Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Câu có ý nghĩa nhân quả trong tiếng Việt

VIỆN HÀN LÂM<br /> KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> <br /> NGUYỄN THỊ THU HÀ<br /> <br /> CÂU CÓ Ý NGHĨA NHÂN QUẢ<br /> TRONG TIẾNG VIỆT<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI – 2016<br /> <br /> i<br /> <br /> VIỆN HÀN LÂM<br /> KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> <br /> NGUYỄN THỊ THU HÀ<br /> <br /> CÂU CÓ Ý NGHĨA NHÂN QUẢ<br /> TRONG TIẾNG VIỆT<br /> <br /> Chuyên ngành: Ngôn ngữ học<br /> Mã số: 62.22.02.40<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> PGS.TS Nguyễn Văn Lộc<br /> <br /> HÀ NỘI – 2016<br /> <br /> ii<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.<br /> Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được<br /> công bố trong bất kỳ công trình nào khác.<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Nguyễn Thị Thu Hà<br /> <br /> iii<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Luận án này được hoàn thành tại Học viện Khoa học Xã hội Việt Nam<br /> với sự giúp đỡ của nhiều tập thể và cá nhân.<br /> Trước tiên, tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc nhất tới PGS.TS Nguyễn Văn Lộc,<br /> người đã luôn quan tâm, khích lệ, tận tình hướng dẫn, truyền nhiệt huyết cho<br /> tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu; giúp tôi hình thành, hoàn thiện<br /> luận án và sự trưởng thành trong khoa học.<br /> Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo Khoa Ngôn ngữ học<br /> - Học viện Khoa học Xã hội, Viện Ngôn ngữ học, Viện Từ điển & Bách<br /> khoa thư, Khoa Ngữ văn Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên và các nhà<br /> khoa học đã trang bị kiến thức, chỉ bảo cho tôi trong quá trình học tập,<br /> nâng cao chất lượng đề tài nghiên cứu.<br /> Tôi đặc biệt biết ơn Ban Giám hiệu - Lãnh đạo Trường Đại học Sư phạm<br /> Thái Nguyên, Khoa Giáo dục Tiểu học, Bộ môn Khoa học Xã hội và đồng<br /> nghiệp đã động viên, giúp đỡ và chia sẻ với tôi về mọi mặt trong suốt chương<br /> trình học tập Nghiên cứu sinh.<br /> Tôi ghi nhớ và trân trọng tình cảm, sự nhiệt tình của anh chị em<br /> Nghiên cứu sinh, bạn bè đã cùng tôi vượt qua nhiều thử thách, góp ý cho tôi<br /> để kết quả nghiên cứu được trọn vẹn.<br /> Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới bố mẹ, chồng và các con,<br /> cùng toàn thể gia đình - những người luôn yêu thương, ủng hộ, chia sẻ, gánh<br /> vác, sát cánh bên tôi trong những năm tháng nghiên cứu và phấn đấu.<br /> Trân trọng!<br /> Hà Nội, tháng 7 năm 2016<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Nguyễn Thị Thu Hà<br /> iv<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang phụ bìa.............................................................................................<br /> <br /> i<br /> <br /> Lời cam đoan.............................................................................................<br /> <br /> ii<br /> <br /> Lời cảm ơn.................................................................................................<br /> <br /> iii<br /> <br /> Mục lục......................................................................................................<br /> <br /> iv<br /> <br /> Danh mục các ký hiệu viết tắt...................................................................<br /> <br /> vi<br /> <br /> Danh mục các bảng....................................................................................<br /> <br /> vii<br /> <br /> Mở đầu......................................................................................................<br /> <br /> 1<br /> <br /> Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý thuyết..........<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu.........................................................<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1.1.1. Tình hình nghiên cứu câu nhân quả trên thế giới............................<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1.1.2. Tình hình nghiên cứu câu nhân quả ở Việt Nam.............................<br /> <br /> 10<br /> <br /> 1.2. Cơ sở lý thuyết....................................................................................<br /> <br /> 17<br /> <br /> 1.2.1. Lý thuyết về các bình diện của câu..................................................<br /> <br /> 17<br /> <br /> 1.2.2. Quan điểm của luận án về câu nhân quả.........................................<br /> <br /> 52<br /> <br /> 1.3. Tiểu kết...............................................................................................<br /> <br /> 58<br /> <br /> Chương 2: Câu có ý nghĩa nhân quả xét trên bình diện cú pháp........<br /> <br /> 59<br /> <br /> 2.1. Dẫn nhập.............................................................................................<br /> <br /> 59<br /> <br /> 2.2. Câu có ý nghĩa nhân quả được biểu hiện bằng quan hệ từ................<br /> <br /> 60<br /> <br /> 2.2.1. Vài nét về quan hệ từ.......................................................................<br /> <br /> 60<br /> <br /> 2.2.2. Khái niệm câu có ý nghĩa nhân quả được biểu hiện bằng quan hệ từ.<br /> <br /> 62<br /> <br /> 2.2.3. Đặc điểm ngữ pháp của thành tố nguyên nhân...............................<br /> <br /> 63<br /> <br /> 2.2.4. Đặc điểm ngữ pháp của thành tố kết quả.........................................<br /> <br /> 72<br /> <br /> 2.2.5. Tính chất mối quan hệ cú pháp giữa thành tố nguyên nhân và<br /> thành tố kết quả.........................................................................................<br /> <br /> 79<br /> <br /> 2.2.6. Về việc xếp loại theo cấu trúc ngữ pháp câu nhân quả được biểu<br /> hiện bằng quan hệ từ..................................................................................<br /> <br /> 88<br /> <br /> 2.3. Câu có ý nghĩa nhân quả được biểu hiện bằng động từ gây khiến.....<br /> <br /> 90<br /> <br /> 2.3.1. Dẫn nhập..........................................................................................<br /> <br /> 90<br /> <br /> 2.3.2. Đặc điểm của các động từ gây khiến làm, khiến.............................<br /> <br /> 91<br /> <br /> v<br /> <br />