Luận án tiến sĩ Hồ Chí Minh học: Xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc theo phong cách Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Phong Tỉ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:175

Thêm vào BST

Báo xấu

106
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án được nghiên cứu với mục tiêu nhằm vận dụng phong cách làm việc Hồ Chí Minh để đề xuất phương hướng, giải pháp xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án tiến sĩ Hồ Chí Minh học: Xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc theo phong cách Hồ Chí Minh

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH PHẠM THỊ HUYỀN X¢Y DùNG PHONG C¸CH LµM VIÖC cho C¸N Bé CHñ CHèT CÊP TØNH ë KHU VùC MIÒN NóI PHÝA B¾C THEO PHONG C¸CH Hå CHÝ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC HÀ NỘI - 2018
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH PHẠM THỊ HUYỀN X¢Y DùNG PHONG C¸CH LµM VIÖC cho C¸N Bé CHñ CHèT CÊP TØNH ë KHU VùC MIÒN NóI PHÝA B¾C THEO PHONG C¸CH Hå CHÝ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC Mã số: 62 31 02 04 Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. TRẦN MINH TRƢỞNG 2. TS. ĐẶNG VĂN THÁI HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả Phạm Thị Huyền
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU .......................................6 LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ...................................................................6 1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án ..........................................6 1.2. Đánh giá khái quát tình hình nghiên cứu và những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu .................................................................................................................22 Chƣơng 2: PHONG CÁCH LÀM VIỆC HỒ CHÍ MINH - NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN .......................................................................................................26 2.1. Một số khái niệm ............................................................................................26 2.2. Nội dung cơ bản trong phong cách làm việc Hồ Chí Minh ...........................33 Chƣơng 3: THỰC TRẠNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC CỦA CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP TỈNH Ở KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ..............................................................................................................62 3.1. Những nhân tố tác động đến phong cách làm việc của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc ...................................................................62 3.2. Thực trạng phong cách làm việc của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc ..................................................................................................72 3.3. Những vấn đề đặt ra trong xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh khu vực miền núi phía Bắc ..............................................................99 Chƣơng 4: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC CHO CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP TỈNH Ở KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC THEO PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH ....................110 4.1. Phương hướng chủ yếu xây dựng phong cách làm việc cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc theo phong cách Hồ Chí Minh .......110 4.2. Những giải pháp chủ yếu nhằm xây dựng phong cách làm việc cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc theo phong cách Hồ Chí Minh ........................................................................................................122 KẾT LUẬN ............................................................................................................148 DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .......................................................................151 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................152 PHỤ LỤC ...............................................................................................................162
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh - anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất, Người không chỉ là nhà chiến lược thiên tài mà còn là nhà tổ chức vĩ đại của cách mạng Việt Nam. Chính sự thống nhất biện chứng giữa con người, cuộc đời và sự nghiệp; giữa tư tưởng, phương pháp và tấm gương về phong cách, đạo đức, lối sống ở Hồ Chí Minh đã luôn tạo nên sức hấp dẫn, lan tỏa sâu sắc, rộng lớn đối với mọi thế hệ. Phong cách Hồ Chí Minh được hình thành trên cơ sở kế thừa những giá trị, cốt cách của con người, dân tộc Việt Nam; đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và được phát triển, nâng lên qua lăng kính phong cách Mácxit -Lêninnit. Chính nhờ sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại; giữa văn hóa phương Đông và văn hóa phương Tây đã tạo nên ở Hồ Chí Minh - hình ảnh mẫu mực về phong cách của một lãnh tụ, một bậc hiền triết "đại nhân, đại trí, đại dũng"; một nhà lãnh đạo hết lòng vì nhân dân, tin nhân dân, hòa đồng với mọi người lao động, để bất kỳ ai, ở đâu cũng đều kính trọng và mến mộ. Ngay từ năm 1923, khi tiếp xúc với Nguyễn Ái Quốc, nhà thơ - nhà báo Xôviết Ôxíp Manđenxtam đã nhận xét: "qua phong thái thanh cao, trong giọng nói trầm ấm của Nguyễn Ái Quốc, chúng ta như nghe thấy ngày mai, như nghe thấy sự yên tĩnh mênh mông của tình hữu ái toàn thế giới" [60, tr.463]. Vì vậy, phong cách Hồ Chí Minh không những có giá trị đối với quá khứ, hiện tại mà còn có giá trị định hướng đối với tương lai. Ngày nay, xu thế toàn cầu hóa, quá trình hội nhập quốc tế, sự phát triển của nền kinh tế tri thức vừa tạo ra các điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, văn hóa lại vừa tạo ra những thách thức lớn cho việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, phong cách cho mỗi cá nhân nói chung và cán bộ lãnh đạo, quản lý nói riêng. Những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ đảng viên đang tiếp tục diễn ra ngày càng phức tạp như nạn tham nhũng, lãng phí, cửa quyền, phiền hà, sách nhiễu nhân dân, thực dụng, vụ lợi, quan liêu, chạy theo danh vọng, tiền tài, đề cao lợi ích cá nhân, thờ ơ, vô cảm trước nhiệm vụ, coi thường pháp luật, thiếu lòng vị tha, nhân ái. Với phương châm nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, không nể nang, không né tránh, Đại hội XI của Đảng đã nghiêm túc chỉ ra những hạn chế là: "Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống
2 trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, ... làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát triển của đất nước" [39, tr.173]. Trên cơ sở nghiên cứu và tổng kết thực tiễn, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng một lần nữa thẳng thắn nhìn nhận những khuyết điểm còn tồn tại: "Đời sống của một bộ phận nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn… Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí chưa được đẩy lùi" [41, tr.15]. Trước yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển nền kinh tế tri thức, hội nhập quốc tế, những khuyết điểm của cán bộ, đảng viên nếu không được khắc phục sẽ làm giảm sút niềm tin của nhân dân đối với Đảng, ảnh hưởng trực tiếp tới sự tồn vong của chế độ. Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đề ra, một trong những vấn đề thực sự cấp bách, cần phải làm ngay là: Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Thực tế đó đòi hỏi phải xây dựng mẫu người cán bộ lãnh đạo, quản lý phù hợp với yêu cầu của dân tộc, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam bao gồm 15 tỉnh, trong đó 11 tỉnh thuộc vùng Đông Bắc (Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Giang, Phú Thọ) và 4 tỉnh thuộc vùng Tây Bắc (Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên). Các tỉnh miền núi phía Bắc được ưu đãi về nguồn tài nguyên thiên nhiên tạo ra thế mạnh cho sự phát triển kinh tế nông nghiệp - công nghiệp - du lịch của vùng. Với 30 dân tộc anh em sinh sống, trong những năm gần đây, nhờ thành tựu của công cuộc đổi mới đất nước, đời sống của bà con các dân tộc trong vùng được cải thiện, nâng cao. Tuy nhiên, so với các tỉnh, thành phố trong cả nước, khu vực miền núi phía Bắc vẫn còn tỷ lệ đói nghèo cao, thu nhập bình quân tính theo đầu người thấp. Tiềm năng, thế mạnh của vùng chưa được khai thác triệt để. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý của vùng còn có biểu hiện thiếu tinh thần trách nhiệm trong công việc, yếu kém về phẩm chất đạo đức, hạn chế về chuyên môn. Trong quá trình lãnh đạo, ở địa phương, một số cán bộ không phát huy được vai trò, vị trí lãnh đạo của mình, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và làm mất lòng tin của nhân dân đối với chế độ. Do đó, một trong những trọng tâm của công tác xây dựng Đảng là phải xây dựng phong cách làm việc cho đội ngũ cán bộ chủ
3 chốt, để góp phần ổn định, phát triển kinh tế, chính trị, xã hội của địa phương, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh. Xuất phát từ những lý do nêu trên, tác giả đã lựa chọn đề tài "Xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc theo phong cách Hồ Chí Minh" làm luận án tiến sĩ chuyên ngành Hồ Chí Minh học. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án 2.1. Mục đích nghiên cứu Vận dụng phong cách làm việc Hồ Chí Minh để đề xuất phương hướng, giải pháp xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc trong giai đoạn hiện nay. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện được mục đích nghiên cứu trên, luận án tập trung giải quyết những nhiệm vụ chủ yếu sau đây: - Một là, khái quát tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án. - Hai là, phân tích, luận giải các khái niệm: "phong cách", “phong cách Hồ Chí Minh”, "phong cách làm việc Hồ Chí Minh", "xây dựng phong cách làm việc","cán bộ chủ chốt cấp tỉnh"; đồng thời, phân tích đánh giá về nội dung phong cách làm việc Hồ Chí Minh. - Ba là, khảo sát, đánh giá về thực trạng phong cách làm việc của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam hiện nay và xác định những vấn đề đặt ra cần giải quyết. - Bốn là, đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm xây dựng phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận án 3.1. Đối tượng nghiên cứu Xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Nghiên cứu về phong cách làm việc của Hồ Chí Minh thể hiện qua các bài nói, bài viết và cuộc đời hoạt động cách mạng của Người; nghiên cứu thực trạng phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc và đề xuất phương hướng, giải pháp xây dựng phong cách làm việc cho
4 cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh. - Về không gian và thời gian: Nghiên cứu thực trạng phong cách làm việc của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh trong phạm vi không gian là địa bàn các tỉnh miền núi phía Bắc (tập trung nghiên cứu các tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng và Sơn La) và phạm vi thời gian là từ năm 2006 đến 2017, trong đó chú trọng, tập trung vào thời điểm hiện tại khi nghiên cứu sinh tiến hành điều tra xã hội học. 4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận án 4.1. Cơ sở lý luận - Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng đảng và công tác cán bộ. - Các thành tựu nghiên cứu khoa học về phong cách Hồ Chí Minh và xây dựng phong cách làm việc của cán bộ theo phong cách Hồ Chí Minh . 4.2. Phương pháp nghiên cứu - Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tác giả luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu, trong đó đặc biệt chú trọng sử dụng phương pháp lôgíc kết hợp với phương pháp lịch sử. Phương pháp lôgíc được sử dụng trong luận án nhằm khai thác, đánh giá những thành tựu, hạn chế và những vấn đề được đặt ra trong phong cách làm việc của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh. Phương pháp lịch sử nhằm trình bày, phân tích các vấn đề có liên quan đến quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện của các tỉnh miền núi phía Bắc trong thực tiễn. - Ngoài ra, tác giả luận án còn sử dụng một số phương pháp khác, như phương pháp tổng kết thực tiễn, phương pháp thống kê, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, trừu tượng hóa, hệ thống - cấu trúc, phân tích văn bản, phân tích diễn ngôn ,v.v., Trong đó, để góp phần cung cấp luận cứ thực tiễn cho việc thực hiện luận án, tác giả đã sử dụng phương pháp điều tra xã hội học với 02 bộ phiếu hỏi dành cho các đối tượng có liên quan: 300 phiếu điều tra đối với cán bộ, công chức và 500 phiếu điều tra đối với nhân dân (có mẫu phiếu, kết quả xử lý kết quả điều tra trong phần Phụ lục). Sở dĩ, nghiên cứu sinh lựa chọn điều tra xã hội học ở 3 tỉnh là Thái Nguyên, Cao Bằng, Sơn La vì đối với các tỉnh miền núi phía Bắc nếu phân theo vị trí địa lý thì tỉnh Thái Nguyên là đặc trưng cho vùng Trung du, đồng thời cũng là nơi tác giả luận án học tập và làm việc; tỉnh Cao Bằng là đặc trưng cho vùng núi thuộc tiểu vùng
5 Đông Bắc; tỉnh Sơn La là đặc trưng cho vùng núi thuộc tiểu vùng Tây Bắc. Hơn nữa, 3 tỉnh này đều có những điểm tương đồng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, đặc biệt về đội ngũ cán bộ chủ chốt ở đây đều có tỷ lệ là người dân tộc thiểu số khá đông phù hợp với đặc thù của khu vực miền núi phía Bắc. 5. Đóng góp mới về mặt khoa học của luận án - Khái quát và làm rõ một cách có hệ thống phong cách làm việc Hồ Chí Minh. - Đánh giá một cách khách quan những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và vấn đề đặt ra trong xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc hiện nay. - Đề xuất những phương hướng, giải pháp thiết thực, khả thi nhằm xây dựng phong cách làm việc cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu 6.1. Ý nghĩa khoa học - Nghiên cứu và làm sáng tỏ giá trị phong cách làm việc của Hồ Chí Minh để vận dụng xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới. - Có thể làm cơ sở, luận cứ, tư liệu để đảng bộ các địa phương vận dụng vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Góp phần đưa phong cách làm việc của Hồ Chí Minh vào thực tiễn cuộc sống nhằm thực hiện hiệu quả chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. - Góp phần vào đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay. - Góp phần xây dựng phong cách làm việc cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ mới theo phong cách Hồ Chí Minh. - Luận án có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho nghiên cứu và giảng dạy ở các trường đào tạo bậc đại học và sau đại học cho nhóm ngành khoa học chính trị, khoa học xã hội và nhân văn. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án gồm 4 chương, 9 tiết.
6 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1.1. Tình hình nghiên cứu về phong cách và phong cách làm việc Hồ Chí Minh Chủ tịch Hồ Chí Minh là mẫu mực của một con người đầy đủ, vẹn toàn: Nhân - Nghĩa - Trí - Dũng - Liêm. Người là biểu tượng của dân tộc Việt Nam trong con mắt của bạn bè và nhân dân thế giới. Nghiên cứu phong cách Hồ Chí Minh làm cơ sở cho việc giáo dục, xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ nói chung và cán bộ chủ chốt nói riêng ngày càng có giá trị thiết thực. Liên quan đến vấn đề phong cách và phong cách làm việc Hồ Chí Minh ở những khía cạnh và góc độ tiếp cận khác nhau, đã có nhiều công trình nghiên cứu của các tác giả, trong đó, tập trung chủ yếu vào các nội dung nghiên cứu sau: Về phong cách Hồ Chí Minh nói chung Công trình nghiên cứu "Phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh" do Đặng Xuân Kỳ (Chủ biên) [53] đã được các tác giả trình bày hệ thống phong cách Hồ Chí Minh bao gồm: Phong cách tư duy, phong cách làm việc, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử và phong cách sinh hoạt. Trên cơ sở đó, các tác giả nhận định: Trong hệ thống di sản vô giá mà Hồ Chí Minh để lại cho dân tộc và nhân loại thì phương pháp và phong cách của Người là một bộ phận cấu thành rất quan trọng. Qua nghiên cứu, tìm hiểu phương pháp và phong cách của Hồ Chí Minh, mỗi chúng ta có thể hiểu được một nhân cách lớn chinh phục trái tim, khối óc con người hơn bất kỳ sức mạnh nào khác. Vì vậy, trên thực tế, phương pháp Hồ Chí Minh đã trở thành phương pháp của cách mạng Việt Nam, trở thành đường lối, chiến lược của Đảng, trở thành hoạt động cụ thể của Đảng. Còn phong cách Hồ Chí Minh là tấm gương sáng, là mẫu mực cho việc xây dựng phong cách của cán bộ lãnh đạo, của mỗi con người Việt Nam hôm nay và mai sau. Từ đó, các tác giả đi đến kết luận: "Muốn vận dụng sáng tạo các phương pháp cách mạng, mỗi người phải có phong cách đúng đắn, hướng theo phong cách Hồ Chí Minh" [53, tr.214]. Cuốn sách "Bác Hồ - Con người và phong cách" của tác giả Nguyễn Việt Hồng [49] đã sưu tầm 4 tập sách kể lại những câu chuyện đầy cảm động về con người và phong cách Hồ Chí Minh. Từ những câu chuyện giản dị, đời thường, gần
7 gũi về Hồ Chí Minh rút ra cho chúng ta nhiều bài học ý nghĩa, sâu sắc trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Cuốn sách "Hồ Chí Minh sự hình thành một nhân cách lớn" của tác giả Trần Thái Bình [15] đã đề cập đến năm nội dung trong phong cách Hồ Chí Minh, đó là: phong cách tư duy, phong cách làm việc, phong cách ứng xử, phong cách diễn đạt và phong cách sinh hoạt. Cũng trong cuốn sách này, tác giả đề cập đến nội dung phong cách làm việc Hồ Chí Minh với những đặc điểm nổi bật như thận trọng, thiết thực, chủ động; luôn luôn nắm vững đường lối quần chúng; tác phong tập thể, dân chủ và tác phong khoa học. Tác giả Trần Thái Bình đã sử dụng thuật ngữ "tác phong" đồng nhất với khái niệm "phong cách". Cách tiếp cận này có nhiều điểm tương đồng với các nhà khoa học khi nghiên cứu về phong cách Hồ Chí Minh nói chung, phong cách làm việc Hồ Chí Minh nói riêng. Nhóm tác giả Đỗ Hoàng Linh, Phạm Hoàng Điệp đã sưu tầm rất nhiều bài viết của các nhà nghiên cứu quốc tế về Hồ Chí Minh trong cuốn "Hồ Chí Minh trong ký ức bạn bè quốc tế" [57]. Trong đó, các tác giả đã trích một bài viết đăng trên Tuần báo Ánh Điện (Ấn Độ) ngày 13 tháng 9 năm 1969 khẳng định: "Cụ đã kết hợp giữa sự tao nhã cao quý với một tác phong rất gần gũi, rất dân chủ, một sự kết hợp nhịp nhàng giữa sự tự do không nghi thức, thoải mái và tự tin với một thái độ đường hoàng và thận trọng" [57, tr.107]. Cuốn sách: "Tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng Đảng và giáo dục lý luận chính trị của cách mạng hiện nay" của tác giả Trần Đình Huỳnh [51]. Tác giả đã đề cập khá sâu sắc về giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác - Lênin làm cơ sở khoa học cho việc nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh. Trên bình diện rộng, tác giả đề cập đến phong cách lãnh đạo Hồ Chí Minh với những đặc trưng cơ bản là tính hệ thống, phép biện chứng, sự tiến hóa và từ đó "mô hình hóa" bằng thiết lập ma trận phong cách lãnh đạo với chín cấp độ khác nhau. Có thể nói, tác giả đã có những đóng góp mới trong việc nghiên cứu phong cách lãnh đạo Hồ Chí Minh, nhưng nhìn chung kết quả nghiên cứu của tác giả mới chỉ đề cập đến một số khía cạnh trong phong cách làm việc Hồ Chí Minh, chưa thật đầy đủ, toàn diện, bao quát về phong cách làm việc Hồ Chí Minh và việc vận dụng phong cách làm việc Hồ Chí Minh để xây dựng phong cách làm việc cho đội ngũ cán bộ chủ chốt. Nguyễn Tử Nên trong cuốn sách "Phong cách Bác Hồ" [76] đã thông qua những mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Hồ Chí Minh để làm toát lên phong
8 cách của Người. Tác giả đã khẳng định: chính cuộc sống đời thường, nếp làm việc, cách ứng xử trong mọi hoàn cảnh đã là những gì rất riêng của Bác, góp phần làm nên một Hồ Chí Minh vĩ đại luôn hiện hữu không những đối với nhân dân Việt Nam, mà còn cả đối với nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới. Đó chính là phong cách Bác Hồ, lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất. Tác phẩm "Tìm hiểu phương pháp Hồ Chí Minh" của Hoàng Chí Bảo [14] đã khẳng định nghiên cứu phương pháp Hồ Chí Minh không thể tách rời tư tưởng và phong cách cũng như không thể tách rời đạo đức, lối sống và nhân cách của Người. Bởi vì, phương pháp Hồ Chí Minh là phương pháp ở tầm tư tưởng trong triết lý nhân sinh và hành động của Người, ở sự gắn liền khoa học, cách mạng và nhân văn trong con người và hoạt động của Hồ Chí Minh. Khẳng định này của tác giả được rút ra từ việc nghiên cứu một số vấn đề cơ bản sau: Phương pháp Hồ Chí Minh và những vấn đề đặt ra từ lý luận đến thực tiễn; vận dụng phương pháp Hồ Chí Minh để tìm hiểu tư tưởng triết học Hồ Chí Minh; từ "dân" đến "dân chủ" và "dân vận" trong tư tưởng, phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh… Cũng trong công trình này, tác giả khẳng định cần thiết phải đẩy mạnh nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, xây dựng và phát triển ngành Hồ Chí Minh học ở nước ta để đưa phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh vào thực tiễn. Ngoài những công trình nghiên cứu kể trên, nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI của Đảng, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng kết hợp với Khu di tích Hồ Chí Minh tại phủ Chủ tịch đồng chủ trì hội thảo khoa học: "Học tập và làm theo phong cách Hồ Chí Minh" [128]. Hội thảo đã nhận được khá nhiều báo cáo của các nhà nghiên cứu khai thác ở nhiều khía cạnh khác nhau trong phong cách Hồ Chí Minh. Theo đó, tác giả Trần Minh Trưởng khẳng định: "qua nghiên cứu như phong cách tư duy Hồ Chí Minh, ta thấy một bản lĩnh vững vàng, tinh thần dũng cảm, dám chịu trách nhiệm trước kết quả tư duy của mình" [128, tr.263]. Còn nhà nghiên cứu Đặng Văn Thái cho rằng: "Phong cách quần chúng, phong cách dân chủ, phong cách nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh là biểu hiện sinh động tư tưởng của Người về dân chủ, về nói đi đôi với làm, về mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân" [128, tr.5]. Tác giả Phạm Ngọc Anh lại khai thác khía cạnh học tập và làm theo phong cách Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm, nói đi đôi với làm, chống chủ nghĩa cá nhân.
9 Từ đó, tác giả đưa ra sáu giải pháp vừa mang tính cấp bách vừa mang tính lâu dài, nhằm góp phần xây dựng Đảng luôn trong sạch, vững mạnh luôn xứng đáng là "hiện thân của trí tuệ, lương tâm và danh dự của dân tộc". Như vậy, mặc dù có những cách tiếp cận khác nhau, nhưng tất cả các nhà nghiên cứu đều hướng tới mục đích làm sáng tỏ nội dung, ý nghĩa, giá trị lý luận và thực tiễn phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh - tài sản vô giá của Đảng và dân tộc Việt Nam. Cuốn sách "Phong cách Hồ Chí Minh" của tác giả Đỗ Hoàng Linh, Vũ Kim Yến [58] đã khẳng định: Phong cách Hồ Chí Minh là tài sản vô giá đối với dân tộc và nhân loại. Vì vậy, qua những câu chuyện minh họa vô cùng giản dị, đời thường, các tác giả giới thiệu với người đọc phong cách Hồ Chí Minh - một phong cách văn hóa Việt Nam rất điển hình, gần gũi và thân thuộc. Đồng thời, thông qua những bài viết, bài nghiên cứu về phong cách Hồ Chí Minh, các tác giả mong muốn người đọc thấy rõ hơn tầm vĩ đại của Hồ Chí Minh với tư cách là một nhà tư tưởng lớn, nhà hoạt động thực tiễn lỗi lạc. Cuốn sách: "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nói đi đôi với làm" của Nhà xuất bản Thời đại [82]. Trong cuốn sách, các tác giả đã đồng nhất khái niệm tác phong và phong cách. Các nhà nghiên cứu khai thác tác phong tư duy, diễn đạt; tác phong quần chúng; tác phong tập thể - dân chủ; tác phong khoa học; tác phong ứng xử và tác phong sinh hoạt của Hồ Chí Minh trên cả bình diện lý luận và thực tiễn. Đồng thời, các tác giả cũng khẳng định: "Tác phong Hồ Chí Minh là một chỉnh thể, bắt đầu từ suy nghĩ, tới hoạt động thực tiễn và cuối cùng là sinh hoạt hàng ngày" [82, tr.211]. Như vậy, các tác giả không đi sâu nghiên cứu phong cách làm việc Hồ Chí Minh nhưng trong một phạm vi nhất định cũng đã đề cập đến một khía cạnh trong phong cách làm việc Hồ Chí Minh. Thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương đã xuất bản cuốn: "Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" [11]. Khi đề cập đến phong cách Hồ Chí Minh, Ban tuyên giáo Trung ương đã có điểm tương đồng với các nhà nghiên cứu khác khi nhìn nhận nó với tư cách là một chỉnh thể thống nhất, bao gồm những đặc điểm nổi bật như phong cách tư duy, phong cách làm việc, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử và phong cách sống. Trên cơ sở nghiên cứu, các tác giả khẳng định: "Phong cách Hồ Chí Minh được thể hiện trong mọi lĩnh vực sống và hoạt động của Người, tạo thành một chỉnh thể nhất quán, có giá trị khoa học, đạo đức và thẩm mỹ" [11, tr.89].
10 "Những mẩu chuyện về phong cách Hồ Chí Minh" của Nhà xuất bản Thanh niên [81]. Tác phẩm được kết cấu làm năm phần với năm nội dung về phong cách Hồ Chí Minh. Cụ thể: Một là, những mẩu chuyện về phong cách tư duy của Hồ Chí Minh. Hai là, những mẩu chuyện về phong cách làm việc của Hồ Chí Minh. Ba là, những mẩu chuyện về phong cách diễn đạt của Hồ Chí Minh. Bốn là, những mẩu chuyện về phong cách ứng xử của Hồ Chí Minh. Năm là, những mẩu chuyện về phong cách sống của Hồ Chí Minh. Đây là cuốn sách sưu tầm những câu chuyện đầy cảm động, ý nghĩa về phong cách Hồ Chí Minh và là tài liệu để tác giả khai thác, kế thừa khi thực hiện luận án. Về phong cách tư duy Hồ Chí Minh Tác phẩm "Hồ Chí Minh - một con người, một dân tộc, một thời đại" của Phạm Văn Đồng [44]. Công trình đã khái quát đặc điểm cơ bản trong phong cách tư duy Hồ Chí Minh được thể hiện trên những nét tiêu biểu như lý luận gắn với thực tiễn cách mạng, cách diễn đạt mang tính hệ thống, đơn giản, dễ hiểu, dễ nhớ và có sức thuyết phục cao. Cuốn sách "Tư tưởng Hồ Chí Minh rọi sáng con đường độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam" của Lê Mậu Hãn (Chủ biên) [45] đã trình bày một cách hệ thống nguồn gốc, nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh; hồi ức của các bậc lão thành cách mạng đã từng sống, làm việc cùng Người. Các tác giả khẳng định đặc điểm phong cách Hồ Chí Minh là độc lập trong suy nghĩ, trên cơ sở nghiên cứu, xem xét hoàn cảnh kỹ càng. Trên cơ sở nghiên cứu, các tác giả đã rút ra kết luận: Học Hồ Chí Minh về phong cách tư duy, mỗi cán bộ, đảng viên: Có thể mở rộng tư duy nghiên cứu mọi tư tưởng, học thuyết, mọi kinh nghiệm; có thể hướng tầm nhìn ra chân trời để suy ngẫm, so sánh, phân biệt phải - trái, đúng - sai, tìm hạt nhân hợp lý nhưng phải xuất phát từ thực tiễn Việt Nam và về sâu trong thực tiễn. Phải có lập trường giai cấp dứt khoát. Phải đứng vững trên lập trường giai cấp công nhân để phụng sự cách mạng, phụng sự nhân dân [45, tr.206]. Cuốn sách: "Học tập phong cách tư duy Hồ Chí Minh" do Trần Văn Phòng làm chủ biên [86]. Nội dung của cuốn sách dựa trên cơ sở kế thừa kết quả đề tài nghiên cứu khoa học: "Phong cách tư duy Hồ Chí Minh với việc xây dựng phong cách tư duy cho cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay". Cuốn sách bao gồm
11 bài viết của nhiều tác giả đề cập đến bản chất, đặc trưng phong cách tư duy Hồ Chí Minh và xây dựng phong cách tư duy cho cán bộ quản lý theo phong cách tư duy Hồ Chí Minh. Bài viết của tác giả Cao Đức Thái lý giải những nét đặc sắc trong phong cách tư duy Hồ Chí Minh. Tác giả nhấn mạnh, Hồ Chí Minh luôn thể hiện tư duy độc lập trong suy nghĩ và vượt lên trên mọi thành kiến tư tưởng, gắn liền giữa tình cảm với lý trí, luôn hướng mọi suy nghĩ tới hành động, chủ động nắm vững điều kiện khách quan kết hợp với việc phát huy nỗ lực chủ quan và dựa trên tổng kết kinh nghiệm để nắm bắt những tri thức mới. Từ bản chất phong cách tư duy Hồ Chí Minh, tác giả Nguyễn Thế Kiệt đi sâu phân tích thực trạng tư duy lý luận của cán bộ quản lý ở nước ta hiện nay, tìm ra nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong lĩnh vực tư duy lý luận của một bộ phận đội ngũ cán bộ quản lý và khẳng định đổi mới nâng cao trình độ tư duy lý luận phải được tiến hành một cách thống nhất với quá trình đổi mới kinh tế - xã hội. Còn tác giả Lương Thu Hiền nêu lên một số phương hướng nhằm từng bước xây dựng phong cách tư duy cho cán bộ lãnh đạo, quản lý theo phong cách tư duy Hồ Chí Minh. Có thể tiếp cận, khai thác phong cách tư duy Hồ Chí Minh ở các phương diện khác nhau nhưng nhìn chung các tác giả đều khẳng định tìm hiểu cơ sở, bản chất, đặc trưng phong cách tư duy Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay. Bởi "nó góp phần khắc phục các căn bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa, giáo điều, duy ý chí trong cán bộ, đảng viên nói chung, cán bộ lãnh đạo quản lý nói riêng; đồng thời góp phần từng bước xây dựng phong cách tư duy khoa học, nâng cao trình độ lý luận cho cán bộ, đảng viên" [86, tr.5]. Cuốn sách "Giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên theo đạo đức cách mạng, phong cách tư duy khoa học Hồ Chí Minh" của Nhà xuất bản Khoa học xã hội [80]. Tác phẩm được các nhà nghiên cứu tiếp cận trên 3 vấn đề cơ bản: Những bài viết và nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng, phong cách tư duy khoa học của cán bộ - đảng viên; các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước bàn về vấn đề đạo đức cách mạng, phong cách tư duy khoa học của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà khoa học nghiên cứu về đạo đức cách mạng, phong cách tư duy khoa học của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đặc biệt, trong phần 3 của cuốn sách với tiêu đề "Các nhà khoa học nghiên cứu về đạo đức cách mạng, phong cách tư duy Hồ Chí Minh", bằng nhiều cách viết sắc sảo khác nhau, các nhà khoa học như Tô Tử Hạ, Trần Xuân Sầm, Trần Thành, Trần Văn Phòng, Phan Ngọc Liên… đã lý giải cặn kẽ việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giáo dục, nâng cao đạo đức cách mạng, sửa đổi tác phong, lề lối làm việc của cán
12 bộ công chức ở nước ta hiện nay. Có thể thấy, tác phẩm "Giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên theo đạo đức cách mạng, phong cách tư duy khoa học Hồ Chí Minh" đã cung cấp thêm tư liệu để các tổ chức đảng cũng như mỗi cán bộ, đảng viên có cơ sở tu dưỡng rèn luyện, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn và trở thành những người thực sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Cuốn sách "Phong cách tư duy Hồ Chí Minh với việc xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay" của tác giả Nguyễn Thị Thanh Dung [21]. Có cùng quan điểm với nhà nghiên cứu Đặng Xuân Kỳ, tác giả khẳng định phong cách Hồ Chí Minh là một chỉnh thể thống nhất. Trong đó, phong cách tư duy có vai trò chi phối các phong cách khác. Giá trị nổi bật của công trình nghiên cứu là đã chỉ ra được đặc điểm của phong cách tư duy Hồ Chí Minh như: Mọi tư duy đều xuất phát từ thực tiễn; độc lập, tự chủ, sáng tạo; kế thừa và phát triển; gắn ý chí, tình cảm với tri thức khoa học; linh hoạt, mềm dẻo; cụ thể, thiết thực và hiệu quả. Từ đó, tác giả đưa ra bốn nhóm giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay. Về phong cách giao tiếp Hồ Chí Minh Không phải là một cuốn sách chuyên biệt về phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh nhưng tác giả Song Thành trong cuốn: "Hồ Chí Minh - Nhà tư tưởng lỗi lạc" [96]. Trong công trình nghiên cứu của mình, vấn đề tư tưởng và phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh được tác giả nghiên cứu khá sâu sắc, trong đó, tác giả khẳng định: "Qua hoạt động ngoại giao cũng như qua sự chỉ đạo hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho chúng ta một di sản vô giá về tư tưởng và phong cách ngoại giao, mãi mãi có giá trị soi sáng cho hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta" [96, tr.377]. Về phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh, tác giả Song Thành đã làm rõ các nội dung: Nguồn gốc hình thành tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh; tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh là nền tảng của đường lối chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta; phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh - phong cách văn hóa và việc vận dụng, phát triển tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh trong bối cảnh quốc tế hiện nay. Từ đó tác giả khẳng định: trước sự phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng khoa học công nghệ, đặc biệt là Việt Nam đang tiến hành công cuộc đổi mới, mở cửa, hội nhập quốc tế, để đứng vững và phát triển chúng ta phải kế thừa, vận dụng, phát triển tư tưởng và phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh; phải ứng xử linh hoạt, khéo léo trước các mối quan hệ theo phương châm cứng rắn về mục tiêu, nguyên tắc, mềm dẻo về sách lược, giữ vững độc lập, tự chủ.
13 Cuốn sách "Phong cách giao tiếp Hồ Chí Minh" của tác giả Trần Viết Lưu, Nguyễn Văn Lũy [59] đã cho rằng phong cách giao tiếp của Hồ Chí Minh là một di sản đặc biệt, bởi nó là kết quả của một quá trình thẩm thấu và tiếp biến tinh hoa văn hóa Việt Nam cùng với sự chắt lọc từ các nền văn hóa trên thế giới, là sự biểu hiện tâm hồn bao dung, trong sáng của một bậc vĩ nhân. Đặc biệt trong tài liệu này, các tác giả đã đề cập đến 2 nội dung cơ bản, đó là những vấn đề chung về phong cách giao tiếp, tìm hiểu phong cách giao tiếp Hồ Chí Minh và những câu chuyện minh họa phong cách giao tiếp Hồ Chí Minh với các đối tượng, tình huống cụ thể. Trên cơ sở đó, các tác giả đi đến kết luận: Phong cách Hồ Chí Minh là "con đẻ" của tư tưởng, nhân cách Hồ Chí Minh. Phong cách giao tiếp Hồ Chí Minh là sản phẩm và là biểu hiện của một nhân cách lớn, giản dị, thân thiện, gần gũi, đúng mực mà vô cùng linh hoạt mà ở bất kỳ cương vị nào, trình độ nào, hoàn cảnh nào, thế hệ nào, thời đại nào, những nét tinh hoa ấy vẫn là giá trị để mọi người có thể phấn đấu, noi theo. Cuốn sách "Hỏi - đáp di sản về tư tưởng, đạo đức, phong cách và thời đại Hồ Chí Minh" của tác giả Lê Trung Kiên [52] được chia làm hai phần: Phần I: Thân thế - cuộc đời; phần II: Sự nghiệp - Học thuyết. Với 108 câu hỏi liên quan đến nhiều lĩnh vực trong tư tưởng, cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Hồ Chí Minh, trong đó tác giả đề cập đến phong cách quần chúng nhân dân, phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh và chỉ rõ bản chất phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh được thể hiện trong 10 chữ là: "dũng khí, trí tuệ, nhân hậu, uyển chuyển, lịch lãm" [52, tr.298]. Đồng thời, tác giả nhấn mạnh đến phong cách tiếp dân của Hồ Chí Minh và khẳng định: "Cách ứng xử của Người rất bình dị, thân mật, thật sự bình đẳng và tôn trọng đồng bào, không phân biệt cấp bậc, chức vụ hoặc thành phần xã hội" [52, tr.252]. Bài viết "Rèn luyện phong cách sâu sát quần chúng theo tư tưởng Hồ Chí Minh" của tác giả Trần Phú Mừng [75]. Trong bài viết, tác giả khái quát ba nội dung chính của tác phong sâu sát quần chúng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, bao gồm: Trong mọi hoạt động lãnh đạo, quản lý, cán bộ đảng viên phải rèn luyện, điều chỉnh cách nói, cách viết, cách làm việc, cách tổ chức cho phù hợp với quần chúng; quá trình xây dựng và thực hiện mọi kế hoạch công tác, cán bộ, đảng viên phải điều tra, nghiên cứu cụ thể, tỉ mỉ, phải động viên và phát huy được tiềm năng, sức mạnh của quần chúng và cán bộ, đảng viên phải luôn gương mẫu trong công tác cũng như trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Từ đó, tác giả đi đến khẳng định: "Tích cực nghiên cứu, học tập, thực hiện tư tưởng, phương pháp của Chủ tịch Hồ Chí Minh là
14 bổn phận, danh dự của những người cán bộ, đảng viên tâm huyết với dân, với nước. Đó là giải pháp hữu hiệu nhất để xây dựng văn hóa Đảng" [75, tr.14]. Nghiên cứu về phong cách làm việc Hồ Chí Minh, có bài viết "Hồ Chí Minh vận dụng và phát triển quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về phong cách làm việc của người lãnh đạo" của tác giả Trần Nguyễn Tuyên [126]. Trong đó, tác giả khai thác đến việc Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vận dụng và phát triển sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ cách mạng, hình thành phong cách làm việc mới. Bài viết "Phong cách Hồ Chí Minh một giá trị di sản văn hóa dân tộc" của tác giả Bùi Đình Phong [85]. Bài viết đã khai thác nghiên cứu về Hồ Chí Minh trên phương diện của một nhà văn hóa lớn trên các phương diện: về mặt trí tuệ, về mặt tình cảm, về mặt hành động, về mặt tư tưởng, về đời sống riêng tư. Từ đó, tác giả khẳng định: "phong cách Hồ Chí Minh đã nâng cao tầm vóc nhà văn hóa lớn Hồ Chí Minh" [85, tr.38]. Phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh cũng là vấn đề được các nhà nghiên cứu quan tâm, đề cập tới. Tiêu biểu: "Phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh" của tác giả Vũ Dương Huân [50]; "Tìm hiểu nghệ thuật, phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh" của tác giả Trần Thọ Quang, Lưu Thúy Hồng [89]. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra nét đặc sắc trong tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh cũng như nghệ thuật và phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh. Thông qua bài viết, giúp cho tác giả luận án hiểu rõ hơn và có cách nhìn toàn diện hơn về phong cách Hồ Chí Minh. Đề tài khoa học "Phong cách làm việc Hồ Chí Minh - Giá trị lý luận và thực tiễn" do Phạm Ngọc Anh (Chủ biên) [1] đã trình bày hệ thống phong cách làm việc Hồ Chí Minh; giá trị lý luận và thực tiễn của phong cách làm việc Hồ Chí Minh và khẳng định, việc nghiên cứu, tìm hiểu và học tập phong cách làm việc Hồ Chí Minh để vận dụng vào việc đổi mới phong cách, lề lối làm việc có ý nghĩa lý luận và thực tiễn hết sức quan trọng, đặc biệt là đối với cán bộ, đảng viên giữ vai trò lãnh đạo trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị. Tóm lại, các bài viết và tác phẩm nói trên đã nghiên cứu vấn đề phong cách Hồ Chí Minh ở nhiều khía cạnh khác nhau. Đây là những công trình nghiên cứu tổng hợp, mang đến những nhận định khái quát về phong cách Hồ Chí Minh. Điểm thống nhất cơ bản của các công trình nghiên cứu này là đều quan niệm phong cách Hồ Chí Minh là một chỉnh thể thống nhất, bao gồm phong cách tư duy, phong cách
15 làm việc, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử và phong cách sinh hoạt. Trên cơ sở khai thác nội dung, các tác giả đã khẳng định ý nghĩa, giá trị khoa học của phong cách Hồ Chí Minh đối với công cuộc đổi mới hiện nay. Tuy nhiên, có một số tác giả đi sâu nghiên cứu từng khía cạnh cụ thể của phong cách Hồ Chí Minh như phong cách tư duy, phong cách giao tiếp, phong cách ngoại giao, phong cách làm việc,v.v.. Những công trình nghiên cứu trên cung cấp cơ sở phương pháp luận, dữ liệu để triển khai, nghiên cứu luận án. 1.1.2. Tình hình nghiên cứu về vận dụng phong cách làm việc Hồ Chí Minh Thực tiễn cuộc sống luôn luôn vận động và phát triển đã đặt ra nhiều vấn đề trong nghiên cứu di sản Hồ Chí Minh. Vì vậy, nghiên cứu về việc vận dụng phong cách làm việc Hồ Chí Minh vào xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ và cán bộ chủ chốt các cấp thời gian gần đây được nhiều học giả quan tâm. Việc vận dụng phong cách làm việc Hồ Chí Minh phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng, từng địa phương, từng ngành, từng cơ quan, đơn vị là vấn đề cấp thiết, có ý nghĩa sống còn… Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu về việc vận dụng phong cách làm việc Hồ Chí Minh vào xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ và cán bộ chủ chốt các cấp còn khá khiêm tốn. Cuốn sách "Phong cách làm việc Lêninnit, phong cách Hồ Chí Minh với cán bộ công đoàn" của Trần Đình Quảng, Nguyễn Quốc Bảo [88]. Trong cuốn sách, các tác giả đã trình bày những nội dung cơ bản sau: Phong cách làm việc Lêninnit; Hồ Chí Minh - tấm gương sáng ngời về phong cách làm việc Lêninnit; đổi mới phong cách làm việc, một yêu cầu thiết yếu hiện nay trong hoạt động của các tổ chức Đảng, Nhà nước, công đoàn và các đoàn thể quần chúng. Qua đó, các tác giả đi đến khẳng định: phong cách Hồ Chí Minh chính là ở bản thân con người Hồ Chí Minh. Từ nhận định ấy, các tác giả khai thác một số khía cạnh cụ thể mà mỗi cán bộ có thể học tập trong phong cách Hồ Chí Minh, đó là: Phong cách làm việc quần chúng; phong cách làm việc khoa học; phong cách làm việc dân chủ; phong cách làm việc thiết thực, cụ thể, làm đến nơi đến chốn; phong cách tự phê bình và phê bình. Tác phẩm "Đạo đức, phong cách, lề lối làm việc của cán bộ, công chức theo tư tưởng Hồ Chí Minh" của Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ, Viện Khoa học - tổ chức nhà nước [7]. Các tác giả nghiên cứu và luận giải các vấn đề:
16 Thứ nhất, về tư cách, đạo đức, phẩm chất của người cán bộ, công chức, những nguy cơ và căn bệnh cần tránh. Các tác giả nhận định: Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng đạo đức, tác phong, lề lối làm việc của cán bộ, công chức hiện nay sẽ giúp chúng ta có những đóng góp thiết thực vào việc đổi mới cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức vững mạnh. Thứ hai, về xây dựng đội ngũ cán bộ công chức đáp ứng yêu cầu của công cuộc cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước vững mạnh. Từ cách tiếp cận này, các tác giả làm rõ, theo tư tưởng Hồ Chí Minh, công tác đào tạo cán bộ là khâu cơ bản của công tác cán bộ hiện nay; nó gắn liền với tổ chức và hoạt động của Đảng, của Nhà nước; là điều kiện hết sức quan trọng để tạo ra đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất và năng lực thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Cùng trên cách tiếp cận này, tác giả Thành Duy trong bài viết "Tư tưởng Hồ Chí Minh về đầu tư cho công tác cán bộ" xác định phải gắn liền công tác cán bộ với công tác xây dựng Đảng, trong đó tác giả đặc biệt chú ý tới việc xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của Đảng. Thứ ba, về phương pháp lãnh đạo, quản lý và đổi mới phương pháp lãnh đạo, quản lý, phong cách, lề lối làm việc khoa học. Với cách khai thác này, tác giả Lê Văn Yên trong bài "Một vài suy nghĩ về phong cách làm việc của cán bộ trong giai đoạn hiện nay" đã nêu lên những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về phong cách làm việc của cán bộ. Từ đó tác giả chỉ ra thực tế công tác cán bộ và đi đến kết luận: "Trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, cán bộ quản lý chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ khi xây dựng được phong cách lời nói đi đôi với việc làm, lý luận gắn liền với thực tiễn" [7, tr.330]. Cuốn sách: "Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của hệ thống chính trị cấp tỉnh, thành phố (Qua kinh nghiệm của Hà Nội)" của tác giả Cao Khoa Bảng [12]. Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, từ thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng bộ Hà Nội, tác giả đã thấy rõ vị trí, vai trò vô cùng quan trọng của đội ngũ cán bộ nói chung và đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt nói riêng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trên nền tảng thế giới quan, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cuốn sách: "Phong cách làm việc của người bí thư huyện ủy hiện nay qua khảo sát vùng đồng bằng sông Hồng" của tác giả Ngô Kim Ngân, Lâm