Khảo sát chức năng thận và tình trạng thiếu máu trên bệnh nhân suy tim

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> <br /> KHẢO SÁT CHỨC NĂNG THẬN VÀ TÌNH TRẠNG THIẾU MÁU<br /> TRÊN BỆNH NHÂN SUY TIM<br /> Phạm Văn Bùi*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Tuy hội chứng Tim-Thận-Thiếu máu đã được đề cập nhiều trong y văn nhưng tại thành phố Hồ<br /> Chí Minh, đây vẫn còn là một khái niệm mới mẻ. Bệnh thận mạn có nguy cơ làm suy tim diễn tiến nặng hơn,<br /> thiếu máu lại là nguyên nhân thường gặp của bệnh thận mạn, cũng như thiếu máu có liên quan đến mức độ<br /> nặng của suy tim. Mục đích của nghiên cứu này là muốn khảo sát xem trong một số bệnh nhân điều trị suy tim<br /> ở thành phố hồ Chí Minh thì tỉ lệ thiếu máu, tỉ lệ giảm chức năng thận và tỉ lệ điều trị thiếu máu là bao nhiêu.<br /> Phương pháp: Thống kê các trường hợp bệnh, nghiên cứu trên 97 bệnh nhân suy tim nhập Khoa Tim mạch<br /> Bệnh viên Nhân Dân Gia Định từ 01/12/2009 đến 31/01/2010 nhằm xác định tỉ lệ giảm độ lọc cầu thận, thiếu<br /> máu và điều trị thiếu máu. Chẩn đoán dựa vào các tiêu chuẩn quốc tế như: phân độ suy tim theo NYHA, đánh<br /> giá chức năng thận của KDOQI, xác định thiếu máu theo WHO.<br /> Kết quả: Trong 97 trường hợp suy tim nhập viện vào Khoa Tim Mạch Bệnh viện Nhân Dân Gia Định, tuổi<br /> trung bình của bệnh nhân (năm) là 67,05 ± 15,19, trong đó 55,7% là nữ. Tỉ lệ bệnh nhân suy tim độ III cao<br /> 55,7%, giảm độ thanh thải creatinin (CrCl 0,05).<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu: thống kê các<br /> trường hợp bệnh, nghiên cứu trên 97 bệnh nhân<br /> suy tim nhập Khoa Tim mạch Bệnh viên Nhân<br /> Dân Gia Định từ 01/12/2009 đến 31/01/2010<br /> nhằm xác định tỉ lệ giảm độ CrCl, thiếu máu và<br /> điều trị thiếu máu. Chẩn đoán dựa vào các tiêu<br /> chuẩn quốc tế như: phân độ suy tim theo<br /> NYHA, đánh giá và phân lớp chức năng thận<br /> của KDOQI, xác định thiếu máu theo WHO. Dữ<br /> liệu thu thập được nhập và xử lý bằng chương<br /> trình SPSS 15.0, phép kiểm χ2, ANOVA, các<br /> phép tính hồi qui đơn biến và đa biến.<br /> <br /> Chuyên Đề Lão Khoa<br /> <br /> 87<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> <br /> 25<br /> <br /> 40000<br /> <br /> 30000<br /> <br /> 15<br /> <br /> NT-pro BNP<br /> <br /> Số lượng bệnh nhân<br /> <br /> 20<br /> <br /> 10<br /> <br /> 20000<br /> <br /> 10000<br /> <br /> 5<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> 0<br /> <br /> 10000<br /> <br /> 20000<br /> <br /> 30000<br /> <br /> NYHA I<br /> <br /> 40000<br /> <br /> NYHA II<br /> <br /> NYHA III<br /> <br /> NYHA IV<br /> <br /> Mức độ suy tim<br /> <br /> Nồng độ NT-pro BNP (Hb)<br /> <br /> Biểu đồ 1: Phân bố nồng độ NT-pro BNP: điểm trung<br /> vị của giá trị NT-pro BNP là 5.055,0 pg/mL. Phân<br /> phối của mẫu khác biệt rõ ràng với phân phối chuẩn:<br /> tập trung chủ yếu ở nửa đầu của hình chuông.<br /> <br /> Biểu đồ 2: Liên quan giữa mức NT-Pro BNP và mức<br /> độ suy tim. Nồng độ NT-Pro BNP có xu hướng tăng<br /> theo mức độ suy tim (test ANOVA, p=0,005), suy tim<br /> độ II: 4800 ± 7706 (pg/mL), suy tim độ III: 10496 ±<br /> 10479 (pg/mL), suy tim độ IV: 20872 ± 9116 (pg/mL).<br /> <br /> 50.0<br /> <br /> 40.0<br /> <br /> 38.0<br /> <br /> GFR (mL/ph)<br /> <br /> GFR (mL/ph)<br /> <br /> 45.0<br /> <br /> 40.0<br /> <br /> 36.0<br /> <br /> 34.0<br /> <br /> 32.0<br /> <br /> 35.0<br /> <br /> 30.0<br /> <br /> 30.0<br /> <br /> 28.0<br /> NYHA 1<br /> <br /> NYHA 2<br /> <br /> NYHA 3<br /> <br /> NYHA 4<br /> <br /> Không<br /> <br /> Có<br /> <br /> Thiếu máu<br /> <br /> Mức độ suy tim<br /> <br /> Biểu đồ 3: Liên quan giữa suy tim và CrCl. CrCl thấp<br /> nhất ở suy tim độ III, tuy nhiên sự khác biệt này không<br /> có ý nghĩa thống kê (test Oneway ANOVA, p=0,375).<br /> <br /> Biểu đồ 4: Liên quan giữa thiếu máu và HC timthận. Tỉ lệ thiếu máu càng tăng khi CrCl trên bệnh<br /> nhân suy tim càng giảm (test Oneway ANOVA,<br /> p=0,005).<br /> <br /> Bảng 1:Tình trạng thiếu máu trong hội chứng timthận<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> <br /> HC<br /> tim-thận<br /> Có<br /> Không<br /> Tổng (N)<br /> <br /> 88<br /> <br /> Thiếu máu<br /> Có<br /> Không<br /> 54<br /> 38<br /> (58,7%)<br /> (41,3%)<br /> 03<br /> 02<br /> (60,0%)<br /> (40,0%)<br /> 57<br /> 40<br /> <br /> Tổng N (%)<br /> 92<br /> (94,8%)<br /> 05<br /> (5,2%)<br /> 97<br /> <br /> Phân suất tống máu (EF) giảm song song<br /> theo mức độ suy tim từ độ II đến độ IV (test<br /> Oneway ANOVA, p