Luận án Tiến sĩ Khoa học chính trị: Chức năng phản biện xã hội của báo chí ở Việt Nam hiện nay

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> NGUYỄN VĂN MINH<br /> <br /> CHøC N¡NG PH¶N BIÖN X· HéI CñA B¸O CHÝ<br /> ë VIÖT NAM HIÖN NAY<br /> Chuyên ngành<br /> <br /> : Chính trị học<br /> <br /> Mã số<br /> <br /> : 62 31 20 01<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> <br /> 1. PGS,TS LÊ MINH QUÂN<br /> 2. GS,TS NGUYỄN VĂN HUYÊN<br /> <br /> HÀ NỘI - 2014<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của<br /> riêng tôi. Các tài liệu, số liệu tham khảo, trích dẫn trình bày<br /> trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa học của luận<br /> án chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên<br /> cứu nào khác.<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Nguyễn Văn Minh<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN<br /> ĐẾN ĐỀ TÀI<br /> <br /> Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến chức năng<br /> phản biện xã hội của báo chí<br /> 1.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước liên quan đến chức năng<br /> phản biện xã hội của báo chí<br /> 1.3. Đánh giá chung tình hình nghiên cứu về chức năng phản biện<br /> xã hội của báo chí và những vấn đề đặt ra cho luận án<br /> Chương 2: LÝ LUẬN VỀ CHỨC NĂNG PHẢN BIỆN XÃ HỘI CỦA<br /> <br /> 8<br /> <br /> 1.1.<br /> <br /> BÁO CHÍ Ở VIỆT NAM<br /> <br /> 2.1.<br /> 2.2.<br /> <br /> Phản biện xã hội và phản biện xã hội của báo chí<br /> Chức năng phản biện xã hội của báo chí và các tiêu chí đánh<br /> giá việc thực hiện chức năng phản biện xã hội của báo chí<br /> Chương 3: THỰC TRẠNG VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG PHẢN<br /> BIỆN XÃ HỘI CỦA BÁO CHÍ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> Những yếu tố tác động đến việc thực hiện chức năng phản<br /> biện xã hội của báo chí ở Việt Nam hiện nay<br /> 3.2. Những thành tựu, hạn chế và vấn đề đặt ra trong việc thực hiện<br /> chức năng phản biện xã hội của báo chí ở Việt Nam hiện nay đánh giá theo các tiêu chí của phản biện xã hội của báo chí<br /> Chương 4: NHỮNG QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNCAO<br /> <br /> 8<br /> 18<br /> 32<br /> 36<br /> 36<br /> 65<br /> 93<br /> <br /> 3.1.<br /> <br /> CHẤT LƯỢNG VÀ HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHỨC<br /> NĂNG PHẢN BIỆN XÃ HỘI CỦA BÁO CHÍ Ở VIỆT<br /> NAM HIỆN NAY<br /> <br /> 4.1.<br /> <br /> 4.2.<br /> <br /> Những quan điểm cơ bản về nâng cao chất lượng và hiệu quả<br /> thực hiện chức năng phản biện xã hội của báo chí ở Việt Nam<br /> hiện nay<br /> Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng và hiệu<br /> quả thực hiện chức năng phản biện xã hội của báo chí ở Việt<br /> Nam hiện nay<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LUẬN ÁN<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 93<br /> <br /> 104<br /> <br /> 138<br /> <br /> 138<br /> <br /> 147<br /> 171<br /> 173<br /> 174<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN<br /> <br /> CNH, HĐH<br /> <br /> :<br /> <br /> Công nghiệp hóa, hiện đại hóa<br /> <br /> CNTB<br /> <br /> :<br /> <br /> Chủ nghĩa tư bản<br /> <br /> CNXH<br /> <br /> :<br /> <br /> Chủ nghĩa xã hội<br /> <br /> DLXH<br /> <br /> :<br /> <br /> Dư luận xã hội<br /> <br /> HTCT<br /> <br /> :<br /> <br /> Hệ thống chính trị<br /> <br /> MTTQ<br /> <br /> :<br /> <br /> Mặt trận Tổ quốc<br /> <br /> PBXH<br /> <br /> :<br /> <br /> Phản biện xã hội<br /> <br /> QLCT<br /> <br /> :<br /> <br /> Quyền lực chính trị<br /> <br /> QLNN<br /> <br /> :<br /> <br /> Quyền lực nhà nước<br /> <br /> XHCN<br /> <br /> :<br /> <br /> Xã hội chủ nghĩa<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Báo chí cách mạng Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng<br /> sản Việt Nam sáng lập và lãnh đạo, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ<br /> Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, lấy việc phục vụ cách mạng, phục vụ nhân<br /> dân làm mục tiêu cao cả của mình. Báo chí cách mạng nước ta được xác định<br /> là công cụ chủ yếu trong việc tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng,<br /> chính sách, phát luật của Nhà nước, tập hợp và đoàn kết, nâng cao và bồi<br /> dưỡng tri thức khoa học và tình cảm cách mạng trong quần chúng nhân dân.<br /> Từ khi ra đời, báo chí cách mạng nước ta đã có những đóng góp to lớn<br /> và hiệu quả vào sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất<br /> nước, xây dựng bảo vệ và phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ<br /> nghĩa (XHCN). Trong công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo,<br /> báo chí nước ta đã đóng góp to lớn vào những thành tựu chung của đất nước,<br /> đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, trở thành nước đang phát<br /> triển với mức thu nhập trung bình (ở mức thấp); giữ vững ổn định chính trị,<br /> tăng trưởng kinh tế, cải thiện đời sống nhân dân, phát triển văn hoá - xã hội,<br /> củng cố quốc phòng - an ninh và mở rộng quan hệ đối ngoại; đưa đất nước<br /> bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) và<br /> hội nhập quốc tế.<br /> Trong thời kỳ đổi mới, báo chí nước ta phát triển ngày càng mạnh mẽ<br /> cả về số lượng và chất lượng; chức năng, nhiệm vụ của báo chí ngày càng<br /> được mở rộng và nâng cao; báo chí không chỉ là cơ quan ngôn luận của Đảng<br /> và Nhà nước, mà còn là diễn đàn, là tiếng nói của nhân dân; không chỉ đưa<br /> đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với nhân dân, mà còn phản<br /> ánh tâm tư, nguyện vọng của quần chúng nhân dân đến với Đảng và Nhà<br /> nước. So với trước thời kỳ đổi mới, chức năng và nhiệm vụ của báo chí nước<br /> ta đã có sự đổi mới đáng kể. Trước đổi mới báo chí nước ta chỉ thực hiện<br /> <br />