Khảo sát đặc điểm hình thái học của phù hoàng điểm đái tháo đường bằng chụp cắt lớp võng mạc (OCT)

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI HỌC CỦA PHÙ HOÀNG ĐIỂM  <br /> ĐÁI THÁO ĐƯỜNG BẰNG CHỤP CẮT LỚP VÕNG MẠC (OCT) <br /> Võ Ngọc Bích Minh*, Nguyễn Ngọc Anh** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục tiêu: Khảo sát các đặc điểm hình thái học của phù hoàng điểm đái tháo đường (ĐTĐ) trên máy chụp <br /> cắt lớp võng mạc OCT. <br /> Phương  pháp:  Đây  là  một  nghiên  cứu  cắt  ngang,  tiến  hành  khảo  sát  trên  77  bệnh  với  114  mắt  có  phù <br /> hòang điểm ĐTĐ trên lâm sàng được chụp OCT. Các đặc điểm lâm sàng, thị lực có chỉnh kính và kết quả hình <br /> thái học, độ dày võng mạc trên OCT được ghi nhận để phân tích.  <br /> Kết quả: Chúng tôi tìm thấy có 5 dạng hình thái của phù hoàng điểm ĐTĐ: dày võng mạc lan tỏa chiếm <br /> 99,1% (113 mắt), phù hoàng điểm dạng nang chiếm 48,2% (55 mắt), bong thanh dịch võng mạc cảm thụ chiếm <br /> 25,4% (29 mắt), co kéo màng hyalid sau chiếm 13,2% (15 mắt) và bong võng mạc do co kéo chiếm 3,5% (4 mắt). <br /> Ngoại trừ phù võng mạc lan tỏa đứng riêng rẽ (38,05%), các dạng khác thường kết hợp nhau. Thường là kết hợp <br /> giữa phù võng mạc lan tỏa với một hay nhiều dạng khác trên một bệnh cảnh lâm sàng. Có sự khác biệt về thị lực <br /> và độ dày hòang điểm đối với từng dạng hình thái. <br /> Kết  luận: Có ít nhất 5 dạng hình thái của phù hoàng điểm ĐTĐ được quan sát thấy trên lâm sàng. Và <br /> chúng thường kết hợp nhau. Có sự khác biệt thị lực có ý nghĩa đối với từng dạng hình thái học.  <br /> Từ khóa: phù hoàng điểm đái tháo đường, chụp cắt lớp võng mạc. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> DESCRIBE VARIOUS MORPHOLOGIC PATTERNS OF DIABETIC MACULAR EDEMA BY <br /> OPTICAL COHERENCE TOMOGRAPHY (OCT) <br /> Vo Ngoc Bich Minh, Nguyen Ngoc Anh  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 3 ‐ 2013:239 ‐ 244 <br /> Background: Diabetic macular edema (DME) is the most common cause of visual impairment in patients <br /> with diabetes mellitus. In Viet Nam, however, no studies that have reported the patterns of structural changes in <br /> diabetic macular edema. <br /> Objectives: Our study is to describe various morphologic patterns of diabetic macular edema demonstrated <br /> by optical coherence tomography (OCT). <br /> Method: This was a cross section study. The OCT morphologic characteristics of 114 eyes from 77 patients <br /> were  analyzed.  Our  study  content  includes  recorded  clinical  data,  best‐corrected  visual  acuity  and  analyzed <br /> retinal thickness and morphologic patterns of diabetic macular edema on OCT imaging. <br /> Results: We observed that there were five morphologic patterns of diabetic macular edema: diffuse retinal <br /> thickening  (99.1%),  cystoid  macular  edema  (48.2%),  posterior  hyaloids  traction  (13.2%),  serous  retinal <br /> detachment (25.4%) and traction retinal detachment (3.5%). A large proportion of patients with single diffuse <br /> retinal thickening present on OCT imaging while other morphologic patterns of diabetic macular edema tend to <br /> combine with other than appeared alone. Mean retinal thickness and mean visual acuities varied depending on <br /> morphologic pattern.  <br /> * Bộ môn Mắt, Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch  ** Bộ môn Mắt, Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch <br /> <br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS. Nguyễn Ngọc Anh <br /> <br /> Email: drngocanh@yahoo.com <br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch <br /> <br />  ĐT: 090 815 3258 <br /> <br /> 239<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br /> Conclusion: There  are  at  least  five  different  morphologic  patterns  of  diabetic  macular  edema  observed  on <br /> OCT imaging and they usually combine with each other.  <br /> Keywords: Diabetic macular edema. OCT. <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Phù  hoàng  điểm  đái  tháo  đường  (ĐTĐ)  là <br /> nguyên  nhân  chủ  yếu  gây  giảm  và  mất  thị  lực <br /> trên  bệnh  nhân  ĐTĐ.  Có  khoảng  20%  người <br /> ĐTĐ type 1 và 14‐25% người ĐTĐ type 2 bị ảnh <br /> hưởng(7). Cơ chế bệnh sinh của phù hoàng điểm <br /> ĐTĐ cho đến nay vẫn chưa được hiểu biết một <br /> cách  rõ  ràng.  Nhưng  các  nghiên  cứu  cho  thấy <br /> phù hoàng điểm ĐTĐ là hậu quả của sự phá vỡ <br /> hàng  rào  máu  ‐  võng  mạc  dẫn  đến  sự  gia  tăng <br /> tích tụ dịch trong các lớp của võng mạc ở vùng <br /> hoàng điểm(1).  <br /> Trước đây phù hoàng điểm ĐTĐ được chẩn <br /> đoán  và  phân  loại  theo  tiêu  chuẩn  của  nghiên <br /> cứu  ETDRS  (Early  Treatment  Diabetic <br /> Retinopathy Study), khám bằng sinh hiển vi với <br /> kính  tiếp  xúc  sau  giãn  đồng  tử.  Và  phù  hoàng <br /> điểm  có  ý  nghĩa  trên  lâm  sàng  (Clinically <br /> significant  macular  edema)  được  xem  như  là <br /> một  chỉ  định  để  điều  trị  laser  quang  đông  khu <br /> trú(1,2). Nhưng trong một thập kỷ qua, với sự ra <br /> đời  của  máy  chụp  cắt  lớp  võng  mạc  ‐  OCT <br /> (Optical Coherence Tomography) thì việc chuẩn <br /> đoán phù hoàng điểm ĐTĐ  có nhiều bước  tiến <br /> mới.  Đây  là  một  phương  pháp  không  xâm  lấn, <br /> cho hình ảnh mô học cắt ngang có độ phân giải <br /> cao. Do đó cung cấp các thông tin chính xác về <br /> độ  dày  và  hình  thái  học  của  vùng  hoàng  điểm <br /> mà khám lâm sàng không thể cho biết được. Từ <br /> đó sẽ giúp ích cho việc chuẩn đoán và lựa chọn <br /> phương pháp điều trị thích hợp cho từng dạng <br /> của phù hoàng điểm ĐTĐ(2,4).  <br /> Trên thế giới đã có vài nghiên cứu về hình <br /> thái  học  của  phù  hoàng  điểm  ĐTĐ  trên <br /> OCT(6,5,9,11). Tuy nhiên, các tiêu chuẩn vẫn chưa <br /> thống nhất. Ở Việt Nam, cho đến nay, vấn đề <br /> vẫn  chưa  được  báo  cáo.  Do  đó  chúng  tôi  tiến <br /> <br /> hành nghiên cứu này nhằm khảo sát các dạng <br /> hình  thái  học  của  phù  hoàng  điểm  ĐTĐ  trên <br /> OCT.  <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đây  là  một  nghiên  cứu  cắt  ngang  bao  gồm <br /> 77 BN với 114 mắt (54 mắt phải và 60 mắt trái) <br /> được  chọn  ra  từ  các  bệnh  nhân  có  phù  hoàng <br /> điểm ĐTĐ trên lâm sàng, đến chụp cắt lớp võng <br /> mạc  tại  khu  chuẩn  đoán  hình  ảnh  của  BV  Mắt <br /> TP.  Hồ  Chí  Minh  trong  thời  gian  từ  tháng <br /> 08/2011  đến  tháng  02/2012.  Những  người  đã <br /> điều trị bằng laser quang đông võng mạc hay đã <br /> phẫu  thuật  nội  nhãn,  hoặc  có  các  bệnh  lý  khác <br /> ảnh  hưởng  đến  vùng  hoàng  điểm  như  tắc  tĩnh <br /> mạch  trung  tâm  võng  mạc,  bệnh  hoàng  điểm <br /> thoái hóa do tuổi già, lỗ hoàng điểm...được loại <br /> trừ.  <br /> Bệnh nhân được thu thập tuổi, giới, thời gian <br /> mắc  bệnh  ĐTĐ,  tình  trạng  kiểm  soát  đường <br /> huyết,  và  chế  độ  điều  trị  hiện  tại  (có  dùng <br /> insulin  hay  không).  Bệnh  lý  võng  mạc  ĐTĐ <br /> được  phân  thành  2  nhóm:  mhóm  có  bệnh  lý <br /> VMĐTĐ  không  tăng  sinh  theo  phân  loại  lâm <br /> sàng  quốc  tế(5).  Sau  đó  tất  cả  được  chụp  bằng <br /> máy Cirrus HD OCT theo chế độ Macular Cube <br /> 512 x 128 Combo. Kết quả được phân tích theo <br /> dạng Macular thickness report. Ghi nhận độ dày <br /> vùng  hoàng  điểm  1mm  (μm),  tương  ứng  với <br /> vùng  có  thị  lực  trung  tâm  cao  nhất.  Hình  thái <br /> của phù hoàng điểm trên OCT được mô tả theo <br /> Brain Y.Kim(6) như bảng 1. Sự  tương quan giữa <br /> độ dày trung bình vùng hoàng điểm 1mm và thị <br /> lực  logMAR  được  biểu  diển  bằng  mô  hình  hồi <br /> quy tuyến tính. Số liệu được nhập và phân tích <br /> bằng  phần  mềm  SPSS  16.0  và  Microsoft  Excel <br /> 2007.  Giá  trị  p  15 năm<br /> 11 (14,3)<br /> Type 1<br /> 3 (3,9)<br /> Phân loại ĐTĐ<br /> Type 2<br /> 74 (96,1)<br /> Uống thuốc<br /> 62 (80,5)<br /> Chế độ điều trị hiện tại<br /> Chích insulin<br /> 9 (11,7)<br /> Phối hợp<br /> 6 (7,8)<br /> Tốt<br /> 16 (20,8)<br /> Mức độ kiểm soát<br /> Chưa tốt<br /> 45 (58,4)<br /> đường huyết<br /> Không rõ<br /> 16 (20,8)<br /> BVMĐTĐ ts<br /> 52 (64,6)<br /> Phân loại BVMĐTĐ<br /> BVMĐTĐ kts<br /> 62 (54,4)<br /> Thị lực logMAR (TB ±<br /> 0,77 ± 0,43<br /> ĐLC)<br /> <br /> Các  đặc  điểm  hình  thái  của  phù  hoàng <br /> điểm ĐTĐ <br /> Quan  sát  114  mắt  trong  mẫu  nghiên  cứu, <br /> chúng  tôi  thấy  có  5  dạng  hình  thái  của  phù <br /> hoàng  điểm  ĐTĐ.  Trong  các  dạng  hình  thái <br /> quan  sát  thấy  thì  dày  võng  mạc  lan  tỏa  đơn <br /> thuần chiếm tỷ lệ nhiều nhất là 33,7% (43 mắt). <br /> Các dạng còn lại có khuynh hướng kết hợp với <br /> nhau hơn là hiện diện đơn lẻ, và được mô tả qua <br /> bảng 3, 4, các hình 1, 2, 3, 4.  <br /> Bảng 3: Tỷ lệ từng dạng hình thái của phù hoàng <br /> điểm ĐTĐ. <br /> Dạng hình thái<br /> DRT<br /> CME<br /> SRD<br /> PHT<br /> TRD<br /> <br /> Tần số<br /> 113<br /> 55<br /> 29<br /> 15<br /> 4<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> 99,12<br /> 48,24<br /> 25,44<br /> 13,16<br /> 3,51<br /> <br /> Giá trị p<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> Bảng 4: Tỉ lệ các dạng hình thái của phù hoàng điểm <br /> ĐTĐ thường kết hợp với nhau trên lâm sàng. <br /> Dạng hình thái học<br /> Chỉ có DRT<br /> DRT/CME<br /> DRT/SRD<br /> DRT/CME/SRD<br /> DRT/PHT<br /> DRT/CME/PHT<br /> DRT/PHT/TRD<br /> <br /> Tần số<br /> 43<br /> 26<br /> 6<br /> 22<br /> 6<br /> 6<br /> 4<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 38,05<br /> 23,01<br /> 5,31<br /> 19,47<br /> 5,31<br /> 5,31<br /> 3,53<br /> <br /> Bảng 5: Độ dày vùng hoàn điểm 1mm và thị lực <br /> logMAR theo các dạng kết hợp. <br /> Dạng hình thái Độ dày vùng HĐ<br /> học<br /> 1mm (µm)<br /> DRT đơn thuần<br /> 308 ± 59<br /> DRT/CME<br /> 474 ± 206<br /> DRT/CME/SRD<br /> 609 ± 160<br /> DRT/PHT<br /> 357 ± 55<br /> DRT/CME/PHT<br /> 510 ± 166<br /> DRT/PHT/TRD<br /> 532 ± 144<br /> <br /> Thị lực log<br /> Giá trị p<br /> MAR<br /> 0,51 ± 0,34<br /> 0,001<br /> 0,79 ± 0,40<br /> 1,11 ± 0,35<br /> 0,65 ±0,34<br /> 0,012<br /> 1,05 ± 0,22<br /> 1,33 ± 0,29<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch <br /> <br /> 241<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br />  <br /> Hình 1: Dạng dày võng mạc lan tỏa (DRT) đơn thuần.  Hình 2: Dạng kết hợp giữa dày võng mạc lan tỏa, phù <br /> hoàng điểm dạng nang và bong thanh dịch võng mạc <br /> cảm thụ (DRT/CME/SRD). <br /> <br />  <br /> Hình 3: Dạng kết hợp giữa dày võng mạc lan tỏa với <br /> co kéo màng hyaloid sau (DRT/PHT), chưa gây ra co <br /> kéo võng mạc <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Tuổi  trung  bình  của  bệnh  nhân  tham  gia <br /> nghiên  cứu  là  57,2.  Người  trên  40  tuổi  chiếm <br /> 94,8% cho thấy nhóm bị ảnh hưởng phần lớn ở <br /> lứa  tuổi  trung  niên,  là  thành  phần  lao  động <br /> chính trong xã hội. Chỉ có khoảng 20,8% bệnh <br /> nhân được đánh giá là kiểm soát đường huyết <br /> tốt chứng tỏ nhận thức của bệnh nhân về tầm <br /> quan  trọng  của  việc  kiểm  soát  đường  huyết <br /> trong  việc  phòng  các  biến  chứng  của  ĐTĐ <br /> chưa tốt. Trong nghiên cứu nầy, tỉ lệ BVMĐTĐ <br /> ts  cao  (45,6%)  là  do  tất  cả  các  bệnh  nhân  nầy <br /> điều đã ở giai đoạn muộn, có phù hoàng điểm, <br /> gây mờ mắt (bảng 2), và do đó mới đến khám <br /> ở bệnh viện Mắt. <br /> Trong  thập  niên  qua,  OCT  đã  khẳng  định <br /> tính vượt trội trong chẩn đoán phù hoàng điểm <br /> ĐTĐ  nhờ  định  lượng  được  mức  độ  dày  hoàng <br /> điểm.  Tuy  nhiên,  các  nghiên  cứu  về  hình  thái <br /> học không nhiều. Năm 2004 Kang và cộng sự(5) <br /> có mô tả 4 loại hình thái phù hoàng điểm ĐTĐ <br /> trên  OCT  trong  mối  liên  quan  với  võng  mạc <br /> huỳnh  quang.  Năm  2006,  Brain(6)  có  mô  tả  5 <br /> dạng  hình  thái  trên  OCT  của  phù  hoàng  điểm <br /> <br /> 242<br /> <br /> Hình 4: Dạng kết hợp giữa dày võng mạc lan tỏa kết <br /> hợp với co kéo màng hyaloid sau gây bong võng mạc do <br /> co kéo (DRT/PHT/TRD). <br /> ĐTĐ  và  tìm  thấy  liên  quan  có  ý  nghĩa  giữa  độ <br /> dày  hoàng  điểm  và  thị  lực.  Trong  nghiên  cứu <br /> nầy, chúng tôi cũng đã tìm thấy 5 dạng hình thái <br /> của  phù  hoàng  điểm  ĐTĐ  (bảng  3).  Phổ  biến <br /> nhất là phù hoàng điểm dạng lan tỏa (DRT) với <br /> tỷ  lệ  99,1%,  tỷ  lệ  này  tương  tự  với  kết  quả  tìm <br /> thấy trong nghiên cứu của Brain (97%)(6), nhưng <br /> lại  khá  cao  so  với  kết  quả  của  Otani(9)  và <br /> Yamamoto (11) là 88% và 60%. Sự khác biệt này có <br /> thể  do  loại  máy  OCT  của  hai  tác  giả  Otani  và <br /> Yamamoto  sử  dụng  thuộc  thế  hệ  đầu  tiên  của <br /> dòng  máy  OCT  nên  độ  phân  giải  và  hình  ảnh <br /> không  được  tốt  như  những  dòng  máy  ra  đời <br /> sau, cũng có thể là do cỡ mẫu khác nhau. Dạng <br /> thường  gặp  tiếp  theo  là  phù  hoàng  điểm  dạng <br /> nang  (CME)  chiếm  48,2%.  Dạng  phù  hoàng <br /> điểm  do  co  kéo  màng  hyaloid  sau  gây  ra  bong <br /> võng mạc (TRD) chiếm một tỷ lệ thấp là 3,6%.  <br /> Trong  các  dạng  hình  thái  của  phù  hoàng <br /> điểm ĐTĐ thì chỉ có dày võng mạc lan tỏa xuất <br /> hiện  đơn  lẻ,  chiếm  tỉ  lệ  33,7%.  Còn  lại  là  các <br /> hình thái kết hợp. Trong hình thái kết hợp thì <br /> dày võng mạc lan tỏa luôn luôn xuất hiện, kết <br /> hợp  với  một  hoặc  hai  dạng  khác  (bảng  4). <br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> Dạng  kết  hợp  thường  thấy  nhất  là  dày  võng <br /> mạc  lan  tỏa  kết  hợp  với  phù  HĐ  dạng  nang <br /> (DRT/CME) chiếm tỷ lệ 22,8%. thấp hơn so với <br /> tỉ lệ của Brain (29%)(2). Tuy nhiên dạng kết hợp <br /> giữa  dày  võng  mạc  lan  tỏa,  phù  hoàng  điểm <br /> dạng nang và bong thanh dịch võng mạc cảm <br /> thụ  (DRT/CME/SRD  trong  nghiên  cứu  của <br /> chúng  tôi)  chiếm  tỷ  lệ  cao  hơn  so  với  trong <br /> nghiên cứu của Brain (19,3% so với 6,9%)(2). Sự <br /> khác biệt này có thể là do cỡ mẫu, do cách đọc <br /> OCT,  cũng  có  thể  do  đặc  điểm  của  BN  Việt <br /> Nam  được  chẩn  đoán  và  điều  trị  muộn  hơn <br /> nên tỷ lệ của dạng kết hợp phức tạp nhiều hơn <br /> so  với  nghiên  cứu  của  nước  ngoài.  Ngoài  ra, <br /> trong  nghiên  cứu  của  mình,  Brain  có  đề  cập <br /> đến dạng kết hợp giữa 4 loại phù hoàng điểm <br /> ĐTĐ  bao  gồm  dày  võng  mạc  lan  tỏa  kết  hợp <br /> với phù hoàng điểm dạng nang, co  kéo  màng <br /> hyaloid  sau  và  bong  võng  mạc  do  co  kéo <br /> (DRT/CME/PHT/TRD)  với  tỷ  lệ  là  0,7%. <br /> Nhưng  chúng  tôi  không  quan  sát  thấy  dạng <br /> hình thái này. Có thể do cỡ mẫu của chúng tôi <br /> chưa đủ lớn. <br /> Các nghiên cứu trước đã cho thấy sự tương <br /> quan  thuận  giữa  độ  dày  của  vùng  hoàng  điểm <br /> 1mm  trên  OCT  thị  lực(2,3,4,8).  Trong  nghiên  cứu <br /> nầy chúng tôi đã tìm thấy sự phụ thuộc của thị <br /> lực  không  những  vào  độ  dày  của  vùng  hoàng <br /> điểm  mà  còn  tùy  thuộc  vào  các  dạng  hình  thái <br /> học và sự kết hợp của chúng trên bệnh cảnh phù <br /> hoàng điểm ĐTĐ. <br /> Đối  với  dạng  hình  thái  không  có  bong <br /> màng hyloid sau hoặc bong võng mạc co kéo, <br /> thì  dạng  phù  võng  mạc  lan  tỏa  đơn  thuần  có <br /> chiều  dày  vùng  hoàng  điểm  trung  bình  1mm <br /> thấp  nhất,  và  do  đó  có  thị  lực  cao  nhất.  Tiếp <br /> đến  lần  lượt  phù  võng  mạc  lan  tỏa  kết  hợp <br /> phù hoàng điểm dạng nang và phù võng mạc <br /> lan tỏa kết hợp phù hoàng điểm dạng nang kết <br /> hợp  bong  võng  mạc  thanh  dịch  (bảng  5). <br /> Với  dạng  hình  thái  có  kết  hợp  bong  màng <br /> hyloid sau, thì sự kết hợp giữa dày võng mạc <br /> và  bong  màng  hyloid  sau  đơn  thuần  có  chiều <br /> dày  vùng  hoàng  điểm  1mm  thấp  nhất,  và  có <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> thị  lực  cao  nhất.  Dạng  có  thị  lực  thấp  nhất  là <br /> phù  võng  mạc  lan  tỏa  kết  hợp  bong  màng <br /> hyloid  sau,  và  bong  võng  mạc  co  kéo <br /> (DRT/PHT/TRD).  Ở  dạng  hình  thái  nầy,  mặc <br /> dù độ dày trung bình vùng HĐ 1mm thấp hơn <br /> dạng DRT/CME/SRD nhưng lại có thị lực thấp <br /> hơn.  Tuy  nhiên  số  lượng  của  dạng <br /> DRT/PHT/TRD trong mẫu còn thấp nên chúng <br /> tôi  không  thực  hiện  phép  so  sánh  thống  kê <br /> (bảng  5).  Điều  nầy  sẽ  được  sáng  tỏ  trong  một <br /> nghiên  cứu  khác  có  tần  số  có  tần  số <br /> DRT/PHT/TRD cao hơn.  <br /> Về  mặc  bệnh  nguyên(1),  dường  như  nghiên <br /> cứu nầy cũng phản ảnh được vai trò của sự phá <br /> vỡ hàng rào mạch máu võng mạc và những bất <br /> thường về giao  diện  võng  mạc  pha  lê  thể  cũng <br /> như sự kết hợp của chúng trong bệnh sinh của <br /> phù hoàng điểm đái tháo đường. Phù võng mạc <br /> lan tỏa đơn thuần có thể là biểu hiện nhẹ nhất và <br /> sớm  nhất  của  sự  phá  vỡ  hàng  rào  mạch  máu <br /> võng mạc vì sự hiện diện phổ biến của nó cũng <br /> như thị lực cao ở thể đơn thuần.Và bong màng <br /> hyloid  sau,  bong  võng  mạc  co  kéo  có  thể  xem <br /> như là chứng cứ cho sự tham gia của mặc võng <br /> mạc  pha  lê  thể  trong  vai  trò  bệnh  sinh.  Những <br /> nhận định nầy cần phải được làm rõ hơn bởi các <br /> nghiên cứu sâu hơn. <br /> Tóm  lại,  mặc  dù  còn  vài  điểm  hạn  chế, <br /> nhưng  nghiên  cứu  nầy  đã  cho  thấy  có  5  dạng <br /> hình  thái  của  phù  hoàng  điểm  ĐTĐ  trên  OCT. <br /> Phổ  biến  nhất  là  phù  võng  mạc  lan  tỏa.  Các <br /> dạng này thường kết hợp với nhau, và thường là <br /> phù võng mạc lan tỏa kết hợp với các dạng khác. <br /> Thị  lực  không  những  phụ  thuộc  vào  độ  dày <br /> vùng  hòang  điểm  mà  còn  phụ  thuộc  vào  các <br /> dạng hình thái.  <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO <br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Bhagat N,  Grigorian  RA,  Tutela  et  al  (2009)  Diabetic Macular <br /> Edema: Pathogenesis and Treatment. Surv Ophthalmol 54 (1). <br /> Browning  DJ,  McOwen  MD,  Bowen  RM  Jr,  O’Marah  TL. <br /> (2004)  Comparison  of  the  clinical  diagnosis  of  diabetic <br /> macular  edema  with  diagnosis  by  optical  coherence <br /> tomography. Ophthalmology.;111(4):712—5. <br /> Charlotte Strøm, B.S., and et al (2002). Diabetic Macular Edema <br /> Assessed  with  Optical  Coherence  Tomography  and  Stereo  Fundus <br /> Photography.  Investigative  Ophthalmology  &  Visual  Science, <br /> 43 (1): 241‐245. <br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch <br /> <br /> 243<br /> <br />