Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:198

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát, đánh giá thực trạng QL ĐGQT trong đào tạo SV đại học ngành sư phạm tiếng Anh, đề xuất các giải pháp QL ĐGQT nhằm tạo động lực học tập và nâng cao chất lượng đào tạo SV sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh

1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH NGUYỄN VĂN HẢI QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG ĐÀO TẠO SINH VIÊN ĐẠI HỌC NGÀNH SƯ PHẠM TIẾNG ANH LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Nghệ An, 2022
2 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH NGUYỄN VĂN HẢI QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG ĐÀO TẠO SINH VIÊN ĐẠI HỌC NGÀNH SƯ PHẠM TIẾNG ANH Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 9 14 01 14 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học 1. PGS. TS. BÙI MINH HIỀN 2. TS. PHAN QUỐC LÂM Nghệ An, 2022
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nêu trong luận án này chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào. Tác giả luận án Nguyễn Văn Hải
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận án này, chúng tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến Trường Đại học Vinh, Khoa Tâm lý - Giáo dục, Trường ĐHSP, Trường Đại học Vinh, Trung tâm Thông tin - Thư viện Nguyễn Thúc Hào – Trường Đại học Vinh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, các thầy cô, nghiên cứu sinh cùng các anh chị sinh viên đại học sư phạm tiếng Anh, những người trực tiếp tổ chức và tham gia đào tạo, chia sẻ các tri thức khoa học và kinh nghiệm quý báu cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Chúng tôi xin trân trọng cảm ơn Phòng Khoa học và Hợp tác Quốc tế, nơi tôi làm việc, cùng gia đình, người thân đã tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ vật chất và tinh thần, chia sẻ công việc cũng như động viên tinh thần giúp tôi có nhiều động lực vượt lên khó khăn và thách thức để hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập và nghiên cứu. Chúng tôi đặc biệt cảm ơn PGS. TS. Bùi Minh Hiền và TS. Phan Quốc Lâm đã tận tình hướng dẫn chúng tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án này. Chúng tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy, cô vì những nhận xét, góp ý, phản biện mang tính học thuật cao và những hướng dẫn tỉ mỉ, giá trị và đầy trách nhiệm. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận án Nguyễn Văn Hải
iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Các chữ viết tắt Các chữ viết đầy đủ ASEAN University Network (Mạng lưới các trường đại 1 AUN học thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á) 2 CBQL Cán bộ quản lý Conceive (hình thành ý tưởng)-Design(thiết kế)- 3 CDIO Implement(thực hiện)-Operate (vận hành). 4 ĐG Đánh giá 5 ĐGQT Đánh giá quá trình 6 ĐH Đại học 7 ĐHSP Đại học sư phạm 8 GV Giảng viên 9 KSA Knowledge, Skills, Attitude (Kiến thức, kỹ năng, thái độ) Plan-Do-Check-Act: Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra 10 PDCA – Điều chỉnh 11 QL Quản lý 12 QL ĐGQT Quản lý đánh giá quá trình 13 SV Sinh viên 14 THPT Trung học phổ thông 15 TS Tổng số
iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... iii MỤC LỤC .................................................................................................................... iv DANH MỤC BẢNG, HÌNH...................................................................................... viii MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.........................................................................3 4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................3 6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................4 7. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ....................................................4 8. Các luận điểm cần bảo vệ của luận án.....................................................................7 9. Đóng góp của luận án ..............................................................................................7 10. Cấu trúc của luận án ..............................................................................................8 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG ĐÀO TẠO SINH VIÊN ĐẠI HỌC NGÀNH SƯ PHẠM TIẾNG ANH ............................ 9 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ..............................................................................9 1.1.1. Nghiên cứu về đánh giá quá trình trong đào tạo đại học...............................9 1.1.2. Nghiên cứu về quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo đại học ................13 1.1.3. Đánh giá chung và những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu ..........................16 1.2. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................................17 1.2.1. Đánh giá.......................................................................................................17 1.2.2. Đánh giá trong đào tạo ................................................................................17 1.2.3. Đánh giá quá trình trong đào tạo đại học ....................................................19 1.2.4. Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo đại học .......................................20 1.3. Đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh .23 1.3.1. Đặc điểm về quá trình đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...............................................................................................................................23 1.3.2. Đặc trưng của đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh .....................................................................................................25 1.3.3. Mục tiêu của đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh .....................................................................................................28 1.3.4. Nguyên tắc đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm
v tiếng Anh ...............................................................................................................31 1.3.5. Nội dung đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...............................................................................................................33 1.3.6. Phương pháp, công cụ đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ......................................................................................35 1.3.7. Các điều kiện đánh giá quá trình .................................................................39 1.4. Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ............................................................................................................................41 1.4.1. Mục đích, ý nghĩa của Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...............................................................................41 1.4.2. Tiếp cận quy trình PDCA trong Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh .................................................................44 1.4.3. Nội dung Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh.................................................................................................45 1.4.4. Các chủ thể quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên sư phạm tại các trường đại học Việt Nam .................................................................................55 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...................................................................................56 1.5.1. Yếu tố khách quan .......................................................................................57 1.5.2. Yếu tố chủ quan ...........................................................................................59 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..............................................................................................61 Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG ĐÀO TẠO SINH VIÊN ĐẠI HỌC NGÀNH SƯ PHẠM TIẾNG ANH .......................... 62 2.1. Kinh nghiệm đánh giá và quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học của một số nước trên thế giới .............................................................................62 2.2. Khái quát về đào tạo sư phạm tiếng Anh trong các trường đại học Việt Nam ..67 2.2.1. Hệ thống các trường đại học có đào tạo tiếng Anh .....................................67 2.2.2. Mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo sư phạm tiếng Anh .....................68 2.2.3. Đội ngũ giảng viên ......................................................................................70 2.2.4. Cơ sở vật chất phục vụ đào tạo....................................................................71 2.3. Tổ chức khảo sát thực trạng ...............................................................................72 2.3.1. Mục đích khảo sát........................................................................................72 2.3.2. Nội dung khảo sát ........................................................................................72 2.3.3. Mẫu khảo sát................................................................................................72 2.3.4. Bộ công cụ khảo sát, phương pháp khảo sát ...............................................73 2.3.5. Phương pháp xử lý số liệu và cách cho điểm ..............................................74
vi 2.4. Thực trạng đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh tại Việt Nam..............................................................................................75 2.4.1. Thực trạng nhận thức về đặc trưng và mục tiêu đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh....................................................75 2.4.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...............................................................................79 2.4.3. Thực trạng sử dụng phương pháp và công cụ đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh....................................................83 2.4.4. Thực trạng tác động của đánh giá quá trình tới động lực học tập của sinh viên ..86 2.5. Thực trạng Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh .........................................................................................................88 2.5.1. Thực trạng lập kế hoạch đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ......................................................................................88 2.5.2. Thực trạng tổ chức thực hiện đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...............................................................................91 2.5.3. Thực trạng tổ chức kiểm tra hoạt động đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh .................................................................94 2.5.4. Thực trạng tổ chức điều chỉnh đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...............................................................................97 2.6. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố đến Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh......................................................100 2.6.1. Yếu tố định hướng đổi mới dạy học tiếng Anh .........................................101 2.6.2. Yếu tố định hướng đổi mới đánh giá .........................................................102 2.6.3. Xu thế quốc tế trong đánh giá ...................................................................103 2.6.4. Nhận thức và năng lực của chủ thể quản lý đánh giá ................................104 2.6.5. Nhận thức và năng lực của giảng viên ......................................................105 2.6.6. Nhận thức và năng lực của sinh viên.........................................................106 2.7. Đánh giá chung về thực trạng ...........................................................................107 2.7.1. Điểm mạnh ................................................................................................107 2.7.2. Điểm yếu ...................................................................................................108 2.7.3. Thời cơ.......................................................................................................110 2.7.4. Thách thức .................................................................................................110 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................112 Chương 3. CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG ĐÀO TẠO SINH VIÊN ĐẠI HỌC NGÀNH SƯ PHẠM TIẾNG ANH .........................113 3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp ...........................................................................113 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ..............................................................................113
vii 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ..............................................................................113 3.1.3. Đảm bảo tính hiệu quả...............................................................................114 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi .................................................................................114 3.2. Các giải pháp Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh...................................................................................................115 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức về đánh giá quá trình và quản lý đánh giá quá trình cho các chủ thể trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh .............................................................................................................................115 3.2.2. Tổ chức xây dựng và vận hành quy trình quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...........................................120 3.2.3. Tổ chức cải tiến phương pháp, công cụ và đảm bảo hệ điều kiện cho đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ............125 3.2.4. Kiểm tra và thực hiện điều chỉnh trong đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh ...............................................................135 3.2.5. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực đánh giá quá trình cho giảng viên đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh..................................................138 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp ..........................143 3.3.1. Mục đích ....................................................................................................143 3.3.2. Đối tượng và phương pháp ........................................................................144 3.3.3. Nội dung và kết quả khảo nghiệm .............................................................144 3.4. Tính tương quan giữa các giải pháp đề xuất ....................................................150 3.5. Thực nghiệm giải pháp .....................................................................................151 3.5.1. Tổ chức thực nghiệm .................................................................................151 3.5.2. Phân tích kết quả thực nghiệm ..................................................................155 3.5.3. Đánh giá thực nghiệm ...............................................................................164 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..........................................................................................165 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...........................................................................166 1. Kết luận ...............................................................................................................166 2. Khuyến nghị ........................................................................................................168 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ ..................................................................170 TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................171 PHỤ LỤC CHƯƠNG TRÌNH THỰC NGHIỆM ...................................................183 CHƯƠNG TRÌNH TẬP HUẤN………………………….………………………..186
viii DANH MỤC BẢNG, HÌNH A. Bảng Bảng 1.1. Phân công nhiệm vụ ......................................................................................47 Bảng 2.1. Tiêu chí đánh giá SV theo PDCA của AUN .................................................64 Bảng 2.2. Nhận thức của GV, CBQL và SV về đặc trưng của ĐGQT trong ĐT SV ĐH ngành SP tiếng Anh .......................................................................................................76 Bảng 2.3. Nhận thức của GV, CBQL và SV về mục tiêu ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành SP tiếng Anh .......................................................................................................78 Bảng 2.4. Thực trạng thực hiện nội dung ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành SP tiếng Anh ................................................................................................................................79 Bảng 2.5. Phương pháp và công cụ ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành SP tiếng Anh .......................................................................................................................................83 Bảng 2.6. Tác động của ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành SP tiếng Anh .................86 Bảng 2.7. Thực trạng lập kế hoạch ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh ................................................................................................................................88 Bảng 2.8. Thực trạng tổ chức thực hiện ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh .......................................................................................................................91 Bảng 2.9. Thực trạng tổ chức kiểm tra hoạt động ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành SP tiếng Anh .......................................................................................................................94 Bảng 2.10. Thực trạng tổ chức điều chỉnh ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành SP tiếng Anh ................................................................................................................................98 Bảng 2.11. Các yếu tố ảnh hưởng đến QL ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành SP tiếng Anh ..............................................................................................................................101 Bảng 3.1. Năng lực ĐGQT cần hình thành cho GV....................................................142 Bảng 3.2. Kết quả đánh giá mức độ cấp thiết của giải pháp .......................................144 Bảng 3.3. Kết quả đánh giá tính khả thi của giải pháp ................................................145 Bảng 3.4. Đánh giá tính tương quan giữa các giải pháp đề xuất .................................150 Bảng 3.5. Kết quả khảo sát đánh giá năng lực ĐGQT của GV trước thực nghiệm ....156 Bảng 3.6. Kết quả khảo sát đánh giá năng lực ĐGQT của GV sau thực nghiệm .......158 Bảng 3.7. Mức cải thiện năng lực ĐGQT của GV sau thực nghiệm...........................161 B. Hình Hình 1.1. Mối tương quan giữa các hình thức đánh giá trong quá trình đào tạo ..........18 Hình 1.2. Các hình thức đánh giá ..................................................................................20 Hình 1.3. Quy trình PDCA ............................................................................................44 Hình 3.1. Sơ đồ tổ chức hoạt động xây dựng quy trình QL ĐGQT ............................121 Hình 3.2. Phương pháp và công cụ ĐGQT .................................................................126 Hình 3.3. Quy trình soạn thảo, hiệu chỉnh và ban hành văn bản chỉ đạo ĐGQT ........130 Hình 3.4. Mức độ cải thiện năng lực ĐGQT của GV ở mức khá................................163 Hình 3.5. Mức độ cải thiện năng lực ĐGQT của GV ở mức tốt .................................164
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Trong nhà trường hiện nay, việc dạy học có nhiều đổi mới, chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực, các chủ thể của quá trình đào tạo cải thiện phương pháp dạy học trong đó có kiểm tra, đánh giá nhằm phát triển tối đa năng lực của người học. Đổi mới phương pháp dạy học đồng nghĩa với việc đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá người học. Kiểm tra, đánh giá đóng vai trò rất to lớn đến việc nâng cao chất lượng đào tạo. Kiểm tra, đánh giá thực chất, phản ánh chính xác năng lực của người học sẽ là cơ sở quan trọng nhằm điều chỉnh hoạt động đào tạo, chương trình đào tạo và hoạt động quản lý giáo dục. Trong quá trình đổi mới, ĐGQT trong đào tạo được đặc biệt quan tâm bởi ĐGQT là một thành tố căn bản của quá trình đào tạo, có tác động trực tiếp đến chất lượng đào tạo bằng nhiều phương pháp và kỹ thuật khác nhau tạo môi trường để người học thể hiện hết năng lực của mình. Trong đào tạo đại học, ĐGQT là một hình thức đánh giá được chú trọng nhiều nhất bởi tính ưu việt và đa dạng trong phương pháp đánh giá. Bản chất và nguyên tắc của ĐGQT là các hình thức đánh giá chính thức và không chính thức của giảng viên nhằm thu thập thông tin về quá trình học tập của SV. ĐGQT được thực hiện liên tục trong quá trình đào tạo, thông qua phản hồi của SV để hỗ trợ phát triển năng lực và tự điều chỉnh của SV. ĐGQT trong đào tạo SV đại học ngành SP tiếng Anh là một phần không thể thiếu nhằm phát triển các kỹ năng ngôn ngữ và nghiệp vụ sư phạm của SV. Phương pháp ĐGQT, đặc biệt là ĐGQT trong đào tạo SV đại học ngành SP tiếng Anh tổng hợp nhiều phương pháp đánh giá phù hợp với hoạt động đào tạo tiếng Anh, giúp GV và SV nhận được thông tin phản hồi chính xác nhất về năng lực ngôn ngữ (trong đó gồm các các kỹ năng cơ bản là nghe, nói, đọc viết và các kỹ năng khác) và về nghiệp vụ sư phạm. Để ĐGQT phát huy được những điểm mạnh góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, việc QL ĐGQT đóng vai trò không nhỏ. QL ĐGQT góp phần định hướng, chỉ đạo việc thực hiện ĐGQT đúng mục tiêu và hiệu quả. QL ĐGQT bao gồm tổ chức nâng cao nhận thức ĐGQT, QL xây dựng và vận hành quy trình QL ĐGQT, thiết kế nội dung ĐGQT, QL xây dựng phương pháp ĐGQT, QL sự tham dự của các chủ thể ĐGQT, QL các điều kiện thực hiện ĐGQT. Sự tham dự của nhiều chủ thể trong trường đại học tạo điều kiện ĐGQT được thực hiện nhằm hỗ trợ sinh viên cải thiện kết quả học tập và nâng cao chất lượng đào tạo. SV sư phạm tiếng Anh ngoài những đặc điểm chung của SV sư phạm còn có những đặc điểm đặc thù khác. Bởi vì, đặc thù của chương trình ngành Sư phạm tiếng Anh đào tạo
2 ra những nhà chuyên môn (giáo viên ở bậc THPT hay ở bậc ĐH) có khả năng thích ứng cao, có kiến thức tốt về tiếng Anh và sử dụng thành thạo tiếng Anh (tương đương mức 5 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam), các kiến thức chung về văn hoá, xã hội, đất nước học, triết học, v.v. và các kỹ năng nghiệp vụ sư phạm. Đối với SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh cần đặc biệt rèn dũa 4 kỹ năng Nghe, Nói, Đọc và Viết thành thạo, ĐGQT không thể thiếu nhằm giúp các em thực hành và cải thiện 4 kỹ năng này liên tục bằng các thông tin phản hồi từ GV tiếng Anh. Các thông tin phản hồi có giá trị như kỹ năng phát âm, kỹ năng sử dụng ngữ pháp, từ vựng, kỹ năng viết sản sinh, kỹ năng giao tiếp bằng tiếng Anh, v.v. cần được trao đổi, điều chỉnh hàng ngày cho SV. Với những đặc thù trên, ĐGQT và QL ĐGQT trong đào tạo cho SV sư phạm ngành tiếng Anh phù hợp với định hướng đổi mới đào tạo ngoại ngữ theo hướng chuẩn hóa, bảo đảm phát triển năng lực sử dụng ngoại ngữ của SV, đồng thời phù hợp với định hướng đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam vì vậy có vai trò quan trọng và vô cùng cấp thiết trong điều kiện hiện nay. 1.2. Thực tiễn ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh ở các trường đại học Việt Nam cũng đã được thực hiện. Cụ thể, ĐGQT được quy định tại Quyết định số 43/2007/QĐ-BGDĐT ngày 15/08/2007 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và tại các văn bản cụ thể hóa của các trường đại học. Theo đó, ĐGQT được thực hiện trong quá trình đào tạo và được tính điểm như các hình thức đánh giá khác (đánh giá tổng kết, đánh giá chẩn đoán,…). Chính vì vậy, ĐGQT áp dụng tại Việt Nam đã phần nào giảm tính hiệu quả của mục đích chính của ĐGQT là thu thập thông tin phản hồi nhằm điều chỉnh hoạt động dạy, học, nâng cao chất lượng đào tạo. Nguyên nhân từ những bất cập về nhận thức, về quản lý thực hiện nội dung, sử dụng phương pháp, công cụ, điều kiện ĐGQT, đặc biệt là công tác bồi dưỡng năng lực cho GV và các điều kiện đảm bảo cho ĐGQT có hiệu quả. Những bất cập này xuất phát từ những hạn chế của công tác QL ĐGQT. Từ những hạn chế trong nhận thức về ĐGQT, các chủ thể quản lý có những chỉ đạo, hướng dẫn chưa thực sự hiệu quả dẫn đến việc thực hiện ĐGQT tại các trường đại học chưa có tác dụng nâng cao chất lượng giáo dục như mong muốn. Các văn bản chỉ đạo và hướng dẫn của cơ quan chủ quản cũng như các văn bản cụ thể hóa của các trường đại học chưa làm rõ được tầm quan trọng của ĐGQT mà chỉ xem ĐGQT là một trong những hình thức đánh giá để ghi nhận kết quả học tập của SV. Ngoài ra, tính linh hoạt và sáng tạo của các chủ thể đánh giá chưa cao nên ĐGQT trở nên hình thức và kém hiệu quả. Đối với ngành đặc thù là tiếng Anh, yêu cầu tương tác, đánh giá phải thường xuyên và thông tin phản hồi phải được thực hiện liên tục, kịp thời. Tuy nhiên, với áp lực nội dung đào tạo và mục đích của ĐGQT theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như của cơ sở đào tạo, các chủ thể ĐGQT gặp không ít khó khăn
3 trong việc vận dụng ĐGQT đúng với mục tiêu và ý nghĩa của nó. Với mong muốn nghiên cứu sâu hơn về ĐGQT và QL ĐGQT, đề xuất các giải pháp, thử nghiệm một giải pháp cụ thể về QL ĐGQT nhằm thực hiện ĐGQT có hiệu quả, tạo động lực học tập cho SV trong quá trình đánh giá SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam, chúng tôi đã chọn vấn đề “Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh” làm đề tài luận án tiến sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát, đánh giá thực trạng QL ĐGQT trong đào tạo SV đại học ngành sư phạm tiếng Anh, đề xuất các giải pháp QL ĐGQT nhằm tạo động lực học tập và nâng cao chất lượng đào tạo SV sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Đánh giá quá trình trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam. 4. Giả thuyết khoa học Đánh giá quá trình và quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam bước đầu đã được thực hiện, tuy nhiên vẫn còn nhiều bất cập cả trong nhận thức và thực tiễn thực hiện. Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp QL ĐGQT theo hướng nâng cao nhận thức, xây dựng và vận hành quy trình ĐGQT, tổ chức cải tiến phương pháp, công cụ, đảm bảo hệ điều kiện cho ĐGQT và tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực ĐGQT cho GV thì có thể nâng cao hiệu quả QL hoạt động ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh trong các trường đại học Việt Nam. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về QL ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh. 5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng QL ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh ở các trường đại học. 5.3. Đề xuất giải pháp QL ĐGQT, khảo nghiệm và thực nghiệm giải pháp trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam.
4 6. Phạm vi nghiên cứu - Về mặt nội dung: Đào tạo là một phạm trù rộng bao gồm dạy học, tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, các hoạt động bổ trợ, các chương trình giáo dục, các hoạt động trải nghiệm, thực tập sư phạm tại các trường phổ thông, hoạt động rèn luyện tư tưởng chính trị, đạo đức, thể chất, chính trị, v.v. Tuy nhiên, trong khuôn khổ luận án này, chúng tôi giới hạn nghiên cứu ĐGQT và quản lý ĐGQT trong đào tạo các môn chuyên ngành tiếng Anh như nghe-nói, đọc-viết, ngữ âm-âm vị học tiếng Anh, từ vựng- ngữ nghĩa tiếng Anh, ngôn ngữ đối chiếu, đất nước học, ngữ pháp, biên dịch, kỹ thuật giảng dạy tiếng Anh cho SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh. - Về đối tượng: Khảo sát trên các đối tượng là CBQL, GV và SV sư phạm tiếng Anh tại các trường: Đại học Vinh, ĐHSP Hà Nội, ĐHSP Thành phố Hồ Chí Minh. - Về chủ thể quản lý: Chủ thể quản lý được giới hạn ở các chủ thể quản lý trong phạm vi trường đại học theo yêu cầu phân cấp quản lý và tự chủ thực hiện trách nhiệm giải trình bao gồm: Ban giám hiệu; phòng, ban chức năng; khoa chuyên ngành, tổ chuyên môn và một số chủ thể liên quan khác. Về mặt thời gian: Nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2021. Thực nghiệm giải pháp được thực hiện vào tháng 12 năm 2020. 7. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Quan điểm tiếp cận 7.1.1. Tiếp cận quá trình ĐGQT là một hình thức đánh giá trong giáo dục và đào tạo SV nói chung và SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh nói riêng. ĐGQT sử dụng nhằm đo lường kết quả SV đạt được trong suốt quá trình đào tạo, chính vì vậy ĐGQT cũng chính là một quá trình bao gồm nhiều thành tố: đặc trưng, mục tiêu, nội dung, phương pháp, công cụ và điều kiện. QL ĐGQT chính là hoạt động tổ chức vận hành các thành tố của ĐGQT để phát triển cao nhất tác động của nó đến đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh. Phương pháp tiếp cận quá trình giúp nghiên cứu ĐGQT và QL ĐGQT trong một hệ thống hoàn chỉnh. 7.1.2. Tiếp cận PDCA (Plan-Do-Check-Act) Chu trình PDCA của Deming là chu trình dạng hình bánh xe khép kín, các chu trình nối tiếp nhau để cải thiện chất lượng sản phẩm. Trong đào tạo, chu trình Deming sử dụng để cải thiện chất lượng đào tạo liên tục, trong đó có ĐGQT và QL ĐGQT. Các hoạt động gồm Plan (lập kế hoạch): các chủ thể đánh giá lập kế hoạch ĐGQT, xác định và phân tích vấn đề; Do (Thực hiện): thực hiện ĐGQT theo các nội dung và kế hoạch
5 đã được lập; Check (Kiểm tra): Đo lường mức độ hiệu quả và phân tích kết quả đo lường nhằm xác định liệu kết quả đó có thể thoả mãn yêu cầu đặt ra không, Act (Điều chỉnh): Thực hiện giải pháp điều chỉnh nhằm cải thiện chất lượng đào tạo dựa vào kết quả kiểm tra đảm bảo nội dung đào tạo đáp ứng chuẩn đầu ra. 7.1.3. Tiếp cận năng lực Quản lý ĐGQT nhằm phát triển năng lực ngôn ngữ tiếng Anh, năng lực sư phạm, năng lực hội nhập quốc tế, năng lực làm việc trong môi trường đa văn hóa, năng lực cập nhật các xu thế phát triển của giáo dục tiếng Anh, năng lực giao tiếp, năng lực thuyết trình, năng lực làm việc nhóm, v.v. Trong đó năng lực ngôn ngữ tiếng Anh được quy định rõ theo Khung năng lực Ngoại ngữ Việt Nam (gồm 6 bậc theo Thông tư 01/2014/TT-BGDĐT: A1, A2, B1, B2, C1, C2). Quản lý ĐGQT trước hết cần tổ chức nâng cao nhận thức về ĐGQT, thực hiện nội dung, phương pháp, các điều kiện ĐGQT và nâng cao năng lực ĐGQT cho các chủ thể nhằm đảm bảo đánh giá đúng năng lực của SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học Việt Nam. 7.1.4. Tiếp cận chuẩn hóa Tiếp cận chuẩn hóa hay tiếp cận chuẩn đầu ra là phương pháp nghiên cứu ĐGQT theo chuẩn đầu ra (Student learning outcomes). Theo đó, khi thiết kế chương trình đào tạo SV sư phạm tiếng Anh, các trường đại học đều phải xây dựng chuẩn đầu ra theo cấu trúc KSA (Knowledge, Skills, Attitude), theo đó ngoài kiến thức cần đạt SV cần phải nắm vững các kỹ năng sư phạm để giáo dục học sinh sau khi ra trường, đồng thời có năng lực nghiên cứu khoa học. Chuẩn đầu ra được xem như là thước đo mức độ đạt được của SV sau khi kết thúc chương trình học. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Phân tích và tổng hợp các tài liệu khoa học có liên quan; các tài liệu, văn kiện của Đảng (Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương) và Nhà nước (Quốc hội, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo) về đổi mới giáo dục đại học, đổi mới đánh giá theo hướng phát triển năng lực người học nhằm tìm hiểu sâu sắc bản chất của vấn đề nghiên cứu để hình thành giả thuyết khoa học và xây dựng cơ sở lý luận của đề tài. - Phân loại, hệ thống hóa lý thuyết, các tài liệu khoa học nhằm phân chia, sắp xếp các tài liệu khoa học về các vấn đề có liên quan đến đề tài luận án vào một hệ thống bao gồm các nhóm hoặc các hướng nghiên cứu. - Khái quát hóa các nhận định độc lập: khái quát các nhận định của những nhà nghiên cứu đi trước để hình thành các luận điểm cần bảo vệ và các vấn đề nghiên cứu.
6 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra Sử dụng phiếu hỏi để thu thập ý kiến của GV, SV và các bên liên quan tại các trường đại học về thực trạng đánh giá, thực trạng QL ĐGQT, tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp đề xuất. - Phương pháp tham vấn ý kiến chuyên gia Thông qua tham dự hội thảo, hội nghị khoa học, hỏi ý kiến các chuyên gia giáo dục, cán bộ quản lý giáo dục đại học có nhiều kinh nghiệm để khảo sát thực trạng ĐGQT và quản lý ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh. Xin ý kiến đánh giá của chuyên gia thông qua phiếu hỏi, phỏng vấn về bộ câu hỏi khảo sát, các kết quả nghiên cứu, các giải pháp đã được luận án đề xuất. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Tổng kết kinh nghiệm thực tiễn của một số khoa, trường đại học đào tạo SV sư phạm tiếng Anh và các bên liên quan để tham khảo kinh nghiệm thực tiễn nhằm luận giải thực trạng và đề xuất giải pháp. - Phương pháp quan sát Phương pháp quan sát thể hiện qua việc quan sát của người nghiên cứu, thu thập thông tin trên cơ sở tri giác trực tiếp. Qua quan sát, người nghiên cứu có thể thu được các thông tin, tài liệu về thực tiễn để có thể khái quát hóa thành các quy luật, đề xuất các giải pháp cho thực tiễn. - Phương pháp phỏng vấn Phương pháp nghiên cứu bằng việc thu nhận thông tin qua hỏi – trả lời giữa người nghiên cứu và các cá nhân khác nhau về một vấn đề quan tâm. Phương pháp phỏng vấn yêu cầu người phỏng vấn có kế hoạch thể hiện ở việc soạn thảo bảng câu hỏi, xác định thời gian, địa điểm phỏng vấn. Phương pháp phỏng vấn có thể thực hiện bằng 3 phương pháp chính: phương pháp phỏng vấn trực tiếp (hỏi đáp bằng miệng), phương pháp phỏng vấn gián tiếp (phỏng vấn qua hệ thống câu hỏi chuẩn bị sẵn dưới dạng phiếu hỏi,...) và phương pháp trao đổi mạn đàm (thu nhận thông tin nhiều chiều giữa người hỏi và các cá nhân khác nhau về một vấn đề quan tâm dưới dạng đưa ra tình huống có vấn đề để tranh luận và nêu quan điểm). Phương pháp phỏng vấn cho phép rút ra những kết luận có giá trị về phương diện khoa học. 7.2.3. Phương pháp thực nghiệm Trên cơ sở đề xuất các giải pháp, chọn một giải pháp đề xuất để tiến hành thực nghiệm tại một cơ sở đào tạo đại học, qua đó phân tích kết quả thử nghiệm nhằm đánh
7 giá tính cấp thiết và tính khả thi của giải pháp được đề xuất. 7.2.4. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng các công thức toán học thống kê để xử lý dữ liệu thu được bằng điều tra, khảo sát tính cấp thiết, tính khả thi của các giải pháp thông qua phần mềm SPSS. 8. Các luận điểm cần bảo vệ của luận án 8.1. Quản lý ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học đóng vai trò quan trọng. Nếu QL ĐGQT hiệu quả thì GV, SV, các nhà quản lý giáo dục và các bên liên quan nhận được phản hồi của công tác dạy học nhằm thực hiện các điều chỉnh cần thiết, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo. Quản lý ĐGQT nhằm tạo điều kiện phát triển năng lực của SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại các trường đại học: năng lực ngôn ngữ, năng lực sư phạm, năng lực hội nhập quốc tế, năng lực làm việc trong môi trường đa văn hóa, năng lực cập nhật các xu thế phát triển của giáo dục, v.v. thông qua các bài tập thực hành, dự án học tập, làm việc nhóm, v.v. hướng đến tạo động lực học tập tự giác, tích cực cho SV. 8.2. Thực trạng QL ĐGQT trong đào tạo SV đại học ngành sư phạm tiếng Anh tại Việt Nam còn nhiều bất cập và chưa thực sự phát huy vai trò của ĐGQT trong việc nâng cao chất lượng đào tạo. Mặc dù đã có nhận thức, phương pháp, công cụ nhất định về ĐGQT, các chủ thể đánh giá vẫn phải tuân thủ hướng dẫn đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, của cơ sở đào tạo và khối lượng ĐGQT đáp ứng yêu cầu theo hướng dẫn. Vì vậy, các chủ thể ĐGQT khó có thể sáng tạo và phát huy tối đa ĐGQT trong việc nâng cao chất lượng đào tạo. 8.3. Để nâng cao chất lượng đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh, QL ĐGQT phải được đổi mới hướng vào hoàn thiện các khâu: tổ chức nâng cao năng lực ĐGQT cho các chủ thể, thiết lập quy trình QL ĐGQT, tổ chức cải tiến phương pháp, kỹ thuật, công cụ đánh giá, đảm bảo hệ điều kiện ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh. 9. Đóng góp của luận án 9.1. Luận án bổ sung và làm sáng rõ các vấn đề lý luận về QL ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh dựa trên các đặc trưng, nội dung, chủ thể, đối tượng của hoạt động đánh giá SV, từ đó xây dựng khung năng lực ĐGQT của GV và sử dụng khung năng lực này để ĐG năng lực của GV và tổ chức các chương trình tập huấn nâng cao năng lực ĐGQT cho GV. Cùng với xây dựng khung năng lực ĐGQT của GV, luận án đã xây dựng được quy trình QL ĐGQT, cải tiến phương pháp và công cụ ĐGQT, xây
8 dựng hệ điều kiện ĐGQT và QL ĐGQT theo PDCA. 9.2. Luận án khảo sát toàn diện thực trạng ĐGQT và QL ĐGQT trong đào tạo SV ĐH ngành sư phạm tiếng Anh tại Việt Nam. Việc khảo sát này đem lại những đánh giá khách quan về hình thức ĐG và QL hình thức ĐG này, theo đó làm rõ các điểm mạnh, điểm hạn chế, nguyên nhân của thực trạng ĐGQT và QL ĐGQT trong đào tạo SV đại học ngành sư phạm tiếng Anh tại Việt Nam. Trên cơ sở thực trạng, đề xuất các giải pháp quản lý hoạt động ĐGQT trong đào tạo SV tiếng Anh ở các trường ĐHSP Việt Nam. 9.3. Các giải pháp QL ĐGQT trong đào tạo SV đại học ngành sư phạm tiếng Anh được đề xuất có tính cấp thiết và khả thi, có khả năng chuyển giao vận dụng trong thực tiễn QL ĐGQT tại Việt Nam. 10. Cấu trúc của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, phụ lục, tài liệu tham khảo, luận án gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh. Chương 2. Cơ sở thực tiễn của Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh. Chương 3. Giải pháp Quản lý đánh giá quá trình trong đào tạo sinh viên đại học ngành sư phạm tiếng Anh.
9 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG ĐÀO TẠO SINH VIÊN ĐẠI HỌC NGÀNH SƯ PHẠM TIẾNG ANH 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nghiên cứu về đánh giá quá trình trong đào tạo đại học Đánh giá là hoạt động quan trọng và không thể thiếu đối với mọi hoạt động dạy và học. Nếu coi quá trình dạy và học là một hệ thống thì đánh giá đóng vai trò phản hồi của hệ thống, có vai trò tích cực trong việc điều chỉnh hệ thống và là cơ sở để đưa ra những phán quyết cho việc đổi mới dạy và học. Trên thế giới đã có rất nhiều nhà nghiên cứu đề cập đến khái niệm đánh giá trong đào tạo và có thể chia thành nhiều khía cạnh khác nhau như: đánh giá trong đào tạo, đánh giá tổng kết trong đào tạo và ĐGQT trong đào tạo. a. Nghiên cứu về đánh giá trong đào tạo Về đánh giá trong đào tạo, Ralph Tyler [107] cho rằng quá trình đánh giá chủ yếu là quá trình xác định mức độ thực hiện các mục tiêu trong các chương trình giáo dục. Quan điểm của Gronlund [77] nêu rõ đánh giá là hoạt động quan trọng và không thể thiếu đối với mọi hoạt động dạy và học. Đánh giá bao gồm các hoạt động khác nhau mà GV sử dụng để thu thập thông tin liên quan đến thành tích và kết quả của SV. Hoạt động đánh giá nhắm đến hai mục đích chính là vì sự tiến bộ của người học và chứng nhận ghi nhận lượng giá kết quả học tập của người học. Đánh giá có thể được hiểu là đo lường, lượng giá hoặc kiểm tra kết quả học tập của người học. Qua nhiều giai đoạn lịch sử, đánh giá được phân chia làm nhiều loại khác nhau như đánh giá xác thực, đánh giá thể hiện, đánh giá bền vững, đánh giá theo chuẩn, đánh giá theo tiêu chí,v.v. Theo Jean - Marie De Ketele [68] thì đánh giá có nghĩa là thu thập một tập hợp thông tin đủ, thích hợp, có giá trị và đáng tin cậy; và xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin này và một tập hợp tiêu chí phù hợp với các mục tiêu định ra ban đầu hay điều chỉnh trong quá trình thu thập thông tin; nhằm ra một quyết định. Đánh giá là một thuật ngữ rộng để chỉ quá trình thu thập thông tin sử dụng để ra quyết định về SV, chương trình đào tạo, đề cương môn học, nhà trường và chính sách giáo dục (AFOT, NCOME, NEA). Nhiều tác giả đã có nghiên cứu về đánh giá đã có những định nghĩa tương đối gần nhau điển hình như Leach, L., Neutze, G. & Zepke, N. [91], Nitko Anthony J. và Brookhart Susan M. [100], Stiggins [124], Ahmed, Nisreen and Teviotdale, Wilma [43], Frank Quansah [74], Aranda S, Yates P [46], Black và Wiliam [51,52,53], Ian Clark [61,62,63], Wenjie Qu và Chunling Zhang [130], v.v. Đánh giá được định nghĩa là hoạt động thu thập một tập hợp thông tin đủ, thích hợp, có giá trị và đáng tin cậy; xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin này và một tập hợp tiêu chí phù hợp với các mục tiêu định ra ban đầu hay điều
10 chỉnh trong quá trình thu thập thông tin; nhằm ra một quyết định. Đánh giá hiểu như một tấm gương phản chiếu vì nó cung cấp thông tin phản hồi của quá trình dạy học giúp GV và SV nhận ra được điểm mạnh, điểm yếu và cải thiện kết quả đào tạo một cách hiệu quả. Ngoài ra, một số tác giả bổ sung các hoạt động liên quan đến đánh giá trong giáo dục như quyết định của Anthony J và Susan M [100] gồm các quyết định về tính hiệu quả (đánh giá tổng kết) và các quyết định cách thức cải thiện (đánh giá quá trình); cải thiện kết quả dạy học của Black, Wiliam [51,52], Stiggins [124] và Wenjie Qu và Chunling Zhang [130]. Các nhà nghiên cứu giáo dục Việt Nam đã quan tâm nghiên cứu các khía cạnh khác nhau của đánh giá như Nguyễn Đức Chính [7], Lê Đức Ngọc [24], Lâm Quang Thiệp [33,34], Nguyễn Công Khanh [16], Trần Thị Tuyết Oanh [28,29], Bùi Minh Hiền [11], Đặng Bá Lãm [18], Hồ Thị Nhật [25], Trần Thị Tuyết Oanh, Trần Khánh Đức, Hà Thế Truyền [29], Hoàng Văn Thái [31], v.v. Các tác giả đã có định nghĩa khá chi tiết về đánh giá, nội dung đều nhấn mạnh khía cạnh thu thập thông tin có hệ thống về tình trạng của đối tượng được đánh giá nhằm xác nhận cho đối tượng và nâng cao chất lượng giáo dục. Theo Nguyễn Đức Chính [7], Nguyễn Công Khanh, Đỗ Hạnh Nga [16], Trần Thị Tuyết Oanh, Trần Khánh Đức và Hà Thế Truyền [29], Hồ Thị Nhật [25] đánh giá là quá trình trình bày, thu thập, tích hợp và cung cấp thông tin một cách có hệ thống giúp cho việc đưa ra nhận định, phán xét hay gán giá trị theo một thang đo nhất định cho một học sinh/sinh viên, một lớp học, một chương trình đào tạo, v.v. để từ đó đưa ra những quyết định liên quan đến các đối tượng này. Công trình nghiên cứu của các tác giả Trần Thị Tuyết Oanh (chủ biên), Trần Khánh Đức và Hà Thế Truyền [29], đã nêu ra các vấn đề cốt lõi về đánh giá trong giáo dục đại học từ vai trò của đánh giá, các phương pháp đánh giá, xu hướng kiểm tra đánh giá hiện nay, kỹ thuật xây dựng công cụ đánh giá, đánh giá chương trình đào tạo và đánh giá GV. Một công trình nghiên cứu khá mới được Hồ Thị Nhật [25] thực hiện và tổng hợp. Trong công trình nghiên cứu, tác giả nêu ba tiếp cận quan trọng và phổ biến trong đánh giá giáo dục là đánh giá kết quả học tập, đánh giá vì sự tiến bộ học tập và đánh giá là hoạt động học. Trong lúc đánh giá kết quả học tập (tiếp cận truyền thống) được tổ chức tách khỏi quá trình dạy học thì đánh giá vì sự tiến bộ học tập là hoạt động đánh giá gắn với quá trình dạy học, hỗ trợ quá trình dạy học đạt kết quả tốt hơn và nâng cao chất lượng giáo dục, nhiệm vụ đánh giá được thiết kế hướng tới cải thiện hoạt động học, thông qua tích hợp đánh giá vào quá trình dạy học và thực hiện trong sự tương tác giữa người dạy, người học và bạn học. b. Nghiên cứu đánh giá quá trình trong đào tạo ĐGQT là thuật ngữ xuất hiện từ những năm 60 của thế kỷ trước (Scriven [117]), tuy nhiên, thuật ngữ này cũng mất khá nhiều thời gian để được các nhà giáo dục học chấp nhận. Trong số nhiều nhà nghiên cứu về đánh giá quá trình, Perrenoud [104],