Luận án Tiến sĩ Y tế công cộng: Xác định giá trị và tính khả thi của phương pháp quan sát với acid acetic (VIA) trong sàng lọc ung thư cổ tử cung tại Bắc Ninh và Cần Thơ, một số yếu tố liên quan đến ung thư cổ tử cung

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO – BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG NGUYỄN THANH BÌNH XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA PHƯƠNG PHÁP QUAN SÁT VỚI ACID ACETIC (VIA) TRONG SÀNG LỌC UNG THƯ CỔ TỬ CUNG TẠI BẮC NINH VÀ CẦN THƠ, MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN UNG THƯ CỔ TỬ CUNG LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y TẾ CÔNG CỘNG Hà Nội, năm 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO – BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG NGUYỄN THANH BÌNH XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA PHƯƠNG PHÁP QUAN SÁT VỚI ACID ACETIC (VIA) TRONG SÀNG LỌC UNG THƯ CỔ TỬ CUNG TẠI BẮC NINH VÀ CẦN THƠ, MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN UNG THƯ CỔ TỬ CUNG CHUYÊN NGÀNH Y TẾ CÔNG CỘNG MÃ SỐ: 62.72.03.01 LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y TẾ CÔNG CỘNG Giáo viên hướng dẫn: 1. PGS-TS Bùi Thị Thu Hà 2. PGS-TS Vũ Thị Hoàng Lan Hà Nội, 2015 i MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ ......................................................................................................... 1 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................................... 3 CHƯƠNG I. TỔNG QUAN .................................................................................... 4 1.1. Khái niệm về ung thư cổ tử cung. ..................................................................... 4 1.2. Dịch tễ học ung thư cổ tử cung ......................................................................... 8 1.3. Các phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung ................................................ 18 1.4. Sàng lọc ung thư cổ tử cung bằng phương pháp VIA ...................................... 26 1.5. Kết quả nghiên cứu về hiệu quả của các chương trình sàng lọc ung thư cổ tử cung trên thế giới và tại Việt Nam. ........................................................................ 33 CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................... 39 2.1. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................... 39 2.2. Địa điểm, thời gian nghiên cứu ....................................................................... 39 2.4. Cỡ mẫu nghiên cứu và phương pháp chọn mẫu. .............................................. 40 2.5. Các hoạt động thu thập số liệu ........................................................................ 44 2.6. Các chỉ số nghiên cứu ..................................................................................... 49 2.7. Các phân loại tổn thương cổ tử cung được sử dụng trong nghiên cứu.................. 52 2.8. Sai số và khống chế sai số............................................................................... 54 2.9. Đạo đức nghiên cứu ........................................................................................ 54 2.10. Phân tích số liệu............................................................................................ 55 CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.............................................................. 56 3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu sàng lọc ung thư cổ tử cung bằng phương pháp VIA. ................................................................................................. 56 3.2. Xác định tỷ lệ các tổn thương bất thường cổ tử cung qua sàng lọc bằng phương pháp VIA, tế bào học và mô bệnh học. .................................................................. 61 3.3. Xác định tính giá trị của VIA trong sàng lọc ung thư cổ tử cung. .................... 65 3.4. Tìm hiểu khả năng thực thi triển khai sàng lọc ung thư cổ tử cung tại tuyến y tế cơ sở bằng phương pháp VIA. ............................................................................... 69 3.5. Xác định một số yếu tố liên quan đến ung thư cổ tử cung. .............................. 77 ii CHƯƠNG IV: BÀN LUẬN .................................................................................. 87 4.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu sàng lọc ung thư cổ tử cung bằng phương pháp VIA .................................................................................................. 87 4.2. Tỷ lệ các tổn thương bất thường cổ tử cung qua sàng lọc. ............................... 91 4.3. Xác định tính giá trị của phương pháp VIA trong sàng lọc ung thư cổ tử cung.96 4.4. Bàn luận về khả năng thực thi triển khai thực hiện sàng lọc ung thư cổ tử cung tại tuyến y tế cơ sở bằng phương pháp VIA. ........................................................ 100 4.5. Một số yếu tố liên quan đến ung thư cổ tử cung . .......................................... 106 KẾT LUẬN ......................................................................................................... 116 KHUYẾN NGHỊ ................................................................................................. 118 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 120 iii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Hình 1. 1. Cấu tạo giải phẫu tử cung, cổ tử cung và âm đạo.................................... 4 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1. 1. Diễn tiến tự nhiên của ung thư cổ tử cung .............................................. 8 Sơ đồ 2. 1: Quy trình xử lý sau sàng lọc ung thư cổ tử cung .................................. 48 Sơ đồ 3. 1: Sơ đồ tóm tắt kết quả thu thập số liệu nghiên cứu ................................ 56 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1. 1: Tỷ lệ mắc chuẩn theo tuổi của 10 loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới, Việt Nam, 2010. ..................................................................................................... 11 Biểu đồ 3. 1: Tiền sử mắc bệnh phụ khoa của đối tượng nghiên cứu...................... 59 Biểu đồ 3. 2: Tiền sử khám sàng lọc ung thư cổ tử cung. ....................................... 60 Biểu đồ 3. 3. Phân bố kết quả khám lâm sàng của đối tượng nghiên cứu ............... 60 Biểu đồ 3. 4: Phân bố kết quả dương tính theo các phương pháp sàng lọc. ........... 61