Luận án Tiến sĩ y học: Thực trạng hệ thống cung ứng dịch vụ can thiệp sớm cho trẻ khiếm thính và đánh giá hiệu quả một số giải pháp can thiệp tại Hải Phòng

i<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ Y TẾ<br /> <br /> VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƢƠNG<br /> --------------o0o-------------<br /> <br /> NGUYỄN NGỌC HÀ<br /> <br /> THỰC TRẠNG HỆ THỐNG CUNG ỨNG DỊCH<br /> VỤ CAN THIỆP SỚM CHO TRẺ KHIẾM THÍNH<br /> VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ MỘT SỐ GIẢI PHÁP<br /> CAN THIỆP TẠI HẢI PHÒNG<br /> <br /> Chuyên ngành: Vệ sinh xã hội học và Tổ chức Y tế<br /> Mã số: 62 72 01 64<br /> LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC<br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:<br /> 1. PGS.TS. Nguyễn Anh Dũng<br /> 2. PGS.TS. Võ Thanh Quang<br /> <br /> HÀ NỘI – 2017<br /> <br /> ii<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, đƣợc tiến<br /> hành nghiêm túc và trung thực. Các kết quả nêu trong luận án chƣa đƣợc ai công bố<br /> trong bất kỳ một công trình nào khác.<br /> <br /> Tác giả<br /> <br /> iii<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi đã nhận được<br /> rất nhiều sự giúp đỡ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, các thầy cô, bạn bè, đồng<br /> nghiệp và người thân.<br /> Trước hết, tôi xin trân trọng cảm ơn:<br /> - Ban Lãnh đạo Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Khoa Đào tạo và Quản lý<br /> khoa học cùng tập thể nhân viên Phòng Sau đại học;<br /> - Ban Giám đốc và tập thể Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp<br /> đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi được học tập, nghiên cứu trong bốn năm qua.<br /> Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến:<br /> PGS.TS. Nguyễn Anh Dũng và PGS.TS. Võ Thanh Quang là những người thầy đã<br /> tận tình chỉ bảo, động viên và trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành luận án.<br /> Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn: các thầy cô<br /> giáo, những nhà khoa học tại cơ sở đào tạo, các nhà khoa học trong Hội đồng chấm<br /> luận án đã truyền thụ cho chúng tôi không chỉ kiến thức chuyên môn mà còn cả<br /> phương pháp khoa học và cho tôi những lời khuyên quý báu trong suốt quá trình<br /> học tập cũng như quá trình hoàn thiện luận án.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn Quỹ Bảo trợ trẻ em, Trường Khiếm thính, Bệnh<br /> viện Trẻ em, Bệnh viện Phụ sản và Trung tâm Thính học Cát Tường Hải Phòng là<br /> những đơn vị đã nhiệt tình phối hợp và tạo điều kiện giúp đỡ tôi triển khai hiệu quả<br /> đề tài nghiên cứu.<br /> Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động –<br /> Thương binh và Xã hội, Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe, Chi cục dân số,<br /> Đài Truyền hình và các cơ truyền thông tại Hải Phòng đã ủng hộ và hỗ trợ tôi trong<br /> thực hiện các hoạt động can thiệp tại thực địa.<br /> Luận án này không thể thành công nếu không có các giáo viên Trường Khiếm<br /> thính Hải Phòng, các phụ huynh và trẻ khiếm thính, các nhà hảo tâm đã nhiệt tình<br /> tham gia và hưởng ứng các hoạt động can thiệp, tôi xin chân thành cảm ơn!<br /> Tôi luôn biết ơn sự giúp đỡ vô tư, tận tâm, tận tình của các anh chị đi trước và<br /> bạn bè, đồng nghiệp trong suốt thời gian vừa qua.<br /> Cuối cùng xin cảm ơn tất cả những người thân yêu trong gia đình đã luôn ở<br /> bên, động viên, khích lệ và hết lòng giúp đỡ tôi học tập, nghiên cứu.<br /> Xin trân trọng cảm ơn!<br /> Nguyễn Ngọc Hà<br /> <br /> iv<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................ii<br /> LỜI CẢM ƠN............................................................................................................iii<br /> MỤC LỤC.................................................................................................................iv<br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................vi<br /> DANH MỤC CÁC BẢNG.......................................................................................vii<br /> DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ.................................................................................viii<br /> DANH MỤC CÁC HÌNH..........................................................................................ix<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................1<br /> Chƣơng 1: TỔNG QUAN.........................................................................................3<br /> 1.1. Vấn đề can thiệp sớm cho trẻ khiếm thính......................................................3<br /> 1.1.1. Khiếm thính và một số khái niệm sử dụng trong nghiên cứu........................3<br /> 1.1.2. Các nghiệm pháp chẩn đoán khiếm thính cho trẻ nhỏ...................................7<br /> 1.1.3. Các phƣơng pháp can thiệp sớm cho trẻ khiếm thính..................................11<br /> 1.2. Hệ thống cung ứng dịch vụ can thiệp sớm cho trẻ khiếm thính................. 16<br /> 1.2.1. Khái niệm hệ thống cung ứng dịch vụ can thiệp sớm..................................16<br /> 1.2.2. Các thành tố của hệ thống cung ứng dịch vụ can thiệp sớm........................16<br /> 1.2.3. Các nguồn lực cho hệ thống cung ứng dịch vụ can thiệp sớm.....................18<br /> 1.2.4. Hệ thống cung cấp dịch vụ trên thế giới và tại Việt Nam........................... 21<br /> 1.2.5. Một số nghiên cứu về dịch vụ can thiệp sớm cho trẻ khiếm thính..............33<br /> Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................39<br /> 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu.......................................................................................39<br /> 2.2. Địa điểm nghiên cứu........................................................................................39<br /> 2.3. Thời gian nghiên cứu.......................................................................................39<br /> 2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................................40<br /> 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu: ....................................................................................40<br /> <br /> v<br /> <br /> 2.4.2. Cỡ mẫu nghiên cứu......................................................................................41<br /> 2.4.3. Công cụ nghiên cứu: ...................................................................................44<br /> 2.4.4. Phƣơng pháp thu thập thông tin...................................................................44<br /> 2.4.5. Biến số nghiên cứu.......................................................................................45<br /> 2.4.6. Các bƣớc tổ chức thực hiện..........................................................................47<br /> 2.5. Phƣơng pháp xử lý số liệu...............................................................................58<br /> 2.6. Hạn chế sai số...................................................................................................58<br /> 2.7. Khía cạnh đạo đức của nghiên cứu................................................................59<br /> Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................................................60<br /> 3.1. Thực trạng hệ thống cung ứng dịch vụ can thiệp sớm cho trẻ khiếm thính<br /> tại Hải Phòng năm 2012...................................................................................60<br /> 3.1.1. Thực trạng nguồn lực của các đơn vị và tính sẵn có của dịch vụ..............60<br /> 3.1.2. Thực trạng phát hiện và can thiệp sớm của nhóm trẻ trƣớc can thiệp.......67<br /> 3.1.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến thực trạng trẻ khiếm thính................. ........73<br /> 3.2. Đánh giá hiệu quả một số giải pháp can thiệp hệ thống............ ..................77<br /> 3.2.1. Kết quả triển khai các nội dung can thiệp............ ............ ................. ......77<br /> 3.2.2. Những thay đổi về tính sẵn có của nguồn lực và dịch vụ........ .................81<br /> 3.2.3. Những thay đổi về thực trạng trẻ khiếm thính và nhu cầu sử dụng dịch<br /> vụ...............................................................................................................86<br /> Chƣơng 4: BÀN LUẬN...........................................................................................98<br /> 4.1. Thực trạng hệ thống cung ứng dịch vụ CTS cho trẻ khiếm thính tại Hải<br /> Phòng.......................................... ......................................................................98<br /> 4.2. Đánh giá hiệu quả một số giải pháp can thiệp hệ thống.............................113<br /> 4.3. Cơ sở thực tiễn và tính hợp lý của các giải pháp can thiệp........................122<br /> KẾT LUẬN.......................................... .................................................................136<br /> KIẾN NGHỊ.............................................. ............................................................138<br /> DANH MỤC CÁC BÀI BÁO LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> PHỤ LỤC<br /> <br />