Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay hộ nông dân tại chi nhánh NHNo & PTNT huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> GVHD: TS. Bùi Đức Tính<br /> <br /> PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU<br /> Có thể khẳng định rằng với hơn 70% dân số và lao động sống và làm việc ở khu<br /> vực nông nghiệp nông thôn, thì kinh tế nông nghiệp là ngành kinh tế quan trọng đối<br /> với sự phát triển đi lên của đất nước. Chính vì vậy, việc phát triển nông nghiệp nông<br /> thôn trong đó có hộ nông dân là lực lượng nòng cốt luôn được Đảng và Nhà nước ta<br /> <br /> uế<br /> <br /> đặc biệt quan tâm. Điều này thể hiện rõ từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V với<br /> đường lối: “Đưa nông nghiệp làm mặt trận hàng đầu để làm nền tảng, tiền đề cho sự<br /> <br /> H<br /> <br /> nghiệp CNH – HĐH đất nước”. Và sau khi có Chỉ thị 100 và Nghị quyết 10 của Bộ<br /> chính trị (1988) và Luật đất đai (1992), hộ nông dân trở thành đơn vị sản xuất kinh tế<br /> <br /> tế<br /> <br /> tự chủ. Từ đó cho đến nay kinh tế hộ ngày càng phát triển mạnh mẽ và trở thành thành<br /> phần kinh tế cơ sở quan trọng trong quá trình phát triển nông nghiệp, nông thôn.<br /> <br /> h<br /> <br /> Tuy nhiên, do điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật lạc hậu cũng như trình độ kỹ<br /> <br /> in<br /> <br /> thuật của hộ nông dân còn thấp, tình hình khủng hoảng kinh tế trong nước và thế giới<br /> trong vài năm trở lại đây đã gây ra rất nhiều khó khăn, làm chậm tốc độ phát triển của<br /> <br /> cK<br /> <br /> kinh tế hộ. Xác định được điều này, Đảng và Nhà nước đã và đang thực thi nhiều chính<br /> sách, biện pháp nhằm hỗ trợ cho kinh tế hộ phát triển, đặc biệt là các biện pháp để giải<br /> <br /> họ<br /> <br /> quyết khó khăn về nguồn vốn cho hộ sản xuất thông qua hệ thống tín dụng nông thôn,<br /> trong đó có Ngân Hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NHNo & PTNT). Ngày<br /> 28/06/1991, cho vay hộ sản xuất được Chính phủ chính thức hóa khuôn khổ pháp lý<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> thông qua Chỉ thị 202/CP. Điều này đã tạo điều kiện cho ngành Ngân hàng nói chung và<br /> Ngân hàng nông nghiệp nói riêng thí điểm mở rộng và từng bước hoàn thiện cơ chế cho<br /> vay kinh tế HND, đa dạng hóa trong đầu tư. Từ chổ chỉ cho vay các doanh nghiệp, Ngân<br /> hàng đã mở rộng đầu tư cho các hộ nông dân. Trong quá trình đầu tư vốn đã khẳng định<br /> được hiệu quả của đồng vốn cho vay và khả năng quản lý, sử dụng vốn của các hộ gia<br /> đình trong quá trình sản xuất kinh doanh, mở rộng thêm nghành nghề, tăng sản phẩm<br /> cho xã hội, tăng thu nhập cho gia đình và hoàn trả được vốn cho Nhà nước. Tuy nhiên<br /> vẫn còn nhiều tồn tại trong cơ chế chính sách, hành lang pháp lí và những tác động của<br /> cơ chế thị trường, đòi hỏi các cấp các ngành tiếp tục tháo gỡ khó khăn để đáp ứng kịp<br /> thời có hiệu quả nhu cầu về vốn cho HND phát triển kinh tế.<br /> <br /> SVTH: Nguyễn Thị Hạnh Linh – K40B KTNN<br /> <br /> 1<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> GVHD: TS. Bùi Đức Tính<br /> <br /> Là một chi nhánh của Ngân Hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quảng<br /> Bình, NHNo & PTNT huyện Bố Trạch cũng đã có những chuyển biến lớn về cơ cấu<br /> tài chính để đáp ứng nhu cầu về nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh của hộ nông dân,<br /> tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn, mạng lưới hoạt động của NHNo&PTNT huyện Bố<br /> Trạch ngày càng được mở rộng, góp phần lớn vào việc giải quyết vấn đề về vốn, thúc<br /> đẩy quá trình phát triển của nền kinh tế địa phương huyện Bố Trạch. Tuy nhiên Ngân<br /> hàng vẫn còn tồn tại một số nhược điểm như: mặt bằng dư nợ chưa đảm bảo yêu cầu<br /> <br /> uế<br /> <br /> tài chính cũng như trong toàn ngành, việc mở rộng cho vay vốn đối với hộ nông dân<br /> gặp nhiều khó khăn do khoản vay nhỏ, hơn nữa đối tượng vay gắn liền với điều kiện<br /> <br /> H<br /> <br /> thời tiết nên ảnh hưởng rất lớn đến đồng vốn vay, khả năng rủi ro luôn tiềm ẩn trong<br /> hoạt động tín dụng. Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận nguồn vốn của hộ nông dân vẫn<br /> <br /> tế<br /> <br /> còn bị hạn chế bởi trình độ hiểu biết, khả năng nhận thức về việc sử dụng vốn và bị<br /> ràng buộc bởi nhiều quy định, thủ tục rườm rà, chi phí vay vốn cao. Với chủ trương<br /> <br /> h<br /> <br /> công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn, xóa đói giảm nghèo, xây dựng<br /> <br /> in<br /> <br /> nông thôn mới thì nhu cầu vay vốn của hộ nông dân ngày càng lớn nên hoạt động kinh<br /> <br /> cK<br /> <br /> doanh Ngân hàng trong lĩnh vực cho vay hộ nông dân sẽ có nhiều rủi ro. Bởi vậy mở<br /> rộng tín dụng phải đi kèm với việc nâng cao chất lượng tín dụng, đảm bảo an toàn<br /> trong hoạt động tín dụng của Ngân hàng. Có như vậy hoạt động kinh doanh của Ngân<br /> <br /> họ<br /> <br /> hàng mới thực sự trở thành “đòn bẩy” thúc đẩy nền kinh tế phát triển.<br /> Nhận thức được những vấn đề trên và xuất phát từ những luận cứ và thực tiễn<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> qua khảo sát cho vay vốn đến hộ nông dân tại NHNo & PTNT huyện Bố Trạch, em<br /> chọn đề tài: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay hộ nông dân tại chi<br /> nhánh NHNo & PTNT huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” để nghiên cứu sâu hơn<br /> vấn đề tín dụng đối với hộ nông dân ở khía cạnh hiệu quả cho vay đối với hộ sản xuất.<br /> 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU<br /> 1. Góp phần hệ thống hóa cơ sở Khoa học những vấn đề lý luận về tín dụng<br /> nông nghiệp, nông thôn và hiệu quả cho vay vốn đối với hộ sản xuất.<br /> 2. Đánh giá thực trạng và hiệu quả cho vay vốn đối với hộ sản xuất tại địa bàn<br /> NHNo & PTNT Bố Trạch.<br /> <br /> SVTH: Nguyễn Thị Hạnh Linh – K40B KTNN<br /> <br /> 2<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> GVHD: TS. Bùi Đức Tính<br /> <br /> 3. Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay vốn đối với hộ sản<br /> xuất từ NHNo & PTNT Bố Trạch.<br /> 4. Đề xuất giải pháp tín dụng chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả cho vay đối với<br /> hộ sản xuất từ NHNo & PTNT Bố Trạch.<br /> 3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 3.1 Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> uế<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu của đề tài là NHNo&PTNT và các hộ nông dân vay vốn<br /> tại chi nhánh NHNo & PTNT huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.<br /> <br /> H<br /> <br /> 3.2 Phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> tế<br /> <br /> - Về không gian: Địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.<br /> - Về thời gian: Số liệu tổng quan về tình hình kinh tế - xã hội của huyện từ năm<br /> <br /> in<br /> <br /> liệu điều tra từ năm 2007 – 2009.<br /> <br /> h<br /> <br /> 2007 – 2009 và số liệu tình hình cho vay của tổ chức tín dụng trên địa bàn huyện và số<br /> <br /> cK<br /> <br /> 3.3 Phương pháp nghiên cứu<br /> 3.3.1 Phương pháp điều tra<br /> <br /> họ<br /> <br /> Phương pháp này giúp đề tài nắm được tình hình, đánh giá phân tích các mối<br /> quan hệ tương quan cụ thể, từ đó rút ra những kết luận ban đầu giúp cho việc nghiên<br /> cứu đề tài được sâu sắc hơn. Các phương pháp điều tra đã sử dụng trong quá trình<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> nghiên cứu đề tài này:<br /> + Phương pháp thu thập số liệu:<br /> Số liệu sơ cấp: Để có được số liệu sơ cấp, em tiến hành phỏng vấn chi tiết 60 hộ<br /> <br /> ở 2 xã Lý Trạch và Đức Trạch của huyện Bố Trạch. Các hộ được chọn điều tra là các<br /> hộ sản xuất nông nghiệp và chọn mẫu điều tra một cách ngẫu nhiên từ danh sách<br /> khách hàng vay vốn của NHNo&PTNT Bố Trạch. Nội dung điều tra được phản ánh<br /> qua phiếu điều tra được xây dựng sẵn.<br /> Số liệu thứ cấp: Các bảng số liệu từ NHNo&PTNT, niên giám thống kê huyện,<br /> các tài liệu, báo cáo của NHNo&PTNT Bố Trạch), từ Internet.<br /> <br /> SVTH: Nguyễn Thị Hạnh Linh – K40B KTNN<br /> <br /> 3<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> GVHD: TS. Bùi Đức Tính<br /> <br /> + Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo: Trong quá trình thực hiện đề tài, em<br /> đã trao đổi, tham khảo ý kiến của các cán bộ tín dụng, những người vay vốn ở địa<br /> phương... để hoàn thiện nội dung và kiểm chứng kết quả nghiên cứu.<br /> 3.3.2 Công cụ và phương pháp xử lý số liệu<br /> + Phương pháp thống kê mô tả.<br /> + Các số liệu thu thập được xử lý trên nền Excel để từ đó em tiến hành phân<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> họ<br /> <br /> cK<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> tế<br /> <br /> H<br /> <br /> uế<br /> <br /> tích và đánh giá số liệu.<br /> <br /> SVTH: Nguyễn Thị Hạnh Linh – K40B KTNN<br /> <br /> 4<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> GVHD: TS. Bùi Đức Tính<br /> <br /> PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> <br /> CHƯƠNG I<br /> CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU: TÍN DỤNG HỘ NÔNG DÂN<br /> VÀ VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG ĐỐI VỚI HỘ NÔNG DÂN<br /> 1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN<br /> <br /> uế<br /> <br /> 1.1.1 Hộ nông dân và vai trò của kinh tế hộ nông dân trong sự phát triển<br /> nông nghiệp và nông thôn.<br /> <br /> H<br /> <br /> 1.1.1.1 Khái niệm hộ nông dân<br /> <br /> Hộ nông dân là những hộ chủ yếu hoạt động nông nghiệp theo nghĩa rộng bao<br /> <br /> tế<br /> <br /> gồm cả nghề rừng, nghề cá, và hoạt động phi nông nghiệp ở nông thôn. Trong các hoạt<br /> động phi nông nghiệp khó phân biệt các hoạt động có liên quan với nông nghiệp và<br /> <br /> h<br /> <br /> không có liên quan với nông nghiệp. Cho đến gần đây có một khái niệm rộng hơn là<br /> <br /> in<br /> <br /> hộ nông thôn, tuy vậy giới hạn giữa nông thôn và thành thị cũng là một khái niệm<br /> <br /> cK<br /> <br /> tương đối và là một vấn đề còn tranh luận.<br /> <br /> Ngoài ra, trong cuốn “Kinh tế hộ nông dân” của GS – TS Đào Thế Tuấn (1997),<br /> khái niệm hộ nông dân được định nghĩa tương đối đầy đủ như sau: "Hộ nông dân là<br /> <br /> họ<br /> <br /> các nông hộ thu hoạch các phương tiện sống từ ruộng đất, sử dụng chủ yếu lao động<br /> gia đình trong sản xuất nông trại, nằm trong một hệ thống kinh tế rộng hơn, nhưng về<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> cơ bản được đặc trưng bằng việc tham gia một phần trong thị trường hoạt động với<br /> một trình độ hoàn chỉnh không cao" (Ellis - 1988).<br /> Có thể nói, hộ nông dân là một tổ chức kinh tế tự chủ, trực tiếp hoạt động, sản<br /> <br /> xuất kinh doanh, là chủ thể trong mọi quan hệ sản xuất kinh doanh, tự tổ chức sản xuất<br /> kinh doanh theo định hướng phát triển kinh tế của Nhà nước, của địa phương và theo<br /> quy định của pháp luật Nhà nước. Hộ nông dân không chỉ độc lập tự chủ về kinh<br /> doanh mà còn tự chủ trong quản lý và tiêu thụ sản phẩm. Do đó họ luôn luôn tích cực<br /> khai thác tiềm năng, trí tuệ và năng lực sản xuất của mình để tổ chức hoạt động kinh tế<br /> một cách phong phú đa dạng, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa. Từng bước nâng cao<br /> đời sống, mở rộng sản xuất, tăng tích lũy cho chính bản thân mình và cho chính xã hội.<br /> SVTH: Nguyễn Thị Hạnh Linh – K40B KTNN<br /> <br /> 5<br /> <br />