) S<br /> tra<br /> <br /> 52 Rắn leo cây – Dendrelaphis pictus (Gmelin, 1789) 1 mẫu S<br /> <br /> 53 Rắn bồng chì – Enhydris plumbea (Boie, 1827) 3 mẫu F<br /> <br /> 54 Rắn khiếm đuôi vòng – Oligodon cyclurus (Cantor, 1839) 1 mẫu F<br /> <br /> 55 Rắn ráo thường – Ptyas korros (Schlegel, 1837) EN 1 mẫu M, F<br /> <br /> 56 Rắn ráo trâu – Ptyas mucosus (Linnaeus, 1758) EN IIB 1 mẫu M, F<br /> <br /> 57 Rắn rồng đầu đen – Sibynophis melanocephalus (Gray, 1834) 1 mẫu M, F<br /> <br /> 6. Họ rắn hổ - Elapidae<br /> <br /> 58 Rắn hổ chúa – Ophiophagus hannad (Cantor, 1836) CR IB LC 1 mẫu M, F<br /> <br /> 59 Rắn hổ mang – Naja atra (Cantor, 1842) EN IIB 1 mẫu M, F<br /> <br /> 60 Rắn cạp nong – Bungarus fasciatus (Schneider, 1801) EN IIB LC 1 mẫu M, F<br /> <br /> 7. Họ rắn lục – Viperidae<br /> <br /> 61 Rắn lục mép – Trimeresurus albolabris (Gray, 1804) 2 mẫu M<br /> <br /> 8. Họ trăn – Boidae<br /> <br /> 62 Trăn gấm – Python reticulans (Schneider, 1801) CR IIB 2 mẫu M, F<br /> <br /> Điều<br /> 63 Trăn đất – Python molutus (Linnaeus, 1758) CR IIB NT M, F<br /> tra<br /> <br /> 9. Họ rắn giun – Typhlopidae<br /> <br /> 64 Rắn giun – Ramphotyphlops braminus (Daudin, 1803) 2 mẫu S<br /> <br /> 10. Họ rắn mống – Xenopeltidae<br /> <br /> 65 Rắn mống – Xenopeltis unicolor (Reinwardt, in Boie, 1827) 1 mẫu F<br /> <br /> <br /> 44<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> II. Bộ rùa – Testudinata<br /> <br /> 1. Họ rùa đầu to – Platysternidae<br /> <br /> 66 Rùa đầu to – Platysternon megacephalum (Gray, 1831) EN IIB EN 1 mẫu A, M<br /> <br /> 2. Họ rùa đầm – Emididae<br /> <br /> 67 Rùa bốn mắt – Sacalia quadriocellata (Siebenrock, 1903) EN 1 mẫu A, F<br /> <br /> 68 Rùa sa nhân – Pyxidea mouhoti (Gray, 1862) 1 mẫu S, M<br /> <br /> 69 Rùa hộp 3 vạch – Cuora trifasciata (Bell, 1825) CR IB CE 1 mẫu F, M, S<br /> <br /> 70 Rùa đất sepon – Cyclemys tcheponensis (Bourret, 1939) 2 mẫu M, F, A<br /> <br /> 71 Rùa dứa – Cyclemys dentata (Gray, 1831) 1 mẫu M, F, A<br /> <br /> Điều A, F, M,<br /> 72 Rùa Trung Bộ - Mauremys annamensis (Siebenrock, 1903) CR IIB CE<br /> tra S<br /> <br /> 3. Họ rùa núi – Testudinidae<br /> <br /> 73 Rùa núi đen – Testudo hypselonata (Bourret, 1941) 1 mẫu M, F, A<br /> <br /> 4. Họ ba ba – Trionychidae<br /> <br /> 74 Ba ba trơn – Pelodiscus sinensis (Wiegmann, 1834) VU 3 mẫu F, A<br /> <br /> <br /> Chuù thích:<br /> 1. Caáp baûo veä:<br />  Theo Saùch Ñoû Vieät Nam 2007: CR - raát nguy caáp, EN - nguy caáp, VU - seõ nguy caáp.<br />  Theo Danh luïc ñoû IUCN: CE - cöïc kì nguy caáp, NT - gaàn bò ñe doïa, EN - nguy caáp, LC -<br /> ít quan taâm, VU - seõ nguy caáp, DD - thieáu daãn lieäu.<br />  Theo Nghò ñònh 32 cuûa Chính phuû: Nhoùm IB - nghieâm caám khai thaùc vaø söû duïng, nhoùm<br /> IIB - haïn cheá khai thaùc vaø söû duïng<br /> 2. Giaù trò söû duïng: F - thöïc phaåm, M - laøm thuoác, S - khoa hoïc, A - thaåm mó, E - coù ích cho noâng nghieäp<br /> <br /> 3.2. Moät soá nhaän ñònh veà löôõng cö, boø saùt Gekkonidae coù 3 gioáng, caùc hoï coøn laïi coù 1<br /> phaân boá taïi Vaân Canh – 2 gioáng.<br /> 3.2.1. Veà thaønh phaàn loaøi Ñaëc bieät trong soá 74 loaøi löôõng cö, boø<br /> Keát quaû nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñaõ saùt ñaõ xaùc ñònh ñöôïc taïi Vaân Canh, coù tôùi<br /> xaùc ñònh ñöôïc 74 loaøi löôõng cö, boø saùt. Veà 70 loaøi ñaõ thu ñöôïc maãu vaät soáng, chæ coù 4<br /> löôõng cö coù 28 loaøi, thuoäc 16 gioáng, 7 hoï, 2 loaøi xaùc ñònh baèng phöông phaùp ñieàu tra.<br /> boä; trong ñoù hoï Ranidae coù 8 gioáng, caùc hoï Theo keát quaû treân thì löôõng cö, boø saùt ôû<br /> Microhylidae vaø Rhacophoridae coù 2 gioáng, huyeän Vaân Canh khoâng nhöõng ña daïng veà<br /> caùc hoï coøn laïi chæ coù 1 gioáng. Veà boø saùt coù hoï, gioáng maø coøn khaù ña daïng veà loaøi.<br /> 46 loaøi thuoäc 34 gioáng, 14 hoï vaø 2 boä; hoï 3.2.2. Nhöõng loaøi ñaõ ñöôïc boå sung cho<br /> Colubridae nhieàu nhaát vôùi 8 gioáng, tieáp Danh luïc löôõng cö, boø saùt cuûa Bình Ñònh<br /> ñeán laø hoï Agamidae vaø hoï Emididae coù 5 Ñoái chieáu vôùi keát quaû nghieân cöùu cuûa<br /> gioáng, caùc hoï Elapidae, Scincidae vaø Phaïm Bình Quyeàn vaø coäng söï [9], töø keát quaû<br /> <br /> 45<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> nghieân cöùu taïi huyeän Vaân Canh chuùng toâi ñaõ - Theo nghò ñònh 32 cuûa chính phuû [3]:<br /> boå sung cho Danh luïc löôõng cö, boø saùt cuûa khu vöïc Vaân Canh coù 12 loaøi, trong ñoù coù 2<br /> tænh Bình Ñònh 1 boä (khoâng chaân – Gymno- loaøi thuoäc nhoùm IB (nghieâm caám khai thaùc<br /> phiona), 5 hoï (eách giun – Ichthyophiidae, nhaùi vaø söû duïng): Raén hoå chuùa (Ophiophagus<br /> beùn – Hylidae, coùc buøn – Megophryidae, raén hannah), Ruøa hoäp 3 vaïch (Cuora<br /> giun – Typhlopidae, raén moáng – Xenopeltidae); trifasciata). Coøn laïi 10 loaøi thuoäc nhoùm IIB<br /> 15 gioáng (Ichthyophis, Hyla, Amolops (haïn cheá khai thaùc vaø söû duïng).<br /> Chaparana, Philautus, Huia, Leptobrachium, - Theo Danh luïc ñoû IUCN 2010 [10]: taïi<br /> Mauremys, Geoemyda, Cyclemys, Sibyophis, khu vöïc Vaân Canh ñaõ thoáng keâ ñöôïc 29 loaøi.<br /> Xenopeltis, Ramphotyphlops, Lipinia,<br /> 3.2.4. Veà yù nghóa thöïc tieãn<br /> Scincella) vaø 28 loaøi. Ngoaøi ra, coøn coù 1 loaøi<br /> ngoaïi lai vaãn chöa ñöôïc thoáng keâ ôû Bình Ñaõ xaùc ñònh ñöôïc ôû khu vöïc Vaân Canh<br /> Ñònh, ñoù laø ruøa tai ñoû (Trachemys cripta coù 40 loaøi loaøi löôõng cö, boø saùt duøng laøm thöïc<br /> elegans). phaåm (54 %), coù 29 loaøi duøng laøm döôïc lieäu<br /> (38 %), 20 loaøi coù ích cho noâng nghieäp (27<br /> 3.2.3. Nhöõng loaøi quí hieám<br /> %), 15 loaøi coù yù nghóa trong khoa hoïc (20 %)<br /> Qua baûng 3.1 ta thaáy raèng ôû Vaân Canh vaø 12 loaøi coù yù nghóa thaåm myõ (16 %).<br /> coù raát nhieàu loaøi quí hieám.<br /> Toùm laïi, khu heä löôõng cö, boø saùt ôû ñaây<br /> - Theo Saùch ñoû Vieät Nam 2007 [1]: khu nhìn chung khaù ña daïng, chöùa ñöïng nhieàu<br /> vöïc Vaân Canh coù 20 loaøi löôõng cö, boø saùt nguoàn gen quí giaù cho khoa hoïc. Tuy nhieân<br /> quí hieám. Trong ñoù ñaëc bieät chuù yù coù 5 loaøi coù nhieàu loaøi quí hieám, coù giaù trò söû duïng<br /> ñöôïc xeáp ôû caáp cöïc kì nguy caáp (caáp CR), ñoù cao ñang bò suy giaûm nhanh choùng veà soá<br /> laø: ruøa Trung Boä (Mauremys annamensis), löôïng trong töï nhieân, do ñoù caàn thieát phaûi<br /> raén hoå chuùa (Ophiophagus hannah), ruøa coù bieän phaùp baûo veä höõu hieäu nguoàn lôïi<br /> hoäp 3 vaïch (Cuora trifasciata), traên gaám löôõng cö, boø saùt quí giaù naøy, neáu khoâng<br /> (Python reticulatus), traên ñaát (Python chuùng seõ coù nguy cô bò tuyeät dieät ôû moâi<br /> molutus). tröôøng töï nhieân trong töông lai khoâng xa.<br /> *<br /> RESULTS OF THE SURVEY ON AMPHIBIANS AND REPTILES<br /> AT THE VAN CANH DISTRICT – BINH DINH PROVINCE<br /> Le Van Chien(1), Phan Long Hop(2)<br /> (1) Thu Dau Mot University, (2) Canh Vinh secondary school (Van Canh)<br /> ABSTRACT<br /> <br /> From a survey on amphibians and reptiles at the Van Canh dictrict - Binh Dinh<br /> (november 2009 – september 2011), we have so far recorded 28 species of amphibians in 16<br /> genera, 7 families, 2 orders and 46 species of reptiles in 34 genera, 14 families, 2 orders. From<br /> the results, 28 species have been added to the list of amphibians and reptiles; 20 species were<br /> listed in the Red Data Book of VietNam in 2007, 12 species belong to Decree 32/2006/ND-CP<br /> and 29 species were listed in the IUCN Red List in 2010.<br /> <br /> 46<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> The system of amphibians and reptiles are generally quite diverse, contaning many<br /> valuable genetic resources for science. However, many rare species have high use value which<br /> is rapidly declining in the quantity in nature. Therefore, it is necessary that the effective<br /> measures should be taken to protect the valuable resources of amphibians and reptiles;<br /> otherwise they will be extinct in the natural environment in the near future.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> [1] Boä Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng (2007), Saùch ñoû Vieät Nam – phaàn ñoäng vaät,<br /> NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät, Haø Noäi.<br /> [2] E.Mayr (1969), Nhöõng nguyeân taéc phaân loaïi ñoäng vaät (Phan Theá Vinh dòch töø tieáng<br /> Nga), NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät, Haø Noäi.<br /> [3] Nghò ñònh cuûa Chính phuû soá 32/2006/NÑ – CP ngaøy 30 thaùng 03 naêm 2006 veà quaûn<br /> lí thöïc vaät röøng, ñoäng vaät röøng nguy caáp, quí hieám, Haø Noäi.<br /> [4] Ñaøo Vaên Tieán (1977), “Veà ñònh loaïi eách nhaùi Vieät Nam”, Taïp chí Sinh vaät – Ñòa<br /> hoïc, XV (2) tr.33–40.<br /> [5] Ñaøo Vaên Tieán (1978), “Veà ñònh loaïi ruøa vaø caù saáu Vieät Nam”, Taïp chí Sinh vaät –<br /> Ñòa hoïc, XVI (1), tr.1–6.<br /> [6] Ñaøo Vaên Tieán (1979), “Veà ñònh loaïi thaèn laèn Vieät Nam”, Taïp chí Sinh vaät hoïc, I(1),<br /> tr.2–10.<br /> [7] Ñaøo Vaên Tieán (1981), “Khoùa ñònh loaïi raén Vieät Nam, phaàn I”, Taïp chí Sinh vaät hoïc,<br /> 3 (4), tr.1–6.<br /> [8] Ñaøo Vaên Tieán (1982), “Khoùa ñònh loaïi raén Vieät Nam, phaàn II”, Taïp chí Sinh vaät<br /> hoïc, 4 (1), tr.5–9.<br /> [9] Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä tænh Bình Ñònh (2005), Baùo caùo Xaây döïng keá hoaïch<br /> haønh ñoäng ña daïng sinh hoïc Bình Ñònh ñeán 2010, Bình Ñònh.<br /> [10] IUCN (2010), “Red list of threatened species”.<br /> [11] Bourret R. (1936), Les Serpentes de l’ Inhdochine, Tome II, Imprimerie Henri<br /> Basuyau & Cie, Toulouse.<br /> [12] Bourret R. (1942), Les Batraciens de l’ Inhdochine, Gouvernement Geùneùral de l’<br /> Inhdochine, Hanoi.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 47<br />