Khảo nghiệm một số loại thuốc hóa học phòng trừ bệnh héo rũ lạc trong vụ Đông xuân tại Quảng Nam

KHẢO NGHIỆM MỘT SỐ LOẠI THUỐC HÓA HỌC<br /> PHÒNG TRỪ BỆNH HÉO RŨ LẠC TRONG VỤ ĐÔNG<br /> XUÂN TẠI QUẢNG NAM<br /> Trần Thanh Dũng1<br /> Tóm tắt: Thí nghiệm được bố trí trên đất cát nội đồng thuộc xã Tam Thạnh,<br /> huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam ở vụ Đông xuân năm 2016. Năm loại thuốc hóa<br /> học phòng trừ bệnh héo rũ trên cây lạc: Iprodione (Rovral 50WP); Hexaconazole<br /> (Anvil 5SC); Metalaxyl M + mancozeb (Ridomil Gold 68WG); Pencycuron (Monceren<br /> 250 SC); Tebuconazole (Folicur 430 SC) được xử lý hạt trước khi gieo và phun vào<br /> giai đoạn sau khi lạc đâm tia (35 - 40 ngày sau gieo). Kết quả nghiên cứu cho thấy tất<br /> cả loại thuốc tham gia thí nghiệm đều không ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển<br /> của cây lạc và có hiệu lực phòng trừ bệnh héo rũ lạc, trong đó loại thuốc Tebuconazole<br /> (Folicur 430 SC), Pencycuron (Monceren 250 SC) và Hexaconazole (Anvil 5SC) có<br /> hiệu lực phòng trừ bệnh héo rũ vào giai đoạn cây con cao nhất (88,4 - 90,3%; 81,8 84,8% và 80,4 - 83,6% theo thứ tự). Các loại thuốc phòng trừ bệnh héo rũ lạc vào giai<br /> đoạn hình thành quả có hiệu lực cao là Pencycuron (Monceren 250 SC), Tebuconazole<br /> (Folicur 430 SC) và Hexaconazole (Anvil 5SC)(đạt 100 - 77,77%, 91,66 - 65,07% và<br /> 86,11 - 52,47% theo thứ tự). Trong đó công thức được xử lý hạt trước khi gieo và phun<br /> vào giai đoạn sau khi lạc đâm tia (35 - 40 ngày sau gieo) bằng Pencycuron (Monceren<br /> 250 SC) cho năng suất lý thuyết đạt 55,35 tạ/ha, năng suất thực thu đạt (38,74 tạ/ha)<br /> và có hiệu quả kinh tế đạt cao nhất (chênh lệch so với đối chứng 10.974.000 đồng/ ha)<br /> Từ khóa: Bệnh héo rũ lạc, Iprodione (Rovral 50WP), Hexaconazole (Anvil 5SC),<br /> ( Metalaxyl M + mancozeb) Ridomil Gold 68WG, Pencycuron (Monceren 250 SC )<br /> 1 . Lí do chọn đề tài<br /> Nước ta đang bước vào quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, cùng với mục<br /> tiêu hướng tới phát triển một nền nông nghiệp đa dạng và bền vững góp phần cung cấp<br /> nguồn nguyên liệu chủ yếu cho sản xuất công nghiệp. Do đó, nước ta cần thiết chú<br /> trọng tăng cường diện tích, năng suất và sản lượng các cây trồng công nghiệp trong đó<br /> có cây lạc.<br /> Cây lạc (Arachis hypogaea L.) là cây công nghiệp, cây thực phẩm ngắn ngày có<br /> giá trị dinh dưỡng cao. Nó không chỉ được trồng ở khắp các tỉnh từ Bắc đến Nam trên<br /> đất nước ta mà còn được trồng ở hàng trăm nước trên thế giới. Lạc được coi là một<br /> trong<br /> <br /> 1<br /> <br /> . TS. Khoa Kinh tế trường Đại học Quảng Nam<br /> <br /> những cây trồng nông nghiệp chủ yếu của nhiều nước. Cây lạc được xếp thứ mười ba trong các<br /> cây thực phẩm của thế giới. Cây lạc có khả năng cải tạo đất vì vậy nó là một trong những cây trồng<br /> quan trọng và có giá trị trong hệ thống luân xen canh cây trồng tại Việt Nam. Lạc là cây trồng<br /> nguyên liệu có khả năng phục vụ cho công nghiệp chế biến dầu ăn, công nghiệp thực phẩm, thức<br /> ăn gia súc, phân bón hữu cơ..., hạt lạc chứa nhiều chất dinh dưỡng khoáng cho nên nó là thực phẩm<br /> giàu năng lượng cho con người. Cây lạc đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp của tỉnh Quảng<br /> Nam vì có diện tích khá lớn trong cơ cấu cây trồng của tỉnh và có giá trị kinh tế cao so với một số<br /> cây trồng khác. Năm 2005, diện tích lạc tại Quảng Nam là 8.960 ha với sản lượng 12.760 tấn; năm<br /> 2010, diện tích lạc khoảng 10.000 ha với sản lượng khoảng 16.000 tấn. Năm 2015 diện tích đạt<br /> 11.000 ha với sản lượng khoảng 18.000 tấn [1]. Diện tích trồng lạc tăng lên qua các năm vì việc<br /> chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất trồng lúa kém hiệu quả qua trồng lạc.<br /> Tuy diện tích ngày càng tăng nhưng năng suất vẫn không tăng đáng kể, vấn đề hạn chế năng<br /> suất lớn nhất chính là bệnh hại, đặc biệt là bệnh chết cây con sau khi mọc và bệnh héo rũ thường<br /> xảy ra lúc cây lạc đang đâm tia gây thiệt hại nghiêm trọng. Trong những năm qua, nhiều nghiên<br /> cứu về giống, bảo vệ thực vật, kỹ thuật canh tác đã được thực hiện và có nhiều thành tựu đáng kể,<br /> tuy nhiên, trong những năm gần đây do ảnh hưởng biến đổi khí hậu toàn cầu, trình độ thâm canh<br /> người dân ngày càng cao đã kéo theo nhiều đối tượng dịch hại, đặc biệt bệnh chết cây con, bệnh<br /> héo rũ do tập đoàn nấm đất phát sinh gây hại nặng trên cây lạc gây khó khăn cho người sản xuất<br /> trong việc phòng trừ và làm giảm năng suất nghiêm trọng. Thông thường bà con nông dân phun<br /> thuốc hóa học khi thấy trên ruộng có nhiều cây bị héo rũ, đồng thời cũng không biết loại thuốc nào<br /> có hiệu quả phòng trừ tốt nhất nên hiệu quả phòng trừ không cao. Theo quan điểm của công tác<br /> bảo vệ thực vật thì phòng bệnh là chính, trừ bệnh phải kịp thời, an toàn và hiệu quả, do đó việc xác<br /> định được loại thuốc có hiệu lực phòng trừ cao bệnh chết cây, bệnh héo rũ trên lạc cần phải đặt ra.<br /> Xuất phát từ những vấn đề trên chúng tôi thực hiện đề tài “Khảo nghiệm một số loại thuốc<br /> hóa học phòng trừ bệnh héo rũ Lạc trong vụ Đông Xuân 2016 tại Quảng Nam” với mục đích<br /> giúp người dân phòng chống bệnh chết cây con, bệnh héo rũ ở cây lạc mang lại hiệu quả kinh tế,<br /> tăng thu nhập cho người trồng lạc.<br /> 2. Mục tiêu của đề tài<br /> Tìm ra được loại thuốc phòng trừ bệnh héo rũ hiệu quả nhất trên cây lạc ở địa bàn nghiên<br /> cứu trong vụ Đông xuân 2016.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Chúng tôi tiến hành khảo nghiệm 5 loại thuốc hóa học phòng trừ bệnh chết cây con, bệnh<br /> héo rũ trên cây lạc: Iprodione (Rovral 50WP) ; Hexaconazole (Anvil 5SC); (Metalaxyl M +<br /> mancozeb) Ridomil Gold 68WG, Pencycuron (Monceren 250 SC), Tebuconazole (Folicur 430 SC)<br /> trên giống lạc sẻ Tây Nguyên (được sản xuất đại trà) ở vụ Đông xuân 2016 trên đất cát nội đồng<br /> tại xã Tam Thạnh, Núi Thành, Quảng Nam.<br /> 4. Vật liệu, nội dung và phương pháp nghiên cứu<br /> 4.1 . Vật liệu nghiên cứu<br /> <br /> 2<br /> <br /> - Giống lạc sẻ Tây Nguyên có thời gian sinh trưởng từ 100 - 110 ngày, chiều cao<br /> cây bình quân từ 55 - 60 cm, có khả năng chịu hạn nhưng không kháng được các loại bệnh<br /> như chết cây con, bệnh héo rũ do nấm gây ra. Năng suất bình quân từ 30 - 35 tạ/ha.<br /> -<br /> <br /> Các loại thuốc tham gia thí nghiệm<br /> <br /> + Anvil 5SC: Có hoạt chất là Hexaconazole 50 g/lít, là thuốc trừ bệnh phổ rộng, tiêu diệt<br /> nấm bệnh thông qua cơ chế ngăn cản sinh tổng hợp Ergosterol (chất cấu tạo nên màng tế bào nấm<br /> bệnh), nấm bệnh sẽ bị cô lập và ngừng phát triển do chúng không hình thành được tế bào mới.<br /> Anvil được mô cây hấp thu nhanh, chuyển vị và lưu dẫn mạnh nên kiểm soát nấm bệnh nhanh<br /> chóng, hiệu quả và kéo dài bằng cơ chế vừa phòng vừa trị bệnh. Liều dùng: 0,6 lít/ha.<br /> + Ridomil Gold 68WG: Metalaxy M 40g/kg + Mancozeb 640g/kg, là thuốc có tác động tiêu<br /> diệt tế bào nấm bệnh bằng 2 cơ chế: Ức chế hoạt động của Enzyme xúc tác tạo ra năng lượng ATP;<br /> ngăn cản sự tổng hợp RNA trong tế bào nấm bệnh. Với đặc tính thấm sâu nhanh, lưu dẫn mạnh,<br /> Ridomil Gold 68WG có hiệu quả trừ bệnh cao, bảo vệ toàn diện cây trồng, ngay cả những phần<br /> non mới mọc sau khi phun.<br /> + Rovral 50 WP: Hoạt chất Iprodione 500 g/kg có tác dụng kìm hãm sự nảy mầm của bào<br /> tử và sự phát triển của sợi nấm, thuốc tiếp xúc, có tác dụng bảo vệ và diệt trừ. Liều lượng: 2 kg/ha<br /> + Folicur 430 SC: Hoạt chất Tebuconazole 430 g/lít là thuốc trừ nấm nội hấp có tác dụng<br /> phòng và trừ bệnh. Nhanh chóng bị cây hấp thụ và dịch chuyển hướng ngọn là chính, ức chế các<br /> phản ứng sinh tổng hợp chất, ngăn cản sự thành lập khuẩn ty (sợi nấm) và sự phát triển bào tử nấm,<br /> làm cho nấm bệnh không phát triển được và chết.. Liều lượng: 0,6 lít/ha.<br /> + Monceren 250 SC: Hoạt chất Pencycuron 250 g/lít, kìm hãm phân chia tế bào, là thuốc<br /> trừ nấm tiếp xúc, có tác dụng bảo vệ và diệt trừ. Liều lượng: 0,6 lít/ha<br /> 4.2 . Nội dung nghiên cứu<br /> - Nghiên cứu ảnh hưởng của các loại thuốc đến sinh trưởng, phát triển, năng suất và<br /> hiệu quả kinh tế.<br /> - Đánh giá hiệu lực phòng trừ của các loại thuốc thí nghiệm đến bệnh héo rũ hại lạc.<br /> 1 / Không xử lý thuốc, phun nước lã (Đối chứng )<br /> 2 / Xử lý giống trước khi gieo và Phun Rovral 50WP (2 kg/ha )<br /> 3 / Xử lý giống trước khi gieo và Phun Anvil 5 SC (0,6 lít/ha )<br /> 4 / Xử lý giống trước khi gieo và Phun Ridomil Gold 68WP (1,5 kg/ha )<br /> 5 / Xử lý giống trước khi gieo và Phun Monceren 250 SC (0,75 lít/ha )<br /> 6 / Xử lý giống trước khi gieo và Phun Folicur 430 SC (0,6 lít/ha )<br /> 4.3 . Phương pháp nghiên cứu<br /> 4.3.1 . Phương pháp bố trí thí nghiệm<br /> Thí nghiệm gồm 6 công thức như sau<br /> <br /> 3<br /> <br /> Các công thức thí nghiệm<br /> Công thức<br /> thí nghiệm<br /> <br /> Hoạt chất sử<br /> dụng<br /> <br /> Tên thuốc<br /> thương phẩm Liều lượng Thời điểm xử lý<br /> sử dụng<br /> - Nhà sản xuẩt<br /> <br /> 1 (Đối chứng<br /> )<br /> <br /> 2<br /> <br /> Iprodione 500 Rovral 50WP<br /> g/kg<br /> Bayer<br /> <br /> 3<br /> <br /> Hexaconazole Anvil 5 SC 50 g/lít<br /> Syngenta<br /> <br /> 4<br /> <br /> Metalaxy<br /> M 40g/kg +<br /> Mancozeb<br /> 640g/kg<br /> <br /> Ridomil<br /> Gold 68WP Syngenta<br /> <br /> 5<br /> <br /> Pencycuron<br /> 250 g/lít<br /> <br /> Monceren 250<br /> SC - Bayer<br /> <br /> 6<br /> <br /> Tebuconazole Folicur 430 SC<br /> 430 g/lít<br /> - Bayer<br /> <br /> 2 kg/ha<br /> <br /> Xử lý giống trước<br /> khi gieo và phun<br /> sau khi chấm dứt<br /> đâm tia<br /> <br /> 0 ,6 lít/ha<br /> <br /> Xử lý giống trước<br /> khi gieo và phun<br /> sau khi chấm dứt<br /> đâm tia<br /> <br /> 1 ,5 kg/ha<br /> <br /> Xử lý giống trước<br /> khi gieo và phun<br /> sau khi chấm dứt<br /> đâm tia<br /> <br /> 0 ,75 lít/ha<br /> <br /> Xử lý giống trước<br /> khi gieo và phun<br /> sau khi chấm dứt<br /> đâm tia<br /> <br /> 0 ,6 lít/ha<br /> <br /> Xử lý giống trước<br /> khi gieo và phun<br /> sau khi chấm dứt<br /> đâm tia<br /> <br /> Các loại thuốc được xử lý như sau:<br /> - Xử lý khô: Dùng 2,5 g hoặc 2,5 ml thuốc thí nghiệm trộn đều với 1 kg hạt giống<br /> theo từng công thức thí nghiệm. Trộn xong rồi gieo ngay.<br /> - Sau khi chấm dứt đâm tia (khoảng 35-40 ngày sau gieo) tiến hành phun các loại<br /> thuốc theo từng công thức thí nghiệm theo liều lượng khuyến cáo của mỗi loại thuốc.<br /> (Anvil 5 SC: 20ml/bình 12 lít, Ridomil Gold 68WP:50g/bình 12l, Monceren 250 SC : 25ml/bình<br /> 12 lít, Rovral 50WP: 75g/bình 12 lít, Folicur 430 SC: 20ml/bình 12 lít).<br /> Trên 1000 m2 phun 3 bình tương đương 32 lít nước, phun ướt đều lá và gốc cây lạc.<br /> Thí nghiệm được bố trí theo khối đầy đủ ngẫu nhiên (RCBD), 3 lần nhắc lại. Diện tích ô như<br /> sau: Diện tích ô 6m2 (3 m x 2 m); Diện tích thí nghiệm: 18 x 6 m2 = 108 m2;<br /> Diện tích cách li và bảo vệ: 20 m2 ;Tổng diện tích thí nghiệm: 128 m2<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4.3.2 . Các chỉ tiêu theo dõi<br /> + Tình hình sinh trưởng sau khi xử lý thuốc. Theo dõi tỷ lệ mọc, chiều cao cây, số cành cấp<br /> 1, chiều dài cành cấp 1 dài nhất, số lá/thân chính qua các giai đoạn 15 ngày sau gieo, giai đoạn<br /> hoa, giai đoạn đâm tia, giai đoạn hình thành quả.<br /> + Khả năng hình thành nốt sần hữu hiệu: Đếm số nốt sần hữu hiệu/cây khi có 50 % số cây<br /> có quả vào chắc.<br /> + Hiệu lực phòng trừ của các loại thuốc tham gia thí nghiệm<br /> Tỉ lệ cây bị hại (%) =<br /> <br /> Tổng số cây bị hại<br /> -------------------------------- × 100<br /> Tổng số cây điều tra<br /> <br /> - Đối với bệnh chết cây con tính tỷ lệ bệnh và đánh giá hiệu lực của thuốc theo công<br /> thức Abbott<br /> - Đối với bệnh héo rũ tính tỷ lệ bệnh và đánh giá hiệu lực của thuốc theo các công<br /> thức sau:<br /> Nếu phun lúc bệnh chưa xuất hiện thì tính theo công thức Abbott:<br /> - Công thức Abbott:<br /> HLPT (%) = -------- x 100<br /> C<br /> <br /> C- T<br /> <br /> Trong đó:<br /> - C: Tỷ lệ bệnh ở công thức đối chứng (Không xử lý thuốc)<br /> - T: Tỷ lệ bệnh ở công thức thí nghiệm (Xử lý thuốc )<br /> Nếu trước khi phun có bệnh xuất hiện thì tính theo công thức Henderson-Tilton<br /> Ta x Cb<br /> Hiệu lực (%) = (1 - -------------- ) x 100<br /> Tb x Ca<br /> Trong đó: Tỷ lệ bệnh ở công thức xử lý sau phun<br /> Tb: Tỷ lệ bệnh ở công thức xử lý trước phun<br /> Ca: Tỷ lệ bệnh ở công thức đối chứng sau phun<br /> Cb: Tỷ lệ bệnh ở công thức đối chứng trước phun<br /> + Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất thực thu<br /> - Mật độ cây cuối vụ<br /> - Tổng số quả/cây<br /> - P100 quả, P100 hạt<br /> <br /> 5<br /> <br />